Kabanata

15
Ang mga
sakristan
Nag-uusap ang dalawang
magkapatid na sina Basilio at
Crispin. Pinag-uusapan nila
ang pagbintang kay Crispin
ng pagnakaw ng dalawang
onsa. Habang nag-uusap sila,
may dumating na isang
sakristan.
Hiningi ng sakristan kay
Basilio ang bayad sa
kanyang multa na
dalawang real, at hinihingi
niya mula kay Crispin ang
sinasabing ninakaw
niyang dalawang onsa.
Pinagbawalan rin ng
Sakristan ng lumabas si
Crispin, at maaari lang
lumabas si Basilio ng alas
diyes (10pm), at ito ay
lampas na sa
pinapahintulutang
Lumabas si Basilio ng
simbahan, nararamdaman ang
puot at "guilt" ng pag-iwan
niya sa kapatid doon. Ngunit
habang lumalakad siya pauwi
ay pinutukan siya ng dalawang
gwardiya. Tumakbo si Basilio
papunta sa kanyang bahay...
Kabanata
16
Si
Sisa
Si Sisa ang ina nina Basilio
at Crispin. Noong bata pa
siya, isa siyang magandang
babae na kaakit-akit ang
mukha. Ngunit ng tumanda
na siya ay pumangit na ang
itsura niya, marahil ay dahil
sa gutom o pag-aalala.
Nakapagasawa siya ng isang
sabungero, istambay at
manunugal. Isinugal ng asawa
niya ang mga alahas at
kagamitan ni Sisa, at naging
malupit ang asawa sa kanya.
Maliban dito, maganda ang
boses ni Sisa, at magaling
Sa gabing iyon ay
hinihintay niyang
umuwi ang kanyang
dalawang anak.
Pinaghandaan pa nga
niya silang dalawa ng
Nagkataon nga lang
na dumating ang
kanyang asawa.
Kumain silang
dalawa, at agad-agad
nalang umalis ang
Biglang nakita ni Sisa
ang isang itim na aso.
Naniniwala si Sisa sa
mga superstisyon, at
sinasabi na kapag
nakakita ka ng itim na
aso ay dapat isara
Isinara niya ang pinto, at
nagdasal siya para sa
kaligtasan ng kanyang
mga anak. Nakita niya
ang isang ilusyon ni
Crispin sa isang
dapugan...
Nawala ang ilusyon
ng may kumatok ng
malakas sa pinto.
Isang nagdurugo na
Basilio.
Kabanata 17

Si Basilio
Dumating si Basilio na
pagod na pagod at
nagdurugo ang kanyang
paa. Sinabi niya kaagad
sa kanyang nanay na
buhay pa si
Crispin...naiwan sa
Sinabi ni Basilio sa ina na
pinagbintangan nila si
Crispin ng pagnanakaw ng
dalawang onse. Nagbuntung-
hininga si Sisa, at sinabi na
hindi iniisip ng mga gwardya-
sibil ang pakiramdam ng mga
ina.
Pinagaling ni Sisa ang
sugat ni Basilio at
natulog ang bata.
Pinaginipan niya ang
pagsaktan kay Crispin,
at ang kura at sakristan
mayor na gumagawa
Nang magising si
Basilio mula sa
panaginip, at sinabi
niya na ayaw na
niyang maging
sakristan.
Gusto niyang maging
pastol na
nagtratrabaho para
kay Crisostomo
Ibarra, at si Crispin
raw ay mag-aaral kay