ESP

Mabuting Pakikilahok
Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung ang larawan ay nagpapakita ng disiplina at pakikilahok sa mga gawaing
pansibiko at ekis (X) naman kung hindi.
Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung ang larawan ay nagpapakita ng disiplina at pakikilahok sa mga gawaing
pansibiko at ekis (X) naman kung hindi.
Isulat ang Wasto kung ang sitwasyon ay
nagpapakita ng tamang pagganap at pakikiisa sa
mga programang pampamayanan at Di-Wasto
kung hindi.
______1. Sumasali ako sa Cultural Dance Contest
para sa darating na pista.
______2. Ang magkakaibigan ay nagkaisang sumali
sa patimpalak ng sayaw sa kanilang barangay.
______3. Hindi sumasali sa mga patimpalak
dahil nahihiya na humarap sa maraming tao.
______4. Buong pamilya nina Mang Carlos ay
nagtanim ng mga puno bilang pakikilahok sa
proyekto ng kanilang barangay.
______5. Tumutulong sa paglilinis ng paligid
tuwing may clean up drive ang barangay.
Basahin ang kwento. Tignan kung paano
nakikilahok ang pamilya Reyes sa mga
gawaing pampamayanan.
Sumunod sa Protocol
Jeremiah G. Miralles
 Batay sa iyong nabasang teksto, sagutin ang sumusunod na
mga tanong.
1. Ano ang narinig ng pamilyang Reyes?
2. Ano ang layunin ng paalaala sa radyo?
3. Ano ang ipinakita ng anak sa kaniyang kaibigan?
4. Katulad ng anak sa kwento, mahalaga bang nauunawaan
natin ang iba’t ibang paalala sa pamayanan lalo na ngayong
panahon ng pandemya?
5. Mahalaga bang sumusunod tayo at nakikiisa sa mga ganitong
paalala? Bakit?
Ang pakikiisa at mabuting pakikitungo sa kapwa ay dalawang mabubuting
paguugali na taglay ng maraming Pilipino. Dalawang ugaling ipinagmamalaki
nating lahat. Bukod pa rito, ang pakikilahok at mabuting pakikitungo sa kapwa ay
maaaring maiugnay din sa ilan pang mabubuting ugaling Pilipino tulad ng disiplina,
kasipagan, mapanuring pag-iisip, pagkakawanggawa, at iba pa. Isa sa mga susi sa
pag-unlad ng bayan ay ang pagtutulungan at pagkakaisa ng mga mamamayan
nito. Ang pakikilahok sa pamayanan sa pamamagitan ng mga gawain, proyekto, at
mga kampanya ay isang tungkulin na dapat nating tuparin. Bilang bata, maaari
tayong makatulong at makibahagi sa mabuting pakikilahok sa pamamagitan ng
mga simpleng paraan. Sa panahon ng pandemya, maaari kang makilahok sa iba’t
ibang gawain sa pamayanan sa pamamagitan ng:
· Pagsunod sa mga protocols at alituntunin na ipinapatupad tulad ng
pagsusuot ng face mask at shield kung kinakailangang lumabas.
· Pagpapanatili ng social distancing kung nasa labas.
· Pananatili sa loob ng bahay kung kinakailangan upang makatulong
sa pagpapatigil ng pagkalat ng virus.
· Pagtulong sa pananatili kalinisan sa kapaligiran lalo na ng sariling
bakuran at maayos na pagtatapon ng basura.
 Pagsunod sa mga paalala at alintuntunin sa tahanan at pamayanan
Tukuyin kung paano makikilahok ang kabataang tulad mo sa mga gawaing pampamayanan. Isulat ang mga
paraang iyong gagawin sa ikalawang hanay.
 Sumulat ng sariling karanasan
tungkol sa iyong pakikilahok sa
pagpapanatili ng kalinisan ng
iyong pamayanan.
Basahin ang sumusunod na mga sitwasyon. Ano ang iyong
gagawin upang maipakita ang pakikilahok sa mga gawaing
pampamayanan?
1. Nakita mong nasasayang ang tubig sa inyong gripo. Natatapon
lang ito sa kalsada sa harapan ng inyong bahay habang hindi pa
dumarating ang mga tauhan na magkukumpuni nito.
2. Nasunog ang bahay ng iyong kamag-aral at nabalitaan mo na
magbibigay ng kahit anong donasyon ang mga kaklase mo.
Paano mo maipapakita ang
mabuting pakikilahok?
Panuto: Basahin ang bawat sitwasyon at piliin ang nararapat na sagot at isulat ang titik ng
tamang sagot sa sagutang papel.
______1. May inihandang programa ang inyong kapitan sa inyong barangay sa
pamamagitang ng media o gadget. Ano ang pinakamabuting gagawin bilang isang bata?
