CHƯƠNG 3

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN

TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

Giảng viên: Ths Nguyễn Văn Phương

Thành phố Hồ Chí Minh - 2024
 Nội dung chương 3
3.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỘC
3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc
3.1.2. Về cách mạng giải phóng dân tộc
3.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
3.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt Nam
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
3.3. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA ĐỘC LẬP
DÂN TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
3.3.1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội
3.3.2. Chủ nghĩa xã hội là điều kiện vững chắc để đảm bảo nền độc lập dân tộc
3.3.3.Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
3.4. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỐC GẮN LIỀN VỚI
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG VIỆT NAM GIAI ĐOẠN
HIỆN NAY
 3.1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP
DÂN TỘC

3.1.2. Về cách mạng giải phóng

3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc
dân tộc
 3.1.1. Vấn đề độc lập dân tộc
Độc lập, tự do là quyền thiêng
Độc lập dân tộc gắn liền liêng, bất khả xâm phạm của tất
a cả các dân tộc
với thống nhất và toàn vẹn
lãnh thổ

3.1.1. Vấn
d đề độc lập b
dân tộc
Độc lập dân tộc phải
Độc lập dân tộc phải là nền gắn liền với tự do,
độc lập thật sự, hoàn toàn hạnh phúc của nhân
và triệt để c dân
3.1.2. Cách mạng CMGPDT muốn thắng lợi phải
đi theo cách mạng vô sản
giải phóng dân tộc
a

CMGPDT phải được CMGPDT trong điều

tiến hành bằng bạo kiện Việt Nam, muốn
lực cách mạng e 3.1.2. Cách b thắng lợi phải do
mạng giải Đảng Cộng sản lãnh
phóng dân đạo
tộc
CMGPDT cần chủ động, CMGPDT phải dựa trên
sáng tạo, có khả năng lực lượng đại đoàn kết toàn
giành thắng lợi trước cách
d c dần tộc, lấy liên minh công
mạng vô sản ở chính quốc - nông làm nền tảng
3.2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
VÀ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

3.2
.1
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng chủ nghĩa
3.2 xã hội ở Việt Nam
.2

• Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ

3.2 nghĩa xã hội ở Việt Nam
.3
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Quan niệm của Hồ Chí Minh về

chủ nghĩa xã hội

Tiến lên chủ nghĩa xã hội là tất

yếu khách quan

Một số đặc trưng cơ bản của chủ

nghĩa xã hội
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Quan niệm của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Khái niệm CNXH được Hồ Chí Minh

tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau…
=> Mục tiêu cơ bản: “nhằm làm cho
nhân dân lao động thoát nạn bần
cùng, làm cho mọi người có công ăn
việc làm, được ấm no và sống một đời
hạnh phúc”, là làm sao cho dân giàu,
nước mạnh
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Quan niệm của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Chủ nghĩa cộng sản có hai

- Giống nhau: Sức
sản xuất đã phát
triển cao; nền tảng
kinh tế thì tư liệu sản
xuất đều là của
chung; không có giai
cấp áp bức, bóc lột.
- Khác nhau: Chủ
giai đoạn:
nghĩa xã hội vẫn
còn chút ít vết tích
xã hội cũ. Xã hội
Chủ nghĩa cộng cộng sản thì hoàn
sản: giai đoạn cao toàn không còn vết
tích xã hội cũ.
Chủ nghĩa xã hội:
giai đoạn thấp
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Quan niệm của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Theo Hồ Chí Minh: CNXH là xã hội ở giai đoạn đầu

của CNCS. Mặc dù còn tồn đọng tàn dư của xã hội cũ
nhưng CNXH không còn áp bức, bóc lột, xã hội do
nhân dân lao động làm chủ, trong đó con người sống
ấm no, tự do, hạnh phúc, quyền lợi của cá nhân và tập
thể vừa thống nhất, vừa gắn bó chặt chẽ với nhau.
 3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
Tiến lên chủ nghĩa xã hội là tất yếu khách quan

ái
th
QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ - TỰ NHIÊN CỦA

o h
HTKT-XH CSCN

ca hìn
SỰ PHÁT TRIỂN CÁC HÌNH THÁI

đế các
KINH TẾ – XÃ HỘI

ấp a
(Theo lý luận của C.Mác)

n
HTKT-XH TBCN

th qu
ừ n
i t iể
hộ tr
HTKT-XH PHONG KIẾN

ã át
- x ph
t ế oại
nh l
HTKT-XH NÔ LỆ

ki ân
nh
sử
ch
HTKT-XH NGUYÊN THỦY

Lị
Theo C.Mác: “Sự sụp đổ của giai cấp TS và thắng lợi của giai cấp VS là tất yếu như nhau”
3.2.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

Tiến lên chủ nghĩa xã hội là tất yếu khách quan

Tiến lên CNXH là một quá trình tất yếu,

Tiến lên chủ nghĩa xã hội là bước phát
triển tất yếu ở Việt Nam sau khi nước
nhà đã giành được độc lập theo con
đường cách mạng vô sản.
tuân theo những quy luật khách quan.
Tuy nhiên tùy theo bối cảnh cụ thể mà
thời gian, phương thức tiến lên chủ nghĩa
xã hội ở mỗi quốc gia sẽ diễn ra một
cách khác nhau.
3.2.1.Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
Một số đặc trưng cơ bản của xã hội xã hội chủ nghĩa

Đặc trưng cơ bản của xã hội XHCN

VĂN CHỦ THỂ

CHÍNH KINH HÓA, XÂY
TRỊ TẾ ĐẠO DỰNG
ĐỨC CNXH
3.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt Nam
Mục tiêu CNXH ở Việt Nam

Mục tiêu về chế độ chính trị: Phải xây dựng được chế độ
dân chủ.

Mục tiêu về kinh tế: Phải xây dựng được nền kinh tế phát
triển cao gắn bó mật thiết với mục tiêu về chính trị.

Mục tiêu về văn hoá: Phải xây dựng được nền văn hóa
mang tính dân tộc, khoa học, đại chúng và tiếp thu tinh hoa
văn hóa của nhân loại.

Mục tiêu về quan hệ xã hội: Phải bảo đảm dân chủ, công
bằng, văn minh.
3.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt Nam

Động lực của CNXH ở Việt Nam

Theo Hồ Chí Minh, hệ thống động lực thúc đẩy tiến

trình cách mạng XNCH rất phong phú:

Cả quá khứ, hiện

tại và tương lai Ở tất cả các lĩnh vực:
KT, CT, VH, KH, GD…

Động
Động lực
lực Cả về vật chất và
tinh thần
Giữ vai trò quyết định là nội
Cả nội lực và
lực dân tộc, là nhân dân
ngoại lực
3.2.2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt Nam

Động lực của CNXH ở Việt Nam

 Chủ nghĩa cá nhân.

HCM còn lưu ý, cảnh báo  Căn bệnh chia rẽ, bè phái, mất
và ngăn ngừa các yếu tố đoàn kết.
kìm hãm, triệt tiêu nguồn  Vô kỷ luật, chủ quan, bảo thủ…
lực vốn có của CNXH, làm
cho CNXH khô cứng và
không còn sức hấp dẫn
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam

Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ

của thời kỳ quá độ

Một số nguyên tắc xây dựng chủ

nghĩa xã hội trong thời kỳ quá độ
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam
Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ
Tính chất

Đây là thời kỳ cải biến sâu

Phức tạp

Lâu dài

sắc nhất
Khó khăn

Gian khổ.
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam
Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ
 Đặc điểm
Đặc điểm và mâu
thuẫn chủ yếu

