MOÂN HOÏC : THUEÁ

Thôøi löôïng : 45 tieát (3 Tín chæ)

Yeâu caàu chung:
 Khaû naêng giaûi quyeát vaán ñeà, coù khaû naêng
phaân tích vaø ñaùnh giaù caùc keát quaû cuûa chính
saùch thueá vaø keát quaû hoaït ñoäng doanh nghieäp
vôùi taùc ñoäng cuûa thueá
 Kyõ naêng phaân tích, ñaùnh giaù vaø aùp duïng caùc
saéc thueá
 Quan ñieåm phaân tích cuûa moät nhaø taøi chính
ñoùng thueá vaø ngöôøi thu thueá
 Naém lyù thuyeát vaø baøi taäp
 CHÖÔNG I
CHÍNH PHUÛ VAØ HEÄ THOÁNG
THUEÁ
1.1.Söï ra ñôøi
1.2.Moái quan heä kinh teá giöõa Nhaø nöôùc
vaø caùc thaønh vieân xaõ hoäi qua thueá vaø
ngaân saùch
1.3.Chöùc naêng
1.4.Vai troø
1.5.Thueá vaø khieám khuyeát thò tröôøng
1.6.Söï phaùt trieån caùc hình thöùc thueá
1.7.Phaùp luaät thueá
1.1.Söï ra ñôøi
 Thôøi coâng xaõ nguyeân thuûy: chöa coù nhaø
nöôùc chöa coù thueá
 Thôøi chieám höõu noâ leä: baét ñaàu xuaát hieän
nhaø nöôùc thueá hình thaønh chuû yeáu daïng
thueá baèng hieän vaät
 Phong kieán, tö baûn : thueá caøng hoaøn thieän
 Söï ra ñôøi cuûa thueá gaén lieàn vôùi söï ra ñôøi
cuûa nhaø nöôùc, nguoàn thu thueá töø vieäc phuïc
vuï nuoâi döôõng boä maùy nhaø nöôùc ngaøy nay
ñaõ trôû thaønh coâng cuï ñieàu tieát quan troïng
cuûa chính phuû caùc nöôùc
 1.2.Moái quan heä kinh teá giöõa nhaø nöôùc vaø caùc thaønh
vieân xaõ hoäi theå hieän qua thueá vaø ngaân saùch:
→Ngöôøi ñoùng thueá buoäc phaûi goùp moät phaàn thu
nhaäp cuûa mình cho nhaø nöôùc vaø laø nghóa vuï
khoâng theå thoaùi thaùc.
→ Nhaø nöôùc chuyeån giao cho ngöôøi noäp thueá moät
toång theå caùc lôïi ích (coù theå khoâng hoaøn toaøn
lieân quan ñeán löôïng thueá ñaõ ñoùng goùp) qua caùc
khoaûn chi ngaân saùch.
→ Thueá laø khoaûn tieàn chi traû cho moät xaõ hoäi vaên
minh
→ Chính phuû maïnh vaø thueá cao laø hai khaùi nieäm
ñoàng nhaát
→ Muïc tieâu xaây döïng khung phaân tích lyù thuyeát veà
caùc chính saùch thueá:
 “Ñaùnh thueá nhö theá naøo ñeå naâng cao tính hieäu
quaû kinh teá vaø khuyeán khích phaân phoái thu nhaäp
moät caùch”coâng baèng”.
 1.3.Hai chöùc naêng chuû choát: taøi khoaù vaø kinh teá
▓ Chöùc naêng taøi khoaù
– Hình thaønh caùc quyõ taøi chính → laø phöông tieän “an
toaøn, thöôøng xuyeân vaø laâu daøi” taïo nguoàn thu cho
chính phuû
– Phaân phoái vaø taùi phaân phoái caùc nguoàn löïc taøi
chính
▓ Chöùc naêng kinh teá
– Khuyeán khích hay ngaên caûn caùc doanh nghieäp tham
gia vaøo caùc hoaït ñoäng saûn xuaát haøng hoaù vaø
dòch vuï khaùc nhau,
– Taùc ñoäng vaø aûnh höôûng leân quaù trình saûn xuaát
xaõ hoäi, ñaàu tö vaø taùi ñaàu tö
 1.4.Vai troø cuûa thueá
☼ Phaân phoái vaø phaân phoái laïi thu nhaäp
– Thueá laø phöông tieän taïo nguoàn thu thöôøng xuyeân vaø laâu daøi
– “Muïc tieâu cuûa chính saùch thueá laø ruùt bôùt söùc mua khoûi ngöôøi
ñoùng thueá ñeå hoï töø boû söï kieåm soaùt ñoái vôùi taøi nguyeân vaø
laøm cho taøi nguyeân trôû thaønh khaû duïng cho nhaø nöôùc”
– Taïo söï dòch chuyeån taøi nguyeân vaø nguoàn löïc

☼ Vai troø ñieàu tieát kinh teá

– Taùc ñoäng ñeán quaù trình taùi saûn xuaát
– Taùc ñoäng leân haønh vi cuûa ngöôøi tieâu duøng vaø ngöôøi saûn
xuaát
– Taùc ñoäng leân thu nhaäp

☼Vai troø oån ñònh hoaù:

– San baèng ñænh cao vaø ñaùy thaáp cuûa phaân phoái thu nhaäp
– Phaân boå laïi nguoàn löïc cho haøng hoaù coâng
– Chuyeån giao laïi phuùc lôïi xaõ hoäi
 1.5.Thueá vaø caùc khieám khuyeát cuûa thò
tröôøng
 →Thò tröôøng thaát baïi trong vieäc cung caáp caùc
dòch vuï coâng coäng
 → Thueá phuïc vuï cho caùc muïc tieâu coâng coäng
 → Khoâng coù söï töông öùng giöõa vieäc noäp
thueá vaø lôïi ích nhaän ñöôïc cuûa vieäc noäp thueá
 → Thueá taâïp trung nguoàn löïc vaøo nhaø nöôùc
ñeå chi vaoø caùc hoaït ñoäng coâng
 → Söï khaùc nhau giöõa ñoùng thueá vaø traû moät
khoaûn tieàn ñeå ñoåi laáy haøng hoaù dòch vuï
 → Ngöôøi ta phaøn nàn nhieàu hôn khi thueá taêng
hôn laø khi giaù haøng hoaù taêng
 1.6.Söï phaùt trieån cuûa caùc hình thöùc thueá
• (töø thôøi Hy Laïp vaø La Maõ coå ñaïi)
°Thueá treân ñaàu ngöôøi
°Thueá treân taøi saûn
°Thueá nhaäp khaåu
°Thueá xuaát khaåu Thueá tyû leä treân thu nhaäp (hoa
lôïi) :5-10%
°Töø trung coå xuaát hieän caùc loaïi thueá giaùn thu,
thueá nhaäp khaåu, thueá chôï, thueá thu nhaäp
°Thueá ñöôïc thu baèng tieàn
°Töø chieán tranh Theá giôùi 2, thueá thu nhaäp caù
nhaân trôû thaønh ñaïi chuùng
1.6.Söï phaùt trieån cuûa caùc hình thöùc thueá
(Xu höôùng hieän ñaïi:)
 Tyû troïng cuûa thueá taêng cao trong thu nhaäp
quoác gia
 Giaûm tyû troïng thueá quan vaø thueá TTÑB
 Thay theá thueá baùn buoân baèng thueá GTGT
 Taêng cao tyû troïng thueá thu nhaäp caù nhaân
vaø thu nhaäp coâng ty( tăng tỷ trọng thuế trực
thu)
 Caùc nöôùc phaùt trieån hieän ñang döïa chuû
yeáu vaøo thueá thu nhaäp vaø thueá an sinh xaõ
hoäi → Heä thoáng baûo hieåm xaõ hoäi maïnh
 1.7. PHAÙP LUAÄT THUEÁ
 Ñịnh nghĩa : Toaøn boä caùc chuaån möïc phaùp lyù xaùc ñònh : hình
thöùc, trình töï thu thueá gaén lieàn vôùi quaù trình hình thaønh, hoaït
ñoäng vaø caùc ñieàu chænh caùc moái quan heä coù tính chaát thueá
 •Quan heä coù tính chaát thueá → quan heä phaùp luaät thueá →Tính
cöôõng cheá
 •Nguyeân taéc : “Thueá do Luaät quyeát ñònh vaø ñöôïc Quoác hoäi
thoâng qua” → theå hieän quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa taát caû caùc
thaønh vieân trong xaõ hoäi vaø chính phuû

 Khaùi nieäm ngöôøi noäp thueá:

Coâng daân
Theå nhaân
Phaùp nhaân
Thöôøng truù/không thường trú

 Phạm vi tác động về Phaùp luaät : Ai laø ngöoøi ñoùng thueá?

 Phạm vi tác động về kinh tế : Ai laø ngöôøi chòu thueá (ngöôøi
thöïc söï ñoùng thueá laø ai)?
 1.8. Caáu truùc moät luaät thueá
 Chuû theå thueá (ngöôøi noäp thueá )
 Cô sôû (ñoái töôïng) chòu thueá
 Nguoàn hình thaønh thueá
 Caên cöù tính thueá
 Ñôn vò tính thueá
 Giaù tính thueá
 Thueá suaát, cách tính thuế
 Caùc cheá ñoä öu ñaõi
 Phöông thöùc thu thueá
 Các lưu ý khi xem xét một Luaät thueá
1. Ngöôøi noäp thueá (chuû theå cuûa thueá):Theå nhaân vaø phaùp
nhaân coù nghóa vuï ñoùng thueá
2. Caên baûn chòu thueá (Cô sôû thueá) :Thu nhaäp, taøi saûn, haøng
hoaù thuoäc sôû höõu ngöôøi ñoùng thueá
3. Nguoàn hình thaønh thueá: Nguoàn thu nhaäp ñeå tính thueá
4. Ñôn vò vaø giaù tính thueá : xaùc ñònh vaø ño löôøng ñoái töôïng
chòu thueá
5. Thueá suaát :
→Theo tyû leä
→ Luyõ tieán (töøng phaàn vaø toaøn phaàn)
→ Luyõ thoaùi
6. Öu ñaõi thueá: Mieãn thueá toaøn boä hay töøng phaàn
7. Traùch nhieäm vaø nghóa vuï ngöôøi ñoùng thueá :Khai baùo, duy
trì soå saùch keá toaùn, cung caáp thoâng tin vaø quy trình ñoùng
thueá
 CAÙC LOAÏI THUEÁ
 Thueá tröïc thu :
– Thueá thu nhaäp caù nhaân
– Thueá thu nhaäp coâng ty
 Thueá giaùn thu :
–Thueá doanh thu (thueá GTGT)
–Thueá doanh thu ñaùnh treân moät soá maët
haøng (thueá ñaëc bieät)
–Thueá xuaát nhaäp khaåu
 Thueá taøi saûn
 Caùc leä phí khaùc
 Các tiêu chuẩn đánh giá một hệ thống thuế

∆ Đánh thuế dựa trên lợi ích thụ hưởng

∆ Đánh thuế dựa trên khả năng đóng thuế
- Thuế tỷ lệ
- Thuế lũy tiến
- Thuế lũy thoái
∆ Các tiêu chí khác :
- Hiệu quả kinh tế
- Tăng trưởng kinh tế
- Bảo đảm số thu thuế
- Tính ổn định
- Tính đơn giản
- Chi phí quản lý
Mối quan hệ số thu thuế và thuế suất

Đường cong Laffer :

Số thu thuế

V(max)

Thuế suất
0%
T* 100%
(Thueá suaát toái öu)
 Hệ thống thuế hiện hành

Nhóm huy động Nhóm huy động Nhóm huy động

từ thu nhập từ tiêu dùng từ tài sản
1.Thuế thu nhập caù 1.Thuế GTGT 1.Thuế nhà đất
nhaân 2.Thuế TTĐB 2.Thuế sử dụng đất
2.Thuế TNDN 3.Thuế XK,Thuế NK nông nghiệp
3.Thuế chuyển
quyền sử dụng đất
4.Thuế tài nguyên
Phân loại thuế :
- Trực thu
- Gián thu
Thuế trực thu Thuế gián thu

Ưu -Phù hợp nguyên tắc -Thu nhanh,dễ thu

công bằng và hợp lý -Không gây phản ứng
tâm lý tiêu dùng
Nhược -Tính biểu lộ dễ gây -Không phân biệt đối
phản ứng tâm lý tiêu xử giữa các tầng lớp
dùng dân cư ,chưa đảm bảo
-Thu chậm,khó thu nguyên tắc công
bằng,hợp lý của thuế
 Nhöõng haïn cheá cuûa heä thoáng thueá nöôùc ta
 Chöa bình ñaúng veà ñoäng vieân ñoùng goùp giöõa
caùc thaønh phaàn kinh teá.
 Chöa bao quaùt heát caùc nguoàn thu coù theå (chuyeån
nhöôïng coå phaàn,baùn taøi saûn, nhaø ñaát…)
 Thueá coøn truøng laáp gaây phaûn öùng khoâng tích
cöïc
 Heä thoáng luaät phaùp chöa hoaøn thieän
 Trình ñoä nghieäp vuï,quaûn lyù thu thueá cuûa caùn
boä thueá coøn haïn cheá
 Chöa phuø hôïp thoâng leä quoác teá
 Chöa ñaûm baûo tính ñôn giaûn, roû raøng