A. Manggulo sa programa
B. Huwag sumali sa programa
C. Magkalat ng maling balita sa media o gadget
D. Sabihan ang iba tungkol sa programa sa pamamagitan ng media o gadget
______2. Bakit kailangang makiisa sa programa ng pamahalaan?
B. Para mapaunlad ang bayan
B. Para mapasaya ang mga namumuno
C. Para magbigay ng problema sa pamahalaan
D. Para maging sikat ang mga nagbibigay ng programa
______3. Nagkaroon ang inyong barangay ng mga alituntunin na bawal
lumabas ang mga bata at meron kang mga kaibigan na gustong
pumunta sa iyo, ano ang iyong gagawin?
A.Ako nalang ang lalabas ng bahay
B. Magpanggap na hindi nabatid ang anunsiyo
C. Hayaan ang mga kaibigan na pumunta sa inyo
D. Pagsasabihan ang mga kaibigan sa alituntunin na bawal lumabas
ang mga bata
______4. Narinig mo ang anunsyo tungkol sa pagsusuot ng mask sa inyong lugar. Bilang
isang batang residente, ano ang nararapat mong gawin?
A. Pagsabihan ang mga magulang tungkol sa narinig na anunsyo.
B. Huwag ipaalam sa mga magulang ang narinig na anunsyo.
C. Babaliwalain ang narinig dahil paulit-ulit lang ito.
D. Lahat ng nabanggit.
5. Inatasan ang lahat ng mag-aaral na magsagot ng modyul, may iniutos pa ang iyong
nanay sa iyo, ano ang iyong nararapat gawin?
B. Ipagbigay-alam sa iyong nanay na may pinasasagutan na modyul at magpaalam nang
maayos.
B. Pagalitan ang iyong nanay dahil importante ang ginagawa.
C. Umalis nang hindi nagpapaalam sa nanay.
D. Wala sa nabanggit.
Lagyan ng tsek (/) kung tama ang isinasaad ng pangungusap at ekis (X) kung
hindi.
______ 1. Sumusunod sa programa ng pamayanan ang Pamilyang Reyes.
______ 2. Umiiwas sa mga gawaing pambayan ang Pamilyang Reyes.
______ 3. Naibabahagi ang impormasyong narinig sa radyo sa kaligtasan ng
pamayanan.
______ 4. Hindi naniniwala ang Pamilyang Reyes sa pagsunod sa protocol ay
nakadudulot nang kabutihan sa bayan.
______5. Ang anak ng Pamilyang Reyes ay handang tumulong upang
mahikayat ang iba pang kabataan sa pagsunod sa paalala ng pamayanan.
 ENGLISH
Summarizing Information from Various
Text Types
What are the
different text-
types?
Match the definition in Column A with their corresponding text type in
Column B. Write your answers on a separate sheet of paper.
Read and understand the two selections below. After reading, compare
them by answering the guide questions
Guide Questions:
1.How is Text A different from Text B?
2. How are the two texts the same?
3. Do they contain the same main idea and
details?
What is summarizing? Summarizing is a powerful reading and writing strategy. It increases
comprehension and retention of information. When you summarize, you retain the most
important information of a text, using your own words. Why is summarizing important?
Summarizing helps you understand and learn important information by reducing it down to its
key ideas.
Summarizing Tricks In summarizing text, we can look at text features, vocabulary, and topic
sentence to identify the most important details of the text.
1. Observe text features. Text features such as titles, subtitles, texture/size, color, margin
notes, etc. are clues to a text’s most important information --- information you may want to
include in your summary.
2. Take note of highlighted vocabulary words. If a text gives you a list of important vocabulary
in its preview, take note of these vocabulary words as they may be important information that
should be included in your summary.
3. Identify the topic sentence. When reading a long text, identify the topic
sentence in each paragraph. A topic sentence holds the most important
information in a paragraph. Therefore, a summary can be written simply by
synthesizing the topic sentences into your own words.
4. Use reporter’s notes (Who? What? Where? When? Why? How?) Identify the
answer to each of the above items. Take note of your answers, arrange them in a
paragraph and you have a good summary.
5. Use Graphic Organizers Graphic organizers are a visual and graphic display
that depicts relationships between facts, terms, and/or ideas within a learning
task. It is often referred to as knowledge maps, concept maps, story maps, or
concept diagrams. Use them to make more sense of the most important
concepts you found in the long text.
Below is a selection that shows cause-and-effect, a text that explains reasons and results of events, situations, or trends. Read
and understand the paragraph then fill in in the given graphic organizer. After identifying the important points, summarize the text
in two sentences. Do this on a separate sheet of paper.
 Guide Questions:
1. What is the paragraph about?
2. What does the key sentence
introduce?
The selection below is an enumeration text which presents ideas by listing or enumerating types, kinds, and other information. Read the text below and organize
ideas by answering the guide questions below and filling in the graphic organizer. Write your answers on a separate sheet of paper.
1.What is the paragraph about?
2.What things are enumerated to show the
different activities to be done in Sohoton
caves?
Below is a time-order text type. Read and understand the selection and write a 2- sentence
summary. Do this on a separate sheet of paper
Guide Questions:
1. What did Manilo’s class adviser give him?
2. What did Manilo do after receiving the
envelope?
 Read and understand the text below. Write 4 to 5
sentences that will summarize the whole selection.
Write your answers on a separate sheet of paper.
.
