Kasaysayan ng WIKANG PAMBANSA

Mga Halimbawa ng Timeline Graphic Organizer:

Kasaysayan ng WIKANG PAMBANSA
Mga Halimbawa ng Timeline Graphic Organizer:
 Kasaysayan ng RetorikA
Timeline Graphic Organizer:

Krayterya sa Pagpupuntos ng Timeline Graphic Organizer:

Kawastuhan ng Nilalaman …………………..... 15

Pagkamalikhain …………………………………... 10
Kalinawan ………………………………………….. 10
Gramatika ………..…………………………………. 5
KABUOAN …………………………………………. 40 puntos
KASAYSAYAN
NG WIKANG
PAMBANSA
Kasaysayan ng WIKANG PAMBANSA
Iba’t Ibang Panahon

1) Sinaunang Panahon
2) Panahon ng mga Kastila
3) Panahon ng Propaganda at Himagsikan
4) Panahon ng Amerikano
5) Panahon ng Hapon
6) Kontemporanyong Panahon
 • Ang ating mga ninuno ay mayroon ng
matatag na pamahalaan, mayamang
panitikan at sistema ng panulat bago pa
dumating ang iba’t ibang dayuhang
mananakop. Isa sa mga sistema ng panulat
na ginamit ng karamihan ay ang BAYBAYIN.
Binubuo ito ng 17 titik.

SINAUNANG PANAHON
PANAHON NG MGA KASTILA
• Nang sakupin ang ating bansa ng mga Kastila, napalitan ang
Baybayin ng bagong alpabeto na tinawag na El Abecedario,
dahilan upang magkaroon ng pagbabago sa pagsulat ng mga
salita.

• Sa layuning mapalaganap ang Kristyanismo,

nagtatag ang pamahalaang Espanya ng mga
paaralang magtuturo ng wikang Kastila ngunit ito
ay hindi tinupad ng mga prayleng Kastila. Sa halip,
pinag-aralan nila ang iba’t ibang katutubong wika
at gumawa ng diksyunaryong panggramatika. Ang
mga dasal at libro tulad ng Doctrina Cristiana at
buhay ng mga santo at santa ay nakasulat sa
wikang katutubo o bernakular. Gayunpaman,
maraming mestizo ang natuto ng wikang Kastila.
PANAHON NG MGA KASTILA
• Sila ang mga anak ng mayayamang ang mga magulang ay
nakapag-asawa ng dugong Kastila at nakapag-aral sa
Pilipinas at Espanya. Sa katunayan, sa wikang Kastila
isinulat ni Dr. Jose Rizal ang nobelang Noli Me Tangere
at El Filibusterismo. Ang iba ay natututo na rin ng
wikang Kastila dahil ito ang madalas na naririnig nila.
Marami ring mga salita ang naging bahagi ng ating buhay
tulad na lamang ng mesa (la mesa), kabayo (caballo),
sibuyas (cebollas),bintana (ventana), bakasyon
(vacacion), kandila (kandela), letson (lechon) at marami
pang iba.
 • Sa simula pa lamang ng pakikibaka para sa
kalayaan, ginamit na ng mga katipunero
ang wikang Tagalog sa mga opisyal na
kasulatan. Ito ang unang pagsisikap na
magkaroon tayo ng opisyal na wikang
PANAHON NG gagamitin sa pakikipagtalastasan sa iba’t
PROPAGANDA ibang panig ng Pilipinas. Ayon sa Saligang
AT Batas ng Biak-na-Bato noong 1897 “Ang
wikang Tagalog ang siyang magiging
HIMAGSIKAN opisyal na wika ng mga Pilipino.”
 • Ang probisyong ito ay bunga ng nakitang
pagkakaisa ng damdaming Pilipino dahil
sa mga akdang nasulat sa wikang Tagalog
noong panahon ng propaganda. Ang
pagkakaisang ipinamalas ng mga sumapi
sa samahang pinangunahan ni Andres
PANAHON NG Bonifacio ang lalong nagpatibay sa
PROPAGANDA panininiwala ng mga lider na Pilipino na
ang daan sa pagkakaroon ng kasarinlan
AT ng mga Pilipino ay isang wikang
HIMAGSIKAN pambansa. Ito ang lakas na siyang lalagot
sa pagkakagapos ng mamamayang
Pilipino.
 • Nang sakupin ng mga Amerikano ang Pilipinas, pinalawak
nila ang pagpapagamit ng wikang Ingles sa larangan ng
edukasyon na labis na ikinasiya ng mga Pilipino.
Pinagdamutan sila noon ng wika na naghaharing-uring
mga Kastila samantalang heto at nagagamit nila ang wika
ng pumalit na mananakop na mga Amerikano. At bilang
bahagi ng programang pagpapalaganap ng wikang Ingles
ay nagpadala ang gobyernong Amerikano ng mga
estudyanteng Pilipino sa Amerika upang hasain sa Ingles
kasabay naman ng pagaayos ng kurikulum para sa
pagpapabuti ng pag-aaral ng wikang Ingles. Nais ng mga
PANAHON NG Amerikano na gawing midyum ng komunikasyon ang
Ingles upang sa kalauna’y maging linggwa franka ito o
AMERIKANO wikang pambansa.
 • Bukod sa paggamit ng Ingles bilang wikang panturo, ang
mga paksang pinag-aralan sa loob ng klase ay tungkol sa
mga Amerikano -- ang kanilang kasaysayan, literatura,
kultura, ekonomiya at politika. Tinangkilik ng mga Pilipino
ang mga bagay na Amerikano. Ito ang simula ng
pagkakaroon ng kolonyal na mentalidad ng mga
katutubong mamamayan na namana at itinaguyod ng
mga Pilipino hanggang sa kasalukuyang henerasyon.
PANAHON NG
AMERIKANO
 • Sa panahon ng panunungkulan ni Pangulong Manuel L.
Quezon bilang Pangulo ng Pilipinas sa bisa ng 1935
Konstitusyon, nagsimula ang pormal na kasaysayan ng
paghahangad ng bansa na magkaroon ng isang wikang
mag-uugnay sa buong kapuluan. Nakasaad sa 1935
Konstitusyon, Art. XIV, Sek. 3 -- Ang Kongreso ay gagawa
ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na
wikang katutubo. Hanggat hindi itinatakda ng batas, ang
wikang Ingles at Kastila ang siyang mananatiling mga
opisyal na wika.
• Bilang pagsunod sa probisyong ito pinagtibay ang Batas
Komonwelt Blg. 184 noong Nobyembre 13, 1936 na
PANAHON NG nagtatag sa Surian ng Wikang Pambansa na inatasang
AMERIKANO magsagawa ng mga pag-aaral ng mga wika sa Pilipinas
para sa pagpili ng magiging batayan ng wikang pambansa.
 • Mula sa iba’t ibang lugar ng Pilipinas ang mga naging
miyembro ng bagong tatag na Surian ng Wikang Pambansa
(SWP). Pinamunuan ito ni Jaime C. de Veyra, Samar-Leyte,
bilang tserman. Ang iba pang miyembro ay sina Filemon Sotto,
Cebu; Casimiro F. Perfecto, Bicol; Felix S. Sales-Rodriguez,
Panay; Hadji Butu, Muslim; Cecilio Lopez, Tagalog; at Santiago
Fonacier, Ilocano. Makikita na ang naging komposisyon ng
miyembro ng SWP ay nagmula sa iba’t ibang lugar ng mga
kapuluan ng Pilipinas. Sila ang bumuo ng sumusunod na
krayterya para sa pagpili ng wikang naging batayanng wikang
pambansa: (1) may maunlad na estruktura, mekaniks at
nakalimbag na literatura; (2) naiintindihan at ginagamit ng
nakararaming bilang ng mga Pilipino. Sa pagpili ng wika,
kinonsidera nila ang sumusunod na mga pangunahing wika sa
PANAHON NG bansa – Cebuano, Ilokano, Tagalog, Bicolano, Ilonggo o
AMERIKANO Hiligaynon, Pampango, Pangasinense at Samar-Leyte Waray.
Lumabas sa pag-aaral nila na ang wikang Tagalog ang
nakatugon sa krayteryang nabuo.
 • Malaki ang papel na ginampanan ng lugar na Maynila sa
pagpapalaganap ng wikang pambansang batay sa
Tagalog. Tinanggap na’t ginamit ng nakararaming Pilipino
ang Tagalog sapagkat ito ang wikang gamit sa Maynila na
siyang sentro ng gobyerno, edukasyon, kalakalan o
komersyo, lugar ng publikasyon ng mga dyaryo, magasin,
komiks at maging paggawa ng pelikula. Maraming Pilipino
mula sa iba’t ibang etnikong grupo ang labas-pasok sa ka-
Maynilaan na natuto ng wikang Tagalog. Kaya nga’t kahit
na nakahihigit sa dami ang tagapagsalita ng wikang
Cebuano, nahigitan pa rin ito ng Tagalog sa dami ng
gumagamit. Noong Disyembre 30, 1937, lumabas ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagsasabing
PANAHON NG Wikang Tagalog ang batayan ng wikang pambansa. Hunyo
AMERIKANO 19, 1940, sinimulang ituro ang wikang Tagalog sa mga
paaralan.
 • Kasabay ng pagpili ng wikang Tagalog bilang batayan ng
magiging wikang pambansa, binuo ni Lope K. Santos ang
Balarila ng Wikang Pambansa, ang ABAKADA na binubuo
ng 20 titik noong 1940. Marami ring diksyunaryong
Tagalog ang nalimbag.

