Neurobiologia emocji i empatii

Definicja emocji

 Pochodzenie ewolucyjne
 Zależne od określonych struktur w mózgu
 Przygotowują organizm do szybkiej interakcji
z otoczeniem
 Pozwalają na wykorzystanie zasobów
środowiska zgodnie z celami organizmu
Składniki emocji

 Wzbudzenie

 Ekspresja

 Uczucia (feelings) – świadome komponenty

emocji
Emocje podstawowe

 Strach
 Smutek
 Obrzydzenie

 Gniew

 Przyjemność/ radość
Klasyczne teorie emocji

 Teoria Jamesa-Langego: Emocje powstają,

gdy mózg zaczyna odbierać bodźce
wzbudzenia z organizmu
 Modyfikacja Damasio – hipoteza markera
somatycznego
 Teoria Papeza – układ limbiczny –
popularyzacja Paul MacLean
Obszary mózgu związane z emocjami

 Kora przedczołowa
 Zakręt obręczy
 Wzgórze
 Podwzgórze
 Jądro migdałowate
 Substancja szara okołowodociągowa
Emocje wrodzone vs. wyuczone

 Reakcje emocjonalne mogą pojawiać się w

wyniku kojarzenia bodźców bezwarunkowych
z warunkowymi
 Szczególne znaczenie mają bodźce
pobudzające emocje lęku
Dwie podstawowe emocje
Neuroanatomia lęku
Neuroanatomia smutku
Obwody neuronalne emocji
Obrzydzenie i smutek – przykład
współwystępujących emocji
Empatia

Kolokwialny termin oznaczający

współodczuwanie

 Empatia poznawcza – Teoria umysłu

 Empatia ruchowa – Neurony lustrzane
 Empatia emocjonalna – Rozpoznawanie
emocji
Mózg społeczny
pC – własny
stan psychiczny

mPFC –
wspólne
intencje

rTPJ - Fałszywe
przekonania innych

pSTS - Cele
działania
EBA – wykrywanie innych
innych osób
ToM i neurony lustrzane

 Układy lustrzane – obszary aktywowane przy

obserwacji i wykonywaniu czynności – kora
przedczołowa, prawy płat ciemieniowy
 Wspólne dla ToM – część płata czołowego, RTPJ
 Hipoteza – mentalnie naśladujemy czynności innych
by zrozumieć ich intencje i cele
Regiony mózgu związane z różnymi
rodzajami empatii
Podsumowanie

 U człowieka występuje kilka podstawowych

emocji
 Posiadają one swoiste, choć nie całkowicie
odrębne substraty w mózgu
 Uczucia wynikają ze świadomego odbioru
emocji, w którym uczestniczy kora
przedczołowa
Podsumowanie

 Jedną z form empatii jest empatia

emocjonalna – zdolność do rozpoznawania
stanów emocjonalnych innych osób
 Przy współodczuwaniu emocji w mózgu
aktywacji ulegają te same obszary, które
działają w trakcie odczuwania naszych
własnych stanów emocjonalnych