Read the selections below. Fill out the graphic
organizer to organize the information. Write 2 to
3 sentences to summarize the story. Do this on
a separate sheet of paper.
MATHEMATICS
Visualizes, names, and describes polygons
with 5 or more sides.
Select the letter that corresponds to the reasonable answer. You may
use an extra sheet of paper for your solutions.
1)Of the 40 members of the Mathematics Club, 35% are also members
of the Science Club. How many members of the Mathematics Club
are also members of the Science Club?
A.14 B. 16 C. 18 D. 20
2) The Brgy. Macatingog Council and Officials conducted a General
Assembly., 180 people attended. Among them, 30% were female. How
many were female attendees?
B.34 B. 44 C. 54 D. 64
3) A fish vendor was able to sell 65% of his 80 kilos of fish. How many
kilos of his fish was he able to sell?
A.52 B. 42 C. 32 D. 22
4) Mang Cenon planted 68% of his farm with rice. What percent of his
farm is not planted with rice?
B.22% B. 32% C. 42% D. 52%
5) Amanda correctly answered 75% of the items in her spelling test.
How many percent of the items did she not answer correctly?
A. 15% B. 10% C. 25% D. 20%
In a church organization with 100 members, each is
required to donate 10% from their monthly salary or
any form of income which can be 3,000.00 pesos and
above. What is the maximum length of time it would
take to save 1 500 000 pesos if all of the 100
members contributed monthly?
Solution:
Understand the problem.
Ø Know what is asked. We are asked to find the maximum length of
time needed for the 100 church members to save 1.5M pesos.
Ø Know the given facts. There are 100 members. Each monthly
salary/income of 3,000 pesos and above is with required donation
of 10%. The target amount is 1.5 million pesos Plan.
Ø Determine the operations to be used. Multiplication and division are
the needed operations.
 Write the number sentence. 0.10 x 3000 = N = percentage of the
income
What are the
different kinds of
polygons?
Identify the following geometric shapes. Choose the letter that corresponds to the
correct answer. Write your answers on a separate sheet of paper.
SCIENCE
How Light Interacts with Different
Materials
Write C if the material is conductor and I if the
material is insulator.
1. Iron 2. Glass
3. Rock 4. Plastic
5. Silver 6. Metal hair clip
7. Metal spoon 8. Cloth
9. Nails 10. Paper clip
Can you imagine living in a world
without light where you can’t see
anything, and you can only sense most
objects by sound, touch, and smell?
How do you think you would feel?
Directions: Choose the letter of the best answer. Write your answer on a
separate sheet of paper.
1. Which of the following is true about visible light?
A. Visible light is not real.
B. Visible light can never harm you.
C. Visible light can’t be seen.
D. Visible light is radioactive and causes skin cancer.
2. When is a shadow formed?
B. when light passed an object
B. when light is absorbed
C. when light is blocked
D. when there is no light
3. When does reflection happen?
A. When light curves in a circular path
B. When light bounces off a shiny, smooth surface
C. When light spreads out as it passes through a gap
D. When light bends as it moves through different materials
4. What happens when light strikes a transparent surface, such as window glass or
plastic wrap?
A. The light will bend
B. The light will bounce back
C. The light will be absorbed and heated
D. The light can pass through or be transmitted
5. In which of the following materials can light NOT pass through?
B. wooden door B. clear cellophane
C. glass with water D. clear glass jalousie window
Activity: “Movement of Light”
What you need:
pencil, 2 pieces of cardboard, flashlight
What to do:
1. Use a pencil point to punch a hole into the two cardboards carefully.
2. Hold the cards upright on a flat surface so that the holes are lined up.
3. Place a flashlight directly behind the last card. Turn it on and aim the light to the hole
of the cardboard.
4. Bend your body so that you are at eye level with the first card. Observe the hole of
the first card.
Directions: Answer the following questions.
Write your answers in your science notebook.
1.Can you see the flashlight’s beam when the
two holes are lined up?
2. What will happen if you move one of the
cards? Will you still be able to see the light?
3. Draw/ illustrate how light travels.
The light that your eyes react to is named visible or white light. It is a
kind of energy that will be seen once reflected off the surface of an
object and is responsible for the sense of sight. It travels in straight
lines. The primary source of visible light is the sun. However, the
visible or white light is not simply made of one color only; it includes
all the wavelengths of light that the human eye can detect. White
light consists of colors called the light spectrum or commonly called
the rainbow colors. It is referred to as visible light because it permits
us to see completely different colors. But how will it happen?
To understand the process, we should study light
more and the way it interacts with different objects.
This branch of science is Optics. Optics is a branch of
physics that deals with the behavior and properties of
light, the interaction between light and matter, and
instruments that detect light. It includes the study of
absorption, transmission, reflection, and refraction of
light
Activity 1. “Going Through”
What you need:
 a glass of water (3/4 full)  crayons  white bond paper  pencil
What to do:
1. Take the glass of water and white bond paper to a part of the
room with enough sunlight (near a window is good).
2. Hold the glass of water above the paper and let sunlight pass
through it, bend, and form a rainbow of colors on the bond paper.
