Тема:

АКТИВНОСТИ НА
ЦЕНТАРОТ IGRAC
ИЗРАБОТИЛ: МЕНТОР :
1 . Н А К Е В С К А Е ВА 1 0 1 7 9 ПЕШЕВСКИ ИГОР

2 . Н И КОЛ И Н О В КСА И В О Н А 1 0 2 0 1

3. ПАНОВСКА АНА 10151

IGRAC
Меѓународен центар за оценување на ресурсите на подземните води
Меѓународниот центар за оценување на ресурсите на подземните води го олеснува и
промовира меѓународното споделување на информации и знаења потребни за одржлив
развој и управување со подземните водни ресурси ширум светот.
Мисија на IGRAC - да придонесе за светската достапност на релевантни информации и
знаење за подземните водни ресурси во светот со цел да се поддржи одржливото
искористување и управувањето со подземните водни ресурси, да се промовира улогата на
подземните води во интегрирано планирање на водните ресурси и разјаснување на
влијанието на подземните води врз екосистемите на Земјата.
Цел на IGRAC - е промовирање одржливо искористување и управување со подземните
водни ресурси така што овој меѓународен центар развива глобален информациски систем,
спроведува проценка на подземните води на глобално ниво, помага во подобро следење
на состојбата на подземните водни ресурси и поддржува информирано управување и
управување со знаење.
Што се подземни води?
Подземните води се водата присутна под површината на Земјата во карпите и порите на
почвата и во фрактурите на карпестите формации . Околу 30 проценти од сите лесно
достапни слатки води во светот се подземни води. Единица карпа или неконсолидирано
наоѓалиште се нарекува аквифер кога може да даде употреблива количина на вода.
Длабочината на која порите на почвата или фрактурите и празнините во карпите целосно
се заситуваат со вода се нарекува водена маса .
За подземни води се смета за вода што тече низ
плитки водоносни слоеви, може да биде и влага во
почвата , вечен мраз (замрзната почва), неподвижна
вода во основата на многу ниска пропустливост.
Подземните води често се поевтини, попогодни и
помалку ранливи на загадување од површинските
води .
ФОКУСНИ ОБЛАСТИ
Квалитет на подземните води
Подземните води обезбедуваат речиси
половина од целата вода за пиење во светот,
но тие не се доволно истражени и не се знае
доволно за состојбата на подземните водни
ресурси, особено кога станува збор за нивниот
квалитет. Истовремено, се појавува и проблем
со загадувањето поради човечките активности
и климатската варијабилност кои го
зголемуваат притисокот врз подземните водни
ресурси. Влошувањето на квалитетот на водата
многу е неизвесно, особено квалитетот на
подземните води, поради недоволните
информации во многу делови од светот.
Прекугранични подземни води
Главните активности за проценка на прекуграничните водоносни слоеви во IGRAC се
спроведуваат во рамките на програмата за управување со ресурси за меѓународно
споделени водоносни слоеви. Резултатите од сите достапни мапирања се составени во
картата за прекугранични водоносни слоеви на светот. Картата на прекугранични
водоносни слоеви на светот за 2015 година ги прикажува информациите кои се достапни
во моментов за појавата и обемот на прекуграничните водоносни слоеви ширум светот.
Сега постојат 366 идентификувани прекугранични водоносни слоеви и 226 прекугранични
„подземни водни тела“ кои се во основата на речиси секоја држава.
 Управување со подземните води
Управување со подземните води претставува процес преку кој се управува со подземните води преку
примена на одговорност, достапност на информации, транспарентност и владеење на правото. IGRAC
придонесува за проектот GEF за управување со подземните води со коавторство на тематскиот труд
„Политика и управување со подземните води“ и активно придонесувајќи за четири регионални
консултации ширум светот. Овој проект го направи првиот глобален напор да ја консолидира
заедничката визија за управувањето со подземните води и да предложи збир на глобално валидни
водечки принципи кои треба да го информираат управувањето со подземните води на сите нивоа.
 Проценка на подземните води
Проценката на ресурсите на подземните води дава знаење неопходно за нивно
информирано управување и управување и ги вклучува сите други аспекти (социјални,
економски или еколошки) кои се потребни за разбирање на ресурсот и неговата состојба.
Постои поделба на проценките на проценки низ целата земја, прекугранични и тематски.
Веќе во 2003 година, е составен првиот глобален преглед на ресурсите на подземните
води базиран на земја, кој содржи збир на збирни индикатори поврзани со подземните
води. Појавата на арсен и флуор во светот е пример за тематска проценка.
 Следење на подземните води
Ресурсите на подземните води се од витално значење за снабдувањето со вода за пиење, наводнувањето,
одржливоста на мочуриштата и реките, како и за многу други важни прашања, вклучително и адаптација на
климатските промени. Состојбата со подземните водни ресурси треба редовно да се следи за да се обезбеди
основа за нивна проценка и да се процени нивниот квантитет и квалитет. Без соодветна проценка и
предвидување не би можело да има ефективно управување со подземните води. Подземните води се следат
во многу делови од светот со мерење на нивото на подземните води, стапката на апстракција на подземните
води, испуштањето на изворите и квалитетот на подземните води. Мерењата на точките на нивото на
подземните води често се интерполираат и се комбинираат со други податоци за да се процени состојбата на
ресурсите на подземните води.

 Подземни води и климатски промени

Зголемената варијабилност на врнежите и поекстремните временски настани предизвикани од климатските
промени може да доведат до подолги периоди на суши и поплави, што директно влијае на достапноста и
зависноста од подземните води. Во долги периоди на суши постои поголем ризик од исцрпување на
водоносните слоеви, особено во случај на мали и плитки водоносни слоеви.
Климатските промени не влијаат само на количината на подземните води, туку и на нивниот квалитет.
Зголемувањето на нивото на морето може да доведе до навлегување на солена вода во крајбрежните
водоносни слоеви, што влијае на квалитетот на подземните води и ги загадува изворите на вода за пиење.
IGRAC беше вклучен во GRAPHIC , проект кој промовира и унапредува одржливо управување со подземните
води земајќи ги предвид проектираните климатски промени и поврзаните ефекти врз луѓето.
 Прашања:
1. Што претставува IGRAC?
- Меѓународен центар за оценување на ресурсите на подземните води.

2. Што е подземната вода?

- Подземната вода е вода присутна под површината на Земјата во карпите и порите на почвата.

3. Дали подземните води како ресурси се значајни за човекот?

- ДА
-Служат за наводнување, снабдување со вода за пиење, одржување на мочуриштата и реките.