LECZNICZE ZIOŁA

“Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja jest trucizną”

Paracelsus
Zioła to wszystkie rośliny zawierające cenne dla zdrowia
roślinne związki chemiczne np. saponiny, terpeny, garbniki,
flawonoidy, które wpływają na metabolizm człowieka.

Do roślin zielarskich zalicza się gatunki: przyprawowe,

lecznicze, przy czym niektóre z nich są trujące (efekt
zależy od dawki - Paracelsus - zjawisko hormezy).
1. Układ odpornościowy - zioła w walce z infekcjami

kwiat i owoc bzu czarnego traganek

dzika róża andrographis (brodziuszka
rokitnik wiechowata)
malina artemisia annua (bylica roczna)
tymianek/macierzanka tarczyca bajkalska
oregano pelargonia afrykańska
sosna (suramina) /świerk/ jodła echinacea (jeżówka)
(olejek pichtowy)
czarnuszka (tymochinon)
czystek
KWIAT BZU CZARNEGO
OWOC ROKITNIKA
ZIELE BRODZIUSZKI WIECHOWATEJ
Zioła te mają głównie działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, dzięki zawartym w nim polifenolom i
saponinom triterpenowym. Niektóre działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo, a
inne dodatkowo modulują układ odpornościowy, za co odpowiadają głównie zawarte w nich
polisacharydy.
Traganek błoniasty (Astragalus membranaceus) – stymuluje układ odpornościowy i działa adaptogennie. Wykazuje działanie
antybakteryjne, przeciwzapalnie i przeciwwirusowe. Jest stosowany głównie w leczeniu chorób przewlekłych z zaburzeniami
odporności, w ogólnym osłabieniu, w celu zwiększenia sił witalnych. Ponadto wydłuża czas życia komórek i zapobiega procesom
starzenia się, a nawet cofa niektóre już zaistniałe. Przeciwdziała miażdżycy i rozwojowi nowotworów.

Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) – wspiera układ immunologiczny, korzystnie działa na regenerację i
funkcjonowanie wątroby, zapewnia naturalny detoks; wykazuje działanie przeciwpasożytnicze, wzmacnia układ sercowo-
naczyniowy; reguluje poziom glukozy i wspiera układ nerwowy. Wykorzystywany w leczeniu boreliozy i chorób wirusowych jak
grypa czy koronawirus..

Bylica roczna (Artemisia annua) – w liściach znajdują się aktywne związki chemiczne, najważniejszy to artemizyna; wykazuje
silne działanie przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze i przeciwmalaryczne. Pomocna w leczeniu grypy i koronawirusa.

Tarczyca bajkalska – działa przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Dawniej była stosowana w
alergiach, przeciw atakom astmy i stanach zapalnych układu pokarmowego. Obecnie wyciągi z tarczycy są często stosowane w
celu zapobiegania epidemiom grypy i hamowania aktywności innych wirusów.
● zioła oddziałujące na układ oddechowy
lipa, miodunka, anyż, kocanka
pierwiosnek, lukrecja
macierzanka, majeranek
babka lancetowata, bluszcz
pospolity, prawoślaz
szałwia, goździki
działanie: wykrztuśne,
sekretolityczne - ↑rzadki śluz,
mukolityczne - zmniejszające
lepkość, rozkurczające
mięśnie gładkie oskrzeli,
regenerujące płuca,
przeciwbakteryjne, tonizujące,
znieczulające,
przeciwastmatyczne
● zioła oczyszczające zatoki

eukaliptus działanie: upłynniające

czarny bez śluz, nawilżające,
goryczka udrażniające,
przeciwbakteryjne,
majeranek
przeciwwirusowe,
dziewanna przeciwbólowe,
werbena przeciwgorączkowe,
uszczelniające naczynia
pierwiosnek
krwionośne
szczaw zwyczajny
KWIAT DZIEWANNY
ZIELE GORYCZKI (SUROWIEC KORZEŃ)
ZIELE SZCZAWIU ZWYCZAJNEGO
● inne surowce wspierające odporność

czosnek

cebula

imbir

kurkuma

ocet jabłkowy

produkty pszczele: propolis, pierzga, miód, pyłek, mleczko

zakwasy naturalne zawierające probiotyki i ich metabolity np. kiszonki, zakwasy

Przepisy na odporność

❖ napar rozgrzewający, wzmacniający odporność:

