MATERIA BIZIA

Materia bizia

zertaz eginda
Biomolekula

zertaz eginda
BIOELEMENTUAK
HIRU MOTA

Bioelementu primarioak Bioelementu sekundarioak Oligoelementuak

 Bioelementuak konbinatuz egiten dira

Izaki bizidunetan azaltzen diren molekulak konplexutasun-maila desberdineko

BIOELEMENTUAK
Bi taldetan sailkatzen dira

Ez-organikoak organikoak
 BIOELEMENTUAK

Ez-organikoak organikoak

Ura, gatz mineralak Ez daude izaki bizidunetan bakarrik Materia bizian bakarrik daude

Egitura kimiko bakuna gluzidoak, lipidoak, proteinak Gehienak makromolekulak

eta azido nukleikoak.
 Izaki bizidunetan daude uretan disolbatzen dira

Naturan dauden elementuak zenbaki atomiko baxuak dituzte

BIOELEMENTUAK

Bioelementu primarioak Bioelementu sekundarioak Oligoelementuak

 Lau atomo edo talde funtzional
gehitu ditzake, tetraedro Tetrabalentzia Beraien artean lotura kobalente indartsuak eta egonkorrak
itxuran kokatuta.

C bi ezaugarri ditu
karbono atomoek
elkarrekin lotura bakuna,
bikoitza edo hirukoitzen
Elkarrekin lotzeko
gaitasuna

linealak, adarkatuak edo

ziklikoak
Bioelementu primarioak

bizidunen masaren %95

C, H, O, N
neurri txikiagoan, S eta P Biomolekula guztien oinarria
 Bioelementu sekundarioak
Bizidun guztietan baina kantitate gutxiagoan Orokorrean forma ionikoan

Ca Mg Na K Cl

Ca2+ Na+ Cl- K+ Na+ Cl- K+

Forma ionikoan: Odolaren koagulazioan, Mintzen potentzial elektrikoa sortzen

muskuluen uzkurduran eta nerbio dituzte, nerbio-bulkadaren transmisiorako Klorofilaren osagaia, ADNaren
bulkadaren transmisioan parte hartzen ezinbestekoa. erreplikazioan hartzen du parte
du.
Oreka osmotikoa mantentzen dute
Karbonato forman: eskeleto egiturak
osatzen ditu
 Oligoelementuak

Oso kantitate txikian Funtzio katalitikoak

bete
Fe, I, F, Cu, Zn,... Gabezia gaixotasunak eta arazo larriak
sortzen ditu.

Fe Hemo taldearen osagaia

F hezurretan eta hortzetan dago

I tiroide hormonen sintesirako behar da

Cu
entzima askoren kofaktoreak dira
Zn