LIWAYWAY ARCEO TALAMBUHAY • Si Liwayway A. Arceo (1920-1999) ay isang eksperto sa pagiging isang mangangatha, nobelista, mananaysay at tagasalin-wika. • Isa din siya sa mga tanyag at batikang editor sa bansa. • Isang feminista MGA PARANGAL • Uhaw ang Tigang na Lupa ng 2nd Pinakamahuasay na Maikling Katha (1943) • Carlos Palanca for Short Story in Filipino (1962) • Best Radio Drama (1982) para sa Francisco, ang Huling Kristiyano) • Gawad ng Pagkilala bilang manunulat na feminista(1987) mula sa Kapisanan ng mga Propesor sa Pilipino • Doctor of Human Letters, Honoris Causia (1991) na nagmula sa U.P. at Gawad CCP sa Sining para sa Literatura • Catholic Mass Media Awards sa Pinakamahusay na Aklat sa Pilipinas • Unang Life Achievement Award sa Katha (1988) mula sa Unyon ng Manunulat sa Pilipinas • Catholic Author Award (1990), mula sa Asian Catholic Publisher • National Centennial Commission award (1999) MGA AKDANG NAGING PELIKULA • Ang Among Tunay (1956) Topo Topo (1957) at Lumapit, Lumayo ang Umaga (1975) na pinagbidahan ni Elizabeth Oropesa at nanalo sa FAMAS ng Best Actress Award noong 1976 dahil sa kanyang pagganap sa pelikula. • Pumanaw noong December 6, 1999 • Ibinurol sa Loyola Memorial Chapel sa Guadalupe, Makati • Sa kanyang pagpanaw ay nagbigay parangal sa kanya ang mga manunulat sa Pilipinas. MGA TAUHAN TAUHAN Si Aling Rosa ay ang ina ni Amelita Si Amelita ay isang dalagang “public school” titser, bunso sa limang anak ni Aling Rosa. Umiibig kay Mauro. Nagpamalas ng ibang katapangan sa pagpapahayag ng ibang desisyon sa kabila ng mga planong ninanais ng kanyang ina para sa kanya. Si Mang Ambo ang asawa ni Aling Rosa. TAUHAN Si Osmundo ay isang makisig na binata, nagmula sa isang mayaman at respeto na pamilya. Umiibig siya kay Amelita ngunit ayaw ni Amelita sa kanya dahil siya ay arogante at maka-mundo. TAUHAN Si Mauro naman ay isa din “public school” titser, hindi man siya mayaman pero minamahal parin siya ni Amelita. Mabait, at may galang sa lahat ng tao. Siya ang inspirasyon ni Amelita noong nagging guro niya ito para pasukin ang ang mundo ng pagtuturo. TAUHAN
Si Aling Idad ay ang ina ni Mauro na bukas loob na
tinatanggap si Amelita at itinuturing na para ring isang anak. Rosalida (Lida)- Ang matalino at mapagmahal na anak nina Mauro at Amelita. BUOD • Bilang isang guro, ang napiling karera ni Amelita, ito ay ikinasama ng loob ni Aling Rosa. • Isa pang tinutulan ni Aling Rosa ay ang pagmamahalan ng kanyang anak at si Mauro, isa ring titser. • Dahil sa kanyang matinding pagtutol, binalak niyang ipakasal si Amelita kay Osmundo, dati rin niyang manliligaw; ngunit, dahil hindi niya tunay na iniibig si Osmundo, nagpakasal sila ni Mauro at umalis. • Umalis si Osmundo papuntang Estados Unidos… ngunit bago siya umalis inutusan niya ang kanyang katulong upang patayin si Mauro. Ngunit, alam ng katulong na isang mabait na tao si Mauro kaya hindi niya ito pinatay • Dumating ang panahon na nabuntis si Amelita, ngunit makikita parin kay Aling Rosa ang kanyang galit para sa mag-ina. Pinangalanan niya itong, Rosalida • Isang araw, bumalik naman si Osmundo galing ibang bansa. Nagkaroon ng magarang selebrasyon. Noon din ay muling nagtagpo si Mauro, Osmundo at Amelita. Dito rin nakilala ni Osmundo si Rosalida at sila ay nagiging malapit sa isa’t- isa, ngunit tutol si Mauro at Amelita dahil sa tingin nila may masamang balak si Osmundo sa kanilang pamilya. Ngunit sa dulo, bumalik na rin si Osmundo sa Estados Unidos. • Samantala, nagkasakit naman si Aling Rosa. Walang anak niya ang nag-alaga sa kanya kung hindi si Amelita. • Magmula noon, napag-isip isip ni Aling Rosa na mali ang kanyang mga panghuhusga kay Amelita at sa wakas ay tinanggap na niya ang propesyon at pamilya ni Amelita ng buong buo. SAKIT NG LIPUNAN Pangmamaliit sa kursong maliit ang kita
• Isa nang sakit ng lipunan ang tumingala sa mga taong may
mga matataas na posisyon sa kanikanilang trabaho at ibalewala ang mga taong nagtatrabaho sa mga mababang posisyon kahit marangal ang kanilang pagtatrabaho. PAG-UUGNAY SA KASALUKUYAN ARAL • Makikita natin sa ating lipunan ngayon ang pagkakaroon ng panghuhusga para sa may mga mababang trabaho. Ngayon mas importante na sa mga nagtatrabaho kung gaano kalaki ang iyong sweldo kesa sa kung saan ka masayang magtrabaho. • Naging isang sakit na sa lipunan na mas tumingala tayo sa isang taong sobrang taas ng posisyon sa isang maunlad na kumpanya at ibalewala ang mga nagtatrabaho ng may mababang sweldo. Ngayon, nagiging isang kumpetisyon na ang paghahanap ng trabaho at iisa lamang ang kanilang hangad: yumaman. MARAMING SALAMAT.