3. Try holding the glass of water at different heights and angles to
see if it has a different effect.
4. Draw your observation on the paper and put colors based on what
you see.
Guide Questions: Directions: Based on the result of the
activity conducted, answer the questions below. Write your
answers on a separate sheet of paper.
1. What did you see on the paper when sunlight passed
through the glass of water?
2. What do you think caused the sunlight to refract or bend?
3. What was the effect when the glass was held at different
heights and angles?
4. The activity showed refraction of light. In your own words,
what is the refraction of light?
Activity: “Bouncing Back”
What you need:
mirror and flashlight
What to do:
1. Stand in front of the mirror. Turn the flashlight ON and direct it to the
mirror.
2. Observe what happens to the flashlight’s beam.
3. Pick a spot. Make the light bounce off the mirror and shine on that
spot (ex. a wall or any surface) like in the illustration below.
Directions: Answer the following questions.
Write your answers in your science
notebook.
1.How were you able to light up the spot?
Do you have to move the mirror, the
flashlight, or both?
2. What happened to the beam of light
when it hit the mirror?
3. What did you observe when you moved
the mirror?
 How do lights
interacts with
different materials?
1. Which of the following materials will allow light to pass through?
A. wax paper B. cardboard C. black art paper D. plastic cover
2. What happens to light when it strikes translucent materials?
A. The light is blocked. B. The light is absorbed.
C. The light passes through. D. The light is both transmitted and
absorbed.
3. What happens when opaque materials absorb light?
B. The material heats up. B. The material bounces off the light.
C. The material scatters the light. D. The material transmits light.
4. A cardboard does not allow light to pass through.
What kind of material is it?
A.paper material B. transparent material
C. translucent material D. opaque material
5.What material are used in the tinted glass of cars?
B. absorbent B. opaque
C. translucent D. transparent
Directions: Choose the letter of the best answer. Write your answer on a
separate sheet of paper.
1. Which of the following is true about visible light?
A. Visible light is not real. B. Visible light can never harm you.
C. Visible light can’t be seen. D. Visible light is radioactive and causes
skin cancer.
2. When is a shadow formed?
B. when light passed an object B. when light is absorbed
C. when light is blocked D. when there is no light
3. When does reflection happen?
A. When light curves in a circular path
B. When light bounces off a shiny, smooth surface
C. When light spreads out as it passes through a gap
D. When light bends as it moves through different materials
4. What happens when light strikes a transparent surface, such as
window glass or plastic wrap?
A. The light will bend
B. The light will bounce back
C. The light will be absorbed and heated
D. The light can pass through or be transmitted
5. In which of the following materials can light
NOT pass through?
A. wooden door B. clear cellophane
C. glass with water D. clear glass jalousie
window
 FILIPINO
Nakapagsasalaysay nang Napakinggang
Kuwento at Kronolohikal na Napagsunod-sunod
ang mga Pangyayari
Mula sa pagpipiliang mga sagot sa loob ng kahon, punan ang patlang na nakalaan sa
bawat pangungusap sa ibaba ng angkop na pang-abay na pamaraan. Isulat ang sagot sa
iyong sagutang papel.
Paano ka naglalahad ng
mga kwentong iyong
napakinggan o nabasa?
Makinig nang mabuti sa maikling kuwento
na babasahin ng iyong magulang o
nakatatandang kapatid.
Ang Kapaskuhan sa Aming Barangay
Panuto: Balikan ang napakinggang kuwento. Pagsunod-sunurin ang mga pangyayari
binanggit dito sa pamamagitan ng pagsulat sa patlang ng bilang 1 hanggang 5 ayon sa
kronolohikal na pagkakasunod-sunod ng pangyayari. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
_________ Sa ganitong selebrasyon ay mas naipapadama ang pagmamahalan ng bawat isa.
_________ May mga pagkaing nakahanda sa hapagkainan upang may mapagsaluhan sa
Noche Buena.
_________ Bawat tahanan ay may kaniya-kaniyang pailaw at palamuti ng nakasabit
_________ At pagsapit ng ika-25 ng Disyembre ay mas lalo pang naging maingay dahil sa
mga batang handa ng tumanggap ng aginaldo
_________ Maaga pa lamang ay abala na ang Barangay Palanit para sa selebrasyon ng
Pasko.
Sagutin ang sumusunod na mga tanong. Isulat sa kuwaderno ang iyong
mga sagot.
1.Ano ang pinapaksa ng kuwento/ teksto?
2. Bakit pinakahihintay na araw ng Barangay Palanit ang Pasko?
3. Batay sa iyong karanasan, ganito rin ba ang paghahanda ng inyong
barangay sa araw Kapaskuhan?
4. Kung ikaw ay isa sa mga nakatira sa Barangay Palanit, anong
paghahanda na iyong gagawin para sa Pasko?
5. Ibahagi mo rito ang pagkakasunod-sunod ng mga hakbang sa gagawin
mong plano sa pagdiriwang ng Pasko sa inyong barangay.