PANAHON NG
AMERIKANO
PANAHON NG HAPON
• Sa pananakop ng mga Hapon, ipinaalis nila ang
pagtuturo ng wikang Ingles at ipinalit ang pagtuturo ng
Nihonggo. Ginawang opisyal na wika ng bansa ang
Tagalog at Nihonggo sa bisa ng Ordinansa Blg. 13.
Wikang Kastila at Nihonggo ang gagamitin sa publiko, sa
pakikipag-ugnayan sa pamahalaan, negosyo at paaralan.
Kalaunan, pinayagan na ring gamitin ang Ingles.

• Nagwakas ang pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas

noong 1945, at namayagpag ang mga panulat tulad ng
maikling kwento, tula, nobela at iba pa sa wikang
Tagalog.
 • Bilang pagpapaunlad ng ating wikang
pambansa, nilagdaan ni Pangulong Ramon
Magsaysay noong Marso 26, 1954 ang
Proklamasyon Blg. 12 na nagsasaad na
ipagdiwang ang Linggo ng Wikang Pambansa.
Nagsimula ang pagdiriwang mula Marso 29
hanggang Abril 4. Pinili ang linggong ito bilang
parangal kay Francisco Baltazar na
nagdiriwang ng kaarawan tuwing Abril 2. Sa
sumunod na taon, sa bisa ng Proklamasyon
Blg. 186 ni Pangulong Ramon Magsaysay, ang
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa
ay inilipat mula Agosto 13 hanggang Agosto
19 taun-taon bilang parangal sa dating
Pangulong Manuel L. Quezon na itinuturing na
KONTEMPORARY Ama ng Wikang Pambansa.
ONG
 • Mahigit 20 taon din bago nagkaroon ng
tiyak na pangalan ang wikang
pambansang batay sa Tagalog. Noong
1959, ipinanganak ang Pilipino bilang
katawagan sa wikang pambansa nang
pirmahan ni Jose E. Romero, Sekretaryo
ng Departamento ng Edukasyon, ang
Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 noong
Agosto 13, 1959. Oktubre 24, nilagdaan ni
Pangulong Marcos ang isang kautusan na
ang lahat ng gusali at mga tanggapan ng
pamahalaan ay pangalanan sa Pilipino.
KONTEMPORARY
ONG
 • Naging isang magandang oportunidad
para sa mga opositor ng wikang Pilipino
ang ginawang pagpapawalambisa sa 1935
Konstitusyon. Sa ginanap na 1971
Kombensyong Konstitusyonal, bilang
tugon sa nangyayaring digmaang
pangwika na nagaganap sa panahong iyon
ay binuo ang isang sub-komite -- Komite
sa Wikang Pambansa na siyang namahala
tungkol sa isyu sa Wikang Pambansa.
Inirekomenda ng Komite na alisin ang
Pilipino at palitan ng isang bagong komon
na wikang pambansang tatawaging
FILIPINO batay sa mga katutubong wika sa
KONTEMPORARY bansa at maging ang asimilasyon ng mga
ONG salita mula sa mga dayuhang wika.
 • Inirekomenda rin ng nasabing Komite ang
pagpapatuloy ng Ingles at Kastila bilang
mga wikang opisyal. Subalit sa pinal na
draft ng Konstitusyon, lumabas ang Ingles
at Pilipino bilang mga wikang opisyal.
Ganito ang nakasaad sa 1973
Konstitusyon, Artikulo XIV, Seksyon 3 “Ang
pambansang asembleya ay dapat
magsagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pormal na pagpapatibay
ng isang panlahat na wikang pambansa na
tatawaging FILIPINO.”
KONTEMPORARY
ONG
 • Sa kapasidad ng wikang Filipino bilang
opisyal na wika, patuloy itong itinuro sa
mga eskwelahan mula elementarya
hanggang sa lebel ng tersyarya. Patuloy
itong ginamit bilang midyum ng pagtuturo
lalo na sa Unibersidad ng Pilipinas kung
saan malakas ang paggamit sa wikang
pambansa bilang wika ng akademya.

KONTEMPORARY
ONG
 • Nagpatuloy ang paggamit sa wikang Filipino
na nabigyan ng mahalagang papel sa larangan
ng edukasyon. Pinagtibay ng Lupon ng
Pambansang Edukasyon ang patakaran sa
edukasyong bilinggwal. Ipinalabas ng
Departamento ng Edukasyon at Kultura ang
Department Order Blg. 25, s. 1974 na may
pamagat na Implementing Guidelines for the
Policy on Bilingual Education. Isinasaad sa
implementasyon ng patakaran ang hiwalay na
paggamit ng Filipino at Ingles bilang midyum
ng instruksyon sa mga tiyak na asignatura.
Gagamitin ang Pilipino sa mga Araling
Panlipunan/Agham Panlipunan, Edukasyong
Pangkalusugan at sa Edukasyong Pisikal.
KONTEMPORARY Gagamitin naman ang wikang Ingles sa iba
pang mga asignatura.
ONG
 • Kaugnay nito, sa bisa ng Memorandum
Pangkagawaran Blg. 194, s. 1976 ng
Kagawaran ng Edukasyon at Kultura,
pinayaman ang dating Abakada upang
makaagapay sa mabilis na pagunlad at
pagbabago ng wikang Filipino. Tinawag itong
bagong alpabetong Filipino. Ang
dalawampung letra ay dinagdagan ng labing -
isang letra kaya’t naging tatlumpu’t isa (31).
Kabilang sa idinagdag ang mga letra at
digrapo: C, F, J, Ñ, Q, V, Y, Z, CH, LL, RR. Subalit
hindi ito nagtagumpay dahil sa ilang kahinaan
at kalituhan sa paggamit. Hindi binanggit sa
tuntunin ang pagtawag sa letra at ayos ng
pagkakasunod-sunod ng mga letra. Hindi rin
malinaw ang paraan ng pagbigkas at
KONTEMPORARY pagbaybay (papantig o patitik) sa mga letra
ONG (KWF, 2009).
 • Ngunit ang pag-unlad ng wikang
pambansa ay sa maikling panahon lamang
dahil na rin sa maraming maukulay na
pulitikal na pangyayari sa bansa sa
panahong iyon, lalo na nang mapailalim sa
Batas militar ang Pilipinas.

KONTEMPORARY
ONG
 • 1987 Konstitusyon. Naganap sa Pilipinas
ang isang pagbabagong historikal na
resulta ng Rebolusyon sa EDSA noong
Pebrero, 1986. Napatalsik si Pangulong
Ferdinand E. Marcos bilang Presidente ng
Pilipinas at pumalit si Pangulong Corazon
C. Aquino.

• Pinawalambisa ang 1973 Konstitusyon. Sa

naaprubahang 1987 Konstitusyon ay
nagkaroon ng pagbabago sa probisyong
pangwika kung saan pinagtibay ang
implementasyon ng paggamit ng FILIPINO
bilang wikang pambansa.
KONTEMPORARY
ONG
 • Kaugnay ng pagbabago ng konstitusyon,
muling nireporma ang alpabeto at mga
tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay
bilang pagtugon sa mabilis na pagbabago
at pagunlad at paglaganap ng wikang
pambansa gayundin upang ipakita ang
mayamang mga wika ng ating bansa.
Matapos ang serye mga simposyum at
sangguniang pulong na dinaluhan ng mga
linggwista, edukador, guro, manunulat, at
iskolar ng wika, nabuo ang sumusunod na
Alpabetong Filipino na may 28 letra na
bibigkasin gaya sa Ingles maliban sa ñ na
bigkas Kastila.
KONTEMPORARY
ONG
KONTEMPORARY
ONG