FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  1
 ÇALIŞANLARIN
ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
BİLGİLENDİRİLMESİ VE
VE EĞİTİMİ
EĞİTİMİ

İşyerinde
İşyerinde mekanik
mekanik titreşime
titreşime maruz
maruz kalan
kalan çalışanların
çalışanların veya
veya
temsilcilerinin,
temsilcilerinin, işyerinde
işyerinde gerçekleştirilen
gerçekleştirilen risk
risk değerlendirmesi
değerlendirmesi sonuçları
sonuçları ve ve
özellikle
özellikle de
de aşağıdaki
aşağıdaki konularda
konularda bilgilendirilmelerini
bilgilendirilmelerini ve ve eğitilmelerini
eğitilmelerini sağlar
sağlar
a)
a) Mekanik
Mekanik titreşimden
titreşimden kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek riskleri
riskleri önlemek
önlemek veyaveya en
en
aza
aza indirmek
indirmek amacıyla
amacıyla alınan
alınan önlemler,
önlemler,
b)
b) maruziyet
maruziyet sınırsınır değerleri
değerleri veve maruziyet
maruziyet eylem
eylem değerleri,
değerleri,
c)
c) Mekanik
Mekanik titreşimden
titreşimden kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek risklerin
risklerin değerlendirilmesi
değerlendirilmesi
ve
ve ölçüm
ölçüm sonuçları
sonuçları ile ile kullanılan
kullanılan işiş ekipmanlarından
ekipmanlarından kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek
yaralanmalar,
yaralanmalar,
ç)
ç) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime bağlı
bağlı yaralanma
yaralanma belirtilerinin
belirtilerinin niçin
niçin ve
ve nasıl
nasıl tespit
tespit
edileceği
edileceği veve bildirileceği,
bildirileceği,
d)
d) İlgili
İlgili mevzuata
mevzuata göre,
göre, çalışanların
çalışanların hangi
hangi şartlarda
şartlarda sağlık
sağlık gözetimine
gözetimine
tabi
tabi tutulacağı,
tutulacağı,
e)
e) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyeti
maruziyeti enen aza
aza indirecek
indirecek güvenli
güvenli çalışma
çalışma
uygulamaları
uygulamaları
Sezgin Ayhan ©
Page  2
 TİTREŞİM
TİTREŞİM

Çift
Çift elle
elle kullanılan
kullanılan aygıtlarda,
aygıtlarda, ölçümler
ölçümler her her el
el için
için ayrı
ayrı ayrı
ayrı yapılacaktır.
yapılacaktır.
Çift
Çift elle
elle kullanılan
kullanılan aygıtlarda
aygıtlarda maruziyet,
maruziyet, her her iki
iki eldeki
eldeki en
en yüksek
yüksek değer
değer esas
esas
alınarak
alınarak belirlenecek
belirlenecek veve diğer
diğer el
el ile
ile ilgili
ilgili bilgiler
bilgiler dede verilecektir.
verilecektir.

Sezgin Ayhan ©
Page  3
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Vücut
Vücut titreşimi
titreşimi için
için günlük
günlük 88 saatlik
saatlik maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri nedir?
nedir?

A)
A) 0.50.5
B)
B) 2.5
2.5
C)
C) 1.15
1.15
D)
D) 55
E)
E) 66

Sezgin Ayhan ©
Page  4
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Bütün
Bütün vücut
vücut titreşimi:
titreşimi: Vücudun
Vücudun tümüne
tümüne aktarıldığında,
aktarıldığında, çalışanın
çalışanın
sağlık
sağlık ve
ve güvenliği
güvenliği için
için risk
risk oluşturan,
oluşturan, özellikle
özellikle de
de bel
bel bölgesinde
bölgesinde rahatsızlık
rahatsızlık ve
ve
omurgada
omurgada travmaya
travmaya yolyol açan
açan mekanik
mekanik titreşimi,
titreşimi,

El-kol
El-kol titreşimi:
titreşimi: İnsanda
İnsanda el-kol
el-kol sistemine
sistemine aktarıldığında,
aktarıldığında, çalışanın
çalışanın
sağlık
sağlık ve
ve güvenliği
güvenliği için
için risk
risk oluşturan
oluşturan ve
ve özellikle
özellikle de
de damar,
damar, kemik,
kemik, eklem,
eklem, sinir
sinir
ve
ve kas
kas bozukluklarına
bozukluklarına yolyol açan
açan mekanik
mekanik titreşimi,
titreşimi,

Sezgin Ayhan ©
Page  5
 BÜTÜN VUCÜT TİTREŞİMİNDE MARUZİYET

BÜTÜN
BÜTÜN VÜCUT
VÜCUT TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*
TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*

Tüm
Tüm vücut
vücut titreşiminde
titreşiminde 1-80
1-80 Hz
Hz frekanslar
frekanslar hissedilir.
hissedilir.

88 Saatlik
Saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için titreşimin
titreşimin günlük
günlük


 Maruziyet
Maruziyet sınır
sınır değeri
değeri 1,15
1,15 m/s²
m/s²

 Maruziyet
Maruziyet eylem
eylem değeri
değeri 0,5
0,5 m/s²
m/s²

Sezgin Ayhan ©
Page  6
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Vücut
Vücut titreşimi
titreşimi için
için günlük
günlük 88 saatlik
saatlik maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri nedir?
nedir?

A)
A) 0.50.5
B)
B) 2.5
2.5
C)
C) 1.15
1.15
D)
D) 55
E)
E) 66

Sezgin Ayhan ©
Page  7
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Klasiklerden
Klasiklerden Korunmalarına
Korunmalarına DairDair
Yönetmeliğe
Yönetmeliğe göre
göre maruziyetin
maruziyetin önlenmesi
önlenmesi veya veya azaltılmasıyla
azaltılmasıyla ilgili
ilgili aşağıdaki
aşağıdaki
ifadelerden
ifadelerden hangisi
hangisi yanlıştır?
yanlıştır?

A)
A) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyeti
maruziyeti azaltan
azaltan başka
başka çalışma
çalışma yöntemleri
yöntemleri seçilmelidir.
seçilmelidir.
B)
B) İşİş ekipmanları
ekipmanları için
için uygun
uygun bakım
bakım programları
programları uygulamalıdır.
uygulamalıdır.
C)
C) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruz
maruz kalan
kalan çalışana
çalışana soğuk
soğuk veve nemli
nemli ortam
ortam sağlanmalıdır.
sağlanmalıdır.
D)
D) Yapılan
Yapılan işiş göz
göz önünde
önünde bulundurularak
bulundurularak mümkün
mümkün olan olan en
en düşük
düşük düzeyde
düzeyde
titreşim
titreşim oluşturan
oluşturan işiş ekipmanları
ekipmanları seçilmelidir.
seçilmelidir.
E)
E) Yeterli
Yeterli dinlenme
dinlenme araları
araları ile
ile çalışma
çalışma süreleri
süreleri düzenlenmelidir.
düzenlenmelidir.

