Anemia

Punuar nga:Rrezearta Abazi

 Çfarë është anemia?
● Shpesh dëgjojmë se dikush është anemik ose ka anemi. Por çfarë do të thotë kjo saktësisht nga
pikëpamja shëndetësore për një person?
● Anemia paraqet pakësimin e rruazave të kuqe të gjakut (eritrocitet), që mund të shkaktohet nga
ulja e përqëndrimit të hemoglobinës (pigmentit të kuq të gjakut), hematokritit (tregon trashësinë e
gjakut) ose numrit të rruazave të kuqe në raport me vlerat normale për personin përkatës.
● Gjatë anemisë, prishet ekuilibri ndërmjet nevojave të organizmit për rruazat e kuqe dhe
hemoglobinën, dhe prodhimit të rruazave të reja të kuqe nga palca e kockave.   
●  Anemia mund të jetë e përkohshme ose afatgjatë. Nuk ka një moshë të caktuar për ta marrë atë, që
do të thotë se fëmijët, gratë, burrat dhe gjithashtu personat me sëmundje të tjera mund të kenë
anemi. 
A ka lloje të ndryshme të anemisë?
Ekzistojnë disa lloje të ndryshme të anemisë, por secila prej tyre shkakton uljen e numrit të
qelizave të kuqe të gjakut në qarkullim. Nivelet e qelizave të kuqe të gjakut janë të ulëta për
shkak të një prej arsyeve të mëposhtme:

● Trupi juaj nuk mund të prodhojë mjaftueshëm hemoglobinë

● Trupi juaj prodhon hemoglobinë, por hemoglobina nuk funksionon siç duhet.
● Trupi juaj nuk prodhon mjaftueshëm qeliza të kuqe të gjakut.
● Trupi juaj i shkateron qelizat e kuqe të gjakut shumë shpejt.
Sa e zakonshme është
anemia?

Anemia prek më shumë se dy miliardë njerëz në

mbarë botën, që është më shumë se 30% e
popullsisë së përgjithshme. 
 Kush ka më shumë gjasa të zhvillojë anemi?

Gratë: Fëmijët, nga 1 deri në 2 vjeç: :

● Humbja e gjakut gjatë ● Trupi ka nevojë për më shumë hekur
periudhave mujore dhe lindja gjatë rritjes
mund të çojë në anemi.

Foshnjat: Njerëzit mbi 65 vjeç:

● Foshnjat mund të marrin ● Njerëzit mbi 65 vjeç kanë më shumë
më pak hekur kur largohen gjasa të kenë dieta të varfëra me hekur
nga qumështi i gjirit dhe disa sëmundje kronike

Njerëzit që marrin hollues gjaku

Cilat janë shenjat dhe simptomat e anemisë?
Disa shenja dhe simptoma shfaqen në të gjitha llojet e anemisë, si lodhja, gulçimi dhe ndjenja e
të ftohtit. Të tjera përfshijnë:
● Marramendje ose dobësi.
● Dhimbje koke.
● Gjuhe te qare.
● Lëkurë e zbehtë, lëkurë e thatë ose lëkurë e mavijosur lehtë.
● Lëvizje të paqëllimshme në pjesën e poshtme të këmbës
● Rrahje të shpejta të zemrës etj.
 Si ndikon anemia në trup?
Anemia mund të ketë ndikime të tjera në trupin tuaj përveç ndjenjës së
lodhjes ose të ftohtit. Shenja të tjera që tregojnë se mund të keni
mungesë hekuri përfshijnë thonjtë e brishtë dhe rënie të mundshme të
flokëve. Ju mund të zbuloni se ndjenja juaj e shijes ka ndryshuar, ose
mund të përjetoni zhurmë në veshët tuaj . Llojet e ndryshme të anemisë
mund të çojnë në probleme të tjera serioze. Njerëzit me anemi  shpesh
kanë komplikime në zemër dhe mushkëri. Nëse keni anemi që nuk
trajtohet, ajo mund të çojë në një aritmi (rrahje të parregullta të zemrës).
 Çfarë e
shkakton
aneminë?
Shkaku më i zakonshëm i anemisë është niveli i ulët i hekurit në trup. Ky lloj anemie quhet anemi
nga mungesa e hekurit . Trupi juaj ka nevojë për një sasi të caktuar hekuri për të prodhuar
hemoglobinë, substancën që lëviz oksigjenin në të gjithë trupin tuaj. Megjithatë, anemia nga
mungesa e hekurit është vetëm një lloj. Llojet e tjera shkaktohen nga:
• Dietat me mungesë të vitaminës B12, ose nuk mund të përdorni ose thithni vitaminën B12 (si
anemia pernicioze).
• Dietat me mungesë të acidit folik, të quajtur gjithashtu folate, ose trupi juaj nuk mund ta përdorë
acidin folik siç duhet (si anemia e mungesës së folatit).
• Çrregullime të trashëguara të gjakut (si anemia drapërocitare ose talasemia ).
• Gjendjet që bëjnë që qelizat e kuqe të gjakut të prishen shumë shpejt (si anemia hemolitike).
• Gjendjet kronike që bëjnë që trupi juaj të mos ketë mjaftueshëm hormone për të krijuar qeliza të
kuqe të gjakut. Këto përfshijnë hipotiroidizëm , sëmundje të avancuar të veshkave , dhe
sëmundje të tjera afatgjata.
• Humbja e gjakut lidhet me gjendje të tjera si ulçera, hemorroide ose gastrit .
 Llojet e anemis:
1. Anemia hemolitike-
Ndodhin për arsye të shkatërrimit të rritur të eritrociteve (hemoliza) në gjak. Anemia
hemolitike manifestohet kur jeta e eritrociteve do të shkurtohet për 6 herë gjegjësisht 20
ditë dhe palca ashtërore nuk mund ti plotëson eritrocitet e shkaktuara.
2. Anemia drapërocitare-
Qelizat e kuqe të gjakut, të cilat zakonisht janë të rrumbullakëta, bëhen në formë të gjysmë hënës
për shkak të ndonjë problemi në gjene.
3. Anemia Megaloblastike
4. Anemia aplastike-
Anemia aplastike është një çrregullim në të cilin dëmtohen qelizat e palcës së eshtrave që
zhvillohen në qelizat e pjekura të gjakut, duke çuar në numër të ulët të qelizave të kuqe të gjakut
(eritrociteve), qelizave të bardha të gjakut (leukocitet) dhe pllakëzave të gjakut (trombocitet).
5. Anemia Talasemia
6. Anemia Sideroblastike
7. Anemia Sideropenike-
Ky term i referohet idesë se njerëzit që janë vegjetarianë ose veganë e kanë të vështirë të marrin
hekur të mjaftueshëm sepse nuk hanë mish, shpendë ose ushqim deti. 
 Si diagnostikohet anemia?
Behet analiza gjaku për të treguar nëse keni anemi . Testi kryesor është një test i 
plotë i numërimit të gjakut , i quajtur gjithashtu CBC. CBC mund t'ju tregojë se sa
qeliza të kuqe të gjakut keni, sa të mëdha janë dhe çfarë forme kanë. Testet e gjakut
mund t'ju tregojnë gjithashtu nëse keni pak vitamina B12 dhe B9 dhe sa hekur ka
ruajtur trupi juaj.
Lloji dhe numri i gjakut dhe analizave të tjera do të varen nga lloji i anemisë që mjeku
juaj mendon se keni.
• Testet e gjakut dhe urinës mund të tregojnë nëse keni anemi hemolitike.
• Mund të sugjerohet një kolonoskopi ose teste gjaku okult fekal të jashtëqitjes suaj
për të gjetur gjakderdhje gastrointestinale.
• Ofruesi juaj mund të urdhërojë një biopsi të palcës së eshtrave (heqja e indit të
palcës kockore) në disa raste të rralla.
 Si trajtohet anemia?
Së pari, mjeku juaj do të zbulojë nëse anemia është shkaktuar nga një dietë e varfër ose një problem më
serioz shëndetësor. Më pas, ju mund të trajtoheni si për aneminë ashtu edhe për shkakun e saj. Anemia
nga mungesa e hekurit trajtohet me:
● Suplemente hekuri të marra ne menyr orale.
● Ushqime të pasura me hekur dhe ushqime që ndihmojnë trupin tuaj të përthithë hekurin (si ushqimet me
vitaminë C).
● Hekuri jepet përmes një infuzioni intravenoz (IV). (Kjo është shpesh një zgjedhje nëse keni sëmundje
kronike të veshkave, ose CKD .)
● Transfuzionet e qelizave të kuqe të gjakut.