Ang paraan ng pagsunod-sunod ng mga pangyayaring nabasa o
napakinggan ay tinatawag na kronolohikal na pagsunod-sunod kung saan
ginagamit ito upang mas madaling mailahad nang maayos ang mga hakbang
at mga pangyayaring nais ipabatid ng isang manunulat. Mahalaga na
nauunawaan ang binasa o napakinggang teksto para napagsusunod-sunod
ito nang tama. Madalas ginagamit ang bilang sa kronolohikal na
pagsusunod-sunod ng mga pangyayari. Ang paraang kronolohikal na
pagsunod-sunod ay isang mainam na paraan upang mailahad ang kaisipan o
pangyayari na makatutulong sa pag-unawa at pagpapalinaw ng ideya, ang
hulwarang ito ay nagpapakita ng serye ng mga pangyayari na maaaring
humantong sa konklusyong pagkasunod-sunod ng pangyayari.
Basahin at unawain ang kuwentong kasunod.
Pagkatapos, kopyahin ang mga pangungusap na
nasa ibaba sa inyong kuwaderno. Sa pagkopya,
pagsunod-sunurin ang mga ito batay sa
pagkakasalaysay nito kuwento. Gamitin ang titik A
hanggang E upag maipakita ang pagkakasunod-
sunod ng mga ito.
Ang Puerto Princesa Underground River
____Isa ito sa kinagigiliwang puntahan ng mga turista
maging Pilipino man o dayuhan.
___Ang Puerto Princesa ay makikita sa Palawan.
___May iba’t ibang hayop ang naninirahan dito.
___Mayroon itong mga limestone na nagtataglay ng
kamangha-manghang hugis.
___Kinilala ito bilang isa sa Pitong Wonders of Nature
dahil sa taglay na kagandahan.
Babasahin ng iyong magulang ang kuwento at making nang mabuti upang
masagutan ang mga tanong sa ibaba.
Pistang Bayan
Piliin ang titik ng tamang sagot. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
1. Sa araw ng pista, aling ang dapat gawin?
a. sumasama sa prusisyon b. naglilinis ng tahanan
c. masayang nagsisimba d. manood ng palabas
2. Batay sa kuwento, alin sa mga pangyayari ang dapat ay huling bahagi?
b. naglilinis ng tahanan b. nagkukuwentuhan ng pinagkagastusan
c. masayang nagsisimba d. nagkakatay ng baboy
3. Bago dumating ang kapistahan, ano ang karaniwang unang ginagawa ng mga tao?
a. naglalagay ng dekorasyon b. naglilinis ng tahanan
c. naghahanda ng pagkain d. nagsisimba
4. Pagsapit ng gabi ng kapistahan, ano ang ginagawa ng mga tao?
b. sumasama sa prusisyon at nanonood ng mga palabas
b. nanunuod ng parada
c. sumasakay sa iba’t ibang uri ng sasakyang pampasaya
d. masayang nagsisimba
5. Sa araw ng kapistahan, ano ang karaniwang makikita.
c. mga bata at matatanda na nagsisimba
b. nagliligpit ng pinagkainan
c. nagkukwentuhan ng pinagka gastusan
d. nanunuod ng palabas
Paano pinagsusunod-sunod
ang paglalahad ng kwentong
binasa?
Balikan ang kuwentong “Pistang
Bayan” at isalaysay muli ang mga
pangyayari ayon sa pagkakalahad nito
sa kuwento. Gamitin ang graphic
organizer na nasa ibaba upang
maisalaysay ito muli.
Sa tulong ng iyong magulang o kamag-
anak, magtanong ka kung paano magluto
tulad ng pagprito ng isda at iba pa.
Gumamit ng bilang para sa unang hakbang
hanggang sa huling hakbang sa pagluluto
nito. Isulat ang sagot sa iyong kuwaderno.
 ARALING
PANLIPUNAN
Natatalakay ang impluwensya ng mga
Espanyol sa kultura ng mga Pilipino
Ano ang naging tugon
ng mga katutubo sa
kolonyalismong
Espanyol?
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang titik T kung ang pangungusap ay naglalahad ng
tamang pahayag at M naman kung mali.
______1.) Natuto ang mga Pilipino na pahalagahan ang mga sakramento ng
pananampalatayang Katoliko.
______2.) Ang relihiyong Paganismo ang kilalang pinakalaganap na relihiyon sa bansa
sa kasalukuyan.
______3.) Nagbago ang mga kagamitan ng mga Pilipino kasama na ang pananamit.
Natuto na silang mgasuot ng pantalon, sombrero, baro at saya.
______4.) Ang awiting “Sampaguita” at “Lupang Hinirang” ay mayroong impluwensya ng
musikang Espanyol.
______5.) Ang mga paaralang pangsekondarya ay itinatag ng mga katutubo upang
maihanda ang mga mag-aaral sa pagkuha ng iba’t ibang kurso sa kolehiyo.
Panuto: Alin sa mga sumusunod na pangungusap ang mga dahilan kung bakit hindi
nagtagumpay ang mga Espanyol sa pananakop ng mga katutubong Pilipino. Isulat ang
tamang bilang sa sagutang papel.
