O EMOCJACH

CZYM SĄ EMOCJE?
• Emocje są szybką, bezpośrednią,
świadomą lub nieświadomą,
subiektywną reakcją na bodźce
pojawiające się w otoczeniu lub w
naszych myślach. Nie musimy
bezpośrednio doświadczać obecności
jakiegoś bodźca, samo myślenie o
nim może wywołać emocje
Emocje doświadczamy jeszcze w życiu płodowym...

• Jeszcze w " brzuchu" matki zaczynamy doświadczać emocji. Możemy się przestraszyć dźwięków,
które słyszymy z zewnątrz, czy poczuć smutek czy zaniepokojenie, tym co się dzieje z mamą.
• W okresie niemowlęcym emocje pomagają nawiązać więź z opiekunem. Na tym etapie
najważniejsze jest dla dziecka synchronizowanie swoich uczuć z opiekunem.
• Około drugiego roku życia dziecko zaczyna obserwować emocje innych osób i na nie reagować np.
Pociesza kogoś przynosząc mu przytulankę.
• Pomiędzy 4- 6 rokiem życia zaczynamy odczuwać poczucie winy i poczucia niższości. W tym
wieku najczęściej doświadczamy, czym jest zaufanie i zaczynamy współczuć innym. Zaczynamy
przewidywać skutki własnego zachowania.
• Dopiero w okresie dojrzewania pojawia się umiejętność wyrażania własnych emocji. Dziecko
wykorzystuje swoje emocje do analizy problemu
• Jako nastolatkowie potrafimy wywoływać własne stany emocjonalne np.. Znajdują hobby.
Zaczynamy sięgać po zachowania agresywna.
 Ułatwiają dążenia do celu

Do czego potrzebne są Aby być świadomym

nam wszystkie te Potrafimy odróżnić smutek od radości

emocje? Pomagają nam dookreślić świat wewnętrzny u innych.

budują komunikacje werbalną (przy pomocy słów) jak i

pozawerbalną (przy pomocy mimiki

Ułatwiają nam przetrwanie

Pomagają w podejmowaniu decyzji

 Złość

• Złość to emocja, która pojawia się w sytuacji, kiedy

ktoś nas zawiódł, okłamał, wykorzystał, oczernił,
stawia opór, wywiera presję. Może przejawiać się w
formie zniecierpliwienia, łagodnej irytacji, frustracji,
rozdrażnienia, zakłopotania. Może przerodzić się w
wybuch wściekłości. Jednak złość to nie to samo, co
gniew. Złość jest ograniczona w czasie, dotyczy danej
sytuacji, na przykład partner spóźnił się na umówione
spotkanie. Kobieta jest zła na niego, poczuła się
zlekceważona, o czym powie partnerowi, który
w końcu ją przeprosi, a wtedy cała sprawa przestanie
kobietę zajmować i złość powoli minie.
 Smutek
• jest kolejnym rodzajem emocji często definiowanym jako przemijający
stan emocjonalny charakteryzujący się uczuciem rozczarowania, żalu,
beznadziejności, bezinteresowności i stłumionego nastroju. W
niektórych przypadkach ludzie mogą doświadczać długotrwałych i
ciężkich okresów smutku, które mogą przekształcić się w depresję.
Smutek może być wyrażony na wiele sposobów, w tym płacz, stłumiony
nastrój, letarg i wyciszenie, wycofanie się.
• Rodzaj i nasilenie smutku może się różnić w zależności od pierwotnej
przyczyny, a sposób, w jaki ludzie radzą sobie z takimi uczuciami,
również może się różnić. Smutek może często prowadzić do
zaangażowania się w mechanizmy radzenia sobie z nim, takie jak
unikanie innych ludzi, samoleczenie i natłok negatywnych myśli.
Strach • Strach jest potężną emocją, która może również
odgrywać ważną rolę w przetrwaniu. Oczywiście nie
każdy doświadcza strachu w taki sam sposób. Niektórzy
ludzie mogą być bardziej wrażliwi na strach i pewne
sytuacje mogą być bardziej skłonne do wywołania tej
emocji. Strach jest emocjonalną reakcją na bezpośrednie
zagrożenie. Podobnej reakcji możemy doświadczyć
względem przewidywanego zagrożenia lub nawet
naszych myśli o tym. To jest to, co zazwyczaj uważamy
za lęk. Lęk wiąże się z przewidywanym strachem przed
sytuacjami. Z drugiej strony, niektórzy ludzie
rzeczywiście szukają sytuacji wywołujących strach.
 • Wstyd to konsekwencja lęku przed zerwaniem więzi, które są
Wstyd podstawową wartością w naszym życiu. Pojawia się, gdy nie
osiągamy zamierzonych celów, nie spełniamy oczekiwań, gdy
nabieramy przekonania, że nie zasłużyliśmy na zauważenie.
Przeżywamy siebie jako słabych i niewartych akceptacji. To skupienie
na naszej niedoskonałości jest początkiem wstydu.
• Skłonność do reagowania wstydem w sytuacjach porażki wynika
między innymi z wysokiej samoświadomości, koncentracji na sobie,
zahamowania emocjonalnego i wysokiej wrażliwości emocjonalnej.
Tę skłonność warunkuje także częsta negatywna ocena w dzieciństwie
ze strony ważnych osób w bliskich relacjach, w tym często
powtarzane komunikaty: „jesteś leniwy”, „jesteś niegrzeczna”,
„jesteśmy rozczarowani Tobą”. Częstym mechanizmem, w którym
powstaje u dziecka wstyd jest obrażanie się na dziecko.
Radość

• Ze wszystkich różnych rodzajów emocji, radość jest tym, do którego

ludzie dążą najbardziej. Radość jest często definiowana jako przyjemny
stan emocjonalny, który charakteryzuje się uczuciem zadowolenia,
radości, satysfakcji i dobrego samopoczucia.O ile radość jest uważana
za jedną z podstawowych ludzkich emocji, o tyle na to, co naszym
zdaniem będzie je tworzyć, duży wpływ ma kultura. Osiągnięcie
pewnych rzeczy, takich jak kupno domu lub posiadanie dobrze płatnej
pracy. To, co faktycznie przyczynia się do wzrostu radości jest jednak
często znacznie bardziej złożone i bardziej zindywidualizowane. Ludzie
od dawna wierzą, że radość i zdrowie są ze sobą powiązane.
Emocje to jest coś co wymaga uwagi, jakiegoś
procesu w nas, przetworzenia, coś tam dla Ciebie
jest do zrobienia i jeżeli tego nie zrobisz to
konsekwencje na dłuższą metę są takie, że
będziesz musiał tego unikać do końca życia i
będziesz się starał to jakoś zrekompensować. To
jest trochę jak z ciałem – jeżeli masz jeden słaby
mięsień inne przejmą jego funkcję, ale wtedy
całość nie działa prawidłowo. Pojawiają się bóle,
urazy, podobnie jest z emocjami. Te emocje są
niezauważone, zignorowane, pominięte, ale tak jak
ten słaby mięsień nie znikają, schodzą do
podświadomości i wpływają na nasze życie
powodując często jakieś nieoczekiwane reakcje,
smutek, niepokój, stres, zachowania których sami
nie rozumiemy.
DLACZEGO TAK • Osoby pochodzące ze środowisk dysfunkcyjnych często
TRUDNO obawiają się emocji, ponieważ kojarzą im się z dużą
nieprzewidywalnością i brakiem reguł, w których się
MÓWIĆ O pojawiają. Ludzie ci są nieustannie gotowi na to, że
EMOCJACH? wydarzy się coś nieoczekiwanego. Nie potrafią jednak
przewidzieć, co to będzie i kiedy nastąpi, ale podskórnie
czują, że jest to w ich pobliżu.
• Badania pokazują, że w rodzinach, w których występuje problem z
nadużywaniem alkoholu, dzieci często otrzymują przekaz, że mają
czegoś nie czuć albo o czymś nie mówić. Zdarza się, że osoby
dorastające w takim środowisku są nakłaniane do ukrywania swoich
uczuć albo nie mają prawa, by głośno wyrażać to, co czują.
Ludzie pochodzący z rodzin z problemem alkoholowym uczą się
komunikować o swoich stanach psychicznych niejasno, nieprawdziwie
albo nie wprost. Mogą mieć też trudności w rozumieniu i
odzwierciedlaniu emocji innych ludzi (Whitfield, 2021).
Nie wiem co czuję. Nie potrafię tego nazwać.
• W naszej kulturze, niestety, nadal wzmacniane jest przekonanie, że emocje są obszarem
zarezerwowanym dla kobiet, a prawdziwi mężczyźni nie ulegają nastrojom i nie płaczą.
Mężczyźni mają przyzwolenie na odczuwanie złości i zachowania agresywne, pozostałe
emocje są poza ich możliwościami przeżywania.
• Przekonanie, że niezależnie od wszystkiego będę twardy, zacisnę zęby, pokażę im moją
siłę, nie wypada mi tego czuć, na kogo wyjdę, jeśli pozwolę sobie na okazywanie emocji,
nie jest jednak bohaterstwem czy przejawem męskości. To strach, który niestety często
wzmacniają oczekiwania społeczne.
Są też osoby, które po prostu nie są zainteresowane tym, co się w nich dzieje. Nie czują
potrzeby, by zanurzać się we własnym wnętrzu i zwiększać samoświadomość. Wolą
zajmować się innymi sprawami niż konfrontacja z własnym lękiem, radością, smutkiem
czy rozdrażnieniem.
Czuje się źle / czuje
się dobrze...
Co możemy zrobić, by
zrozumieć to, co tobą
dzieje ?
• Tym, co nas łączy, jest to, że jeśli chcemy pójść dalej potrzebujemy domknąć tę trudną i bolesną
sytuację z przeszłości, wyciągnąć z niej wnioski i odrobić lekcje. Warto, żebyśmy wybaczyli tym,
którzy nas skrzywdzili, nie potrafili lub nie chcieli pomóc. Istotne jest także to, żebyśmy
zobaczyli i wybaczyli sobie, niezależnie od tego, czy coś stało się przez nas, czy było poza nami. To
doświadczenie jest już historią. Teraz czas, żeby żyć dalej. Nie chodzi o to, żeby usprawiedliwiać
zło, przemoc czy zaniedbanie, zapominać o nich czy udawać, że nie istnieją. Pamiętaj, że
przebaczyć nie oznacza zaakceptować.
 Jak możemy radzić sobie z trudnymi sytuacjami i emocjami,
które się wtedy pojawiają?
• Każdego dnia spróbuj wygospodarować kilka minut, które spędzisz w ciszy.
• Każdy dzień to nowa szansa na to, by skomunikować się samą sobą. Obserwuj
przeżywane emocje
• Spróbuj otworzyć się na spontaniczne wyrażanie uczuć. Napisz do siebie wspierający
list, w którym zawrzesz wszystkie słowa, które potrzebowałaś usłyszeć
w problematycznej dla ciebie sytuacji.
• Zamiast stale pytać siebie: Dlaczego to się stało? Spróbuj zapytać: Co mogę z tym
zrobić? Naucz się oddychania przeponowego.
• W bezpiecznym dla ciebie miejscu skup się na słowach, które zaczynają się na literę
„r" lub zawierają ją. Wypowiadaj te słowa głośno, akcentując tę spółgłoskę.

• Inną możliwością jest wypowiadanie dźwięków AM lub OM.

• Masaż jest okazją, by zredukować w twoim organizmie poziom stresu i pobudzić
receptory odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności.
• Za każdym razem, gdy masz taką możliwość, popatrz w niebo.
• Załóż sobie na przegubie dłoni gumkę recepturkę albo gumkę, którą można spiąć
włosy. Za każdym razem, gdy poczujesz, że emocje rosną i stają się męczące,
pstryknij gumką, by zatrzymać emocjonalną falę.