Professional Documents
Culture Documents
LUẬT
ĐẠI CƯƠNG
Đà Nẵng, ngày 01 tháng 11 năm 2023
THÀNH VIÊN
• Lê Thị Phương Thảo
• Tống Trà My
• Phan Thị Hương
• Trần Minh Tường Vy
• Nguyễn Nhật Lệ
• Trần Thị Huyền Trâm
CHƯƠNG 2
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
VIỆT NAM
2.1 :
2.1: CÁC NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA BỘ
MÁY NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Nhân dân tham gia vào việc thành lập nên cơ quan Nhà nước
Nhân dân tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước và xã hội
Nhân dân kiểm tra giảm sát hoạt động của cơ quan nhà nước
2.1.2 NGUYÊN TẮC QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC LÀ THỐNG NHẤT, CÓ SỰ PHÂN CÔNG, PHỐI
HỢP GIỮA CÁC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC TRONG VIỆC THỰC HIỆN CÁC QUYỀN LẬP PHÁP,
HÀNH PHÁP, TƯ PHÁP
Thứ 2: Có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền
lực lập pháp, hành pháp, tư pháp.
- Quốc hội thực hiện quyền lập pháp, Chính phủ thực hiện quyền hành pháp,
Tòa án nhân dân thực hiện quyền tư pháp
- Có sự phối hợp giữa các cơ quan.
- Để tránh việc lạm dụng quyền lực, “kiểm soát quyền lực” được ghi nhận trong
Hiến pháp.
2.1.3: NGUYÊN TẮC ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM LÃNH ĐẠO ĐỐI
VỚI NHÀ NƯỚC
Đảng đề ra chủ trương đường lối về tổ Đảng lãnh đạo nhà nước bằng công tác
chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước kiểm tra, giám sát
Đảng đề ra chính sách tiêu chí, quy định về Đảng lãnh đạo Nhà nước thông qua
công tác cán bộ công tác chính trị, tư tưởng
2.1.4 NGUYÊN TẮC TẬP TRUNG DÂN CHỦ
- Về tổ chức: Thể hiện ngay từ bản chất của chủ thể quyền lực ở nước ta là Nhân dân và quá trình Nhân dân trao quyền
lực nhà nước cho cơ quan đại biểu là Quốc hội và Hội đồng nhân dân thông qua bầu cư
- Về hoạt động: Nguyên tắc này không chỉ thể hiện ở mối quan hệ điều hành – chấp hành giữa các cơ
quan nhà nước cấp trên cấp dưới mà còn thể hiện hoạt động của từng cơ quan
- Nguyên tắc này còn được đảm bảo thực hiện trong hoạt động của từng cơ quan nhà nước cụ thể.
Những cơ quan nhà nước làm việc theo chế độ tập thể như Quốc hội, Hội đồng nhân dân...
2.1.5 NGUYÊN TẮC PHÁP CHẾ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
Thứ nhất: các cơ quan nhà nước phải được thành lập đúng thẩm quyền, trình
tự, thủ tục theo quy định của Hiến pháp và pháp luật
Thứ hai: Các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức cần thực hiện
đúng chức trách thẩm quyền của mình theo quy định pháp luậttrong quá trình
thực thi công vụ
Thứ ba: Nhà nước thực hiện quản lý xã hội dựa trên cơ sở Hiến pháp và pháp
luật
2.1.6: NGUYÊN TẮC ĐẢM BẢO SỰ ĐOÀN KẾT VÀ BÌNH ĐẲNG
GIỮA CÁC DÂN TỘC
Tại điều 5 – Hiến pháp 2013
Nước CHXHCN Việt Nam là quốc gia thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam
Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trong và giúp nhau cùng phát triển, cấm mọi hành vi kì thị, chia rẽ dân tộc
Các dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phong tục tập quán, văn hóa tốt đẹp của
mình
Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng
phát triển với đất nước
2.1.6: NGUYÊN TẮC ĐẢM BẢO SỰ ĐOÀN KẾT VÀ BÌNH ĐẲNG
GIỮA CÁC DÂN TỘC
Về phương diện tổ chức: Theo quy định pháp luật Việt Nam về bầu cử, Nhà nước luôn
đảm bảo 1 tỷ lệ thích đáng đại biểu là người dân tộc thiểu số được giới thiệu ứng cử vào
các cơ quan quyền lực nhà nước là Quốc hội và Hội đồng nhân dân
Về hoạt động: Nhà nước đề ra và thực hiện các chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu
số phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần
cho người dân
2.2 HỆ THỐNG CƠ QUAN BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
I II III IV V
HỆ HỆ HỆ HỆ CHỦ
THỐNG THỐNG THỐNG THỐNG TỊCH
CƠ CƠ QUAN CƠ QUAN CƠ NƯỚC
QUAN HÀNH XÉT XỬ QUAN
QUYỀN LỰC CHÍNH KIỂM
NHÀ NƯỚC NHÀ SÁT
NƯỚC
I. HỆ THỐNG CƠ QUAN QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC
1. QUỐC HỘI
a. Vị trí pháp lý
Điều 6 HP 2013 :
“Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của
nhân dân ,cơ quan quyền lực nhà nước cao
nhất của nươc cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt
nam”
:
Do nhân dân bầu nên ,đại Thực hiện quyền lập pháp,
diện cho ý chí nguyện vọng hiến pháp, quyết định các
và quyền làm chủ của nhân vấn đề quan trọng của nhà
dân cả nước nước và giám sát tối cao
các hoạt động của nhà
nước
b. Chức năng, nhiệm vụ,quyền hạn
1 2 3
Thực hiện quyền lập Quyết định các vấn Giám sát tối cao
hiến, lập pháp đề quan trọng của đối với hoạt động
đất nước của nhà nước
Quyền làm hiến pháp Quyết định về chính Thẩm quyền chất
và sữa đổi hiến pháp, trị,kinh tế-xã hội, tài vấn,xét báo cáo
làm luật và sửa đổi chính,tiền tệ, thành lập của chủ tịch nước,
bãi bỏ các cơ quan chính phủ...
luật
trong bộ máy nhà
nước…
c. Phương thức thành lập, nhiệm kỳ và phương thức hoạt động
Quốc hội là cơ quan do cử tri cả nước bầu ra theo nguyên tắc phổ thông, bình
đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín
Nhiệm kỳ của mỗi khóa Quốc hội là 05 năm kể từ ngày khai mạc kỳ họp thứ
nhất của Quốc hội khóa đó đến ngày khai mạc kỳ họp thứ nhất của Quốc hội
khóa sau.
Làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số, quốc hội họp mỗi
năm hai kỳ, họp công khai, các quyết sách của quốc hội được thông qua khi
có quá nữa tổng số đại biểu quốc hội tán thành.
d.Cơ cấu tổ chức
phương và cơ quan
nhà nước cấp trên.”
b. chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
Giám sát việc tuân theo hiến pháp và pháp luật ở địa phương, giám sát hoạt
động của cá cơ quan nhà nước cùng cấp và cấp dưới
Bảo đảm việc thực hiện các quy định và quyết định của cơ quan nhà
nước cấp trên và trung ương ở địa phương
c. Phương thức thành lập, nhiệm kỳ, phương thức hoạt động
Nhiệm kì của mỗi khóa hội đồng nhân dân là 05 năm, việc kéo dài hoặc
rút ngắn nhiệm kỳ do quốc hội quyết định
Làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số, họp mỗi
năm ít nhất hai kỳ và họp công khai
d. Cơ cấu tổ chức
Hội đồng
nhân dân Chủ tịch hội đồng nhân dân
các cấp
Trưởng ban
ĐIỀU 9 HP 2013:
“Chính phủ là cơ quan
hành chính nhà nước cao
nhất của nước cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt
Nam, thực hiện quyền
hành pháp, là cơ quan
chấp hành của quốc hội”.
Cơ quan hành chính cao Thực hiện quyền Là cơ quan chấp hành
nhất của nươc cộng hòa xã hành pháp là quyền của quốc hội, do quốc
hội chủ nghĩa Việt Nam: Tổ tổ chức và thi hành hội bầu nên chịu trách
chức và điều hành toàn bộ pháp phát luật nhiệm và báo cáo
hệ thống hành chính quốc công tác trước quốc
gia… hội
b. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
Do quốc hội lập nên thông qua việc bầu cử hoặc phê chuẩn đề nghị bổ
nhiệm
Làm việc theo chế độ tập thể và quyết định theo đa số, họp
thường kỳ mỗi tháng một phiên hoặc họp bất thường
d. Cơ cấu tổ chức
Chính phủ
Người đứng đầu chính phủ và hệ
thống hành chính nhà nước
Thủ tướng chính phủ
Tổ chức việc thi hành hiến pháp và pháp luật ở địa phương
Tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồnh nhân dân và thực
hiện nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao
c. Phương thức thành lập, nhiệm kỳ, phương thức hoạt động
Các ủy viên
Các sở
Ủy ban nhân dân Cơ quan chuyên môn
Cơ quan tương
cấp tỉnh đương sở
Các phòng
Ủy ban nhân dân Cơ quan chuyên môn
cấp huyện Cơ quan tương
đương phòng
Ủy ban nhân dân
cấp xã
III. HỆ THỐNG CƠ QUAN XÉT
XỬ
Tòa án nhân dân
Vị trí pháp lý: (Điều 102)
Theo hiến pháp năm 2013 TAND là “cơ quan xét xử của nước
CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp’’.
Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
CHỨC NĂNG
Nhiệm vụ :
-Bảo vệ công lý
-Bảo vệ quyền con người, quyền công dân
-Bảo vệ chế độ XHCN
- Bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân
III. HỆ THỐNG CƠ QUAN XÉT
XỬ
Phương thức thành lập:
- Chánh án TAND tối cao do Chủ
tịch nước đề nghị, Quốc hội bầu,
miễn nhiệm, bãi nhiệm.
- Việc bổ nhiệm, phê chuẩn,miễn
nhiệm, cách chức, nhiệm kỳ của
Thẩm phán do luật định
Tổ chức:
- TAND tối cao -> TAND cấp cao
-> TAND cấp tỉnh
- TAQS Trung ương -> TAQS quân
khu và tương đương TAQS
-> khu vực
Phương thức hoạt động
1.Việc xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân có Hội thẩm tham gia, trừ
trường hợp xét xử theo thủ tục rút gọn.
2.Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; nghiêm
cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của Thẩm phán, Hội thẩm.
3. Tòa án nhân dân xét xử công khai. Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà
nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc,bảo vệ người chưa thành niên hoặc giữ bí mật
đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự, Tòa án nhân dân có thể xét xử kín.
4.Tòa án nhân dân xét xử tập thể và quyết định theo đa số, trừ trường hợp
xét xử theo thủ tục rút gọn.
5.Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được bảo đảm.
6.Chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm được bảo đảm.
7.Quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự
được bảo đảm.”
IV.Hệ thống cơ quan kiểm sát
Viện kiểm sát nhân dân
Vị trí pháp lý: (Điều 107)
Viện kiểm sát nhân dân “là cơ quan thực hành
quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp’’
Chức năng:
-Thực hành quyền công tố.
- Kiểm sát hoạt động tư pháp.
Nhiệm vụ, quyền hạn: Luật Tổ chức VKSND năm
2014.
-Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và
pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ
chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần
bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống
nhất
IV.Hệ thống cơ quan kiểm sát
TƯƠNG TÁC
Câu 1:Hiến pháp Nhà nước ta quy
định: Công dân đủ 21 tuổi trở lên
có quyền ứng cử vào cơ quan
nào?
C. Ủy ban nhân
A.Chính phủ
dân các cấp
B. Quốc hội và hội D. Ủy ban nhân dân
đồng nhân dân các các tỉnh và tương
cấp đương
Câu 2:Lịch sử lập hiến Việt Nam
đã có những bản Hiến pháp nào?
Cảm
ơn!
Chúc bạn
một ngày tốt
lành.