Pagbabago sa Lipunan sa Ilalim ng Panahong Kolonyal
Malaki ang pagbabago sa buhay ng mga Pilipino dulot ng impluwensiya ng mga Espanyol.
Ang mga pagbabagong ito ay masasalamin sa iba’t ibang aspekto ng ating kultura.
Kasuotan
· Pagsusuot ng sombrero, salawal, pantalon, at sapatos ng mga Pilipinong lalaki. Ang mga
babae naman ay natutong magsuot ng terno, palda, at kamisang maluluwag ang manggas.
Pagkain
 Pagluluto at pagkain ng mga putaheng gaya ng menudo, pochero, adobo, estofado,
embotido, asado, relleno, afritada, at iba pa. Arkitektura
· Pagbabago sa estilo ng mga gusali at mga tahanan. Paggamit ng mga bato, mga ladrilyo, at
matitigas na kahoy tulad ng mulawin at narra.
Relihiyon
· Paglaganap ng Kristiyanismo sa buong kapuluan na kinikilalang pinakamalaganap na
relihiyon sa bansa sa kasalukuyan.
 Pagpapahalaga sa mga sakramento ng pananampalatayang Katoliko tulad ng binyag,
kumpisal, komunyon, kasal, at bendisyon sa may sakit at pumanaw.
Edukasyon
 Pagpapatayo ng mga paaralang pamparokya na pinamahalaan ng mga prayle
o kura paroko, kung saan ang pagtuturo ng relihiyon ang sentro ng pag-aaral.
Pamahalaan at Pamayanan
 Pagtatatag ng pamahalaang sentralisado na pinamunuan ng gobernadora
heneral kung saan ang mga barangay ay pinagsama-sama upang gawing pueblo,
o bayan, at ang pagsama-sama naman ng mga bayan upang maging lalawigan.
Musika, Sayaw at Sining
 Pagkatuto ng mga Pilipino ng mga sayaw na Espanyol tulad ng fandango,
rigidon de honor, polka, curacha, habanera, jota, at cariňosa.
· Pagiging tanyag ng mga Pilipinong pintor tulad ni Juan Luna at Felix
Resurreccion Hidalgo sa larangan ng pagpinta.
Panitikan
· Pagkahilig ng mga Pilipino sa mga awit, korido, at pasyon. Awit ang
tawag sa mahabang tulang pasalaysay. Ang korido naman ay isa
ring anyo ng tulang pasalaysay na binubuo naman ng walong pantig
at binibigkas sa kumpas ng martsa o allegro . Samantala, ang
pasyon ay isang librong naglalaman ng mga pahayag hinggil sa
pagpapasakit at kamatayan ni Kristo.
 Pagpapakilala sa mga Pilipino ng mga dulang kanluranin tulad ng
sarsuwela, moro-moro, at senakulo. Ang sarsuwela ay dulang may
salitaan, awitan, at sayawang may romantikong istorya. Ang moro-
moro ay dulang tungkol sa labanan ng mga Muslim at Kristiyano. Ang
senakulo naman ay dulang may kinalaman sa buhay ni Kristo.
Alin sa mga pangungusap sa ibaba ang nagpapakita ng pagpapahalaga sa pagbabago sa panahanan ng
mga Pilipino sa panahon ng pananakop ng mga Espanyol? Ilista lamang ang mga letra ng tamang sagot sa
sagutang papel.
A.) Napapahalagahan ang pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pagtanggap ng
mga Pilipino sa Katolisismo. Pagsamba sa iisang Diyos at pagdarasal bago kumain ay nakagawian na ng
mga Pilipino bilang pasasalamat sa mga biyayang natanggap.
B.) Napapahalagahan ang mga pagbabago sa panahanan sa pamamagitan ng pagsunod ng mga Pilipinong
nakatira sa kweba at liblib na lugar sa kagustuhan ng mga paring Espanyol na lumipat sila sa mga pueblo.
C.) Napapahalagahan ang mga pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pagpriserba
o pagpapanatili sa mga antigong bahay, at mga gusali na naiwan ng mga Espanyol.
D.) Napapahalagahan ang mga pagbabago ng mga panahanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagpapanatili sa kultura at kayarian ng mga bahay na itinayo sa panahon ng pananakop ng mga Espanyol
hanggang sa kasalukuyan.
E.) Napapahalagahan ang mga pagbabago ng mga panahanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng
pagsira sa mga lumang bahay na naiwan ng mga Espanyol
Panuto: Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang nagpapakita ng pagpapahalaga ng
kulturang Pilipino? Ilista lamang ang mga titik ng tamang sagot sa sagutang papel.
 
 
Iguhit sa may patlang ang masayang mukha :) kung tama ang isinasaad ng pahayag at
malungkot na mukha :( naman kung hindi.
1. Ipinakilala ng mga Espanyol ang bahay na bato. Ito ay malaki at matibay, gawa ang
unang palapag nito sa bato at ang ikalawang palapag naman ay yari sa matigas na
kahoy.