1 łyżka suszonych malin (sok), kilka owoców dzikiej róży,

1 łyżka lipy, 1 łyżka kwiatu bzu czarnego,
½ łyżki macierzanki,
2 plasterki korzenia imbiru, kilka goździków
1,5 l gorącej wody
(kiedy przestygnie można dodać miodu)
❖ oksymel - ocet miodowy - słodko-kwaśny, ziołowy syrop powstały w wyniku maceracji
ziół i przypraw w occie jabłkowym i miodzie. W Starożytności Hipokrates stosował go w
swoich leczniczych recepturach. Działa antybiotycznie i przeciwwirusowo. Redukuje ból
gardła, ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny i wspiera układ odpornościowy w
czasie sezonowych infekcji.

składniki: ocet jabłkowy niepasteryzowany, miód, imbir, kurkuma, czosnek, pieprz czarny.

1. Czosnek, imbir i kurkumę pokrój na drobne kawałki, wraz z pieprzem umieść na dnie słoika.
2. Całość zalej octem jabłkowym (do całkowitego zakrycia składników).
3. Słoik zamknij szczelnie zakrętką. Możesz też użyć czystej ściereczki, zabezpiecz gumką
recepturką.
4. Przechowuj przez 4-6 tygodni w temperaturze pokojowej, w zacienionym miejscu, codziennie
wstrząsając.
5. Po upływie tego czasu ocet odcedź, a następnie dodaj miód. Zamieszaj aż się rozpuści.
6. Oxymel przechowuj w szklanej butelce, w ciemnym i chłodnym miejscu.

Stosuj 1 łyżeczkę rozpuszczoną w 1/2 szklanki wody, pijąc 2x dziennie między posiłkami.
ZIELE MIODUNKI
ZIELE MACIERZANKI PIASKOWEJ
2. Oczyszczanie organizmu - zioła detoksykujące
pietruszka, mącznica
lekarska (uva ursi), skrzyp
polny
fiołek trójbarwny, pokrzywa,
chaber, glistnik jaskółcze
ziele
liście brzozy, perz właściwy
przytulia czepna, łopian
stokrotka, mniszek,
dziurawiec, kocanka,
ostropest, karczoch
działanie:
antyoksydacyjne,
dezynfekujące,
rozkurczowe, moczopędne
- usuwają bakterie,
szkodliwe metabolity, złogi i
kamienie z dróg
moczowych, saluretyczne
(przeciwobrzękowe)
wspierające metabolizm,
produkcję żółci, napotne.
ZIELE FIOŁKA TRÓJBARWNEGO
ZIELE PRZYTULII CZEPNEJ
ŁOPIAN (SUROWIEC KORZEŃ)
Pietruszka - surowcem jest korzeń, nać, a także nasiona, jest silnym diuretykiem, który
zwiększa produkcję i wydzielanie moczu, pomaga usunąć z nerek bakterie i szkodliwe
związki, stanowi wsparcie przy infekcjach nerek i pęcherza moczowego, jest cennym
źródłem antyoksydantów.

Pokrzywa – jest bogatym źródłem kwasów organicznych, flawonoidów i triterpenów, ma

właściwości moczopędne i przeciwobrzękowe (saluretyczne pomaga w usuwaniu jonów
sodu i potasu, a także wody), odkażające, obniża ciśnienie, jest źródłem żelaza.

Fiołek trójbarwny - działa oczyszczająco i moczopędnie, uszczelnia ściany naczyń

włosowatych (zawiera bioflawonoidy: rutozyd, kwercetynę, hesperydynę i działa rozkurczowo
na naczynia krwionośne - reguluje ciśnienie krwi, działa napotnie, zawiera duże ilości
śluzów, soli mineralnych i garbników, kwas salicylowy i salicylan metylu (działanie
przeciwreumatyczne, na stłuczenia i bóle mięśni), witaminę C, kwasy organiczne,
karotenoidy (zeaksantynę i wiolaksantynę), umbeliferon (hydroksykumarynę o działaniu m.in.
przeciwnowotworowym), saponiny triterpenowe (działanie na drogi oddechowe, przewód
pokarmowy i układ moczowy).
Perz właściwy – kłącza łagodzą objawy kamicy nerkowej. Mają działanie moczopędne. Stosuje
się je na nieżyty nerek objawiające się skąpym wydalaniem moczu. Perz często włącza się do
diety odchudzającej. Jednocześnie oczyszcza krew. Obniża poziom glukozy.

