Κανονική Κατανομή

Τιμές αναφορές
Βιοστατιστική Ι

Δείκτες αξιολόγησης διαγνωστικών

μεθόδων
Ευαισθησία-Ειδικότητα
Διαγνωστικές εξετάσεις
 Κλινικές ή εργαστηριακές
 Αναγνώριση ατόμου ως πάσχον από ένα
νόσημα – πολλές φορές πριν από την
εκδήλωση κλινικής συμπτωματολογίας
 Δεν είναι απόλυτα αξιόπιστες
 Υγιή άτομα χαρακτηρίζονται εσφαλμένα ως πάσχοντα
 Ασθενή άτομα διαφεύγουν
 Βιολογικοί δείκτες ή χαρακτηριστικά που
συνδέονται με την νόσο
 PSA για καρκίνο του προστάτη
 CRP ως δείκτης μικροβιακής λοίμωξης
Προσυμπτωματικός έλεγχος
( screening test )
 Προσδιορισμός ατόμων με αυξημένο κίνδυνο να
νοσήσουν πριν από την εκδήλωση κλινικής
συμπτωματολογίας μέσω ενός ειδικού ελέγχου
 Εφαρμογή στον γενικό πληθυσμό
 Παρέμβαση ( φαρμακευτική ή υγιεινοδιαιτητική) για
αποφυγή της νόσου
 Παραδείγματα:
 Αλλοιώσεις στο τραχηλικό επίχρισμα (test Pap) και
εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
 Μαστογραφία και πρώιμη ανίχνευση καρκίνου του
μαστού.
 Κάρτα Guthrie νεογνού
Κατηγοριοποίηση ατόμων που
έχουν υποστεί διαγνωστικό έλεγχο
 Θετικό αποτέλεσμα και πάσχουν
(αληθώς θετικά)
 Αρνητικό αποτέλεσμα και υγιείς
(αληθώς αρνητικά)
 Θετικό αποτέλεσμα και υγιείς
(ψευδώς θετικά)
 Αρνητικό αποτέλεσμα και πάσχουν
(ψευδώς αρνητικά)
Μέθοδοι αξιολόγησης
Διαγνωστικών Μεθόδων
 Αφορούν διχότομες μεθόδους
(κατηγοριοποίηση ατόμου:
ασθενής / υγιής)
 Αριθμητικοί δείκτες
 Ευαισθησία
 Ειδικότητα
 Γραφήματα
 ROC καμπύλες
Έστω ο ακόλουθος πίνακας συνάφειας που κατατάσσει τους ασθενείς
και τους υγιείς με βάση το διαγνωστικό κριτήριο που είχαν υποβληθεί,
πριν την εκδήλωση της νόσου.

Νόσος

+ -
Διαγνωστικό
α β α+β
κριτήριο +
γ δ γ+δ
-
α+γ β+δ Ν
Τα δυνατά αποτελέσματα ενός
διαγνωστικού ελέγχου.
Ευαισθησία (sensitivity)
 Ικανότητα της δοκιμασίας να ανιχνεύει τα
πραγματικά παθολογικά
 Pr [ Test = + / Disease = +] = α / (α + γ)
 Δηλαδή, ορθώς θετικά
 Καλή ευαισθησία (> 60%) = το διαγνωστικό κριτήριο
έχει καλή ικανότητα στη διάκριση των παθολογικών
από τους φυσιολογικούς
Ευαισθησία (sensitivity)

Αριθμός ασθενών που ταξινομούνται ως

ασθενείς με βάση το τεστ

Ολικός αριθμός ασθενών

 Ειδικότητα (specificity)
• Ικανότητα της δοκιμασίας να ανιχνεύει τα
πραγματικά φυσιολογικά
– Pr [ Test = - / Disease = -] = δ / (β + δ)
– Δηλαδή, 1 – {ψευδώς θετικά}
– Καλή ειδικότητα (> 60%) = το διαγνωστικό κριτήριο έχει καλή
ικανότητα στη διάκριση των φυσιολογικών από τους παθολογικούς
 Ειδικότητα (specificity)

Αριθμός υγιών που ταξινομούνται ως υγιείς

με βάση το τεστ

Ολικός αριθμός υγιών

Διαγνωστικό κριτήριο ή κριτήριο θετικότητας
 Τιμή στην κλίμακα του βιολογικού δείκτη για
την οποία το άτομο χαρακτηρίζεται ως
 Παθολογικό: τιμή ατόμου > τιμή κριτηρίου
 Φυσιολογικό: τιμή ατόμου < τιμή κριτηρίου
 Λόγω μεγάλης αλληλοεπικάλυψης των
βιολογικών μεγεθών είναι δύσκολή η εύρεση
της βέλτιστης τιμής
Τα δυνατά αποτελέσματα ενός
διαγνωστικού ελέγχου.

Διαχωριστικό σημείο
Αύξηση ευαισθησίας ή ειδικότητας?

φυσιολογικοί
Ειδικότητα, test = -

παθολογικοί Ευαισθησία, test = +

Σημείο διαχωρισμού (ξ)

Αύξηση ευαισθησίας ή ειδικότητας?

φυσιολογικοί
Ειδικότητα, test = -

Ευαισθησία,
παθολογικοί
test = +

Σημείο διαχωρισμού (ξ)

Αύξηση ευαισθησίας ή ειδικότητας?

Ειδικότητα, φυσιολογικοί
test = -

παθολογικοί Ευαισθησία, test = +

Σημείο διαχωρισμού (ξ)

Αύξηση ευαισθησίας ή ειδικότητας?

 Για την εφαρμογή μιας διαγνωστικής

δοκιμασίας στο γενικό πληθυσμό
 Αύξηση της ευαισθησίας
 Δεν χάνουμε περιστατικά της νόσου
 Ιδιαίτερα αν η νόσος είναι σοβαρή (π.χ.
έμφραγμα του μυοκαρδίου)
Αύξηση ευαισθησίας ή ειδικότητας?

 Σε επιλεγμένο πληθυσμό
 Αύξηση ειδικότητας
 «Ξεκαθάρισμα» φυσιολογικών
 Π.χ. ψευδής διάγνωση για λοίμωξη από HIV,
διάγνωση που οδηγεί σε άσκοπες
θεραπευτικές / χειρουργικές επεμβάσεις κ.λ.π.)