Chuong 4 Linh Kien Dien Tu Tich Cuc Diode Hieu

No.1 Vo Van Ngan Street, Thu Duc Dist.
, HCMC, VN
Tel: +84 8 37221223, Fax: +84 8 38960640
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION
Môn học:
KỸ THUẬT ĐIỆN - ĐIỆN TỬ
CHƯƠNG III
LINH KIỆN ĐIỆN TỬ
TÍCH CỰC
12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 97

LINH KIỆN ĐIỆN TỬ TÍCH CỰC
NỘI DUNG
Phần 1: DIODE
Phần 2: TRANSISTOR
Phần 3: THYRISTOR
Phần 4: TRIAC
Phần 5: IGBT

DIODE
Phần 1: Khái quát về bán dẫn
Phần 2: Tiếp xúc P / N
Phần 3: Diode bán dẫn
Phần 4: Phân loại Diode
Phần 5: Các mạch ứng dụng của Diode
Phần 6: Các bài tập về Diode
1. Khái quát về bán dẫn:

Tầng dẫn Cấu trúc nguyên tử của
Germanium ; Silicon.
Wg Vùng cấm Wg
Chất cách điện

Chất dẫn điện
Tầng hóa trị Chất bán dẫn
Chất bán dẫn cấu tạo từ nguyên tố hóa trị IV Ge và Si
Hình 3.1 Khái quát về bán dẫn

1. Khái quát về bán dẫn:
n(electrons) = p(holes)
Bán dẫn thuần
nN >> pN pP >> nP
Bán dẫn pha tạp chất dạng N
(negative)= BD thuần + tạp hóa trị 5 Bán dẫn pha tạp chất dạng P
(positive)= BD thuần + tạp hóa trị 3
2. Tiếp xúc PN của diode:

Phân cực thuận
VPN  V= 0.7V (Si)
= 0.3V (Ge)
CÓ dòng chạy qua tiếp xúc
Chưa phân cực Phân cực ngược

Hàng rào điện thế VPN < V= 0.7V (Si)
Etx= V= 0.7V (Si) = 0.3V (Ge)
= 0.3V (Ge) KHÔNG CÓ dòng chạy qua
tiếp xúc

3. Diode bán dẫn: Mặt ghép
P
Anode Cathode
- Cấu tạo :
Điện trường tiếp xúc

P N
Có hướng từ N
Vùng nghèo
Anode (A) Cathode (K) A K
Ký hiệu Hình dạng Thực tế

Điều kiện Diode dẫn VAK V (0.7V Si)
(0.3VtếGe)
Hình 3.4 cấu tạo, ký hiệu và hình dạng thực diode
ID
Đặc tuyến Volt-Ampe
Vài chục mA
VBR UAK
0V
I0 0.6V0.7V + -
Điện áp - + 1 2
A K A K
đánh thủng
Đoạn phân cực nghịch Đoạn phân cực thuận
1 Phân cực thuận: chưa dẫn
2
Phân cực thuận: dẫn
Hình 3.5 Đặc tuyến Volt-Ampe điển hình của diode
 Các thông số quan trọng :

- Dòng thuận cho phép lâu dài : ID
- Điện áp ngược cho phép : VBR (break)(VPIV)
- Công suất tiêu hao cực đại : Pmax = ID . VD
- Điện áp mở : V ; Tần số cực đại cho phép : fmax
- Nhiệt độ làm việc : cp ; Điện dung của diode

 Datasheet: HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

 Mạch điện thay thế cho diode:
A/- Điều kiện lý A K

V = 0
tưởng : Vcc >> V : Dẫn VAK  V = 0
Ngắt VAK < V = 0
B/- Điều kiện Vcc  V : A V K

