Performansa etki eden faktörler

Prof.Dr. Timur Gültekin

 SPOR

YARIŞMA
REKOR
ŞAMPİYONLUK

2
 Performansa etki eden faktörler
 Fiziksel yapı (Vücut Tipi ve kompozisyonu)
 Fizyoloji (Dayanıklılık, kuvvet, esneklik)
 Psikoloji (kişilik, stres, motivasyon)
SPORDA BAŞARININ ANAHTARI:
YETENEK + ANTRENMAN
 Sporda başarı
Erken başlamak
Yüksek kalitede antrenman yapmak
 Kas-İskelet Sistemi Gelişimi
ERKEKLER KIZLAR

Puberte 12.5 10.5

Hızlı Boy 14 12
Uzaması
Yetişkin Boyu 18-21 17-18
 İskelet Sistemi

 İnsan iskeleti vücut ağrlığının % 17

kadarını oluşturan 206-208 özel kemikten
meydana gelmiştir.
 Yeni doğanlarda bu sayı 270, 14 yaşta 256
adettir. Çünkü kemikler birbiri ile
kaynaşmamıştır.
 25-30 yaşlarda kemiklerin toplam ağırlığı 5-
6 kg kadardır.
 Kemik dokusunun %30-40’nı organik
maddeler, % 60-70’ini inorganik maddeler
oluşturur.
 Kemik dokunun görevleri

 Koruma
 Destek
 Hareket
 Mineral depolamak
 Kan hücresi oluşumu
 Kemik tipleri
 Şekillerine göre tipleri;
– Uzun kemikler
» boyu eninden büyük olan kemikler bu gruba dahil edilir örneğin kol ve
bacaklardaki kemikler
– Kısa kemikler
» boyu, eni ve kalınlığı eşit fakat düzensiz görünümlü kemiklerdir, el bileği
(carpal) ve ayak bileği (tarsal) kemikler bu gruba girerler
– Yassı kemikler
» ince ve açılı kemiklerdir, kaburgalar, skapula, sternum ve kafatası kemikleri
bu gruba girerler
– Düzensiz kemikler
» diğer hiçbir kategoriye girmeyen kemiklerdir; vertebralar, pek çok yüz
kemikleri ve kalça kemikleri bu kategoridendir
– Sesamoid kemikler
» tendonlar içine gömülmüş küçük kemiklerdir, örneğin patella
Kemiğin yüklere-streslere uyumu
 Mekanik yüklerle karşılaştığında kemiğin
direncinde artışlara yol açan yapısal
değişiklikler.
– Uzun kemiklerin kompakt kemik tabakasında
artma.
– Spongioz kemik yapısında güçlenme.
– Kemik çıkıntılarının ya da kiriş ve eklem
kapsülünün sonlandığı diğer bölgelerin belirgin
gelişimi.
 Yük azalmasına (hareketsizliğe)
kemiğin uyumu

 Yeterli mekanik yüke maruz kalmazsa

osteoporoz (kemik erimesi) gelişebilir.
 Astronotlarda gözlenen kemik erimesi
Kaslar,vücudun hareket sistemini
oluşturan yapılardır. Kasların önemli
özelliği kasılıp-gevşeme ( Uzayıp -
Kısalma ) yeteneğidir.
Vücudun hemen hemen yarısını
kaslar oluşturur.
KASLARIMIZ ÇOK MİKTARDA
ENEJİ HARCADIĞINDAN BOL
MİKTARDA KAN DAMARI İLE
BESLENİRLER.
KASLAR YAPI VE GÖREVLERİNE
GÖRE ÜÇE AYRILIR:
KAS ÇEŞİTLERİ
İskeletimizi oluşturan kaslardır.
Bu kaslara iskelet kasları da
denir.

İsteğimize bağlı olarak çalışır.

KAS ÇEŞİTLERİ
BULUNDUKLARI YERLER:

Ağızda, gözde, parmaklarda,ü

yelerde gibi organlarda yer alır.
KAS ÇEŞİTLERİ
İsteğimiz dışında yaşam boyu
çalışan kaslardır.
ÖRNEK :
Midemiz hiçbir zaman bizim
isteğimizle çalışmaz.
Kendi yapacağı işe göre çalışır.
Sindirim, Solunum Boşaltım ve
Üreme sisteminde yer alan
organlarda Düz kaslar bulunur.

DÜZ KASLARIN ÇALŞMALARI

YAVAŞTIR,
KASILMALARI GÜÇSÜZDÜR.
KAS ÇEŞİTLERİ
KIRMIZI KAS OLMASINA
RAĞMEN İSTEĞİMİZ DIŞI
ÇALIŞIR.
KALP KASININ ÇALIŞMASINI
OTONOM SİNİR SİSTEMİ
TARAFINDAN DÜZENLENİR.
 Değişik yaş gruplarında gelişim karakteristikleri ve
sporlara katılım rehberi
Bebeklik Erken çocukluk Çocukluk Geç çocukluk (10-12
(0-2 yaş) (3-5 yaş) (6-9 yaş) yaş)

Motor beceriler Beceriler başlıca Temel beceriler sınırlı; Temel beceriler gelişmiş; Bağlantılı beceriler
refleks; denge becerileri sınırlı bağlantılı beceriler gelişmiş;
postür görsel girdilere başlamış; denge kontrolü denge kontrolü
dayalı otomatik olmaya başlamış pubertede azalır
Öğrenme Eğitime yanıt Dikkat süresi kısa; dikkat Dikkat süresi kısa; Seçici dikkat;
becerileri minimal, aşırı dışa dönük; eğitime aşırı içe dönük; bellek stratejileri
eğitim yararları uzun yanıt sınırlı kooperasyon gelişmiş kullanır
vadeli değil
Görüş Hipermetrop Hipermetrop; göz Hareketli objelerin Erişkinlerle aynı
hareketleri keskin değil; izlenmesi ve yönlenme nitelikte
hareketli objeleri izleme gelişmiş fakat hala zor
ve yönelme zor
Sporlara katılım Yüzme ve egzersiz Yarışmadan kaçının, Yarışmayı en azda tutun; Yarışma en azda; temel
klavuzu programlarının sözlü ve demonstratif spor kuralları esnek; temel ve bağlantılı becerileri
avantajı yok; serbest sınırlı eğitim; becerileri önemseyin; önemseyin; pubertede
oyun cesareti; güvenli, eğlenceli oyun önemli eğitim zamanını kısa tutun spora katılma
yapılanmamış oyun yoğunluğu azalır
çevresi sağlanması
Önerilen Serbest oyun Yürüme, koşma, yüzme, Yüzme, koşma, jimnastik, Giriş düzeyinde futbol,
aktiviteler fırlatma, yakalama giriş seviyesinde futbol; basketbol, güreş ve
basketbol, güreş gibi diğer temas sporları
kompleks beceri sporları
zordur