You are on page 1of 64

TIN HỌC ỨNG DỤNG

PHÂN TÍCH DỮ LIỆU NGHIÊN


CỨU VỚI SPSS

BÀI 3: NHẬP MÔN VỚI SPSS


MỤC TIÊU
• Hiểu và áp dụng được quy trình phân tích dữ liệu
nghiên cứu để giải quyết các bài toán thực tế.
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Hiểu và sử dụng được phần mềm SPSS phục vụ


cho phân tích dữ liệu nghiên cứu.
• Tổ chức và làm việc nhóm xác định nội dung,
mục tiêu đề tài.

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


NỘI DUNG
• Các khái niệm cơ bản
• Quy trình phân tích dữ liệu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Dữ liệu và thang đo
• Nguyên tắc mã hóa và nhập liệu
• Làm quen với SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


QUY TRÌNH PHÂN TÍCH DỮ LIỆU
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

Xác định
Phân
vấn đề Thu thập Xử lý dữ Báo cáo
tích dữ
nghiên dữ liệu liệu kết quả
liệu
cứu

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• Yêu cầu:
– Xác định rõ ràng và chính xác mục tiêu, phạm vi, nội
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

dung nghiên cứu


– Xác định (các) biến số cần phân tích, dự báo
• Kết quả:
– Giúp việc thu thập dữ liệu hiệu quả, chính xác

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THU THẬP DỮ LIỆU
• Yêu cầu:
– Xác định phạm vi tổng thể nghiên cứu, đơn vị điều tra,
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

đơn vị báo cáo


– Xác định mẫu quan sát phục vụ cho suy diễn thống kê
(suy diễn quy nạp)
• Kết quả:
– Dữ liệu thu thập đáp ứng mục tiêu, phạm vi, nội dung
nghiên cứu

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


XỬ LÝ DỮ LIỆU
• Yêu cầu:
– Lưu trữ dữ liệu trên máy tính một cách hợp lý, đầy đủ
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

và chính xác
– Loại bỏ các sai sót trong quá trình thu thập dữ liệu và
nhập liệu vào máy tính
• Kết quả:
– Dữ liệu đầy đủ, chính xác, sẵn sàng cho việc phân tích
thống kê

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


PHÂN TÍCH DỮ LIỆU
• Yêu cầu:
– Khám phá ý nghĩa thống kê của dữ liệu nghiên cứu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Xây dựng mô hình tương quan giữa các biến nghiên


cứu liên quan đến các vấn đề kinh tế, xã hội trong
tương lai
• Kết quả:
– Kết quả phân tích là chứng cứ thống kê có cơ sở cho
việc hiểu biết, gia tăng tri thức và ra quyết định

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


BÁO CÁO KẾT QUẢ
• Yêu cầu:
– Phản ánh kết quả phân tích dữ liệu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Thể hiện tính không chắn chắn của nghiên cứu do phân
tích mẫu dữ liệu nghiên cứu hạn chế
• Kết quả:
– Báo cáo chính xác, đầy đủ, khách quan

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


DỮ LIỆU VÀ THANG ĐO

Dữ liệu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

Dữ liệu định tính Dữ liệu định lượng

Thang đo Thang đo Thang đo


Thang đo
khoảng
danh nghĩa thứ bậc cách tỷ lệ

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

Dữ liệu định tính Dữ liệu định lượng


• Phản ánh tính chất, sự • Phản ánh mức độ, mức độ
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

hơn kém hơn kém


• Thể hiện bằng chuỗi hoặc • Thể hiện bằng số chuỗi
số hoặc số
• Không tính được trị trung • Tính được trị trung bình
bình

namth@buh.edu.vn
PHÂN LOẠI DỮ LIỆU

Dữ liệu định tính Dữ liệu định lượng


• Giới tính với hai thể hiện • Mức lương
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

Nam và Nữ • Tuổi
• Tình trạng gia đình với bốn
• Số anh/chị/em ruột
thể hiện Độc thân, Có gia
đình, Ly dị, Góa

namth@buh.edu.vn
THANG ĐO
• Công cụ mã hóa tình trạng/mức độ của các đơn vị
khảo sát theo từng đặc trưng được xem xét
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Thường thực hiện bằng ký số với thứ tự tăng dần


từ trên xuống
• Bốn loại thang đo
– Thang đo danh nghĩa (nominal scale)
– Thang đo thứ bậc (ordinal scale)
– Thang đo khoảng (interval scale)
– Thang đo tỷ lệ (ratio scale)

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THANG ĐO DANH NGHĨA
• Khái niệm
– Phân loại đối tượng và đặt tên cho các biểu hiện, ấn định
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

cho chung một ký số tương ứng


• Ý nghĩa
– Các con số chỉ dùng để phân loại đối tượng
– Không thể sắp xếp, so sánh
• Các phép toán thống kê
– Phép đếm
– Tính tần suất
– Xác định giá trị mode
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
THANG ĐO DANH NGHĨA
• Ví dụ
– Câu hỏi khảo sát: Tình trạng nhà ở hiện tại của anh/chị?
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

Ở nhà thuê
Ở nhà bố mẹ/người thân
Ở nhà riêng

 Các biểu hiện trên có thể được quy ước


1 = Ở nhà thuê
2 = Ở nhà bố mẹ/người thân
3 = Ở nhà riêng

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THANG ĐO THỨ BẬC
• Khái niệm
– Phân loại đối tượng và đặt tên cho các biểu hiện, ấn định
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

cho chung một ký số tương ứng, được sắp xếp theo một
quy ước nào đó
• Ý nghĩa
– Các con số được sắp xếp theo thứ bậc / sự hơn kém
– Không xác định khoảng cách giữa các con số

• Các phép toán thống kê


– Số trung vị, số mode
– Khoảng, khoảng tứ trung vị
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
THANG ĐO THỨ BẬC
• Ví dụ
– Câu hỏi khảo sát: Mức độ hài lòng của khách hàng?
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Hài lòng
• Bình thường
• Không hài lòng

– Cách biểu hiện trên có thể được quy ước


3 = Hài lòng
2 = Bình thường
1 = Không hài lòng

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THANG ĐO KHOẢNG
• Khái niệm
– Phân loại đối tượng và đặt tên cho các biểu hiện, ấn định cho
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

chung một ký số tương ứng, được sắp xếp theo quy ước nào đó
với một khoảng cách nhất định giữa các giá trị
• Ý nghĩa
– Các con số được sắp xếp theo thứ bậc / sự hơn kém
– Xác định khoảng cách giữa các con số

• Các phép toán thống kê


– Số trung vị, số mode, hoảng, khoảng tứ trung vị
– Khoảng biến thiên, số trung bình, độ lệch chuẩn
– Có thể thực hiện phép tính +, -; phép / không có ý nghĩa
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
THANG ĐO KHOẢNG
• Ví dụ
– Câu hỏi khảo sát: Tầm quan trọng của các yếu tố sau
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

đây đối với chất lượng đào tạo đại học?

Không quan trọng Rất quan trọng


YẾU TỐ KHẢO SÁT
1 2 3 4 5 6 7

Chương trình đào tạo

Cơ sở vật chất

Phương pháp giảng dạy

Đội ngũ giáo viên

Công tác hỗ trợ sinh viên

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THANG ĐO TỶ LỆ
• Khái niệm
– Phân loại đối tượng và đặt tên cho các biểu hiện, ấn định cho
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

chung một ký số tương ứng, được sắp xếp theo quy ước nào đó
với một khoảng cách nhất định giữa các giá trị có hỗ trợ phép
tính chia
• Ý nghĩa
– Các con số được sắp xếp theo thứ bậc / sự hơn kém
– Xác định khoảng cách giữa các con số

• Các phép toán thống kê


– Số trung vị, số mode, hoảng, khoảng tứ trung vị
– Khoảng biến thiên, số trung bình, độ lệch chuẩn
– Hỗ trợ phép tính cộng, trừ, và chia
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
THANG ĐO TỶ LỆ
• Ví dụ
– Câu hỏi khảo sát: Bạn bao nhiêu tuổi
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Nguời 40 tuổi gấp hai lần tuổi so với người 20 tuổi, nhưng chỉ
bằng 2/3 lần tuổi so với người 60 tuổi
– Câu hỏi khảo sát: Bạn thu nhập bình quân bao nhiêu?
• Người thu nhập 20 triệu/tháng gấp đôi so với người thu nhập
10 triệu/tháng

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


MÃ HÓA SỐ LIỆU
• Mục đích
– Chuyển đổi thông tin đã thu thập thành dạng thích hợp cho
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

việc phân tích trên máy tính


• Nguyên tắc
– Thông tin cho từng đối tượng thể hiện trong một hàng của
bảng tính
– Mỗi cột trong bảng tính ứng với một câu hỏi trong bộ công cụ
thu thập số liệu
– Mỗi câu trả lời của một đối tượng được mã hóa trên một ô
của bảng tính
– Các câu trả lời nên được mã hóa bằng số; hạn chế mã hóa
bằng chữ
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
MÃ HÓA SỐ LIỆU
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


MÃ HÓA SỐ LIỆU
Cột – Câu hỏi Mô tả Giá trị & ý nghĩa

age Tuổi tính theo năm 0 – 65


Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

gender Giới tính 1 – Nam; 2 – Nữ


location Nơi cư trú 0 – Thành phố;
1 – Nông thôn
education Trình độ học vấn 1 – Mù chữ
2 – Tiểu học
3 – Trung học cơ sở
4 – Trung học phổ thông
5 – Học nghề
6 – Đại học
7 – Sau đại học
8 – Trẻ nhỏ
9 – Không trả lời

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


NHẬP SỐ LIỆU
• Mục đích
– Cung cấp bộ dữ liệu phục vụ cho việc phân tích
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Nguyên tắc
– Kiểm tra sự lặp lại hoặc các giá trị không có ý nghĩa
– Hạn chế đến mức thấp nhất các lỗi nhập liệu
– Lựa chọn chiến lược nhập liệu phù hợp kết hợp với thao
tác làm sạch dữ liệu
• Phương pháp
– Nhập liệu, kiểm tra và xử lý một số lỗi trên MS Excel
– Chuyển dữ liệu từ MS Excel sang SPSS để phân tích
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
CÁC CHIẾN LƯỢC NHẬP LIỆU
• Nhập toàn bộ số liệu hai lần bởi hai người độc lập
• Nhập toàn bộ số liệu hai lần bởi cùng một người
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Nhập toàn bộ số liệu một lần, nhập lần hai 20% bộ


số liệu (chọn ngẫu nhiên)
• Nhập toàn bộ số liệu một lần duy nhất

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM QUEN VỚI SPSS For Windows
• Khởi động SPSS
• Giao diện SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Làm việc với tập tin SPSS


• Làm việc với Data Editor
• Làm việc với Viewer
• Thay đổi mặc định của chương trình
• Thể hiện tiếng Việt trong SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


KHỞI ĐỘNG SPSS
Mở hướng dẫn sử dụng
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

Mở Data Editor

Thực hiện script có sẵn

Tạo script mới

Mở file dữ liệu có sẵn

Mở file không phải spss

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
• Data Editor dạng bảng tính để định nghĩa, nhập, hiệu
chỉnh và thể hiện dữ liệu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Viewer thể hiện kết quả phân tích dữ liệu


• Multidimention pivot table thể hiện kết quả phân tích dữ
liệu dạng bảng trụ đa chiều
• High revolution graphics thể hiện kết quả phân tích dữ
liệu dạng đồ thị
• Database access truy xuất dữ liệu các các CSDL bên
ngoài SPSS
• Data transformation biến đổi dữ liệu gốc cho phù hợp
với mục đích nghiên cứu
… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn
GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


GIAO DIỆN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI TẬP TIN SPSS
• Tạo mới tập tin SPSS
• Lưu tập tin SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Mở tập tin SPSS có sẵn

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI TẬP TIN SPSS
• Tạo mới tập tin SPSS
– Khởi động chương trình SPSS -> chọn Type in Data và
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

nhấn nút OK
– Từ cửa sổ hiện có của SPSS, gọi menu File -> New ->
Data

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


TẠO MỚI TẬP TIN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


TẠO MỚI TẬP TIN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI TẬP TIN SPSS
• Lưu tập tin SPSS
– Nhấn tổ hợp phím Ctrl + S
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Từ cửa sổ chương trình SPSS, gọi menu File -> Save


