LAYUNIN:

Sa pagtatapos ng ating paglalakbay, inaasahan

ko na magagawa mo ang mga sumusunod:

1. Napaliliwanag mo ang mahahalagang kaisipan at sagot sa

mga karunungang –bayang
napakinggan/ nabasa; at
2. Naiuugnay ang mahahalagang kaisipang nakapaloob sa mga
karunungangbayan sa mga pangyayari sa kasalukuyan.
Panuto: Iugnay ang kahulugan ng sumusunod na pahayag sa mga
pangyayari sa kasalukuyan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
_____1. Luha ng buwaya
_____2. Aanhin mo ang palasyo, kung nakatira ay kuwago?
Panuto: Iugnay ang kahulugan ng sumusunod na pahayag sa mga
pangyayari sa kasalukuyan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

_____2. Aanhin mo ang palasyo, kung nakatira ay kuwago?

Panuto: Iugnay ang kahulugan ng sumusunod na pahayag sa mga
pangyayari sa kasalukuyan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

_____3. Ang bayaning nasugatan, nag-iibayo ang tapang.

Panuto: Iugnay ang kahulugan ng sumusunod na pahayag sa mga
pangyayari sa kasalukuyan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

_____4. Sanga-sangang dila

Panuto: Iugnay ang kahulugan ng sumusunod na pahayag sa mga
pangyayari sa kasalukuyan.
Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.

_____5. Matutong mamaluktot habang maikli ang kumot.

Sagot:

 1. b
 2. c
 3. e
 4. a
 5. d
KARUNUNGANG-BAYAN

 ayisang sangay ng panitikan na nagpapahayag ng

mga kaisipan at paniniwala, sumasalamin sa iba’t
ibang karanasan ng mga tao na nasa iisang
kultura.
 Tinatawag rin na kaalamang-bayan.
Katangian:

 Ginagamitanito ng malalalim at matatalinghagang salita

upang mapatalas ang kaisipan.
 hango rin sa karanasan ng mga matatanda at nagbibigay ng
payo tungkol sa kagandahang asal at mga paalala.
Iba’t ibang uri ang karunungang-bayan

 Salawikain (Proverbs)
 sawikain
 kasabihan
 bugtong
 bulong
Salawikain (Proverbs)

 ay mga pahayag na sinasabing pinag-ugatan ng panulaang

Pilipino.
 Kadalasang nagtataglay ito ng sukat at tugma.
Salawikain

 butil ng karunungan na nagsilbing batas o tuntunin ng kagandahang-asal

ng ating mga ninuno.
 Karaniwang hango ito sa karanasan ng matatanda, patalinghaga, at
nangangailangan ng malalim na pagmumuni bago tuluyang maunawaan.
 Nagpapaalala ito sa mga kabataan tungkol sa angkop na pagkilos,
wastong paguugali,
 mabuting pakikitungo sa kapwa, at ng tahimik at masayang pamumuhay.
Halimbawa:

1. Kung walang tiyaga, walang nilaga.

 2. Sa paghahangad ng kagitna, isang salop ang nawala.
 3. Kaya matibay ang walis, palibhasa’y nagbibigkis.
 4. Aanhin ang bahay na bato kung ang nakatira ay
kuwago, buti pa ang kubo na ang nakatiraay tao.
Kasabihan o kawikaan

ay tahasan at payak ang pagpapakahulugan.

Kasabihan o kawikaan
katangian

 Hindi ito gumagamit ng mga talinghaga.

 Angkilos, ugali, at gawisa buhay ng isang tao ay
masasalamin sa mga kawikaan o kasabihan.
 Nagtataglay rin ito ng aral sa buhay.
Halimbawa:

 1. Sa panahon ng kagipitan, nakikita ang kaibigan.

 2. Ang magalang na sagot ay nakapapawi ng poot.
 3. Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa.
 4. Ang katamaran ay kapatid ng kagutuman.
Sawikain (Idioms)

 ay ang mga salitang eupemistiko, patayutay o idyomatiko

na ginagamit upang maging maganda ang paraan ng
pagpapahayag.
Sawikain
Katangian

 Karaniwang binubuo ito ng salita o parirala na nagbibigay

ng malalim na kahulugan.
 Patalinghagaat nangangailangan ng matayog na pag-iisip
upang lubusang maunawaan.
 Ito rin ay nagpapahayag ng kaisipan o magandang mensahe.
Halimbawa:

 Positibo: Sawikain o Idyoma Kahulugan

 1. kapilas ng buhay-------------------------asawa
 2. ilaw ng tahanan-------------------------- ina
 3. busilak ang puso-------------- malinis na kalooban
Halimbawa:

 Positibo: Sawikain o Idyoma Kahulugan

 1. kapilas ng buhay-------------------------asawa
 2. ilaw ng tahanan-------------------------- ina
 3. busilak ang puso-------------- malinis na kalooban
Bugtong

 Ito ay pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan. Ito ay

binibigkas nang patula at may limang lima hanaggang
labindalang pantig. Ang mga tagalog ang pinakamayaman
sa bugtong.
 Halimbwa:
 Bungbong kung Liwanag, kung gabi ay dagat------
 Dalawang katawan, tagusan ang tadyang-------
Palaisipan

 Ito ay nasa anyong tuluyan na kalimitang gumugising sa

isipan ng mga tao upang bumuo ng isang kalutasan sa isang
suliranin. Ito ay nangangahulugan lamang na ang mga
sinaunang Pilipino ay sana’y mag-isip at kanilang ipinama
ito sa kanilang inapo.
Halimbawa

 Mayisang bola sa mesa. Tinakpan ito ng sombrero. Paano

nakuha ang bola na di nagalaw ang sombrero?
Bulong

 Itoay mga pahayag na may sukat at tugma na kalimitang

ginagamit na pangkulam o pangotra sa kulam, engkanto, at
masasamang Espiritu.
 Hal.
 Huwag magalit, kaibigan, aming pinutol lamang ang sa
ami’y napag-utusan.