SOSYOLINGGUWISTIK KAKAYAHANG SOSYOLINGGWISTIKO Ito ay kakayahang gamitin ang wika ng may naaangkop na panlipunang pagpapakahulugan sa isang tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon.
Minsan ay inaayon din niya ito sa lugar kung saan nya
naroon t kaniya ring kinokonsidera ang paksa ng usapin na tinalakay. MGA HALIMBAWA: • Magandang hapon po!.Kamusta na po kayo?!(Pakikipag ugnayan sa mas nakatatanda.) • Anong maitutulong ko?! Tulungan ko kayo!(Pakikipag ugnayan sa mga nangangailangan.) • Pwede bang pakiabot ng aking bag?(Pakikipag ugnayan sa pag uutos.) MGA KONSIDERASYON SA MABISANG KOMUNIKASYON
GINAGAMIT NIYA ANG AKRONIM NA
S.P.E.A.K.I.N.G. S-Setting K-Keys P-Participants I-Intrumentalities E-Ends N-Norm A-Act Sequence G-Genre • SETTING(Saan nag-uusap) • Anglugar ay may malaking impluwensiya sa komunikasyon.Kung hindi ito isaalang alang,maaring kang mapagkamalang bastos o walang pinag aralan. • Tingnanat suriin mo na ang lugar kung nararapat bang doon kayo mag uusap ng kausap mo. PARTICIPANTS(Sino ang kausap) • Mahalagang isaalang alang din kung sino ang kausap o kinakausap.Dapat ding magbago bago ang paraan ng ating pakikipagtalastasan depende sa kung sino ang taong nasa ating harapan o di kayay sinusulatan. • Gumamit ng mga angkop na salita upang mas mag kakaintindihan at magkakaunawaan. ENDS(Ano ang layunin sa pag-uusap) • Sa paggamit ng wika,kailangan munang isaalang –alang ang layunin sa pakikipag usap • HALIMBAWA: • Kung mangungutang ka sasabihin mo “Hoy pautang ng isanlibo”sa tingin mo pauutangin ka? • Kung ikaw ay manghoholdap sasabihin mo “Para mo nang awa,akin na yang pera mo! Ibibigay nya ba? ACT OF SEQUENCE(Paano ang takbo ng usapan) • Maging ang isang usapan ay nagbabago may mga usapang nagsisimula sa biruan,napupuntaa sa asaran,humahantong sapikunan at nauwi sa awayan. • Dapat matuto tayong makiramdam at tumingin kung ano ang nararamdaman ng ating kausap. • HALIMBAWA: • Kung ikaw ay isang babaeng walang interes na magpaligaw,ano ang gagawin mo nong na kikipag usap ka palang sa isang lalaki. KEYS (Pormal ba o impormal ang usapan) • Kung gayon,kung pormal ang isang okasyon,paano ka makikipag- usap?Anong salita ang iyong gagamitin?Kung makikipag –usap ka sa iyong pamilyar na kaibigan,gayon din ba ang paraan ng iyong pagsasalita at ang mga salitang iyong gagamitin? • HALIMBAWA: • Nakasalubong mo ang iyong guro sasabihin mo”forda maganda man ang ferson”sa tingin mo natutuwa ang iyong guro? INTRUMENTALITIES(Ano ang midyum ng usapan) • Sa madaling salita,kailangang ikonsider din ang tsanel o daluyan ng komunikasyon.Kung gayon,magiging kontrolado natin ang hugis,lawak,at limitasyon ng mensahe ng komunikasyon. • HALIMBAWA: • Mapapaamoy mo ba sa kanya ang halimuyak ng bulaklak sa pamamagitan ng telepono? • Susulat ka ba sa bumbero kung nasusunog na ang bahay nyo? NORM(Ano ang paksa ng usapan) • Maaring hindi mo na igigiit ang iyong katuwiran kung batid mong limitado lamang ang nalalaman mo sa paksa ng isang pagtatalo.Makabubuti ring itikom na lamang ang bibig sa gitna ng talakayan ay wala ka namang nalalaman sa paksang tinalakay. • HALIMBAWA: • May nagpapatalo sa paarala nyo tapos nakikialam ka kahit hindi mo naman alam kung ano ang simula at dahilan ng kanilang pagtatalo sa tingin mo ba tama ang ginawa mo? GENRE(Nagsasalaysay ba?/ Nakikipagtalo/ Nagmamatuwid) • Mahalagang batid ng isang tao kung ano ang genre na ginagamit ng kanyang kausap,nang sa gayoy malaman din niya kung ano ang genre na kanyang gagamitin.Bunga ng miskomunikasyon sa genre,ay ang hindi pagkakaunawaan ng dalawang nag uusap. • HALIMBAWA: • Ina:Aba!marunong ka nang mangatwiran ngayon ha! • Anak:Hindi na man po, inay.Nagpapaliwanag lang ako. • -Inakala ng ina,kung gayon,na ang genre na ginagamit ng kanyang anaksa usapang iyon ay pangangatuwiran. • MALIBAN SA MGA KONSIDERASYONG TINALAKAY,MAY MGA IBA PANG PANGANGAILANGAN UPANG ANG MGA SANGKOT (Tagapagpadala at tagatanggap ng mensahe)SA ISANG PROSESONG PANGKOMUNIKASYON AY MAGING MGA EPEKTIBONG PARTISIPANT: • 1.Kailangang maunawaan nila ang proseso ng kominukasyon.Kailangang batid nila na katulad ng inilarawan sa mga inilahad na modelo,ang proseso ng komunikasyon ay binubuo ng mga sumusunod na sangkap:Nagpadala ng mensahe,tsanel o daluyan ng mensahe,tagatanggap ng mensahe,tugon at pidbak at potensyal na sagabal sa kominikasyon. • 2.Kailangang may positibong persepsyon siya sa kanyang sarili,sa tagatanggap ng kanyang mensahe o pidbak, sa kanyang mismong mensahe o pidbak at sa kabuuan ng prosesong pangkomunikasyon. • 3.Kailangang marunong silang mag encode at mag decode ng mga mensahe.Kaugnay nito,kailangang taglayin nila ang sapat na kaalamansa pagsasalita,pakikinig,pagbasa at pagsulat. • 4.Kailangang may sapat din siyang kaalaman at kasanayan sa pagganit at pagpapakahulugan ng mga simbolong di-berbal sa pakikipagkomunikasyon. • 5.Kailangang mauunawaan niya ang mga batayang konsepto at simulain ng komunikasyon at kailangang alam niya kung paano gagamitin ang mga iyon sa mga partikular na sitwasyon at sa ibat ibang antas o uri ng komunikasyon.