Professional Documents
Culture Documents
MỤC LỤC
2
Mô hình sinh thái các nhân tố ảnh hưởng đến trẻ thừa cân - béo phì
3
III: Các yếu tố liên quan
5
giảm chuyển hoá cơ bản, tăng ăn vặt đặc biệt là thức ăn giàu béo. Việc tiếp xúc nhiều
với quảng cáo thực phẩm trên vô tuyến làm tăng sở thích của trẻ đối với thức ăn như
đường ngọt, bánh kẹo dẫn đến tăng tiêu thụ các sản phẩm này và là những yếu tố nguy
cơ dễ gây TC, BP .
+) Ảnh hưởng từ gia đình
Theo thống kê, tại Việt Nam hiện nay, cứ 10 phụ huynh thì có tới 8 người cho trẻ
dùng điện thoại thông minh, máy tính bảng. Điều đáng sợ là có tới hơn 90% gia đình
cho trẻ từ 2 tuổi trở lên sử dụng các thiết bị công nghệ, điện thoại thông minh như là
một cách để bé ngoan ngoãn hơn. Sức mạnh của các thiết bị công nghệ giờ đây hơn bất
cứ thứ gì mà cha mẹ chúng có thể nghĩ ra.[4]
+) Gánh nặng học tập:
Đây là lý do khiến trẻ càng lớn càng ít vận động. Ngày nay, đa phần thanh thiếu
niên không chỉ học trên trường mà còn bồi dưỡng thêm kiến thức tại các lớp phụ đạo.
Trẻ em phải gánh vác khối lượng bài vở khổng lồ cùng với áp lực thi cử và sự kỳ vọng
quá lớn từ bố mẹ. Quỹ thời gian và tâm trí dành cho hoạt động thể lực của trẻ cứ thế
mà bị bó hẹp lại dần.
+) Khả năng bẩm sinh của trẻ:
Với sự phát triển của ngành công nghệ sinh học, ngày càng có nhiều nghiên cứu
chứng minh gene có ảnh hưởng tới khả năng vận động của trẻ. Các yếu tố di truyền
quyết định cường độ vận động của cơ xương, khả năng thích ứng của hệ tim mạch, hô
hấp cũng như chi phối các hormone điều hòa hoạt động thể chất. Đó chính là lý do có
những trẻ đam mê thể thao ngay từ nhỏ nhưng lại có trẻ không yêu thích và gặp nhiều
khó khăn khi tham gia các hoạt động thể lực.
=> Giải pháp: – Phối hợp Gia đình_Nhà trường_Xã hội–
Gia đình: Tuyên truyền những vấn đề thể chất cho các hộ gia đình → Nhằm nâng
cao sự hiểu biết của phụ huynh và con trẻ → Từ đó xây dựng thời gian biểu hợp lý cho
trẻ
Nhà trường: Tích cực tổ chức những hoạt động thể thao ngoài trời → Nhằm giúp
trẻ vận động nhiều hơn và giải toả sự mệt mỏi, áp lực
Xã hội: Tuyên truyền thông qua xã hội và hệ thống chăm sóc sức khoẻ: thông qua
các chương trình TV, quảng cáo
*Một số nguyên nhân khác:
Yếu tố gia đình: TC, BP có tính gia đình: Càng nhiều cá nhân trong gia đình bị TC
thì nguy cơ TC của các thành viên khác trong gia đình càng cao. Hiện nay đã có những
bằng chứng kết luận rằng BP thường do yếu tố môi trường tác động lên những cá thể
có khuynh hướng di truyền, ttiền sử gia đình có BP là yếu tố nổi bật trong các yếu tố
nguy cơ của BP trẻ em. Kết quả của một nghiên cứu tại các trường tiểu học ở thành
phố Hải Dương cho thấy rằng: trẻ em 6-11 tuổi ở gia đình có bố mẹ hoặc anh chị em
thừa cân béo phì có nguy cơ thừa cân béo phì gấp 2,5 lần trẻ ở gia đình không có bố
mẹ hoặc anh chị em thừa cân béo phì.[5] Cả 2 yếu tố gen và môi trường đều góp phần
thúc đẩy BP, nhiều nghiên cứu cho rằng trẻ em không có cha mẹ BP thì ít hơn 10% cơ
hội trở thành BP khi lớn
Yếu tố di truyền: Tương tác giữa các gen nhạy cảm với chế độ ăn và lối sống có thể
dẫn đến nguy cơ BP. Nhiều nghiên cứu đã xác định vai trò của các yếu tố di truyền đối
với sự phát triển của bệnh BP. Nghiên cứu các cặp sinh đôi và gia đình cho thấy ảnh
hưởng của yếu tố di truyền (gen) chiếm từ 40 - 70% trong bệnh BP. Các yếu tố di
truyền có thể được phân loại theo cơ chế tác động đối với BP như: nhóm gen kích
6
thích sự ngon miệng, nhóm liên quan đến tiêu hao năng lượng, nhóm điều hòa chuyển
hóa, nhóm liên quan đến sự biệt hóa và phát triển tế bào mỡ. [6]
Các bệnh lý nội tiết, di truyền, dùng thuốc:
Béo phì do suy giáp trạng: Béo toàn thân, lùn, da khô và thiểu năng trí tuệ.
