Gjimnazi “Gjergj Kastrioti

Skёnderbeu”
Punim Seminarik
Lёnda:Gjuhё shqipe
Tema:Pjeter Bogdani
Drejtimi:shkenca natyrore

Prof:Sebahate Nx:Bahtije Sylaj X2

2020
Pёrmbajtja:

• Pjeter Bogdani dhe veprimtaria e tij

• Veprat e tij
Pjeter Bogdani
Pjetër Bogdani është shkrimtar shumë i
njohur. Pjetër Bogdani lindi në Gur i Hasit
ne Prizren dhe vdiq 1689 në Prishtinë.
Bogdani ishte - prift, ipeshkëv (i
Shkodrës), kryeipeshkëv (i Shkupit),
teolog dhe filozof shqiptar nga Hasi, që
shtrihet në Shqipëri dhe Kosovë.
Lindi në Gur i Hasit. Mësimet e para i bëri
në Ciprovac, Bullgari. Në vitin 1674 ishte
nxënës i kolegjit ilirik të Loretos, po këtë
vit bën një kërkesë për studimin e
medicinës dhe për lëshuarjen e Kolegjit.
Më 1651 ushtron detyrën e meshtarit në
Pult e në fshatrat e Prizrenit, në anët e
vendlindjes[1]. Në vitin 1656 thirret në
Romë për të vazhduar studimet e larta në
.Aty i mëson gjuhët e Lindjes i ndihmuar nga Weis Dilo. Më 1658
kreu studimet e larta të teologjisë e filozofisë në Romë dhe mori
titullin doktor. Menjëherë emërtohet ipeshkv i Shkodrës dhe
administrator i Tivarit. 1663–1664: Njihet dhe i bën shërbime
Kardinal Barbarigos, i cili në atë kohë gjendej në Romë. Më 1675
e shkruan librin Çeta e profetëve dhe ia paraqet Propagandës për
botim. Rekomandimi i Propagandës ishte të përkthejë librin.
Fillon përkthimin e librit. Në vitin 1677 emërtohet arqipeshkv i
Shkupit në vend të të ungjit, Ndre Bogdanit. Lufta turko–
austriake fillon më 1683. Në dhjetor të atij viti vdes Ndre
Bogdani. Bogdani arratiset në male me ç'rast e humb librin e
Gramatikës latinisht–shqip të punuar nga Ndreu. Strehohet në
Ciprovac dhe në Dubrovnik. Në pjesën e parë të vitit 1685 shkon
në Venedik e në Padovë ku u takua me avokatin e mirenjohur
shqiptaro-anglez Weas Dilo. E merr me vete librin e përgatitur
për botim. Libri Cuneus Prophetarum botohet në fund të fund të
 Shkruan Relacionin e njohur nga
Shkupi: Dello stato spirituale e
temporale del regno di Albania e Servia.
1687–1688: Merret aktivisht me
organizimin e rezistencës antiturke dhe
u bën vizita të gjitha vendeve të
arqipeshkvisë së vet. Në vitin 1689
depërton ushtria austriake. Në nëntor kjo
ushtri arrin në Prishtinë. Bogdani të
niset me ushtrinë për Prizren, ku i
inkuadron edhe 6.000 shqiptarë dhe
bashkë me ta arrin atje. Atje sëmuhet
nga murtaja. Kthehet në Prishtinë për
shërim te mjekët gjermanë, po më kot.
Vdes në fillim të dhjetorit 1689 në
Prishtinë ku edhe varroset. Siç njoftonte
 Me veprimtarinë e tij të
jashtëzakonshme kishtare, pra
ungjillëzuese dhe atë atdhetare e
politike 40 vjeçare, sidomos me
rolin që luajti si formues i
ndërgjegjes së shqiptarëve, si
udhëheqës i kryengritjes
çlirimtare të vitit 1689 dhe me
kryeveprën e tij teologjike
Vepra e tij “Cuneus Prophetarum”, apo sipas
përkthimit të Justin Rrotës “Çeta
e profetëve", ipeshkvi shqiptar
imzot Pjetër Bogdani
konsiderohet si kultivues e
 “Çeta e profetëve” u botua më 20 shtator të vitit 1685 në
qytetin e Padovës në Itali, dhe u rishtypin më 1691 dhe 1702
në Venedik. Kjo vepër teologjike e ipeshkvit shqiptar imzot
Pjetër Bogdanit cilësohet si libri i parë i prozës origjinale
shqipe dhe mbetet një nga monumentet e gjuhës, kulturës
dhe letrave shqipe. Vepra 'Çeta e profetëve' është vepër me
përmbajtje teologjike. Vepra e ipeshkvit imzot Pjetër
Bogdanit "Çeta e profetëve" (Cuneus prophetarum) u botua
më 1685 në Padovë, u rishtyp më 1691 dhe 1702 në Venedik
me titull të ndryshëm. Vepra “Cuneus Prophetarum”, sipas
përkthimit të atë Justin Rrotës “Çeta e profetëve”, është një
nga veprat më të rëndësishme teologjike e të trashëgimisë të
vjetër letrare në gjuhën shqipe. Fakti që është e para vepër
origjinale në gjuhën shqipe, në krahasim me veprat e
autorëve paraardhës që ishin kryesisht përkthime, e bën
• Karakteri origjinal i veprës duhet marrë në mënyrë relative për përmbajtjen e
karakterin fetar që kishte, por duhet thënë që nuk është mbështetur në ndonjë
autor të caktuar në formë përkthimi. Tematika e larmishme i shton rëndësinë
veprës. Aty gjejmë që nga tematika teologjike, biblike e filozofike, këndej
fetare, tek historiografike, të shkencave të natyrës, por edhe letërsi artistike,
poezi. Kjo larmi temash çon edhe në larmi stilesh, që është një tregues i
shkallës së lartë të përpunimit të gjuhës për atë kohë. Dhe padyshim ky është
një gur i rëndësishëm në themelin e gjuhës së sotshme shqipe.

• Autori ka gjetur mundësi të shtjerë elemente të jetës shqiptare të kohës e të

historisë së popullit tonë, si është rasti i qëndresës burrërore të kelmendasve
kundër ekspeditës turke më 1639. Mendimet e njohuritë e ipeshkvi shqiptar
imzot Pjetër Bogdanit shpalosen më shkoqur në parathënien e librit dhe në
relacionet e shumta, që hartoi pas vizitave apostolike e baritore në viset e
dioqezave që ai drejtoi si bari shpirtëror.
• Referencat
• https://www.vaticannews.va/s
q/bota/news/2018-12/imzot-p
jeter-bogdani-6-dhjetor-pervje
torin-vdekjes.html