Đặc điểm chủ yếu Mâu thuẫn chủ yếu

Nông nghiệp lạc Yêu cầu phát triển cao với

hậu, tiến thẳng lên sự nghèo nàn lạc hậu và sự
CNXH chống phá của kẻ thù
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam
Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ
 Nhiệm vụ
Nhiệm vụ

2
1

Xây dựng các yếu

tố mới phù hợp với
Đấu tranh cải tạo, quy luật tiến lên
xoá bỏ tàn tích của chủ nghĩa xã hội
chế độ cũ trên tất cả các lĩnh
vực của đời sống.
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam
Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ

Về Chính trị: Phải xây dựng được chế độ dân chủ.

Nhiệm vụ cụ thể

Về kinh tế: Cải tạo nền kinh tế cũ, xây dựng nền kinh tế mới
có công - nông nghiệp hiện đại

Về VH: Xóa bỏ mọi di tích thuộc địa, phát triển những truyền
thống tốt đẹp của VH dân tộc…

Về quan hệ XH: Xây dựng XH dân chủ, công bằng, văn

minh, tôn trọng con người
3.2.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam

• Mọi tư tưởng, hành động phải được thực hiện trên nền
Th
ứ tảng chủ nghĩa Mác - Lênin.
nhấ
t

Th • Phải giữ vững độc lập dân tộc.

ứ
hai

Th • Phải đoàn kết, học tập kinh nghiệm của các nước anh em.
ứ
ba

Th • Xây phải đi đôi với chống.

ứ
tư
3.3. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG
GIỮA ĐỘC LẬP DÂN TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên chủ nghĩa
3.3 xã hội
.1
Chủ nghĩa xã hội là điều kiện vững chắc để đảm
3.3 bảo nền độc lập dân tộc
.2

Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền
3.3 với chủ nghĩa xã hội
.3
3.3.1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội

Giải phóng dân tộc, giành độc lập dân tộc là mục tiêu đầu tiên của cách
mạng, là cơ sở,tiền đề cho mục tiêu tiếp theo- chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa
cộng sản

Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân càng sâu sắc, triệt để thì càng
tạo ra những tiền đề thuận lợi, sức mạnh to lớn cho cách mạng xã hội
chủ nghĩa

Độc lập dân tộc không những là tiền đề mà còn là nguồn sức mạnh to
lớn cho cách mạng xã hội chủ nghĩa
3.3.2. Chủ nghĩa xã hội là điều kiện vững chắc để đảm bảo nền độc
lập dân tộc

CNXH có khả CNXH góp

Xây dựng
năng làm cho phần hạn chế
CNXH là XD
đất nước phát những cuộc
cơ sở cho
triển, tạo nền chiến tranh
phát triển của
tảng vững phi nghĩa, bảo
đất nước trên
chắc bảo vệ vệ nền hòa
các lĩnh vực
ĐLDT bình thế giới
3.3.3.Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa
xã hội

Phải củng cố và
tăng cường khối
Phải đảm bảo vai
đại đoàn kết dân
trò lãnh đạo tuyệt
tộc mà nền tảng là
đối của ĐCS
liên minh công -
nông

Phải đoàn kết, gắn

bó chặt chẽ với
cách mạng thế giới
3.4. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN
TỐC GẮN LIỀN VỚI CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TRONG SỰ NGHIỆP
CÁCH MẠNG VIỆT NAM GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Đấu tranh chống

Kiên định Củng cố, kiện
những biểu hiện
mục tiêu và toàn, phát huy
Phát huy sức suy thoái về tư
con đường sức mạnh và
mạnh dân chủ tưởng chính trị,
cách mạng hiệu quả hoạt
xã hội chủ nghĩa đạo đức, lối sống
mà chủ tịch động của toàn
và “tự diễn biến”,
Hồ Chí Minh hệ thống chính
“tự chuyển hóa”
đã xác định trị
trong nội bộ
 ơn !
c ảm
Xi n