ჯორჯ გორდონ

ბაირონი
(1788–1824)
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი
მამა _ ჯონ ბაირონი დედა _ ქეთრინ გორდონი
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი
საგვარეულო მამული – ნოტინგემის
საგრაფოში მდებარე ნიუსტედის სააბატო.
ჯორჯ გორდონ ბაირონი – VI ლორდი ბაირონი
(ტიტული 10 წლის ასაკში ერგო).
საწყისი განათლება – აბერდინის სკოლაში,
შოტლანდიაში (ბავშვობის პირველი 10 წელი
გაატარა).
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი

ინგლისში
დაბრუნების შემდეგ
ჰაროუს სკოლაში
გააგრძელა სწავლა.
უმაღლესი
განათლება კი
კემბრიჯში მიიღო.
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი

1809 წლის ივნისში

სამოგზაუროდ მიდის
(ესპანეთი, ალბანეთი,
საბერძნეთი, თურქეთი,
მცირე აზია).
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი
მოგზაურობისას გადასცურა დარდანელის
სრუტე (1810წლის 3 მაისს)!
მცირე აზიაში მოგზაურობისას
ალექსანდრიის მონათა ბაზარზე
გამოისყიდა და სცადა სამშობლოში
დაებრუნებინა ქართველი ტყვე გოგონა
(თირზა).
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი

1811 წელს ბრუნდება სამშობლოში.

1812 წ. 27 თებერვალს ლორდთა პალატაში
პირველად გამოდის სიტყვით.
1812 წ. 29 თებერვალს გამოდის „ჩაილდ
ჰაროლდის მოგზაურობის“ პირველი ორი
სიმღერა.
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი

1815 წ. იანვარში
დაქორწინდა ანა
იზაბელა მილბენკზე.
იმავე წლის მიწურულს
შეეძინა ქალიშვილი –
ადა.
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი

1816 წელს ბაირონი ტოვებს სამშობლოს. ჯერ
შვეიცარიაში მიემგზავრება (ჟენევაში ყოფნისას
გაიცნობს და დაუმეგობრდება პერსი ბიში შელის).

მალე გადადის იტალიაში, სადაც 1823 წლამდე
ცხოვრობს. (შედარებით მშვიდი და ბედნიერი ხანა
მის ცხოვრებაში. ნაყოფიერი შემოქმედებითი
პერიოდი.)
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი
1823 წ. 14 ივლისს საბერძნეთში მიემგზავრება.

ინგლისში დარჩენილ ქონებას ყიდის და ფულს

საბერძნეთის განმათავისუფლებელ მოძრაობას
ახმარს.
ბერძნულ დაბა მისოლუნგიში ყოფნისას ცხელებით
ავადდება და 1824 წლის 19 აპრილს გარდაიცვლება
(36 წლის ასაკში).
 ჯორჯ გორდონ
ბაირონი
ლორდი ბაირონი, 1814წ. ბაირონის ქანდაკება ათენში
 ჯორჯ გორდონ ბაირონი
(შემოქმედება)

ბაირონის შემოქმედება შეიძლება

პირობითად 3 პერიოდად დავყოთ:
1807–1809
1809–1817

1818–1824
 ჯორჯ გორდონ ბაირონი
(შემოქმედება)
პირველი ლირიკული კრებული _ „მოცალეობის
საათები“ (1807წ.)
სატირული პოემა „ინგლისელი ბარდები და
შოტლანდიელი მიმომხილველები“ (1809წ.)
პოემა „ჩაილდ ჰაროლდის მოგზაურობა“ [I და
II სიმღერა _ 1812წ.; III სიმღერა _1816წ.; IV
სიმღერა _ 1818წ.]
 ჯორჯ გორდონ ბაირონი
(შემოქმედება)
„აღმოსავლური პოემები“ (1813–1816):
„გიაური“, „აბიდოსელი პატარძალი“,
„კორსარი“, „ლარა“, „კორინთოს ალყა“,
„პარიზინა“.
ლექსების კრებული „ებრაული მელოდიები“
(1814–15)

სატირული პოემა „ბეპო“ (1817) [პირველად

მიმართა იტალიურ სალექსო საზომს „ოტავა
 ჯორჯ გორდონ ბაირონი
(შემოქმედება)
რომანტიკული დრამა „მანფრედი“ (1817)

რომანტიკული დრამა „კაენი“ (1821)

რომანტიკული დრამა „ზეცა და დედამიწა“ (1821)

ნეოკლასიცისტურ პრინციპებზე დაფუძნებული

დრამები: „სარდანაპალი“, „მარინო ფალიერო“,
„ორი ფოსკარი“.
 ჯორჯ გორდონ ბაირონი
(შემოქმედება)

პოლიტიკური სატირები: „ირლანდიური

ავათარა“ (1821), „სამსჯავროს ხილვა“ (1821),
„ბრინჯაოს საუკუნე“ (1823)
უკანასკნელი ნაწარმოები (მისი შემოქმედების
მწვერვალად აღიარებული) _ დაუმთავრებელი
სატირული პოემა „დონ ჟუანი“ (1818–1824)
 ბაირონული გმირი

 გმირის ახალი ტიპი, რომელსაც

მოგვიანებით ეწოდა ბაირონული.

 ამ პერსონაჟს საფუძველი ჩაეყარა

წინარერომანტიზმის ხანაში – გოთურ
რომანში.
 ბაირონული გმირი
მახასიათებლები (მათ შორის,
ბაირონამდელი რომანტიკული გმირისაც):
 საზოგადოებრივი ნორმების უარყოფა /
მათ მიმართ უნდობლობა
 გაუცხოება, კონცენტრირება საკუთარ
შინაგან სამყაროზე
 ბაირონული გმირი

მახასიათებლები (მათ შორის,

ბაირონამდელი რომანტიკული გმირისაც):
 არაიდეალურობა, არაერთი
ნაკლოვანება
 ამხედრების უნარი მანკიერებებით სასვე
საზოგადოების წინააღმდეგ
 ბაირონული გმირი

მახასიათებლები (ბაირონისეული
პერსონაჟისა):
 მეტი ფსიქოლოგიური და ემოციური
სიღრმე
 მაღალი ინტელექტი
 უდიდესი სიყვარულისა და უდიდესი
სიძულვილის უნარი
 ბაირონული გმირი
მახასიათებლები (ბაირონისეული პერსონაჟისა):
 ემოციურობა, იმპულსურობა, ფიცხი ხასიათი,
გუნებაგანწყობილების სწრაფი ცვალებადობა
 მელანქოლია, ცინიზმი, ქედმაღლობა
 თავზეხელაღებულობა, სიმამაცე, უსამართლობის
წინააღმდეგ ბრძოლისა და თავგანწირვის უნარი
 ბაირონული გმირი
მახასიათებლები (ბაირონისეული პერსონაჟისა):
 ემოციური და ინტელექტუალური ტანჯვა
 ფიზიკური მიმზიდველობა, მაცდუნებლობა

 ერთგვარი მიდრეკილება თვითგანადგურებისაკენ

 შეგრძნება იმისა, რომ ღუპავს ან საფრთხეს უქმნის

თავისთვის ძვირფას ან ირგვლივ მყოფ ადამიანებს.
 ბაირონული გმირი
 პირველი ბაირონული პერსონაჟი – ჩაილდ ჰაროლდი
(ყველაზე პასიური დანარჩენთაგან)
 “აღმოსავლური პოემები” [“გიაური”, “აბიდოსელი
პატარძალი”, “კორსარი”, “კორინთოს ალყა”, “ლარა”,
“პარიზინა”] – ბაირონის ტრაგიკულმა მსოფლაღქმამ და
პერსონაჟის მისეულმა ტიპმა მეტი სიღრმით იჩინა თავი
 ბაირონული გმირი
“აღმოსავლური პოემების” ციკლს აერთიანებს
რომანტიკული გმირის (ე.წ. ბაირონული გმირის)
სახე, თავისუფალი კომპოზიცია, მწვავე დრამატული
კონფლიქტი, საბედისწერო ვნება, სათქმელის
ბოლომდე არ მიყვანა; საერთო ჯამში – ერთგვარი
შინაგანი ტრაგიკული კონფლიქტი გმირისა
რეალობასთან.
 ბაირონული გმირი

 “მანფრედი” და “კაენი” – ბაირონული

პერსონაჟი განვითარების უკიდურეს
‘მწვერვალს’ აღწევს.
 “მანფრედის” მთავარი პერსონაჟი –
უკიდურესად ინდივიდუალისტი, საკუთარი
ნებით განდგომილი მთელი კაცობრიობისაგან.
 ბაირონული გმირი
 “სარდანაპალი” – სიახლოვე კლასიკურ
ტრაგედიასთან (მიიჩნევა, რომ სარდანაპალის
სახეში ბაირონმა მეტი ჩადო საკუთარი
პიროვნული თვისებებიდან, ვიდრე ნებისმიერ სხვა
ბაირონულ პერსონაჟში)
“დონ ჟუანი” – ბაირონული პერსონაჟის
განვითარების დასკვნითი აკორდი
 ბაირონული გმირი
 ზეგავლენა ბაირონის თანამედროვე და შემდგომი
თაობების მწერლებზე.
 ბაირონული გმირის ცნობილი გამოვლინბები XIX
საუკუნის ინგლისურ ლიტერატურაში:
როჩესტერი – შარლოტ ბრონტეს რომანში “ჯეინ ეირი”
ჰიტკლიფი და ქეთრინი – ემილი ბრონტეს რომანში
“ქარიშხლიანი უღელტეხილი”