Компоненти на Традиционалниот

Албански фолклор и танцови

 Историјат
• Албанската музика, како и во целиот балкански регион,
покажува различни влијанија. Албанската народна музика
се разликува по регион во главните стилски карактеристики
помеѓу традиционалната музика на Гега на север и Тоска на
југ. Политичката, воената и културната доминација на
странските елементи придонесоа за современата музичка
сцена на Албанија. Албанската музика е спој на музиката на
Југоисточна Европа, особено на значајните влијанија на
Отоманската империја, која владеела со Албанија повеќе
од 500 години. Но, Албанците беа културно одвоени од
Турците, бидејќи голем дел од населението живееше во
селски и оддалечени планински области.
Поделба на Албанската музика врз Гега и
Тоска
• Албанската народна музика е поделена на три стилски групи, покрај
значајните музички области околу Скадар и Тирана. Основната поделба
е географската и етничката поделба на Геге на југот од Албанија и Лабе и
Тоске на југ. Северните и јужните традиции се одликуваат со „бурниот и
херојски тоналитет“ на северните и „опуштената, нежна и исклучително
убава“ форма на музиката на југот. Овие разлики во стиловите се
единствени по силата што изведувачот и слушателот и ја даваат на
својата музика, како медиум на патриотски изрази и како носител на
наративната орална историја, но и по одредени карактеристики на
употребата на непознати музички ритми, како на пр. 3 осмини, пет
осмини и десет осми. Албанските народни песни можат да се поделат
на основни групи, херојски епски песни од северот на земјата, топли
мелодични приспивни песни, љубовни песни, свадбени песни, работни
песни и други видови песни. Музиката на разни фестивали и празници е
исто така важен дел од албанската народна музика
Застапени Музички инструменти
• Во албанската музика се користат различни
традиционални инструменти, од кои некои се сосема
единствени во земјата. Флејта е најчесто претставен
инструмент, заедно со гајдата, тапаните и лаутата. Лаутата
е виолина со една жица, односно инструмент кој
потсетува на ренесансните лаути во Северна Европа и е
еден од најстарите инструменти кои сè уште се користат
во Европа. Античките пејачи го користеле за да го
привлечат вниманието на публиката на нивните усни
рецитации. На северот на Албанија често се свири
чифтелија, мала дрвена, исклучително акустична
мандолина, со многу долг врат, со само две жици.
Etnografia e Shqiptarë и национален центар
за нематеријален фолклор
• Во Албанија широки истражувања биле спроведени по Втората
светска војна кои резултирале со многу публикации во разни
домени. Во 1962 година за првпат било објавено списанието
“Etnografia e Shqiptarë", а во 1979 година по основањето на
Институтот за народна култура е основан фолклорен институт,
кој започнал да го објавува и списанието "Народна Култура".
Двете публикации содржат вредни информации за фолклорот
на Албанија во многу аспекти.Во 1994 година бил
основан Национален центар за нематеријален
фолклор (албански: Qendrës Kombëtare tė Veprimtarive
Folklorike, QKVF). Главната негова цел била организирање на
неколку фестивали и фолклорни натпревари, музика, песни и
танци.
 Традиционални танци и ора
• Албанските народни танци покажуваат многу
разновиден модел на стилови и
карактеристики, поради што е невозможно да
се направи општ опис за да се разликуваат
како "албански". Од една страна има големи
разлики помеѓу танцувањата на Гегите на
северот и Тоските на југ, а од друга страна има
влијанија на соседните земји и влијанијата од
странските освојувачи од минатото
 Традиционални Танци и ора
• Во делови од Албанија, во близина на македонската граница се среќаваат
албански народни игри со имиња, како "женско". Мелосите може да бидат
исти или само имињата може да бидат исти, но карактерот и стилот на танцот
да се многу различни. Исто така постојат танци со името
"хора". Тиранскиот свадбен танц “napoloni" наликува на
италијанска тарантела како танц во двојки, но чекорите се поинакви.]
Поврзаност со турското влијание може да се најде во танцот од регионот
Мати наречен “valle dyshe zebekshe e matit", преведен како танц на борците
за слобода, осврнувајќи се на турските борци од Зејбек. Сепак, танцот нема
карактеристики кои се слични со зејбечкиот танц на западната Турција. Во
Косово терминот алатурка се користи за некои народни танци на ист начин
како што терминот алафранка се користи за одредени делови од носиите,
јасно наведувајќи дека потекнува од Турците или е на францускиот начин.
• Во периодот по Втората светска војна биле направени многу истражувања за
народните танци во Република Албанија и во Косово. Ова резултирало со опис
на околу 5000 танци заедно со помал број ора од Црна Гора и од Македонија.
 Традиционални носии
• Сеприсутните бели кечиња за
Албанија се исто што е
килтот за Шкотска и
дрвените чевли за Холандија.
Иако традиционалната
носија за мажи исчезнала
речиси целосно, многумина
сè уште носат капа или "кече"
во секојдневниот живот. Во
продавницата за сувенири со
симболот за двоен орел
кечето е еден од
најпродаваните сувенири.
 Традиционални носии
• Во Косово, се нарекува килаф.
Вообичаена практика била на
север и на Косово мажите да
носат шамија околу кечето.
Шамиите често биле подароци на
младоженецот на венчавката.
Многу од нив биле украсени и
направени од најдобрите
материјали. Во планинскиот
предел на Ругова во Косово, се
носел шал, наречен "ќе", со
големина од 420 см во должина,
ширина од 50 см, завиткана над
главата, под брадата. Ова повеќе
изгледало како турбан, отколку
шал.
Изработено од:
Јана Талевска и Надица Здравевска I5