Béo do cường năng tuyến thượng thận (U nam hoá vỏ tượng thận): Béo bụng, da
đỏ có vết rạn, nhiều trứng cá, huyết áp cao.
Béo phì do thiểu năng sinh dục: Thường gặp trong 1 số hội chứng: Prader-Willi
béo bụng, lùn, thiểu năng trí tuệ và hay gặp tinh hoàn ẩn. Lorence Moon Biel béo đều
toàn thân, đái nhạt, thừa ngón và có tật về mắt
Béo phì do các bệnh về não: Thường gặp do các tổn thương vùng dưới đồi, sau di
chứng viêm não. Béo thường có kèm theo thiểu năng trí tuệ hoặc có triệu chứng thần
kinh khu trú.
Béo phì do dùng thuốc: Uống Corticoid kéo dài trong điều trị bệnh hen, bệnh
khớp, hội chứng thận hư hoặc vô tình uống thuốc đông y có trộn lẫn corticoid để điều
trị chàm, dị ứng và hen. Đặc điểm béo của hội chứng Cushing, béo bụng là chủ yếu
và không tìm thấy nguyên nhân trừ khai thác bệnh sử có sử dụng thuốc corticoid.
=> Giải pháp: Tuyên truyền, nâng cao hiểu biết cho các trẻ tiểu học trên địa bàn thành
phố, tìm đến sự hỗ trợ của các đơn vị y tế nhằm xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Mục tiêu 1: Nắm được trình độ nhận thức của phụ huynh về tình trạng thừa cân ở học sinh tiểu học
Mục tiêu 2: Hoàn thành việc tuyên truyền truyền thông tăng cường nhận thức về thừa cân béo phì
8
4 Thiết 20/2/2023 10/3/2023 Trường Trưởng Các Giấy A4, ThS. 1 Đ
kế và tiểu nhóm thành máy tính Phan 500 b
in ấn học viên Hoàng 000 rơ
và Phù trong Ngân VNĐ ta
phát
Đổng nhóm h
tờ rơi,
poster
(cơ sở
tuyên 1) s
truyền p
d
n
vị
n
Mục tiêu 3: Hoàn thành nâng cao kỹ năng chăm sóc trẻ và triển khai thực hành dinh dưỡng hợp lý cho phụ hu
người chăm sóc trẻ
6 Cung 1/4/2023 15/5/2023 Trường Trưởng Các Tài liệu Máy 400 -
cấp tiểu nhóm thành tính, 000 số
kiến học viên thiết bị VNĐ hu
thức Phù trong âm n
và tổ
Đổng nhóm, thanh, n
chức
thực
(cơ sở Phụ nước dạ
1) huynh uống hi
9
hành gh
dinh đ
dưỡng c
hợp lý n
cho
n
các
bậc
dạ
phụ -
huynh số
nhằm hu
nâng n
cao kĩ n
năng dạ
chăm t
sóc trẻ
tại t
nhà
1. Báo động tình trạng trẻ thừa cân - béo phì. (n.d.). Công an Thành Phố Đà Nẵng.
Retrieved November 3, 2022, from https://cadn.com.vn/print/bao-dong-tinh-trang-
tre-thua-can-beo-phi-post132319.html
2. Lê Thị Hải, Nguyễn Thị Lâm và cs (2002), Theo dõi tình trạng dinh dưỡng và sức
khỏe của trẻ thừa cân - béo phì ở Hà Nội, Hội nghị khoa học thừa cân và béo phì với
sức khoẻ cộng đồng, tr.188 - 203.
3. Thức ăn nhanh và cân nặng của con bạn. (n.d.). Vinmec. Retrieved November 2,
2022,from https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/nhi/thuc-nhanh-va
can-nang-cua-con-ban/
4. Thực trạng sử dụng thiết bị thông minh của trẻ em Việt Nam và nhận thức của phụ
trang-su-dung-thiet-bi-thong-minh-cua-tre-em-viet-nam-va-nhan-thuc-cua-phu-huynh/
5. Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến thừa cân béo phì ở trẻ 6 -11 tuổi tại các
trường tiểu học ở Thành phố Hải Dương năm 2018. (n.d.). Tạp Chí Y Học Dự Phòng.
10
6. Đỗ Nam Khánh. (n.d.). NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG THỪA CÂN, BÉO PHÌ
VÀ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM GEN, THÓI QUEN DINH DƯỠNG, HOẠT ĐỘNG THỂ
https://sdh.hmu.edu.vn/images/1_TVLA%20sau%20H%C4%90%20Khanh
%2036DD.pdf
11