Sezgin Ayhan ©
Page  8
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

a) Mekanik titreşime maruziyeti azaltan başka çalışma yöntemlerini

seçmek.

b) Yapılan iş göz önünde bulundurularak, mümkün olan en düşük

düzeyde titreşim oluşturan, ergonomik tasarlanmış uygun iş ekipmanını seçmek.

c) Titreşime maruziyeti azaltmak için bütün vücut titreşimini etkili bir

biçimde azaltan oturma yerleri, el-kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el
tutma yerleri ve benzeri yardımcı ekipman sağlamak.

Sezgin Ayhan ©
Page  9 Sezgin Ayhan ©
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

ç) İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları

uygulamak.

d) İşyerini ve çalışma ortamını uygun şekilde tasarlamak ve düzenlemek.

e) Mekanik titreşime maruziyetlerini azaltmak amacıyla, iş ekipmanını

doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimi
vermek.

f) Maruziyet süresi ve düzeyini sınırlandırmak.

Sezgin Ayhan ©
Page  10 Sezgin Ayhan ©
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

g) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerini düzenlemek.

ğ) Mekanik titreşime maruz kalan çalışana soğuktan ve nemden

koruyacak giysi sağlamak.

Sezgin Ayhan ©
Page  11 Sezgin Ayhan ©
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Klasiklerden
Klasiklerden Korunmalarına
Korunmalarına DairDair
Yönetmeliğe
Yönetmeliğe göre
göre maruziyetin
maruziyetin önlenmesi
önlenmesi veya veya azaltılmasıyla
azaltılmasıyla ilgili
ilgili aşağıdaki
aşağıdaki
ifadelerden
ifadelerden hangisi
hangisi yanlıştır?
yanlıştır?

A)
A) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyeti
maruziyeti azaltan
azaltan başka
başka çalışma
çalışma yöntemleri
yöntemleri seçilmelidir.
seçilmelidir.
B)
B) İşİş ekipmanları
ekipmanları için
için uygun
uygun bakım
bakım programları
programları uygulamalıdır.
uygulamalıdır.
C)
C) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruz
maruz kalan
kalan çalışana
çalışana soğuk
soğuk veve nemli
nemli ortam
ortam
sağlanmalıdır.
sağlanmalıdır.
D)
D) Yapılan
Yapılan işiş göz
göz önünde
önünde bulundurularak
bulundurularak mümkün
mümkün olan olan en
en düşük
düşük düzeyde
düzeyde
titreşim
titreşim oluşturan
oluşturan işiş ekipmanları
ekipmanları seçilmelidir.
seçilmelidir.
E)
E) Yeterli
Yeterli dinlenme
dinlenme araları
araları ile
ile çalışma
çalışma süreleri
süreleri düzenlenmelidir.
düzenlenmelidir.

Sezgin Ayhan ©
Page  12
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  13
 EL-KOL TİTREŞİMİNDE MARUZİYET

El-Kol titreşiminde 1-1000 Hz frekanslar hissedilir.

8 Saatlik çalışma süresi için titreşimin günlük

Maruziyet sınır değeri 5 m/s²

Maruziyet eylem değeri 2,5 m/s²

Sezgin Ayhan ©
Page  14 Sezgin Ayhan ©
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  15
 Sezgin Ayhan ©
Page  16
 Sezgin Ayhan ©
Page  17
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  18
 EL-KOL TİTREŞİMİNDE MARUZİYET

Maruziyet eylem değeri: Aşıldığı durumda, çalışanın titreşime

maruziyetinden kaynaklanabilecek risklerin kontrol altına alınmasını gerektiren
değeri,

Maruziyet sınır değeri: Çalışanların bu değer üzerinde bir titreşime

kesinlikle maruz kalmaması gereken değeri,

ifade eder.

Sezgin Ayhan ©
Page  19 Sezgin Ayhan ©
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  20
 Sezgin Ayhan ©
Page  21
 TİTREŞİMİN ÖLÇÜLMESİ

Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair

Yönetmelik’ine göre Kullanılan ölçüm yöntemleri mekanik titreşime maruz kalan
çalışanların kişisel maruziyetini belirleyebilecek nitelikte olacaktır.

Kullanılan cihazlar ve yöntemler, ölçülecek mekanik titreşimin

karakteristiğine, çevresel etkilere ve ölçüm aygıtlarının özelliklerine uyumlu
olacaktır.

Çift elle kullanılan aygıtlarda, ölçümler her el için ayrı ayrı yapılacaktır.
Çift elle kullanılan aygıtlarda maruziyet, her iki eldeki en yüksek değer esas
alınarak belirlenecek ve diğer el ile ilgili bilgiler de verilecektir.

Sezgin Ayhan ©
Page  22 Sezgin Ayhan ©
 Sezgin Ayhan ©
Page  23
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  24
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Motorlu
Motorlu aletlerin
aletlerin ve
ve diğer
diğer işiş ekipmanlarının
ekipmanlarının düzenli
düzenli olarak
olarak
bakımlarının
bakımlarının yapılması,
yapılması, maruz
maruz kalınan
kalınan titreşim
titreşim değerinin
değerinin azalmasını
azalmasını
sağlamaktadır.
sağlamaktadır. Bakım
Bakım konusunda
konusunda dikkat
dikkat edilmesi
edilmesi gereken
gereken hususlar
hususlar aşağıda
aşağıda
belirtilmiştir:
belirtilmiştir:
•• Aletin
Aletin kesici
kesici kısımları
kısımları sürekli
sürekli keskin
keskin durumda
durumda tutulmalıdır.
tutulmalıdır.
•• Taşlama
Taşlama tekerlekleri,
tekerlekleri, üreticinin
üreticinin önerilerine
önerilerine uygun
uygun bir
bir biçimde
biçimde takılmalı
takılmalı ve
ve
kullanılmalıdır.
kullanılmalıdır.
•• Üreticinin
Üreticinin önerileri
önerileri doğrultusunda
doğrultusunda cihaz cihaz parçaları
parçaları yağlanmalıdır.
yağlanmalıdır.
•• Gerekli
Gerekli denge
denge kontrolleri
kontrolleri yapılmalı
yapılmalı veve cihaz
cihaz ayarlamaları
ayarlamaları yapılmalıdır.
yapılmalıdır.
•• Kusurlu
Kusurlu tampon,
tampon, çark
çark vb.
vb. parçalar
parçalar kontrol
kontrol edilmeli
edilmeli ve
ve gerektiği
gerektiği durumda
durumda
değiştirilmelidir.
değiştirilmelidir.
•• Motorlar
Motorlar düzenli
düzenli olarak
olarak ayarlanmalıdır.
ayarlanmalıdır.