V
Dẫn VAK  V = 0.7V or
0.3V
Ngắt VAK < V = 0.7V or
V: Điện áp ngưỡng của Diode(0.7V Si, 0.3V Ge)
0.3V
Hình 3.6 Mô hình tương đương của diode
4. Phân loại Diode:

a. Diode chỉnh lưu : có mặt tiếp xúc lớn chịu dòng
tải cao thường dùng nắn dòng AC  DC
Hình 3.7 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode chỉnh lưu

b. Diode Zener : thường bằng vật liệu Si chịu nhiệt
và tỏa nhiệt tốt họat động chủ yếu vùng zener từ (1,8
 200)V
Hình 3.8 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode Zener

c. Diode phát quang : thường dùng bán dẫn hợp chất có

mức Wg thay đổi điều chỉnh được theo nồng độ tạp chất, sử
dụng yếu tố phát sáng bước sóng  nhìn thấy được khi
phân cực thuận có sự tái hợp e- và lỗ trống
Hình 3.9 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode phát quang

d. Diode nắn điện dạng còng: được sử dụng phổ biến trong
việc chỉnh lưu hai bán kỳ trong các mạch nguồn
Hình 3.10 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode dạng còng

e. Diode cầu: được sử dụng phổ biến trong công nghiệp
Hình 3.11 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode cầu

f. Diode 7 đoạn (Led 7 đoạn): được sử dụng phổ biến
trong việc hiển thị chữ và số đếm
Hình 3.12 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode 7 đoạn

g. Diode phát hồng ngoại (Photo Diode): được sử dụng

phổ biến trong việc điều khiển thiết bị từ xa
Hình 3.13 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode hồng ngoại

i. Diode ghép quang điện (OPTO): được sử dụng phổ biến
trong cách ly
Hình 3.14 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode ghép quang

5. Các mạch ứng dụng của Diode

a. Mạch chỉnh lưu bán kỳ
Vim-V
Np : Ni a D
+
Vp Vi Vo RL
AÙp u2
AC 220V
- V
b
0
VP N P Vim

Vi Ni
-Vim
5. Các mạch ứng dụng của DiodeV im
a. Mạch chỉnh lưu Vom

0V
Np : Ni a D
T/2
T
+ Vi Vo
Vp Vi Vo RL Time
AÙp u2
AC 220V
-
b
0
Điện áp trung bình trên tải
VP N P
 1
T
1

V om V imV
Vi Ni VoDC   Vo t dt   Vom sin t d t   
T 0 2 0  

5. Các mạch ứng dụng của Diode

a. Mạch chỉnh lưu
bán kì có tụ lọc

5. Các mạch ứng dụng của Diode HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION
a. Mạch chỉnh lưu B

V r,pp
bán kì có tụ lọc A C
VDC
0V
Tcharge Tdischarge Time
2 .f.RL. C V
VDC = . Om
Điện áp trung bình trên tải 1 + 2 .f.RL.C
V r, 100%
= rms =
Độ gợn sóng của điện áp trên tải r%
VDC 2 3 .f.RL.C

Mạch chỉnh lưu
Chỉnh lưu toàn kì dùng biến áp thứ cấp có dây trung tính (Full Wave Rectifier )
Va D1
UNIVERSITY OF TECHNICAL EDUCATION HCMC – Academic Affair Office
Np : Ni +
Vi RL Vo
-
AC 220V
Vi 0
VP NP Vb D2
2
Vi Ni
20
Mạch chỉnh lưu
Chỉnh lưu toàn kì dùng biến áp thứ cấp có dây trung tính (Full Wave Rectifier )
V
-V
-V
V
Điện tử cơ bản 1 21
Chỉnh lưu toàn kì dùng biến áp có dây trung tính
Vim
Vom
0V
T
T/2
Time
2
1
T
1 Vom Vim  V
VoDC 
T 0 Vo t dt  2 V
0
om sin t d t   2

2

Mạch chỉnh lưu
Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu Diode
D1 D2
a
RL VL
Vi
AC 220v
b
D4 D3
0
Mạch chỉnh lưu
Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu Diode
V -2V
V
-Vim V
Vim -2V
V
Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu Diode Vim

10V Vom
5V
0V
-5V
-10V
Time
Vom Vim  2V

VoDC  2 2
 
vC (Vγ)p-p
Chỉnh lưu toàn kỳ có tụ lọc

D1 Vm Vdc
T1 t
D2 T2
C RL Vo2
T
2
(a) (b)
Vậy hệ số gợn sóng sau khi lọc:
Vr ( rms) 1
r%   100%   100%
Vdc 4 3 fR L C
Và điện áp trung bình ngõ ra
4 fR L C
Vdc  Vm
Điện tử cơ bản 1
4 fR L C  1 26
Để kiểm tra Diode, người sử dụng dùng VOM thang đo 

