trsK;d orD;rsm;twGuf cGJ vS,af vmif;pm&if;rsm;wGif trsK;d (The Philippines) wdk@jzpfonf?
wrf;jzifh ud, k pf m;ðyonfph epf (Quo orD;rsm;udk cGw J rf;jzifh owfrw S af y; od@k aomf &0rf'g (Rwanda)/ qD'G if -ta) onf ‚if;wd@k ukd Eki d if aH &;tcef; jcif;[lI awG@&onf? (Sweden)/ aumhpw f m&Dum (Cost u¾twGi;f wd;k aygu0f ifa&muf urBmay:±Sd Edik if aH ygi;f 92 -a Rica)/ awmiftmz&du (South Edkifapa&;twGuf ausmaxmuf EdkifiHwGif trsKd;orD;rsm; EdkifiHa&; Africa) EdkifiHrsm;wGif cGJwrf;jzifh aemufcHay;rnfh a'gufwdkifwck wGiyf g0ifrE_ e_ ;f jrifrh m;vmap&ef cGJ ud, k pf m;ðypepf (Quota) udk usio hf ;kH (enf;pepfwck) jzpfonft h jyif t wrf;jzifh ud, k pf m;ðypHepf (Quota) onfqakd omfvnf; tqifh 3 qifh rsK;d orD;rsm;udk Edik if aH &;avmuwGif udk usio hf ;kH aeonfukd awG@&onf? vH;k wGif usio hf ;kH onfukd rawG@&ay? oauFwwcktjzpf Aef;jyoabm awmiftar&du Edik if rH sm;jzpfonfh tqdyk gEikd if rH sm;. cGw J rf; om toHk;cscH&onfhtjzpfrsKd; r tm*siw f ;D em; (Argentina)/ aumh jzifh ud, k pf m;ðypHepf (Quota) usihf oufa&mufap&eftwGuf aocsm pfwm&Dum(Costa Rica)/ *ef,m oH;k yHu k kd wzufpmrsuEf mS yg Z,m; atmif vkyaf y;xm;onfh pepf[k em (Guyana) ESiOhf a&mywGif =op wGif avhvm=unfEh ikd o f nf? vnf; qdEk ikd yf gonf? a=w;vsm; (Austria)/ *smreD (Germ trsK;d orD;rsm;twGuf cJG trsK;d orD;rsm;twGuf cGJ a ny)/ tdi k pf vef (Iceland)/ e,f wrf;pepf (Quota) onf tm;vH;k t wrf;jzifh ud, k pf m;ðyonfph eH pf (Quo omvef (Netherlands)/ tm±SwiG f wGuf wlnaD om tcGit hf vrf;rsm; -ta) udk ydi k ;f jcm;=unfv h #if tqifh xdik 0f rf (Taiwan) ESihf tmz&duwGif qdo k nfph Of;rsO;f udk qef@usio f nf[k oH;k qifjh zifh awG@Eikd o f nf? rdZk rfbpfcf (Mozambique) ESihf &0rf vnf; tcsKŒd ujrifEikd o f nf? tcsKŒd u 1? Constitutional Quota zG@J pnf; 'g (Rwanda) ponfh Edik if rH sm;jzpf vnf; Tpepfonf t&nftcsi;f tkycf sKyfykH tajccHOya'wGif trsK;d onf? vuf±dS 13 Edik if rH mS (Quota) a=umifrh [kwyf J “trsK;d orD;” qdw k hJ orD;rsm;tm; &mcdik Ef e_ ;f jzifh yg0ifEikd f pepfukd jyXmef;Edik &f ef óud;yrf;aeqJ vdiv f uQ%ma=umifo h m Edik if aH &; cGifhtwGuf jyXmef;jcif;jzifh v$wf jzpfonf? ‚if;wd@k rmS ta±SŒ'Darm orm;jzpfvmrnf/ xd@k jyif wu,f awmfwiG f trsK;d orD;rsm; cGw J rf;jzifh (East Timore) ESihf qD;&D;,m;vD,kd t&nftcsi;f ±So d nfh Ekid if aH &;orm; yg0ifEikd &f ef óu;d pm;jcif;? (Sierra Leone) ponfh Edik if rH sm;jzpf rsm;udrk l ab;z,fweG ;f xkwv f u kd o f 2? Election Law Quota a±G ; onf? vdjk zpfomG ;rnf[v k nf; tjiif;yGm; aumuf wifajrmufrq _ ikd &f mOya' ‚if;wd@k xw J iG f tcsK@d Eikd if H =uonf? Y cGw J rf;jzifh trsK;d orD;rsm;udk 0if rsm;rSm trsKd;orD;rsm;twGuf cGJ tcsK@d trsK;d orD;rsm;ud, k f a&mufa±G;cs,cf cH iG &hf Edik rf nfh Oya' wrf;t&ud, k pf m;ðyonfph epf t wdik u f vnf; ‚if;wd@k twGuf “t rsm;udk jyXmef;ay;jcif;? qifo h ;kH qifph vH;k udk usio hf ;kH aeonf rsK;d orD;jzpfI” qdo k nfh *k%yf 'k w f 3? Political Party Quota Edik if aH &; udk avhvmawG@±&dS onf? tqdyk gEikd f ckwnf;a=umifah wmh a±G;aumufr ygwDrsm;wGif ‚if;wdk@. udk,fpm; iHrsm;rSm jyifopf (France)/ zdvpfyikd f cHv[ kd k qd=k uonf? xd@k jyif &mcdik f 41
Untitled-1.pmd 41 3/29/2006, 4:03 PM
42
Untitled-1.pmd 42 3/29/2006, 4:03 PM
43
Untitled-1.pmd 43 3/29/2006, 4:03 PM
E_e;f jzifh cGw J rf;csowfrw S v f u kd jf cif; ,cifuxm;±Scd o hJ nfh &mcdik Ef e_ ;f §cGJ wGuf vdt k yfonfh pepfjzpfonft h onf trsK;d orD;rsm;udk wqifch sErdS hf wrf;pepfukd qufxm;oifrh xm; jyif Edik if wH umudk avhvm=unfh csvu kd o f vdk jzpfomG ;Edik o f nf od@k r oifh jyefvnfpOf;pm;&efrmS 'kw, d v#if Tpepfukd toH;k ðyae=uonf [kwf uef@owfra_ bmiftwGi;f od@k tqifjh zpfonf? xd@k a=umifh tcsKŒd udk xifxif±mS ;±Sm; awG@jrif&ayvdrhf wGe;f yd@k vu kd of vdk jzpfomG ;Edik o f nf? aom zG@J pnf;tkycf sKyyf kH tajccHOya' rnf? jrefrmEkdifiHwGif 1990 a±G; trSefwu,fwGif trsKd;orD;rsm; udk a&;qGaJ eolrsm;taejzifh aemif aumufyw JG iG f trwf 485 ae&m onf t&nftcsi;f jynf0h v#if xdk vmrnfu h pd u P kd ylyefaernft h pm; wGif trsK;d orD; 15 OD;om a±G;cs,cf H owfrw S x f m;onfh &mcdik Ef e_ ;f u t vufawG@usonfh trsK;d orD;rsm; cJh&onfudk=unfhv#if cGJwrf;pepf rsK;d orD;rsm;. Edik if aH &;wGiyf g0ifru _ kd twGuf cGw J rf;pepfut kd &if jyXmef; onf jrefrmhtrsK;d orD;rsm;twGuf uef@owfvdkufrnfvm;[kvnf; Edik af &;twGuf pOf;pm;oifo h nf? t zefw;D ay;&ef trSew f u,fvt kd yf tjiif;yGm;=uonf? wbufu pOf; rSew f iG f trsK;d orD;rsm;twGuf cGJ aeayonf?vuf±EdS ikd if t H csKŒd wGif t pm;v#if trsKd;orD;rsm; vwfw wrf;pepfonf jrefrmhEikd if aH &; tzG@J rsKd;orD;rsm;twGuf cGJwrf;pepf avm ta±G;cs,cf cH iG &hf &ef zefw;D ay; tpnf;rsm;wGirf u Edik if w H umu (Quota) udk jyXmef;usio hf ;kH onfh & zdk@u yxrtqifhjzpf+yD; jyXmef; yg ±_yaf xG;eufeo J nfh ta=umif;t v'ftaejzifh trsK;d orD;rsm;Edik if aH &; xm;onfh &mcdik Ef e_ ;f §cGw J rf;xufykd &mwcktjzpf vufcx H m;onf? od@k wGif yg0ifrE_ e_ ;f udk avhvmazmfjy aom t&nftcsi;f ±So d nfh trsK;d o aomfvnf; trsK;d orD;rsm;. Edik if H xm;ygonf? rD;rsm; ay:xGuv f monft h csed w f iG f a&;tcef;u¾udk jr‡ifhwif&eft
ed*Hk;csKyftaejzifh jrefrm udkvnf; xnfhoGif;avhvm&ef a&;udk wòyid w
f nf;pOf;pm; jcif;onf Edik if t H aejzifh tem*wfwiG f Edik if H vdtk yfonf[k jrifro d nf? 'Drukd a& rSm;,Gi;f onf[k rnfou l rSrqdk awmfopfudk wnfaqmuf&eft pDa&;yxr/ trsK;d orD; tcGit hf a&; xm;yg? tem*wfjrefrmEdkifiH t wGuf EdkifiHwumrS tawG@tóuH u 'kw, d [k ajymaeol trsK;d om; wGuf zG@J pnf;yHt k ajccHOya'a&;qGJ rsm;udak vhvmI oifcef;pm,l&m acgi;f aqmifrsm; ±Sad e onfth wGuf &mwGif trsKd;orD;rsm;. tcef; wGif tqdyk gEikd if rH sm;rS trsK;d orD; ,ckuJhodk@ axmufjy&jcif;jzpfyg u¾udk txl;pOf;pm;csuf wckt rsm;. Edik if aH &; tcef;u¾udk jr‡ihf onf? trsK;d orD;rsm;ta&;udk csef aejzifh xnfo h iG ;f oGm;rnf[k ar#mf wifatmif rnfuJhodk@vkyfaqmif vSyfrxm;oifhyg? 'Drdkua&pDa&;/ vifyh gonf? Õ cJo h nfqo kd nfh tawG@tóuHrsm; vl@tcGit hf a&;/ trsK;d orD;tcGit hf 44