2. May pormal na edukasyon ang mga sinaunang Pilipino noon.
3. Sa pananamit ang naging pangunahing impluwensya ng mga Espanyol ay ang tsinelas at
sapatos.
4. Madaling natutunan ng mga Pilipino ang pagtugtog ng mga instrumentong pangmusika
tulad ng plauta, biyolin, harpa, at piano na dala ng mga Espanyol sapagkat kahalintulad ito
ng mga instrumentong katutubo sa kanila.
5. Bago pa dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas ay marunong ng gumamit ang mga
Pilipino ng kutsara at tinidor at kutsilyo sa pagkain.
Anu-ano ang
impluwensya ng mga
Espanyol sa kultura ng
mga Pilipino?
Panuto: Isulat sa sagutang papel ang salitang TAMA kung ang pahayag ay nagpapaliwanag
ng impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino at MALI naman kung hindi.
________1.) Mula sa bahag ay natutong gumamit ng barong at saya ang mga Pilipino.
________2.) Gumamit ang mga Pilipino ng bato at matitigas na kahoy sa paggawa ng
kanilang mga tahanan.
________3.) Naging tanyag ang mga Pilipinong pintor tulad nina Juan Luna at Felix
Resurreccion Hidalgo dahil sa impluwensiya ng mga Espanyol.
________4.) Sa panahon ng kolonyalismo, isinawalang bahala ng karamihan ng mga
katutubong pamayanan ang Kristiyanismo.
________5.) Napalitan ang pamahalaang barangay ng pamahalaang sentralisado noong
panahon ng mga Espanyol.
Panuto: Piliin ang angkop na inilalarawan ng bawat bilang. Isulat ang tamang titik sa iyong sagutang papel.
 TLE
Kaalaman at Kasanayan sa Gawaing Pang-
Elektrisidad
Magmasid sa inyong bahay.
Ilista ang lahat na mga
kasangkapan na ginagamitan
ng elektrisidad.
Tukuyin kung anong kagamitang pang-elektrisidad ang inilalarawan o isinasaad sa bawat
bilang. Piliin ang inyong sagot sa kahon. Isulat ito sa iyong kuwaderno.
Ang mag-asawang Gaspar ay bagong
lipat sa kanilang katatapos lang na bahay.
Nais nilang magpakabit na ng kuryente
upang magkaroon na sila ng ilaw. Kaya
komunsulta sila sa isang elektrisyan para
sa mga materyales na gagamitin.
Sa palagay mo, ano- ano kaya
ang mga materyales na
gagamitin sa pagpapakabit ng
kanilang kuryente?
Panuto: Lagyan ng tsek (✔) kung ito ay kagamitan
sa pagbuo ng kasangkapan gamit ang kuryente at
ekis (✖) naman kung hindi.
__________1. pliers
__________2. flat cord wire
__________3. gulok
__________4. flat screw driver
__________5. Martilyo
Mga Panuto:
a.Kumuha ng bond paper, lapis at pangkulay.
b. Iguhit sa bond paper ang mga kagamitan o
kasangkapan sa paggawa ng proyekto na
ginagamitan ng kuryente.
c. Kulayan at lagyan ng pangalan ang bawat isa
Tingnan ang daluyan ng kuryente ng
inyong ilaw. Tukuyin ang mga materyales
na ginamit mula sa pinagmulan ng
kuryente hanggang sa electric bulb o tube
nito. Isulat ito sa iyong kuwaderno.
Ano ano ang mga
kagamitang
elektrisidad?
Tukuyin o kilalanin ang mga kagamitan na inilalarawan sa
pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot sa iyong kuwaderno.
1. Ito ay ginagamit na pambalot ng mga nababalatan pati ang mga
dugtungan na wire upang maiwasan ang makuryente.
a. pliers b. electrical tape c. flat cord wire d. cutter
2. Ginagamit ito para luwagan o higpitan ang turnilyong may manipis
na pahalang.
b. pipe cutter b. flat screwdriver
c. long nose d. philips screwdriver
3. Isang kagamitang panghawak o pamputol ng manipis na kable ng
kuryente.
a. Pliers b. long nose pliers c. cutters
4. Ito ay metal na bagay, na ginagamit sa pagputol ng alambre at
kawad.
b. side cutting pliers b. long nose pliers
c. combination pliers d. cutters
5. Ito ay ginagamit sa pagpaluwag o paghigpit ng tornilyo na ang dulo
ay hugis krus.
c. philips screwdriver b. flat screwdriver
c. cutters d. pliers
Sa inyong bahay maglaan ng oras sa paglilinis
ng mga kagamitan sa pagkukumpuni ng
gawaing pang-elektrisidad upang hindi itong
madaling masira at itala ang lahat ng mga
bagay na nilinisan mo at ang mga gamit na
ginamit mo.
MUSIC
Mga Anyong Unitary at Strophic
Panuto: Gumawa ng Iskalang C
Mayor at Iskalang G Mayor gamit ang
kapat na nota.
1. Iskalang C Mayor
2. Iskalang G Mayor
Tukuyin kung wasto ang impormasyon ukol sa mga anyo ng musika. Sagutin ng Tama o
Mali. Isulat sa patlang ang tamang sagot.