Przytulia czepna - działanie antyoksydacyjne - przeciwnowotworowe, zwiększające apetyt,

ściągające, gojące i regenerujące (na skórę), oczyszczające i przeciwzapalne (pobudza układ
limfatyczny), napotne, przeciwgorączkowe, tonizujące, wspomaga działanie wątroby, śledziony i
trzustki, zawiera: glikozydy irydoidowe, kwasy fenolowe, flawonoidy i terpeny.

Łopian - stosuje się przy problemach z układem pokarmowym, pobudza do produkcji żółci,
soków trawiennych i enzymów, działa moczopędnie, obniża poziom glukozy we krwi dzięki
inulinie, która pomaga w wyrównaniu poziomu cukru we krwi i kwasowi arktygenowemu, który
pobudza trzustkę do produkcji insuliny. Stosowany na skórę i włosy - pobudza wzrost włosów,
reguluje wydzielanie sebum, odżywia.
● inne substancje wspierające oczyszczanie organizmu
węgiel aktywny - substancja organiczna, otrzymywana najczęściej z miazgi drzewnej,
poddawana procesowi karbonizacji (w 400–800 st. C), a następnie aktywowana, co powoduje
uzyskanie silnych właściwości adsorpcyjnych, cechą charakterystyczną węgla aktywnego jest jego
duża powierzchnia wchłaniająca, w przewodzie pokarmowym wiąże zanieczyszczenia, toksyny i
niektóre leki.

ziemia okrzemkowa (diatomit) - sproszkowana skała osadowa powstała w wyniku skamienienia

pancerzyków okrzemek osiadłych na dnie zbiorników wodnych; zawiera duże ilości amorficznej
krzemionki działającej leczniczo jako środek na choroby wieku podeszłego, chorobę Alzheimera,
miażdżycę, łamliwość włosów i paznokci, złamania, bóle pleców, osteoporozę, choroby skórne,
zapalenia ścięgien, przyspieszającej gojenie ran i spłycającej zmarszczki; zawiera miliony ujemnie
naładowanych pancerzyków okrzemek, przyciągających dodatnio naładowane bakterie, grzyby,
pleśń, pierwotniaki, wirusy, endotoksyny, pestycydy i pozostałości po lekach, metale ciężkie
wiążąc je i usuwając z organizmu przez układ trawienny.
zeolity medyczne (klinoptylolity) - sproszkowane minerały, powstałe w procesie zetknięcia lawy
wulkanicznej z podziemnymi wodami alkalicznymi, mają postać kryształowej siatki, w której
znajdują się liczne wolne przestrzenie (mikropory), do których adsorbowane są zanieczyszczenia
np. metale ciężkie, toksyny, wolne rodniki.

chlorofil - organiczny związek chemiczny występujący w roślinach jako zielony barwnik

umożliwiający przeprowadzenie procesów fotosyntezy; wykazuje działanie antyoksydacyjne,
przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, detoksykacyjne (zwiększa przepływ krwi i wiąże toksyny,)
przyspieszające gojenie się ran i procesy regeneracji błon śluzowych, wzmacniające pożyteczną
florę bakteryjną jelit; źródłem w diecie są: jarmuż, szpinak, seler, koperek, natka pietruszki,
rzeżucha, roszponka, zielone sałaty, brokuły, mniszek, podagrycznik, stokrotka, pokrzywa, młody
jęczmień, lucerna, algi (spirulina i chlorella).

enzymy Bołotowa - sfermentowany napój na bazie koziej serwatki i ziół (głównie glistnika
jaskółczego ziela) - zawiera tylko najsilniejsze szczepy bakterii probiotycznych, które nie uległy
zniszczeniu przez trujące alkaloidy glistnika; napój ten przyspiesza procesy regeneracji komórek i
odnowy organizmu; oczyszcza układ pokarmowy i odbudowuje florę bakteryjną.
GLISTNIK JASKÓŁCZE ZIELE
Przepisy na oczyszczenie i regenerację organizmu

❖ enzymy Bołotowa na glistniku

składniki: 3 litry serwatki koziej, szklanka cukru, 1 szklanka świeżego pokrojonego lub
suszonego jaskółczego ziela

1. Ziele wraz z krzemieniami (obciążnikami) włóż do woreczka z gazy lub bawełny i umieść na dnie
słoika z serwatką.
2. Jeśli serwatka była przegrzana (podczas procesu tworzenia twarogu) wtedy lepiej dodać jeszcze
łyżkę surowej koziej kwaśnej śmietany (żeby dostarczyć żywe bakterie kwasu mlekowego).
3. Mieszaninę zabezpieczoną ręcznikiem papierowym lub kilkoma warstwami gazy przechowuj ok.
2 tygodni w ciepłym zacienionym miejscu.
Pij rozcieńczone w niewielkiej ilości wody o temp. pokojowej 20 min. przed posiłkiem.
Zacznij od 10 ml rozcieńczonych w ⅓ szklanki wody, z czasem zwiększ ilość płynu
enzymatycznego do 50, a nawet 100 ml. Zaleca się stosowanie przez 2-3 tygodnie i
powtarzanie kuracji co jakiś czas.
❖ odwar oczyszczający, wspierający metabolizm
składniki:

1 łyżka przytulii czepnej

1 łyżka płatków bławatka/chabra

1/2 łyżki skrzypu polnego

1/2 łyżki korzenia mniszka

1 łyżka liści brzozy

kilka plasterków korzenia pietruszki

2 plasterki imbiru

1,5 l wrzątku

Zalać wrzątkiem, zagotować, odcedzić po ok. 10 min. Popijać porcjami w ciągu dnia
minimum godzinę po posiłku.
 ❖ koktajl zielony detoks

składniki:
1 garść szpinaku, 1 pęczek natki pietruszki
½ grejpfruta/ pomarańczy
2 plasterki imbiru
1 banan
1 łyżka siemienia lnianego, 1 łyżka oleju z ostropestu
1 łyżeczka chlorelli/ 1 łyżeczka liofilizowanego jęczmienia młodego

Składniki zblendować, można dodać wody do lżejszej konsystencji.

3. Przewód pokarmowy - zioła usprawniające trawienie
ZIOŁA ŻOŁĄDKOWE
lukrecja, siemię lniane, prawoślaz, babka
lancetowata, ślaz dziki, mięta, przywrotnik,
nagietek, rumianek
kora wiązu czerwonego, czystek,
imbir, miąższ aloesu, goździki, żurawina
działanie:
osłaniające, śluzotwórcze, regenerujące
śluzówkę, ściągające, przeciwzapalne,
przeciwbakteryjne, usprawniające trawienie,
regulujące ph
ZIOŁA WĄTROBOWE
ostropest, karczoch, korzeń mniszka, dziurawiec,
glistnik jaskółcze ziele, kurkuma, rzepik, szanta,
berberys, jałowiec, kora jesionu, boldo, ziele cykorii,
bluszczyk kurdybanek
działanie:
regenerujące, detoksykujące, hepatoprotekcyjne,
żółciotwórcze, przeciwzapalne, przeciwutleniające,
chronią hepatocyty przed stłuszczeniem
LUKRECJA (SUROWIEC - KORZEŃ)
OSTROPEST PLAMISTY
ZIOŁA JELITOWE
ZIOŁA TRZUSTKOWE

trawienie, regulacja mikrobioty, działanie

kocanka, macierzanka, krwawnik,
przeciwpasożynicze, przeciwgrzybicze:
glistnik, pokrzywa, nagietek, mięta,
piołun (artemisia absynth), wrotycz, tysiącznik,
bylica boże drzewko, kminek,
macierzanka/tymianek, oregano, goździki
lubczyk, imbir, kurkuma, cynamon,
hemoroidy, krwawienia:
tasznik, krwawnik, kora dębu działanie: żółciotwórcze,
przeciwzapalne, detoksykujące,
biegunki: zwiększające ilość soków
tarnina, kobylak, jagoda, bukwica (czyściec lekarski), trawiennych
arcydzięgiel
DODATKOWE WSPARCIE TRAWIENIA

trawienie: ● probiotyki (kiszonki, octy naturalne)

rumianek, koper włoski, mięta
● prebiotyki (błonnik np. inulina, skrobia oporna)
● postbiotyki (krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe
zaparcia:
np. masłowy, supernatanty, bakteriocyny)
imbir, boldo, lawenda, aloes, tatarak, janowiec, senes (uwaga!
● enzymy (bromelaina - ananas; papaina - papaja,
uzależnia rozleniwiając jelita), nasiona babki płesznik, błonnik
enzymy Bołotowa)
jabłkowy - przy błonnikach pijemy dużo wody
ZIELE KRWAWNIKA
KOBYLAK - szczaw koński (SUROWIEC KORZEŃ)
ARCYDZIĘGIEL - anielskie ziele
Przepisy na produkty wspierające układ pokarmowy

❖ napar na żołądek ❖ macerat przeciwko

1 łyżka korzenia lukrecji
1 łyżka babki
lancetowatej
1 łyżka prawoślazu
1 łyżka płatków nagietka
2 łyżki siemienia
lnianego
kilka goździków
1,5 l gorącej wody
Helicobacter Pylori
2 łyżki młotkowanych lub
mielonych goździków
200 ml soku z żurawiny bez cukru
Goździki zmielić lub rozdrobnić,
zalać sokiem z żurawiny, najlepiej
NFC, odstawić na 24h w chłodne
miejsce. Przechowywać w
lodówce, popijać łyżkę 2x
dziennie - można rozcieńczyć w
letniej wodzie.
4. Układ sercowo-naczyniowy
Głóg owoce i kwiaty - poprawiają ukrwienie mięśnia sercowego, zwiększają przepływ wieńcowy krwi, przyspieszają akcję
serca i poprawiają jego tolerancję na niedobór tlenu, rozszerzają naczynia wieńcowe, tonizują pracę serca, obniżają
ciśnienie krwi

Serdecznik - wpływa regulująco i modyfikująco na czynność układu przewodzącego serca, łagodzi kołatania serca i
arytmię oraz wzmacnia mięsień sercowy

Skrzyp polny - żródło krzemu o działaniu przeciwmiażdżycowym i wzmacniającym naczynia krwionośne, działanie
moczopędne, obniżające ciśnienie.

Rdest ptasi - dzięki zawartości krzemionki i flawonoidów wzmacnia naczynia krwionośne, pomaga regulować krążenie krwi
i zmniejszać stres związany z sercem, a tym samym pomaga zapobiegać miażdżycy i udarowi serca.

Jemioła - wspiera prawidłową pracę serca, zdrowie układu krążenia i reguluje ciśnienie krwi, wykazuje działanie
przeciwzapalne oraz wspomagające utrzymanie fizjologicznego poziomu cholesterolu

Czosnek - wykazuje właściwości przeciwzakrzepowe, działając podobnie jak aspiryna, zmniejszając lepkość krwi, wpływa
na działanie śródbłonka naczyniowego, powodując rozkurcz naczyń krwionośnych, w wyniku czego można zapobiec
zawałowi serca i udarowi oraz zmniejsza zmiany miażdżycowe

Forsycja - źródło kwercetyny i rutyny uszczelniających naczynia krwionośne; posiada właściwości przeciwzapalne,
antyoksydacyjne, uspokajające i rozkurczowe; obniża poziom glukozy we krwi

Nawłoć pospolita - zapewnia wsparcie w leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego (miażdżyca, żylaki); obniża
ciśnienie krwi.; wykazuje działanie przeciwzakrzepowe i uszczelniające naczynia krwionośne
KWIAT GŁOGU
SERDECZNIK
RDEST PTASI
Przepisy na oczyszczenie i regenerację organizmu
❖ napar obniżający ciśnienie i tonizujący mięsień sercowy
1 łyżka owoców głogu
1 łyżka kwiatów głogu
1/2 łyżki skrzypu polnego
1 łyżka serdecznika
1 łyżka pokrzywy
1/2 łyżki kwiatów nawłoci
1/2 łyżki kwiatów forsycji
kilka szyszek chmielu
1,5 l gorącej wody
 ❖ nalewka z owoców głogu
składniki:

1 kg przemrożonych owoców głogu,

0,5 l spirytusu 95%

2 szklanki przefiltrowanej wody

200 g miodu

przygotowanie:

1. Rozpuść miód w wodzie.

2. Przepłucz owoce na sicie, umieść w dużym słoju i lekko ugnieć.
3. Zalej głóg spirytusem, dodaj roztwór miodu, połącz składniki i szczelnie zamknij słój, po czym odstaw w
ciemne i chłodne miejsce na 4 miesiące.
4. Po upływie wyznaczonego czasu zlej nalewkę znad owoców i przefiltruj przez gazę, a owoce odciśnij.
5. Przelej nalewkę do ciemnych butelek i odstaw w chłodne miejsce na co najmniej 6 miesięcy.
5. Pamięć i koncentracja - działanie nootropowe

zioła wyciszające: lawenda, kozłek lekarski, chmiel, melisa, męczennica

(passiflora)

zioła adaptogenne: ashwagandha, różeniec górski, gojnik

zioła prokognitywne (poprawiające funkcje poznawcze): żeń-szeń, bacopa

monnieri, kurkuma, gałka muszkatołowa

zioła na krążenie mózgowe: miłorząb japoński (ginkgo), głóg, zielona herbata,

kawa, kakao

dodatkowo: lecytyna, kwasy omega 3, magnez, potas, wapń, cynk, witaminy z gr.
B, wit. E, wit. K2, soplówka jeżowata, grzyb reishi
działanie: dzięki zawartym substancjom aktywnym głównie z grupy flawonoidów,
triterpenów, steroli roślinnych i olejkom eterycznym mają właściwości
neuroprotekcyjne, stymulujące pracę mózgu i adaptogenne. Wykorzystywane są
w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych takich jak choroba Parkinsona czy
Alzheimera.
MIŁORZĄB JAPOŃSKI (GINGKO BILOBA)
ŻEŃ-SZEŃ SYBERYJSKI (SUROWIEC KORZEŃ)
ZIELE GOJNIKA
Przepisy na wzmocnienie funkcji poznawczych

❖ herbatka poprawiająca koncentrację ❖ produkty wspierające

pamięć
1 łyżeczka zielonej herbaty np. sencha tłuste ryby (kwasy
omega-3)
1 łyżeczka melisy jajka (cholina, witaminy z
grupy B)
1 łyżeczka gojnika awokado (nienasycone
kwasy, wit. E)
1/2 łyżeczki ginkgo biloba orzechy i nasiona (cynk,
magnez, żelazo, miedź)
½ łyżeczki żeń-szenia jagody i borówki
(polifenole)
1 łyżka owoców głogu gorzka czekolada
(flawonoidy, magnez)
500 ml gorącej wody
brokuły i zielone
warzywa (wit. K2 i
cholina)
kiszonki (probiotyki i wit.
Interakcje wybranych ziół z lekami
przeciwzakrzepowymi jak warfaryna i salicylany: przeciwzapalnymi jak ibuprofen, diklofenak:

Męczennica cielista, Gingko (dolegliwości żołądkowe)

Kasztanowiec zwyczajny, Dziurawiec (wzrost fotowrażliwości)

Korzeń żeń-szenia,

Jeżówka purpurowa,
z lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwlękowymi
Wiesiołek dwuletni i Ogórecznik lekarski,
jak fluoksetyna, benzodiazepiny:
Imbir lekarski i Kurkuma,
Dziurawiec i Korzeń żeń-szenia (zespół serotoninowy)
Berberys pospolity, Złocień maruna (wrotycz),
Rumianek (nasila objawy lęku)
Borówka czarna i Goździki,

Czosnek,

Kora wierzby, Miłorząb japoński.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ :)