Busy Brains Creative School Inc.

Alexannre Heights Subd. Brgy. Samput, Paniqui, Tarlac

GOVERNMENT RECOGNITION NUMBERS:
Pre-Elementary: E-099 s. 2016
Elementary: E-017 s. 2019
Tel. No. (045) 925-3386
Email Address: busybrains2012@yahoo.com
FB Page: Busy Brains Creative School, Inc.

Filipino
School I.D.: 420075

5
Mr. Renz Tyrone B. Benito
Magkatulong na nagtitiklop ng mga labada ang
mag-asawang Carding at Rosa. Mga damit iyon
ng mayamang babaeng nakatira sa kapitbahay.
Si Rosa ang kaniyang labandera.
Uy, Mr. Labandero, ano ka “Pasensiya ka
ba? OA ka, ha! Para ka
tuloy pinagtampuhan ng na, Rose, ha.
tadhana. Okey lang naman
sa akin? Buti nga ’yan,
Alam ko, hirap
natuto kang magtiklop ng ka na,”
labada!”
 “Ay naku, Ricardo, Oo nga, pero
tumigil ka nga d’yan. maglilimang buwan
“Pasasaan ba’t na akong walang
makakakita ka rin ng trabaho. Para tuloy
trabaho. Hindi ka
tayong isang kahig,
naman namimili, di
ba?” isang tuka.”
 Mainam naman sana ang buhay nila noon. Nagtatrabaho si Carding sa
isang kompanyang gumagawa ng mga sitsirya at mahusay ang kaniyang
kita. Isa pa lamang ang anak nila noon. Nagtitinda naman si Rosa sa
harap ng bahay na kanilang inuupahan. Mabentang-mabenta ng kaniyang
mga tindang gulay at kung minsan ay may kasama pang mga isda.
Maganda ang takbo ng maliit niyang negosyo, kaya nang magkaroon ng
dagdag na puhunan ay nagtinda na rin siya ng barbecue tuwing gabi.
Hindi naman ito tinutulan ni Carding. Sa halip, madalas pa silang
mangarap.
“Alam mo, Rose, “Oo nga, ano? Di
pag nakaipon ba pag-aayos ng
tayo, gusto kong makina ng
ituloy ang pag- sasakyan ang
aaral ko sa pinag-aaralan mo
TESDA,” noon?”
 “Oo... kaya “Sabi ko naman kasi sa
iyo noon, tanggapin mo
lang, tumigil na ang tulong ng Tatay
ako nang at Nanay mo. Pinag-
manganak ka aaral ka nila, di ba?
Kung pumayag ka,
dahil kailangan tapos mo na sana ang
mo ako.” pag-aaral mo.”
 “E kasi naman, pareho na
silang matanda, hindi na natin
sila dapat pang pahirapan.
Tama na ang pagdalaw-dalaw
nila sa apo. Alam ko kasi,
naghirap ang nanay sa akin
noong binata pa ako. Hindi nga
ako nakatapos dahil sa barkada
at kalokohan.”
“Ay naku, hayaan
mo na ’yon! Tapos
na, dumaan na!
Harapin na lang
natin ang bukas para
kay Junior.”
Ngunit hindi dumating ang magandang bukas na pinapangarap
ng mag-asawa. Dahil sa paghina ng negosyo ng kompanyang
pinapasukan, isa si Carding sa mga nawalan ng trabaho. Sa
simula’y hindi lubhang nag-alala si Rosa sapagkat may naitabi
pa siya mula sa kaniyang pagtitinda. Ngunit kung minsan, ang
pagsubok ay parang tuksong magkasunod na dumarating.
 Nagkasakit nang malubha ang kanilang anak at kailangang
ipasok sa ospital. Matagal din ang inilagi ng bata sa
pagamutan at dahil doon, unti-unting naubos ang kanilang
ipon. Hindi naman nagkulang sa paghahanap ng trabaho si
Carding, ngunit ang panahon at pagkakataon ay naging mailap
sa kaniya. Sapagkat hindi na siya makapagtinda dahil walang
puhunan, iba na ang naisipan ni Rosa.
Gabi noon nang kausapin ni Rosa
ang asawa.
“Carding, bukas
na bukas din,
kakausapin ko si
Mrs. Cruz.” Ha? Bakit?
“Gusto ko
kasing
maglaba sa
kaniya,” “Ano? Maglalaba
ka?” Ano na lang
ang sasabihin ng
mga kapitbahay?”
 “E, bakit ba natin
iintindihin ang
sasabihin ng mga
kapitbahay? Buhay
natin ito, Carding...
wala na silang
pakialam!”
 Nasunod ang gusto ni Rosa at walang
nagawa si Carding. Sa pagdaan ng mga
araw, tumulong na ito sa asawa kahit pa
kinakantiyawan siya ng mga kaibigan.
Nabalitaan ng mga magulang ni Carding
ang nangyayari
“Uy,kaya
ano baagad nilang
kayo?
Ganito
pinuntahan ang na pala ang
mag-asawa.
nangyayari sa inyo
ni hindi kayo
nagsasabi,”
 “Ipagpatuloy mo ang pag-aaral sa
TESDA dahil alam kong tatanggi kang
bumalik pa sa unibersidad. At habang
nag-aaral ka, kami na muna ang bahala
sa inyo. Nag-iisa ka naming anak,
Ricardo, at hindi ko maintindihan kung
bakit ayaw mong itira ang iyong
magina sa atin. Kasiyang-kasiya naman
tayo sa ating bahay, hindi ba?”
“Rosa, anak, pagbigyan na ninyo
kami na doon na sa bahay namin
kayo lumipat. Ibigay mo na sa
amin ang kaligayahang
makasama ang aming apo.
Matatanda na kami at
kaligayahan naming makasama
ang inyong pamilya, lalo na ang
aking apo.”
 “Opo, Nanay,
sasama kami sa
inyo. Di ba, A, oo sige
Carding?”
Lumipat nga sina Carding sa bahay ng mga magulang. Nakapagpatuloy
rin siya ng pag-aaral sa TESDA.
Naging maganda ang naging takbo ng buhay ng mag-asawa dahil
sadyang mabait ang mga biyenan ni Rosa. Ginawa pa siyang kahera sa
tindahan nito.
Dumaan ang isang taon. Dahil sa ipinakitang sipag,
talino, at kakayahan, ang TESDA na mismo ang
nagrekomenda kay Carding sa isang magandang
trabaho sa Brunei. Tinanggap agad niya ito.
 Mabilis na nagbago ang buhay ng pamilya ni Carding mula noon. Unti-unting
umasenso ang kanilang pamumuhay dahil na rin sa sariling sikap. Nakaipon ng
sapat na puhunan si Rosa mula sa ipinadadala ni Carding. Nagbukas siya ng
isang maliit na tindahan ng mga pangunahing kailangan hanggang ito’y maging
isang ganap na groseri.
Sa ngayon, hindi masasabing nakaahon sa kahirapan na sina Carding at Rosa
ngunit hindi na sila ang dating pamilya na isang kahig, isang tuka. Totoo ang
kasabihang, “Kung may tiyaga, may nilaga.”
Tandaan
Ang pagkakaroon ng
!
pagtutulungan, sipag, at
tiyaga sa anumang
gawain ay tiyak na
 Ano ang
Tesda?
Ang TESDA o Technical Education and
Skills Development Authority ay isang
ahensya ng gobyerno na ang pangunahing
layunin ay ang paunlarin ang
manggagawang Pilipino na may kakayahan
sa buong mundo, at ang pagbigay ng
teknikal na edukasyon at kasanayan sa
pamamagitan ng mga patakaran at mga
Anu-ano ang mga kurso
sa Tesda?
Agriculture
Automotive
Entrepreneurship
Massage Therapy NC II
Pagsasanay
Awastong
Piliin ang
bunga sa bawat
sanhi batay sa
maikling kwento.
1.Si Rosa ay naglalabandera sa
kanilang mayamang
kapitbahay
a.sapagkat walang trabaho si Carding at
mahirap lang ang kanilang pamumuhay

b. sapagakat malaki ang inutang na pera ni

Rosa sa kaniyang amo at kailangan niyang
bayaran ito sa pamamagitan ng paglalabada

c. sapagkat siya ay namasukang kasambahay,

parte iyon ng trabaho bilang kasambahay
2.Nagtatrabaho sa isang kompanya si
Carding at si Rosa naman ay natitinda
ng gulay at isda
a. kaya napagamot nila ang kanilang anak na
may karamdaman

b. kaya nakabili ng bahay at lupa ang mag-

asawa

c. kaya maaayos at masagana ang kanilang

pamumuhay noon
 3.Nanganak si Rose
a. kaya naging masaya ang kanilang
pamilya
b. kaya tumigil si Carding sa pag-aaral sa
TESDA

c. kaya napabayaan ni Rose ang

kanilang negosyo at tuluyang nagsara
ito
4.Matanda na ang mga magulang
ni Carding
a. kaya siya na ang mag-aalaga at
magbibigay ng tulong sa kaniyang mga
magulang
b. kaya di niya tinanggap ang alok ng
kaniyang mga magulang na pag-aralin
siya
c. kaya hirap na silang tumayo at
maglakad
 5.Humina ang negosyo ng
kompanyang pinapasukan ni
Carding
a. kaya umalis sa trabaho si Carding

b. kaya naman binawasan ang kaniyang

sahod o kita

c. kaya naman isa siya sa mga

tinanggal sa trabaho
6.Nagkasakit ang kanilang anak
na si Junior
a. kaya naman naglabada ang mag-
asawang Carding at Rose
b. kaya naman tinanggap ni Carding ang alok
ng kaniyang magulang na pag-aralin siya sa
TESDA
c. kaya naman binenta nila ang kanilang
mga ari-arian upang mapagamot ang anak
 7.Nagpatuloy sa pag-aaral si
Carding
a. hanggang nakapunta siya ng Brunei
upang makapaghanapbuhay

b. kaya naman natuwa ang kaniyang mga

magulang sa desisyon ni Carding

c. pero tinigil niya ulit ang kaniyang pag-

aaral upang makasama ang pamilya
 Anyo ng
Pangungu
sap
Basahin at suriin
ang mga
sumusunod na
pangungusap.
Alisin mo ang ugaling mapanghusga sa
mga tao.
Ang mga
rosas ay napakaganda.
Magulo sa klase si Jobel.
Masipag mag-aral sina Marie at
Erick.
Siya ba’y katulad ni
Robin?
 Alisin mo ang ugaling mapanghusga sa
mga tao.
Sino ang pinag-uusapan sa
pangungusap?
mo
Anong nagbibigay impormasyon sa
panghalip na mo?
alisin ang ugaling
mapanghusga sa mga tao
 Ang mga
rosas ay napakaganda.
Ano ang pinag-uusapan sa
pangungusap?
Ang mga
rosas
Anong nagbibigay impormasyon
sa rosas?
ay
napakaganda
Magulo sa klase si Jobel.
Sino ang pinag-uusapan sa
pangungusap?
si Jobel
Anong nagbibigay impormasyon
kay Jobel?
magulo sa klase
Masipag mag-aral sina Marie at
Erick.
Sinu-sino ang pinag-uusapan sa
pangungusap?
sina Marie at
Erick
Anong nagbibigay impormasyon kina
Marie at Erick?
masipag mag-
aral
Siya ba’y katulad ni Robin?
Sino ang pinag-uusapan sa
pangungusap?
Siya
Anong nagbibigay impormasyon sa
panghalip na Siya?
ba’y katulad ni
Robin?
 Ang mga salitang
may kulay dilaw ay
tinatawag na simuno
o paksa.

Ang simuno o paksa ay

bahaging pinag-uusapan sa
pangungusap. Ginagamitan ito
ng mga panandang ang, ang
mga, si, sina at mga panghalip.
 Ang mga salitang
may kulay berde ay
tinatawag na
panaguri.

Ang panaguri ay nagbibigay

impormasyon tungkol sa
simuno o paksa.
 Mga
halimbawa
ng simuno at
panaguri.
 Si Gina ay nagbigay ng kaniyang plasma
para makatulong sa mga nagkaroon ng
COVID-19.

simuno o
Si Gina
paksa

ay nagbigay ng kaniyang plasma

para makatulong sa mga
nagkaroon ng COVID-19. panaguri
Aba, tuwang-tuwa ang kanilang
mga magulang.

ang kanilang mga simuno o

magulang. paksa

tuwang-tuwa panaguri
 Ang ale ay nagtitinda ng gulay
sa palengke.

simuno o
ang ale paksa

ay nagtitinda ng
gulay sa panagu
palengke. ri
 Kami ay pupunta sa parke.

simuno o
kami paksa

ay pupunta sa
panaguri
parke
 Ako ay marunong
makisama sa ibang tao.
simuno o
ako paksa

ay marunong
makisama sa panagu
ibang tao ri
 Mayroong
dalawang
anyo ang
pangungusap.
Karaniwan at
Di-
Karaniwang-
ayos
 Ano ang
Karaniwan?

nauuna ang panaguri

kaysa simuno
Halimbawa
ng
Karaniwan
g ayos
Wala sa bahay si
Alma.

panagu simuno o
ri paksa
 Para sa buong pamilya
ang bagong plaza.

panagu
ri simuno
o paksa
Malawak ang
palaruan.

panag simuno
uri o paksa
Ano ang Di-
Karaniwan?

nauuna simuno
kaysa panaguri
Halimbawa
ng Di-
Karaniwang
ayos
Si Alma ay wala sa
bahay.

simuno panagu
o paksa ri
Ang bagong plaza ay para sa
buong pamilya.

simuno
o paksa panag
uri
 Ang palaruan ay
malawak.

simuno
o paksa panag
uri
 Ano ang
simuno o
paksa?
Ang simuno o paksa ay
bahaging pinag-uusapan sa
pangungusap. Ginagamitan ito
ng mga panandang ang, ang
mga, si, sina at mga panghalip.
 Ano ang
panaguri?

Ang panaguri ay nagbibigay

impormasyon tungkol sa
simuno o paksa.
 Ano ang
Karaniwan?

nauuna ang panaguri

kaysa simuno
Ano ang Di-
Karaniwan?

nauuna simuno
kaysa panaguri
PAGSASANA
YA
 Tukuyin ang
simuno o
panaguri sa
sumusunod na
pangungusap.
 1. Si Maria ay lumuwas sa
Maynila upang doon mag-aral.

simuno o
paksa
Si Maria

panagu ay lumuwas sa
Maynila upang
ri doon mag-aral
2. Naglalaro sa ulan ang
mga bata.
simuno o ang mga
paksa bata

panaguri naglalaro sa
ulan
 3. Tahimik sa klase sina
Harry at Popoy.
simuno o sina Harry
paksa at Popoy

panagu tahimik sa
ri klase
4. Nagdarasal ang mga
bata.
simuno o ang mga
paksa bata
panagu nagdarasa
ri l
 5. Ang mga lobo ay
makukulay.
simuno o ang mga
paksa lobo
ay
panagu
ri makukula
y
6. Masustansiya ang mga
gulay at prutas.
simuno o ang mga gulay
paksa at prutas

panaguri
masustansi
ya
7. Siya ay masigasig sa
pag-aaral.
simuno o
paksa
siya

panagu masigasig sa
ri pag-aaral
8.Tayo ay uuwi
na.
simuno o tayo
paksa

panagu
ri ay uuwi na
9. Ang mabubuting kaibigan ay
dapat ding ipinagpapasalamat.
ang
simuno o
mabubuting
paksa
kaibigan

panagu ay dapat ding

ipinagpapasala
ri
mat
 10. Ang Diyos ay
mahabagin sa lahat ng tao.
simuno o ang
paksa
Diyos
ay
panagu mahabagin
ri sa lahat ng
tao
Pagsasanay
B
Tukuyin kung
Karaniwan o
Di-karaniwan
ang ayos ng
bawat
pangungusap.
 1. Si Miguel ang nagsabi na ibigay na
lang sa nakababata niyang kapatid ang
mana para sa kanya.

Di-
Karaniwan
2. Ang guro ay maagang dumating sa
paaralan upang mapaghandaan ang
pagsusulit na ibibigay niya mamaya.

Di-
Karaniwan
 3. May magagandang
kinabukasan ang marurunong.

Karaniwan
4. Masama sa katawan
ang paninigarilyo.

Karaniwan
5. Madalas kumain ng kendi
at tsokolate si Benny

Karaniwan
 6. Kami ay pupunta sa
opisina ng koreo mamayang
hapon.

Di-
Karaniwan
7. Si Tito Melchor ang maghahatid
sa atin sa istasyon ng bus.

Di-
Karaniwan
 8. Nakabihis na at handa
nang umalis ang mga anak
natin.

Karaniwan
9. Sina Finn at Jake ay naghahanap
ng mga pambihirang karanasan.

Di-
Karaniwan
10. Tumulong sa paglinis ng
bakuran sina Juan at Jose.

Karaniwan
Pagsasanay
C
 Isalin sa Di-
Karaniwang ayos
ang mga
sumusunod na
pangungusap.
Nasa malayong lugar ang kanyang
mga magulang.

Ang kaniyang mga

magulang ay nasa
malayong lugar.
1. Tumatakbo sa gita ng
dilim ang kabayong puti.

Ang kabayong puti ay

tumatakbo sa gitna ng
dilim.
2. Maganang kumain sa umaga
at hapon ang mga alaga kong
hayop.

Ang mga alaga kong hayop

ay maganang kumain sa
umaga at hapon.
3. Mayaman sa yamang-
tao ang bansang
Pilipinas.

Ang bansang Pilipinas

ay mayaman sa yamang-
tao.
4. Lumayas sa kanilang
bahay si Boskie.

Si Boskie ay lumayas sa
kanilang bahay.
 5. Naging matapat sa
tungkulin si Ginang Cruz.

Si Ginang Cruz ay
naging matapat sa
tungkulin.
 Isalin sa
Karaniwang ayos
ang mga
sumusunod na
pangungusap.
1. Ang mga opisyal ng San
Diego ay nagkakaisa at
nagtutulungan.

Nagkakaisa at
nagtutulungan ang mga
opisyal ng San Diego.
2. Ang mga bisita ay
umalis ng maaga sa
bahay.

Umalis nang maaga

sa bahay ang mga
bisita.
3. Si Baldo ay lumahok
sa pambansang palaro.

Lumahok sa
pambansang palaro si
Baldo.
 4. Ang ulan dito sa
probinsya ay malakas na
naman.

Malakas na naman
ang ulan dito sa
probinsya.
5. Ang temperatura sa Tagaytay
tuwing buwan Disyembre ay
mababa.

Mababa ang temperatura sa

Tagaytay tuwing buwang ng
Disyembre.
 1 . Gawin ang Titik B
Paghahambing ng mga
katangian sa 225.

2. Gawin ang Gawain 1 sa

pahina 227-228.