______________1. Ang anyong strophic ay mapapansin o matatagpuan sa mga
makabagong awitin.
______________2. Ang awit na Malay-Yu ng Ifugao ay isang halimbawa ng awitin na may
anyong strophic.
______________3. Ang awitin ay maituturing na anyong strophic kung ito ay mayroong
iisang himig.
______________4. Ang unitary ay isang anyo ng musika na dalawa ang bahaging inuulit.
______________5. Kung ang melodiya ay inuulit sa ikalawang berso, ito ay may anyong
strophic.
Tukuyin at bilugan sa crossword puzzle ang mga anyo ng musika
Ang unitary ay isang anyo ng musika na may
iisang berso. Ang isang awitin o musika ay
maituturing na may anyong strophic kung ito
ay mayroong iisang melodiya na naririnig nang
paulit-ulit sa bawat berso ng buong kanta.
a. Ilan ang linya sa awiting “Bahay Kubo”?
b. Ilan ang berso ng awit na “Bahay Kubo” ?
c. Anong anyo ang ginamit sa awiting “Bahay Kubo”?
d. Anong anyo ang ginamit sa awiting “Ako Ay May Lobo”?
e. Ilan ang linya sa awiting “Ako Ay May Lobo”?
f. Ilan ang berso ng awit na ”Ako Ay May Lobo”?
_________________
Ang “anyo” ay isang elemento ng musika na tumutukoy sa istraktura
ng isang awitin. Maraming uri ng anyo sa musika na maaaring gawing
basehan sa paglikha ng isang awit o tugtugin. May mga simpleng
anyo ng musika tulad ng unitary at strophic. Ang unitary ay isang anyo
ng musika na iisa lang ang berso. Ang isang awitin o musika ay
maituturing anyong strophic kung ito ay mayroong iisang melodiya na
naririnig nang paulit-ulit sa bawat berso ng buong kanta. Ang isang
awitin ay maaring mahati sa mga seksyon sa pamamagitan ng
paggamit ng mga letra bilang simbolo ng isang bahagi.
Sa anyong unitary, may iisa lamang na
seksyon na sinisimbolo ng “A” at sa anyong
strophic, ang melodiya ng isang seksyon ay
inuulit sa ibang berso na sinisimbolo ng “AA.”
Ang awiting “Bahay Kubo” ay nasa anyong
strophic at ito ay binubuo ng dalawang berso.
Panuto: Tukuyin ang anyo ng musika sa
pamamagitan ng pag-ayos ng mga titik na
pinaghalo-halo. Isulat ang sagot sa patlang.
P H I C S T R O _________________
Y R A T I N U________________________
Tukuyin ang iba’t ibang uri ng anyo ng musika. Isulat ang tamang
sagot sa espasyong nakalaan.
Awitin ang mga kantang sinaliksik sa
bahaging “Isagawa” at isulat sa ibaba
ang inyong mga nararamdaman
habang ito’y inaawit
.
Ang paglilimbag ay isang gawaing
pansining na magbibigay ng
pagkakataon upang lalong malinang
ang iyong pagiging malikhain at
maging kapakipakinabang ang iyong
kakayahan sa paggawa ng mga
disenyo.
COLOR PROPERTIES
Hue - ang pangalan ng isang purong kulay, tulad ng
pula, asul o dilaw.
Value - gaan o kadiliman ng isang kulay. Ang value ng
isang kulay ay maaaring mabago sa pamamagitan ng
pagdaragdag ng itim o puti.
Intensity - ang ningning/tingkad o mapurol na kulay.
Ang mga dalisay na kulay ay mga kulay na may
mataas na intensity. Ang mga mapurol na kulay ay
mga kulay na may mababang intensity.
COLOR ASSOCIATION
Warm Colors - Ang mga mainit na
kulay ay mga kulay na nagpapaalala
sa atin ng mga bagay na mainit:
pula, dilaw at kahel.
Cool Colors - Ang mga malalamig
na kulay ay nagpapaalala sa atin ng
mga bagay na naiugnay sa lamig
kagaya ng asul, lila at berde. Ang
mga kulay na ito ay mabagal na
nakakarating sa ating mga mata.
COLOR HARMONY
Monochromatic - naglalaman o gumagamit
lamang ng isang kulay.
Complementary - Dalawang kulay na nasa
magkabilang tapat ng color wheel. Ang
kumbinasyong ito ay nagbibigay ng isang mataas
na kaibahan at mataas na epekto ng
kumbinasyon ng kulay, pag magkasama ang mga
kulay na ito ay lilitaw na mas maliwanag.
Triad - Binubuo ng tatlong mga
kulay na pantay ang puwang sa
color wheel. Ang dalawang
pinakapangunahing triad ay ang
pangunahing pula, asul at dilaw at
ang pangalawang kulay na kahel,
lila at berde.
Analogous - Mga kulay na
magkakatabi sa color wheel.
Karaniwan silang tumutugma nang
maayos at lumilikha ng matahimik
at komportableng mga disenyo.