XỬ TRÍ LỒNG

GHÉP CÁC
BỆNH TRẺ EM
IMCI
HÀNH CHÍNH

• Tên môn học : Nhi khoa 2

• Tên bài giảng: xử trí lồng ghép các bệnh trẻ em imci
• Bài giảng : Lý thuyết
• Đối tượng : Sinh viên Y6.
• Thời gian : 2 tiết.
• Địa điểm : Giảng đường.
MỤC TIÊU

1. Trình bày được sự cần thiết ra đời của IMCI

2. Trình bày được các mục tiêu của IMCI
3. Trình bày được các nguyên tắc chăm sóc lồng ghép
trẻ bệnh
 1. ĐỊNH NGHĨA

• IMCI – chiến lược thực hiện xử trí lồng ghép các bệnh phổ
biến gây tử vong cao ở trẻ < 5 tuổi, ra đời từ giữa những
năm 90 do WHO và UNICEF khởi xướng.
• Hiện nay đã được triển khai ở nhiều nước đang phát triển
và giảng dạy ở các trường đại học, trung học y tế ở châu
Á, Phi, Mỹ Latinh…
1. ĐỊNH NGHĨA

Việt Nam
• Triển khai từ 1996
• 45/63 tỉnh thành áp dụng
Lồng ghép với các chương trình dọc quốc gia:
• Phòng chống các bệnh tiêu chảy (CDD)
• Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp
• Phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, dinh dưỡng,
• Chương trình tiêm chủng
• Chương trình thuốc thiết yếu
2. SỰ CẦN THIẾT RA ĐỜI IMCI
 2.1. TỶ LỆ TỬ VONG Ở TRẺ < 5 TUỔI

Hàng năm trên thế giới: 10,5 - 12 triệu trẻ em chết < 5 tuổi.

70% nguyên nhân: phối hợp các bệnh lý: viêm phổi, tiêu chảy, sởi, sốt
rét, SDD – theo nghiên cứu đây vẫn là nguyên nhân chính tới 2020

2/3 tử vong trong năm đầu tiên

5 BỆNH GÂY CHẾT Ở TRẺ EM NĂM 2000

Suy dinh dưỡng 54%

Viêm phổi 20%

Tiêu chảy 12%

Sởi 5%

Sốt rét 8%
2.1. TỶ LỆ TỬ VONG Ở TRẺ < 5 TUỔI

Ở các nước thu nhập thấp cao gấp 5 – 10 lần

các nước phát triển

Việt Nam: 8,21% năm 1979-1983 xuống 4,2%

năm 2000, tuy nhiên còn khác biệt rõ rệt vùng
miền – miền núi phía Bắc: 8,21 %
2.1. TỶ LỆ TỬ VONG Ở TRẺ < 5 TUỔI

Sự khác biệt về tử vong là hậu quả

của sự bất bình đẳng trong chất
lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
trẻ em trên thế giới
 2.2.CẢI THIỆN SỨC KHỎE TRẺ EM

• Giảm tử vong do tiêu chảy bằng bù oresol tại nhà và

các tuyến y tế
CDD
• Giảm tử vong do hô hấp cấp với phác đồ chẩn đoán
đơn giản: nhịp thở nhanh, rút lõm lồng ngực, thở
ARI rít…và điều trị kháng sinh thích hợp, kịp thời…..
 2.2.CẢI THIỆN SỨC KHỎE TRẺ EM

việc cải thiện sức khỏe trẻ em

không nhất thiết phụ thuộc vào
Kinh nghiệm việc sử dụng các trang thiết bị cao
và bằng đắt tiền, mà tùy thuộc các chiến
lược y tế tổng thế, dễ áp dụng cho
chứng khoa đại đa số, phù hợp với khả năng
học cho thấy: cơ cấu hệ thống y tế, giáo dục
truyền thông nâng cao kiến thức
cộng đồng
 2.3.SỰ CẦN THIẾT 1 CHƯƠNG TRÌNH LỒNG GHÉP

Trong những thập niên qua, mỗi chương trình mang lại
những hiệu quả to lớn làm giảm tỷ lệ mắc và tử vong của
từng bệnh: CDD, ARI, Phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết,
dinh dưỡng, chương trình tiêm chủng….tuy nhiên quá nhiều
chương trình gây chồng chéo, khó khăn thực hiện.
Vì lí do trên WHO, UNICEF đã xây dựng 1 chiến lược lồng
ghép xử trí các bệnh phổ biến gây tỷ lệ mắc bệnh và tử vong
cao mang tên IMCI
3. MỤC TIÊU CỦA IMCI

Mục tiêu chính

• Giảm tỷ lệ mắc và tỷ lệ chết ở trẻ em
• Ứng dụng kỹ năng xử trí lồng ghép các bệnh thường gặp ở trẻ em
như: viêm phổi cấp, tiêu chảy, sốt rét, sởi, sốt xuất huyết, suy dinh
dưỡng
Mục tiêu cụ thể
• Nâng cao kỹ năng xử trí trẻ bệnh của nhân viên y tế
• Giám sát cải thiện hệ thống y tế
• Cải thiện thực hành chăm sóc sức khỏe tại gia đình – cộng đồng
NÂNG CAO KỸ NĂNG XỬ TRÍ TRẺ BỆNH CỦA NVYT

Xây dựng hướng dẫn và tài liệu huấn luyện

Huấn luyện IMCI cho cán bộ y tế tuyến cơ sở

Giám sát hỗ trợ sau huấn luyện, củng cố và duy trì năng lực
của cán bộ y tế
Giới thiệu kỹ năng xử trí trẻ bệnh lồng ghép cho sinh viên các
trường đại học, cao đẳng và trung học y tế
 GIÁM SÁT CẢI THIỆN HỆ THỐNG Y TẾ
Xây dựng hướng dẫn và tài liệu lập kế hoạch và quản lý y tế cho
cán bộ quản lý các tuyến
Bảo đảm sự sẵn có các thuốc cần thiết cho IMCI thông qua cải
thiện việc cung cấp và quản lý thuốc

Cải thiện việc chuyển viện và chăm sóc chuyển viện

Cải thiện cách tổ chức công việc tại cơ sở y tế

Cải thiện việc giám sát các dịch vụ y tế

CẢI THIỆN THỰC HÀNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE
TẠI GIA ĐÌNH – CỘNG ĐỒNG

Nâng cao kỹ năng tham vấn của cán bộ y tế => Giáo dục
sức khỏe và tham vấn cho các bà mẹ

Cải thiện thực hành tại gia đình và cộng đồng

Xây dựng các hướng dẫn và tài liệu huấn luyện dành cho
nhân viên y tế thôn bản
 4. NGUYÊN TẮC TIẾP CẬN VÀ XỬ TRÍ LỒNG
GHÉP BỆNH TRẺ EM
Tiếp cận bệnh bằng hội chứng trong hoàn cảnh hỗ trợ xét
nghiệm và khả năng lâm sàng hạn chế là cách cử trí hiện thực ít
tốn kém và hiệu quả nhất

Khi bệnh nhi được mang đến cơ sở y tế tuyến đầu, việc xử trí
lồng ghép bao gồm:
• 1 – Đánh giá
• 2 - Phân loại và xác định điều trị
• 3 – Xử trí thích hợp tại nhà: chỉ dẫn bà mẹ cách cho trẻ uống thuốc, điều trị
nhiễm khuẩn tại chỗ. Tư vấn cách nuôi trẻ, khi nào cần đưa trẻ tái khám.
4. NGUYÊN TẮC TIẾP CẬN VÀ XỬ TRÍ LỒNG
GHÉP BỆNH TRẺ EM

1 . Khám + phát hiện dấu hiệu nguy hiểm toàn thân:

• Li bì, khó đánh thức

• Co giật
• Không bú, không thể uống được
• Nôn tất cả mọi thứ

2. Đánh giá 1 cách hệ thống các triệu chứng quan trọng:

• 2m – 5y: ho, khó thở, tiểu chảy, sốt, các vấn đề về tai.
• 1w – 2 m: nhiễm khuẩn, tiêu chảy
• Chung: dinh dưỡng, tiêm chủng, khó khăn về nuôi dưỡng, các vấn
đề khác…
4. NGUYÊN TẮC TIẾP CẬN VÀ XỬ TRÍ LỒNG
GHÉP BỆNH TRẺ EM
3. Lồng ghép các dấu hiệu để phân loại
bệnh theo màu và xác định điều trị:
• Hồng – chuyển gấp: điều trị cấp cứu liều đầu, chỉ dẫn
cho bố mẹ, chuyển lên tuyến trên
• Vàng - điều trị tại cơ sở khám: ngoại trú – điều trị
nhiễm khuẩn tại chỗ, tư vấn, chỉ dẫn cho gia đình.
• Xanh – chăm sóc ăn toàn tại nhà: điều trị tại nhà, cho
ăn uống đúng, khi nào cần đưa trẻ tái khám ngay,
theo dõi
4. NGUYÊN TẮC TIẾP CẬN VÀ XỬ TRÍ LỒNG
GHÉP BỆNH TRẺ EM

4. Sử dụng 1 số thuốc thiết yếu,

Khuyến khích cha mẹ tham gia
Xử chủ động vào điều trị trẻ,
trí: Tư vấn cho gia đình: về điều trị tại
nhà, ăn uống, nuôi dưỡng, khi
nào tái khám trở lại
 5. LỢI ÍCH CỦA CHƯƠNG TRÌNH IMCI

Trùng hợp đáp ứng được yêu cầu sức khỏe trẻ em, hạ thấp tỷ lệ tử
vong, tỷ lệ mắc bệnh, nâng cao sức khỏe và phát triển của trẻ.
Kết hợp, lồng ghép, hợp tác giữa các chương trình các tuyến y tế cơ sở

Nâng cao năng lực xử trí lâm sàng, giáo dục truyền thông của cán bộ y
tế cơ sở
Cải thiện thực hành chăm sóc trẻ ốm tại gia đình và cộng đồng

Giá thành rẻ, hiệu quả phù hợp các nước đang phát triển
Thanks!