Powietrze

Struktura atmosfery

(http://csep10.phys.utk.edu)
http://www.secondwindairpurifier.com/bioaerosols.htm
Sources of air contamination

www.nps.gov
sd.gridw.pl
Rynek Instalacyjny
Powietrze pomieszczeń jest nawet 100-krotnie bardziej
zanieczyszczone niż powietrze zewnętrzne (American
College of Allergists)

(www.gonaturalbaby.com)
50% wszystkich zachorowań spowodowane
jest zanieczyszczeniem powietrza w
pomieszczeniach (Environmental
Protection Agency)
Mikroorganizmy obecne są w powietrzu w postaci
bioaerozolu zawierającego zarówno komórki bakteryjne i
grzybowe (żywe i martwe), ich fragmenty, produkty ich
metabolizmu (w tym toksyny), wirusy, cząstki
organiczne, ziarna pyłku, roztocza i in.

http://
www.secondwindairpurifier.com/
bioaerosols.htm
 Zdjęcie z
1940 r.

www.cabinetmagazine.org
Przykłady patogennych drobnoustrojów
przenoszących się za pośrednictwem
powietrza

(MicroSweep Corp, 2008)

Usgs. gov
Analiza powietrza pod względem sanitarnym obejmuje oznaczenie
liczby gronkowców hemolizujących i paciorkowców zieleniejących.
Hemolizę wykrywa się na podłożu agarowym z dodatkiem krwi.
Wokół kolonii gronkowców hemolizujących pojawia się strefa
przejaśnienia (na skutek rozkładu krwinek), natomiast w przypadku
paciorkowców zieleniejących – zielonkawa strefa

www.his.se
 (genome.microbio.uab.edu)

(www.preventpneumo.org)

Streptococcus pneumoniae jest

bakterią atakujaćą górne drogi
oddechowe i powodującą takie
schorzenia jak zapalenie płuc,
bakteriemia, zapalenie opon
mózgowych itp.
 Staphylococcus aureus

(staphylococcusaureustreatment.com)

(www.physician.com)

(www.healthline.com)

(staphylococcusaureustreatment.com)
Powietrze nie jest
środowiskiem życia
drobnoustrojów, ze względu
na naturalne czynniki
dezynfekcyjne – temperaturę
i promieniowanie UV.
Niektóre bakterie
charakteryzują się (© 2009 City of Eden Prairie)

podwyższoną odpornością na
te czynniki (bakterie
przetrwalnikujace i
pigmentowe)

(Christina A. Kellogg, USGS)

 http://www.cial.uam-
csic.es/
Badania powietrza –
metoda sedymentacyjna
 http://www.rapidmicrobiology.com/

http://www.skcinc.com/

Metoda aspiracyjna
Metoda
zderzeniowa

http://www.deville.com.pl/
Założeniem istnienia systemów uzdatniania powietrza
jest zwiększenie komfortu oraz bezpieczeństwa
potencjalnych użytkowników

Niestety instalacje wentylacyjno-klimatyzacyjne mogą

niekiedy same stać się źródłem zagrożeń o charakterze
biologicznym
 Syndrom chorego budynku (SBS – sick building syndrome)
(Inna nazwa: syndrom szczelnego budynku (tight building syndrome))
Terminem „zespół chorego budynku” określa
się zbiór subiektywnych dolegliwości
odczuwanych przez pracowników
zatrudnionych najczęściej w nowoczesnych
budynkach biurowych.
 http://www.houselogic.com/

http://www.acu-temp.com/

http://www.callsinclair.com/
www.instalacjewdomkach.pl

nwdistrict.ifas.ufl.edu
 29649
27806
30000

25000
20336
liczba bakterii (JTK/m3)

20000 16564

15000
bakterie psychrofilne
bakterie mezofilne

10000

5000
31 63

0
powietrze nawiewane z powietrze w sali treningowej powietrze zewnętrzne z
instalacji wentylacyjnej okolic czerpni
rodzaj pobranej próbki
Mikroorganizmy izolowane z zanieczyszczeń w instalacjach
wentylacyjno-klimatyzacyjnych
 Woda używana w systemach chłodzących urządzeń
klimatyzacyjnych może stać się miejscem namnażania
się m.in. grzybów z rodzaju Acremonium i Penicillium

Mycology.adelaide.edu.au bioweb.uwlax.edu
 Elementy instalacji
wentylacyjnych, które
generują aerozol wodny
(np. wieże chłodnicze,
chłodnice, wymienniki
wyparne, układy z komorą
zraszania, układy ze
Legionella pneumophila
zraszanymi wymiennikami
płytowymi), stwarzają
dogodne warunki do rozwoju
bakterii z rodzaju Legionella
Według Państwowego Zakładu
Higieny w Polsce bakterie z
rodzaju Legionella wykrywa się
w 30–60% instalacji wodnych
budynków publicznych
 Bakterie Legionella pneumophila wywołują chorobę zwaną
legionelozą (choroba legionistów) i tzw. gorączkę Pontiac.

Objawy legionelozy:
- szybko postępujące zapalenie płuc o ciężkim przebiegu
- dreszcze, gorączka powyżej 40oC
- suchy kaszel
- biegunka
- objawy neurologiczne
- uszkodzenie wątroby
- bradykardia (spowolnione bicie serca)

Gorączka Pontiac ma znacznie łagodniejszy przebieg, podobny

do grypy
Grzyby z rodzajów Penicillium, Cladosporium i Aspergillus
oraz endotoksyna bakterii z rodzaju Flavobacterium są
odpowiedzialne za tzw. gorączkę nawilżaczy.

Objawy:
- złe samopoczucie
- podwyższona temperatura ciała
- dreszcze
- bóle mięśni.
 Toksyczne metabolity lotne wytwarzane przez grzyby
pleśniowe (lotne związki organiczne, VOCs -Volatile Organic
Compounds), obejmujące niskocząsteczkowe związki takie jak
alkohole, aldehydy, ketony, kwasy organiczne, sole mogą
oddziaływać drażniąco, toksycznie a nawet mogą wykazywać
działanie rakotwórcze
 Bakterie gramujemne z rodzajów Escherichia, Rahnella, Pantoea,
Enterobacter, Proteus, Pseudomonas i Alcaligenes mogą wytwarzać
endotoksyny bakteryjne - czynniki o działaniu immunotoksycznym.

Są to makrocząsteczkowe lipopolisacharydy uwalniane na skutek

fragmentacji ściany komórkowej bakterii. Występują w najbardziej
zewnętrznej warstwie ściany komórkowej i łatwo uwalniają się do
środowiska w formie sferycznych cząsteczek wielkości 30–50 nm

W środowisku pracy zanieczyszczonym pyłem organicznym stężenia

endotoksyn bakteryjnych mogą sięgać 105 JE (jednostek
endotoksycznych) w 1m3

(wg Zespołu Ekspertów ds. czynników biologicznych proponowana wartość maksymalna to 2000 JE)
Możliwość rozprzestrzeniania się bioaerozoli zależy zarówno od ich
właściwości fizycznych, takich jak wielkość, kształt, gęstość, skład
chemiczny jak i warunków środowiskowych – temperatury,
wilgotności względnej, obecności prądów powietrza, prędkości i
kierunku wiatru, stężenia tlenu, nasłonecznienia

Zasięg oddziaływania oczyszczalni jeśli chodzi o emisję

potencjalnie patogennych mikroorganizmów to od 500
do ponad 1200 metrów. W niektórych przypadkach
minimalne ryzyko infekcji występowało nawet w
odległości do 10 km
 W bioaerozolu emitowanym na terenie oczyszczalni mogą znaleźć się
praktycznie wszystkie czynniki biologiczne obecne w oczyszczanych ściekach