RX10 và đo theo hình 3.16
Hình 3.16 kiểm tra diode chỉnh lưu

Que đen/Que đỏ Kết quả đo lần 1/ Kết quả đo lần 2 Tình trạng
A & K Kim lên/Kim không lên Diode tốt
A & K Kim không lên/Kim không lên Diode đứt
A & K Kim lên nhiều/Kim lên nhiều Diode nối tắt
A & K Kim lên nhiều/Kim lên ít Diode rỉ

b. Mạch ổn áp
Diode Zener: Ổn định điện áp một chiều
Điều kiện để Diode làm việc là: VA<VK
Hình 3.17 Ứng dụng diode để ổn áp

Giá trị của Diode Zener được ghi trên thân của
chúng. Thông thường để ổn áp bao nhiêu volt người sử
dụng có thể chọn điện áp ghi trên thân của chúng
Để kiểm tra Diode zener, người sử dụng dùng

VOM thang đo  RX10 và đo theo hình 3.18:
Hình 3.18 kiểm tra diode Zener

A & K Kim lên/Kim không lên Zener tốt
A & K Kim không lên/Kim không lên Zener đứt
A & K Kim lên/Kim lên Zener nối tắt

c. Diode phát quang

Diode phát quang: Phát sáng để báo tín hiệu có hiện
hữu hay không hiện hữu
Loại LED Bước sóng Điện áp UF khi dòng

ánh sáng qua LED khoảng 20mA
Đỏ 650nm 1,6  2V
Cam 635nm 2,2  3V
Vàng 585nm 2,4  3,2V
Xanh lá cây 565nm 2,7  3,2V
Xanh da trời 470nm 3  5V
Hình 3.19 Ứng dụng diode để phát sáng

Để kiểm tra Diode phát quang, người sử dụng dùng

Hình 3.20 kiểm tra diode phát quang

A & K Kim lên/Kim không lên Led tốt
A & K Kim không lên/Kim không lên Led đứt
A & K Kim lên nhiều/Kim lên nhiều Led nối tắt

d. Diode dạng còng

Diode nắn điện dạng còng: được sử dụng phổ biến
trong việc chỉnh lưu hai bán kỳ trong các mạch nguồn
Điều kiện để Diode làm việc là: VA>VK

Hình 3.21 Ứng dụng diode để chỉnh lưu
Để kiểm tra diode dạng còng, người sử dụng dùng

Hình 3.22 kiểm tra diode dạng còng

A1 & K Kim lên/Kim không lên Diode tốt
A2 & K Kim lên/Kim không lên Diode tốt
A1 & A2 Kim lên nhiều/Kim lên nhiều Diode nối tắt

e. Diode 7 đoạn ( Led 7 đoạn)

Diode 7 đoạn (Led 7 đoạn): được sử dụng phổ biến
trong việc hiển thị chữ và số đếm
Hình 3.23 Ứng dụng diode để hiển thị số

Que đen/Que đỏ Kết quả đo lần 1/ Kết quả đo lần 2

Anod & a Kim lên (nét a sáng) / Kim không lên
Anod & b Kim lên (nét b sáng) / Kim không lên
Anod & c Kim lên (nét c sáng) / Kim không lên
Anod & d Kim lên (nét d sáng) / Kim không lên
Anod & e Kim lên (nét e sáng) / Kim không lên
Anod & f Kim lên (nét f sáng) / Kim không lên
Anod & g Kim lên (nét g sáng) / Kim không lên
Anod & dp Kim lên (nét dp sáng) / Kim không lên
Hình 3.24 kiểm tra

diode 7 đoạn

f. Diode ghép quang ( OPTO)

Diode ghép quang điện (OPTO): được sử dụng phổ
biến trong cách ly
Hình 3.25 Ứng dụng diode để cách ly

Hình 3.26 kiểm tra diode dạng hồng ngoại

Bước 1: Chuyển VOM thang đo RX1 đặt vào hai đầu
Diode quang. Bước 2: Chuyển VOM ở thang đo RX1K
đặt vào hai chân của Trasistor quang. Bước 3: Kích
thích que kim hai đầu Diode quang nếu kim đồng hồ ở
hai đầu của Transistor quang thay đổi => OPTO tốt.
6. Các bài tập về Diode

