FIL3

Group 1
Jayson Tibayan
Catherine Caspillan
Jerome Mendiola
Michael Naphiroden
Princess Mabalot
Prof. Imelda M. Ballecer
 Ano nga ba ang
pagsasaling wika?
Ayon kay C. Rabin , 1958:

“Ang pagsasaling-wika ay isang proseso kung

saan ang isang pahayag, pasalita man o
pasulat, ay nagaganap sa isang wika at
ipinapalagay na may katulad ding kahulugan
sa isang dati nang umiiral na pahayag sa ibang
wika.”
Ayon kay E. Nida, 1959/1966

“Ang pagsasaling-wika ay muling paglalahad

sa pinagsalinang wika ng pinakamalapit na
natural na katumbas ng orihinal ang
mensaheng isinasaad ng wika, una;y batay sa
kahulugan, at ikalawa’y batay sa istilo.”
Sa simpleng salita,
 
“Ang pagsasaling-wika ay ang pagsasalin o
paglilipat sa pinakamalapit na katumbas na
mensahe ng tekstong isinalin sa wika o
diyalektong pinagsasalinan.”
 ANG PROSESO NG
PAGSASALING-WIKA

Jayson B. Tibayan
Fil 3
 Maraming sinusunod na pamamaraan sa
pagsasaling-wika. Nababatay ito sa pagpapasiya ng
tagapagsalin na ibinabatay naman niya sa kanyang
mga layuning at pangangailangan. Kabilang sa mga
paraang maaari niyang sundin ang sumusunod:

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

PAGTUTUMBAS

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
Sa prosesong ito, inihahanap ng tagapagsalin ng
katapat na salita/pahayag sa isinasaling wika.
Angkop na angkop ang pagtumbas na ito sa mga
pagkakataong ang pagsasalin ay nangangailangan
lamang ng isa-sa-isang tapatan. Samakatwid, ang
pangngalan sa isang kapwa pangngalan sa
pagsasaling wika,pandiwa sa kapwa pandiwa,
pang-uri sa kapwa pang-uri, atb.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
Ang pamamaraang ito ay may eksepsiyon. May
mga pagkakataong hindi lamang salita kundi
parirala o pangungusap ang isinasalin. At sa
pagsasalin, karaniwang naiiba ang pokus ng
pangungusap batay sa kayarian. Makikitang totoo
ito sa pagsasalin ng mga mensaheng nasusulat sa
Ingles. At mahihinuha naming batay ito sa
pagkakaiba ng kayariang Ingles sa kayariang
Pilipino.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

PAGTUTUMBAS

Ingles Filipino
anguish hapis, dalamhati
citizen mamamayan
faith pananalig

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
Mga halimbawa:
1.a. Isa-sa-isang tumbasan (Pangngalan)
 
Filipino Ingles
ama father
ambag contribution
biyuda widow

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
1.b. Isa-sa-isang tumbasan (Pandiwa)
 
authorize -pahintulutan
evaluate -halagahan, bigyang-
halaga
 
pukawin -arouse
kopyahin -copy

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
1.k. Isa-sa-isang tumbasan ( Pang-uri)
 
pretty -maganda
good -mabait, mabuti
rich, well-to-do - mayaman,
mariwasa, may kaya

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
1.d. Isa-sa-isang tumbasan (parirala, sugnay, atb.) 
Ingles Filipino 
ability to apply
knowledge -kakayahang magamit ang
nalalaman
written language
activity -gawaing wikang pasulat
sa pagbasa

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGTUTUMBAS
Ingles Filipino
 
tumuklas ng mga
bagong talino -discover new
talent

sumigaw nang malakas -shouted loudly

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

PANGHIHIRAM

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PANGHIHIRAM

Ang panghihiram ay isa sa mga simulaing

karaniwang sinusunod sa pagsasaling-wika. Likas
ito sa Pilipino sapul pa nang pumasok sa
katutubong wika ang Espanyol. Maraming mga
salita o katawagang banyaga ang malayang
nakapasok sa katutubong wika dahil ang mga
katawagan o salitang yaon ay wala sa angking
bokubularyo nito.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

PANGHIHIRAM
Halimbawa:

Mula sa Espanyol

kusina imprenta
kuwelyo kubyerta
donya senyor

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PANGHIHIRAM
Mula sa Ingles

dyip impormal konsepto

telebisyon
kompyuter iskrip

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PA-IDYOMATIKO

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PA-IDYOMATIKO
Kabilang dito ang mga ekspresyong nagkaroon ng
partikular na kahulugan dahil sa paniniwala,
saloobin, kaugalian at iba ng isang lahi. Gayundin
ang mga ekspresyong nagkaroon ng pagbabago sa
kahulugan dahil sa pag-iiba ng pang-angkop o
preposition na ginagamit(gaya ng sa Ingles).

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PA-IDYOMATIKO
Halimbawa:
Ingles Filipino
(to) have a hand/voice -magkaroon ng
kinalaman;
dress to kill -bihis na bihis;
nakapamburol
(to) give a hand -tumulong

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PA-IDYOMATIKO
Filipino Ingles 
masiraan ng bait -to be crazy; to
lose one’s sanity
butas ang bulsa -penniless; without
money
hindi mahulugan
ng karayom - very crowded

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

ADAPSIYON

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 ADAPSIYON
Ito ay ang pagagmat o pagtanggap ng mga salitang
isasalin nang tuwiran at walang pagbabago sa
baybay, kundi man bilang kakabit ng mga
katutubong panlapi. Gagamitin ito sa mga
pagkakataong kailangang-kailangan at hindi
maiiwasan.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 ADAPSIYON
4.a. Sagisag na pang-agham

Fe(iron) bakal
H2O(water) tubig
HCL(muriatic acid) muryatik asid

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 ADAPSIYON
4.b. Mga katawagan/ sagisag sa pananaliksik

op. cit. et al vis-à-vis

loc. cit etc. tete-a-tete

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 ADAPSIYON
4.k. Kataga / salatang buhat sa banyagang wika

Italyano Prances Latin

Intermezzo bon habeas corpus
spaghetti bon apetit ex oficio

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN
Mula sa orihinal na akda tungo sa salin, isang
madwag na landasin ang tinatalunton ng mga
naghahangad na magsalin. At katulad ng alinmang
abentura, pagiging biktima ng sakuna o
pagkamatay (ng akda).

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN
“Poetry is what is lost in translation”.
---Robert Frost

“Bawat pagsasaling-wika ay isang anyo ng

kataksilan”.
--- James Michie

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN
Ang kaselanan ng pagsasalin ng mga akdang
pampanitikanang tinutukoy dito. Hindi lamang
balarila, aspektong pansamantala at iba pang
sangkap ng literature ang binibigyana-
konsiderasyon kundi maging ang
pamamarirala(phraseology), pamimili at
pagsasama-sama ng mga istilo ng awtor.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN
Ang metapora ng isang makata ay lagi nang isang
bagay na nagpapahirap sa pagsasaling-wika. Si
Celestino Vega, bilang halimbawa, ay maraming
mga pamamariralang mahirap isalin.

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

 PAGSASALING
PAMPANITIKAN
Halimbawa:

bantilaw na mithi
sugapang lugod

ANG PROSESO NG PAGSASALING-WIKA

Kahalagahan ng
Pagsasalin Wika
•Malaki ang papel na ginampanan ng pagsasaling-wika sa
paglaganap ng Kristiyanismo sa ating bansa.

•Pinag-aralan ng mga Kastila ang mga wika sa Pilipinas upang

maisalin nila sa  wikang nauunawaan ng mga katutubo ang
mga doktrina ng Kristiyanismo, nang sa gayon ay
mapalaganap ang kanilang pananampalataya.
 
•Pagtatamo ng kalayaan ng ating bansa

•Ang mga propagandista na palibhasa’y aral sa wikang Kastila

ay nagsisulat sa wikang Kastila kaya’t ang kanilang mga akda
ay kinakailangang isalin sa mga katutubong-wika sa Pilipinas
upang lumagaganap ang kanilang mga prinsipyo at kaisipan.  
•Sinalin ang mga bantog na dula sa daigdig upang
makapangaliw sa mga Pilipino noong panahon ng digmaan.

•Nagamit nang panahon ng digman ang pagsasalin upang

bakahin ang pangamba na naghahari sa mamamayan.  

•Ang pakikibaka sa larangan ng agham at teknolohiya

•Kung nais nating sumulong ang ating ekonomiya ay

kinakailangan ding sumulong ang ating wika, agham at
teknolohiya. Kinakailangang maging mabilis ang pagtuturo
ng mga kaalaman na nauukol dito. Matutugunan natin ito
kung maisasalin sa wikang madaling nauunawaang ng mga
Filipino ang mga aklat, pamplet, papel pananaliksik, artikulo,
at iba pang babasahin na nauukol sa agham at teknolohiya.
 Katangian ng
tagapagsalin at
dapat tandaan sa
Pagsasalin Wika
 Alamin ang paksa ng isasalin
 Magbasa o magsaliksik
 Pag-aralan ito upang magkaroon
nang mas malawak na kaalaman sa
paksa ng tekstong isasalin
 Basahin ng ilang beses ang tekstong
isasalin
• Tiyaking naunawaan ang
nilalaman ng teksto upang
makayanan ng ipaliwanag o
isalaysay kahit wala ang orihinal
sa iyong harapan
 Tandaang dapat paring manatili ang
mensaheng ipinapahiwatig kaya’t hindi
mo dapat palitan o bawasan ang
ideyang isasalin.
 Tandaang ang isasalin ay ang kahulugan
o mensahe at hindi lang mga salita
 Ang malawak na kaalaman ay
nakatutulong ng isang tagapagsalin sa
wikang isasalin at wikang pagsasalinan.
•Hindi sapat na basta-bastang tumbasan
ang mga salita sa teksto.
•Huwag maging palaging literal, isaalang-
alang na ang magiging kalabasan ng
isinalin ay maipapalabas pa rin ang tunay
na diwa.
 Piliin ang mga salita at pariralang
madaling maunawaan ng mambabasa
• Gumamit ng mga salitang lubos na
nauunawaan mo gayundin ay nauunawaan
ng mga mambabasa upang higit na maging
malapit ang orihinal sa salin.
 Ipabasa sa isang eksperto sa wikang
pinagsalinan o sa isang katutubong
nagsasalita ng wika ang iyong isinalin
 Isaalang-alang ang iyong kaalaman sa genre ng akdang isasalin
• Alamin ang genre na kinabibilangan ng isasalin.

• Halimbawa, hindi makapagsasalin ng isang tula ang isang taong

walang gaanong alam sa matalinghagang salita at mga tayutay na
karaniwang ginagamit sa isang tula at ang kaalaman ukol sa
magkakatugmang salita lalo na kung may sukat at tugma

• Kung tula ang sinasalin, tula parin ang kalalabasan at hindi prosa

• Pagsikapang mapanatili ang sukat at tugma ng orihinal.

 Isaalang-alang ang kultura at konstekto ng wikang isasalin at ng

pagsasalinan
• Dapat bigyang pansin ng magsasalin ang paraan ng pagsasaayos
dahil maaring naiiba ang nakasanayan sa orihinal na wika at sa
pagsasalinang wika.
Maraming Salamat Po!
 FIL3
Group 1
Jayson Tibayan
Catherine Caspillan
Jerome Mendiola
Michael Naphiroden
Princess Mabalot
Prof. Imelda M. Ballecer