İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

TEMEL BİLGİLENDİRME EĞİTİMİ

ALİ BURHAN
AYDOĞDU
B Sınıfı İş Sağlığı ve İş
Güvenliği Uzmanı
 EĞİTİM İÇERİĞİ
•TEMEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
•ÇALIŞANLARIN YASAL HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
•İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATI
•ERGONOMİ
•EKRANLI EKİPMANLARLA ÇALIŞMA
•KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
•GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ
2
EĞİTİMİN AMACI
 Kazaların, Olayların, Hasarsız olayların,
 Hastalıkların ,Maddi hasarların ,

Azaltılmasıdır!!!
 Buna bağlı olarak da
Performans,
Üretim,
Verimlilik

Artar!!!
3
 NEDEN İSG?
DÜNYADA GÜNDE

1.000.000 İŞ KAZASI

ORTALAMA 4 DAKİKADA
1 ÖLÜM !

YILDA TOPLAM 1096 ÖLÜM

TÜRKİYEDE İSE 172 İŞ KAZASI

4 ÖLÜM VE 6 SÜREKLİ İŞ
GÖREMEMEZLİK

4
İş
kazalarının ülkemize yıllık
maliyeti ise;

7.7 milyar TÜRK LİRASI!

5
 YASAL MEVZUAT
4857 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 77;

 İşverenler, işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin

sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve
gereçleri noksansız bulundurmak,

 Çalışanlar, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda alınan her

türlü önleme uymakla,

YÜKÜMLÜDÜRLER !

6
6331 – İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

İşverenin genel yükümlülüğü


MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu
çerçevede;
 a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun
yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale
getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.

 b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve

uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

 c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

 ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.

 d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere
girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

7
6331–İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
 (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet
alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

 (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki

yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.

 (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin

maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

8
 ÇALIŞANLARIN GÖREV VE
SORUMLULUKLARI NELERDİR ?

 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU MADDE 19;

 Çalışanların yükümlülükleri
MADDE 19 –
(1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve
işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve
hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların
sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

9
 ÇALIŞANLARIN GÖREV VE
SORUMLULUKLARI NELERDİR ?

 (2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar

doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır:

a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma

ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak,
bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak
çıkarmamak ve değiştirmemek.

b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak

ve korumak.

10
 ÇALIŞANLARIN GÖREV VE
SORUMLULUKLARI NELERDİR ?

c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik

yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma
tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine
derhal haber vermek.

ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve

mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş
birliği yapmak.

d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve

çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.

11
 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NEDİR ?
 İŞYERLERİNDE İŞİN YÜRÜTÜLMESİYLE İLGİLİ OLARAK OLUŞAN
TEHLİKELERDEN,

 SAĞLIĞA ZARAR VEREBİLECEK KOŞULLARDAN KORUNMAK,

 DAHA İYİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI YARATMAK AMACIYLA YAPILAN,

SİSTEMLİ ÇALIŞMALARDIR.

12
 TEHLİKE NEDİR ? RİSK NEDİR ?
Tehlike Risk
 Tehlikenin oluşma olasılığı ile
 Yaralanma, hastalık, hasar, zarar
bu olasılık gerçekleştiğinde
meydana getirme potansiyeli olan
ortaya çıkabilecek sonucun
kaynak ya da durumdur.
ciddiyet derecesidir.

Tehlike Ortaya
RİSK Ortaya çıkma
SEVİYESİ = Çıkarsa
Yaratabileceği X Olasılığı
Şiddet

13
Yılan hangi
durumda
RİSK?
Hangi durumda
TEHLİKEDİR?

14
 Bu durum için
camekanda
bulunan yılan
TEHLİKEDİR
Fakat ortamda
bulunan yılan
RİSK oluşturur.

15
16
17
18
19
20
21
22
 TEHLİKELER NELERDİR ?
 FizikselTehlikeler
 Kimyasal Tehlikeler
 Elektrik Kaynaklı Tehlikeler
 Mekanik Tehlikeler
 İş Yeri Ortamından Kaynaklanan Tehlikeler
 Diğer tehlikeler

23
FİZİKSEL TEHLİKELER
Titreşim

Gürültü

Yetersiz havalandırma

Aşırı Isı, nem ve hava hareketleri

Yetersiz veya aşırı aydınlatma

24
 KİMYASAL TEHLİKELER
Toksik gazlar, organik sıvıların
buharları, ergimiş haldeki metal gazları.

Radyasyon (X ışınları, doğal ve yapay

radyoaktif maddeler, kızılötesi ve mor
ötesi ışınlar).

Asitler, Bazlar.

Toksik tozlar, kanserojenik tozlar, alerjik

tozlar .

25
26
 ELEKTRİK KAYNAKLI TEHLİKELER

 Topraklamanın ve kontrolünün yapılmaması,

 Yıpranmış ve hatalı onarılmış el aletleri,
 Yetkisiz kişilerin müdahale etmek istemesi ,
 Zeminin yalıtılmaması ,
 Yüksek gerilim ile çalışmada gerekli kurallara
uyulmaması .

