Gamit ng Wika sa

Lipunan
Aralin 6-8
Kasanayang Pampagkatuto:
● Naipaliliwanag nang pasalita ang gamit ng wika
sa lipunan sa pamamagitan ng pagbibigay ng
mga halimbawa (F11PS – Id – 87)

Layunin:
● Natutukoy ang gamit ng wika sa lipunan sa sa
pasalitang paraan.
● Nakabubuo ng pangungusap o pahayag sa
tulong ng cohesive device sa pagpapaliwanag at
pagbibigay -halimbawa sa mga gamit ng wika sa
lipunan.
● Naisasabuhay ang mga epektibong
komunikasyon gamit ang pasalitang paraan sa
araw-araw na pakikipagtalastasan.
 Aralin 6
Cohesive Device
o Kohesyong
Gramatikal
5 Pangunahing Kohesyong
Gramatikal
Reperensiya
Substitusyon
Ellipsis
Pang-ugnay
Leksikal
 z

Reperensiya
Ito ay tumutukoy sa mga panandang salita
na gumamit ng panghalip upang
mabawasan ang paggamit ng paulit-ulit sa
pangngalan. Ang paggamit ng panghalip
ay tinatawag na pagpapatungkol. Ito ay
maaaring maging anapora o katapora
 Reperensiya
Anapora Katapora
Ang anapora ay Ang katapora ay
tumutukoy sa mga tumutukoy sa mga
panghalip na ginagamit panghalip na ginagamit
sa hulihan bilang sa unahan bilang
pananda sa pinalitang pananda sa pinalitang
pangngalan sa unahan. pangngalan sa hulihan.
Anapora
Ang anapora ay tumutukoy sa mga
panghalip na ginagamit sa hulihan bilang
pananda sa pinalitang pangngalan sa
unahan.

Pangngalan
1.Kapag nagkita kayo ni Elena, pakisabi na
kinukumusta ko siya. Panghalip

Pangngalan
2.Sina Peter at Hector ay halimbawa ng mga
estudyante sa Paaralang ABC Elementary. Sila
ay mga honor student.
Panghalip
 Ang katapora ay tumutukoy sa mga

Katapora
panghalip na ginagamit sa unahan
bilang pananda sa pinalitang
pangngalan sa hulihan.

Panghalip
1.Siya’y naging isang mabuting halimbawa sa
ating lahat. Tunay na si Dr. Jose Rizal ay
katangi – tangi. Pangngalan

Panghalip

2.Ano ang mahirap sa subject na ito? Sa totoo

lang ang Matematika ay nakalilibang.
Pangngalan
 z

Substitusyon
Ang Pagpapalit o Substitusyon ay
ang paggamit ng ba’t ibang salita sa
pagtukoy ng isang bagay o kaisipan
 Ang Pagpapalit o

Substitusyon
Substitusyon ay ang
paggamit ng ba’t ibang
salita sa pagtukoy ng
isang bagay o kaisipan

1.Ang wikang Filipino ay makatutulongupang

tayo ay magkaisa. Kailangan natin
pahalagahan ang ating wikang pambansa

2.Dahil sa pagsasalin ng mga wikang

nauunawaan natin namulat tayo sa kulturang
banyaga. Nalaman natin ang Kulturang
Hapones at natuto tayo ng Gawain nila.
 z

Ellipsis
Ang ellipsis ang tumutukoy sa
pagtitipid sa pagpapahayag. Ang
mga salita ay karaniwang inaalis
upang maiwasan ang pag uulit sa
isang pahayag.
Ellipsis
Ang ellipsis ang tumutukoy sa pagtitipid sa
pagpapahayag. Ang mga salita ay karaniwang
inaalis upang maiwasan ang pag uulit sa isang
pahayag.

1.Nagpunta si Mario sa bayan at namili si

Mario sa bayan.
-Nagpunta si Mario sa bayan at namili

2.Nagpunta si Edlyn sa tindahan at bumili si

Edlyn ng suka
-Nagpunta si Edlyn sa tindahan at bumili ng
suka
 z

Pang-ugnay
Ang pang-ugnay na pangatnig ay
ginagamit upang pag-ugnayin ang
dalawang pangungusap.
z
 Ang pang-ugnay na pangatnig ay

Pang-ugnay ginagamit upang pag-ugnayin ang

dalawang pangungusap.

Pang-ugnay
1.Magtatagumpay ang iyong plano sapagkat mabuti
ang layunin nito.
Pang-ugnay
2.Hindi ka makakarating sa iyong pupuntahan kung
hindi mo lilingunin ang mga taong tumulong sa iyo.
Pang-ugnay
3. Itinatanghal ang Kyogen kapag tapos na ang
pagtatanghal ng Noh upang magbigay aliwsa mga
manonood.
 z

Leksikal
Nagkakaroon ng kohesyon ang isang
teksto kung magkakaugnay ang mga
pangungusap sa isang talata at sa
iba pang talata. Ito ay nahahati sa
dalawang uri ang Reiterasyon at
Kolokasyon.
Reiterasyon
Pag-uulit
Mahalaga sa tao ang edukasyon. Ang edukasyon ang
mag-aangat tungo sa Magandang buhay.

Pag-iisa-isa
Nagtanim sila ng mga gulay sa bakuran.Ito ay ang sitaw,
talong, kalabasa at ampalaya.

Pagbibigay kahulugan
Ang mga kapus-palad ay mga mahihirap na kailangan
ang pagkalinga ng mga taong nakaaangat sa buhay.
Kolokasyon
Ito ay ang mga salitang karaniwang ginagamit
na magkakapareho o may kaugnayan sa isa’t
isa.Kaya’t kapag nabanggit ang isa ay naiisip
din ang isa.Maaaring magkapareha o
magkasalungat

Nanay-tatay Doktor- Pasyente

Guro-estudyante Puti- Itim
Doktor- Pasyente Mayaman-mahirap
 Aralin 7
Gamit ng Wika sa
Lipunan
 Gamit ng Wika sa Gamit ng Wika
Lipunan Roman Jacobson
Ni: M.A.K. Halliday (2003)
(1973) 1. Emotive
1. Interaksyonal 2. Informative
2. Instrumental 3. Conative
3. Regulatori 4. Phatic
4. Personal 5. Expressive
5. Imahinatibo 6. Referential
6. Heuristik 7. Metalingual
7. Representatibo 8. Poetic
9. Labelling
Gamit ng Wika sa
Lipunan
Ni: M.A.K. Halliday
(1973)
 Gamit ng Wika sa Lipunan
Ni: M.A.K. Halliday (1973)
1. Interaksyonal
2. Instrumental
3. Regulatori
4. Personal
5. Imahinatibo
6. Heuristik
7. Representatibo
1. Interaksyonal
Ang tungkulin ng wika na ginagamit ng tao sa
pagtatatag at pagpapanatili ng relasyong sosyal sa
kapwa tao

Pasalita Pasulat
Pag-aayayang
Pagbuo ng
kumain,pagpatuloy
imbitasyon o
sa bahay,
programa
pagpapalitan ng
biro
2. Instrumental
ang tungkulin ng wika na ginagamit sa
pagtugon sa mga pangangailangan, pakikipag-usap
o pag-uutos

Pasalita Pasulat

Pag-uutos, Liham-
pakikitungo pangangalakal
3. Regulatori
ang tungkulin ng wikang ginagamit sa
pagkontrol o paggabay sa kilos o asal ng ibang tao.

Pasalita Pasulat
Pagsasabi ng Pagbibigay ng
mga paalala panuto sa
tungkol sa mga pagsusulit,
health protocol resipi
4. Personal
ang tungkulin ng wikang ginagamit sa
pagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon.

Pasalita Pasulat
Pormal/ Pagbuo ng
di-pormal na editoryal at
talakayan, pagsulat ng
debate Suring- Basa
5. Imahinatibo
ang tungkulin ng wikang ginagamit sa
pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing
paraan.

Pasalita Pasulat
Pagbigkas
ng tula, Pagsulat ng
pagganap sa sariling tula
teatro
6. Heuristiko
ang tungkulin ng wikang ginagamit sa
paghahanap o paghihingi ng impormasyon.

Pasalita Pasulat
Pagsasagawa Pagsulat ng
ng sarbey pamanahong
tungkol sa papel, tesis
pandemya
7. Representibo
ang tungkulin ng wikang ginagamit sa pag-uulat ng
mga pangyayari at pagpapaliwanag ng pagkakaugnay-ugnay
ng mga bagay, pagpapahayag ng hinuha o pahiwatig sa
simbolismo ng isang bagay o paligid

Pasalita Pasulat
Pagbibigay ng pahayagan,
impormasyon, mga anunsyo
pag-uulat at patalastas
 Gamit ng Wika
Roman Jacobson
(2003)
 Gamit ng Wika
Roman Jacobson (2003)
1. Emotive 7. Metalingual
2. Informative 8. Poetic
3. Conative 9. Labelling
4. Phatic
5. Expressive
6. Referential
 Gamit ng Wika
Roman Jacobson (2003)
1. Emotive o Pagpapahayag 2. Informative o Pagbabahagi
ng Damdamin ng Impormasyon
Pagpapahayag ng damdamin, Paglalahad ng impormasyon.
saloobin at emosyon.

Halimbawa: Halimbawa:
Naks, ha! Ang galing-galing! Enhance community quarantine
ang ibig sabihin ng ECQ.

3. Conative o Panghihikayat 4. Phatic o Pagsisimula ng

pakikipag-ugnayan
Panghihimok at pag-impluwensya
sa iba sa pamamagitan ng pag- Pakikipag-ugnayan sa kapwa at
utos at pakiusap makapagsimula ng usapan.

Halimbawa: Halimbawa:
Bumili ka ng sabon! Saan ka nanggaling?
 Gamit ng Wika
Roman Jacobson (2003)
5. Expressive o Pagbanggit ng
saloobin, ideya at opinyon
Paglalahad ng nararamdaman
mula pinag-uusapan.
Halimbawa:
Gusto kong malaman mo na
masama ang loob ko dahil
nagsinungaling ka sa akin.
7. Metalingual o Paggamit ng
Kuro-kuro
Lumilinaw sa mga suliranin sa
pamamagitan ng pagbibigay ng
komento sa isang kodigo o batas.
Halimbawa:
Pagpapahayag ng sariling
saloobin sa isang partikular na bagay.
6. Referential o Paggamit
bilang sanggunian
Gamit ng wikang nagmula sa aklat at
iba pang sangguniang pinagmulan ng
kaalaman upang maiparating ang
mensahe at impormasyon
Halimbawa:
Dyaryo, magasin at iba pang mga
babasahin.
8. Poetic o Patalinhaga
Masining na paraan ng
pagpapahayag ng panulaan,
prosa, sanaysay at iba pa.
Halimbawa:
Tula tungkol sa pag-ibig at
buhay.
 Gamit ng Wika
Roman Jacobson (2003)
9. Labelling o Pagbibigay ng panibagong
tawag
Ang gamit ng wika kapag nagbibigay tayo ng
bagong tawag o pangalan sa isang tao o bagay.

Halimbawa:
Popstar Royalty ang tawag kay Sarah Geronimo.
 Aralin 8
KAKAYAHANG
KOMUNIKATIBO
 APAT NA SANGKAP NG KAKAYAHANG
KOMUNIKATIBO
1.kakayahang linggwistiko/ istruktural/ gramatikal-
kakayahang umunawa at makabuo ng mga estruktura
sa wika ayon sa mga tuntunin ng gramatika
2. kakayahang sosyolingwistika-pag- unawa batay sa
pagtukoy sa sino, paano, kailan, saan, bakit nangyari
ang sitwasyong komunikatibo
3. kakayahang pragmatik: pagtukoy sa kahulugan ng
sitwasyong sinasabi, di-sinasabi, ikinikilos ng taong
kausap
4. kakayahang diskorsal: pagtiyak sa kahulugang
ipinapahayag ng mga teksto/ sitwasyon ayon sa
konteksto
 Ayon kay Fantini (Pagkalinawan, 2004), may
mga salik-panlipunan na dapat isaalang-alang
isaalang-alang sa paggamit ng wika tulad ng
ugnayan ng naguusap, paksa, lugar at iba pa.
Nilagom ito ni Dell Hymes sa akronim na
SPEAKING.
S Setting
P Participant
E Ends
A Act Sequence
K Keys
I Instrumentalities
N Norms
G Genre
z

ACTIVITY
#03
GAWAIN A.
PANUTO: Piliin sa loob ng panaklong ang cohesive device
na angkop gamitin sa pangungusap.

1.Madilim sa bahay ng pamilya Rosas (kaya, upang)

nagsindi sila ng kandila para may liwanag.
2. Maagang pumapasok ng paaralan si Nena (maliban sa,
kasama ang) nakatatanda nitong kapatid dahil tuwing
hapon ang pasok nito.
3. Naghahanap-buhay ang magulang (para sa, maliban
sa) mga anak nila.
4. Maagang natutulog si Oscar (ngunit, dahil) tinatanghali
pa rin siya ng gising.
5. (Upang, Parang) kuminta si nanay at makatulong kay
tatay, naisip niyang magtinda ng produkto on-line.
Gawain B
PANUTO: Isulat ang T kung ang pahayag ay tama
at M naman kung mali. Isulat sa sagutang papel.
1.Ang sitwasyon ng gamit ng wika sa Pilipinas ay
hindi na umiiral ngayon.
2. Ang heuristiko ay paraan ng pangangalap ng
datos.
3. Ang sitwasyon ng wika sa lipunan ay maaaring
pasulat at pasalita.
4. Kapag sinasabi kung ano ang dapat o hindi
dapat gawin, ito ay kabilang sa regulatori.
5. Kapag nagpapahayag ng imahinasyon sa
malikhaing paraan, ito ay instrumental na gamit ng
wika.
Gawain C
PANUTO: Gamit ang salitang SPEAKING,
gumawa ng akrostik na tumutukoy sa
pakikipagtalastasan.
S–
P–
E–
A–
K–
I–
N–
G-
 z

Maraming Salamat
sa Pakikinig