CẤU TRÚC CƠ THỂ

( BODY COMPOSITION )
Nội dung :
1. Khái niệm, thuật ngữ liên quan tới cấu trúc
cơ thể người
2. Yếu tố ảnh hưởng tới cấu trúc cơ thể người.
3. Các phương pháp đo cấu trúc cơ thể người.
 P1. Khái niệm và thuật ngữ
Cấu trúc bao gồm :
• LEAN BODY MASS & FAT BODY MASS ( Khối nạc và khối mỡ )
• KHỐI NẠC BAO GỒM :
+ Thành phần cấu trúc, chức năng trong
tế bào, nước, xương, cơ bắp, các cơ
quan nội tạng : tim, gan, thận…
• KHỐI MỠ BAO GỒM :
+ Mỡ thiết yếu và mỡ không thiết yếu ( mỡ dự trữ )
 P1. Khái niệm và thuật ngữ
Mỡ thiết yếu :
Cơ thể chứa một lượng rất ít nằm ở các cơ quan như :
tim, phổi, gan, lách, thận, ruột, cơ bắp và các mô của
hệ thần kinh và trong tủy xương.

Gồm :
Phospholipid ( màng tế bào )
Sphingomyelin ( hệ thần kinh )

Chức Năng :
Duy trì chức năng sinh lý bình thường :
hình thành màng tế bào, duy trì hoạt động hệ thần
kinh, chu kỳ kinh nguyệt, cơ quan sinh sản, tăng trưởng
cơ thể.

Lưu ý :
1. Lượng mỡ thiết yếu của nữ nhiều hơn nam do nữ cần
nhiều năng lượng dự trữ dưới dạng mỡ để hỗ trợ chức
năng sinh sản.
2. Là môi trường giúp vận chuyển, lưu trữ các vitamin hòa tan
trong dầu như: Vitamin A, D, E, K.
 P1. Khái niệm và thuật ngữ
Mỡ không thiết yếu ( mỡ dự trữ ) :
Mỡ nội tạng và mỡ dưới da

Vai trò :
MNT : lớp đệm bảo vệ cơ quan bên trong
MDD : lớp đệm bảo vệ xương và giữ nhiệt, giúp cơ thể
chống lạnh. Vai trò chung là dự trữ năng lượng

Gồm :
Triglycerid hay triacylglycerol ( chiếm phần lớn lượng mỡ cơ thể )

Lưu ý :
Nếu dư thừa quá nhiều, cần giảm bớt để loại bỏ nguy cơ mắc bệnh.
Ở người trưởng thành bình thường : Nam : 10-25%; Nữ : 15-35% .
Người mắc bệnh béo phì : 60-70%. Lượng mỡ tối thiểu : Nam : 5%; Nữ : 8%
P1. Khái niệm và thuật ngữ
P2. Yếu tố ảnh hưởng tới cấu trúc cơ thể người.

Tuổi và
giới tính

Thừa
hoặc thiếu Mang
năng thai
lượng Di
truyền

Hoạt
Chủng
động thể
tộc
lực
 P2. Yếu tố ảnh hưởng tới cấu trúc cơ thể người.

Tuổi và giới tính :

LBM Nam > LBM Nữ ; FBM Nữ > FBM Nam. Chỉ số LBM Nam so với Nữ là 1.4. Chênh
lệch cân nặng là 1.25. Khung xương và mật độ hàm lượng calci trong xương cũng khác
nhau giữa Nam và Nữ
Mang Thai :
Nghiên cứu chỉ ra rằng khi mang thai, tỷ lệ nước và kali tăng lên nên có thể xuất hiện
phù nhẹ. Trọng lượng người mẹ tăng lên, lượng mỡ của cơ thể tăng lên 2-4kg
Di truyền :
Cân nặng và chiều cao bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Tương tự, LBM, FBM, hay bề
dày lớp mỡ dưới da cũng chịu ảnh hưởng bởi đặc điểm di truyền
Chủng tộc :
Người Châu Á thường thấp và nhẹ cân hơn người Châu Âu, do vậy LBM thấp hơn.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng LBM và mật độ calci ở người da đen nhiều hơn người
da trắng
P2. Yếu tố ảnh hưởng tới cấu trúc cơ thể người.

2 YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG CÓ TÁC ĐỘNG CỦA DINH DƯỠNG

Thừa hoặc thiếu năng lượng :
Năng lượngkhẩu phần thấp có thể dẫn tới
giảm cân, giảm khối nạc và khối mỡ
và ngược lại

Hoạt động thể lực :

Hoạt động thể lực góp phần làm duy trì
LBM và giảm FBM. Tuy nhiên điều này chỉ
xảy ra với người tập luyện đều đặn
P3. Các phương pháp đo cấu trúc cơ thể người
Có nhiều phương pháp đo cấu trúc cơ thể như : gián tiếp, trực tiếp hoặc gián
tiếp kép

Có 3 phương pháp phổ biến hiện có tại VN :

Đo bề dày lớp mỡ dưới da, đo điện trở sinh học, đo hấp thụ tia X năng lượng
kép
P3. Các phương pháp đo cấu trúc cơ thể người
Các ưu nhược điểm của các thiết bị đo câu trúc cơ
thể người.
Skinfold :
Giá rẻ, tiện lợi, tùy đối tượng sử dụng. Một số đối tượng béo phì
(FBM quá lớn) sẽ không thể thực hiện mà phải sử dụng phương pháp khác. Kết quả
sai số do cách đo của kỹ thuật viên, ngoài ra về việc sử dụng phương trình tính toán
cũng cho ra sai số đo
BIA :
Một số khá tiện lợi, chi phí bình thường, kiểm tra nhanh nhất, tùy với các thông số kĩ
thuật do các hãng công ty sản xuất nên khi đo ở nhiều máy khác nhau sẽ cho ra kết
quả khác nhau nhưng độ lệch sai số thực tế sẽ khoảng 10-20%
DEXA :
không phù hợp với chi phí tài chính (200-300$ cho một lần kiểm tra sức khỏe ), độ
chính xác tốt ( có thể sai lệch từ 3-5% so với kết quả thực tế )
P3. Các phương pháp đo cấu trúc cơ thể người
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN GHI NHỚ KHI THỰC HIỆN BODY FAT TEST
1. Mọi kết quả đều là tương đối và sai lệch. Vì vậy, đừng quá tin vào nó
2. Ý trên luôn đúng kể cả thay đổi theo thời gian. Một số người nói rằng họ đã giảm
mỡ tăng cơ nhưng kết quả thực tế thì không bao giờ chính xác. Vì vậy, hãy cho
phép sự sai số thể hiện ở việc theo dõi body composition
3. Phương pháp đo tốt nhất cũng sẽ sai số ở 4-5%. Nên cách thời gian kiểm tra ( 1
tháng/ 1 lần ). Đo thường xuyên sẽ cho ra kết quả không chính xác
4. Lưu ý rằng cần có sự kết hợp giữa theo dõi cân nặng cơ thể và chu vi các vòng đo
cơ thể ( vòng eo ) sẽ cung cấp cho bạn 1 kết quả đánh giá tốt nhất về giảm mỡ
5. Nếu bạn đang cố gắng theo dõi sự thay đổi mỡ trong cơ thể theo thời gian, tôi
khuyên bạn nên đo bằng kẹp mỡ. Phương pháp này đã cho thấy tỷ lệ chính xác
nhất để đo lường sự thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, kỹ thuật này rất khó làm
với những người cực kỳ béo. Đối với những người cực kỳ béo, tôi khuyên bạn nên
đo trọng lượng cơ thể và đo chu vi đơn giản.
6. Khi sử dụng kẹp mỡ để theo dõi sự thay đổi theo thời gian, bạn thậm chí không
cần phải bận tâm tính toán tỷ lệ phần trăm mỡ cơ thể. Nếu tổng của tổng số đo
của bạn đang giảm, bạn có khả năng giảm mỡ.
7. Dù bạn chọn kỹ thuật nào, hãy giữ các điều kiện giống hệt nhau nhất có thể giữa
các phép đo. Điều đó có nghĩa là có cùng một kỹ thuật viên thực hiện phép đo
trên bạn, sử dụng cùng một thiết bị và cùng một lúc trong ngày.