27
31
Elektrik maruz kalma

32
33
 MEKANİK TEHLİKELER
 Makine ve tezgahı tehlike anında durduracak stop butonunun ya
da switch’nin bulunmaması

 Yetersiz makine ve koruyucu teçhizat

 Yetersiz uyarı sistemleri

 Düzensiz ve dağınık işyeri ortamı

 Makinelerin, kaldırma aletlerinin, kazanların, kompresörlerin vb.

gerekli bakım ve periyodik kontrollerinin yapılmaması

34
YÜZÜKLE ÇALIŞMA

35
Parmakları hareketli ekipmana
kaptırmış

36
 İŞ YERİ ORTAMINDAN KAYNAKLANAN
TEHLİKELER
 İşyeri Zemini,

 Yetersiz Geçitler,

 Yetersiz Çıkış yerleri,

 Yetersiz İş Alanı,

 Düzensiz İşyeri,

 Korkuluk
 bulunmayan merdiven

 Tuvaletlerin Çalışır Durumda veya

Temiz Olmaması.

37
 YÜKSEKTE ÇALIŞMA
Ülkemizde yönetmelik ile 2 metre üstü yüksek olarak kabul
edilmektedir.


YANLIŞ! DOĞRU !
38
MERDİVENLER İKİ EL BİR AYAK
BİR EL İKİ AYAK
KURALI
40
 DİĞER TEHLİKELER
 Kişisel koruyucuların kullanılmaması

 Aşırı yük kaldırma

 3m’den yüksek malzeme istifleme

 Etiketlenmemiş veya yetersiz etiketlenmiş malzeme

 Gereken uyarı,ikaz işaret ve yazılarının konmamış olması

41
 DİĞER TEHLİKELER
 İşe yeni başlayan işçiye çalıştığı işle ve iş sağlığı ve güvenliği
konularında eğitim vermeden çalıştırma,

 Belli aralıklarla işçilere iş sağlığı ve güvenliği konularında

eğitim verilmemesi ,

 Çalışır haldeki teçhizatın yağlanması, temizlenmesi,

ayarlanması,

 Malzemelerin, makinelerin ve teçhizatın uygun

yerleştirilmemesi .

42
 OLAY NEDİR ?
Kazaya sebep olan veya sebep olabilecek oluşum.

43
RAMAK KALA (NEAR MISS)

DÜŞMEK ÜZEREYDİM AMA DÜŞMEDİM BU

DURUM BENİM İÇİN TEHLİKE OLUŞTURDU VE
İLERİDE DE OLUŞTURABİLİR.
44
OLAY TERİMİ HASARSIZ OLAYLARI DA
KAPSAR!

45
RAMAK KALA (NEAR MISS)

YAĞ ÜZERİNDE KAYMAK ÜZEREYDİM AMA

YAĞA BASMADIM.
YOLDAKİ YAĞ BENİM İÇİN TEHLİKE
OLUŞTURABİLİR.

46
KAZA PİRAMİDİ

1
Ölümlü
yaralanma

10 Ciddi
yaralanma/kaza

100 Küçük
yaranma/kaza
1000 Kazaya ramak
kalma

10.000
Güvensiz davranışlar

47
MESLEK HASTALIĞI

 İşçininçalıştırıldığı işin niteliğine

göre
Geçici veya sürekli hastalık, sakatlık
veya ruhi arıza halleridir.

48
 MESLEK HASTALIKLARININ
SINIFLANDIRILMASI
 Deri hastalıkları,

 Akciğer hastalıkları,

 Kan sistem hastalıkları,

 Dolaşım sistemi hastalıkları,

 Sinir ve ruh hastalıkları,

 Enfeksiyon hastalıkları.

49
 MESLEK HASTALIKLARINA YÖNELİK
ÇALIŞMALAR
 İşe giriş muayenesi,

 Aralıklı muayeneler,

 Hastalık ve hastalık sonu muayeneleri,

 Bazı grupların özel muayenesi (çocuk işçi, kadın işçi, yaşlı işçi, vb),

 Her muayenede gerekli laboratuar bulgularla destekleme,

 Rehabilitasyon.

50
 YAŞ GRUPLARINA GÖRE MESLEK
HASTALIKLARI
Yaş Gruplarına Göre Meslek Hastalıkları [2002]

140

120

100

80

60

40

20

51
 İŞ KAZASI
ÇALIŞMA
KOŞULLARI

KULLANILAN İŞ
MALZEME KAZA NİTELİKLERİ

KULLANILAN
ARAÇ- GEREÇ

İŞ GÜCÜNÜN TAMAMINI YA DA BİR BÖLÜMÜNÜ YİTİRDİĞİ OLAYDIR.

52
İŞ KAZASI SAYILAN HALLER
(Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Md.13)

a) Si gortalını n işyerinde bulunduğu sırada ,

b) İşveren tarafı ndan yürütülmekte olan iş dolayısıyla,

c) Si gortalını n, işveren tarafı ndan gö rev ile başka bir yere gönderil mesi
yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek i çin ayrılan

zamanlarda,

e) Si gortalıl arı n, işverence sağlanan bir taşıtla i şin yapıldığı yere toplu
ol arak götürülüp geti ri lmel eri sırasında.

 Bunların dı şında herhangi bir hastalı ğın meslek hastalığı sayı lıp sayılmaması
üzerinde çıkabil ecek uyuşmazlıklar, So syal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca
karara bağlanı r.

53
İş Kazalarının Saatlere Göre Dağılımı
İş kazalarının iş saatlerine göre dağılımı [2002]

20000

18000

16000

14000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0
1. saat 2. saat 3. saat 4. saat 5. saat 6. saat 7. saat 8. saat 9. saat

54
İş Kazalarının Nedenlerine Göre Dağılımı

%35 Kaldı rma/Taşı ma

15%
%5 Makine
35%
14% %3 Maruz kalma
%20 Takı lma
8% 5% %8 Düşme
20% %14 Çarpı lma
3%
%15 Diğer

55
 BASİT BİR KAZANIN MALİYETİ
Örn:Çalışanın Parmağı Yaralanır
Toplam 475 dk (8 saat)
Faaliyet Süre(dk)
Olay anı 5
Arkadaşına gösterir 10
Sağlık görevlisini ziyaret 30
Hastaneyi ziyaret 240
Arkadaşlarına anlatır 60
Rapor formlarını doldurur 60
Formlar kontrol edilir 10
İş Güvenliği Komitesinde tartışılır 60

56
İŞ KAZALARININ VÜCUTSAL DAĞILIMI

57
 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ ?
Kaç senedir böyle Bizim adamlar şerbetlidir,
bir şey olmaz.
yapıyoruz bir şey
olmaz.
Kaza olursa nasıl
O işi bizim çalışan
kurtulurum.
değil, müteahhit yapıyor.
Böyle olacağını hiç
düşünmemiştim.

Bizde sadece kesik ve

çürük olur,
Sonuç

58
 KAZALARIN TEMEL NEDENLERİ

İnsan Makine

Ortam Yönetim

59
DOMİNO TAŞLARI MODELLEMESİ

İŞ KAZALARININ OLUŞUMUNU ARKA ARKAYA DİZİLMİŞ BEŞ DOMİNO

TAŞINA BENZETEBİLİRİZ.

60
 DOMİNO TAŞLARI MODELLEMESİ

1 2 3 4 5

1. İnsanın yaradılışı
2. İnsanın fiziksel ve ruhsal yapı farklılığı
3. Güvensiz davranış ve koşullar
4. Olasılık
5. Sonuç

61
GÜVENSİZ KOŞULLAR VE DAVRANIŞLAR
Güvensiz Koşullar;
 Yeteri derecede korunmamış makine ve cihazlar,
 Gerekli koruyucu malzemenin olmaması,

 Hatalı, pürüzlü, kaygan, çatlak ve çukur satıhlar,

 Çalışma yeri dağınıklığı,

 Yetersiz ışık,

 Yetersiz havalandırma,

 Emniyetsiz havalandırma, aydınlatma,

 Emniyetsiz çalışma metodu.

Güvensiz Davranışlar;
 Tehlikelibölgede çalışma,
 Verilen talimatı uygulamama,

 Koruyucu malzeme kullanmama vb.

62
KAZALARIN SEBEPLERİ
GÜVENSİZ
KOŞULLAR
10%
NEDENİ
SAPTANAMAYAN
KAZALAR
2%

GÜVENSİZ
DAVRANIŞLAR
88%

63
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

64
 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

KKD (Kişisel Koruyucu Donanım):

Bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı

korunmak için kişilerce
 Giyilmek,
 Takılmak,
 Taşınmak
Amacıyla tasarlanmış herhangi bir;
 Cihaz,
 Alet veya
 Malzemeyi ifade etmektedir.

65
 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

CE Uygunluk İşareti:
Üreticinin,

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM

YÖNETMELİĞİNDEN kaynaklanan
bütün yükümlülüklerini yerine
getirdiğini ve KKD‘nin ilgili tüm
uygunluk değerlendirme işlemlerine
tabi tutulduğunu gösteren işareti,ifade
eder.

66
 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

I. Baş koruyucuları

II. Kulak koruyucuları

III. Göz ve yüz koruyucuları

IV. Solunum sistemi koruyucuları

V. Gövde ve karın bölgesi koruyucuları

VI. El ve kol koruyucuları

VII. Ayak ve bacak koruyucuları

VIII. Cilt koruyucuları

IX. Vücut koruyucuları

67
Temel Kişisel Koruyucu Donanımlar | KKD
 KİŞİSEL KORUYUCULAR (KKE)
Çalışma sırasında mutlaka işin gerektirdiği
kişisel koruyucu ekipmanı kullanın!

Baret
Yukarıdan parça düşmesi olan bölgelerde

Gözlük
Göze yabancı madde (toz, talaş vb. ) kaçma
riski olan çalışmalarda

Kulaklık (Kulak tıkacı)

Gürültü seviyesinin 85 db’den yüksek olduğu
çalışmalarda

Eldiven
Kimyasallarla çalışmada ve elin kesilme,
yaralanma riski taşıdığı çalışmalarda
 İŞ GÜVENLİĞİ EKİPMANLARI ‘’CE’’ BELGELİ
OLMALIDIR
 İŞ GÜVENLİĞİ EKİPMANLARI TEHLİKEDEN
ÇALIŞANLARI KORUMALIDIR
 İŞ GÜVENLİĞİ EKİPMANLARI ERGONOMİK
OLMALIDIR. ÇALIŞANIN YAPTIĞI İŞE ENGEL TEŞKİL
ETMEMELİDİR
 KORUYUCU YENİ TEHLİKELER OLUŞTURMAMALIDIR
 KKD Örnekleri
Vücut Bölümü Koruma
Göz Emniyet gözlükleri, goggles
Yüz Yüz koruma vizörleri
Baş Baretler, kasklar
Ayak Emniyet Ayakkabıları
Eller ve Kollar Eldivenler
Vücut Üniformalar
İşitme Kulak tıkaçları, kulaklıklar
Baş koruyucular

 Baret
 Çarpma kepi
 Kep/Bone
Baret

 Baretler yüksek densite

polietilen veya ABS’den
yapılır.
 Yüksek ısıya dayanıklı
baretler (iftaiyeci bareti
dışında) fiberglas, cam
takviyeli plastikten oluşur.
 Baretler EN 397 standardına
uymalıdır.
 I. BAŞ KORUYUCULARI

I.1. Baretler
Endüstride (madenler, inşaat sahaları ve diğer
endüstriyel alanlarda) kullanılan koruyucu baretler,

I. 2. Saçlı derinin korunması

(kepler, boneler, saç fileleri)

I. 3. Koruyucu başlık
(normal kumaş veya geçirimsiz kumaştan yapılmış
boneler, kepler, gemici başlıkları ve benzeri)
Koruduğu Tehlikeler:

- Fırlayan veya yukarıdan baş üzerine düşen

maddelerden, çok ağır yaralanmalardan,
- Çalışırken başın sağa sola hareketi nedeniyle sert ve keskin
kısımlara başın çarpması ile meydana
gelebilecek kazalardan,
- Uzun saçların ve statik elektrik tesiri ile dağınık şekildeki
saçların makinenin dönen kısmına sarılması sonucu genellikle
ölümle neticelenen kazalardan.
 
Koruyucu Malzemeler:

Baret, Miğfer, Kask, Başlıklar, Saç Fileleri, Şapkalar ve kasketler.

Baretler

Plastik Baretler:

 Darbe tesirlerinden korunmak için kullanılır,

 Düşme mesafesine bağlı olarak 10 –15 Kg ağırlığındaki cisimlerin

etkilerinden korur,

 Demir-çelik, madencilik, bina, gemi, tünel inşaatlarında ve çeşitli

sanayi iş kollarında kullanılır,

 Yalıtkan özelliği nedeni ile 600 V’a kadar güvenlik sağlar,

 Plastik baretler, asgari 300 gr. ağırlığında olup, iyi kullanıldığı

takdirde 5 yıl süreyle kullanılabilir.

 Bileşiminde polietilen oranı fazla olan plastik baretler, sıcak

ortamlarda yumuşadığından, bu yerlerde kullanılmamalıdır.
 Baretler
Başın Korunması
Kabuğun kalınlığı (plastiği) 2mm’ den aşağı olmamalıdır.

Baretler; 1m yükseklikten düşürülen 5,0 KN kuvvete

dayanabilmelidir.

Çatlak, çizik vb. baretler kesinlikle kullanılmamalıdır. Baret

darbe aldığı zaman değiştirilmelidir.

Kaynak yapılan yerlerde kullanılan baretler 3 yılda bir

değiştirilmelidir.
PLASTİK BARET
ALÜMİNYUM BARET

YALITKAN BARET
 II. KULAK KORUYUCULARI:

II.1. Kulak tıkaçları ve benzeri cihazlar

II.2. Tam akustik baretler

II.3. Endüstriyel baretlere uyan kulaklıklar

II.4. Kapalı devre haberleşme alıcısı olan kulak

koruyucuları

II.5. İç haberleşme donanımlı kulak koruyucuları

 Koruduğu Tehlikeler :
•Şiddetli ve yüksek gürültü sonunda işitme organlarında
meydana gelebilecek hastalıkları,

•Kişi üzerinde yorgunluk, rahatsızlık ve bezginlik yaratabilecek

Gürültülerden,

•Kişinin gürültü ile meydana gelebilecek yorgunluk neticesinde

dikkatinin dağılması ile her an yapabileceği tehlikeli hareket
Sonunda oluşabilecek kazaları.
KULAK TIKAÇLARI

KULAKLIKLAR
İşitmenin Korunması

Maruziyet Sınır Değerleri ve Maruziyet Etkin Değerleri

Madde 5 — Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin
değerleri ile ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından, günlük gürültü
maruziyet düzeyleri ve en yüksek ses basıncı yönünden
maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri, aşağıda
verilmiştir;
1) Maruziyet sınır değerleri :
LEX, 8h = 87 dB (A)
LEX, 8h = 85 dB (A)
LEX, 8h = 80 dB (A)
Kulak Koruyucular

 Kulaklık (EN 352-1)

 Kulak tıkacı (EN 352-2)
 Barete takılabilir kulaklık (EN
352-3)
 Seçimimiz hangisi olursa şu üç
noktaya önem verilmelidir:
 Doğru seçim, doğru bakım,
doğru kullanım
Kulak Tıkaçları
• Kulak kanalının içine girer ve atılabilir
veya tekrar kullanılabilirler

• Temiz elle takılması ve hijyen

önemlidir

• Doğru takılması ve kullanılması

kontrol edilmelidir.
III. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI

III.1. Gözlükler

III.2. Baretli (miğferli) siperler

III.3. El ve Yüz siperleri

Koruduğu Tehlikeler:

-Uçucu Parçaların Yarattığı Tehlikelerden,

Demir, çelik kalıp pres işleri, kalem, matkap gibi kesici ve

delici aletler ve kriko, balyoz vs. kullanılan işlerde küçük
parçaların sıçraması ve uçması göz yaralanmaları
meydana getirir.
Koruduğu Tehlikeler:

-Tozlar, Rüzgar ve Kıvılcımlardan,

Yol inşaatı ekipmanlarından, her türlü çekici ve yükleyici

makinelerde, kaynak işlerinde, taşlama ve aşındırma tezgahlarında, taş
oyma ve yontma işlerinde, ağaç işlerinde dışarıda ve yüksekteki işlerde
rüzgarın şiddeti, mor ötesi ve enfraruj ışınlar göz yaralanmaları meydana
getirir.
Koruduğu Tehlikeler:

- Gazların ve Sıvıların Sıçramalarından,

Çeşitli metotlarla şekillendirilmiş metal parça ve mamullerin

her tip plastik kaplama işlerinde kullanılan solventler, organik
asitler ve alkalilerle çalışılan işlerde gazlar ve sıvılar göz
yaralanmaları meydana getirir.
Koruduğu Tehlikeler:

-Metal Eriyik Sıçramalarında,

Metal döküm, galvanoplasti, yatak dökme ve eritilmiş çeşitli

metallerin akıtma işlerinde metal eriyik sıçramaları çok ağır göz
yaralanmaları meydana getirir.
 III.1. Gözlükler

Gözlerin korunmasında kullanılan gözlüklerden bazıları şunlardır;

- Toz gözlüğü
- Yarı açık koruyucu gözlük
- Bükülebilir çerçeveli gözlük
- Asit gözlüğü (camdan yapılmış)
- Kaynakçı gözlüğü
- Darbelere dayanıklı gözlük
DARBEYE DAYANIKLI GÖZLÜK
ULTRA-VİYOLE, İNFRARED,
KAYNAK GÖZLÜKLERİ

ÇOK AMAÇLI GÖZLÜK

III. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI

III.2. Miğferli siperler:

Başın üst kısmını, kulakların arkasında kalan bölgeyi, yüz ve

boyun kısmını korumada kullanılır.

Ön kısımlarında, filtre koruma camı yerleştirilecek şekilde

hazırlanmış pencere vardır.

Miğfer uygun bir kayış tertibatı ile başa tutturulur, ancak

başa değmez.

Kaynak miğferleri, ısıya dayanıklı olup aynı zamanda

enfraruj ışınlarının etkilerine karşı koruma sağlar.
Koruduğu Tehlikeler:

- Uçucu parçaların yarattığı tehlikelerden,

- Tozlar, rüzgar ve kıvılcımların yarattığı tehlikelerden,
- Gazların ve sıvıların sıçramalarından,
- Metal eriyik sıçramalarından,
- Spor dallarında meydana gelen tehlikelerden, (Eskrim,
USA futbolu vs.)
- Arıcılıkta arı sokmalarının yarattığı tehlikeler sonunda
- meydana gelebilecek yüz yaralanmalarından.
İş Gözlükleri
 Toz
 Çapak
 Sıçrama
 Lazer
 Kaynak
 Mekanik Riskler
 Optik Riskler
 Kimyasal Riskler
IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI

İşyeri havasında bulunan zararlı maddeler; metal tozları,

çözücüler (solventler) çeşitli zehirlenmelere sebep olurlar.
Silis, amyant, kömür tozları gibi zararlılar pnömokonyoz olarak
adlandırılan akciğer hastalığına neden olurlar.

Bu ve benzer zararlıların, maksimum konsantrasyon değerlerini

geçmeleri durumunda, uygun aspirasyon sistemleri
kullanılmalıdır.

Ancak bu sistemlerin kurulamadığı veya yetersiz kaldığı

durumlarda, solunum sistemi koruyucularının kullanılması
gerekmektedir.
 Koruduğu Tehlikeler:

Akciğer ve solunum yolları rahatsızlıkları Karbonmonoksit, Benzen,

Anilin, Orsin, Asbest, Azot, Berilyum, Butil, Dietilen Glikol, DDT,
Civa, Flor,Fosgen, Klor, Hidrojen Sülfür, Karbondioksit,
Uranyum, Metil Klorür, Toksofen, Metil Bromür, Sülfürik Asit,
Sodyum ,Siyanür, Siyanojen, Seryum, Potasyum siyanür vb.
gibi bazı kimyasal maddelerin gaz veya sıvı olarak solunum ve
sindirim yolundan yeterli miktarda vücuda girmesi ile çalışanı
aşağıdaki hastalık ve rahatsızlıklardan korur.

Anemi, böbrek tıkanmaları, felç, dalgıç hastalığı, göz tahrişleri,

şuur kaybı, merkezi sinir sisteminde zehirlenme, kan
zehirlenmesi, deride yanıklar, diş ve diş eti çürümesi, görme
bozuklukları, titreme, deri hastalıkları, kanser.
Maskeler

Temiz Hava Maskeleri

TOZ MASKELERİ

FİLTRE
Toz Maskeleri

• FFP1, FFP2 ve FFP3 olmak

üzere 3 kategoriden oluşur.
• EN 149 standardındadır.
• Katlanabilir veya kap
şeklindedir.
 KORUYUCU ELDİVENLER

METAL ÖRGÜLÜ TEK PARMAKLI ELDİVEN LASTİK ELDİVEN

ELDİVEN
Ne Zaman El Koruması ?
 Yanıklar
 Kas Ezilmeleri
 Cilt Bozulmaları
 Kesikler
 Delici Alet Yaralanmaları
 Kırıklar
 Yırtılmalar
 Kimyasal Maddelere Maruz Kalma
El koruyucular…
 Kesilmelere: Para-aramid, dynema veya çelik örgü eldivenler
 Kimyasallar: Kauçuk, neopren, nitril, lateks, PVC.
 Soğuk hava: Neopren eldivenler (Bir iç eldivenle
desteklenebilir)
 Sıcak: Para-aramid ve deri eldiven
 Elektrik: Kauçuk
 Genel Amaçlı Koruma: Kauçuk, deri, pamuk örme eldivenler
 VII. AYAK VE BACAK KORUYUCULARI

 Normal ayakkabılar, botlar, çizmeler, uzun botlar, güvenlik bot ve

çizmeleri
 Bağları ve kancaları çabuk açılabilen ayakkabılar

 Parmak koruyuculu ayakkabılar

 Tabanı ısıya dayanıklı ayakkabı ve ayakkabı kılıfları

 Isıya dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve tozluklar

 Termal ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları

 Titreşime dayanıklı ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları

 Anti statik ayakkabı, bot, çizme ve kılıfları

 Koruduğu Tehlikeler:

- Yüksekten düşebilecek ağır malzemeler sonucu bacaklarda ve

ayaklarda meydana gelebilecek yaralanmalardan ve
sakatlanmalardan,
- Çalışma sırasında ayakkabı içine girebilecek eritilmiş metallerin
yaratabileceği ağır yaralanmalardan,
- Ateş ve sıçrayan kıvılcımlar sonucunda meydana gelebilecek
yaralanmalardan,
- Sulu ve çamurlu işlerde deriden bulaşan mikroplar ile oluşacak
hastalıklardan,
- Elektrik işlerinde temas ile meydana gelebilecek kazalardan,
- Atlama, sıçrama gibi işlerde bacaklarda, ayaklarda, dizlerde
meydana gelebilecek yaralanmalardan ve sakatlanmalardan.
Ayaklar Ne Zaman Korunmalı ?
Varil veya diğer ağır-gereçler çalışanların ayağı üzerine
düşebilir / devrilebilir
Mıh ya da çivi gibi sivri nesneler ayakkabının
tabanından ya da üst bölümünden delerek ayağa zarar
verebilir
Ergimiş metal sıçrayarak ayağa temas edebilir
Sıcak ya da nemli yüzeylerle temas
Kaygan yüzeylerle temas
 Ayak koruyucular

 İş ayakkabıları ve çizmeler olmak üzere iki ana grupta toplanır.

 Çalışma alanına göre emniyet ayakkabısı, çelik burunlu ve
çelik burun çelik tabanlı olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
 Emniyet Ayakkabıları
 Darbe dayanımlı güçlendirilmiş burunlar
ve ısıya dayanımlı malzeme birçok çatı ve
izolasyon işlemlerinde koruma sağlar
 Bazı türlerde saplanmalara karşı sert
koruma sağlayan metal levha içerir
 Elektriksel iletkenliğe ya da yalıtıma
yönelik özel tabanlar kullanılabilir
TAM KORUMALI VÜCUT KUŞAĞI
 Düşme Önleme Sistemleri
Temel Teknikler

• Düşüş Önleme / Hareket Kısıtlaması (Fall Prevention –

Restraint)
• Düşüş Durdurma (Fall Arrest)
• İşe Konumlanma (Work Positioning)
• İple Erişim (Rope Access)
Düşüş Önleme / Hareket Kısıtlaması

• ERİŞİMİ KISITLAR
• BASİT VE GÜVENİLİR
• DÜŞMEYİ ÖNLER
• UZMAN
• PLAN
• UYGUN AKSESUAR
Düşüş Durdurma (Fall Arrest)

• DÜŞÜŞ DURDURMA
• MESAFE !
• ŞOK EMİCİ
• KURTARMA
 Düşüş Durdurma - Aksesuarlar

Karambina Lanyard ve Kanca Paraşüt Tipi

Kemer
 Yüksekte Çalışma - KKD

Baret Şok Emici İşe Konumlanma

TEHLİKELİ
DEĞİLDİ İŞ
▲
KOLAYIMA GELDİ KAZASININ
▲ KİMSE
DİKKATLİ
OL DEMEDİ MAZERETİ
▲
GÖRMEDİM
▲ OLMAZ
ACELEM VARDI
▲
BANA BİR ŞEY OLMAZ
GÖNÜL RIZASI İLE KATLANACAĞIMIZ KÜÇÜK

FEDAKARLIKLAR ZORUNLU OLARAK

KATLANACAĞIMIZ

BÜYÜK FELAKETLERİ ÖNLEYEBİLİR.

Taşlama ile gözde kesi oluşması

11
9
SPİRALLE ÇALIŞMALAR

12
0
SPİRALLE ÇALIŞMALAR

12
1
GIRGIR VİNÇ

12
2
 Yüksekten parça düşmesi
İnşaat sahasında baretsiz çalışma

12
3
Kaynak alanında yanıcı malzeme
bulundurma
Kaynak alevinden çıkan yangın
İş Makinesi ezme
YANGIN
12
9
Bu bacaklardan biri eksikse yanma
gerçekleşmez.
13
0
 YANICI MADDE
Katı:
 Tutuşma sıcaklıkları farklıdır.
 Kaza ile tutuşması ve yanması diğer (sıvı-gaz) maddelere

göre daha zordur.


Sıvı :
 Tutuşma, buharlarının tutuşması ile olur.
Gaz:
 Oksijenlekarışmaları çok kolay
 Diğer maddelere göre çok kolay tutuşurlar

13
1
 YAKICI MADDE(O₂)
 Havada %21 oranında bulunur.

 Oksijen oranı yükseldikçe cisimlerin

yanıcılığı artar.

 Oksijen oranının azalması yanıcılığı da

azaltır. (Yanma gerçekleşebilmesi için en az

%14 oksijene ihtiyaç vardır.)

13
2
 ISI
 Moleküllerin yüksek düzeydeki titreşimlerinden
doğan bir enerji türüdür.
 Bütün maddeler belirli bir ısıya sahiptir.

13
3
Yangın çıktığı taktirde hangisini
kullanmalıyım?
SU

CO2

KURU KİMYEVİ TOZ

KÖPÜK

13
4
HANGİ YANGINA HANGİ TİP SÖNDÜRÜCÜ
KULLANMALIYIZ?

13
5
10 dk. MOLA
 OFİSLERDE
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
 ERGONOMİ
 Ergonomi Tanımı;
 Çalışan kişinin
İşi,
İş aletleri ,
Çevresi ile olan ilişkileri.

 Ergonominin Amacı;
Çalışanların etkinliğini arttırmak
Gereksiz ve aşırı zorlamalardan kaçınmak
Çalışmanın yöntemli düzenlenmesini sağlamak
Lüzumsuz aktiviteleri önlemek
İnsan-makine-çevre uyumunu sağlamaktır

13
8
 BURKULMA VE İNCİNMELER
BURKULMA VE İNCİNMELERİ ENGELLEMEK İÇİN 4 TEMEL
KURAL

1.YÜKÜN BOYUTU
Yükün boyutuna göre gerekirse el arabası kullanılmalıdır.
 25 kg dan ağır yükler tek başına kaldırılmamalıdır
 Gerekli ise yardım alınmalıdır
 Nereye koyulacağı bilinmeden ağır bir yük kaldırılmamalıdır.

13
9
 BURKULMA VE İNCİNMELER

BURKULMA VE İNCİNMELERİ ENGELLEMEK İÇİN 4

TEMEL KURAL
2.YÜKÜN KALDIRILMASI
Kaldırılacak malzemeyi kendinize çekin.
Dizlerinizi kırın, başınızı dik ve sırtınızı düz tutun.
 Yükü belinizle eğilerek değil bacaklarınızla kaldırın.

14
0
14
1
 BURKULMA VE İNCİNMELER
BURKULMA VE İNCİNMELERİ ENGELLEMEK İÇİN 4
TEMEL KURAL

3.HAREKET
Yükü vücudunuza yakın tutun

 Nereye gideceğinize bakın

 Kaymamak için ayaklarınızı çok açmayın

14
2
 BURKULMA VE İNCİNMELER
BURKULMA VE İNCİNMELERİ ENGELLEMEK İÇİN 4
TEMEL KURAL

4.YÜKÜN İNDİRİLMESİ
 El ve ayaklarınızın yükün altında kalmadığından emin
olun.

14
3
 Kayma, Tökezleme ve Düşmeler
KAYMA-TAKILMA VE DÜŞMELER NASIL ÖNLENEBİLİR ???
 Kayma tehlikesi tespit edildiğinde hemen uyarı
işaretleri konulmalı

14
4
ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

ÇEVRESEL FAKTÖRLER

FİZİKSEL FAKTÖRLER

PSİKOLOJİK FAKTÖRLER

14
5
 ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Gürültü
Gürültünün Fizyolojik Etkileri

14
6
 ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Gürültü
Gürültünün Psikolojik Etkileri

•Konsantrasyon eksikliği,
•Dikkat kapasitesinde zayıflama,
•Yorgunluk,
•Uyku bozuklukları,
•Sinirli olma,
•Karşılıklı anlaşma bozuklukları,
•Algıda azalma,
•Konuşurken bağırma ihtiyacı,
•Kişiler arasındaki ilişkilerde olumsuzluklar
•İş kazalarının artması

14
7
 ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Termal Konfor(SICAKLIK-NEM-HAVA AKIM HIZI)
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:19
Sıcaklık
 İşyerlerindesıcaklık derecesi 15 santigrat dereceden az ve 30
santigrat dereceden yüksek olmayacaktır.

14
8
 ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Aydınlatma

14
9
ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Kimyasallar
•Yazıcı ve Kartuş Tonerleri

•Temizlik Maddeleri

•Piller

•Yapıştırıcılar

15
0
 ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Bitkiler
Bitkiler havadaki benzol, formaldehit ve
karbonmonoksit gibi toksik maddelerin seviyesinin
azalmasını sağlar. (NASA)

15
1
 FİZİKSEL FAKTÖRLER
Bina (işyeri) yerleşim planı
 Pencereler
Güvenli şekilde açılır kapanır ve ayarlanabilir olmalıdır.
İçeriye ışık girmesine yarayan tüm açıklıkların -yan duvar
ve tepede- taban yüzeyine oranı en az %10 olmalıdır.

 Tuvaletler ve Lavabolar
Aydınlatma ve havalandırma sağlanalı, koku çıkması
engellenmelidir.
Direkt olarak işyerine açılmamalıdır.

15
2
 FİZİKSEL FAKTÖRLER
 Hasta Bina Sendromu

SÜREKLİ KAPALI ORTAMDA ÇALIŞAN KİŞİLERDE

GÖRÜLEN RAHATSIZLIK
Baş Ağrısı Halsizlik

Bulantı Sersemlik Hissi

Cilt Kuruluğu Gözlerde Batma

Burunda Tıkanıklık ve Batma

15
3
 PSİKOLOJİK FAKTÖRLER
 Çalışandan Kaynaklanan Faktörler
• Unutkanlık
• Ailevi sorunlar
• Meslek sorunları
• Ekonomik zorluklar
• Güvensizlik
• İşyerinde negatif iletişim
• Dedikodu
• Çalışanlarla çatışmalar

15
4
 PSİKOLOJİK FAKTÖRLER
 İşin Yapısından Kaynaklanan Faktörler
İşin yükü, niteliği, amirlerin baskısı, monotonluk,
görevin çeşitliliği ya da çok yönlülüğü…

 İşletmenin Yapısından Kaynaklanan Faktörler

Rol çatışması ve rol belirsizliği
Sınırlı kariyer
Düşük ücret…

15
5
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma

15
6
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
OTURMA;
 Sandalye dengeli ve çalışanın rahat bir
pozisyonda oturabileceği ve kolaylıkla hareket
edebileceği şekilde olmalıdır.

 Oturma yerinin yüksekliği ayarlanabilmelidir.

 Sırt dayama yeri öne-arkaya ve yukarı-aşağı

ayarlanabilmelidir.

15
7
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
OTURMA
 Genel bir kural olarak, gözleriniz ve
ekranın üstünün aynı seviyede
olmasına dikkat edilmelidir.

15
8
OTURMA

15
9
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
OTURMA
Yazılı bir metni bilgisayara
aktarırken, bir yana eğilmeyin.

16
0
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
OTURMA
Eğer sıklıkla yazılı metinleri
bilgisayara aktarıyorsanız, doküman
tutamacı kullanmak
uygun olabilir.

161
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
OTURMA
Koltuğunuzu doğru yüksekliğe
ayarladığınızda, ayaklarınız tabana tam
olarak temas etmiyorsa, bir ayaklığa
ihtiyacınız var demektir.

162
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
ELLER, KOLLAR VE OMUZLAR

Klavye kullanırken, bileğiniz aşağı ve

yukarı hareket etmemelidir.

Yani, klavyede yazı yazarken bileğiniz

masaya dayalı durumda dinlenmelidir.

163
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma

Yanlış Doğru
164
 Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
ELLER, KOLLAR VE OMUZLAR

165
166
Ekranlı Ekipmanlarla Çalışma
Uzun sürelerce ekran önünde zaman
geçirmeniz gerekiyorsa, her 15-20
dakikalık klavye çalışmasından sonra
1-2 dakikalık molalar alın.

167
Video
OFİS KAZALARI

168
EL HİJYENİ

16
9
EL HİJYENİ

170
 EL HİJYENİ
 Eller vücutta en çok kirlenen ve mikroorganizmalarla en çok
temas eden organlardır.

 Elleri temiz tutmak, çatlak ve sıyrıkların oluşmasını

önlemek, bazı bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engelleme
yollarından biridir.

30.03.2023
171
Etkili El Yıkama

30.03.2023
172
Etkili El Yıkama

173
 EL HİJYENİ

 El yıkama süresi, saatin tik-taklarına

uyarak en az 20’ye kadar sayarak
belirlenir.

 El temizliğinde cilde zarar vermeyecek

türden sıvı sabun kullanılmalıdır.

30.03.2023 174
GÜVENLİK VE
SAĞLIK
İŞARETLERİ
 Sigara içilmez
Yasaklayıcı İşaret:
Sigara içmek ve
Tehlikeye neden açık alev
olacak veya tehlikeye kullanmak yasaktır
maruz bırakacak bir
davranışı yasaklayan Yetkisiz kimse
işarettir. giremez

Dokunma

176
Uyarı İşareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya
zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan
işarettir.

Tehlike
Asılı yük Elektrik tehlikesi

17
7
Emredici İşaret:
Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen
işarettir.

Baret giy Eldiven giy İş ayakkabısı giy Emniyet kemeri

kullan
178
YANGINLA MÜCADELE İŞARETLERİ

Acil Yangın Yangın Söndürme

Telefonu Cihazı

110
Yangın
Merdiveni Yangın Hortumu

179
Acil çıkış ve İlkyardım İşaretleri:
Acil çıkış yolları, ilk yardım veya
kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretlerdir.

180
 İş Güvenliğini Sağlamak
Hem insanı bir sorumluluk
Hem yasal bir yükümlülüktür

İş Kazalarını Önlemek
Oluşan Kayıpları ödemekten daha kolay
Daha insancıl bir yaklaşımdır.
181
KATILDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM