Ekonomiks Handa Ka na Ba? Katatapos mo lang maligo nang biglang mangyari ng sabay-sabay ang mga sumusunod.
• Biglang umulan at nakasampay
sa likod-bahay ang mga damit na iyong nilabhan. • Naamoy mo na nasusunog ang sinaing. • Narinig mo na nag-ring ang iyong celphone. • Umiyak ang iyong inaalagaang sanggol na kapatid. Araw-araw, ang tao ay laging nahaharap sa sitwasyong kailangan niyang pumili. Sitwasyon desisyon dahilan
Pinipili ng tao ang bagay na nagdudulot
ng labis na kapakinabangan. Kahulugan ng Ekonomiks • Ang ekonomiks ay pag-aaral kung paano tutugunan ang walang katapusang kagustuhan at pangangailangan ng tao sa pinakamahusay na paggamit ng pinagkukunang-yaman. • Ito ay nagmula sa salitang Griyego na oikonomia. (Brown, 2010). - oikos - bahay - nomos - pamamahala • Pamamahala ng bahay(household mngt.) • Sinisikap nitong mapalawak ang kakayahan ng tao sa pagbuo ng matalinong desisyon. • Pangunahing layunin nito ang pagtugon sa suliranin ng kakapusan. Kaisipan sa Pag-aaral ng Ekonomiks • Ang kagustuhan at pangangailangan ng tao ay walang katapusan. • Ang mga bagay na tumutugon sa kanyang kagustuhan at pangangailangan ay may hangganan. • Kailangang gumawa ng matalinong pagpapasya upang matugunan ng tao ang kanyang pangangailangan at kagustuhan gamit ang kanyang limitadong pinagkukunang- yaman. • Ang di-matalinong pagpapasya ng tao ay nagdudulot ng suliranin ng kakapusan. Mga Mahalagang Konsepto ng Ekonomiks Efficiency • Masinop na pamamaraan ng paggamit sa limitadong pinagkukunang-yaman upang matugunan ang mga pangangailangan at kagustuhan ng tao. • Pangunahing tuon ng pag-aaral ng ekonomiks ang paglago ng ekonomiya (economic growth) ng bawat bansa. Mga Mahalagang Konsepto ng Ekonomiks Equality • Pantay-pantay ang mga karapatan ng tao at ang distribusyon ng pinagkukunang yaman at ang yaman na mapapasakamay ng tao ay nakabatay sa hirap at haba ng kanyang pagpapagod sa pagkamit nito. Mga Mahalagang Konsepto ng Ekonomiks Sustainability • Ang paggamit ng mga pinagkukunang-yaman para tugunan ang mga kasalukuyang pangangailangan at kagustuhan nang hindi nanganganib ang kakayahan ng susunod na henerasyon na tugunan ito. Ekonomiks bilang Isang Agham Panlipunan • Ang agham panlipunan ay isang sangay ng kaalaman kung saan pinag-aaralan ang mga pag-uugali ng tao habang siya ay nakikipag-ugnayan sa kanyang kapwa at kapaligiran. • Isang displina ng agham panlipunan ang ekonomiks. Nakatuon ang ekonomiks sa pagsasagawa ng tao ng mga desisyon bilang pagtugon sa suliranin ng kakapusan. Kaisipan tungkol sa kakapusan • TRADE-OFF – Ang pag-pili ng isang bagay kapalit ng ibang bagay. • INCENTIVE – Pakinabang sa pagkonsumo sa produkto o serbisyo. • OPPORTUNITY COST – Ang halaga ng bagay na handang isuko o bitawan upang makamit ang isang bagay. • MARGINAL THINKING – Sinusuri ng indibidwal ang karagdagang halaga maging gastos o pakinabang na makukuha mula sa gagawing desisyon. Dibisyon ng Ekonomiks • Ang ekonomiks ay nahahati sa dalawang dibisyon: maykroekonomiks at makroekonomiks. Maykroekonomiks • Ang maykroekonomiks ay tungkol sa galaw at desisyon ng bawat bahay kalakal at sambahayan. Ito ay tumitingin sa bawat indibidwal na yunit – sambahayan, bahay- kalakal at industriya. Ang mga desisyon ng bawat indibidwal ay napakahalaga sa pag- unawa ng ekonomiya. Makroekonomiks • Ang makroekonomiks naman ay tumitingin sa kabuuang ekonomiya ng isang bansa. Sinusuri nito ang pambansang produksyon pati na ang pangkahalatang antas ng presyo at pambansang kita. Ito ay tumitingin sa kabuuan. Paghahambing sa Dalawang Dibisyon ng Ekonomiks Dibisyon ng Produksyon Presyo Kita Ekonomiks
Maykro- Produksyon Presyo ng Distribusyon
ekonimiks ng bawat bawat kalakal ng kita ng industriya bawat tao
Makro- Pambansang Kabuuang Pambansang
ekonomiks Produksyon lebel ng kita presyo TANONG 1. Mas pinili ni tatay Raffy ang bumili sa online kaysa sa pumunta sa mall dahil mahal ang pamasahe. 2. Mag-aaral na lamang si Karl kaysa maglaro ng kanyang paboritong online game 3. Binili ni nanay Jona ang isang sako ng bigas na may kasamang groceries. 4. Tinaasan ang sahod ni tatay Mark ng limang daan dahil wala itong liban sa trabaho. 5. Binilhan ng bagong laptop si Rose dahil mataas ang marka na nakuha niya sa lahat ng asignatura. Bilang Pagtatapos….. • Ang pag-aaral ng ekonomiks ay nakatutulong upang magkaroon ng tamang pagpapasya at pagpili ang tao. SAGOT 1, Opportunity cost 2. Trade-off 3. Marginal thinking 4. Incentive 5. Incentive PAGPAPAHALAGA
• Mahalaga pa ba para sa mga kabataan ang
pag-aaral ng ekonomiks? Bakit? References: • EKONOMIKS 10 Araling Panlipunan – Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015 • Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan (Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House • De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at Pag-unlad, VPHI • Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at Aplikasyon (2012), VPHI • Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI