İletişim Tarihi

Birinci Hafta
Antropolojinin rehberliğinde
tarih öncesine yolculuk
 Antropoloji nedir?
• Kanıtlardan ve kalıntılardan yola çıkarak, insanın
bedensel evriminin yanı sıra, tarih öncesi döneme
ilişkin olarak insanın ve toplumun kültürel
gelişimini de inceleyen bilim dalıdır.
• Antropoloji insanı kültürel, toplumsal ve biyolojik
çeşitliliği içinde ele alır. İnsanlığın başlangıcından
beri çeşitli koşullara nasıl uyum sağladığını, bu
uyarlanma biçimlerinin nasıl gelişip değiştiğini,
çeşitli küresel olayların nasıl dönüştüğünü
görmeye ve göstermeye çalışır.
 İnsanın evrimi
• 14 milyar yıl önce samanyolu galaksisi (Güneş sisteminin
bulunduğu galaksi) oluştu.
• Bir süper nova patlamasının kalıntılarından 4.5 milyar yıl
önce güneş sistemi oluştu.
• 3.8 milyar yıl önce basit hücreler oluştu.
• 2 milyar yıl önce karmaşık hücreler oluştu.
• 1 milyar yıl önce ilk çok hücreli yaşam gözüktü.
• 600 milyon yıl önce basit hayvanlar oluştu.
• 200 milyon yıl önce memeliler oluştu.
• 200 bin yıl önce modern insan oluştu.
• Bulunan en eski insan fosili 130 bin yıl öncesine aittir ve
Afrika’da bulunmuştur.
 İlk insan topluluklarında iletişim
• İlk atalarımız da bütün canlı toplulukları gibi,
birbiriyle etkileşim içindeydiler. 200 bin yıl
önce, mutlaka mimikler ve jestlerle ve belki de
evrilmekte / gelişmekte olan bir konuşma dili
sistemi aracılığıyla iletişim kuruyorlardı.
 Ekstrasomatik bellek
• İnsanlık tarihindeki en büyük sıçrama, bilgiyi
bedenin dışında depolayabilen, ekstrasomatik
bellek diye tanımlanan araçların üretilmesiyle
başlamıştır.
• Ekstrasomatik bellek: Bilgiyi, insanın belleğinin
dışında depolayan ve kodlama sistemi
aracılıyla, yeniden ve bozulmadan tekrar
anlaşılmasını sağlayan sistem.
 Paleolitik dönem (Taş çağı)
• İletişim tarihi açısından asıl önemli olan,
bireyler arasındaki iletişim becerilerinin
gelişmesi kadar, iletişim araçlarındaki
gelişmedir.
• İnsanlık tarihindeki en büyük sıçrama, bilgiyi
bedenin dışında depolayabilen, ekstrasomatik
bellek diye tanımlanan araçların üretilmesiyle
başlamıştır.
İlk iletişim aracı neydi?
 Avrupa’daki izler
• Avrupa’da yaşayan Neanderthal ırkı da M.Ö.
50.000’li yıllara tarihlenen buzçağı boyunca
simgesel nesneler üretmiştir.
 Avrupa’daki izler
• Avrupa’da buz çağında ilk insanlar tarafından
üretilmiş simgesel nesneler kültürleşmenin
varlığına işaret eder.
• Tata Plakası (Macaristan, M.Ö. 45.000
• Vogelherd Atı, Almanya M.Ö. 30.000
 Avrupa’daki izler
• Cro –Magnon tanımı Avrupa’daki ilk insan
topluluklarını ifade eder.
• Cro-Magnon deyimi, bir bakıma yerleştikleri,
yaşadıkları yerleri de ifade edecek biçimde
«mağara insanı» olarak da çevrilebilir.
• Neanderthallerin ardılı olan Cro-Magnonlar
daha karmaşık bir simgesel kültür ve
örgütlenme düzeyine ulaşmıştır.
Lascaux mağarası - Fransa
Blanchard, Fransa, M.Ö. 28.000
• Hayvan imgelerinin ritüellerde, avdan önce
başarı için simgesel bir öldürme ayininde büyü
olarak kullandığına inanılıyor.
 Geyik boynuzu ok düzleyicisi,

• Montgaudier, Fransa, M.Ö.

10.000
 Buz çağının dişi imgeleri

• Lespuque Venüsü, M.Ö. 25.000

Willendorf Venüsü - M.Ö. 25 .000 Viyana Doğa Tarihi Müzesi
 Paleolitik dönemin imgeleri her
yerdedir

• Paleolitik dönemin imgeleri sadece Avrupa’da

değil, dünyanın farklı bölgelerinde benzer
özellikler gösterir. Oyulmuş kemikler ve
mağara duvarlarına çizilmiş resimler
Avrupa’da olduğu gibi Orta Doğu’da ya da
Afrika’da bilinen en eski simge örnekleri olarak
önem taşır.