OKSİJEN

ve
TERAPÖTİK
GAZLAR
TERAPÖTİK GAZLAR
Başta solunum sistemi olmak üzere vücutta pekçok
sistemin tedavisinde kullanılan gazlar;
1. OKSİJEN
2. KARBON DİOKSİD
3. HELYUM
4. NİTRİK OKSİD
OKSİJEN
 Havada yaklaşık % 20,95 oranında bulunmaktadır
 Bir gazın kanda çözünmesi parsiyel basıncı ile ilgili olduğundan tıbbi
gazların konsantrasyonu parsiyel basınç olarak belirtilir
 Çelik silindirler içerisinde sıvılaştırılmış olarak bulunur
 Uygulaması nazal katater, maske veya çadır ile olabilir
 Oksijen inhalasyonu etkileri
 Kan basıncında değişiklik beklenmez
 Kalp hızı ve debisinde hafif düşme
 Koroner arterlerdeki rezistansta artma
 Akciğerlerde vazodilatasyon
OKSİJEN
KLİNİK
Tüm hipoksili olgular
Akciğer hastalıkları
Anestezi uygulamalarında
Pnömotoraks ve hava embolisi tedavisinde
Cluster başağrıları krizinde
OKSİJEN
YAN ETKİLERİ
1. Pulmoner atelektazi veya vakum oluşması
2. Oksijen apnesi
3. Retrolental fibroplazi
 Uzun süre oksijen tedavisi sonrası retina
zedelenmesi
OKSİJEN

4. Oksijen zehirlenmesi
 Hiperoksi sonucu hücrelerde serbest oksijen
radikallerinin artması
 Serbest oksijen radikalleri
 Hidrojen peroksid
 Superoksid anyonu
 Hidroksil radikali
 Singlet oksijen
HİPERBARİK OKSİJEN
TEDAVİSİ
 Normal atmosferik basınç ile 3 atmosfer basınç arasında basınçlı
odalarda oksijen tedavisi uygulanmasıdır
 Amaç kanda çözünmüş oksijen miktarını artırmaktır
 Komplikasyonları
 Orta kulak barotravması
 Pnömotoraks

 Katarakt ve retina zedelenmesi

 Azot narkozu
HİPERBARİK OKSİJEN
TEDAVİSİ
 Başlıca endikasyonları
1. Dekompresyon hastalığı tedavisi
2. İyatrojenik hava embolisi tedavisi
3. Lokal veya genel dolaşım yetmezliği tedavisi
4. Anaerobik bakteri tedavisi
5. Karbon monoksid zehirlenmesi
6. Yara nedbeleşmesinin hızlanması
7. Radyasyonla tümör tedavisine yardımcı olarak
KARBON DİOKSİD
 Çelik silindirler içinde sıvılaştırılmış olarak bulunur
 Halen kullanıldığı tek endikasyon respiratuvar
alkaloz’dur
 Kese kağıdı uygulaması
 İnatçı hıçkırıklarda kullanılabilir
 Etkileri
 Vazodilatasyon
 Kalp atış hızı ve kontraktilitesini azaltır
HELYUM
 Dansitesi en düşük olan tedavi edici gazdır
 Larenks, trakea ve bronşların organik lezyonlarında hava
yolu direncini aşmak için kullanılır
 Spirometre ile akciğer kapasitesi ölçümlerinde kullanılır
 Dekompresyon hastalığına yol açabilir
NİTRİK OKSİD
 Kokusuz ve renksiz bir gazdır
 Hücre içindeki guanilil siklaz enzimini aktive ederek intrasellüler kalsiyum
miktarını azaltır ve vazodilatasyon yapar
 Endikasyonları
 PAH – pulmoner arteriyel hipertansiyon tedavisi
 Akut solunum sıkıntısı sendromu
 Yan etkileri
 Methemoglobinemi
 İmmünsupresör etki
 Renal fonksiyonlarda bozulma
 Ani kesilme sendromu
KAYNAK: AKILCI TEDAVİ YÖNÜNDEN TIBBİ FARMAKOLOJİ, PROF. DR. OĞUZ KAYAALP, 2012