ARALIN 3: Mga Yugto

ng Makataong Kilos
UNANG BAHAGI
Pahina 110-116

Inihanda ni: Gng. Grace B. Arellado

Saint Thomas Aquinas
Teolohiya at Pilosopiya
Saint Thomas ng Aquino (1225-1274) ay isang
teologo, doktor ng Simbahan, prayleng
Dominikano, pari ng Katoliko, at isa sa pinaka
maimpluwensyang pilosopo ng iskolastikismo.
Pinayagan ng kanyang kaisipan ang pag-unlad ng
mga teolohikal at pilosopikal na pag-aaral na may
higit na kahalagahan. Gayundin, ang kanyang mga
gawa ay may malaking impluwensya sa teolohiya
ng mga Kristiyano, lalo na sa Simbahang Katoliko.
• Siya ang ama ng Thomism at para sa kanya ang
pilosopiya ang disiplina na nagsisiyasat kung ano
ang natural na malalaman tungkol sa Diyos at
mga tao.
• Sa kanyang pag-aaral hinarap niya ang
pangunahing mga sub-disiplina ng pilosopiya;
epistemology, lohika, pilosopiya ng kalikasan,
pilosopong teolohiko, etika, at pilosopong
pampulitika.
• Matapos makumpleto ang kanyang pag-
aaral, inilaan ni Saint Thomas Aquinas ang
kanyang sarili sa isang buhay ng
paglalakbay, pagsulat, pagtuturo, pagsasalita
sa publiko at pangangaral.
• Sa harap ng kaisipang medieval ay isang
pakikibaka upang mapagkasundo ang
ugnayan sa pagitan ng teolohiya
(pananampalataya) at pilosopiya
(pangatuwiran).
• Ang gawain ni Saint Thomas Aquinas ay
nagpapatuloy upang talakayin ang mga
tungkulin ng pananampalataya at
pangangatuwiran sa parehong pag-unawa at
pagpapatunay ng pagkakaroon ng Diyos.
• Naniniwala si Saint Thomas Aquinas na ang
pagkakaroon ng Diyos ay maaaring
mapatunayan sa limang paraan.
1) pag-obserba ng kilusan sa mundo bilang
patunay ng Diyos, ang "Immovable Mover";
2) pagmamasid sa sanhi at epekto at pagkilala
sa Diyos bilang sanhi ng lahat;
3) pagtatapos na ang hindi matibay na likas na
katangian ng mga nilalang ay nagpapatunay ng
pagkakaroon ng isang kinakailangang nilalang,
ang Diyos, na nagmula lamang sa loob ng
kanyang sarili;
4) napansin ang iba't ibang antas ng pagiging
perpekto ng tao at pagtukoy na ang isang kataas-
taasang, perpekto na pagkatao ay dapat samakatuwid
umiiral; at
5) nalalaman na ang mga likas na nilalang ay hindi
magkakaroon ng katalinuhan kung hindi ito
ipinagkaloob sa kanila ng Diyos. Kasunod ng
pagtatanggol sa kakayahan ng mga tao na natural na
makitang patunay ng Diyos, hinarap din ni Tomas ang
hamon na protektahan ang imahe ng Diyos bilang
isang napakalakas na nilalang.
Naniniwala si Thomas na ang mga batas ng
estado ay, sa katunayan, isang likas na produkto
ng kalikasan ng tao, at mahalaga sa kapakanan
ng lipunan. Sa pamamagitan ng pagsunod sa
mga batas sa lipunan ng estado, ang mga tao ay
maaaring kumita ng walang hanggang
kaligtasan ng kanilang mga kaluluwa sa kabilang
buhay, sinabi niya. Kinilala ni Saint Thomas
Aquinas ang tatlong uri ng mga batas: natural,
positibo at walang hanggan.
• Ang natural na batas ay naghihikayat sa tao na
kumilos alinsunod sa pagkamit ng kanyang mga
layunin at namamahala sa pakiramdam ng tama at
mali;
• Ang positibong batas ay ang batas ng estado, o
pamahalaan, at dapat palaging isang pagpapakita ng
natural na batas; at
• Ang walang hanggang batas, sa kaso ng mga
makatwirang nilalang, nakasalalay sa katuwiran at
isinasagawa sa pamamagitan ng malayang kalooban,
na gumagana din sa pagkamit ng mga espirituwal na
layunin.
 SALITANG TATATAK!
1. Ang makataong kilos ay kilos na
may pagkukusa bunga ng
kalooban na may Kalayaan at
kaalaman.
2. Ang mga yugto ng makataong
kilos ay ang pagkakasunod-sunod
na pagsasagawa ng makataong
kilos at mga hakbang sa pagbuo
ng moral na pagpapasiya.
 SALITANG TATATAK!
3. Ang deliberasyon ng isip ay ang
matalino, maingat, at masusing
pagbalanse ng tama at tuwid sa
gabay ng batas moral at kilos loob
sa pagbuo ng moral na
pagpapasiya.
4. Ang moral na pasya ay pagbuo ng
pasya na nauukol sa mabuti at
matuwid na kaugalian.
Maraming Salamat Sa
Inyong Masusing
Pakikinig!