Sezgin Ayhan ©
Page  25
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  26
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  27
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Beyaz
Beyaz Parmak
Parmak Hastalığı
Hastalığı (Raynaud
(Raynaud fenomeni)
fenomeni)

Hastalık
Hastalık ismini,
ismini, parmak
parmak uçlarına
uçlarına kan
kan gitmemesi
gitmemesi nedeniyle
nedeniyle parmakların
parmakların
ölü
ölü gibi,
gibi, dikkat
dikkat çekici
çekici bir
bir beyaz
beyaz renk
renk kazanmasından
kazanmasından alıyor.
alıyor. Ayrıca
Ayrıca parmaklarda
parmaklarda
karıncalanma
karıncalanma hissi
hissi de
de oluşuyor.
oluşuyor. Bu
Bu belirtiler,
belirtiler, uzun
uzun süreli
süreli titreşim
titreşim kaynaklı
kaynaklı
damar
damar veve sinir
sinir hasarlarının
hasarlarının sonucu
sonucu oluşur.
oluşur.

Sezgin Ayhan ©
Page  28
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  29
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  30
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

a) Mekanik titreşime maruziyeti azaltan başka çalışma yöntemlerini

seçmek.

b) Yapılan iş göz önünde bulundurularak, mümkün olan en düşük

düzeyde titreşim oluşturan, ergonomik tasarlanmış uygun iş ekipmanını seçmek.

c) Titreşime maruziyeti azaltmak için bütün vücut titreşimini etkili bir

biçimde azaltan oturma yerleri, el-kol sistemine aktarılan titreşimi azaltan el
tutma yerleri ve benzeri yardımcı ekipman sağlamak.

Sezgin Ayhan ©
Page  31 Sezgin Ayhan ©
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

ç) İşyeri, işyeri sistemleri ve iş ekipmanları için uygun bakım programları

uygulamak.

d) İşyerini ve çalışma ortamını uygun şekilde tasarlamak ve düzenlemek.

e) Mekanik titreşime maruziyetlerini azaltmak amacıyla, iş ekipmanını

doğru ve güvenli bir şekilde kullanmaları için çalışanlara gerekli bilgi ve eğitimi
vermek.

f) Maruziyet süresi ve düzeyini sınırlandırmak.

Sezgin Ayhan ©
Page  32 Sezgin Ayhan ©
 Maruziyetin önlenmesi veya azaltılması

g) Yeterli dinlenme aralarıyla çalışma sürelerini düzenlemek.

ğ) Mekanik titreşime maruz kalan çalışana soğuktan ve nemden

koruyacak giysi sağlamak.

Sezgin Ayhan ©
Page  33 Sezgin Ayhan ©
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Sezgin Ayhan ©
Page  34
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre,
göre, bütün
bütün vücut
vücut titreşime
titreşime maruziyet
maruziyet düzeyi
düzeyi değerlendirilirken
değerlendirilirken
deniz
deniz taşımacılığında
taşımacılığında kaç
kaç Hertz
Hertz üzerindeki
üzerindeki titreşimler
titreşimler değerlendirmeye
değerlendirmeye
alınır?
alınır?

A)
A) 0,1
0,1
B)
B) 0,5
0,5
C)
C) 11
D)
D) 1,5
1,5
E)
E) 33

Sezgin Ayhan ©
Page  35
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Deniz
Deniz taşımacılığında,
taşımacılığında, 11 Hz`in
Hz`in üzerindeki
üzerindeki titreşimler
titreşimler değerlendirmeye
değerlendirmeye
alınacaktır.
alınacaktır.

Sezgin Ayhan ©
Page  36
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre,
göre, bütün
bütün vücut
vücut titreşime
titreşime maruziyet
maruziyet düzeyi
düzeyi değerlendirilirken
değerlendirilirken
deniz
deniz taşımacılığında
taşımacılığında kaç
kaç Hertz
Hertz üzerindeki
üzerindeki titreşimler
titreşimler değerlendirmeye
değerlendirmeye
alınır?
alınır?

A)
A) 0,1
0,1
B)
B) 0,5
0,5
C)
C) 11
D)
D) 1,5
1,5
E)
E) 33

Sezgin Ayhan ©
Page  37
EL-KOL TİTREŞİMİNDE MARUZİYET
EL-KOL
EL-KOL TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*
TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*

El-kol
El-kol titreşim
titreşim sendromunun
sendromunun tespitinde
tespitinde kullanılan
kullanılan testler
testler

1.
1. Adson
Adson ve ve Allen
Allen testleri,
testleri, elel ve
ve kola
kola yeterli
yeterli kan
kan akışının
akışının olup
olup
olmadığı
olmadığı hakkında
hakkında dahadaha detaylı
detaylı bilgi
bilgi sağlayacak
sağlayacak şekilde
şekilde kan
kan basıncı
basıncı
ölçümlerini
ölçümlerini içerir.
içerir.

2.
2. Tinel
Tinel veve Phalen
Phalen testleri,
testleri, elel sinir
sinir sisteminde
sisteminde oluşan
oluşan hasarları
hasarları
belirler.
belirler. El-kol
El-kol titreşim
titreşim sendromu
sendromu için
için belirleyici
belirleyici değildir
değildir ancak,
ancak, karpal
karpal tünel
tünel
sendromu
sendromu gibi gibi durumların
durumların teşhisi
teşhisi için
için kullanılırlar.
kullanılırlar.

3.
3. Purdue
Purdue testi,
testi, el
el kullanma
kullanma becerisini
becerisini belirlemek
belirlemek için
için yapılan
yapılan bir
bir
testtir.
testtir.

4.
4. Jamar
Jamar dinamometre
dinamometre testi,
testi, cisimleri
cisimleri tutuş
tutuş kuvvetini
kuvvetini ölçer
ölçer
Sezgin Ayhan ©
Page  38
EL-KOL TİTREŞİMİNDE MARUZİYET
EL-KOL
EL-KOL TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*
TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*

5.
5. Soğuk
Soğuk uyarma
uyarma testi:
testi: Her
Her elin
elin parmaklarında
parmaklarında sıcaklık
sıcaklık
sensörleri
sensörleri bulunur
bulunur ve
ve el,
el, suya
suya batırılarak
batırılarak soğutulur.
soğutulur. Soğutmanın
Soğutmanın derecesi
derecesi
elde
elde bir
bir vazospastik
vazospastik atak
atak başlatacak
başlatacak kadar
kadar düşük
düşük değildir.
değildir. Birkaç
Birkaç dakika
dakika
sonra
sonra el
el sudan
sudan çıkarılır
çıkarılır ve
ve yeniden
yeniden ısınma
ısınma prosesi
prosesi izlenir.
izlenir. El-kol
El-kol titreşim
titreşim
sendromunun
sendromunun vasküler
vasküler bileşeninden
bileşeninden etkilenmiş
etkilenmiş bir
bir elin
elin normal
normal sıcaklığa
sıcaklığa
dönmesi
dönmesi daha
daha uzun
uzun süre
süre alır.
alır.

