2.

Metoda „Superpozicije”
 Ovo je jedna od jednostavnijih metoda
 Vrlo je raširena, primjenjuje se za razne namjene u brojnim
slučajevima
 Rješavanje se svodi na poznato rješavanje jednostavnih
krugova sa jednim izvorom
 U zadatku se rješava onoliko jednostavnih krugova koliko
imamo izvora
 Odrede se struje koje daje svaki pojedini izvor u svakoj
grani
 Na kraju se sve struje u granama „superponiraju”, te se
dobije konačni rezultat, rezultatna struja u svakoj grani
složenog kruga 1
 1.zadatak

I2 I3
U1=48V
R1 R2 R3 U2=72V
R1=4Ω
I1
R2=12Ω
U1 U2 R3=6Ω
I1,I2,I3=?

2
 Prvi korak: je premostiti (tj. kratko spojiti stezaljke)
svih naponskih izvora osim jednog
 *Napomena - Ako u krugu je strujni izvor, on se izvadi
iz sheme i ostavi se praznina (prekid grane)
 Dakle u ovom primjeru prvo kratko premostimo stezaljke
izvora U2

I2 I3 I2 ´ I3 ´

R1 R2 R3 R1 R2 R3

I1 I1 ´

U1 U2 U1

3
Dakle premostili smo izvor U2 (on je u kratkom R2  R3
R23 
spoju, pa ga ne crtamo u novoj shemi) R2  R3
Drugi korak: ucrtamo i označimo nove struje, 12  6 72
te riješimo ovaj pojednostavljeni krug R23    4
12  6 18
R  R1  R23
´ ´
I2 I3

R1 R2 R3 R  4  4  8
I1 ´ U1 48
I1´ 
R 8
U1
I1´ 6 A
U1  I1´R1
I 2 ´
U1  I1´R1 R2
I 3´ I 3´ I1´ I 2 ´ 48  6  4
R3 I 2 ´  2A
48  6  4 I 3´ 6  2  4 A 12
I 3´  4A 4
6
Treći korak: sada premostimo izvor U1
zatim označimo nove struje.

I2 I3

R1 R2 R3

I1

U1 U2

5
 R1  R3
te riješimo ovaj novi R13 
R1  R3
pojednostavljen krug
4  6 24
R13    2,4
4  6 10
R  R2  R13
R  12  2,4  14,4
U2 72
I 2 ˝ 
R 14,4
I 2 ˝ 5 A
U 2  I 2 ˝R2
I1 ˝
U 2  I 2 ˝R2 R1
I 3 ˝ I 3 ˝ I 2 ˝ I1 ˝
R3 72  5 12
I1 ˝  3A
72  5 12 I 3 ˝ 5  3  2 A 4
I 3 ˝  2A 6
6
Sada ucrtamo u shemu sve struje za oba slučaja

I1˝ I1´
I 2˝ I2´ I3˝ I3´
Četvrti korak:
primjenom I KZ riješimo ukupne
iznose struja u svim granama
s “ + ” označavamo
da se smjer struje
podudara sa smjerom
struje koju smo na
početku postavili
s “ - ” označavamo da
se smjer struje ne
podudara sa smjerom
struje koju smo postavili
8
2.zadatak
U1=102V
U2=102V
R1=6Ω
R2=30Ω
R3=4Ω
R4=8Ω
I1,I2,I3 =?

9
 R34  R3  R4
R34  4  8  12
R1  R34
R134 
R1  R34
12  6 72
R134    4
12  6 18

R  R2  R134
U1  I 2 ´R2
I 3´ R  30  4  34
R34
102  3  30 U1 102
I 3´  1A I 2 ´ 
12 R 34
I 2 ´ 3 A
I1´ I 2 ´ I 3´
I1´ 3  1  2 A 10
 R1  R 2
R 12 
R1  R 2
30  6 180
R 12    5
30  6 36
R  R12  R34
R  5  12  17
U 2 102
I 3 ˝ 
U 2  I 3 ˝R34 R 17
I 2 ˝
R2 I 3 ˝ 6 A
102  6 12 I1 ˝ I 3 ˝ I 2 ˝
I 2 ˝  1A
30
I1 ˝ 6  1  5 A
11
 I2´
I2˝

I 1˝
I3´ I3˝
I 1´

I1   I1´ I1 ˝ 2  5  3 A
I 3  I 3´ I 3 ˝ 1  6  7 A
I 2  I 2 ´ I 2 ˝ 3  1  4 A 12
 I na kraju evo opet primjer jednog malo drugačijeg zadatka
 Zadana je mreža: R1=R2=R3=R4=200 , E1=80V, E2=40V, I0=1.2A.
Primjenom metode superpozicije izračunati snagu strujnog izvora P Io

I1 I2 I3 I4
I5
 a) doprinos izvora E1 (E2 je kratko spojen, a I0 je beskonačni otpor)

E1 80
I1  I 2    0,4 A
R1 200
I4
I5
E1 80
I3  I 4    0,2 A
R34 400

I 5  I 3  2 I1  0,2  0,8  1A

b) doprinos izvor E2 (E1 je kratko spojen, a I0 je beskonačni otpor)

I1  I 2  0 A
I4
I5 E2 40
I3  I 4  I5    0,1A
R34 400
c) doprinos izvora Io (E1 i E2 su kratko spojeni)

I O 1,2
I3  I 4  I5    0,6 A
I4 2 2
I5

I1  I 2  0 A

d) stvarne struje:

I1  I 2  0,4 A I 3  0,6  0,1  0,2  0,5 A

I 4  0,2  0,1  0,6  0,7 A I 5  1  0,1  0,6  0,3 A

e) snaga strujnog izvora:

PO  I 0U 0  I 0 I 4 R4  1, 2  0, 7  200  168 W
i za kraj, evo jedan
riješeni primjer
superpozicije sa
strujnim izvorom
iz udžbenika OE2

16
17