A )

F T
H A I
. KI S
(2 Ş N
E T L I
S T İ T A
IYA E ER
S YA IM NS
VE SI ILC R T A
A N VE V
I IM E
K
E AN R . I L C K
M EK .D K I V
M OF. D R .
PR O F R
P
MEKAN VE SIYASET İLIŞKISI

“Siyaset, mekanın başlangıcıdır ve

mekanlaştırma kurucu bir parçası olduğu
siyaset açısından merkezi önemdedir” (Dikeç:
2016 : 48).
MEKAN VE SIYASET ILIŞKISI
Siyaset bir “mekan”a ihtiyaç duyduğu kadar bir “özne”ye
de ihtiyaç duymaktadır. Lefebvre, Harvey, Hardt ve
Negri gibi mekn sorununa ilişkin tartışmayı Marxiizme
referansla yürüten düşünürler, sınıf mücadelesine ilişkin
kabullerini korumakla birlikte, kapitalizmin yapısal
dönüşümleri çerçevesinde sınıf bileşiminin de değiştiğini,
emek kategorisinin yalnızca sanayi işleri ile sınırlı
kalmayark artık toplumsal hayatın tüm dil ve kodları da
dahil olmak üzere yaşama yönelik emek harcayan herkesi
kapsadığını ileri sürmektedirler (Torlak, 2014: 21)
En güçlü toplumsal mekan
kavramsallaştırılmalarından biri, onun
toplumsal ilişkiler ve etkileşimler aracılığıyla
kurulduğunu ve bundan dolayı her zaman
her yerde iktidarın ifadesi ve aracı olduğunu
teslim etmekten geçer (Massey, 2016: 37).
Mekan bu şekilde kavramsallaştırıldığında
yerin kimliğini de tamamıyla belirli bir
grubun , belirli bir ifade biçiminin ürünü
olarak, iktidar tarafından şekillendirilmiş
toplumsal ilişkilerin ürünü olarak düşünmek
mümkün olur (Massey, 2016: 37
Tahakküm sistemlerinin mekan (ve zaman)
düzenlerini dayatması ve mekanın
sıklıkla bir denetim ve tahakküm aracı –
mükemmel bir kapatılma aracı- olarak
görünmesi, siyaseti mekan üzerinden
düşünmek için iyi bir nedendir (Dikeç:
2016 : 51).
.
Mekan denetim, mükemmel yönetim yada
tahakküm aracı olabilir. Platon ideal
düzen ve istikrar toplumunda
kendiliğindenliği ve yeni başlangıçları
mutlak bir mekansallaştırmayla
bertaraf etmeye çalışmıştır (Dikeç: 2016
: 53).
.
Denileblir ki ‘polis’, genel olarak tahakkümün
yada bütüncül bir tahakkümün
(totaliterliğin) sembolü değil. Zaman ve
mekan düzenlerini, yer hiyerarşilerini ve
bunların aracılığıyla kurumsallaşmış ve
meşrulaştırılmış tahakküm biçimlerini tesis
eden bir simgeleştirme biçimidir (Dikeç:
2016 : 59).
Bu bağlamda siyaset, bu türden
simgeleştirme düzenlerinin ve
tahakküm biçimlerinin yeniden
biçimlendirilmesidir (Dikeç: 2016 : 59-
60) .
Lefebvre’nin özellikle vurguladığı gibi; bir mekan
siyaseti vardır çünkü mekan siyasaldır
(Lefebvre, 1977: 345’den akt.; Dikeç: 2016 : 62).
Lefebvre’e göre; değişim mekan üzerinden
gelecektir çünkü mekan, üretimine müdahil
olan, sıklıkla birbiriyle çatışan toplumsal
pratikler çokluğuyla doludur (Dikeç, 2016: 65-
66)
KAYNAKÇA

Dikeç, Mustafa (2016), Siyaset Üzerine

Düşünme Tarzı Olarak mekan”, Mekan
ve Siyaset, Cogito, Yapı Kredi yayınları,
Sayı 84, Güz.

Lefebvre, Henri (1977), “Reflections on

the politcs of Space”, Radikal
Geography: Alternative Viewpoints on
Contemporary Social Issues, ed. Peet,
R., Maaroufa Press, Chicago, s. 339-
352.
Massey, Doreen (2016), “Radikal Demokrasiyi
Mekan Üzerinden Düşünmek”, Mekan ve Siyaset,
Cogito, Yapı kredi yayınları, Sayı: 84, Güz, s. 36-
44.
Torlak, Soner (2014), “Mekan Meselesine Bir Giriş”,
Mekan Meselesi, (Andy Merrifield, Antonio Negri,
Asef Bayat, David Harvey, Miguel Amortis ve
Soner Torlak), Tekin Yayın Dağıtım, İstanbul, s.
11-54.