6.
6. Termal
Termal aesthesiometry:
aesthesiometry: Bu Bu testin
testin amacı,
amacı, etkilenmiş
etkilenmiş birbir
parmağın
parmağın sıcak
sıcak ve
ve soğuğu
soğuğu hissedebilme
hissedebilme yeteneğini
yeteneğini ölçmektir.
ölçmektir. Parmak,
Parmak,
sıcaklığı
sıcaklığı kontrol
kontrol edilebilen
edilebilen bir
bir metal
metal disk
disk üzerine
üzerine yerleştirilir
yerleştirilir ve
ve kişinin
kişinin
soğuk
soğuk ve
ve sıcak
sıcak durumlara
durumlara karşı
karşı rapor
rapor ettiği
ettiği bilgiler
bilgiler kaydedilir.
kaydedilir.

7.
7. Vibrotactile
Vibrotactile eşiği:
eşiği: Kişinin
Kişinin parmağı
parmağı ile
ile teması
teması bulunan
bulunan titreşen
titreşen
bir
bir yüzeyi
yüzeyi belirleyebilme
belirleyebilme yeteneğini
yeteneğini ölçmeye
ölçmeye yönelik
yönelik birbir testtir
testtir
Sezgin Ayhan ©
Page  39
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmenlik'e
Yönetmenlik'e göre;
göre; el
el kol
kol titreşimi
titreşimi dikkate
dikkate alındığında
alındığında sekiz
sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma
süresi
süresi için
için günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri kaç
kaç m/s2
m/s2 dir?
dir?

A)
A) 0,5
0,5
B)
B) 1,15
1,15
C)
C) 2,5
2,5
D)
D) 55
E)
E) 80
80

Sezgin Ayhan ©
Page  40
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

El-kol
El-kol titreşimi:
titreşimi: İnsanda
İnsanda el-kol
el-kol sistemine
sistemine aktarıldığında,
aktarıldığında, çalışanın
çalışanın
sağlık
sağlık ve
ve güvenliği
güvenliği için
için risk
risk oluşturan
oluşturan ve
ve özellikle
özellikle de
de damar,
damar, kemik,
kemik, eklem,
eklem, sinir
sinir
ve
ve kas
kas bozukluklarına
bozukluklarına yolyol açan
açan mekanik
mekanik titreşimi,
titreşimi,

Maruziyet
Maruziyet eylem
eylem değeri:
değeri: Aşıldığı
Aşıldığı durumda,
durumda, çalışanın
çalışanın titreşime
titreşime
maruziyetinden
maruziyetinden kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek risklerin
risklerin kontrol
kontrol altına
altına alınmasını
alınmasını gerektiren
gerektiren
değeri,
değeri,

Maruziyet
Maruziyet sınır
sınır değeri:
değeri: Çalışanların
Çalışanların bu
bu değer
değer üzerinde
üzerinde bir
bir titreşime
titreşime
kesinlikle
kesinlikle maruz
maruz kalmaması
kalmaması gereken
gereken değeri,ifade
değeri,ifade eder.
eder.

Sezgin Ayhan ©
Page  41
EL-KOL TİTREŞİMİNDE MARUZİYET

EL-KOL
EL-KOL TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*
TİTREŞİMİ-VİBRASYONU*

El-Kol
El-Kol titreşiminde
titreşiminde 1-1000
1-1000 Hz
Hz frekanslar
frekanslar hissedilir.
hissedilir.

88 Saatlik
Saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için titreşimin
titreşimin günlük
günlük


 Maruziyet
Maruziyet sınır
sınır değeri
değeri 55 m/s²
m/s²

 Maruziyet
Maruziyet eylem
eylem değeri
değeri 2,5
2,5 m/s²
m/s²

Sezgin Ayhan ©
Page  42
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmenlik'e
Yönetmenlik'e göre;
göre; el
el kol
kol titreşimi
titreşimi dikkate
dikkate alındığında
alındığında sekiz
sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma
süresi
süresi için
için günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri kaç
kaç m/s2
m/s2 dir?
dir?

A)
A) 0,5
0,5
B)
B) 1,15
1,15
C)
C) 2,5
2,5
D)
D) 55
E)
E) 80
80

Sezgin Ayhan ©
Page  43
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre,
göre, titreşim
titreşim için
için verilen
verilen “maruziyet
“maruziyet eylem
eylem değeri”
değeri”
fizikte
fizikte hangi
hangi kavrama
kavrama karşılık
karşılık gelmektedir?
gelmektedir?

A)
A) Basınç
Basınç
B)
B) Kuvvet
Kuvvet
C)
C) Hız
Hız
D)
D) İvme
İvme
E)
E) Eylemsizlik
Eylemsizlik

Sezgin Ayhan ©
Page  44
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre,
göre, titreşim
titreşim için
için verilen
verilen “maruziyet
“maruziyet eylem
eylem değeri”
değeri”
fizikte
fizikte hangi
hangi kavrama
kavrama karşılık
karşılık gelmektedir?
gelmektedir?

A)
A) Basınç
Basınç
B)
B) Kuvvet
Kuvvet
C)
C) Hız
Hız
D)
D) İvme
İvme
E)
E) Eylemsizlik
Eylemsizlik

Sezgin Ayhan ©
Page  45
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre göre işveren,
işveren, mekanik
mekanik titreşimden
titreşimden kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek riskleri
riskleri
değerlendirirken;
değerlendirirken;
I.I. Aralıklı
Aralıklı titreşim
titreşim veya
veya tekrarlanan
tekrarlanan şoklara
şoklara maruziyet
maruziyet de
de dahil
dahil
maruziyetin
maruziyetin türü, türü, düzeyi
düzeyi veve süresi,
süresi,
II.
II. İş
İş ekipmanlarının
ekipmanlarının mekanik
mekanik titreşim
titreşim düzeyi
düzeyi hakkında
hakkında
imalatçılardan
imalatçılardan sağlanan sağlanan bilgiler,
bilgiler,
III.
III. Çalışanın
Çalışanın kullandığı
kullandığı kişisel
kişisel koruyucu
koruyucu donanımların
donanımların koruyuculuk
koruyuculuk
düzeyi
düzeyi hususlarından
hususlarından hangilerini
hangilerini dikkate
dikkate almalıdır?
almalıdır?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II ve
ve III
III
E)
E) I-II-III
I-II-III

Sezgin Ayhan ©
Page  46
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

İşİş Sağlığı
Sağlığı ve
ve Güvenliği
Güvenliği Risk
Risk Değerlendirmesi
Değerlendirmesi Yönetmeliği
Yönetmeliği uyarınca
uyarınca
işyerinde
işyerinde gerçekleştirilen
gerçekleştirilen risk
risk değerlendirmesinde,
değerlendirmesinde, mekanik
mekanik titreşimden
titreşimden
kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek riskleri
riskleri değerlendirirken
değerlendirirken aşağıda
aşağıda belirtilen
belirtilen hususlara
hususlara özel
özel
önem
önem verir;
verir;

a)
a) Aralıklı
Aralıklı titreşim
titreşim veya
veya tekrarlanan
tekrarlanan şoklara
şoklara maruziyet
maruziyet de
de dahil
dahil
maruziyetin
maruziyetin türü,
türü, düzeyi
düzeyi ve
ve süresine,
süresine,

b)
b) Maruziyet
Maruziyet sınır
sınır değerleri
değerleri ve
ve maruziyet
maruziyet eylem
eylem değerlerine,
değerlerine,

c)
c) Başta
Başta özel
özel politika
politika gerektiren
gerektiren gruplar
gruplar ile
ile kadın
kadın çalışanlar
çalışanlar olmak
olmak
üzere
üzere tüm
tüm çalışanların
çalışanların sağlık
sağlık ve
ve güvenliklerine
güvenliklerine olan
olan etkilerine,
etkilerine,

Sezgin Ayhan ©
Page  47
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

ç)
ç) Mekanik
Mekanik titreşim
titreşim ile
ile çalışma
çalışma ortamı
ortamı arasındaki
arasındaki veya
veya mekanik
mekanik
titreşim
titreşim ile
ile diğer
diğer işiş ekipmanları
ekipmanları arasındaki
arasındaki etkileşimlerin,
etkileşimlerin, çalışanların
çalışanların sağlık
sağlık ve
ve
güvenliğine
güvenliğine olan
olan dolaylı
dolaylı etkisine,
etkisine,

d)
d) İşİş ekipmanlarının
ekipmanlarının mekanik
mekanik titreşim
titreşim düzeyi
düzeyi hakkında,
hakkında, ilgili
ilgili mevzuat
mevzuat
uyarınca
uyarınca imalatçılardan
imalatçılardan sağlanan
sağlanan bilgilere,
bilgilere,

e)
e) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyet
maruziyet düzeyini
düzeyini azaltacak
azaltacak şekilde
şekilde tasarlanmış
tasarlanmış
alternatif
alternatif bir
bir işiş ekipmanının
ekipmanının bulunup
bulunup bulunmadığına,
bulunmadığına,

Sezgin Ayhan ©
Page  48
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

f)f) Bütün
Bütün vücut
vücut titreşimine
titreşimine maruziyetin,
maruziyetin, işverenin
işverenin sorumluluğundaki
sorumluluğundaki
normal
normal çalışma
çalışma saatleri
saatleri dışında
dışında da
da devam
devam edip
edip etmediğine,
etmediğine,

g)
g) Düşük
Düşük sıcaklık
sıcaklık gibi
gibi özel
özel çalışma
çalışma koşullarına,
koşullarına,

ğ)
ğ) Sağlık
Sağlık gözetiminden
gözetiminden elde
elde edilen
edilen uygun
uygun en
en güncel
güncel bilgilere.
bilgilere.

Sezgin Ayhan ©
Page  49
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre göre işveren,
işveren, mekanik
mekanik titreşimden
titreşimden kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek riskleri
riskleri
değerlendirirken;
değerlendirirken;
I.I. Aralıklı
Aralıklı titreşim
titreşim veya
veya tekrarlanan
tekrarlanan şoklara
şoklara maruziyet
maruziyet de
de dahil
dahil
maruziyetin
maruziyetin türü, türü, düzeyi
düzeyi veve süresi,
süresi,
II.
II. İş
İş ekipmanlarının
ekipmanlarının mekanik
mekanik titreşim
titreşim düzeyi
düzeyi hakkında
hakkında
imalatçılardan
imalatçılardan sağlanan sağlanan bilgiler,
bilgiler,
III.
III. Çalışanın
Çalışanın kullandığı
kullandığı kişisel
kişisel koruyucu
koruyucu donanımların
donanımların koruyuculuk
koruyuculuk
düzeyi
düzeyi hususlarından
hususlarından hangilerini
hangilerini dikkate
dikkate almalıdır?
almalıdır?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II ve
ve III
III
E)
E) I-II-III
I-II-III

Sezgin Ayhan ©
Page  50
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden hangisi
hangisi çalışma
çalışma ortamında
ortamında oluşan
oluşan mekanik
mekanik
titreşimin
titreşimin azaltılmasına
azaltılmasına yardımcı
yardımcı olacak
olacak önlemlerden
önlemlerden biri
biri değildir?
değildir?

A)
A) Zincirli
Zincirli mekanizma
mekanizma yerine
yerine kayış
kayış kasnak
kasnak mekanizması
mekanizması kullanma
kullanma
B)
B) Döner
Döner sistemleri
sistemleri balansa
balansa getirme
getirme
C)
C) Osilasyon,
Osilasyon, git-gel
git-gel doğrusal
doğrusal hareketinden
hareketinden mümkün
mümkün olduğunca
olduğunca kaçınma
kaçınma
D)
D) Devir
Devir sayısını
sayısını insan
insan vücudunun
vücudunun rezonans
rezonans frekanslarıyla
frekanslarıyla eşleşecek
eşleşecek şekilde
şekilde
seçme
seçme
E)
E) Mekanik
Mekanik titreşim
titreşim kaynağını
kaynağını sönümleyici
sönümleyici malzemeyle
malzemeyle kaplama
kaplama

Sezgin Ayhan ©
Page  51
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Aşağıdakilerden
Aşağıdakilerden hangisi
hangisi çalışma
çalışma ortamında
ortamında oluşan
oluşan mekanik
mekanik
titreşimin
titreşimin azaltılmasına
azaltılmasına yardımcı
yardımcı olacak
olacak önlemlerden
önlemlerden biri
biri değildir?
değildir?

A)
A) Zincirli
Zincirli mekanizma
mekanizma yerine
yerine kayış
kayış kasnak
kasnak mekanizması
mekanizması kullanma
kullanma
B)
B) Döner
Döner sistemleri
sistemleri balansa
balansa getirme
getirme
C)
C) Osilasyon,
Osilasyon, git-gel
git-gel doğrusal
doğrusal hareketinden
hareketinden mümkün
mümkün olduğunca
olduğunca kaçınma
kaçınma
D)
D) Devir
Devir sayısını
sayısını insan
insan vücudunun
vücudunun rezonans
rezonans frekanslarıyla
frekanslarıyla eşleşecek
eşleşecek şekilde
şekilde
seçme
seçme
E)
E) Mekanik
Mekanik titreşim
titreşim kaynağını
kaynağını sönümleyici
sönümleyici malzemeyle
malzemeyle kaplama
kaplama

Sezgin Ayhan ©
Page  52
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

El-kol
El-kol titreşim
titreşim maruziyeti
maruziyeti kaç
kaç saatlik
saatlik çalışma
çalışma sonucunda
sonucunda bulunur?
bulunur?

A)6
A)6
B)8
B)8
C)10
C)10
D)11
D)11
E)12
E)12

Sezgin Ayhan ©
Page  53
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

El-kol
El-kol titreşiminde
titreşiminde maruziyet
maruziyet düzeyinin
düzeyinin değerlendirilmesi
değerlendirilmesi sekiz
sekiz saatlik
saatlik
bir
bir referans
referans döneme
döneme A(8)A(8) normalize
normalize edilen
edilen günlük
günlük maruziyet
maruziyet değerinin
değerinin
hesaplanmasına
hesaplanmasına dayalıdayalı olarak
olarak yapılır
yapılır

Sezgin Ayhan ©
Page  54
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

El-kol
El-kol titreşim
titreşim maruziyeti
maruziyeti kaç
kaç saatlik
saatlik çalışma
çalışma sonucunda
sonucunda bulunur?
bulunur?

A)6
A)6
B)8
B)8
C)10
C)10
D)11
D)11
E)12
E)12

Sezgin Ayhan ©
Page  55
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre göre
I-I- El-kol
El-kol titreşimi
titreşimi için;
için; Sekiz
Sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri:
değeri: 55 m/s2’dir.
m/s2’dir.
II-
II- Bütün
Bütün vücut
vücut titreşimi
titreşimi için;
için; Sekiz
Sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri
değeri 0,5
0,5 m/s2’dir.
m/s2’dir.
III-
III- Deniz
Deniz taşımacılığında,
taşımacılığında, 10 10 Hz`in
Hz`in üzerindeki
üzerindeki titreşimler
titreşimler
değerlendirmeye
değerlendirmeye alınacaktır. alınacaktır.
Hangileri
Hangileri doğrudur? doğrudur?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II veve IIIIII
E)
E) I,I, IIII ve
ve III
III
Sezgin Ayhan ©
Page  56
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre göre
I-I- El-kol
El-kol titreşimi
titreşimi için;
için; Sekiz
Sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri:
değeri: 55 m/s2’dir.
m/s2’dir.
II-
II- Bütün
Bütün vücut
vücut titreşimi
titreşimi için;
için; Sekiz
Sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri
değeri 0,5
0,5 m/s2’dir.
m/s2’dir.
III-
III- Deniz
Deniz taşımacılığında,
taşımacılığında, 10 10 Hz`in
Hz`in üzerindeki
üzerindeki titreşimler
titreşimler
değerlendirmeye
değerlendirmeye alınacaktır. alınacaktır.
Hangileri
Hangileri doğrudur? doğrudur?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II veve IIIIII
E)
E) I,I, IIII ve
ve III
III
Sezgin Ayhan ©
Page  57
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanlarda
Çalışanlarda mekanik
mekanik titreşimin
titreşimin el-kol
el-kol sistemine
sistemine aktarılması
aktarılması
durumunda
durumunda aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisinde
hangisinde özellikle
özellikle oluşabilecek
oluşabilecek bir
bir rahatsızlık
rahatsızlık
gözlenmez?
gözlenmez?

A)
A) Damar
Damar
B)
B) Kemik
Kemik
C)
C) Sinir
Sinir
D)
D) Yağ
Yağ doku
doku
E)
E) Kas
Kas

Sezgin Ayhan ©
Page  58
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

El-kol
El-kol titreşimi:
titreşimi: İnsanda
İnsanda el-kol
el-kol sistemine
sistemine aktarıldığında,
aktarıldığında, çalışanın
çalışanın
sağlık
sağlık ve
ve güvenliği
güvenliği için
için risk
risk oluşturan
oluşturan ve
ve özellikle
özellikle de
de damar,
damar, kemik,
kemik, eklem,
eklem, sinir
sinir
ve
ve kas
kas bozukluklarına
bozukluklarına yolyol açan
açan mekanik
mekanik titreşimi,
titreşimi,

Sezgin Ayhan ©
Page  59
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Çalışanlarda
Çalışanlarda mekanik
mekanik titreşimin
titreşimin el-kol
el-kol sistemine
sistemine aktarılması
aktarılması
durumunda
durumunda aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisinde
hangisinde özellikle
özellikle oluşabilecek
oluşabilecek bir
bir rahatsızlık
rahatsızlık
gözlenmez?
gözlenmez?

A)
A) Damar
Damar
B)
B) Kemik
Kemik
C)
C) Sinir
Sinir
D)
D) Yağ
Yağ doku
doku
E)
E) Kas
Kas

Sezgin Ayhan ©
Page  60
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Maruziyet
Maruziyet eylem eylem değeriyle
değeriyle ilgili;
ilgili;
I.I. Gürültü
Gürültü için
için en
en yüksek
yüksek maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri 8787 dB(A)’dir.
dB(A)’dir.
II.
II. El-kol
El-kol titreşimi
titreşimi için
için sekiz
sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri
değeri 2.5
2.5 m/s²’dir.
m/s²’dir.
III.
III. Maruziyet
Maruziyet eylem
eylem değeri
değeri ,, gürültü
gürültü ve
ve titreşim
titreşim için
için maruziyet
maruziyet sınır
sınır
değerinden
değerinden daha daha küçüktür.
küçüktür.
ifadelerinden
ifadelerinden hangileri hangileri doğrudur?
doğrudur?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) Yalnız
Yalnız III III
D)
D) II veve IIII
E)
E) IIII ve
ve III
III

Sezgin Ayhan ©
Page  61
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Maruziyet
Maruziyet eylem eylem değeriyle
değeriyle ilgili;
ilgili;
I.I. Gürültü
Gürültü için
için en
en yüksek
yüksek maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri 8787 dB(A)’dir.
dB(A)’dir.
II.
II. El-kol
El-kol titreşimi
titreşimi için
için sekiz
sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma süresi
süresi için
için günlük
günlük
maruziyet
maruziyet eylem eylem değeri
değeri 2.5
2.5 m/s²’dir.
m/s²’dir.
III.
III. Maruziyet
Maruziyet eylem
eylem değeri
değeri ,, gürültü
gürültü ve
ve titreşim
titreşim için
için maruziyet
maruziyet sınır
sınır
değerinden
değerinden daha daha küçüktür.
küçüktür.
ifadelerinden
ifadelerinden hangileri hangileri doğrudur?
doğrudur?
A)
A) Yalnız
Yalnız II
B)
B) Yalnız
Yalnız IIII
C)
C) Yalnız
Yalnız III III
D)
D) II veve IIII
E)
E) IIII ve
ve IIIIII

Sezgin Ayhan ©
Page  62
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
Bir
Bir tezgah
tezgah operatörünün
operatörünün çalışmaçalışma esnasında
esnasında eliyle
eliyle tutmakta
tutmakta olduğu
olduğu
bir
bir kol
kol üzerinde
üzerinde oluşan
oluşan titreşimin
titreşimin ivme
ivme değeri
değeri günlük
günlük sekizsekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma
süresi
süresi için
için 3,2
3,2 m/s²
m/s² olarak
olarak ölçülmektedir
ölçülmektedir
Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair Dair
Yönetmelik'e
Yönetmelik'e göre göre ,, bu
bu durumda
durumda aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisihangisi uygulanmalıdır?
uygulanmalıdır?
A)
A) El-kol
El-kol için
için belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için riskler
riskler
kontrol
kontrol altına
altına alınmalıdır
alınmalıdır
B)
B) El-kol
El-kol için
için belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet sınır
sınır değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için mutlaka
mutlaka
önlem
önlem alınmalıdır
alınmalıdır
C)
C) Operatörün
Operatörün elineeline ulaşan
ulaşan titreşim
titreşim vücudunda
vücudunda da da hissedileceğinden,
hissedileceğinden,
belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylemeylem değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için riskler
riskler kontrol
kontrol altına
altına
alınmalıdır
alınmalıdır
D)
D) Operatörün
Operatörün elineeline ulaşan
ulaşan titreşim
titreşim vücudunda
vücudunda da da hissedileceğinden,
hissedileceğinden,
belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet sınırsınır değeri
değeri aşıldığı
aşıldığı için
için mutlaka
mutlaka önlem
önlem alınmalıdır
alınmalıdır
E)
E) Ölçülen
Ölçülen ivme
ivme değeri
değeri bir
bir risk
risk oluşturmadığı
oluşturmadığı içiniçin önlem
önlem almadan
almadan çalışmaya
çalışmaya
devam
devam edilmelidir
edilmelidir

Sezgin Ayhan ©
Page  63
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
Bir
Bir tezgah
tezgah operatörünün
operatörünün çalışma
çalışma esnasında
esnasında eliyle
eliyle tutmakta
tutmakta olduğu
olduğu
bir
bir kol
kol üzerinde
üzerinde oluşan
oluşan titreşimin
titreşimin ivme
ivme değeri
değeri günlük
günlük sekiz
sekiz saatlik
saatlik çalışma
çalışma
süresi
süresi için
için 3,2
3,2 m/s²
m/s² olarak
olarak ölçülmektedir
ölçülmektedir
Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair
Dair
Yönetmelik'e
Yönetmelik'e göregöre ,, bu
bu durumda
durumda aşağıdakilerden
aşağıdakilerden hangisi
hangisi uygulanmalıdır?
uygulanmalıdır?

A)
A) El-kol
El-kol için
için belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için riskler
riskler
kontrol
kontrol altına
altına alınmalıdır
alınmalıdır
B)
B) El-kol
El-kol için
için belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet sınır
sınır değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için mutlaka
mutlaka
önlem
önlem alınmalıdır
alınmalıdır
C)
C) Operatörün
Operatörün elineeline ulaşan
ulaşan titreşim
titreşim vücudunda
vücudunda da da hissedileceğinden,
hissedileceğinden,
belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet eylem
eylem değeri
değeri asıldığı
asıldığı için
için riskler
riskler kontrol
kontrol altına
altına
alınmalıdır
alınmalıdır
D)
D) Operatörün
Operatörün elineeline ulaşan
ulaşan titreşim
titreşim vücudunda
vücudunda da da hissedileceğinden,
hissedileceğinden,
belirlenen
belirlenen günlük
günlük maruziyet
maruziyet sınır
sınır değeri
değeri aşıldığı
aşıldığı için
için mutlaka
mutlaka önlem
önlem alınmalıdır
alınmalıdır
E)
E) Ölçülen
Ölçülen ivmeivme değeri
değeri bir
bir risk
risk oluşturmadığı
oluşturmadığı için
için önlem
önlem almadan
almadan çalışmaya
çalışmaya
devam
devam edilmelidir
edilmelidir
Sezgin Ayhan ©
Page  64
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Mekanik
Mekanik titreşimin
titreşimin zararlı
zararlı etkilerinden
etkilerinden korunmak
korunmak amacıyla;
amacıyla;
I.Yayılımını
I.Yayılımını engellemek
engellemek
II.Oluşumunu
II.Oluşumunu engellemek
engellemek
III.Kişisel
III.Kişisel koruyucu
koruyucu donanım
donanım kullanmak
kullanmak
Tedbirlerine
Tedbirlerine hangi
hangi öncelik
öncelik sırasıyla
sırasıyla başvurulmalıdır?
başvurulmalıdır?
A)
A) II -- IIII -- III
III
B)
B) IIII -- II -III
-III
C)
C) II-
II- III
III -- II
D)
D) III-
III- II -II
-II
E)
E) III-
III- IIII -- II

Sezgin Ayhan ©
Page  65
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Mekanik
Mekanik titreşimin
titreşimin zararlı
zararlı etkilerinden
etkilerinden korunmak
korunmak amacıyla;
amacıyla;
I.Yayılımını
I.Yayılımını engellemek
engellemek
II.Oluşumunu
II.Oluşumunu engellemek
engellemek
III.Kişisel
III.Kişisel koruyucu
koruyucu donanım
donanım kullanmak
kullanmak
Tedbirlerine
Tedbirlerine hangi
hangi öncelik
öncelik sırasıyla
sırasıyla başvurulmalıdır?
başvurulmalıdır?
A)
A) II -- IIII -- III
III
B)
B) IIII -- II -III
-III
C)
C) II-
II- III
III -- II
D)
D) III-
III- II -II
-II
E)
E) III-
III- IIII -- II

Sezgin Ayhan ©
Page  66
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Elde
Elde taşınabilen
taşınabilen veya
veya el
el ile
ile yönlendirilebilen
yönlendirilebilen makinelerin
makinelerin ilettiği
ilettiği ve
ve
el-kol
el-kol sisteminin
sisteminin maruz
maruz kaldığı
kaldığı fiilen
fiilen ölçülebilen
ölçülebilen toplam
toplam titreşim
titreşim değeri,
değeri, kaç
kaç
m/s2
m/s2 yiyi aşması
aşması durumunda
durumunda makinenin
makinenin talimatında
talimatında belirtilmelidir?
belirtilmelidir?

A)
A) 11
B)
B) 1,5
1,5
C)
C) 22
D)
D) 2,5
2,5
E)
E) 55

Sezgin Ayhan ©
Page  67
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ

Elde
Elde taşınabilen
taşınabilen veya
veya el
el ile
ile yönlendirilebilen
yönlendirilebilen makinelerin
makinelerin ilettiği
ilettiği ve
ve
el-kol
el-kol sisteminin
sisteminin maruz
maruz kaldığı
kaldığı fiilen
fiilen ölçülebilen
ölçülebilen toplam
toplam titreşim
titreşim değeri,
değeri, kaç
kaç
m/s2
m/s2 yiyi aşması
aşması durumunda
durumunda makinenin
makinenin talimatında
talimatında belirtilmelidir?
belirtilmelidir?

