Roztwory

W jaki sposób można

rozdzielić mieszaniny na
składniki?
Co wpływa na wybór metody rozdzielenia mieszanin?

filtracja (sączenie)
• stan skupienia
sedymentacja
• rozpuszczalność
dekantacja
• gęstość
destylacja
• temperatura wrzenia
krystalizacja

chromatografia
Sączenie mieszaniny cieczy z ciałem stałym przez
sączek (filtr), na sączku (filtrze) pozostaje ciało
stałe, a ciecz klarowna spływa do zlewki (kolby)
sedymentacja
metoda rozdziału mieszanin niejednorodnych, która wykorzystuje opadanie
na dno naczynia ciała stałego w cieczy na skutek siły ciężkości

dekantacja
metoda rozdzielania mieszaniny niejednorodnej ciała stałego i cieczy,
która polega na zlaniu cieczy znad osadu
Destylacją nazywamy metodę rozdzielenia
składników tworzących roztwór opartą na
zjawisku wzbogacenia pary nad wrzącym
roztworem w składnik bardziej lotny.
Cały proces opiera się na różnicach
temperatur wrzenia poszczególnych
składników roztworu.
Chromatografia polega na rozdzieleniu substancji
zawartych w mieszaninie jednorodnej między
dwie fazy: nieruchomą (stacjonarną) i ruchomą.
Fazę nieruchomą może stanowić bibuła
filtracyjna, a fazę ruchomą – eluent, którym
zazwyczaj jest ciekły rozpuszczalnik, np. etanol,
lub mieszanina rozpuszczalników.

W chromatografii wykorzystuje się różnice w

szybkości przemieszczania się poszczególnych
składników mieszaniny podczas jej przepływu
przez fazę nieruchomą.
 roztwór
Roztwory
właściwy
koloid

zawiesina
Roztwór rzeczywisty to jednorodna mieszanina dwóch lub
więcej substancji (układ homogeniczny).
Jednym ze składników tej mieszaniny jest rozpuszczalnik,
a więc substancją służącą do rozpuszczenia innych
składników (substancji rozpuszczonych).

każdy gaz, ciecz oraz ciało stałe

również może spełniać funkcję
rozpuszczalnika
układ koloidalny, układ koloidowy, tj.
składający się z fazy rozpraszającej (zwanej
fazą ciągłą lub ośrodkiem dyspersyjnym) i
fazy rozproszonej (zwanej fazą
zdyspergowaną)
efekt Tyndalla
Cząstki fazy rozproszonej w ośrodku ciekłym lub gazowym poruszają się
ruchami Browna. Są to nieustanne, chaotyczne ruchy postępowe, obrotowe
i drgające. Cząstki te mają zdolność do rozpraszania światła z wytworzeniem
charakterystycznego stożka świetlnego, nazywanego efektem Tyndalla.
Zawiesina jest wieloskładnikowym układem
heterogenicznym (wielofazowym) o tzw.
rozdrobnieniu makroskopowym. Rozmiar cząstek
jest na tyle duży, że jest widoczny gołym okiem.
 Zjawisko fizyczne?
Reakcja chemiczna?
Odwracalność?
Rozpuszczanie a roztwarzanie

Rozpuszczanie jest to proces mieszania się przynajmniej dwóch

substancji, w wyniku którego powstaje roztwór.

Roztwarzanie polegaja na przechodzeniu substancji stałej do

roztworu , połączone z reakcją tej substancji z rozpuszczalnikiem
lub innym składnikiem roztworu.
Rozpuszczanie a rozpuszczalność

Rozpuszczanie jest to proces mieszania się przynajmniej

dwóch substancji, w wyniku którego powstaje roztwór.

Rozpuszczalność jest to stężenie roztworu nasyconego,

które wyraża się najczęściej jako liczbę gramów substancji,
którą można rozpuścić w 100 g rozpuszczalnika w danej
temperaturze.
Co ma wpływ na rozpuszczalność?
• rodzaj substancji rozpuszczonej
• rozdrobienie substancji rozpuszczonej
• rodzaju rozpuszczalnika
• mieszanie roztworu podczas rozpuszczania
• temperatura
• ciśnienia (dla gazów)
Każdy roztwór nasycony jest roztworem stężonym, ale nie
każdy roztwór stężony jest nasyconym. Każdy roztwór
rozcieńczony jest jednocześnie nienasyconym, ale roztworem
nienasyconym może być zarówno roztwór rozcieńczony, jak
i stężony.
KARTA PRACY
Zadanie 1
X

rozwiązanie
Zadanie 3

Roztwór to mieszanina jednorodna, w której substancja zwana substancja

rozpuszczoną rozpuszcza się w drugiej zwanej rozpuszczalnikiem. Jednym z
najlepszych i najpopularniejszych rozpuszczalników jest woda.
Zadanie 4

Mieszanina Rodzaj mieszaniny

perfumy roztwór właściwy

ocet winny roztwór właściwy

mydło w płynie koloid

białko jaja kurzego w wodzie koloid

herbata z cukrem roztwór właściwy

atrament roztwór właściwy

mleko koloid

mgła koloid

woda z kredą zawiesina

Zadanie 5

właściwy..

rozwiązanie
Zadanie 6
 WODA JAKO ROZPUSZCZALNIK

Roztwór to mieszanina jednorodna, w której substancja zwana substancja

rozpuszczoną rozpuszcza się w drugiej zwanej rozpuszczalnikiem. Jednym z
najlepszych i najpopularniejszych rozpuszczalników jest woda.

Dzięki temu, że woda jest polarna, może brać udział w

oddziaływaniach elektrostatycznych (przyciąganie zależne od
ładunku) z innymi cząsteczkami polarnymi i jonami. W sytuacji, gdy
jest wiele cząsteczek wody w stosunku do cząsteczek substancji
rozpuszczonej, jak w roztworze wodnym, interakcje te prowadzą do
utworzenia trójwymiarowej kuli z cząsteczek wody zwanej powłoką
hydratacyjną wokół substancji rozpuszczonej. Powłoki hydratacyjne
umożliwiają równomierne rozproszenie (rozłożenie) cząstek w
wodzie.
Stężenie procentowe

Stężenie procentowe określa liczbę gramów substancji rozpuszczonej

w 100 g roztworu.
Stężenie molowe
Stężenie molowe określa liczbę moli substancji rozpuszczonej
w 1 dm3 (1000 cm3) roztworu.
Zmiana stężenia
roztworu