– Nếu đây là lần lưu đầu tiên, cửa sổ Save File As xuất
hiện để thiết lập tên và đường dẫn của tập tin

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LƯU TẬP TIN SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI TẬP TIN SPSS
• Mở tập tin SPSS có sẵn
– Nhấn hai lần vào biểu tượng của tập tin dữ liệu SPSS
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Khởi động chương trình SPSS, chọn Open an existing


datasource và nhấn nút OK
– Từ cửa sổ chương trình SPSS, chọn menu File -> Open
-> Data

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


MỞ TẬP TIN SPSS CÓ SẴN
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI DATA EDITOR
• Data Editor thể hiện như một bảng tính (hàng, cột,
ô dữ liệu):
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Data View thể hiện trị số dữ liệu thực hoặc các nhãn trị
số được xác định
– Variable View thể hiện thông tin định nghĩa biến (nhãn
biến, nhãn trị số biến, loại dữ liệu, thang đo, và các trị
số khuyết thiếu

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


DATA EDITOR -> DATA VIEW
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


DATA EDITOR -> VARIABLE VIEW
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


CÁC QUY TẮC KHAI BÁO BIẾN
• Tên biến
– Tên bắt đầu bằng một ký chữ, các ký tự còn lại có thể là
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

chữ, số, hoặc ký tự đặc biệt @, #, _, $; không kết thúc


bởi dấu chấm (.)
– Độ dài biến không quá 8 ký tự
– Biến không trùng lắp, không phân biệt chữ hoa/thường

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


CÁC QUY TẮC KHAI BÁO BIẾN
• Kiểu dữ liệu
– Xác định loại dữ liệu với từng biến
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Mặc định là kiểu số (chiều dài 8, 2 số thập phân)

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


CÁC QUY TẮC KHAI BÁO BIẾN
• Nhãn trị số của biến
– Chỉ định nhãn mô tả đối với từng trị số của biến
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Nhãn chỉ số của biến có chiều dài tối đa 60

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỆU CHỈNH DỮ LIỆU TRONG DATA VIEW
• Thay đổi trị số của dữ liệu
• Cắt, sao chép, dán các trị số
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Thêm/xóa các đối tượng


• Thêm/xóa các biến
• Thay đổi trật tự các biến

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI VIEWER
• Mục đích
– Thể hiện kết quả ứng với thao tác/thủ tục trên dữ liệu
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Các tính năng của Viewer


– Hỗ trợ xem kết quả của quá trình thao tác trên dữ liệu
– Điều khiển cách thức hiển thị kết quả
– Lưu kết quả vào file tài liệu theo tổ chức, định dạng
thích hợp

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


LÀM VIỆC VỚI VIEWER
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THAY ĐỔI MẶC ĐỊNH CỦA CHƯƠNG TRÌNH
• Gọi menu Edit -> Options
• Tiến hành thay đổi thông số mặc định
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

• Kết thúc thay đổi bằng nút Apply -> OK

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


THAY ĐỔI MẶC ĐỊNH CỦA CHƯƠNG TRÌNH
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỂN THỊ TIẾNG VIỆT TRONG SPSS
• Hiển thị tiếng Việt trong cửa sổ Data Editor
• Hiển thị tiếng Việt trong cửa sổ Viewer
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỂN THỊ TIẾNG VIỆT TRONG SPSS
• Hiển thị tiếng Việt trong cửa sổ Data Editor
– Chọn menu View -> Font
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Chọn Font chữ muốn thể hiện


– Nhấn nút OK để hoàn tất

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỂN THỊ TIẾNG VIỆT TRONG DATA EDITOR
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỂN THỊ TIẾNG VIỆT TRONG SPSS
• Hiển thị tiếng Việt trong cửa sổ Viewer
– Chọn menu Edit -> Options -> Pivot Tables
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

– Trong TableLook chọn Font chữ muốn thể hiện, nhấn


nút Set TableLook Directory
– Nhấn nút Apply và sau đó là OK để hoàn tất

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn


HIỂN THỊ TIẾNG VIỆT TRONG VIEWER
Tin học ứng dụng: Nhập môn SPSS

… những bước chập chững vào thế giới số … namth@buh.edu.vn

You might also like