A)
A) 11
B)
B) 1,5
1,5
C)
C) 22
D)
D) 2,5
2,5
E)
E) 55

Sezgin Ayhan ©
Page  68
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre, göre, maruziyet
maruziyet eylem
eylem değerlerinin
değerlerinin aşıldığının
aşıldığının tespit
tespit edilmesi
edilmesi
halinde
halinde işveren
işveren tarafından
tarafından maruziyeti
maruziyeti en en aza
aza indirmek
indirmek için
için uygulanacak
uygulanacak
eylem
eylem planı
planı ;;
I.I. Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyetlerini
maruziyetlerini azaltmak
azaltmak amacıyla
amacıyla işiş
ekipmanını
ekipmanını doğru doğru ve
ve güvenli
güvenli bir
bir şekilde
şekilde kullanmaları
kullanmaları için
için çalışanlara
çalışanlara gerekli
gerekli
bilgi
bilgi veve eğitimi
eğitimi vermek,
vermek,
II.
II. Yapılan
Yapılan işiş göz
göz önünde
önünde bulundurularak
bulundurularak ,, mümkün
mümkün olan olan en
en yüksek
yüksek
düzeyde
düzeyde titreşimtitreşim oluşturan,
oluşturan, ergonomik
ergonomik tasarlanmış
tasarlanmış uygun
uygun işiş ekipmanını
ekipmanını
seçmek
seçmek ,,
III.
III. Maruziyet
Maruziyet süresi
süresi ve
ve düzeyini
düzeyini sınırlandırmak
sınırlandırmak
A)
A) Yalnız
Yalnız IIII
B)
B) Yalnız
Yalnız III III
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II ve
ve III
III
E)
E) I,II
I,II ve
ve III
III

Sezgin Ayhan ©
Page  69
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

İşİş Sağlığı
Sağlığı ve
ve Güvenliği
Güvenliği Risk
Risk Değerlendirmesi
Değerlendirmesi Yönetmeliği
Yönetmeliği uyarınca
uyarınca
işyerinde
işyerinde gerçekleştirilen
gerçekleştirilen risk
risk değerlendirmesinde,
değerlendirmesinde, mekanik
mekanik titreşimden
titreşimden
kaynaklanabilecek
kaynaklanabilecek riskleri
riskleri değerlendirirken
değerlendirirken aşağıda
aşağıda belirtilen
belirtilen hususlara
hususlara özel
özel
önem
önem verir;
verir;

a)
a) Aralıklı
Aralıklı titreşim
titreşim veya
veya tekrarlanan
tekrarlanan şoklara
şoklara maruziyet
maruziyet de
de dahil
dahil
maruziyetin
maruziyetin türü,
türü, düzeyi
düzeyi ve
ve süresine,
süresine,

b)
b) Maruziyet
Maruziyet sınır
sınır değerleri
değerleri ve
ve maruziyet
maruziyet eylem
eylem değerlerine,
değerlerine,

c)
c) Başta
Başta özel
özel politika
politika gerektiren
gerektiren gruplar
gruplar ile
ile kadın
kadın çalışanlar
çalışanlar olmak
olmak
üzere
üzere tüm
tüm çalışanların
çalışanların sağlık
sağlık ve
ve güvenliklerine
güvenliklerine olan
olan etkilerine,
etkilerine,

Sezgin Ayhan ©
Page  70
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

ç)
ç) Mekanik
Mekanik titreşim
titreşim ile
ile çalışma
çalışma ortamı
ortamı arasındaki
arasındaki veya
veya mekanik
mekanik
titreşim
titreşim ile
ile diğer
diğer işiş ekipmanları
ekipmanları arasındaki
arasındaki etkileşimlerin,
etkileşimlerin, çalışanların
çalışanların sağlık
sağlık ve
ve
güvenliğine
güvenliğine olan
olan dolaylı
dolaylı etkisine,
etkisine,

d)
d) İşİş ekipmanlarının
ekipmanlarının mekanik
mekanik titreşim
titreşim düzeyi
düzeyi hakkında,
hakkında, ilgili
ilgili mevzuat
mevzuat
uyarınca
uyarınca imalatçılardan
imalatçılardan sağlanan
sağlanan bilgilere,
bilgilere,

e)
e) Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyet
maruziyet düzeyini
düzeyini azaltacak
azaltacak şekilde
şekilde tasarlanmış
tasarlanmış
alternatif
alternatif bir
bir işiş ekipmanının
ekipmanının bulunup
bulunup bulunmadığına,
bulunmadığına,

Sezgin Ayhan ©
Page  71
 Titreşimin etkisinden korunmak için için

f)f) Bütün
Bütün vücut
vücut titreşimine
titreşimine maruziyetin,
maruziyetin, işverenin
işverenin sorumluluğundaki
sorumluluğundaki
normal
normal çalışma
çalışma saatleri
saatleri dışında
dışında da
da devam
devam edip
edip etmediğine,
etmediğine,

g)
g) Düşük
Düşük sıcaklık
sıcaklık gibi
gibi özel
özel çalışma
çalışma koşullarına,
koşullarına,

ğ)
ğ) Sağlık
Sağlık gözetiminden
gözetiminden elde
elde edilen
edilen uygun
uygun en
en güncel
güncel bilgilere.
bilgilere.

Sezgin Ayhan ©
Page  72
 FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
Çalışanların
Çalışanların Titreşimle
Titreşimle İlgili
İlgili Risklerden
Risklerden Korunmalarına
Korunmalarına Dair Dair
Yönetmelik’e
Yönetmelik’e göre, göre, maruziyet
maruziyet eylem
eylem değerlerinin
değerlerinin aşıldığının
aşıldığının tespit
tespit edilmesi
edilmesi
halinde
halinde işveren
işveren tarafından
tarafından maruziyeti
maruziyeti en en aza
aza indirmek
indirmek için
için uygulanacak
uygulanacak
eylem
eylem planı
planı ;;
I.I. Mekanik
Mekanik titreşime
titreşime maruziyetlerini
maruziyetlerini azaltmak
azaltmak amacıyla
amacıyla işiş
ekipmanını
ekipmanını doğru doğru ve
ve güvenli
güvenli bir
bir şekilde
şekilde kullanmaları
kullanmaları için
için çalışanlara
çalışanlara gerekli
gerekli
bilgi
bilgi veve eğitimi
eğitimi vermek,
vermek,
II.
II. Yapılan
Yapılan işiş göz
göz önünde
önünde bulundurularak
bulundurularak ,, mümkün
mümkün olan olan en
en yüksek
yüksek
düzeyde
düzeyde titreşimtitreşim oluşturan,
oluşturan, ergonomik
ergonomik tasarlanmış
tasarlanmış uygun
uygun işiş ekipmanını
ekipmanını
seçmek
seçmek ,,
III.
III. Maruziyet
Maruziyet süresi
süresi ve
ve düzeyini
düzeyini sınırlandırmak
sınırlandırmak
A)
A) Yalnız
Yalnız IIII
B)
B) Yalnız
Yalnız III III
C)
C) II ve
ve IIII
D)
D) II ve
ve III
III
E)
E) I,II
I,II ve
ve III
III

Sezgin Ayhan ©
Page  73
 MEVZUAT

Titreşim sonucu kemik-eklem zararları ve anjionörotik bozukluklar”

olarak, Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü’ne ekli listede belirtilmiştir.

Titreşimden oluşan meslek hastalığının yükümlülük süresi 2 yıldır.

Sezgin Ayhan ©
Page  74 Sezgin Ayhan ©
 MEVZUAT

Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulgularıyla

kesinleştiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin, işyeri incelenmesiyle
kanıtlandığı hallerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış
olsa bile, söz konusu hastalık, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun onayı ile
meslek hastalığı sayılabilir.

Sezgin Ayhan ©
Page  75 Sezgin Ayhan ©