Bài tập 3.1: xác định V0 và ID của hình sau:
Nguồn E tạo ra dòng cùng chiều với Diode và được

tính như sau:

Bài tập 3.2: Xác định V0 và I1, ID1 và ID2 của hình sau:
Hai Diode cùng đặc tính nên dòng qua Diode:
Mục đích sử dụng hai Diode là để chia dòng

Bài tập 3.3: xác định R để phân cực cho Led màu đỏ
đủ sáng biết Led 3 đến 5 li có dòng 5 – 20mA:
Theo định luật Ohm ta có:
R = UR/IR
Để cho Led đủ sáng thì dòng
của Led từ 5mA => 20mA
Do Led ghép nối tiếp với điện trở R cho nên
Chọn IR = ILed = 10 [mA]
Do Led màu đỏ nên có điện áp VLed = 1,6V=>2V
UR = VCC – VLED = 12VDC – 2V = 10 [V]
Vậy R = 10V/10mA = 1 [K]
Bài tập 3.4: xác định R để Zener ổn áp. Biết Vz=5.6V,

dòng ổn áp từ 5 – 10mA:
Theo định luật ohm ta có:
R = UR/IR
Để cho Zener ổn áp thì dòng
của Zener từ 5mA => 10mA
Do Zener ghép nối tiếp với điện trở R cho nên
Chọn IR = IZener = 6.4 [mA]
UR = VCC – VZ = 12VDC – 5.6V = 6.4 [V]
Vậy R = 6.4V/6.4mA = 1 [K]
Bài tập 3.5: Cho mạch chỉnh lưu dùng diode biết U2=12V.
Vẽ dạng sóng điện áp ra trên tải R và xác định giá trị điện
áp ra một chiều sau chỉnh lưu Udc với diode D là Si
U2 =12VAC
ID
I1 I2
t
0
D
U1 U2 R Udc
Udc
t
0 π 2π
GĐ1 GĐ2
𝝅
𝟏
𝑼 𝒅𝒄 = ∫
𝟐𝝅 𝟎
√𝟐 𝑼 𝟐 𝒔𝒊𝒏 𝝎 𝒕𝒅 𝝎 𝒕 =( 𝟎 . 𝟒𝟓 ×𝟏𝟐 ) − 𝟎 .𝟕=𝟒 . 𝟕[𝑽 ]
Vẽ dạng điện áp ra trên tải R và xác định giá trị điện áp ra
một chiều sau chỉnh lưu Udc với diode D là Si
U2
I1 t
D4 D1
0
R
Id
U1 U2
Udc
Udc
t
D3 D2 0 π 2π
GĐ1 GĐ2

Vẽ dạng điện áp ra trên tải R và xác định giá trị điện áp ra
một chiều sau chỉnh lưu Udc với diode D là Si
U21, U22
I21 ID
I1
t
D1 0
UAC1
R Id
U1 Ud
Udc Udc
UAA2
D2
I22
t
0 π 2π
GĐ1 GĐ2

Bài tập 3.8: Cho mạch điện dùng Diode như hình dưới.
Xác định dòng điện I1, I2 , ID2.
D1 3.3KΩ
Si
I1
+ 15VDC
- D2 Si
I2 4.7KΩ

Bài tập 3.9: Cho mạch điện dùng Diode như hình sau
(cổng lôgic OR dương). Xác định điện áp và dòng điện ra
trên tải I0, U0. D1 Si
10VDC D2 I0
+ Si +
- U0
+ 1KΩ
- 0VDC
-

1. Có bao nhiêu chất để làm bán dẫn? tại sao ta lại

chọn chất bán dẫn Si và Ge?
2. Trên sơ đồ mạch điện người ta biểu diễn Diode
1N4007, 1N và 4007 có ý nghĩa như thế nào?
3. Bán dẫn P, bán dẫn N là bán dẫn tích điện âm hay
dương? Một Diode có mấy tiếp giáp?
4. Hãy vẽ đặc tuyến Volt/Amper hãy cho biết khi phân
cực thuận thông số nào của Diode bị ảnh hưởng, khi phân
cực ngược thông số nào của Diode bị ảnh hưởng?
5. Khi sử dụng Diode ta quan tâm thông số nào?

Tín hiệu cam lùi Tín hiệu tiến (cặp lề)
NỐI
RỜ LE 5 SƯỜN
5 CHÂN 1 2
3 4 Diot 5A
AV+ AV-
Cắm vào Av IN
Camera IN
DVD 2 DIN
Màn Hình
Hình 3.27 Mạch ứng dụng Diode trên ô tô

Hình 3.28 Mạch điều khiển đánh lửa trên ô tô

Khi đĩa cảm biến quay, dòng ánh sáng phát ra từ LED sẽ bị
ngắt quãng làm phần tử cảm quang dẫn ngắt liên tục, tạo ra
các xung vuông dùng làm tín hiệu điều khiển đánh lửa
- Mạch ứng dụng Diode trong trang trí.
Hình 3.29 Mạch ứng dụng diode trong quảng cáo

- Mạch ứng dụng Diode trong bảo vệ.

12V
PNP PNP
Q1 Q2
A B
M
Q3 Q4
NPN NPN
Hình 3.30 Mạch ứng dụng diode trong bảo vệ


Chuong 4 Linh Kien Dien Tu Tich Cuc Diode Hieu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 4 Linh Kien Dien Tu Tich Cuc Diode Hieu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

No.1 Vo Van Ngan Street, Thu Duc Dist.

HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

KỸ THUẬT ĐIỆN - ĐIỆN TỬ

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 97

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 98

1. Khái quát về bán dẫn:

Chất cách điện

Chất bán dẫn cấu tạo từ nguyên tố hóa trị IV Ge và Si

Hình 3.1 Khái quát về bán dẫn

1. Khái quát về bán dẫn:

2. Tiếp xúc PN của diode:

Chưa phân cực Phân cực ngược

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 100

3. Diode bán dẫn: Mặt ghép

Điện trường tiếp xúc

Anode (A) Cathode (K) A K

Ký hiệu Hình dạng Thực tế

 Các thông số quan trọng :

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 105

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 105

 Mạch điện thay thế cho diode:

A/- Điều kiện lý A K

B/- Điều kiện Vcc  V : A V K

4. Phân loại Diode:

Hình 3.7 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode chỉnh lưu

Hình 3.8 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode Zener

c. Diode phát quang : thường dùng bán dẫn hợp chất có

Hình 3.9 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode phát quang

Hình 3.10 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode dạng còng

e. Diode cầu: được sử dụng phổ biến trong công nghiệp

Hình 3.11 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode cầu

Hình 3.12 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode 7 đoạn

g. Diode phát hồng ngoại (Photo Diode): được sử dụng

Hình 3.13 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode hồng ngoại

Hình 3.14 Ký hiệu và hình dạng thực tế diode ghép quang

5. Các mạch ứng dụng của Diode

5. Các mạch ứng dụng của DiodeV im

a. Mạch chỉnh lưu Vom

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 111

5. Các mạch ứng dụng của Diode

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 111

a. Mạch chỉnh lưu B

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 111

Chỉnh lưu toàn kì dùng biến áp có dây trung tính

Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu Diode Vim

Vom Vim  2V

Chỉnh lưu toàn kỳ có tụ lọc

Để kiểm tra Diode, người sử dụng dùng VOM thang đo 

Hình 3.16 kiểm tra diode chỉnh lưu

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 112

Hình 3.17 Ứng dụng diode để ổn áp

Để kiểm tra Diode zener, người sử dụng dùng

Hình 3.18 kiểm tra diode Zener

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 114

c. Diode phát quang

Loại LED Bước sóng Điện áp UF khi dòng

Hình 3.19 Ứng dụng diode để phát sáng

Để kiểm tra Diode phát quang, người sử dụng dùng

Hình 3.20 kiểm tra diode phát quang

12/06/2023 Thực hiện: ThS. Đỗ Đức Trí 116

d. Diode dạng còng

Điều kiện để Diode làm việc là: VA>VK

Để kiểm tra diode dạng còng, người sử dụng dùng