²Ãö-3

ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ?

KkF 18 –Kq cÿ.254

2 0 0 9 ²Ãö-4
ስድራ ምልእቲ ብሓንቲ ለይቲ
²Ãö-5
ቅርበት ናይ’ተን ተማላላእቲ
ዕለታት

ሰሉስ 23 ሰነ 2009
²Ãö-8
ርክብ ሰማእታትን ናይ ክብሪ
ቦታኦምን

²Äq 12 g³ 1.00 |iÍ

²Ãö-10
ቅድመ ታሪኽ ኣህዛብ

ዞባ ደቡብ። 1,888 ኣስከሬን ሰማእታት ማእከላይ ባይቶ ሃ.ማ.መ.ተ.ኤ

ኣብ ናይ ክብሪ ቦታ ዓሪፉ ኣኼባኡ ኣቃኒዑ
ማእከላይ ባይቶ ሃገራዊ ማሕበር
መንእሰያትን ተማሃሮን ኤርትራ። ብ15ን
16ን ሰነ 7ይ ስሩዕ ኣኼባኡ ኣብ ኣስመራ
ኣቃኒዑ።።
ኣብ መኽፈቲ’ቲ ኣኼባ ሓላፊ ዉድባዊ
ጉዳያት ህግደፍ ኣቶ ዓብደላ ጃብር ኣብ
ዘስመዖ ቃል። ሓይልን ዓቕምን ናይቲ
ኣብ ህንጸትን ምክልኻልን ሃገር ተጸሚዱ
ዘሎ መንእሰይ ንምብራኽ። ዉህደት
ኣካላት መንግስቲ። ግንባርን ማሕበራትን
ወሳኒ ምዃኑ ሓቢሩ።።
ብኹልንትንኡ ብቑዕ መንእሰይ
ንምህናጽ ክትግበሩ ብዛዕባ ዘለዎም
መደባት ድሕሪ ዝተገብረ ክትዓት ድማ።
ሓላፊ ፖለቲካዊ ጉዳያት ህግደፍ ኣቶ
የማነ ገብረኣብ። እቲ ማሕበር ዉሁድ
ኣበርክቶ መሻርኽቱ ተሓዊስዎ ናብ
ሓድሽ መድረኽ ዘሰጋግር ለዉጥታት
ድሮ ዉሁድ ንጥፈታት ክንጸባረቕ
ከምዝጀመረ። ምስ ሚኒስትሪ ትምህርቲ
ብምትሕብባር ዝተኻየዱ ፈስቲቫላት
ተመሃሮ ድማ ኣብ ምብርባር መሃዝነታዊ
ዓቕሚን ምድልዳል ሓድሕዳዊ ፍቕሪን
ዝነኣድ ኣበርክቶ ከም ዝነበሮ ገሊጹ።።
ኣቶ ሱልጣን ኣስዒቡ። ሞያዊ ዓቕሚ
መንእሰይ ንምሕያል ዝግበር ሞያዊ
ስልጠናታት። ጸቢብ ዉዳበ ማሕበር።
ዉዳበ ደቀንስትዮን መንእሰያት
ሰራሕተኛታትን። ከምኡ’ዉን ዉዳበ
ጨናፍር ምምሕዳራትን ካልእን
ኣመልኪቱ። ዝርዝራዊ ጸብጻብ ኣቕሪቡ።።
ኣብ መዛዘሚ’ቲ ኣኼባ። ማእከላይ
ባይቶ ሃማመተኤ መደባት ማሕበር
ንህሉዉ ብድሆታት መንእሰያት
ብዝምልሽ መልክዑ ዝሕግዝ ዋዕላ
መንእሰያት ክካየድ። ዓቕሚ ካድራት

ኣብ ዞባ ደቡብ። 20 ሰነ - መዓልቲ ብ20 ሰነ ካብ መካነ መቓብር ሕድሮም ንምትግባር ነፍሲ-ወከፍ ዜጋ

ሰማእታት ኤርትራ። “ዝኽርና ሓበን” ሰውኣት ዓረዛ ዓሪፉ፣ ሓድነቱ ኣትሪሩ ብተወፋይነት ክሰርሕ
ኣብ ትሕቲ ዝብል ቴማ። ኣብ እቲ ብወተሃደራዊ ምረሻን ኣዘኻኺሩ፣
መላእ’ቲ ዞባ ብሓፈሻ። ኣብ ጸሮና። መዛሙር ተመሃሮን ዝተሰነየ “ፍትሒ ምንጋስን ምዕሩይ ምዕባለ
ሰንዓፈ። ዓዲ-ዃላ። ማይምነን ዓረዛን ኣስከሬን ኣብ መቓብር ሰማእታት ኣብ ኩሉ ኩርናዓት ሃገር ምርግጋጽን።
ከኣ ብፍላይ ብኽብ ዝበለ ርዝነት ምስ በጽሐ። ብጸሎተ ፍትሓትን ካብ ሕድሪ ሰማእታትና’ዩ” ዝበለ
ተዘኪሩ፣ ዱዓ መሻይኽን ሓመድ ኣዳም ኣማሓዳሪ ንኡስ ዞባ ዓረዛ ኣቶ ብርሃነ
ብምኽንያት’ቲ ክቡር ዕለት ለቢሱ፣ መንገሻ ድማ። ህዝቢ ኣብ ትግባረ ሕድሪ
ድማ። ኣብ ሓውሲ ከተማ ዓረዛ ኣብ ኣማሓዳሪ ዞባ ድቡብ ኣቶ ሰማእታት ተሳትፎኡ ከዕዝዝ ጸዊዑ፣
ሓርነታዊ ቃልሲን ኣብ ምኽባር ሙስጣፋ ኑርሕሴን ኣብ ዘስመዖ ብተመሳሳሊ። ኣብ ማይምነ ናይ 37
ልኡላውነት ሃገርን ናይ ዝተሰውኡ መደረ። “ጀጋኑ ሰማእታትና። ሰማእታት። ኣብ ዓዲ-ዃላ ናይ 660 ኣብ ምምጻእ ኣበርቲዑ ክሰርሕ ተላብዩ።። ንምሕያል ናይ ስልጠናን ትምህርትን
702 ሰማእታት ኣስከሬን። ብልዑል ሓወልቶም ኣብ ልብና መቓብሮም ሰማእታት። ኣብ ሰንዓፈ ናይ 277 ኣቦ-መንበር ሃ.ማ.መ.ተ.ኤ.ኣቶ ሱልጣን ዕድላት ክናደን ክድንፍዕን። ኣብ ወጻኢ
ተሳትፎ ህዝቢ። ሓይልታት ድማ ኣብ ውሽጥና ስለዝኾነ። ኩሉ ሰማእታት። ኣብ ጾሮና ድማ ናይ 212 ስዒድ ድሕሪ ዘቕረቦ ናይ ስራሕ ጸብጸብ። ዝቕመጡ መንእሰያት ናብ ሃገሮም
ምክልኻልን ምምሕዳርን ከካብ ዕላማታትናን ተበግሶታትናን ሰማእታት ኣስከሬን ተኣኪቡ። ኣብ ናይ ዋዕላ ምዉህሃድ ኣካላት መንግስትን እናመጹ ኣገልግሎት ዝህቡሉ ባይቶ
ዝወደቐሉ ክእከብ ድሕሪ ምቕናይ። ብእኦም ክቃነ ይግባእ” ክብል። ክብሪ ቦታ ዓሪፉ’ሎ፣ ግንባርን ኣብ ሕቶ መንእሰይ ኣብ ክጣጣሕ ዝብሉን ካልኦት ዉሳኔታትን
ሽድሽቲአን ዞባታት ሃገርና ምስ ተኻየደ። ለበዋታትን ኣቕሪቡ።።
ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ?
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
2

20 ሰነ መዓልቲ-ሰማእታት ኤርትራ ኣብ
ኣየርላንድ። ለንደንን ሊብያን ተዘኪራ
20 ሰነ መዓልቲ ሰማእታት ኤርትራ
ኣብ ኣየርላንድ። ለንደንን ሊብያን
ብረዚን ዝኽሪ ተኸቢራ ከምዝወዓለት
ከካብ ቦትኡ ዝበጽሓና ሓበሬታ
ኣፍሊጡ፣
ኣብቲ ስነ-ስርዓት ዝኽሪ። ኣብተን
ኢራን። ንቕሓት ዘበርኽ ሃገራት ዝነብሩ ኤርትራውያን ሕድሪ
ሰማእታቶም ንምትግባር ስድራ ስውኣት
ትዕዝብቲ ክጥውሩን ካልእ ሃገር ካብኦም እትጠልቦ
ኩሉ ከማልኡን ዝኣተውዎ መብጽዓ
ኩሉ ህዝቢ ነናቱ ታሪኽ። ነናቱ ስልጣነን ባህልን ኣለዎ፣ ከመይ ጌሩ ዝያዳ ከምዘጽንዕዎ ኣረጋጊጾም፣
ይመሓደር? ብኸመይ ጸገማቱ ይፈትሕ? ኣብ ነዊሕ ተሞኩሮ ዘማዕበሎ ኣብ ብሪጣንያን ኣየርላንድን ኣብ
ነናቱ መገዲታት ስለዘለዎ ድማ። መምህር ዘድልዮ ኣይኮነን፣ ክንዲ ዝኾነ። ዝተኻየደ ስነ-ስርዓት ኣምበሳደር
ኣብ ውሽጢ ሓደ ህዝቢ ወይ ሃገር ጸገማት ምስዝኽሰት። እቲ ቅኑዕን ሓቀኛ ኤርትራ ኣብታ ሃገር ኣቶ ተስፋንኪኤል
ፍታሕ ዘረጋግጽን መገዲ። ካብ ኩሉ ዓይነት ግዳማዊ ምትእትታዋት ተሓዪብካ። ገራህቱ ኣብ ዘስመዖ ቃል። መዓልቲ
ውሽጣዊ ጉዳይ ንዋናታቱ ምግዳፍ እዩ፣ ሰማእታትና ከነኽብራ ከሎና ነቶም ኣብ ልብናን ቀልብናን ከምዘለዉ ቃል ድማ። ሰማእታትና ንዝገደፉልና
ኩሎም ምእንቲ ሓርነትን ምዕቃብ ኣብሪሁ፣ ሓድግታቶም ክንኣልን ክንሕብሕብን።
ብመንጽር እዚ ሓቂ’ዚ። ኣብዚ ቅንያት’ዚ። ኣብ ኢራን ምስ ፕረዚደንታዊ ናጽነትን ኤርትራ ዝተበጀዉ ጀጋኑና ኣምበሳደር ኤርትራ ኣብ ሊብያ ኣቶ በጃ ሓሊፎም ዘረከቡና ሃገር ክንሃንጽን
ምርጫ ተኣሳሲሩ ዝተኸስተ ሽግር። ብቐንዱ ንኢራናውያን ጥራይ ዝምልከት ኣብ ሓደ ህሞት ብሓባር ንዝክረላ ዕለት ዓብደላ ሙሳ ኣብቲ ኣብ ትሩፕሊ ኣብ ከነልምዓን ዘይሕለል ጻዕርና ከነዛይድ
ውሽጣዊ ጉዳይ ብምዃኑ። ካብ ምትእትታውን ምርስሳንን ተቘጢብካ። እቲ ምዃና ብምሕባር። ሰማእታትና ወትሩ ዝተገብረ ኣከባብራ’ታ ዕለት ኣብ ዘስምዖ ከምዝግባእ ሓቢሩ፣
ጉዳይ: ንሰብ ጉዳይ ክግደፍ ምተገብአ፣ የግዳስ። ምትእትታው ግዳማውያን
ሓይልታትን መጋበርያነት ማዕከናት ዜናኦምን እምብዛ ጉሉሕ ኮይኑ። ንቕሓት
ህዝብታት ዓለም ዘበርኽ ተወሳኺ ትዕዝብቲ ምግዳፉ ኣይተረፈን፣
ዞባ ዓንሰባ። ዓመታዊ ልዕሊ 43 ሚልዮን ናቕፋ
ዝኾነ ህዝቢ። ሰላም። ቅሳነትን ርግኣትን ከምዝብህግ ዘካትዕ ኣይኮነን፣
ምኽንያቱ። መሰረት ኩሉ መዳያዊ ምዕባለ። ሰላምን ቅሳነትን እዩ፣ እቲ ባህጊ
ንስድራ ስውኣት ደበስ ይኽፈል
ሓደ ይኹን እምበር። ኣብ ውሽጢ ኣባላት ሓንቲ ስድራ እውን እንተኾነ ንኣሽቱ ሚኒስትሪ ዕዮን ሰብኣዊ ድሕነትን ምዃኑ ብምምልካት። ኣብ ዝሓለፈ ጨንፈር ዞባ ዓንሰባ ብዘይካ’ዚ። ኣለይቲ
ናይ ኣረኣእያ ፍልልያት ክህልው ባህርያዊ እዩ፣ ጥዕና ዘለዎ ፖለቲካዊን ጨንፈር ዞባ ዓንሰባ። ብመሰረት’ቲ ሓሙሽተ ዓመታት ጥራይ ኣስታት 198 ዘይብሎም ዘኽታማት ንምእላይን
ፕሮፖጋንዳዊን ንጥፈት እምበኣር። ነዚ ባህርያዊ ፍልልያት ብምጽባብ። ኣብ መንግስቲ ስድራ ስውኣት ንምሕብሓብን ሚልዮን ናቕፋ ብመንግስቲ። ልዕሊ 13 ንምሕብሓብን። ኣብ ከተማታት ከረን።
መንጎ ህዝቢ ስኒት ንምፍጣር። ብሓላፍነታዊ መገዲ ጸገማት ንምፍታሕ ክሕልን ምእላይን ዘውጽኦ መደብ። ዓመታዊ ሚልዮን ናቕፋ ከኣ ብግዱሳት ዜጋታት ሓጋዝን ዒላበርዕድን ሰለስተ ዘቤታዊ
እዩ ዝግባእ፣ ባህሊ ዕብለላን ግብትናን ንምውሓስ ዘገልግል ስነሓሳብ ምዕራባዊ ልዕሊ 43 ሚልዮን ናቕፋ ደበስ ይኸፍል ዝተበርከተ ከምእተኸፍለ ኣረዲኡ፣ ጉጅለታት ብምቛም። ን30 ዘኽታማት
ዓለም ግን። ክወቕዖ ዝደሊ ዕላማ ከምኡ ኣይኮነን፣ ኣብ ልዕሊ ካልኦት ኣህዛብ ምህላዉ። ሓላፊ’ቲ ጨንፈር ኣቶ ግርማይ እቲ ሚኒስትሪ። ስድራ ስውኣት ግቡእ ክንክንን ምእላይን ይገብረሎም
ዓለምና ዕብለላን ቁጽጽርን ንምርግጋጽ። ንሕብረተሰብ ብዝተፈላለየ መልክዕ በዅረጽየን ገሊጹ፣ ከይተጸገሙ ኣብ እዋኑ ብጽሒቶም ከምዘሎ። እቲ ዝተረኽበ ሓበሬታ የነጽር፣
ምክፍፋል ንቑልቁል ብምትፍናን። ግጭትን ህውከትን ምስዋር ሓደ ካብ ቀንዲ ኣቶ ግርማይ ንኤሪና ኣብ ዝሃቦ ከም ዝረኽቡ ንምግባር ይጽዕር ከምዘሎ ኣደ ኣርባዕተ ስውኣት ወ/ሮ ለተሃንስ
ስልትታቱ እዩ፣ መርትዖታት የረጋግጽዎ ከምዘለው። ትካላት ስለያ ብሪጣንያን ሓበሬታ። እቲ ንስድራ ስውኣት ዝሓበረ ኣቶ ግርማይ። ኣባላት’ቲ ጨንፈር ዓሸራ ኣብ ዝሃበቶ ርእይቶ። በቲ መንግስትን
ኣመሪካን። ነዚ ዕግርግር’ዚ ንምስዋር ካብ ቅድሚ ዓመት ጀሚሮም ክሰርሕሉ ብውዱብን ስሩዕን ኣገባብ ዝወሃብ ደበስ። ነቲ መስርሕ ክፍሊት እናተንቀሳቐሱ ህዝብን ዝገብረሎም ምሕብሓብን
ጸኒሖም እዮም፣ ካብ ካዝና መንግስትን ኣብ ወጻኢ ካብ ይፍጽምዎ ከምዘለዉ ኣብሪሁ፣ ኣተኣላልያን ኣዝያ ሕጉስትን ዕግብትን
ዝቕመጡ ግዱሳት ዜጋታት ዝልኣኽን ሚኒስትሪ ዕዮን ሰብኣዊ ድሕነትን ምዃና ገሊጻ፣
ብኣመለኻኽታ ምዕራባዊ ስነሓሳብ። ህዝቢ ብዝተፈላለየ ደቀቕቲ ፍልልያት
መቓቒልካ ቅልውላው ምጽሕታር። ንነብሰ ቅትለታዊ ስጉምቲታት -
“ደሞክራሲያዊ መስዋእቲ”። ንናዕቢን ዕግርግርን - “ሰውራ መሰል”። ንስለያዊ ኤርትራውያን ተቐማጦ ሱዳን። ሰሜን
ሓበሬታታት - “ማሕበራዊ ሜድያ” እናበልካ። ዘገርም ኣስማት ምጥማቑ።
ድሕሪኡ ነቲ ቅልውላው ምምሕዳር ደሞክራሲ እዩ፣ ነቲ ንሳቶም ደሞክራሲ ኢማራትን ምስሪን 20 ሰነ ብርዝነት ዘኪሮማ
ዝብልዎ ሓድሕዳዊ ንቊት ኣብ ምፍጣር ከም ቀንዲ መሳርሒ ኮይኑ ዘገልግል
ድማ። እቲ መርዝታት ጽልኢን ቅርሕንቲን ብምንዛሕ። ጸገማት ኣብ ዝኽሰተሉ። ኤርትራውያን ተቐማጦ ሱዳን። ሰሜን ንስለ ህላወ ህዝብን ዋሕስ ሃገርን ክቡር ሓርነት ዓበይቲ ልምዓት እናኣሰላሰልና
ከበሮ ሓምሓም እናሃረመ ዘጉህር። ናጻ ፕረስ ዝብልዎ እዩ፣ ኣብዚ ሕጂ እዋን ኢማራትን ምስሪን 20 ሰነ መዓልቲ ሂወቶም ወፍዮም ህዝቦም ጎይታ ብሩህ ሕድሮም ንምፍጻም ኣብ ሓያል ጻዕሪ
ከኣ። መርበባት ሓበሬታ። መቐጸልታኡ ኮይኑ። ንስለያዊ ስርሓት ከምዘገልግል ሰማእታት ሽምዓ ብምብራህን ካልእ መጻኢ ክኸውን ዘብቀዕዎ ብሉጻት ተጸሚድና። እሙናት ፈጸምቲ ሕድሪ
ይግበር ኣሎ፣ ንጥፈታት ብምክያድን ዝኣተውዎ ዜጋታት ፍቕሩን ልዑል ኣኽብሮቱን ምዃና ብግብሪ ነመስክር ከምዘለና
መብጽዓ ንምትግባር ዳግማይ ዝገልጸላ ረዚን ሃገራዊ ዝኽሪ’ዩ” ድሕሪ ኣረጋጊጹ፣
ህዝብታት ዓለምና እምበኣር። ብድሕሪ’ዚ ሽርሒታት’ዚ ንዘሎ
ቃሎም ብምሕዳስ ብርዝነት ዘኪሮማ ምባል ሓበንናን ኩርዓትናን ካብ ኣብዛ ዕለት’ዚኣ ኤርትራዊያን ነበርቲ
ሕቡእ ዕላማታት ክነቕሕሉ ዝግባእ እዩ፣ ስኒትን ውህደትን ድኣ
ውዒሎም፣ መስተንክራዊ ቅያኦምን ጅግንነቶምን ሱዳን ንስድራ-ቤት ስውኣት ዝውዕል 8
እምበር። ነውጺን ምትፍናንን መግለጺ ሓቀኛ ደሞክራሲን ጥዑይ
ኣብ ሱዳን ኣብ ዝተኻየደ ሰነ-ስርዓት ከምዝነቅል ኣረዲኡ፣ ሽሕ ዶላር ውፍዮም፣
ፖለቲካን ኣይኮነን፣ ከፋፋሊ ፖለቲካ ኣብ ትሕቲ ዕብለላን
ዝኽሪ። ኣምባሳደር ኤርትራ ኣብ ሱዳን ቀጻልነት እታ ዘረከቡና ናጻ ሃገር ኣብ ሰሜን ኢማራት ኣብ ዝተኻየደ
ምዝመዛን ዘስግድ መግለጺ ድኻም ድኣ’ምበር መግለጺ ብርትዐን
ኣቶ ዒሳ ኣሕመድ ዒሳ ኣብ ዘስምዖ ዳግማይ ብደምና ኣውሒስና ዝበለ ስነ-ስርዓት ድማ። ጠቅላሊ ቆንስል
ስልጣነን ኣይኮነን’፣ ሳዕቤናቱ ድማ ኣብ ብዙሓት ሃገራት ብግብሪ መደረ። “20 ሰነ መላእ ህዝቢ ኤርትራ ኣምባሳደር ዒሳ። ብወፍሪ ቁጠባዊ ኣቶ ዮውሃንስ ተኽለሚካኤል። 20 ሰነ
ዝተመስከረ እዩ፣ መብጽዓናን ዝኽርናን እነሐድሰላ ናይ
ምእላይን ምድጋፍን ስድራ ስውኣት። ዝኽሪን ጽንዓትን መዓልቲ’ምበር ናይ
ሓዘን ዕለት ከምዘይኮነት ብምዝኽኻር።
\\\\\\\\\\\\\
ብዘይካ ሰኑይ መዓልታዊ እትሕተም ጋዜጣ መርኣያ ስልጡን ባህሊ ምዃኑ ተገሊጹ ሕድሮም ምትግባር ጾር ኩሉ ኤርትራዊ
ምዃኑ ኣተሓሳሲቡ፣
ጎኒ-ጎኒ’ቲ ካብ መንግስቲ ዝረኽብዎ ርእሶም። ኣብ ማሕብረ-ቁጠባዊ ሂወት ኤርትራዊያን ተቐማጦ ሰሜን
ኣሰናዳኢ ናብዮትን ምሕብሓብን። ኣብ ውሽጥን
ወጻእን ዝርከቡ ኤርትራዊያን ንስድራቤት
ናይቶም ስድራቤታት ዘምጽኦ ለውጢ
ቀሊል ከምዘይኮነ ኣስሚሩሉ፣
ኢማራት 120 ስድራ ሰማእታት
ኣብ ምጥዋር ከምዝርከቡ ካብቲ ቦታ
ኣስፍሃ ተኽለማርያም ስውኣት ዝገብርዎ ዘለዉ ሓገን ደገፍን። ኣደ ክልተ ስውኣት ወይዘሮ ዓሻ ዝበጽሓና ሓበሬታ የረድእ፣
መርኣያ ስልጡን ባህሊ ህዝቢ ኤርትራ ዖዳራ ዒላማ። ብህዝብን መንግስትን ኣብ ከተማ ካይሮ-ምስሪ ኣብ ዝተገብረ
ቍ.ስ 116266/201820(2220) ከምዝኾነ። ኣብ ጨንፈር ሚኒስትሪ ዕዮን ንዝግበረሎም ዘሎ ሓልዮትን ምድግጋፍን ስነ-ስርዓት’ውን። ህዝቢ ኤርትራ ኣብ
ም/ኣሰናዳኢ ሰብኣዊ ድሕነትን ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ድሕሪ ምምስጋን። ብመስዋእቲ ደቀን ዘተኣማምን ሰላምን ራህዋን ክነብር
ባሕሪ ሓላፊ ማሕበራዊ ድሕነት ኣቶ ሓበንን ኩርዓትን ከም ዝስመዐን ዝበቕዐ ረዚን ዋጋ ኸፊሉ ናጽነቱ
ዮናስ መሓሪ ርእሶም ሕዝባይ ገሊጹ፣ ብምሕባር። ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ዜጋታት ስለዝጨበጠ ምዃኑ ተገሊጹ፣
ቍ.ስ 201820(2212) ኣቶ ርእሶም ኣብ ሓበሬታኡ። ካብ ንዝገብርዎ ኣበርክቶ መጒሰን፣ ኣብ ወጻኢ ዝቕመጡ ኤርትራዊያን
ፋክስ። 127749 - ቍ.ሳ.ጶ. 247 ምድጋፍ ያታን ኣኽብሮቱ ንሰማእታቱ ብወለንታኡ ንክልተ ስድራቤታት ዓመት ዓመት መብጽዖኦም እናሓደሱ
ከምዝኾነ ኣገንዚቡ፣ ስውኣት ናይ ምእላይ ሓላፍነት ዝወሰደ ንስድራ-ቤት ቅያን መስተንክርን
ምዝርጋሕ ጋዜጣ ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ኤርትራዊያን ተቐማጣይ ከተማ ባጽዕ ኣቶ ዘርኣይ ፈጺሞም ሽግ ሓርነትን ልዑላውነትን
ቍ.ስ. 125394 ብዝኣተውዎ መብጽዓ መሰረት። ኣብ ሃይለ። ንምሕጋዝን ምንባይን ስድራ ወሊዖም ዝሓለፉ ጀጋኑ ዝገብርዎ
ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ባሕሪ ንዝርከቡ ስውኣት ካብ ሕድሪ ሰማእታትና’ዩ ምድግጋፋትን ንኸጥውርዎም
ምልክታ ስድራ ስውኣት ዝለኣኽዎ ኣስታት ክብል ድሕሪ ምሕባር፣ ወሲድዎ ዝወሰድዎ ሓላፍነትን ከሐይልዎ
ቍ.ስ. 125013 - ቍ.ሳ.ጶ. 1284 ሰለስተ ሚልዮን ናቕፋ። ንዝምልከቶም ዘሎ ቅዱስ ተበግሶ ናይ ሕልና ዕግበት ምዃኖም ኣብቲ ኣጋጣሚታት
ስድራ ቤታት ከምእተዋህበ ዝሓበረ ኣቶ ከምዝፈጠረሉ ገሊጹ፣ ተሓቢሩ፣

ኣገደስቲ ቴለፎናት
ለይ-ኣውት ፖሊስ ዞ/ማእከል (ፖ/ትራፊክ ዞ/
መጥፋእቲ ሓዊ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ
ማእከል) ኣስመራ
ኣማኑኤል ተኽለ ሳምራዊት መለስ 202099
202260 120555 152817
ኤደን ገብረመድህን ዘቢብ ተወልደ
ሰላማዊት ክብረኣብ ራሄል ግርማይ
ማ.ቤ.ጽ. ፖሊስ ኤርትራ
ሓበን ስብሃቱ
127799
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
ኣማኑኤል በርሀ
ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ?
ጽ
ብ ቕ ተ ይ !
ዋ ሕ ለ ለ ት ዋሕለለት ከተብል። ቈጽሊ ዳዕሮን
ከተብሊ። ጸብለለት ሳግላን እተሰለመት ጓል ደቡብ፤
ክትበሃሊ። ጽባቐኺ ፍሩታ ዘንጠልጠለት ጓል ዓንሰባ
ኣብ ሜዳ ክወርድ። ክምስከረሉ ድያ ወይዘሪት ናይ ወይዘራዝር
ክፍረድ። እንሆ ሜዳ እንሆ ፈረስ፣ ክትበሃል ዕንቊ ባሕሪ ዝሓዘት
ድራር ዓይኒ! ስሩዕ ቁመናኺ ጓል ደንከል። እንሆ ካብ ነፍሲ
ኣዒንቲ ሰባት ከድርር። ኤርትራዊ ወከፍ ዞባ ሰለስተ ወይዘራዝር
ጽባቐኺ ዶብ ሰጊሩ ከመስክር። ሽሻይ ዝሳተፋሉ ውድድር ስነጽባቐ
ዞባኺ። ጸጋታት ዓድኺ ኣብዛ ዓለም ንዕለት 25 ሓምለ ተሰሪዑ ኣሎ’ሞ።
ክንጸባረቕ። ወይዘሪት ናይ ወይዘራዝር ንዕነ ሜዳ ውረዳ፣ ኣኣብ ዞባኡ
ክትበሃሊ። እንሆ ባይታ’ሞ ንዒ ኣብ ቤት ጽሕፈት ሃማመተአ
ሰለል በሊ፣ ውጅህተይ! ጽባቐኺ። ካብ 16-25 ዓመት ዝዕድሜኽን
ንቕሓትኪ። ሽሻይኪ እተንጸባርቕሉ ወይዘራዝር ጽባቐኽን ከተጉልሓ።
ባይታ ተኸፊቱ እንሆ’ሞ። ንዒ ‘ጸብለለት’ ክትስመያ። ቅድሚ
ሜዳ ውረዲ። ሰቐጥቀጥ በሊ 30 ሰነ ተመዝገባ፣ ስየታት
ኣኹድዲ፣ እቲ ሰለለል ዝብል ለይለይ ቁመት። ልዕሊ 170ሜ.
ኣካይዳኺ። ስሩዕ ቁመናኺ። ልቢ ልዕሊ ሰለስተ እመት። ሓለንጋይ
ዝመልሕ ፍሽኽታኺ። ለይለይ ጽብቕቲ ሕብሪ። ንዒ ሜዳ ውረዲ
ቁመናኺ። ኤርትራዊ ሕብርኺ። ሰለል በሊ። ወይዘሪት ኤርትራ
ርእሰ ተኣማምነትኪ…ወጅህኺ። ተበሂልክስ ወይዘሪት ምብራቕ
መልክዕኪ። ጽባቐኺ ክርእዩ ዝበሃጉ ኣፍሪቃ ክትበሃሊ። ንዒ ኣብዚ
ይጽበዩኺ ኣለዉ’ሞ ንዒ ኣብዚ ሜዳ። ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ?
ሜዳ ተራኣዪ - እንሆ ‘ወይዘሪት በቲ ጽባቐኺ ጽባቐና ንካልኦት
ናይ ወይዘራዝር’ እትስመይሉ ክትነግሪ። በቲ ወጅህኺ ወጅሂ
ውድድር ስነጽባቐ ክካየድ’ዩ፣ ንዒ ዓድና ከተበስሪ። በቲ ቈመናኺ
ኣብዚ ሜዳ። ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ ምስልና ክትሕብሪ።
ይብላኺ ኣለዋ’ሞ። ንዒ ኣርእዪና ሕብርኺ ኤርትራዊ ሕብሪ
ግርማኺ፣
ከተገርሚ። በቲ ቋንቋኺ ባህልናን
ንፈለማ ግዜ’የ ዝብለኪ። ቅድሚ ወግዕናን ክትጸውዪ። ንዕናይ
ሕጂ ዘይተኸፍተ ዕድል። ሽሻይክን ንኺድ ንብሩንዲ፣ ውጽኢ’ሞ
ጽባቐኽን እተንጸባርቕሉ። ብሃገር ካብቲ ገዛኺ። እንኪ መቃልዒ
ደረጃ ውድድር ስነጽባቐ ሜዳኡ ኣርእዪና’ሞ ግርማኺ። ካብ ዞባኺ
ኣዳልዩ ‘ጆባእ’ ይብለኪ ኣሎ’ሞ ንሃገር። ካብ ሃገርኪ ንኣህጉር
ሜዳ ውረዲ ጽብቕትና፣ ዓካት ክትውክሊ። ወይዘሪት ምብራቕ
ዝተሓንገጠት ጓል ጋሽ ድያ ኣፍሪቃ እትስመይሉ። እንሆ
ክትዕወት። ዓሳ ዘንጠልጠለት ጓል ሜዳ ተዳልዩ፣ ንስኺ። ንስኺ።
ባሕሪ፤ ሞኾምብያ ኣብ ርእሳ ዋላ’ውን ንስኺ… ንስኺ ኣንቲ
ዝሰቐለት ጓል ማእከል ድያ
3
ምስ ኩነታት ጸጥታና። ሰላምና።
ጽርየት ከተማታትና። ባህልናን
ከደረይቲ። ንስኺ ኣንቲ ፍርይቲ
ዓይኒ። ንስኺ ኣንቲ ቀጣን
መዓንጣ። ንስኺ ኣንቲ ጽብቕቲ
ኣከዳድና። ንስኺ ኣንቲ ልዕሊ
1.70ሜትሮ ቁመታ። ይጽበየኪ’ሎ
ተዳልዩ ባይታ፣ ክትዕወቲ ኢኺ።
ብርግጽ ክትዕወቲ። ውጺ ጥራይ
ንዒ ተጋለጺ፣ ንዒ ኣብዚ ሜዳ።
ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ?
ኣብ ቡርንዲ ኣብ ዝካየድ
ውድድር ወይዘሪት ምብራቕ
ኣፍሪቃ ዝሓልፋ ክልተ ደቀንስትዮ
ንምምራጽ። ብደረጃ ሃገር ውድድር
ስነጽባቐ(ፋሽን ሸው) ተሰሪዑ ድሮ
ምዝገባ ተጀሚሩ’ሎ፣ ካብ ነፍሲ
ወከፍ ዞባ ሰለስተ ደቀንስትዮ
ዝሓልፋ ኮይነን ኣብ ዞባታት እቲ
ውድድር ቅጥዒ(ፎርም) ብምምላእ
ጥራይ’ዩ ክካየድ፣ እቲ ፎርም
ንቁመት። ደረጃ ትምህርቲ። ነብሰ
ምትእምማን። ሕብሪ ቈርበት። ናይ
ምግላጽ ክእለትን ካልእን ዝፍትሽ
ሕቶታት ዘጠቓለለ’ዩ፣ በዚ ቅጥዒ
ተመሪጸን ከካብ ዞባኡ ዝመጽኣ
ሰሰለስተ ደቀንስትዮ። ኣብ ኣስመራ
በቲ ተጠርኒፈን ስልጠና ክወሃበን’ዩ፣
ዕለት 25 ብዝግበር ውድድር ከኣ
ሕብሪ ቈርበት ብዓለም ደረጃ
ክልተ ዕዉታት ኣብ ውድድር ዝእመነሉ’ዩ፣ ዝሓለፈ ግዜ ኣብ ባሕርናን ከምዚ ውድድር ኣብ
ወይዘሪት ምብራቕ ኣፍሪቃ ቡሩንዲ ኣብ ዝተኻየደ ውድድር ምእንጋድ ኣዝያ ምችእቲ’ያ፣
ንምስታፍ ንብሩንዲ ክጓዓዛ’የን፣ ወይዘሪት ምብራቕ ኣፍሪቃ’ውን በዚ ዕድል’ዚ ተጠቒምካ
ምስአን ክትከዲ። ንዒ ኣብዚ ሜዳ። እቲ መዋዕውዒ ብኤርትራዊ ሕብሪ እትረኽቦ ቱሪዝማዊ ረብሓ’ውን
ንስኺዶ ትጽብቒ ኣነ? ቈርበት’ዩ ዝዝርጋሕ ኔሩ - ናይተን ኣዝዩ ዓቢ’ዩ፣ ንዘለና ቱሪዝማዊ
ውድድር ስነጽባቐ ኣብ ሃገርና ክልተ ኤርትራውያን ተወዳደርቲ ጸጋታት ከነላሊ ባይታ እንረኽበሉ
ኣህጉራዊ ብዘይኮነ መዐቀኒታት ስእሊ’ዩ ኣብቲ መላለዪ ወረቐት ሓደ መገዲ ድማ እዚ ውድድር
ካብ ቀደም’ኳ ይካየድ እንተነበረ። ዝወጽእ ኔሩ፣ ሎሚ’ውን እንሆ እዚ’ዩ፣ ኣብ ቡዝሓት ሃገራት’ውን
ብስሩዕ መገዲ ግን ካብ 2001 ዕድል ተፈጢሩ’ሞ ኣይትጠራጠሪ ብሚኒስትሪ ቱሪዝም’ዩ ዝካየድ፣
ኢዩ ክበራበር ጀሚሩ፣ ኤርትራዊ ንዒ ኣብዚ ሜዳ። ንስኺዶ ትጽብቒ ኣብ ሃገርና ግን እቲ ዝገርም
ኣነ? ብውልቀ ሰባት’ዩ ዝካየድ ዘሎ፣
ውድድር ስነጽባቐ ምልክዕቲ እቲ ናይ ተሳታፍነት ዕድመ’ውን
ጓል ንምምረጽ ኣይኮነን ዕላምኡ፣ ናብ ውልቀ ሰባት’ዩ ዝመጽእ፣
ኣብቲ ውድድር’ውን ጽባቐ ጥራይ ሎሚ ዓመት’ውን እዚ ብደረጃ
ኣይኮነን እቲ መዐቀኒ፣ እታ ሃገር ተወዲቡ ዘሎ ውድድር
እትወዳደር ጓለንስተይቲ ንቕሓት። ኢራብ (ERAB) ብዝብል ስም
ርእሰ ምትእምማንን ጽቡቕ ዝፍለጡ ሰለስተ ውልቀሰባት’ዮም
ናይ ምብህሃል ክእለትን’ውን ወዲቦሞ ዘለዉ፣ ዋላ’ኳ ብዙሓት
ክህልዋ’ለዎ፣ ምኽንያቱ ሚኒስትሪታት። ትካላትን
እቲ ውድድር ምስ ሃገርካን ውልቀሰባትን ይተሓጋገዝዎም
ባህልኻን ጸጋታትካን እተላልየሉ እንተለዉ። ሚኒስትሪ ቱሪዝም ግን
መድረኽ’ዩ፣ እተን ዕዉታት ኣብ ብዓቢኡ እዚ ጉዳይ ናቱ ምዃኑን
ቅድሚ’ቶ ካብ ብዙሓት ሃገራት ኣገዳስነቱ ኣዝዩ ዕዙዝ ከምዝኾነን
ዝመጽኡ ዕዱማት ንሃገረን ፈሊጡ ኣተኩሮ እንተዝገብረሉ
ከላልያ ዕድል ይኽፈተለን’ዩ፣ ኣዝዩ ኣርባሒ ምኾነ፣ ዋላ’ኳ
ኣብዚ ኣጋጣሚ። ነቶም ጌጋ ናይዚ ውድድር ኣገዳስነት
ስእሊ ዝጸንሖም ምስሊ ዓድኻ ንብዙሓት ዓውድታት ዝጸሉ
ከምዝስተኻከል ትገብር። ነቶም እንተኾነ። ቀዳማይ ኣገዳስነቱ
እንዶ ዘይነበሮም’ውን። ቱሪዝማዊ ግን ምስ ቱሪዝም ዝተኣሳሰር’ዩ
ጸጋታትካ ብምልላይ። ሃገርካ - አረ ኣካል ቱሪዝም’ውን
ንክርእዩዋ ሃርፎት ከምዝሓድሮም ስለዝኾነ - ሚኒስትሪ ቱሪዝም
ትገብር፣በዚ ውድድር ጌርካ ከም ዓቢ ዕማሙ ኣብ መደባቱ
ኩነታት ርግኣትን ሰላምን ዓድኻ ክሰርዖ ይግባእ፣ ብመገዲ ክልተ
ትገልጽ። ታሪኽካን ባህልኻን ተላሊ። ወይዘራዝር ጌርና ሰላምና። ጸጋና።
ቱሪዝማዊ ጽላኻ ተማዕብል።፣ እዚ መስመርናን ባህልናን ከነላሊ
ውድድር ቱሪዝም’ዩ። ቁጠባ’ዩ። ስለእንኽእል። እዚ ውድድር
ፖለቲካ’ዩ። ባህሊ’ዩ…ንብዙሓት ብፍሉጥ ምወላ ዘይኮነስ እቶም
ጨናፍር ዝጸሉ መገዲ’ዩ፣ ውልቀሰባት ‘ሓግዙና’ እናበሉ
እዚ ስለዝፈለጠት’ያ ከኣ ሃገረ ብዘጠራቕምዎ ምወላ’ዩ ዝካየድ
ቡርንዲ ዘውጸአት ኣውጺኣ ሎሚ ዘሎ’ሞ። ኣገዳስነቱ ርኢና ኩሉ
ዘመን’ውን ኣብ ሃገራ ንክካየድ ዜጋ ዓቕሙ እንተዘበርክት። ኣዝዩ
ጠሊባን ኣእሚናን፣ ኤርትራ’ውን ብሩህ ተስፋ’ዩ ኣብ ቅድሜና
ሓደ መዓልቲ እዚ ዕድል ክኽፈተላ ዘሎ፣
ይኽእል’ዩ እንተጽዒርናሉ፣ እሞ ብዙሃት ሃገራት ነዚ ውድድርዚ
ጽባቐና ብጽባቐኺ ከነመስክሮስ ማኦረ ወይ ልዕሊ ስፖርት’የን
ንዒ ኣብዚ ሜዳ። ንስኺዶ ትጽብቒ ኣቓልቦ ዝገብራሉ፣ ብተፈጥርኡ
ኣነ? ሰሃቢ ስለዝኾነ። ዘይከም ጎስጓሳዊ
ኣብዚ ኣብ ቡርንዲ ዝካየድ መልክዕ። ኣብዚ ኣጋጣሚ
ውድድር ካብ 14 ሃገራት ዝመጽኣ እትገብሮ ናይ ሃገርካ ሌላ ብቀሊል
28 ደቀንስትዮ’የን ክሳተፋ፣ ጸላዊ ክኸውን ይኽእል፣ ስለዚ።
በዚ መገዲ ቀጻሊ ተሳትፎ ጌርካ ብመገዲ ሃንቲ ወይዘሪት ኣቢልካ
ዓወታት’ውን እንተረኺብካ ኣብ ምስ ሃገርካ ዘላሊ ፓምፍሌት
ሃገርካ ንክካየድ’ውን ፍቓድ ትዝርግሕ ኣለኻ ማለት’ዩ፣
ክትረክብ ትክእል ኢኻ፣ ሃገርና።
ይቕጽል
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
4

ካልኣይን መወዳእታን ክፋል

ኣቶ ክፍሉ ፍረዝጊ ነቲ ፍጻሜ ስድራ ምልእቲ ብሓንቲ ለይቲ

ክገልጹ ከለዉ። “መንግስታኣብ ምስ
ረሸንዎ ብቀጥታ ኣይሞተን ነይሩ፣ ኣይተኸፍተን። እስከ እቲ ኩነታት
ብኸብዱ ዝኣተወት ጥይት ብዝባኑ ከመይ ነይሩ” ዝብል ሕቶ ንደበሳይ
ወጺኣ - ብብዝሒ ደም ይፈሶ ኔሩ።። ኣስዓብኩሉ፣
ሽዑ ቀስ ኢሉ እናተፋሓዀ ናብ “መሬት ምስ ነግሀ ብዙሓት
ዉሽጢ ገዛ ተመሊሱ፣ ካብ’ቶም ጦርሰራዊትን ፖሊስን ነቲ
ኣብ ሽቃቕ ዝሓብኦም ደቁ ሓደ ዓቢ ካንሸሎ መሊኦም። ገለ
ሳሚኤል’ዩ።። ንዕኡ “ናዓስከ ቴለፎን ካብኣቶም’ውን ኳሕኲሖምና፣
ኣቐብለኒ’’ ኢሉ። ኣብቲ ግዜ እቲ ሽዑ’ውን ኣጽቂጥና፣ ደሓር ግን
ኣዛዚ ፖሊስ ከተማ ደቀምሓረ ናብ ገለ ገለ ንፈልጦም ኮማንድስ
ዝነበረ ሞታለቃ ኣፈወርቂ ደዊሉ። ክዛረቡ ምስ ሰማዕና። ተኽለ ንገለ
“ንዓ ርድኣኒ ስድራይ ኩሎም
ካብኣቶም ብድምጾም ስለ ዘላለዮም።
ብጦርሰራዊት ተረሺኖም’ዮም፣ ነታ ከይተንከፍናያ ዝሓደርና ማዕጾ
ኣነ ካኣ ተወጊኣ ደመይ ይዉድእ ሸጋጥ ስሒቡ ኣርሓዋ፣ ጸሓይ
ኣለኹ” ኢሉ ሓበሮ።። እቲ ኣዛዚ በሪቑ ኔሩ፣ ተመራሪሕና ቅልቅል
ፖሊስ ናብ’ቶም ሓለዋ ባንኪ ዝነበሩ ምስ በልናዮም ኣብቲ ኣፍደገ
ጦርሰራዊት ማለት ቀተልቲ እቶም ጸኒሖም ቅድመይ ንዝነበረ ተኽለ
ሰድራ ምዃኖም’ዮም ናብ ሞታለቃ ምንዕ ኣቢሎም ምስ ስሓብዎ
ስነ-ስርዓት መርዓ ኣቶ መንግስታኣብ ምስ ወ/ሮ ትዕበ ገብሩ
ኣበባ ደዊሉ፣ መንግስታኣብ ድሓን ሰንቢደ ንውሽጢ ገዛ ተመሊሰ
ድዩ ጸገም ኣጋጢሙኒ ይብል ንወያ ማዕጾ ኣግጠምኩዎ፣ ሽዑ።
ኣሎ ምስ በሎ። ሞታለቃ ኣበበ። ኣንታ ወዲ ጥዑይ ዲኻ ክፈቶ’ንዶ
መንግስታኣብ ከምዘይሞተ ስለ እንታይ ኮይንካ ተመሊስካ።
ዝፈለጠ። ኣመና ሰንቢዱ። “እሺ ገሊኦም ደበሳይ ኣጆኻ ሽግር የለን
ባዕልና ደሃዮም ክንገብር ኢና” ኢሉ ኣይትፍራህ። ንሕና ኣሕዋትካ ኢና
መለሰሉ፣ ሽዑ ወተሃደራት ልኢኹ ኢሎም ዳርጋ ኩሉም ምስተዘረቡኒ።
ንመንግስታኣብ ቀልጢፍኩም ብድምጾም’ውን ስለዝፈለጥኩዎም
ቀቲልኩሞ ትመጹ ኢሉ ልኣኾም፣ ነቲ ማዕጾ ከፊተ ወጺአ፣ ፖሊስ
ደሓር ስለዘይኣመነ ድማ ባዕሉ ምስ ኣይተርፍ ኮማንድስ ኣይተርፍ እቲ
ተመልሰ መንግስታኣብ ኣብ ሳሎን ካንሸሎ ብዓሳክር ጥራይ መሊኡ
ኮፍ ኢሉ ጸኒሑዎ፣ እታ ኣብ ክሽነ ኔሩ፣ ዋላ’ቶም ቀተልቲ ስድራና
ዝደቀሰት ጋሻ ሰበይቲ በዓልቲ በዓል ሞታለቃ ኣበበ ሰብ ደሓን
ዓዲ ኣብዑር’ውን ንመውጋእቲ ክመስሉን ንኸምስሉን ኣብ ሓለዋ
መንግስታኣብ ብጨርቂ ጌራ ተጸሚዶም ኔሮም፣ ሰብ ምቕራብ
ክትሽፍነሉ ኢያ ጸኒሓቶም፣ ሽዑ። ከሊኦም። ብዙሕ ሰብ ኣብ ከባቢ’ቲ
ሞታለቃ ኣበበ ከይደንጎየ ንኽልቲኦም ካንሸሎ ኮይኑ የማዕዱ ኔሩ፣ ኣነ ከኣ
ጥይት ጌሩ ረሺንዎም፣ ድሕሪኡ ንደገ ገጸይ ኣምሪሐ፣ ምሳይ ዝሓደረ
ንኹሎም’ቶም ዝመቱ ግዳያት’ታ ተኽለን ካልኦትን ኣብቲ ሬሳታት
ለይቲ ምስቶም ወተሃደራት ኮይኑ ዝተዛሕዛሓሉ ቦታ ኔሮም፣ ኣነ’ውን
ሞቶምን ሕየቶምን እናረጋገጹ። ናብኣቶም ገጸይ ክብገስ ከለኹ። ገለ
ልክዕ ከም ዕንጨይቲ ንዓሰርተ ካብቶም ኮማንድስ ምለስዎ እንታይ
ኣርባዕቲኦም ኣብ ሓደ ከሚሮሞም ከተርእዩና ደሊኹም ንመንግስተኣብ
ተዓዝሩ፣ ካብቲ ዝገርመካ። ዓባይ ወዲ ሓፍቱ እኮ ኢዩ ኢሎም
ጓሉ ንመንግስታኣብ ጽገሬዳ ጸጉሪ
መሊሶሙኒ፣ ኣነ ሽዑ ናብ ደገ
ርእሳ ነዊሕ ስለ ዝነበረ። ብልዕሊ
ኣምራሕኩ፣ ሽዑ በዓል ጸጋይ ሓው
ኩሎም ናይታ ስድራ ስለዝነበረት
ንመንግስተኣብ ንዓይ ካብቲ ገዛ
ጸጉሪ ርእሳ ዳርጋ ንብምሉኦም
ክወጽእ ምስ ረኣዩኒ ናባይ መጺኦም
ሸፊኑዎም ኔሩ፣ ነቶም ንጹሃት ስድራ
ዓሲሎሙኒ፣ መሬት ከመይ ኣሎ?
ጨራሪሖሞም ድሕሪ ምኻዶም
ኢሎሙኒ ተጨኒቖም ሓተቱኒ፣
እቲ ቀጽሪ ክሳብ ወጋሕታ ብደም
ዘረባ’ሞ በየን ክመጽእ ብብኽያትን
ጨቅዩ ሓዲሩ” ይብሉ፣ ኣውያትን ዓቢደ! ቁጥዐን ጓህን
“ደበሳይ ክሳብ ሕጂ ንስኻን ዝቐትል እንተኔሩ ኩልና ትንሳፍ
ተኽለን ዝደቀስኩምሉ ክፍሊ ኣይምረኸብናን! በቃ ዝእበድ
የለ። ዝጸናናዕ የለ። ኩልና ዓቢድና ዝፍደዮ ኣብ ጋሃነብ’ዩ ዝነብር”!
ምስ ሓመድ ተሓዋዊስና! ክፉእ ኢሎሙኒ፣
ትርኢት’ዩ እቲ ፍጻሜ፣ ተዘክሮ ድሕሪ’ዚ ኩሉ። እቶም ዝተረፍኩም
ዘህስስ መድሃኒት እንትዝህሉ ቀደም ኣሕዋት ከመይ ቀጺልኩም? ኣብ
መህሰስናዮ ከላእ ትዘክሮ!” ብምባል ግዜ ቅትለት ናይ ስድርኣ ጓል
ኣስካሕከሐ ደበሳይ፣ ‘እቲ ዝኸፍአ’ ሰለስተ ዓመት ንዝነበረት ሩታ
በለ ደበሳይ። “ብለይቲ ገንዘብን መንግስታኣብ “ድሕሪኡ ደኣ
ንብረትን ኣቶ መንግስታኣብ ብዙሕ’ኳ እንተዘይጠዓመና ሰብ
ዝራስዩ ወንበዴታት ነቶም ስድራ ግን ኣይሰኣንናን፣ ገሌና ምስ
ቀቲሎሞም” እናበሉ እቶም ዓባይና ናብ ዓዲ። ገሌና ምስ
ጽገረዳ መንግስታኣብ
ወተሃደራት ክዝምሩ ምውዓሎም ሓወቦታትና ናብ ስደት። ኮታ ከም
እዩ፣ ደቂ ዛግራ ተበታቲንና፣ ብኡ
ኣለኹ፣ ስርሐይ ኣብ ሚኒስትሪ
ኣቦይ ክፍሉ ፍረዝጊ ነቲ ፍጻሜ ጌርና ግን ኣይጠፋእናን ሜዳ
ጥዕና ጨንፈር ዞባ ደቡብ። ማለት
ክገልጹ ከለዉ። “ገዛና ነጸላ መንደቕ ኤርትራ ኣኻኺቡና፣ ብዘይካ’ታ
ኣብ ሪፈራል ሆስፒታል ከም
ናይ እንዳ መንግስተኣብ ስለዝኾነ። ምስ ሓወቦይ ኣስገዶም ቅድም
ኣሶሰይት ነርስ ኮይነ እሰርሕ
ኣይታሓደር ኢና ሓዲርና፣ ምሉእ ናብ ሱዳን ዳሓር ናብ ጀርመን
ኣለኹ፣” ብምባል ኣስተንፈሰት፣
ለይቲ ሕጂዶ ደሓር ይመጹና ዝኣተወት ኣስቴር ሓፍተይ ካልኦት
“እታ ጥሑና ኸ ንምሸቱ’ባ
ክንብል። ምድሪ ኣይወጋሕ ወጊሓ፣ ብሙሉእና ናብ ሜዳ ወሪድና፣
እንታይ ኮነት?”
ዝሓድጉና ኣይመሰለናን፣ እቲ ኩልና ከኣ ኣብ ቤት ትምህርቲ
“ዋእ! እታ ጥሑናና ደኣ። ኣብ
ርሕቕ ዝበለ ገዛውቱ ኩሉ ክሃድም’ዩ ሰውራ ተኣኻኺብና፣ ውድብ
1977 ከተማ ደቀምሓረ ኣብ ኢድ
ሓዲሩ፣ ደቀምሓረ ኩላ ብለይቲ ህዝባዊ ግንባር ታሪኽና ጽቡቕ
ህዝባዊ ግንባር ምስ ኣተወት።
እግራ ናብ ዝመርሓ ክትሃድም ጌሩ ይፈልጥ ብምንባሩ ብግቡእ
ህዝባዊ ግንባር ንኹሉ’ቲ ኣቑሑን
ሓዲራ፣ መሬት ቀደድ ምስ በለ ገዛና ኣዕቢዩና፣ ብሙሉእና ብግቡእ
ማሽነርን ናይታ ጥሑና ንሜዳ
ኣርሒና፣ ሽዑ ሳሙኤል ኣብ ደጎል ተማሂርና፣ ድሕሪኡ ትምህርትና
ኣውሪድዎ፣ ደቂ መንግስታኣብ
ተቐልቂሉ ኣእወዩ፣ ‘ኢሂ’ታ ቆልዓ!’ ዛዚምና ተዓሊምና ወሪድና ከም
ምስ ጥሑናና ኢና ንሜዳ ወሪድና
ኢለዮ ሰንቢደ። ስድራና ኩሎም ሰብና ተወዚዕና፣ ጸላኢ ካብ ሃገርና
ተጋዲልና”! ሰሓቐት፣ ቀጺላ ሩታ።
ጦርሰራዊት ቀቲሎሞም ኢሉኒ፣ ተጸሪጉ ክሳብ ዝወጽእ’ውን ኣብ
‘ድሕሪ ናጽነት መንግስቲ ኤርትራ
ብቕጽበት ናብኡ ከይደ፣ ”በዓል
ዳኒኤል ኣብዚ ሽቓቕ ኣለዉ ኢሉኒ፣
ብቕጽበት ኬድና ከፊትናዮም፣
እቶም ቆልዑ ነቶም ብኣፍደገ
ዝኣትዉ ዝነበሩ ጦር ሰራዊትን
ፖሊስን ምስ ረኣዩ። ኩሎም ነፊጾም
ናብ ዝኣትዉዎ ጠፊኡዎም፣
ብዝኾነ ነቶም ቆልዑ ኣኻኺበ ናብቲ
ዘኽታማትን ድኻታትን ዝናበዩሉን
ዝመሃርሉን ናብ እንዳሚስዮን
ኣብጺሐዮም፣ በዓል መምህር ማና
ከኣ ተቐቢሎምኒ፣
ድሕሪኡ ናብ ሬሳ’ቶም ግዳያት
ተመሊሰ። ሓያለይ ሰብኡት ከኣ
መጺኦምኒ፣ እቲ ሬሳ ተጸፋጺፉ።
ናይ ኩላቶም ደም እንታይ’ሞ
ክብለካ ከምዚ ውሕጅ’ዩ ዛርዩ፣
ነታ ብ1977 ዝወሰዳ ጥሑናና ካብ
ከምዚ ዓይነት ኣሰቃቒ ቅዝፈት ዝተፈላለዩ ግንባራት ተቃሊስናን
እንዳ መንግስተኣብ ሓደ ሰብ’ሞ
ኣብ መላእ ዓለም ክንገር ሰሚዕና ተዋጊእናን፣ ኣብ ዝኣተናዮ
ወክሉ። ንሱ ተጣይሱ እታ ጥሑና
ኣይንፈልጥን፣ 14 ትንሳፍ ኣብ ኲናት እቲ ውግእ ንዓና ደቂ
ከነረክበኩም ስለዝበለና ሳሚኤል
ሓደ ካልኢት’ሞ ከኣ ደቂ ሓደ መንግስታኣብ ዝያዳ ኩሉ ዝብጸሓና
ወኪልናዮ መንግስቲ ኤርትራ ከኣ
ሰብኣይ፣ ብዝኾነ ንኹሎም በብሓደ ኮይኑ ይስመዓና ኔሩ፣ ብኣጋጣሚ
እርይ ቁጽር ኣቢሉ ኣረኪቡና፣
ገኒዝናዮም፣ ኣብቲ ፈለማ ኣበይ ብዝሓለፈ ይኣክል ግዲ ኢሉና
ኩልና ጽዕነት ከም ዘራገፍና ፍኹስ
ከም እንቐብሮም ጸቢቡና’ዩ ኔሩ፣ ኮይኑ ኩልና ብሰላም ተመሊስና፣
በለና፣ እንቋዕ’ባ ተጋደልና! ብምባል
ደሓር ግን በዓል መምህር በርሀ ድሕሪ ናጽነት ከኣ ንስድራና ኣብ
ተሓበና። ንሕና ዘይተጸበናዮ” በለት
ደጎል ነዞም ስድራ ካብ’ዛ ቤቶም መቓብሮም ሓወልቲ መዘከርታ
ሩታ ብህዱእ ኣዘራርባ ፍሽኽታ
ኣይነርሕቖምን ኢና፣ ኣብዚኣ ሃኒጽናሎም፣ ኣብ’ዚ እዋን’ዚ
ሓዊሳ፣ ደበሳይ’ውን ኣብ 1978 ናብ
ኢና ንቐብሮም ስለዝበሉ። ንኹሎም ዳኒኤል። ዮናስ። ሳራ። ሰለስቲኦም
ሜዳ ወሪዱ ተጋዲሉ ብምእታው።
ዝኣክል ጋህሲ ኩዒትና በብውልቆም ኣብ አመሪካ’ዮም ዘለዉ፣ ኣስቴር
ኣብዚ ግዜ እዚ ኣብ ሚኒስትሪ
ብተሪር ሓመድ እናመድመድና ከምቲ ዝበልኩኻ ኣብ ጀርመን
ጥዕና ጨንፈር ዞባ ደቡብ ኣብ
ሸውዓተ ርእሶም ንምብራቕ ኣላ፣ ኣብቲ ስድራና ዝተቐዝፍሉ
ማእከል ጥዕና ኩዶብዑር ዝሰርሕ
ሸውዓተ ከኣ ርእሶም ንምዕራብ ገዛና ድማ ሳሚኤል ምስ ሓዳሩ
ዘሎ ሓርበኛ’ዩ፣
ብምግባር ደቢናዮም፣ ኣብቲ ግዜ ኣሎ፣ ኣነ ከምዛ እትርእየኒ ምስ
እቲ ህዝቢብብኽያትን ኣውያትን ሓዳረይ ኣብዚ ከተማ መንደፈራ
ግርማይ ኣስፍሃ (ዓንቂ)
ተጸሊሉ’ዩ፣ ኣብቲ ቀብሪ ኣንስቲ’ኳ
ብዙሕ ኣይተሳተፋን፣ ምኽንያቱስ
ዝበዝሓ ደቀን ሒዘን ንዓዲ ዕምባባ መቓብር
ሃዲመን’የን ኔረን፣ እቲ መቓብር
ከኣ ክሳብ ግዜ ናጽነት ጸኒሑ፣ ዋዛ’ምበር ዘይፈልጡ ተንኮል
ደሓር ግን እቶም ኣብ ሽቓቕ ወትሩ ፍቱሕ ገጾም ዘይእሰር
ተሓቢኦም ዝደሓኑ ደቆም ዳርጋ በጃ ክንዲ በጃ ክሓልፉ ዝቀዳደሙ
ኩሎም ተጋዲሎም ዓወት ሒዞም ኣብ ሃልሃልታ ኣትዮም ዘይጠልሙ
ምስ መጹ። ድሕሪ ናጽነት ብዓቢ ዕድለኛ ኢኺ ዕምባባ መቓብር
ክብሪ ኣብ ዝግብኦም መቓብር ኣብ ጎኖም ትሓድሪ ነቶም ሰብ ተኣምር፣
ተቐይሮም ሓመድ ለቢሶም” ይብሉ ፈቃር ልቦም ንኩሉ ኣርኣያ
ኣቦይ ክፍሉ፣ ድሕሪ’ዚ ሞታለቃ ኣለዉ ኣብ ትሕቴኺ ብዙሓት ሰብ ቅያ
ኣበበ ናበይ ኣበለ? ጽወይና በሊ ካብቲ ዘዕሉሉኺ
ክንዕቅቦ ማሕላ ክንሰግድ ንክብሪ፣
ኣቦይ ክፍሉ። “ሞታለቃ ኣበበ
ንገርና ዕምባባ መቓብር
ድሕሪ’ታ ፍጻመ ካብ ደቀምሓረ
ኣዕልልና ናይ ጽንዓቶም ምስጢር
ናብ ሰገነይቲ ተቐይሩ፣ ኣይጸንሐን
ኣመስግኒ ዕምባባ መቓብር
ግን ብ1977 ኩለን ከተማታት
ዕድለኛ’ዩ ኣብ ጎድኖም ዝነብር
ኤርትራ ሓራ ኣብ ዝወጻሉ ኣብ
ኣቕኒእክኒ ዕምባባ መቓብር
ውግእ ሰገነይቲ ተቐቲሉ፣ ክሪኦ
ከመይ’ሉ ኮይንልኪ
ዝደሊ ወይ ሙማቱ ከረጋግጽ
ብሕይወትካ ምስ ሰማእቲ ምንባር፣
ዝደሊ ሰብ ናብ ሰገነይቲ ከከይዱ
ይርእዮ ኔሩ፣ ደም ኣይሰድድን’ዩ ፍጹም ሃብቱ (ፍሃር)
ዝወደይ! ዝገደደ ከኣ ኣብ ሰማይ’ዩ
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
5

ኣብ ውሽጥ ግብ ዝበለ ጸላም ኣዒንትና ሰም ከየበልና ዓይኒ ዓይና

ንእሽቶ ብርሃን ክንረክብ ከለና
ዝስማዓና ፍሉይ ስሚዒት ኣሎ፣
ቅርበት ናይ’ተን ተማላላእቲ ዕለታት ንጥምታ፣ ድሙቕ ሕብራ ክድብዝዝ
ኣይንደልዮን፣ ዝወጣወጥ ኣባትር
እቲ ስሚዒት’ቲ ብመስፈር ጌርካ ኣብ ነብሳ ንኸይዓልብ በጃ ንሓልፈላ፣
ክትዕቅኖ ከቶ ዝከኣል ኣይኮነን፣ እቲ ንወተሃደራዊ ሕግታት ዓለም ግን ንምስክርነት እተቕርቦ ጉዳይ ትምዩን ናጽነት ከምዘሎ ይፈልጡ ንኣሽቱን ዓበይትን ብሓደ ንጐየላ፣
ምንታይሲ ኣብ ኣእምሮ ዝጕህር ሃደሽደሽ ኣቢሉዎ፣ ኣይኮነን፣ ህዝባ በዓላቱ ከኽብር ናዓ እዮም፣ ስለዚ ኸኣ። ነታ ርግጽቲ ክንደይ ከምዝኸፈልናላ ክፈልጥ
ስሚዒት ክትልክዖ ስለዘጸግም፣ ምስ’ዚ ኹሉ ግን ብጩቕ ውጻእ እናተባህለ ናብ ጎደናታት ናጽነቶም እቲ ዝግባኣ ክብሪ ክህቡዋ ዝደሊ እንተሎ ናብ ኣባይቲ ዜጋታታ
ኣብ ሂወት ግን ጸበባን ራህዋን ኣይብልን፣ ገባር ከምዚ እንድየ እናበለ ዝወጽእ ህዝቢ ኣይኮነን፣ ይቕሰቡ፣ እንዶ ይእቶ፣ ኣትዩ ናብ መናድቑ
ኣሎ፣ ሰባት ኣብ ጸበባ ንሽገር’ሞ ክጭድር ኣይደልን - ዓስቢ ጨደርቲ ኣብ ውሽጢ ነፍሲ-ወከፍ ዜጋ ንመዓልቲ ሰማእታቶም እውን ግልጽ ይበል፣ ነፍሲ-ወከፍ መንደቕ
መሬት ከም ኣፍ ዑንቊ ትጸበና፣ ስለዝፈልጥ፣ ምኽኒያቱ። ትማሊ ዝንፍኽፈኽ ውሽጣዊ ስሚዒት ኣሎ፣ ካብ ናጽነቶም ዘይፍለ ክብሪ እዮም ባዕላ ሓደ ክልተ ሰለስተ እናበለት
ንሳቐ። ንዓርቕ። ንጸምእ። ንጠምን እቶም ዓንደርቲ ልዕሊ ግፍሒ ኣፎም ናጽነት ክብል ከሎ ኣመጻጽኣኣ እዩ ዝህቡዋ፣ ጎደናታት ብሓይሊ’ቲ ኣብ ንላዕሊ ገጹ ከምዝቘጽር ክትገብሮ
ንደምን፣ ስለዚ ንሕሰምና ብመግለጺ ክጭድሩ ከለዉ ብቓላት ክሻናጐጕ ዝዝክር፣ መስዋእቲ ክብል ከሎ ኸኣ ኢድ ነፍሲ-ወከፍ ሰብ ዝተሓዝ ሽምዓ እያ፣ ሻቡ ዋላ’ቲ ክስቈሮ ዘይደሊ
ጥራሕ ክንሽንኖ ንፍትን፣ ኣብ ግዜ በዓል ድላይ ኣይነበረን፣ ክንዲ ዝኾነ ንናጽነት ይዝክር፣ ክንዲ ዝኾነ ኸኣ ፍሉይ ግርማ ሂቦም የምስዩ፣ እቶም በለጸኛ’ኳ ክስቈሮ እዩ፣
ራህዋ ድማ ንሕጎስ፣ ብዝምስጥ ኸኣ ሓንሳእ ጽውጽዋዮም ብምንጋር እተን ክልተ በዓላት ርእሲ ኩሉ ካልእ ናጽነት ከስተማቕሩ ዕድል ዝረኸቡን ኣብ ቤት ስድራ ስዉእ ኣቲኻ
ድሙቕ ብርሃን ዝተኸለልና ኮይኑ ሓንሳእ ካብ ባሕሪ ዝቕዳሕ ሓይሊ ሰብ ባዓላት የብዕለን፣ ንስለ ናጽነት ክብሉ በጃ ዝሓለፉን እንተወሓደ ንደቓይቕ ዝኸውን
ኸኣ ይስማዓና፣ ስለዚ። ንረግጽን ከምዘለዎም። ሓንሳእ ክሳብ ዓንቀሮም እተን ኣብ መዓልቲ ናጽነት ንሰማይ ዜጋታት ዝራኸቡላ ዝኸበረት ህሞት ስቕታ’ሎ፣ እቲ ስቕታ ናይ ገዛእ
ንኽደንን ጸጊብና ኸኣ ንሓድር፣ ከምዝዓጠቑ ክነግሩዎ ከለዉ እንተኾነ ዘወቅባኦ ሪሺታት ንባህታኡ እየን ከኣ ንሳ ትኸውን፣ ነፍሲ-ወከፍ ሽምዓ ርእሱ ዕምቈት ኣለዎ፣ ኣብ ዕምቈቱ
እንተኾነ ነዚ እውን ቁጽርታት ‘ውን ክምልሰሎም ኣይመረጸን፣ ስለዚ ዚገልጻሉ፣ ሻቡ። ህዝቢ ኣብ ጎደናታት ዘብርሀ ዜጋ ናብ ውሽጢ ዕምቈት ኣቲኻ እትድህስሶ ዝኽሪ’ሎ፣ ኣብ
ቀሚርና ብሚእታዊት ክነቐምጦ ኸኣ ንሶም እናገዓሩ ንሱ ግን ይሰርሕ እዩ ዝሓድር፣ ኣብ ኣስመራ። ቃሩራ። ኣመጻጽኣ ባንዴራኡ ይንቈት፣ ውሽጢ’ቲ ዝኽሪ ‘ውን ምድፍናቕ
ዝኽእለና ድምር የብሉን፣ ነይሩ፣ ዓሰብ። ተሰነይ። ጾሮና... ኮታ ኣብ ዝኾነ ኣብኡ ኮይኑ ኸኣ ቃል የሐድስ፣ ኣሎ፣ ኣብቲ ምድፍናቕ ነጠብጣብ
ራህዋን ጸበባን እብረታት ወይ ‘ውን ዛራ ንብዓት ኣሎ፣
ከምዘለወን ጽቡቕ ጌርና ንፈልጥ ኣብ መወዳእታኡ ግን ብሓበን
ኢና፣ እታ ሓንቲ ድሕሪ’ታ ሓንቲ ትጕልበብ፣ ብዝኸፈልካዮ መስዋእቲ
ከም እትመጽእ እውን ዘይንፈልጥ እናነባዕካ ብኣንጻሩ ኸኣ ኣፍ-ልብኻ
ኣይኮንናን፣ እንተኾነ። ራህዋ ድሕሪ ዘንፍሕ ስሚዒት ይወረካ፣
ጸበባ ክትመጽእ ልሙድ ነገር’ዩ፣ ኣቦ ወይ ኣደ ጅግና ብምዃንካ
ድሕሪ ራህዋ ናብ ጸበባ ምምላስ ትኾርዕ፣ ሓው ወይ ሓብቲ ጅግና
ግዳ እቲ ዝተፈልየን ዝኸፍአን ነገር ብምዃንካ ‘ውን ትሕበን፣ ስለዚ
ከይኮነ ኣይተርፍን፣ ስለዚ ኸኣ። ኩሉ ኸኣ ኲኖ ሎሚ ንኽትሓስብ ብልቢ
ሳዕ ዘበነ ስቓይ ኣኽቲሙ ናብ ዘበነ ትነቅል፣ ብመስዋእቶም ዝመጸት
ራህዋን ሰላምን ክንሰጋገር ንደሊ፣ ናጽነት ንዋያ ከይትኸውን ዋናኣ
ትምኒትና ንሱ ይኸውን፣ ንኽትከውን ኣብ ቅድሚት ትስራዕ፣
ግዳ ክኸውንን ዘይክኸውንንሲ እቲ ምንታይሲ። እቶም ነዛ ናጽነት
ኣብቲ ነቲ ብርሃን ንምምጻእ ዘምጽኡ ጀጋኑ ንሎሚ ጥራሕ ዝነብሩ
ዝሰገርካዮ መስገደል’ዩ ዝምርኮስ፣ ሰባት ኣይነበሩን፣ ኣእምሮኦም ኣብ
ብማዕሬኡ ኸኣ ህላወ ቅኑዕን ዕላማኡ ሎሚ ኮይኑ ናብ ጽባሕ ከምዝሓስብ
ዘይስሕትን መሪሕነት ኣመና እዮም ዝገብሩዎ ነይሮም፣ ክንዲ
ኣገዳሲ ይኸውን፣ ብዘይ’ዚ ክልተ ዝኾነ ኸኣ ንጽባሕ ክብሉ ንሎሚ
ዓንድታት’ዚ ክትትከል እትኽእል ክውድኡዋን ከይውድኡዋን ብዙሕ
ኣደራሽ ምጽባይ ናይ ከንቱነት ግዲ ኣይነበሮምን፣ ጽባሕ ትመጽእ
ከንቱ’ዩ ክኸውን ዝኽእል፣ እንተድኣ ኮይና ኣብ ሎሚ ክሓልፉ
ሓደ ሓደ ግዜ ኣብ ዓበይቲ ቅሩባት ምንባሮም ንፍሉይነቶም እዩ
ኣኼባታት ዝተኣከበ ህዝቢ ‘’ንሕና ዘርኢ ነይሩ፣
ፍሉይ ሕላገት ዘለና ሰብ መትከል በዚ ኸኣ ኢና ብዙሓት ንኽርህዎም
ኢና’’ ብምባል ንገዛእ ነብሱ ክገልጻ በጃ ዝሓለፉ ሰማእታት እንብሎም፣
ንሰምዖ ኢና፣ እዚ ኣበሃህላ’ዚ ጸቢብ ግብርን ዘረባን ክልተ በበይነን ምዃነን ኩርናዕ’ዛ ሃገር ዘሎ ሰብ ኣብ ጎደና ንሰማእቲ ዘጕሂ ንኸይገብር ምስ እቶም ሰማእት ሳላ ዝሓለፉ ጸሓይና
ትምክሕቲ ዝመስሎም ኣይሰኣኑን ዝፈልጥ ህዝቢ ምዃኑ ካብ ፈለማኡ’ዩ ወጺኡ ይለሀ፣ ሓጎሱ ኣብቲ ሕቡር ውሽጡ ይመሓሓል፣ በሪቓ፣ ጉዳይና ጉዳይ ጎበጣ ካብ
ይኾኑ፣ ግዳ ግቡእ መግለጺ ድኣ’ምበር ከርእዮም ፈቲኑ፣ ግዳ ንሳቶምሲ ጓይላኡ ይገልጽ፣ ኣብ ናይ ዝኾነ እቲ ምንታይሲ። እዛ ናጽነት ምዃን ወጺኡ፣ ድምጽና ካብ
ትምክሕትስ ኣይኮነን፣ ህላወ እተን ዝሰምዓ ኣእዛን ኣይነበርኦምን፣ ብሄር ጓይላ ኣባል ዝኾነት ብሄር ንኽትመጽእ ዝሓለፎ ዓቐበ ቑልቁል ጻት ናብ ጻት ኣቃሊሑ፣ ርጉእ
ክልተ ኣዕኑድ’ዩ ተኣማሚኑ ንኽዛረብ እናክዛረቡ ኣእዛኖም ስለዝዕጸዋ ነተን የኹድድ፣ ዝርስዖ ኣይኮነን፣ ንዓኣ ንምንዳይ ንፋስ ሂወት ዘሪኡልና፣ ባሕርናን
ዝድርኾ፣ ውሑዳት ዘረባኡ እውን ክሰምዑወን ነታ ብመስዋእቲ ዝተወልደት ዝኣተዎ መንቃዓት ካብ ኣእምሮኡ ዓሳታትናን ኣብ ኢድ ዋናታቶም
ዝተፈልየ ዛንታ ዘለዎ ህዝቢ ኣይከኣሉን፣ እቲ ምንታይሲ ብሓይሊ ናጽነት ሓቢሩ የስተማቕራ፣ ኣብ ዝስወር ኣይኮነን፣ ንዝተጻወሮ ብምምላሶም ብሓጎስ ተሰራሲሮም፣
ንሕና ከምዚ ዝኣመሰልና ህዝቢ ኢና ሰቦምን ብዝረኽቡዎ ሓገዝን ሰኺሮም ሓደ ረምታ ከምዘሎ ብግብራዊ መግረፍቲ ጸሓይን ቁርን። ዕርቃን እቶም ዝቐጥቀጡናን ዝጐይሑናን
እንተበለ ‘ውን ነውሪ የብሉን፣ ንሱ’ዚ ነይሮም፣ ምንቅስቓሱ የርኢ፣ ብሓደ ይዝምር ጥሜትን ሓሳረ መከራን እውን ርእሶም ኣድኒኖም ካብ ቤትና
ህዝቢ’ዚ እኮ ኲኖ ሓሳብ ዝኸይድ ካብ ናይ ሰታያት ስኽራን ናይ ብሓደ ይለሀ፣ ሻቡ። ኣብ ውሽጢ’ቲ ዝርስዖ ኣይኮነን፣ ወጺኦም፣ ሻቡ ንቤትና ሰቲ ነስኒስና
ዛንታ’ዩ ዘለዎ፣ ነዚ ዛንታ’ዚ ክገልጾ ሓይሎም ዘስክሮም ስኽራን ይገድድ፣ ትልሂት ማእለያ ዘይብሉ ጽባቐ ክንዲ ዝኾነ ኸኣ። እቲ ኣብ ውሽጡ በዓላትና ወሲንና፣ 24 ግንቦትን 20
ዘይምኽኣሉ፤ ጌሩ ክንሱ እዝን እዝን መርኣያኡ ኣብ ተኽታተልቲ ስርዓታት ብዙሕነት ትርኢ፣ ኣህዛብ ዝጠምሮም ዘሎ ናይ ዝኽሪ መጋርያ ወርትግ ሰነን ከኣ እተን ቀንዲ በዓላትና ኮይነን
ጌረ ክብል ብዘይምኽኣሉ፤ ነቲ ጸበባ ኢትዮጵያ ተራእዩ’ዩ፣ ኣብታ ሃገር ፈትሊ እንተድኣ ረኺቦም ብሕቡር ሃልሃልታኡ ኣይጠፍእን፣ ኣብ ልዕሊ ኹሉ ተሰሪዐን፣ ክልተ ክንሰን
ኣብ ምስጋር ዘሕለፎ ፉሉይነት ዘዝነገሰ ጉጅለ ንዝሓበጠ ቅልጽሙ ምስልታቶም ዝተፈልየ ጽባቐ ውሽጢ ጓይላ በዓል ናጽነት ከሎ ምስ ናብ ሓደ ዝጥምታን ንሓድሕደን
ብዘይምግላጹ ‘ምበር ይሕመ፣ ክርኢ’ዩ ባህ ዝብሎ፣ ዝሓበጠ ክፈጥሩ ከምዝኽእሉ ትግንዘብ፣ መውጋእትን መስዋእትን ይህሉ፣ ዝተኣሳሰራን ብምዃነን ከኣ ኣብ
ኣብ ጥቓ ዘይገበሩዎ ጌርና ዝብሉ ቅልጽም ከኣ የጋጊ’ዩ፣ ሕበጡ ምስ ኣብቲ ዝተፈሸኸ ኣስናን ዝገሃድ ኣብ ምብዓል መዓልቲ ሰማእታት ከሎ ውሽጢ’ታ ሓንቲ እታ ሓንቲ
ጎረቤት ኮይኑ ነቲ ዝገበሮ ክዛረብ ሓይሊ የደናግሮ’ሞ ንምጕሳጥ ከም ጽባቐ ንኽብሪ ናጽነት’ዩ ዘበስር፣ ኸኣ ውጽኢት መስዋእቱ ብዝኾነት ትህሉ፣ ኣብ ውሽጢ’ታ ሓንቲ ኸኣ
ዘይክእል ህዝቢ ምዃኑ እውን’ኮ ሓደ ቀዳማይ ሕርያኡ ይሰርዖ፣ ናጽነት ንኤርትራዊያን ተራ ቋንቋ ናጽነት ይሕበን፣ መዓልቲ ናጽነትን እታ ሓንቲ፣
ካብ ፍሉይነታቱ ክኸውን ይኽእል እቲ እንታይነቱ ዝፈልጥ ህዝቢ ኣይኮነትን፣ ኣብ ውሽጢ’ቲ ብዙሓት መዓልቲ ሰማእታትን ዘይነጻጸላ ገጻት ጎድኒ-ጎድኒ ውህደተን ግን
እዩ፣ ዓለም ብሓሶታት ኣእዛን ኤርትራ ግን ሓይሉ ኣብ ሓድነቱ ኣህዛብ ዝፈልጡዎ ዕምቈታ ካልእ ሓንቲ ሳንቲም ስለዝኾና፣ መመሊሰን ዝዓብያን ዝደምቃን
ኣናኣደንቈረት ነቲ ዝገበሮ እውን ምዃኑ ጽቡቕ ገይሩ’ዩ ዝፈልጥ፣ ዝዓሞቘ ዕምቈት ኣለዋ፣ ኣብ ግዳ ዘይነጻጸላ ክንሰንሲ ብበበይኑ ኮይነን ኣለዋ፣ ሓይሊ ሓድሕደን
ብማንካ ዘየልዓለሉ ህዝቢ እኮ’ዩ፣ ብሳላ’ዚ ኸኣ ሓድነቱ ኣጽኒዑ ኣብ ነፍሲ-ወከፍ ዝላን ጸወታን ከኣ ኣብ መልክዕ ይበዓላ፣ ምኽኒያቱ። 24 ንሓድሕዱ እናተመላልአ መመሊሱ
እዚ ድኣ... ፍሉይ እምበር፣ ዝብጻሕ ክበጽሕ ከምዘይእግሞ ውሽጢ’ቲ ዕምቈት ይህልዉ፣ ግንቦት መዓልቲ ናጽነት መስዋእቲ ይስውድ፣ ኣብ ነፍሲ-ወከፍ ዓመት
ብኹለንትናኡ ፍሉይ፣ ጸበባ ከርሁ ይኣምን፣ ሓድነት። ንዕርዲ ፈኸራን ኣብኡ ኮይኖም እዮም ዝለሀዩ፣ ጀጋኑ ብዘውረደላ ፍስሃ ንህዝባ ኣብ ዕቤተን ይድርምስ፣ ግርማአን
እንከሎ ፍሉይ ነይሩ፣ ሳላ ፍሉይነቱ ዳንኬራን ዝስዕር ፍቱን መድሃኒት ኣብኡ ኮይኖም ይዝምሩ፣ ኣብኡ ውሽጢ ዲቕ ዝበለ ጓይላን ወኻዕታን ይውቅብ፣ ከምኡ እናበላ ኸኣ
ከኣ ነቲ ጸላም ቀንጢጡ ኣብ ጋህዲ ምዃኑ ብግብሪ ዝረኣዮ በትሪ’ዩ፣ በዚ ኮይኖም የስተንትኑ፣ ኣብኡ ኣእትያ ሓጎሱ ምግላጽ ክሳብ ዝስእን ኣፋትል ምትእስሳራትና እናስጠማ
ብርሃን ወጺኡ፣ ሳላ ፍሉይነቱ ነታ በትሪ’ዚ ጌሩ ነቶም ብሓያላን ዝድገፉ ኮይኖም ይውጥኑ፣ ኣብኡ ኮይኖም ትገብሮ፣ 20 ሰነ መዓልቲ ሰማእታት ንዘንተ እለት ክኸዳ እየን፣ ንኹሉ
ከም ጸወታ ቈልዑ ኣብ ምዝርራይ ፍሩያት ንምምሳል ዝጽዕሩ ደቀቕቲ ይትግብሩ፣ ከኣ። ናጽነት እትፈትዎም ሂብካ ክዓናቕፍ ዝደሊ ጐርቢ እናኣለያ
እትኣምን ዓለም ብዘይ ዘራይ ኣዳቒቑዎምን ሲዒሩዎምን እዩ፣ ክንዲ ዝኾነ ኸኣ’ዮም በዓሎም እና እምበር ብናይ ጠረጴዛ ዋጋ ዕዳጋ ናብቲ ዝበረኸን ዝጸረየን ገጸን ክጓዓዛ
ክትዕወት ከምእትኽእል ብግብራዊ ንናጽነተን ኮነ ስዉኣተን ብኸም’ዚ ከብዕሉ ልዕሊ ደረት ዝወጹ ዝመስሉ፣ ከምዘይመጸት ተዘኻኽሮ፣ እየን፣ እቲ ምንታይሲ። ኣብ ውሽጢ
ስርሑ ሚሂሩዋ፣ ሳላ ፍሉይነቱ። ናይ ኤርትራ ኣገባብ ገይረን ዘብዕላ ንናጽነት ስለ ናጽነት ዘይኮነስ። ኣብ እዚ ስለ ዝኾነ ከኣ ኢና ንናጽነትና ነፍሲ-ወከፈን ስለ’ዛ ምድርን ህዝባን
ሓደ ንዓሰርተ ሓሙሽተ ብምግጣም ሃገራት እንተሃልየን’ኳ ኣመና ፍሉያት ውሽጢ’ቲ ሓቀኛ መፈጠራ ኮይኖም ከም ብሌን ዓይንና እንሕልዋ፣ እቲ ዝሓለፉ ሰማእታት ስለዘለዉ፣
ጥራሕ እየን ኪኾና ዝኽእላ፣ ኤርትራ ክርእዩዋ ይደልዩ፣ ኣብ ዓለም ዝተኸፍላ ዋጋ ንብላሽ ስለዘይነበረ።
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
6

ጥፉእ ተባሂሉ ክውሰነልና ስለዝበሉ፤

ኣዳለውቲ ምልክታ - ሄለን ዮናስ - ልዋም ተስፋሂወት ዝቃወም እንተሎ። ን08/07/09 ኣብ 1ይ
ቤ/ፍ 7ይ መጋባእያ ይቕረብ፣
ውድድር
ምልክታታት ቤት ፍርዲ ወይዘሪት ኤርትራ
ወ/ሮ ኣዜብ መንቆርዮስ።
በዓል ቤተይ ኣቶ መንግስትኣብ ብዓይነቱ ብሉጽ ውድድር
ኣብ ቤት ፍርዲ ዞባ 1ይ ቤ/ፍ 4ይ መጋባእያ ይቕረቡ፣ ገብረሚካኤል ስለዝሞተ። ንዓይ ወይዘሪት ኤርትራ ኣብ ኣስመራ
እንተዘይቀሪብኩም ጉዳይኩም ቤ/ፍ ናይ መጻመዲ መሰለይ ክሕለወለይ።
ማእከል ኣስመራ ዝረኣዩ ንስኹም ኣብዘየለኽምሉ ውሳኔ ክህበሉ ሸውዓተ ደቁ ድማ ወረስቲ ምዃኖም
ካብ ነፍስወከፍ ዞባ 3
ደቀንስትዮ ክምረጻየን፣ ካብ 16
ጉዳያት ምዃኑ ነፍልጥ፣ ይረጋገጸሎም ስለዝበላ፤ ዝቃወም - 25 ዝዕድሜኽን ካብ 170 ሰንቲ-
ኣቶ ገዛኢ ተወልደመድህን ገዘሄይ። እንተሎ። ን14/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 3ይ ሜትር ንላዕሊ ቍመት እትውንና
ወድና ዮናስ ገዛኢ ስለዝተሰውአ። ሞግዚት ወ/ሮ ናዝሬት ረድኢ። መጋባእያ ይቕረብ፣ መንእሰያት ክልተ ስእሊ ብምሓዝ
ወረስቲ ኣነ ምስ ኣዲኡ ወ/ሮ ስም ናይ ትሕቲ ዕድመ ጓለይ።
ኣብ ቤት ጽሕፈት ሃማመተኤ
ለተንስኤ ገብረእግዚኣብሄር ምዃንና ዳናይት ኣልኣዛር በላይ ምባል ወኪል ኣቶ ኣሕመድ ዓብዱ ዞባታትክን ክትምዝገባን ዘድሊ
ይረጋገጸልና ስለዝበሉ፤ ዝቃወም ተሪፉ። ሰገን ኣልኣዛር በላይ ተባሂሉ መሓመድ። ዑመር ሑሴን ኣልሑሴን ሓበሬታ ክትረኽባን ትኽእላ፣
እንተሎ። ን30/06/09 ሰዓት 8።30 ቅ/ ይተኣረመለይ ስለዝበላ፤ ዝቃወም ምባል ተሪፉ። ዑመር ሓሰን ኣልሑሰን
ቀትሪ ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 8ይ መጋባእያ እንተሎ። ን07/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 6ይ ተባሂሉ ይተኣረመለይ ስለዝበለ፤ ኣብ ኣስመራ እትርከባ
ይቕረብ፣ መጋባእያ ቁ.41 ይቕረብ፣ ዝቃወም እንተሎ። ን30/06/09 ኣብ 1ይ መንእሰያት። ቦታ ምዝገባ ሲነማ
ቤ/ፍ 7ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ኢምፔሮ - ካልኣይ ደርቢ’ዩ፣
ወ/ሮ ለተየሱስ ተስፋይ ተድላ። በዓል ወ/ሮ ኣኽበረት ኣልኣዛር ሃይሉ።
ምዝገባ ክሳብ 30 ሰነ’ዩ፣
ቤተይ ኣቶ ተወልደ ዮውሃንስ መንገሻ በዓል ቤተይ ሜጀር ተስፋማርያም ወ/ሮ ሳባ ተስፋይ ኣውዓላ። በዓል
ስለዝሞተ። ንዓይ ናይ መጻምዲ ሓደራ ስለዝተሰውአ። ንዓይ ናይ ቤተይ ኣቶ ተካሊ እስቲፋኖስ 25 ሓምለ ብደረጃ ሃገር ኣብ
መሰለይ ክሕለወለይ። ሽዱሽተ ደቅና መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ። ወልደማሪያም ስለዝተሰውአ። ንዓይ ኣስመራ ኣብ ዝካየድ ውድድር
ድማ ወረስቲ ምዃኖም ይረጋገጸለይ ኣርባዕተ ደቅና ድማ ወረስቲ ምዃኖም ናይ መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ። ወይዘሪት ኤርትራ ክልተ
ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ። ይረጋገጸለይ ስለዝበላ፤ ዝቃወም ሰለስተ ደቁ ድማ ወረስቲ ምዃኖም ቀዳሞት ዕዉታት ንውድድር
ን07/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 9ይ መጋባእያ እንተሎ። ን13/07/09 ኣብ 3ይ ቤ/ፍ 3ይ ይረጋገጸሎም ስለዝበላ፤ ዝቃወም ወይዘሪት ምብራቕ ኣፍሪቃ 2009
ቁ/49 ይቕረብ፣ መጋባእያ ይቕረብ፣ እንተሎ። ን06/07/09 ኣብ 3ይ ቤ/ፍ ክሓልፋ’የን፣
4ይ መጋባእያ ሰዓት 8።00 ቅ/ቀትሪ
መምህር ኣለም ኣስገዶም ብስራት። ወ/ሮ ምንያ ሰለሙን። ኣደይ ወ/ሮ ይቕረብ፣ ንዝያዳ ሓበሬታ ብቝጽሪ
በዓልቲ ቤተይ መምህር ተበርህ ተበርህ ተወልደመድህን ስለዝሞተት። ቴለፎን 117323 / 07142500
መሓሪ ተፈሪ ስለዝሞተት። ንዓይ ብሂወት ከላ ብ04/06/2001 ወ/ሮ መብራት ተኽለማርያም ተወከሳ
ናይ መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ። ዝገደፈትለይ ለበዋ ይጽደቀለይ ሃይለ። በዓል ቤተይ ኣቶ ጸጋይ ገዝሀኝ ውድድር ወይዘሪት ኤርትራ
ሓሙሽተ ደቅና ድማ ወረስቲ ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ። በራኺ ስለዝሞተ። ንዓይ ናይ መጻምዲ 2009
ምኳኖም ይረጋገጸለይ ስለዝበሉ፤ ን13/07/09 ኣብ 2ይ ቤ/ፍ 3ይ መጋባእያ መሰለይ ክሕለወለይ። ሽዱሽተ ደቁ
ዝቃወም እንተሎ። ን13/07/09 ኣብ 3ይ ይቕረብ፣ ድማ ወረስቲ ምዃኖም ይረጋገጸሎም
ቤ/ፍ 2ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ። ሓድሽ ምዝገባ ካብ ኤቨን ኮምፕዩተር
ተጋዳላይ ብርሃነ ተስፋማርያም ን21/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 2ይ ሲቪል
ወ/ሮ ኣኽበረት ዓንደ ዑቕባዝጊ። ወልደመንቆርዮስ። ወድና መምህር መጋባእያ ይቕረብ፣ ሰንተር
ኣዴና ወ/ሮ ግደይ ተስፋማርያም ዳኒኤል ብርሃነ ተስፋማርያም
ትካልና ብዝተወደበ ኣገባብ ዝተዳለወ ናይ ክረምታዊ ኣካዳምያዊን
ተላ ስለዝሞተት፤ ወረስቲ ኣነ ምስ ስለዝሞተ። ወረስቲ ኣነ ምስ በዓልቲ ኣብ ሞንጎ ከሳሲ ኣቶ ብጹኣምላኽ
ቤተይ ወ/ሮ ወበት ገብረልዑል ጥራይ
ኮምፕዩተርን ትምህርቲ ኣዳልዩ ምዝገባ ጀሚሩ ከምዘሎ ብሓጎስ የበስር
ሓደ ሓወይ ክብሮም ሰመረ ምዃንና ሞጎስ ነጋሲን ተኸሳሲት ወ/ሮ ኣለም
ይረጋገጸልና ስለዝበላ፤ ዝቃወም ምዃንና ይረጋገጸልና ስለዝበሉ፤ ወልደየሱስ ዑቕባንድሪያስን። ዘሎ ናይ ተወሳኪ ትምህርቲ
እንተሎ። ን10/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 4ይ ዝቃወም እንተሎ። ን13/07/09 ኣብ 3ይ ሲቪላዊ ሓዳር ክርክር ጉዳይ። ተኸሳሲት *ምግጥጣም ሻምብቆ ማይ
መጋባእያ ይቕረብ፣ ቤ/ፍ 3ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ብኣድራሽኤን ክርከባ ስለዘይከኣላ *ምዝርጋሕ መርበብ ኤሌትሪክ
ን23/07/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 7ይ መጋባእያ *ጽገና ሞባይል
ኣቶ ኢዮብ ክፍላይ ዘርኣይ። ኣደይ ኣብ መንጎ ከሳሲት ወ/ሮ ሰላማዊት ይቕረባ፣ እንተዘይቀሪብክን ጉዳይክን *ምንጻፍ ማቶኔላ
ወ/ሮ ሰንበቱ ተስፋይ ገብረሚካኤል ኣማረን ተከሳሲ ኣቶ ሰመረ ነጋሲን። ዘሎ ኣብዘየለኽናሉ ቤ/ፍ ውሳኔ ክህበሉ *ምጥምጣም ሞተረታት
ስለዝሞተት። ብዘይካይ ካልእ ወራሲ ናይ ሞግዚትነት ክሲ ጉዳይ። ተኸሳሲ ምዃኑ ነፍልጥ፣ ኣድራሻና።-ጎኒ ፎቶ ካቴድራል ጥቓ ጆቫኒ ማሶላ
ከምዘይብላ ይረጋገጸለይ ስለዝበሉ፤ ን30/06/09 ኣብ 1ይ ቤ/ፍ 5ይ መጋባእያ ቴሌፎን 07194340 ወይ07135931
ዝቃወም እንተሎ። ን09/07/09 ኣብ 3ይ ይቕረቡ፣ እንተዘይቀሪብኩም ወ/ሮ ኣረጋሽ መሓመድ ኣሰናይ።
ቤ/ፍ 2ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ጉዳይኩም ንስኹም ኣብዘየለኽምሉ ኣዴና ወ/ሮ ገርግስ ደሞዝ ውብሸት
ተራእዩ ውሳኔ ከምዝወሃብ ነፍልጥ፣ ስለዝሞተት። ወረስታ ሰለስተ ደቃ
ተኸሰስቲ ወ/ሮ ለተንስኤ ምዃንና ይረጋገጸልና ስለዝበላ።
ገብረድንግል። ኣቶ ኣፍወርቂ ክፍሎም ተጋዳላይ በርሀ መብራህቱ ዝቃወም እንተሎ። ን06/07/09 ኣብ 1ይ
ብተኸሰስቲ ተኸስተ ዘወልዲ +3። እዛዝ። በደ ሓወይ ዝኾነ ጁዘፐ ኮተለ ቤ/ፍ 8ይ መጋባእያ ይቕረብ፣
ንዝቀረበሎም ናይ ምቅሊት ውርሻ ኣንተንዮ ብ03/05/1962 ካብ ኣስመራ
ክሲ ጉዳይ። ንምምላስ ን08/07/09 ኣብ ከባቢ ሰታንታኣቶ ስለዝጠፈአ። ወ/ሮ መብራት ተኽለሃይማኖት
ተዓደል። በዓል ቤተይ ኣቶ ብርሃነ
ምስጋና ገብረመስቀል ስለዝሞተ። ንዓይ ናይ
መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ።
ብሞት ኣዚና እነፍቅሮ ክቡር ኣቦና ሓሙሽተ ደቁ ድማ ወረስቲ
ባራ/ ክብረኣብ ሃይሉ ባይሩ ዝተሰመዓና ምዃኖም ይረጋገጸሎም ስለዝበላ፤
መሪር ሓዘን እናገለጽና። ኣብ ዝባን ዝግብ ዝቃወም እንተሎ። ን07/07/09 ኣብ 1ይ
ንኡስ ዞባ ዓዲ-ቐይሕ ዘቃበርኩምና ኣብ
ገዛና ብምምልላስን ካብ ውሽጥን ወጻእን
መጋባእያ ቁ.32 ሰዓት 8።30 ቅ/ቀትሪ
ይቕረብ፣
ምስጋና
ብቴሌፎን ዘጸናናዕኩምና ቤተ-ሰብን ብሞት እነፍቅሮ ሓውና መምህር
ፈተውትን ሕሰም ኣይትርከቡ እናበልና ሞግዚት ሩታ ኣድሓኖም በራኺ። ኣረፋይነ ኪዳነ ዓ/ሚካኤል ዝተሰመዓና
ምስጋናና ነቅርብ፣ ትሕቲ ዕድመ ሳሮን መሓመድ መሪር ሓዘን ኣብ ገዛና ብምምልላስ
ዓብደልወሊ። ወላዲተይ ኣስቴር ቴሌፎን ብምድዋልን ዘጸናናዕኹምና
ኣድሓኖም በራኺ ብወርሒ 01/2002 ሕሰም ኣይትርከቡ እናበልና ሓዘንና
ደቆም ኣዜብ ክብረኣብን ኣልማዝ ክብረኣብን ምስ ጠፍአት ድሃይ ስለዘይብላ። ናይ ዓጺና ኣለና፣
ምስ ምሉኣት ስድራ-ቤት ጥፉእ መረጋገጺ ይወሃበኒ ስለዝበለት።
ዝቃወም እንተሎ። ን08/07/09 ኣብ ምሉኣት ስድራ-ቤት
1ይ ቤ/ፍ 7ይ መጋባእያ ይቕረብ፣
}ch©M kDê !
ቋ}cü †}´Dï› ‰M K[³²U ©öF©öF
`©ö`§ ‹ÏDï †p }ÊDL ´sò oKAY ‰êDê
ምልክታ ጨረታ
–§{q qMBXoñ ቋ}cü †}´Dï› ‹KATE ›°MT K[³²Uq ምም/ዞባ ደቡብ ዝተፋላለዩ ንቤት ጽሕፈት ምም/ሓ/ከ/ጾሮና ዝውዕል ናይ ስተሽነሪ። ናይ ኤሌትሪክ መሳርሒ። ናይ
©öF©öF „ï¥; ksï M‹}¥q’¥ `©ö`§ ‹ÏDï }oKAY …›¥ ጽሬት መሳርሒ። ናይ ማይ መሳርሒ። ፒሪንተር ብጨረታ ኣዋዳዲሩ ክዕድግ ስለዝደለየ። ሕጋዊ ፍቓድ ዘለዎም
Êp{ðq} …`dhDïq}; ተወዳደርቲ ይዕደም፣
†Mk…X‰]: oKAY `©ö`§ ‹ÏDï {š K[³²Uq ©öF©öF mk– ተወዳደርቲ ከማልእዎ ዘለዎም።-
‘q }‹[´Tg} …mk„ê }›²¹NM òLq ›Ï’]}: ÄÂ’D÷] ²ªïM 1. ናይ 2008 ዝተሓደሰ ናይ ፍቓድ ንግዲ ዘለዎም፣
kòq qMBXoñ cü}cü: K©mk qMBXoñ cü}cü †}´Dï› (Springboard 2. መኽበሪ ጨረታ 10,000.00 ናቕፋ ብC.P.O ትሕጃ የትሕዝ፣
English) …ªF£ …D÷; 3. መጫረቲ ሰነድ ካብ ቤት ጽሕፈት ምም/ዞባ ደቡብ መንደፈራ ጨ/ሓ/ኣገልጉሎት ኣሃዱ ዕድጊ
†sï K©mk mkM‰êVq KLBV}: sK|gñ KÄIÏq} M—kéF
ክትወስዱ ትኽእሉ፣
…²lmk} }oKAY †|g]„} †|s|´•} mk†}´Dï› |§ M›Vmk:
M]L—: M}lmk} MÃöHÏ} –iNM ‹mk smkFDê K©mk ]D›Œ{: |§’ 4. ንዝያዳ ሓበሬታ ብቁ.611300 232-262-259 ተወከሱ፣
sï o·cMoñ }‹Œ{ê: }‰êD÷M oKAY} ‘D©ö} }ch©M }mkF; 5. ሳንዱቕ ጨረታ ዝኽፈተሉ ኣብ ጋዜጣ ሓዳስ ኤርትራ ካብ ዝወጸሉ ኣብ ውሽጢ 30 መዓልቲ ክፉት
M›²l ›°MSDê —Dq:- [{ 15 2009 ኮይኑ ንጽባሒቱ ኣብ ናይ ስራሕ ሰዓታት ሰዓት 2።30 ድሕሪ ቀትሪ ተወዳደርቲ ወይ ወከልቶም
qMBXoñ ›°MSDê —Dq:- [{ 22 2009 ኣብ ዝተረኽብሉ ይኽፈት፣
…©öV`|:- μ©| |iÍ, cë.²š:- 160 6. ቤት ጽሕፈትና ዝሓሸ ኣማራጺ እንተረኺቡ ብምሉኡ ወይ ብኸፊል ናይ ምስራዝ መሰሉ ዝተሓለወ
cë.]F‰ï: 08206543 ኢዩ፣
(¹d Ðr Dêd]/ Ìq W©ö-[ï ]ÔXq ‹Dmk) ቤት ጽሕፈት ምም/ዞባ ደቡብ
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
7

ምልክታታት ቤት ፍርዲ CAUTIONARY NOTICE IN ERITREA

ኣብ ቤት ፍርዲ ዞባ ምስ ኣዲኦም ወ/ሮ ፋና ORANGE

ሓንጣል ገብረጻድቓን ምዃንና
ደቡብ መንደፈራ ይረጋገጸልና ስለዝበሉ፤ ዝቃወም
ዝረኣዩ ጉዳያት እንተሎ። ን15/07/09 ይቕረብ፣
ወ/ሮ ኣልጋነሽ ላቀው ተኽሉ።
በዓል ቤተይ ኣቶ ኢዮብ ረዳ ኣብ ቤት ፍርዲ ዞባ
ከበዶም ስለዝሞተ። ንዓይ ናይ ደቡብ ድባርዋ ዝረኣዩ
መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ።
ሓሙሽተ ደቅና ድማ ወረስቲ ጉዳያት
ምዃኖም ይረጋገጸሎም መሓሪ ሰለሙን በርሀ ምባል
ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ። ተሪፉ። መሓሪ መኮነን በጋጼን
ን22/09/09 ኣብ 1 ይ መጋባእያ ተባሂሉ ይተኣረመለይ ስለዝበለ፤
ይቕረብ፣ ዝቃወም እንተሎ። ን03/07/09
ይቕረብ፣
ኣቶ ገብረወልዲ ሃብተሚካኤል NOTICE IS HEREBY GIVEN THAT the above trade marks are the property of:
ንጉሰ። ወደይ ኣማኑኤል ሙልጌታ ሃብተጼዮን
ገብረወልድ ሃብተሚካኤል ወልደገብርኤል ምባል Orange Personal Communications Services Limited of St. James Court, Great Park Road,
ስለዝተሰውአ። ወራሲ ኣነ ጥራይ ተሪፉ። ሙሉጌታ ሃብተጋብር Almondsbury Park, Bradley Stoke, Bristol, United Kingdom (the Owner),
ምዃነይ ይረጋገጸለይ ስለዝበሉ፤ ወልደማርያም ተባሂሉ
and are used on or in connection with:- Electrical and electronic communications and telecommunications
ዝቃወም እንተሎ። ን23/09/09 ይተኣረመለይ ስለዝበለ፤
apparatus and instruments; communications and telecommunications apparatus and instruments;
ይቕረብ፣ ዝቃወም እንተሎ። ን30/06/09
electrical and electronic apparatus and instruments all for processing, logging, storing, transmission,
ይቕረብ፣
retrieval or reception of data; apparatus and instruments for recording, transmission, amplifying or
ወ/ሮ ማሾ በርሀ ገብረእየሱስ።
በዓል ቤተይ ተጋ/ኢዮብ ሃብተ
ኣብ ቤት ፍርዲ reproduction of sound, images, information or encoded data; cameras; photographic apparatus,
instruments and equipment; image processing apparatus, instruments and equipment; television and
ማኤል ስለዝተሰውአ። ንዓይ ናይ ዞባ ደቡብ ዓዲ-ዃላ radio apparatus and instruments; telecommunication, radio and television broadcasting transmitters
መጻምዲ መሰለይ ክሕለወለይ። ዝረኣዩ ጉዳያት and receivers; apparatus for access to broadcast or transmitted programmes; holograms; computers;
ኣርባዕተ ደቅና ድማ ወረስቲ ኣቶ ፍስሃጼን ገብረእግዚኣብሄር። peripheral equipment for computers; programmed-data-carrying electronic circuits; computer programs;
ምዃኖም ይረጋገጸልና ስለዝበላ፤ ኣቦይ ኣቶ ገብረእግዚኣብሄር computer software; discs, tapes and wires all being magnetic data carriers; blank and pre-recorded
ዝቃወም እንተሎ። ን22/09/09 ገብረኪዳን ንጉሰ ስለዝሞተ። magnetic cards; data cards; memory cards; smart cards; cards containing microprocessors; integrated
ኣብ 1 ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ወረስቲ ኣነ ምስ ሰለስተ circuit cards; electronic identification cards; telephone cards; telephone credit cards; debit cards; cards
ኣሕዋተይ ምዃንና ይረጋገጸልና for electronic games designed for use with telephones; CD ROMS; magnetic, digital and optical data
ወ/ሮ ጸጉ ገብረእግዚኣብሄር ስለዝበሉ፤ ዝቃወም እንተሎ። carriers; magnetic, digital and optical and optical data recording and storage media (blank and pre-
ሃይሉ። ወደይ ፍስሃየ ኣርዓዶም ን22/07/09 ኣብ 3 ይ መጋባእያ recorded); computer software supplied from the Internet; electronic publications (downloadable) provided
ሰሎሙን ስለዝተሰውአ። ወራሲት ይቕረብ፣ on-line from computer databases or the Internet; computer software and telecommunications apparatus
ኣነ ኣዲኡ ጥራይ ምዃነይ (including modems) to enable connection to databases, local area networks and the Internet; computer
ይረጋገጸለይ ስለዝበላ፤ ዝቃወም ኣብ ቤት ፍርዲ ዞባ software to enable teleconferencing, videoconferencing and videophone services; computer software to
እንተሎ። ን29/09/09 ኣብ 1 ይ
መጋባእያ ይቕረብ፣ ሰ/ቀ/ባሕሪ ምጽዋዕ enable searching and retrieval of data; computer software for accessing databases, telecommunications
services, computer networks and electronic bulletin boards; computer games software; digital music
ዝረኣዩ ጉዳያት (downloadable) provided from a computer database or the Internet; digital music (downloadable)
ወ/ሮ ኣረሱ ገብረእግዚኣብሄር ምሕረትኣብ ተከስተ ገ/ሂወት provided from MP3 Internet websites; devices for playing music received from the Internet; MP3 players;
መድሃኔ። ደቀይ ከፈላ ካሕሳይ ምባል ተሪፉ። ዓዘዞም ተከስተ photographs, pictures, graphics, sound bytes, films, videos and audio-visual programmes (downloadable)
ተኽለን ዑቕባይ ካሕሳይ ገ/ሂወት ተባሂሉ ይተኣረመለይ provided on-line or from computer databases or the Internet or Internet websites; remote monitoring
ተኽለን ስለዝተሰዉኡ። ወራሲት ስለዝበለ፤ ዝቃወም እንተሎ። apparatus and instruments; computer software for use in remote monitoring; satellite transmitters and
ኣነ ኣዲኦም ጥራይ ምዃነይ ን14/07/09 ይቕረብ፣ receivers; telecommunications and broadcasting satellites; radio telephone beacons and telephone
ይረጋገጸለይ ስለዝበላ፤ ዝቃወም masts; electric wires and cables; optical cables; resistance wires; electrodes; telecommunications
እንተሎ። ን29/09/09 ኣብ 1 ይ ኣብ ቤት ፍርዲ ዞባ systems and installations; terminals for telephone networks; telephone switchboards; telecommunications
መጋባእያ ይቕረብ፣ ደቡብ ዓረዛ ዝረኣዩ signal input, storage, conversion and processing apparatus; telephone equipment; equipment for fixed,

ኣቶ ዮውሃንስ ወልደትንሳኤ ጉዳያት transportable, mobile hands-free or voice-activated telephones; multimedia terminals; interactive terminals
for displaying and ordering goods and services; paging, radio paging and radio-telephone apparatus and
ፍስሃዮ። ኣቦይ ወልደትሳሴ ፍስሃዮ ወ/ሮ ከበደሽ መስፍን መርዚ።
instruments; telephones, mobile telephones and telephone handsets; facsimile machines; accessories
ወልደዮውሃንስ ስለዝተሰውአ። ወደይ ሰለሙን ሃይለሚካኤል
for telephones and telephone handsets; adapters for use with telephones; battery charges for use with
ወረስቲ ኣነ ምስ ክልተ ኣሕዋተይ ገብረትንሳኤ ስለዝተሰውአ።
telephones; desk or car mounted units incorporating a loudspeaker to allow a telephone handset to
ምዃንና ይረጋገጸልና ስለዝበሉ፤ ወራሲት ኣነ ምዃነይ ይረጋገጸለይ
be used hands-free; in-car telephone handset cradles; bags and cases specially adapted for holding
ዝቃወም እንተሎ። ን06/10/09 ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ።
or carrying portable telephones and telephone equipment and accessories; computerised personal
ኣብ 3 ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ን09/07/09 ኣብ 1 ይ መጋባእያ
organisers; aerials; batteries; micro processors; key boards; modems; calculators; display screens;
ይቕረብ፣
electronic global positioning systems; electronic navigational, tracking and positioning apparatus and
ወ/ሮ ለተስላሴ ተኣምራት
ተስፋይ። ወደይ ተስፋኣለም ነጋሲ ኣብ ቤት ፍርዲ ንኡስ instruments; monitoring (other than in-vivo monitoring) apparatus and instruments; radio apparatus
and instruments; electrical control, testing (other than in-vivo testing), signalling, checking (supervision)
በርሀ ስለዝተሰውአ። ወራሲት ዞባ ጊንዳዕ ሸሪዓ and teaching apparatus and instruments; optical and electro-optical apparatus and instruments; video
ምዃነይ ይረጋገጸለይ ስለዝበላ፤ ዝረኣዩ ጉዳያት films; audio-visual apparatus and equipment; electronic games equipment and apparatus; electrical and
ዝቃወም እንተሎ። ን29/09/09 ወ/ሮ ፋጥና ሽፋ ስዓድ። በዓል electronic accessories and peripheral equipment designed and adapted for use with computers, audio-
ኣብ 1 ይ መጋባእያ ይቕረብ፣ ቤተይ ዝነበረ ኣቶ ኢብራሂም visual apparatus and electronic games equipment and apparatus; parts and fittings for all the aforesaid
ዑመር ኢብራሂም ስለዝተሰውአ። goods.
ኣቶ ዑቕባሚካኤል ኪዳነ ወራሲት ጓለይ ኣፍራሕ Telecommunications services; communications services; telephone, mobile telephone, facsimile,
ካሕሳይ። ደቅና ዓንደማርያም ኢብራሂም ምዃና ክረጋገጸላ። telex, message collection and transmission, radio-paging, call diversion, answerphone, directory
ዑቕባሚካኤል ኪዳነን ኢያሱ ኣነ ድማ ሞግዚት ጓለይ ኢየ enquiries and electronic mail services; transmission, delivery and reception of sound, data, images,
ዑቕባሚካኤል ኪዳነን ስለዝበላ፤ ዝቃወም እንተሎ። music and information; electronic message delivery services; on-line information services relating
ስለዝተሰዉኡ። ወረስቲ ኣነ ን20/07/09 ይቕረብ፣ to telecommunications; data interchange services; transfer of data by telecommunication; satellite
communication services; broadcasting or transmission of radio or television programmes and of films,
teleshopping and webshopping programmes; videotext, teletext and viewdata services; broadcasting
ሓራጅ and delivery of multimedia content over electronic communications networks; video messaging services;
video conferencing services; video telephone services; telecommunication of information (including
ወ/ሮ መብራት ገብረ ዘፍረድኦ ብወርሻ ዝተረኽበ ዘይንቀሳቀስ ንብረት ወረ/
web pages), computer programs and any other data; providing user access to the Internet; providing
ነፍ ገብረሂወት ገብረ +2። ኣብ ከተማ ኣስመራ ከባቢ እምባጋልያኖ ቤተ-
telecommunications connections or links to the Internet or databases; providing user access to the
ክርስትያን ኪዳነ ምህረት ጎደና ዳምት ነበር ቁ.ገዛ 23 ፊት ካዛ ኢሚኮላታ
Internet (service providers); provision and operation of electronic conferencing, discussion groups and
ዝርከብ መንበሪ ገዛ። ስፍሓት መሬት 312.5 ት.ሜ ኮይኑ ሽዱሸተ ቀንዲ
chat rooms; providing access to digital music websites on the Internet; providing access to MP3 websites
ክፍልታት። ሰለስተ ተሓጋገዝቲ ክፍልታትን። ክልተ ዓይኒ ምድሪ ዘለዎ ገዛ
on the Internet; delivery of digital music by telecommunications; providing access to telecommunications
ብኪኢላ ተገሚቱ ግምት ዋጉኡ 759,742.85 ናቕፋ ኮይኑ ¼ ብስም ፈጻሚ
infrastructures for other operators; operating and providing search engines; telecommunication access
ፍርዲ ሲ.ፒ.ኦ ኣስሪሑ ወይ ተጣራቓሚ ሕሳብ (ደብተር) ሒዙ ብምቕራብ
services; computer aided transmission of messages and images; communication by computer; news
ክወዳደር ይኽእል፣ ዝቃወም እንተሎ ካብ ዝምልከቶ ቤት ፍርዲ መአገዲ
agency services; transmission of news and current affairs information; hire, leasing or rental of apparatus,
እንተዘይኣቅሪቡ ሓራጅ ኣየቋርጽን እዩ፣
instruments, installations or components for use in the provision of the aforementioned services; advisory,
ዕለት ሓራጅ።- 15/07/09 information and consultancy services relating to all the aforementioned.
ሰዓት ሓራጅ።- 9።30 -10።00 ቅ/ቀትሪ
ቦታ ሓራጅ።- ከባቢ እምባጋልያኖ ቤተ-ክርስትያን ኪዳነ ምህረት ጎደና NOTICE IS ALSO HEREBY GIVEN that legal proceedings will be taken against any person or company,
ዳምት ነበር ቁ.ገዛ 23 ፊት ካዛ ኢማኮላታ፣ who uses the above trade mark or any imitation thereof or who otherwise infringes the rights of the
ዝያዳ ሓበሬታ ዝደሊ ኣብ ላ/ቤ/ፍ/ ቤ/ጽ/ዋ/ፈ/ፍርዲ ቁ.65/1 ክውከስ Owner, to enforce civil and criminal liabilities under the laws of the State of Eritrea.
ይኽእል፣ Orange Personal Communications Services Limited
Contact person: Kebreab Habte Michael Warsai Street, Saba Bld. 7th Floor Tel. 181259
ቤ/ጽ/ዋ/ፈ/ፍርዲ
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
ዓርቢ ዕለት 19 ሰነ እዩ ነይሩ፣ ሓውሲ
ከተማ ዓረዛ ኣብ ፍርቂ ዘንጊ ብዝተሰቕለ
ባንዴራታት ደሚቓ ዊዒላ፣ እንተኾነስ
ትዝንጋዕ ዕለት ድኣ ኣይኮነትን ’ምበር
ዕለት ንዝዘንግዐስ እተን ኣብ ፍርቂ ዘንጊ
ዝተሰቕላ ባንዴራታት ኣፍ ኣውጺአን
ክነግርኦ ይኽእላ ነበራ፣
ህዝቢ ዓረዛ ኣብ ሜዳ ኩዕሶ እግሪ’ዩ
ተኣኪቡ፣ ሽምዓኡ ወሊዑ ኸኣ ናብ
መካነ መቓብር ሓርበኛታት ኣምርሐ፣
እታ ዓባይ ጎደና ብሰብ ኣዕለቕሊቓ ምስ
ረኣና ብዛዕባ ተሳትፎ ሎሚን ትማሊን
ክንውከስ ነይሩና፣ እንተኾነ። ሎሚ
ንትማሊ ከምእትበልጻ ድኣ’ምበር። ትማሊ
ንሎሚ ከምእትበልጻ ዝነግሩ መስከርቲ
ክንረክብ ኣይከኣልናን፣
ነፍሲ-ወከፍ ሰብ ኣብ ኢዱ ሽምዓ ወይ
ከኣ ጥዋፍ ሒዙ ነይሩ፣ ኣብ ልዕሊ መካነ
መቓብር ሓርበኛታት ኣብ ዘሎ ዓቢ ጎቦ
ድማ ክልተ ዓበይቲ ሽግ ተወሊዐን ነቲ
ድምቀት ዝያዳ ነዳዲ ወሲኸናሉ ነበራ፣
ቀዳሞት ኣብ መቓብር ሓርበኛታት
ክበጽሑ ከለዉ ዳሕረዎት ገና ኣብ
ማእከል ከተማ እዮም ነይሮም፣ እቲ ኣብ
ኢዶም ዝሓዙዎ ሽምዓ ይነድድ፣ እተን
ኣብ ዝባን እቲ ዓቢ ጎቦ ዝነበራ ሽግ ድማ
ይነዳ፣ ኩሉ’ቲ ዝነድድ ሽምዓ ይኹን
ጥዋፍ። ንተምሳል ናይ’ቶም ምእንታና
ዝተሰውኡ ጀጋኑ ዘመልክት ተኣማኒ
ምልክት እዩ ነይሩ፣
ህዝቢ ኣብ መቓብር ሓርበኛታት
ድሕሪ ምእካቡ ብመራሕቲ ሃይማኖት
ጸሎተ ፍትሓት ተኻይዱ፣ ብድሕር’ዚ።
ክልተ ግጥምን መዝሙር ቀያሕቲ
ዕምባባን ድሕሪ ምቕራቡ።- ኣመሓዳሪት
ሓውሲ ከተማ ዓረዛ ወ/ሮ ምልእተ
ጸጋይ ‘’ጽባሕ 20 ሰነ እቶም ምእንታና
ዝተሰውኡ ጀጋኑ ናብቲ ግቡእ
መዕረፊኦም ዝኣትዉሉ ዕለት’ዩ፣ ዕስራ
ሰነ ነቶም ስሌና ዝሓለፉ ሰማእታት
እንዝክረሉን መብጽዓና እነሐድሰሉን
ዕለት እምበር ንስለ በዓል እነብዕሎ
በዓል ኣይኮነን፣ ስለዚ። ንስድራ ስዉኣት
እንገብሮ ምትሕግጋዝ ብዝያዳ ክዓቢ
በዚ ኣጋጣሚ’ዚ ለበዋይ የመሓላልፍ’’
ክትብል ገሊጻ፣
ምምሕዳር ንኡስ ዞባ ዓረዛ ንኹለን
ጨናፍር ሚኒስትሪታትን ማሕበራትን
ብግቡእ ወዲቡ ነቶም 702 ኣስከሬን
ሰማእታት ናብቲ ግቡእ ቦትኦም
ንምብጻሕ ከካይዶ ዝቐነየ ምሽብሻብ
ወዲኡ’ዩ፣ እቲ ዝተረፈ ሰማእታት
ኣብተን ንዕኦም ተባሂለን ዝመጻ
በጣሓት ሰቒልካ ብሰልፊ ዓጅብካ ናብቲ
ሓድሽ መቓብር ሓርበኛታት ምንቃል
ጥራሕ’ዩ፣
ሎሚ 20 ሰነ’ዩ፣ ብቕድሜና ኣብ ዝባን
በጣሕ ተጻዒኖም ዝንቀሳቐሱ ሰማእታት
ንርኢ ኣለና፣ እቶም ትማሊ ብጉያኦምን
ጉብዝናኦምን ሰብ ዘዛረቡ ሰማእታት
ሎሚ ጸጥ ኢሎም ኣብ ዝባን በተን
ንባንዴራና ዘቖማ ሕብርታት ዝተሸለማ
ክልተ በጣሓት ልዋም ዘለዎ ድቃስ
ዘልኣለም ደቂሶም ይግዕዙ ‘ለዉ፣ ነፍሲ-
ወከፍ በጣሕ ሓሙሽተ ዓበይቲ ሳናዱቕ
ተጻዒና’ላ፣ ነፍሲ-ወከፍ ሳንዱቕ ከኣ በታ
ብምሕላፎም ዝመጸትን ዝተኸብረትን
ባንዴራ ወቂባ ትረአ፣
እቲ ትርኢት ኩሉ ነገሩ ነቲ ርዝነት
ርክብ ሰማእታትን ናይ ክብሪ ቦታኦምን
ናብ ውሽጥኻ ክተእትዎ’ዩ ዘገድድ፣
ኣብ ቀረባ ውሽጥኻ ዘይኮነ ኣብ ዓሚቝ
ውሽጥኻ፣ ናብቲ ምስኦም ከለኻ
ዝነበርካዮ፣ ሽዑ። ምስ ነፍሲ-ወከፎም
ብመንፈስ ትራኸብን ትዘራረብን፣
ምስኦም ዘረዳድእ ቋንቋ ስለዘለካ ኢሂን
ሚሂን ትበሃሃል፣ ውሽጢ እንተዘይ
ኣቲኻ ግን ክትበሃሃለሉ እትኽእል ቋንቋ
‘ውን ኣይህልወካን፣ ብሕልና ምስኦም
እንተድኣ ዘይጸኒሕካ እናኽትዝክሮም
ነፍስኻ ትሕቀ፣ ትሓፍርን ትደንንን፣
ሕጂ ግን ኩሉ ሰብ ናብ’ቲ ዝወሸጠ
ዕምቈት ግዲ ኣትዩስ ሓደ’ኳ ምዕይ
ዝብል ኣይነበረን፣
እቲ ካብ ማእከል ከተማ ዝነቐለ ሰልፊ
ከምዝብገስ ተገብረ፣ ፈለማ ሞተር
ሳይክል እያ ተሰሪዓ፣ ቀጺሉ። ናይ ፖሊስ
መኪና። ክልተ ንዝኽሪ ሰማእታት ኣብ
እግሪ ጉዕዞ ዝቐነዩ ባንዴራታት ዝሓዙ
ዜጋታት፣ ክልተ ሰማእታት ዝሓዛ
ስሉማት በጣሓት፣ ብጎድነን ኮነ ድሕሪአን
ዘሰንየን ወተሃደራዊ ሰልፊ፣ ኣመሓዳሪ ዞባ
ደቡብ ዝርከቦም ሰበ ስልጣን መንግስቲ፣
መራሕቲ ሃይማኖት፣ መኪና ናይቶም
ነቲ ክቡር ዕለት ዝምልከት ጣዕመ ዜማን
ግጥምታትን ዘስምዑ መንእሰያትን ህዝቢ
መላእ ንኡስ ዞባ ዓረዛን ዝሓዘ ሰልፊ’ዩ፣
እቲ ጉዕዞ ተጀመረ፣ እተን ለዋሃት
ኣዴታት’ኳ ጸጥ ኢለን ነይረን፣ እቲ
ርዝነት ባዕሉ ጸጥ ኣቢሉወን ነይሩ፣
ምዃንሲ እቲ ዘገምታዊ ኣካይዳ
ናይተን በጣሓት እውን ረዚን እንድዩ
ነይሩ፣ ካብ ውሽጥኻ ንሓንሳእ ወጺእካ
ግልጽ ዝበልካያ ገጽ ብትዅረት ናብቲ
ናይ ሰማእቲ ሳናዱቕ ክትጥምት
ኢኻ እትርእያ፣ ኣእዛንካ እውን ነቲ
ግጥሚታት ደርፍታትን መዛሙርን
የስማዓኻ፣ ኮታ ኩሉ ኣብቲ ቦታ ዝነበረ
ምንቅስቓስ ንርዝነት ናይቶም ካብ ቦታ
ናብ ቦታ ዝንቀሳቐሱ ዝነበሩ ሰማእታት
ዘመልክት ነበረ፣
ስለዝኾነ ኸኣ። ኩሉ ሰብ ኣብ ወውሽጡ
ብምእታው ንነፍሱ ይፍትሽ፣ ‘’ኣነ
መን’የ? ስለምንታይ በጃይ ሓሊፎምለይ?
ሕጂ’ኸ ናበይ እየ? በጃይ ብምሕላፎም
ብምንታይ እየ ዝኽሕሶም?’’ እናበለ
ንገዛእ ነፍሱ ብገዛእ ሕቶታቱ የዋጥራ፣
‘’ኣነ ክብጆ ንስኻ ጽናሕ’’ ብዙሕ
ግዜ ስለዝተደጋገመት ተራ መግለጺት
ትመስል ትኸውን፣ ኣብ ዕምቈታ
ንዝኣተወ ግዳ ተፋሒሩ ዘይውዳእ
ቅርሲ ኣለዋ፣ ኣብ መወዳእታኡ ግን
ሕላገት መንነትናን ኩርዓትናን’ያ፣ እቲ
ምንታይሲ። ኣብቶም ንናጽነት ዝተቓለሱ
ዜጋታት’ዛ ምድሪ ሰሪሓ። ኣብዞም
ንምውሓስ ልኡላውነት ዝተቓለሱ ድማ
ደጊማ ህላዌኣ ኣመስኪራ፣
ስለዚ። ሰማእታትና ንኹሉ ኣብ
ቅድሜኦም ዝተገተረ መስገደል ሰይሮም
እዛ ሃገር ሰባን መሬታን ቀሲንና ንኽንነብር
ሞባእ ሓርነት ንክኾኑ መመልከቲቶ
ኣጻብዖም ናብ ካልኦት ዘይኮኑ ናብ
ገዛእ ነፍሶም እዮም ኣቕኒዖማ፣ ስለዚ
ኸኣ በጃና ሓሊፎምልና፣ ብሳላ’ዚ ኢና
ርእስና ዘይነድንን፣ ገዛእ መሬትና
ባዕልና ንዳኒ፣ ወነንቲ ፖለቲካዊ
መስመርናን ንመሬትና ኮሪዕና እንረግጻን
ከምእንኸውን ገይሮምና፣
ስለዚ። እቶም ብኣና ዝቐንኡ ሓሳዳት ዕረ
ድኣ ይጥዓሞም እምበር።- ዓወት ማለት።
ጭርሖን ፈኸራን ዘይኮነ መትከል’ዩ፣
ዓወት ማለት። ብዝሕን ዋሕድን ዘይኮነ
ተወፋይነት’ዩ፣ ዓወት ማለት። ዕምብረ
ሓሶት ዘይኮነ ሓንቲ ሓቂ ጥራሕ እዩ፣
ግዳ ምስ’ዚ ኹሉ ክብሮምሲ
ንስዉኣትና ንነብዓሎም፣ ርእስና
ደፊእና ብመሽረብ ኣዒንትና ንብዓት
ፍቕሪ ንደፍኣሎም፣ ከምእነኽብሮምን
ንመስመሮም ንምድልዳል ሕድሮም
ከምእንስከምን ብመገዲ ጸረርታ ንብዓትና
ንገልጸሎም፣
‘’መጺኹምዶ ጀጋኑ መጺእኹምዶ?
ጥዕና ይሃበለየ ጥዕና ይሃበለየ
ዘየጥፍእ ጓሳ ረኺብናየ
ዘየጥፍእ ጓሳ ረኺብናየ
ጓሳናየ ማሓስእ ከየጥፍአ ኣምጺእልናየ
ሓደ ከየጥፍአ ኩሎም ኣኻኺብልናየ
ኣንታ’ዚ መንግስቲ’ዚስ መንግስቲ’ዶ
ክበሃልዩ’ታ
ታዓላናየ ታዓላናየ ታዓላናየ፣’’
ካብ ልሳን ሓንቲ ጓል ሱሳ ዓመት
ኣቢለን ዝኾና ኣደ ስዉእ ዝወጽእ ዝነበረ
ቃላትን ዜማን’ዩ፣
ኣንቱም ሰባት። ግጥሚ መሲላትኩም
ተራ ናይ ደርፊ ዜማ ክተናድዩላ ግዜኹም
ኣይትቕተሉ፣ ግጥሚ ኣይኮነትን፣ ግዳ
እቶም ዝጾረቶም ቃላትን ውዳቤኦምንሲ
ካብ ግጥሚ ደርፊ ይዓብን ይረዝንን፣
ዜማ ‘ውን ኣለዋ፣ ናይ ባዕላ ዜማ፣ ንገለ
ግሩሃት መልቀስ ‘ውን ክትመስሎም
ትኽእል ትኸውን፣ መልቀስ ግን ምልክት
ሓዘን እንዳኣሉ፣ ግዳ ንሳስ ኩሉ’ያ፣ ኣብ
ውሽጣ ኩሉ’ዩ ዘሎ፣
እተን ኣደ። ኣብ ኣፍደገ’ቲ ሓድሽ
መካነ መቓብር ሓርበኛታት እየን
ጸኒሐናና፣ ነፍሲ-ወከፍ ዓይነን ማንታ
ንብዓት ተውሕዝ ነይራ፣ ንብዓተንን
ቃላተንን ተሓጋጊዙ ንናፍቖት ስዉኣት።
ንትብዓተንን ንውሕሉልን ሓላይን
መንግስተን ይዝክርን የድንቕን፣ ሻቡ።
እተን ኣብ ንብዓት ዘይህወኻ ኣዒንተይ
ዘይኣመለን ቀልጢፈን ንብዓት ቈጸራ፣
እቲ ዜማ። እቲ ትሕዝቶ ዘረባአን።
እቲ ካብ ኣዒንተን ዝፈስስ ንብዓት፣
ኮታ ኩሉ እንትናአን ንብዓትካ
ከምዘይትጸውር’ዩ ዝገብረካ፣ ሽዑ። ኣብ
ጥቓይ ኮይኑ ካሜራኡ ኣዋዲዱ ይስእለን
ንዝነበረ ጋዜጠኛ ኣቡበከር ዓብደል
ኣወል ጠሚተዮ፣ ኣዒንቱ ብንብዓት
ይዝቈቛ ነይረን፣ ብድሕርዝስ እተን
ኣብ ኣዒንተይ ዝነበራ ንብዓት ‘ውን
ኣብ መሽጐራጉር ኣዒንተይ ተኸዋዊለን
ክጸንሓ ኣይፈቀዳን፣ ኣብ ቅድሚ እተን
ኣደ ተፈርሺሐን፣
እቲ ካብ መላእ ንኡስ ዞባ ዓረዛን
ካልኦት ከተማታትን ዝመጸ ማእለያ
ዘይብሉ ህዝቢ። ድሕሪ ናይ ክልተ
ኪሎ ሜተር ጉዕዞ ኣብቲ ሓድሽ መካነ
መቓብር ሓርበኛታት ምስ በጽሐ እቶም
ጀጋኑ ናይ ዘንተእለት ሰፈሮም ንምሓዝ
ካብ ዝባን በጣሓት ከምዝወርዱ ተገብረ፣
ሻቡ። መራሕቲ ሃይማኖት ጸሎተ
ፍትሓት ድሕሪ ምግባሮም። ብግቡእ
ወተሃደራዊ ሰልፊ ምፍጻም ስነ-ስርዓት
ቀብሪ ተኻይዱ፣ ካብዚ ብምቕጻል ድማ
ቃል ኣወሃሃዲት ሽማግለ ብኣማሓዳሪ
ንኡስ ዞባ ዓረዛ ኣቶ ብርሃነ መንገሻ
ቀሪቡ።-
ኣቶ ብርሃነ ኣብ ዘስምዖ ቃል።- ‘’20
ሰነ ዕለተ ዝኽሪ ሰማእታትና ስለዝኾነት
ዝረዘነት በዓልና እያ፣ ኣብዚ ረዚን በዓል
ከኣ በቲ ሓደ ሸነኽ ነቶም ክብርቲ ሂወቶም
ሞባእ ዝኸፈሉ ሰማእታት። በቲ ካልእ ከኣ
ሓድነት ህዝብናን ልኡላውነት መሬትናን
ምዕቃብ። ፖለቲካዊ ርግኣትን ቁጠባዊ
ብልጽግናን ዝሰፈና ሓያልን ስምርትን
ኤርትራ ንምህናጽ ሕድሮም ንምፍጻም
ማሕላና እነሐድሰሉ ኣጋጣሚ’ዩ፣
“ምስዚ ተኣሳሲሩ ኣብ ንኡስ ዞባ
ዓረዛ ዝጸንሐ መቓብር ሓርበኛታት
ኣብ ውሽጢ ዓዲ ብምዃኑን ዘይምቹእ
ብምንባሩን ኣብዚ ሓድሽ ቦታ ይግዕዝ
ኣሎ፣ ሉኡላውነት ሃገር ንምኽባር
ንዝተሰውኡ ሰማእታት ከካብቲ ዝነበሩዎ
ቦታ ብምእካብ ብኽብ ዝበለ ስነ-ስርዓት
ቀብሮም ይፍጸም ኣሎ፣ ስለዚ እዚ
ስራሕ’ዚ ኣብዚ ደረጃ’ዚ ክበጽሕ ዝሰርሑ
ኩሎም ምስጋና ይብጽሓዮም፣
‘’ስዉኣትና ኣብ ልብና’ዩ ሰፈሮም፣
ስለዚ መብጽዓኦም ክነተግብር
ክንዝምረሎምን ክንገጥመሎምን
ይግባእ፣ ስለእንናፍቖምን እነፍቅሮምን
ንብዓት ከነውሕዝ ኢና፣ ንብዓትና ግን
ንብዓት ናፍቖት። ሓልዮትን ፍቕርን
እምበር ሕልናና ዝርዅምሽ። ንያትና
ዘዕርብን ኣዒንትና ዘንጡቕን ክኸውን
ኣይግባእን፣
‘’ስለዚ ኩሉ ዜጋ ነዚ ተጀሚሩ ዘሎ
ስራሕ ኣብ ፍጻሜ ንምብጻሕ ብጉልበት።
ብገንዘብ። ብንዋትን ሞራልን ክልግስ በዚ
ኣጋጣሚ አዘኻኽር፣ ኣብ መወዳእታ።
ነታ ነዚ ስራሕ’ዚ ዘዳለወት ሽማግለ
እናመስገንኩ። ንዓመታ እዚ ህሞት’ዚ
መካነ መቓብር ሰማእታት በቲ ዝግባእ
ወቂቡን ገሪቡን ክንርኢ ይትስፎ፣
ጥሉል ክራማት ክኾነልና ኸኣ ይምነ’’
ክብል መደረኡ ደምዲሙ፣
ኣመሓዳሪ ዞባ ደቡብ ኣቶ ሙስጦፋ
8
ኑርሕሰን ብግዲኡ።- ‘’ሎሚ ንመበል
18 ግዜ እንዝክሮን እነብዕሎን ዘለና
ናይ ጅግንነትን መንነትን መዓልቲ’ዩ፣
ስዉኣት ዘይብላ ሃገርን ብስዉኣቱ
ዘይሕበን ህዝቢን ዝንየተላ ሃገር ኣላቶ
ኢልካ ምዝራብ ኣጸጋሚ’ዩ፣
‘“ካልእሲ ይትረፍ ንጐረባብትና ጥራሕ
እንተተዓዘብና’ኳ። መዓልቲ ሰማእታት
እተብዕል ሃገር ኣላ ኢልካ ክትዛረብ
ኣይትኽእልን ኢኻ፣ እቲ ምኽኒያት ድማ
መብዛሕትአን ንናጽነተን ብመስዋእቲ
ዘይኮናስ ብህያብ ስለዝረኸብኦ እየን፣
ስለዝኾና ኸኣ። ሂወተን ምሉእ ዘይተኸፍለ
ናይ ደም ዕዳ ክኸፍላን ክሳቐያን ከለዋ፣
ንሕና ግን ሳላ ሰማእታትና ሓንሳብን
ንሓዋሩን ሕፉራትን ኩሩዓትን ኮይንና
ዝወጻእና ህዝቢ ኢና፣
‘’ሎሚ መዓልቲ ንዝኽሪ ናይቶም ነዛ
ሃገር ካብ ኣፍ ኣራዊት መንጢሎም
ዘረከቡና ብሉጻት ናይ ብሉጻት። ምሩጻት
ናይ ምሩጻት ስዉኣትና። ሳላ ዝነጠበ
ደሞምን ዝተኸስከሰ ዓጽሞምን ባንዴራና
ኣምበልቢልና። ህላወ ናይ ሃገርና
ተረጋጊጹ። ናይ ዝኸይድ ዘሎ ዓጋቲ
ዘይብሉ ዕቤትናን ልምዓትናን ተዋሒሱ
ምህላዉ። ንነፍሲ-ወከፍናን ንውሉድ
ወለዶና ዝኸይድ ታሪኽ ዓቲርናን ኢና
ክንዝክራ ንነብር’’ ዝበለ ኣቶ ሙስጦፋ
መደረኡ ብምቕጻል።-
“ኣብዛ ዕለት እዚኣ ኣብ ዞባና ናይ
ዝተሰውኡ ጀጋኑ ኣስከሬን ግቡእ ቦትኡ
ይሕዝ ኣሎ፣ በዚ መሰረት ከኣ። ኣብ
ሰንዓፈ 212። ኣብ ጾሮና 277። ኣብ ዓዲዃላ
660። ኣብ ማይምነ 20። ኣብ ዓረዛ 702።
ብድምር 1871 ኣስከሬን ጀጋኑ። ምሉእ
ህዝቢ ዞባናን ጅግና ህዝባዊ ሰራዊትናን
ኣለናልኩም ቅሰኑ ሰማእታትና እናበለ
የፋንዎም ኣሎ’’ ክብል ንኣሃዝ ናይቶም
ኣብቲ ዕለት’ቲ ግቡእ ቦትኦም ዝሕዙ
ሰማእታትና ገሊጹ፣
ኣብ መወዳእታ ኣቶ ሙስጦፋ።-
‘“እዚ መዓልቲ’ዚ ደጊምና ጽንዓትና
እነረጋግጸሉን ኣብ ምክልኻልን
ልምዓትን ሃገርና። ኣብ ምእላይ ስድራ-
ቤት ስዉኣትን ሕድሪ ናይቶም ዓወት
ንሓፋሽ እናበሉ ዝተሰውኡ ንምትግባር
ማሕላ ንኣትወሉን መዓልቲ ድኣ’ምበር
ንጠዓሰሉ መዓልቲ ኣይኮነን’’ ክብል
መግለጺኡ ዛዚሙ፣
ብድሕርዝስ ምንባር ዕምባባ ኣብ
መካነ መቓብር ሓርበኛታት እዩ ኮይኑ፣
ብመሰረት ኣቐዲሙ ዝተሰርዐ መደብ
ከኣ ፈለማ ኣማሓዳሪ ዞባ ደቡብ ኣቶ
ሙስጦፋ ኑርሕሴን ኣብ መቃብር
ሓርበኛታት ዕምባባ ቀጺሎም ኣዛዚ
ሰራዊት። ጸሓፊ ህግደፍ ዞባ። ባይቶ።
ኣማሓደርቲ ንኡስ ዞባ ዓረዛን መንደፈራን።
ኣዛዚ ፖሊስ ዞባን ሓለፍቲ ማሕበራትን
ዕምባባ ኣንቢሮም፣ ቀጺሎም ከኣ በዓል
ቤተንን 3 ደቀንን ዝተሰውኡወን ኣደይ
ርግኣት ኣርኣያን ኣቦ ሰለስተ ስዉኣት
ኣቦይ ገብረስላሴ ጎጀላን ኣብ መቓብር
ሰማእታት ዕምባባ ኣንቢሮም፣
ካብዚ ቀጺሉ እምነ መሰረት መቓብር
ሓርበኛታት ብኣመሓዳሪ ዞባ ደቡብ
ተነቢሩ፣ ፈልሲ ገረብ ስዉእ ከኣ
ተተኺሉ፣ ኣብ መወዳእታ። ብድሕሪ
ዝቐረበ መዝሙርን ግጥምን እቲ መደብ
ብዝኽረ ሰማእታት ተዛዚሙ፣
ኣብርሃም ዮውሃንስ (እብር)
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
ሄኖክ ፍረሚካኤል
ኣብ ዉሽጥን ወጻእን ዝቕመጥ
ኤርትራዊ ኣብ’ዚ ቅንያት ብመንፈሰ
ምሰ ሰማእታቱ’ዩ ክራኸብ ቀንዩ።።
ካብ 17ሰነ ጀሚሩ መደብ ምትካል
ፈልሲ ብተማሃሮ። መንእሰያት።
ሰራሕተኛታትን ሰድራ ሰዉኣትን
ተተግቢሩ።። ብ19 ሰነ ከኣ። 13ምምሕዳር
ከባቢታት ዞባ ማእከል ዝተሳተፈኦ።
ነቶም ናጽነት ከነስተማቕር ዝገበሩና
ሰማእታት ንምዝካር ናይ ሽምዓ ሰልፍ
ብምግባር ህዝቢ ቅሰኑ ሰማእታትና።
ቅሰኑ ስማእታትና እናበለ። ሰማእታቱ
ብሓበን ዘኪሩ፣
ቀዳም 20 ሰነ። ነበርቲ 13 ምምሕዳር
ከባቢታት ዞባ ማእከል። ምስ ሰድራ
ሰዉኣት ብሓባር ብምዃን ታሪኽን
ጅግንነትን ሰማእታት ክዝርዝሩ። ብኡ
ኣቢሎም ከኣ ነዚ መዳርግቲ ኣልቦ
ዝኾነን ብዙሕ ህይወት ዝሓተተን ረዚን
ሓላፍነት’ዚ ናብቶም ተረከብቲ ሕድሪ
ዝኾኑ ወለዶታት ንምስግጋሩ። ነፍሲ
ወከፍ ምምሕዳር ከባቢ ፍሉይ መደብ
ሰሪዓ። ሰእሊ ናይ ጀጋኑ ሰማእታት።
ኣብ ከብሒ ኣዳራሽ መሊአን።
ብመስዋእቲ ደቅና ክንሕበን እምበር።
ክንነብዕን ክነስተንትንን የብልናን
ዝብል መልእኽቲ እየን ከመሓላልፋ
ውዒለን።።
መስዋእቲ ዋጋ ሓርነት እዩ፣ ኣብ
ውሽጢ ዓንኬል ሓራ ምዃን ዘሎ
ጸጋ ከኣ ብቐሊሉ ዝግመት ኣይኮነን፣
ክቡርን ክቡር ዋጋ ዝሓትትን እዩ፣
ኣብ ገጠር ይኹን ከተማ እትነብር
ስድራ ዕጫ ናይዚ ክቡር ሞት። ሞት
ምእንቲ ሃገርን ህዝብን ኣልዒላ እያ፣
ኣብ ሓንቲ ካብ ምምሕዳር ከባቢታት
ዞባ ማእከል በጺሕና ኔርና፣ ምምሕዳር
ከባቢ ኣባሻውል፣ ንኣቶ ገብረክርስቶስ
ሓጎስ ብዛዕባ እዛ ረዛን ዕለት 20 ሰነ
ተወኪስናዮም ኔርና። “ሰማእታትና
ምእንታና እዮም ሓሊፎም እምበር
ሞይቶም ኣይኮኑን፣ ተኾርሚኻ ስለ
ዘይንበር ደቅና መግዛእቲ ፈንጺጎም
ሃገሮም ንምድላይ ወጺኦም፣ ንዓና
ከኣ እዚ ክብሪ ገዲፎምልና።። ስለዚ
ስውኣትና ብሕድሮም ክድበሱ
እንተድኣ ኮይኖም። ሕጂ’ውን ከም
ትማሊ ተመላሊእና። ተሓቋቒፍና።
ሓድነትና ኣደልዲልና። ሃገርና ምስ
9
ልደን ንክብሪ’ዛ መሬት ይሓልፉ።።
መስዋእቲ ዝፈጠረን እንታይ ኮን ይኸዉን ሚስጢር ናይዚ
ፍሉይ ብዕትብቲ ዝሰጋገር ፍቕሪ
ስድራቤታት መሬት?
ከም’ቲ ሓደ ስድራ ስውኣት
እንሃንጽን እነማዕብልን ጥራይ እዩ” ዕለት’ውን እያ።። ኣታዊ ኮይኑ።። ናይ ክንድ’ዚ ስድራ- ንምእላይ ተበግሶ ዝወሰደ ዜጋ “ንሶም’ኳ
ክብሉ ንስውኣትና ዘቕስን ስራሓት ናይ ሎሚ ዓመት መዓልቲ ሰዉኣት ግራት ብወፈራ ተሓሪሱ።። መተካእታ ዘይብላ ክብርቲ ህይወቶም
ክንዓምም ከምዘለና ኣዘኻኺሮም፣ ሰማእታት። ከምቲ ኩሉ ግዜ እትዝከረሉ መንበሪ ኣባይቲ ተሃኒጹ” ዝብል ዜና ብምኽፋል ነዚ ከነስተማቕር ዝገበሩስ።
ኣቦ ሓደ ስውእ ኣቶ ሰመረኣብ ኣባይ። ኣገባብ እኳ እንተተዘከረትገለ ፍሉይነት እንክትስምዕ ዝፈጥረልካ ባህታን ንሕና ድኣ እንታይ’ዶ ንገብር ኣሎና
ብወገኖም” ከም’ዚ መንግስቲ ኣነ ርእየ ግን ነይርዋ።። ኣብ ርእሲ’ቲ መንግስቲ መንፈሳዊ ዕግበትን መግለጺ የብሉን።። ኢና፣ እዚ ናይ ገንዘብን ሞራልን ሓገዝ
ኣይፈልጥን እየ፣ ናይ ጸላእትና ታሪኽ ንስድራ ስዉኣት ዝህቦ ደበስ ኣቐዲሙ ኣብ ልዕሊ ሰማእታትና ዘሎና መንፈስና ክቐስን እምበር ምስቲ
ከምእንሰምዖ ናይ ጸላእትና።’እቶም ናብ ኣብ ወጻኢ ብዝቕመጡ ኤርትራዉያን ኣኽብሮት ምስ ካልኦት ኣህዛብ ክነጻጸር ዝፈጸምዎ ጅግንነት ዝዳረግ ኣይኮነን፣”
ከሎ ብመሰረቱ ዝዳረግ ኣይኮነን።። ገለ ብምባል’ዩ ሰማእታትና ዝኸፈልዎ
ሃገራት ድሕሪ ኲናት ናብ ቤቶም ህይወት መተካእታ ከምዘይብሉ
ዘይተመልሱ ተሰዊኦም እዮም ዝብል ዘረድአ፣ ብሓቂ እቲ ተበግሶ ቅዱስ
ድፉን መግለጺ ይህባ።። ገለ ከኣ ብጥቕልሉ ዕላማ እዩ፣ ብዓቕምኻ ንወገንካ እሞ
ኣብ ርእሰ ከተመአን ሓወልቲ ሰማእታት ከኣ ውሉዳ በጃ ሃገር ዝሓለፈ ስድራ
ይሃንጻን’ሞ መዝገብ ሰዉኣት ብኡ ምሕጋዝ ዓቢ እፎይታ እዩ ዝፈጥረልካ፣
ይዕጾ።። ናብ ሃገርና ምልስ ኢልና ምስ ስድራ ስውኣት በዚ መስርሕ’ዚ ገንዘብ
እንሪኢ ዘተባብዕን ናብ ቀጻሊ ወለዶ ኣይኮኑን ዝኸስቡ፣ እቲ እሂን ምሂን
ብክብሪ ክሰጋገር ዘለዎን እዩ።። ይኹን ። እቲ ኣብ ዓመት ሰለስተ ኣርባዕተ
እምበር ዘዛኒ ኣይኮነን።። ስድራ ናይቶም ግዜ ዝግበር ምብጽጻሕ ዝፈጥሮ ፍቕሪ
ምእንቲ ናጽነት ዝሓለፉ ሰማእታት። እዩ እቲ ዝበለጸን ብገንዘብን ንዋትን
ኣሰር ደቆም ይስዕቡ ኣለዉ።። ስለዚ ዘይትመን ዓቢ ነገሩ፣
እቲ ዝግበር ምትሕግጋዛት ትርጉሙ ናይ ዓዲ። ብሄርን ሃይማኖትን
ክረዝንን ዝያዳ ዕግበት ክርከቦን ምትእስሳር ዘይብሉ። ሃገራዊ ዕላማ
ምእንቲ ምስ ግዜ ተቐዳዲምና ሕድሪ ጥራይ ዝጠምሮ ናይ ምትሕግጋዝ
ሰማእታትና ብዓቕምና ኣብ እዋኑ መንፈስ “ናይ ሕልና ህያብ” ኣብ መንጎ
ክንፍጽም ይግባእ ።። ኤርትራውያን ክትርኢ የንብዕ እዩ፣
ከም’ቲ ዉሑድ መወዳድርቲ ጥራይ እወ ንብዓት ሓጎስ፣ ሕድሪ ሰማእታትና
ዝርኮቦ ጅግንነት ብምፍጻም ህይወቶም ብኸምዚ ክዕመም ቀሊል ኣይኮነን፣ ደቂ
ከፈሎም ዝሓለፉ። ህዝቢ’ውን ሕድሪ ስውኣትን ስድራ ስውኣትን ኤርትራ።
ሰዉኣት ኣብ ምትግባር ብዓቕሙ ብኤርትራውያን ክሕገዙን ክእለዩን
ይሰራሕ ኣሎ።። ካብ ምርኣይ ዝዓቢ ጸጋ የለን፣ ፈለማ
ሕፍርቲ። ስልጥንትን ክብርትን ንነብሶም። ድሓር ንወለዶም ጨኪኖም
ኤርትራ ምህናጽ ገለ ካብቶም ዓበይቲ ንመስዋእቲ ዝቃጸጹ ወነንቲ ልዑል
ገዝኦም ዘይተመልሱ ተሰዊኦም እዮም ማዕከን ሕድሪ ስማእታት ንምስሳን ሕድሪ ሰማእታትና’ዮም።። ነዚ ብኸመይ ጥርዚ ተወፋይነት ዝኾኑ ፍጡራት
ኢሎሞም፣’ መንግስትና ግን ብንጹር ዝግበር ወፈያን ዝተኣትወ መብጽዓን ይትግብሮ ኣለኹ? ነየናይ ዓሚመ ኣለው እንተተባህሉ ኤርትራውያን
ብደብተር። ዝተወግኡሉ ይኹን ኣብ 2004 ዝተጀመረ ሰድራ ስውኣት ኣየናይከ ተሪፍኒ ኣሎ? ዝብሉ ሕቶታት ጥራይ እዮም፣ ብሓቂ ርሕስቲ መሬት፣
ዝተሰውኡሉ ዕለትን ቦታን’ዩ ንስድራ ንምእላይ ብዝኣተዉዎ መብጽዓ። ኣብ ኣእምሮ ነፍሲ ወከፍ ኤርትራዊ ኣብቲ ነዊሕን መሪርን ጉዕዞ ገድሊ። ሃገር
ስውኣት ኣርዲኡ፣ መንግስተይ ኮይኑ ንክልተ ዓመት ኢሎም ዝጀመርዎ ክገማዳሕ ግድን እዩ፣ ብደቃ መወዳድርቲ ዘይርከቦ ጅግንነት
ዘይኮነስ እንታይ ድኣ ሓቂ ንምዝራብ” ምእላይ። ናይ ገዛእ ርእሱ ናይ ደምን መሰዋእቲ ጀጋኑ ዘሕዝን ኣይኮነን።። ሰኒዳ፣ ሎሚ ከኣ ንስድራቤት ናይቶም
ብምባል እዮም ነቲ ውርጹጽ ኣተሓሕዛ መንፈሰን ምትእሰሳርራ ፈጢሩ።። ካብ’ቲ እኳ ድኣ ዝያዳ ሓበን ይግብኦ።። ናጽነት ንምምጻእን ንምውሓስን ዝሓለፉ
ሰነድን ኣተኣላልያ ስድራ ስውኣትን ጀጋኑ ብምሕብሓብ ካልእ ፍሉይ ታሪኽ
ገሊጾም፣
ኣማዉታ ብዙሕ’ዩ ዓይነቱ። ገለ
ኣብ መትከሉ ጸኒዑ ክቡር ሞት
ይመውት።። ገለ ከኣ ክብረቱ ሽይጡ
ኣብ ዘይጠቅም ዕላማ።። እቶም ምእንቲ
ህዝብን ሃገርን ክብርቲ ህይወቶም
ዝኽፈሉ ሰማእታት ኤርትራ ከኣ።
ስሞምን ቅያ ጅግንነቶምን ንዘንትእለት
እናተዘከረ ይነብር።። መስዋእቲ ንዓና
ንኤርትራዉያን እቲ ዝለዓለን ዝኽበረን
ፍቕሪ ሃገር እንገልጸሉ ተወራራሲ
መስርሕ ጅግንነት እዩ።። ህዝቢ ኤርትራ።
ንዓሰርተታት ዓመታት ንመስሉ ኣብ
ዘካየዶ መሪር ሃገራዊ ቃልሲ። ማእለያ
ዘይብሉ ህይወት እዩ ከፊሉ።። ነፍሲወከፍ
ስድሪ መሬት ኤርትራ መስተንክራዊ
ታሪኽ ጅግንነት ሓቒፍ’ዩ ዝርከብ።።
ኣዕጽምቲ ጀጋኑ ዘይወደቖ ቦታ የለን
እንተበልና’ዉን ካብ ሓቂ ኣይራሓቕናን።።
ህዝብን መንግስትን ኤርትራ። ኣብ
ልዕሊ’ቶም ነዚ ነስተማቕሮ ዘሎና
ራህዋን ናጽነትን ዝለገሱልና ስውኣት
ልዑል ኣክብሮት እዩ ዘለዎም።። እቲ
ምንታይ። ኩሉ’ዚ ሕጂ ኤርትራዊ
ወኒንዎ ዘሎ ክብረትን መሰልን
ብጀጋኑ ሰለ ዝተረኽበ።። እዚ ቅንያት’ዚ። ዝተመደበ ግዜ ንላዕሊ ቀጺሉ።። ዘይፋለጣ ዝኸፈልዎ መስዋእቲ። ነቲ ከም ህዝብን
ንኹሎም ሰማእታት ኤርትራ እንዝክረላ ዝነበራ ሰድራቤታት ናብ ሓንቲ ስድራ ሃገርን ተሓሪሙና ዝነበረ ኩሉ መዳያዊ ትስንድ ኣላ፣ጉዳይ ምእላይ ስድራ
ክብርቲ ዕለት 20 ሰነ እዩ።። ብሓቂ እዛ ተቐይረን።። እቶም ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ መሰላት ወሊዱ።። ብደምን ኣዕጽምትን ስውኣት። ክሳብ ቀረባ እዋን ኣብ ዝባን
ዕለት’ዚኣ ንናጽነት ዝወለደት መዓልቲ ኤርትራዉያን ዝተመደበሎም ናይ ዝተኸበት ሃገረ ተረኪብና።። ነዝነን መንግስቲ’ዩ ጸኒሑን ዘሎን፣ ሎሚ ግን
ብምዃና ኩሉ ኤርትራዊ ሽምዓ ወሊዑ ክልተ ዓመት ግዜ’ዃ እንተኣእከሉ። ክንድዝን ዝወለደ ክቡር መስዋእቲ ምሉእ ህዝቢ ኤርትራ ኢደይ ኢድካ
ምስ ሰማእታቱ ብመንፈስ ዝራኸበላ ‘ካብ ሎሚ ኣነ ከም ወድኹም ወይ ሓዘን ዘይኮነ ሓበን’ዩ ሞሳኡ።። ይብለሉ ኣሎ፣ ኣብ ወጻኢ ዝርከቡ
ጓልኩም ንስኹም ከኣ ከም ወለደይ እዛ ዕለት እዚኣ ንስለ ዝኽሪ ጥራይ ዜጋታትን ኣብ ውሽጢ ሃገር ዘለው ሰብ
ኢኹም’ ብምባል ዝኣተዉዎ ቃል። ክትከዉን ኣይግባእን።። ብመንፈስ ምስ ጸጋን ሕልናን እጃሞም ይገብሩ ኣለው፣
ኪኖ’ቲ ዝተሓስበ ‘ብህይወት ክሳብ ዘለኩ ሰማእታትና እንራኸበላን ሕድሮም እቲ ዝገርም ከኣ። እቶም ናጽነት ኣብ
ክኣልየኩም እየ’ ኣብ ምባል ተበጺሑ።። ንምትግባር ቃልና እንሐድሰላን ምምጻእን ምዕቃብን ኣካሎም ዝሰንከሉ
እዚ ብኻልኦት ህዝብታት ዓለም ክትከዉን’ዩ ዘለዋ።። ሓርበኛታት ስንኩላን ኲናት ካብተን
ብቐሊሉ ክእመን ዝኽእል ኣይኮነን።። ዕድመ ወድ ሰብ 70 ወይ 80 ዝዋሃብኦም መቑነን። ንስድራ ስውኣት
ዓለም ብዉልቃዊ ረባሓ ዘቕቢባትሉ እዩ።። ሓንሳብ ምሰ ሓለፈ ከኣ ዝምለስ ክጥውሩ ምውሳኖም እዩ፣ ብሓቂ ደቂ
ኣብ ዘላ እዋን። ንሕና ኤርትራዉያን ኣይኮነን።። ይኹን እምበር እቶም ሓደ ልቢ፣
ንስድራ ስዉኣት ብዓቕምና ክንኣልዮም ብህይወቶም ከለዉ ፍሉይ ታሪኽ ንሕና ኤርትራውያን ሓደ ልቢ
ምፍታንና። በዚሕዎም እኳ እንተዘይ ኮነ። ዝሰርሑ ብመጠን’ቲ ዘበርከትዎ ሓደ ደም ምዃንናን ብሓደ ዕላማ ከም
ብመጠኑ ሕድሪ ስውኣትና ከይረሳዕና እናተዘከሩ ይነብሩ።። ሰማእታትና ከኣ። እነድምዕን ዘርኢ ብዙሕ ታሪኽ’ዩ ዘለና፣
ንፍጽም ምህላዉና ዘሓጉስን ዘሐብንን ካብ ውሉድ ናብ ውሉድ እናተሰጋገሩ ብዘይ ዝኾነ ኣፈላላይ ናጽነት ኣምጺእና፣
እዩ።። “ነበርቲ ዞባ እከለ ንክንድ’ዚ ስድራ ንዘንትእለት እናተዘከሩ ክነብሩ እዮም።። ኣብ ገስጋስ ህንጸት ሃገር። ምክልኻልን
ሰዉኣት ይኣልዩ ኣለወ። ኣብ ወጻኢ እዛ ሃገር ብደም’ያ መጺኣ ብደም ቁጠባዊ ሓርነትን ከኣ ብሓደ ሰሪሕናን
ሃገር ዝነብር ኣቶ እከለ ክንድዚ ስድራ- ከኣ ተዋሒሳ።። ዘዝተወልደ በጃ ሃገሩ መኪትናን ንሰርሕ’ውን ኣሎና፣ እዚ
ስውኣት ይኣሊ ኣሎ።። ማዕከን ሕድሪ ክሓልፍ ይቀዳደም።። ታሪኽ ቀዳሞት ናይ ሎሚ ምሕብሓብ ስድራ ስውኣት
ሰማእታት ንምስሳን ክንዲዚ ናቕፍ ብምልከት ተደጊሙ።። ቦኽርን ሕሳስ ከኣ መቐጸልትኡ እዩ፣
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
10

ድሕሪ ኣሌክሳንደር ዓቢ ምማቱን

ግዝኣቱ’ውን ድሕሪ ምብትታኑን ግብጺ
ብሰንሰለታውይን ፈርዖናት ማለት ጥቕስታት ስነ-ምግባር
ፕቶሎሚስ ክትማሓደር ጀመረት፣
ካብቶም ፕቶሎሚ ተተባራርዮም * ወግዓውነት ስነ- ምግባር ኣይኮነን”
ኢሳያስ ሃብትኣብ ቻርሎት ብሮንት
ንግብጺ ዝመርሑዋ እታ ናይ መወዳእታ
ክልዮፓትራ ነበረት፣ ክለልፓትራ * ‘ጽቡቕ ኣብ ዝገብረሉ ግዜ ጽቡቕ ይስምዓኒ። ሕማቕ ኣብ ዝገብረሉ ድማ
ትነብረሉ ዝነበረት ዘበን ካብ 69-30
ቅድሚ.ልደተ.ክርስቶስ ኮይኑ ካብ ክልዮፓትራ ሕማቕ ይስመዓኒ፣ እዚ’ዩ ሃይማኖተይ’’
ኣብራሃም ሊንከን
ምውዳቕ ሄለንስቲክ መዋእል ክሳብ * ስምዒት ናይ ስነ-ምግባርካ ካብ ቅኑዕ ወጻኢ ክገብሩ ኣይተፍቅደሎም
ኣብ 51 ቅድሚ ልደተ ክርስቶስ ድማ ንክልዮፓትራ ካብ መሪሕነት
ምምጻእ መዋእለ ሮማውያን ገዛእቲ ኢሳቕ ኣሲሞቭ
ምስ ሞተ ጓል 18 ዓመት ዝነበረት ኣለይዋ፣ ዕልዋ ፈቲና’ዃ እንተነበረት
ኣብ ምብራቓዊ ማእከላይ ባሕር ኣብ * ክልተ ብሉጻት ሰባት ብዛዕባ መምርሒ ክዘራረቡ እንከለዉ። ክልቲኦም
ኪሎዮፓትራ ነቲ ወዲ 12 ዓመት ስለዘይሰለጣ ምስ’ታ ሓንቲ ሓፍታ
ዝነበረሉ ግዜ ነበረ፣ ኣብ መጀመርታ
ዝነበረ ሓዋ ፕቶሎሚ መበል13 ነቲ ኣርሲኖ ሃደማ፣ ቅኑዓት ኣለዉ’’
ምስ ኣቦኣ ፕቶሎሚ መበል 12
ንግስነት ሓዝዎ፣ ብሰንኪ። ቁጠባን ማሪ ኢብነር
መሪሕነት ተካፊሎም ክመርሑ ከለዉ
ጥሜትን ፈለግ ኒል ምውሓዱን ዝምድና። ኪልዮፓትራ * ኩሉ ግዜ ቅኑዕ ግበር እዚ ድማ ንገሊኦም ከሐጉሶም እንከሎ ንገለ ድማ
ድሒራ ምስ ንኣሽቱ ኣሕዋታን
ብተወሳኺ’ውን ፖለቲካዊ ነውጺ ከደንቖም እዩ
ሰብኡታን ዝነበሩ ፕቶሎሚ ምበል ጁሊየስ ቄሳር
ኣብቲ ዞባ ብምንባሩ። ኣብ መጀመርታ
13ተን 14ተን ተተባራርዮም መሪሕነት ኣብ 48 ቅድሚ ልደተ-ክርስቶስ ማርክ ትዌን
ሓዙ፣ ኣብቲ ዝሰዓበ ግና ንበይና ክልዮፓትራ ኣብ * እቲ ዝበለጸ ኣእምሮ ኣብቲ እከይን ውርዙይን ይርከብ
ንመሪሕነት ተረከበቶ፣ ኩሎም እቶም መሓዩር እንከላ ረን ዲስካርተስ
ዝሓለፉ ግብጻውያን ነጋውስ መበቆሎም ጁሌስ ቄሳር ናብ * ኩሉ ጽቡቕ ነገር ከኢድ እዩ። ኩሉ ሕማቕ ድማ ቀሊል እዩ። ስርቂ።
። ናይ ማቆዶንያ ግሪኽ ክኸውን እንከሎ። ግብጺ መጸ፣ ዝሙት። ዓመጽ ቀለልቲ እዮም፣ ስለዚ ካብ ቀሊል ነገር ረሓቕ
እዚ ግሪኽ ኣሪስቶክራሲ (Greek Aristoc- ፕቶሎሚ ሓዋ
ስኮት ኣሌክሳንደር
racy) ኣሌክሳንደር ዓቢ ቅድሚ ሰለስተ ዋላ’ካ ኣብ ፖለቲካዊ
መዳይ ዘይፋተዉ
* ስነ-ምግባር ኣንጻር ረብሓ ክቃለስ እንከሎ። ረብሓ ሳሕቲ ይኸስር’’
ሚእቲ ዓመታት ናብ ግብጺ ዘእተዎ
ኢዩ፣ ክልዮፓትራ ኣብ ናይ 300 እንተነበሩ ጽቡቕ ሸርልይ ቺቮልም
ዓመት መዋእል ናይ መጀመርታ ካብ ገይሩ ተቀቢልዎ፣ * ኣብ ዓለም ዘለና ንካልኦት ጽቡቕ ንኽንገብር እዩ። ካልኦት ንምንታይ
ስድራቤታ ናይ ግብጺ ቋንቋ ዝመለኸት ኣብ መንጎ ኣለዉ ኣይፈልጥን
ነይራ፣ ክልዮፓትራ ከም ኩሎም ሰራዊቶም ድማ ኣውደን
ግብጻውያን ንኢሲስ ዝተባህለ ጣኦት ውግእ ይካየድ ነበረ * “ኣብ ፖለቲካን ስነ-ምግባርን ሕማቕ ዝሓሰብካዮ ጽቡቕ ዝመጽእ ሰኣን
ከተምልኽ እንከላ ። ኣብ ግዜ መሪሕነታ በዚ ከኣ ሰራዊት ክእለት ጥራይ እዩ’’
ካልኣይ ግዜ ስጋ ከምዘልበሳን ኣብነት ቄሳር ስለ ዝሰዓሩ። ዊልያም ፐን
ናይ’ቲ ጥበብ ዝመልኦ ጣኣቶም ገይሮም ንፕቶሎሚ ምስ
ይኣምንዎ ነይሮም፣ ከም ኣብ ዝበዝሑ ሰራዊቱ ናብ ፈለግ
መጻሕፍቲ ተገሊጹ ዘሎ። ክልዮፓትራ ኒል ኣጥሃሉዎም፣ ፍትሕን መኽሰብን
ውቅብቲ ብምንባራ ነቶም ተኸታቲሎም ብድሕሪ’ዚ ክ
ዝመጽኡ ናይ ዓለምና ዝሓየሉ ሰባት ልዮፓትራ ብሓደ ፍትሕ ብዕልልታን ሽሻይን ከም ዝጽንበል እንተሰሚዕና
ምምብርካኻ ከም መረጋገጺ ጻባቐኣ ኣገልጋሊኣ ናብ ከይገረመና ኣይተርፍን’ዩ፣ እዚ ባህሊ’ዚ ኣብ ሞውሪታንያ ጥራይ
ዝወስዱ እዮም፣ ፈላስፋ ኮሌስ ፖስካል ቄሳር መጸት፣ ኢዩ ዝፍጸም፣ ምኽንያቱ። ፍትሕ ኣብ ሞውርታንያ ከምውርደት
ከምዝብሎ ክልዮፓትራ ኣብቲ ቄሳር ድማ ብኡ ዘይኮነስ ከም ዓቢ መኽሰብ ኢዩ ዝሕሰብ፣ ብፍላይ ነታ ጓል
ብህይወት ዝጸንሐትሉ እዋን። ዋላ ሓጺር ንብኡ ስለዝፈተዋ ድሕሪ ቀዳመይቲ ኣንስተይቲ ብርዲኢት ሞሪታናውያን እቲ ዝኸስር ወዲ ተባዕታ’ዩ
ሰለስተ ዓመታት ናይ መሪሕነቶም
እንተነበረ ንታሪኽ ዓለምና ቀይራቶ ርክቦም ኣብ 9ይ ወርሓ ንቄሳርዮን እምበር ጓል ኣንስተይቲ ኣይኮነትን፣ ንኣብነት። እታ ዝተፈትሐት
ህይወት ኣመና ጸንከረቶም፣
እያ ይብል፣ ናይ ታሪክ ተመራማሪ (ንእሽቶይ ቄሳር) ኢሉ ዝሰመዮ ወዱ ካብ ማእከላይ መነባብሮ ዘለዎም ስድራ ቤት እንተኾይና። እቲ
ክልዮፓትራ ዋል’ኳ ንምናኣስ ሓዋ
ፑሉታሪክ ኣብ መዝገቡ ከምዘስፈሮ ወለደ፣ ክልዮፓትራ። ከም ፈርዖን ውራይ ፍትሕ ብዕልልታን ሕብስትን ይካየድ፣ ካብ ርኹባት ስድራ
እንተተመርዓወቶ ብኣግኡ እንከሎ
ኪሎዮፓትራ ትኩርቲ። ምጭውትን ንዙፋና ኣትሪራ ክትጭብጦ ዝኸኣለት ቤታት እንተ ኾይና ግን። እቲ ውራይ ፍትሕ ልክዕ ከም መርዓ
ኣትሒዛ ምስኡ ሓቢርካ ናይ ምምራሕ
ክትዛረብ እንከላ። ድምጻ ብጣዕሚ ምስ ጁሌስ ቄሳር ርክብ ምስ ጀመረት ብሕሩድ ይፍጸም፣ ሽዑ። ኣብቲ ውራይ ፍትሕ ነታ ፍትሕቲ ዝደልዩ
ድሌት ኣይነበራን፣ ካብ ነሓሰ 51
ሰሓብን ምንባሩ ይዛረብ፣ ንኪልዮፓትራ እዩ፣ ቄሳር ብኣኣ ተማሪኹ ከም ንክምርዓውዋ ይቀዳደሙ፣ ንሳ ምስ ተቐበለቶ ከኣ ብመሰረት ሕጊ
ቅድሚ ልደተ ክርስቶስ እቲ ኣብ
እቲ ጨው ዝመልኦ መልክዓ ጥራይ ዘሎ ዘስተውዓለት ክልዮፓትራ ኩሉ ምስልምና እቲ መርዓ ድሕሪ ኣርባዕተ ወርሒ ይፍጸም፣ ዕድላት
መንጎኦም ዝነበረ ርክብ ተበትከ’ሞ
ኣይኮነን ፍልጥቲ ዝገብራ። ብጣዕሚ ዕላምኣ ንዙፋና ዘርብሕ ጥራይ ትእዝዞ ፍትሕቲ ኣብ መርዓ ካብተን ዘይተመርዓዋ ይበልጽ ምኽንያቱ እቲ
ስሙ ድማ ካብ መዝገብ ሓኸኸቶ፣
በላሕን መስተውዓሊትን ምስ ሰባት ነበረት፣ ኣብቲ እዋን’ቲ ክልዮፓትራ ደልዩ ዝምሮኣዋ ዘሎ ካብቲ ቀዳማይ ብዓል ቤታ ክበልጽ ስለ
ናይ በይና ምስሊ ጥራይ ድማ ኣብ
ከመይ ጌርካ ከም ትቀራረብ’ውን ጓል 21 ዓመት ክትከውን እንከላ ዝደሊ፣ ግቡእ ገዝሚ ብምሃብ ከኣ ሸላሊሙ ይወስዳ፣ ድሕሪ’ዚ
ባጤርኦም ከተውጽእ ጀመረት፣ እዚ
ፍሉይ ዝኾነ ተውህቦ ከም ዝነበራ ቄሳር ድማ ወዲ 52 ዓመት ነበረ፣ ካልኣይ መርዓ’ውን ሳሕቲ ፍትሕ የጋጥም እዩ፣
ከኣ ኣንጻር እቲ ዝጸንሐ ናይ ባህላዊ
ተመራመርቲ ገሊጾሞ፣ ክልዮፓትራ ብድሕሪዚ ክሎፓትራ ምስ ወዳ ናብ
ምሕደራ ኮነ፣ ኣብቲ ግዜ’ቲ ጓል ሽሃብ ኣርኣያ
ኣብ መበል14 ዕድሚኣ ከም ወኪል ሮማ ክትበጽሕ ምስ ከደት ህዝቢ ሮማ

ስእሊ ካብዝን ካብትን

ኣንስተይቲ ተሓጋጋዚት ደኣምበር
ናይ ኣቦኣ ነበረት፣ ፕቶሎሚ ኣቦኣ ከም ነውራም ተቐበላ፣ ምኽንያቱ
ምሉእ ስልጣን ኣይነበራን፣ በዚ
ቄሳር ተመርዕዩ ስለዝነበረ እዩ፣ ቄሳር
ግን እዚ ከይዓጀቦ ብስማ ሓወልቲ
ሰርሓላ፣ ነዊሕ ከይጸንሐ ንቄሳር
ቅድመ ታሪኽ ኣህዛብ ቀተልዎ’ሞ ክልዮፓትራ ናብ ዓዳ
ተመልሰት፣
ታሪኽ ክብሃል እንከሎ። ወዲ-ሰብ ወለዶ ኣብቲ ናይ መጀመርታ
ክጽሕፍን ከንብብን ካብ ዝጀመረሉ እዋን ሓደ ከም ዝነበረን ዲሒሩ ግና ዝምድና። ማርክ ኣንቶኒ
እዋን’ዩ ዝጅምር፣ እቶም ክጽሕፉን ናይ ሰብ እናማዕበለ ስለ ዝመጸ’ዩ ክልዮፓትራ
ከንብቡን ዘይክእሉ ኣሕዛብ ወይ’ውን ክፈላለ ዝጀመረ ኢሎም ይኣምኑ፣ ኪልዮፓትራ ብዘይ ሓጋዚ
ቅድመ ታሪኽ ኣህዛብ (Pre his- እቲ ናይ መጀመርታ ስብ ካብ ንበይና ምስ ተረፈት። ንማርክ ኣንቶኒ
toric people) ኣፈ ታሪኽ ኢልና ኣህባይ ክፍለ ዝጀመረ ሎፒትሀቺነስ ብፍቕራ ከም ተምበርክኾ ትፈልጥ
ንጽውዖም፣ ብምንባራ ኣቐዲማ ክትበጽሖ
ይኹን ደኣምበር ኸደት፣ ክልዮፓትራ ምስ ኣንቶኒ
ነቲ ዝነበሮም ኮይኖም ንግብጺ ክመርሕዋ ጀመሩ፣
ሰነዳት በቲ ኣብ ግዜ መሪሕነቶም ድማ ሰለስተ
ስ እ ል ታ ት ደቂ ወሊዶም ነበሩ፣ ይኹን ደኣ
ዝገደፍዎ ጌሮም ምበር ኣብ ገማግም ኣርትዩም ምስ
ገሊጾሞ እዮም፣ ሮማውያን ኩናት ስለዝከፈቱ ኣንቶኒ
ምጽሓፍ ካብ ብዘለዎ ብቅዓት ይምክት’ኳ እንተነበረ
ከባቢ 5500 ክልዮፓትራ ክትሃድም ከምዝደለየት
ዓመታት ቅድመ መልእኽቲ መጾ። ብፍቕሪ ክልዮፓትራ
ልደተ ክርስቶስ ውኖኡ ተሰሊቡ ዝነበረ ኣንቶኒ
ኣ ት ሒ ዙ ሰራዊቱ ገዲፉ ደድሕሪኣ ብምስዓቡ
ከም ዝጀመረ ከም ዝተሳዕረ ዝግለጽ’ኳ እንተኾነ እቲ
መዛግብቲ ታሪኽ ልክዕ ግና ብኑጹር ዝፍለጥ ኣይኮነን፣
የዘንትዉልና፣ ኣብ ኩናት ዝተሳዕሩ ክልዮፓትራን
ደቂ-ሰብ ካብ ከባቢ 2 ሚሊዮን ዝጽዋዕ ካይኑ። እታ ናይ መጀመርታ ማርክ ኣንቶንዮን ኢዶም ክህቡ
ዓመታት ኣትሒዞም ክነብሩ ከም ኣሰር ምኻና ዝዝንተወላ ኣብ ስለዘይተዋሕጠሎም። ነብሰ ቅትለት
ዝጀመሩ ይፍለጥ፣ ነዚ መረጋገጺ ምብራቕ ኣፍሪቃ ዝተረኽበት ኮይና ፈጸሙ፣ ኣንቶኒ ኣብ መወዳእታ
ዝኾኑና ናይቲ ሽዑ እዋን ሉሲ (lucy) ብዝብል ሳጓ እትጽዋዕ፣ ዝተዛረቦ ‘‘ሲዒምኪ ትንፋሰይ ውሰድያ’’
መሳሪሒኦም ዝነበረ ዝተጸርቡ ሉሲ 107 ሜትር ቁመትን 27 ኪሎ ክልዮፓትራ ድማ ንነብሳ ብመንደላይ
ኣእማንን ሓንጎሎም ድማ ካብዚ ግራም ክብደትን ዓቀንን ሓንጎላ ተመን ኣንኪሳ ከም ዝሞተት ይፍለጥ፣
ናይዚ ሕጂ ወለዶ ይንእስ ከም ድማ ማዕረ ናይ ችንፓንዚ ከም ክሳብ’ዚ ግዚ’ዚ ግና ክልዮፓትራ ስማ
ዝነበረ ተረጋጉጹ፣ ተመራመርቲ ዝነበረ ኣረጋጊጾም፣ ኣብ ምዕራባዊ ዓለም ገኒኑ ነበረ፣
ከም ዝብልዎ ናይ ሰብን ኣህባይን
Hª] „íXqV 23 ሰነ 2009 17
11

ኢሳያስ ፍስሃየ
ሻምፕዮን ኵዕሶ መርበብ ዞባ
ማእከል ናይ ቀዳማይ ዙርያ
ውድድሩ ዛዚሙ
ቤኒፈር ካብ ብድሆ ፈተነ ገጢምዋ

ሻምፕዮን ኵዕሶ መርበብ ዞባ ማእከል

መቐረቱ ከይነከየ ክቕጽል ድሕሪ
ምጽናሕ ናይ ቀዳማይ ዙር ውድድራቱ

ስጳኛ። ሕ.መ.ኣ.። ደቡብ ኣፍሪቃን ብራዚልን ኣብ ግጥም ፍርቂ ፍጻመ
ወሳኒ ናይ ምድብ ግጥማት ዋንጫ
ኮንፈደረሽን ብቐዳምን ሰንበትን (20ን
21ን ሰነ) ኣብ ዝተኻየደሉ። ካብ ትጽቢት
ብዙሓት ወጻኢ ዝኾነ ውጽኢት’ዩ
ተመዝጊቡ፣ ብፍላይ’ቲ ብሰንበት 21
ሰነ ኣብ መንጎ ብራዚልን ኢጣልያን
ከምኡ’ውን ምስሪን ሕ.መ.ኣ.ን ዝተኻየዱ
ግጥማት ምእማኑ ዘጸግም ነይሩ፣
ርክብ ብራዚልን ኢጣልያን። ዳርጋ ናይ
ፍጻመ ግጥም ዋንጫ ዓለም’ዩ ክበሃል
ይከኣል፣ እዚ ይኹን’ምበር። ብራዚል
ንኢጣልያ 3ብ0 ክትስዕራ ብዙሕ
ዘይትጽበዮ ኢዩ፣ እሞ ከኣ። ቅድሚ
ዕረፍቲ ብዝተመዝገባ ሰለስተ ሸቶታት!
ብርግጽ። ፈረንሳ ኣብ 1998 ኣብ
ዝተኻየደ ናይ ፍጻመ ግጥም ዋንጫ
ሃገራዊ ውድድር ትራክን ፊልድን
ዓለም ንብራዚል 3ብ0 ረቲዓ ዋንጫ
ምስፍስፋ ሓደ ካብቲ ክሳብ ሎሚ
ዘገርሙ ውጽኢታት ኮይኑ ዘሎ ኢዩ፣
እዚ ናይ ሰንበት ርክብ ብራዚልን
ኢጣልያን። ሽሕ’ኳ ናይ ምድብ
ግጥም ኮንፈደረሽን ካፕ እንተኾነ።
ኢጣልያ ናይ 2006 ተዓዋቲት ዋንጫ
ዓለም ብምዃና። ብራዚል ድማ ወትሩ
ዘይድፈር ክብሪን ዘይነጽፍ ዕቑር
ዓቕሚን ዋሕዚን ብሉጻት ተጻወትቲን
እትሕዝ ሃገራዊት ጋንታ ብምዃና።
ርክብ ክልቲአን ሃገራውያን ጋንታታት
ተዓዘብቲ ብኣንክሮ ክጽበይዎ ካብ
ዘደረኸ ኢዩ፣ ናይቲ ግጥም ውጽኢት።
ነተን ኣብ ተመሳሳሊ ሰዓት ዝገጥማ
ዝነበራ ሃገራውያን ጋንታታት ምስሪን
ሃገራዊ ውድድር ትራክን ፊልድን ጁንየር ኣትለታት ኣብ ቤት ትምህርቲ ሓላይ ይካየድ ኣሎ
ሕ.መ.ኣን ዝጸሉ ብምዃኑ ከኣ ተወሳኺ
ሚዛን ተዋህቦ፣
እታ ኣብዚ ናይ ዋንጫ ኮንፈደረሽን
ውድድራ። ካብ ግጥም ናብ ግጥም
እናተመሓየሸት ትመጽእ ዘላ ብራዚል።
ብክልተ ሸቶታት ሉዊስ ፋቢያኖን
ሓንቲ ‘ኣውቶ ጎል’ ናይ ተኸላኻላይ
ኢጣልያ ኣንድሪያ ዶሰናን ኣቢላ
ቅድሚ ዕረፍቲ ዝዛዘመቶ ናይ 3ብ0
መሪሕነት ሒዛ፣ እዘን ኣብ ውሽጢ
7 ደቓይቕ ዝተመዝገባ ሸቶታት። ነታ
ብኣዙሪ እትፍለጥ ኢጣልያ ርእሳ ዘድነነ
ከቢድ ስዕረት ኣቐቢሉዋ፣ ኢጣልያ።
ኣብ ቀዳማይ ግጥም ኣንጻር ሕ.መ.ኣ
ካብ ድሕሪት ተበጊሳ ዘመዝገበተን 3
ሸቶታት እንተዘይኮይኑ። ኣብ ዝሰዓበ
ክልተ ግጥማ ሸቶ ከየመዝገበት ክልተ
ተኸታታሊ ስዕረት’ያ ተቐቢላ፣
እታ ኣቐዲማ ንኢጣልያ 1ብ0 ዝረትዐት
ምስሪ። ነዚ ዕድል ክትጥቀመሉ’ኳ
እንተተገብአ። ብኣንጻሩ ብሕ.መ.ኣ 3ብ0
ተረቲዓ ወጺኣ፣ በዚ ከኣ። ንብዙሓት
ብዘገረመ መልክዕ። ብራዚል ንሕ.መ.ኣ
ኣኸቲላ ናብ ግጥም ፍርቂ ፍጻመ
ሓሊፋ፣
ኣቐዲሙ ብቐዳም ኣብ ዝተኻየደ
ግጥም ከኣ። ደቡብ ኣፍሪቃ ብስጳኛ
ተሳዒራ እንከላ። ንስጳኛ ስዒባ ካልኣይ
ደረጃ ሒዛ ናብ ግጥም ፍርቂ ፍጻመ
ዘሊላ፣
በዚ መሰረት። ጽባሕ ረቡዕ 24 ሰነ ካብ
ሰዓት 9።30 ምሸት ጀሚሩ። ስጳኛ ምስ
ሕ.መ.ኣ ክትገጥም ኢያ፣ ንጽባሒቱ
ሓሙስ ድማ። ብራዚልን ደቡብ ኣፍሪቃን
ኣብ ተመሳሳሊ ሰዓት ክገጥማ ኢየን፣
ምስ ውዕውዕ መንፈሱ ትማሊ ሰንበት
21 ሰነ 2009 ኣብ ሜዳ ቦቾ ፊላ
ተዛዚሙ፣ ኣብዚ ንክልተ ጾታ ኣጣሚሩ
ክካየድ ዝቐነየ ውድድር። ጋንታታት
ካብ ዝሓለፈ ዓመታት ጸብለል ኢለን
ተወዳደርቲ ኮይነን ዝቐረባሉ ኮይኑ
ኣሎ፣
ፈለማ ንሜዳ ዝወረዳ ጋንታታት
ደቀንስትዮ ኣልሓሽሚ ምስ ጋላ ነፍሒ
እየን ነይረን፣ ጋንታ ኣልሓሽሚ ካብተን
ኣብ ዞባ ማእከል ዘለዋ ተወዳደርቲ
ጋንታታት ኮይነን ኣብዘን ዝሓለፋ
ኣዋርሕ ግን ብስእነት መዋሊ ክትሳቐ
እያ ጸኒሓ፣ ንሓያል ተወዳደርነታ ኣብ
ግምት ዘእተወ ምምሕዳር ከባቢ ፐራዲዞ
ድማ ነታ ጋንታ ክምውላ ጀሚሩ
ኣሎ፣ ስማ ከኣ ካብ ኣልሓሽሚ ናብ
ፐራዲዞ ቀይራ’ያ ናብ ሜዳ ኣትያ፣ ነታ
ንፋልማይ ግዜኣ ኣብ ውድድር ቀዳማይ
ዲቪዝዮን ዞባ ማእከል እትሳተፍ ዘላ
ጋንታ ጋላ ነፍሒ ብዘይ ንሕስያ 3ብ0

ጁንየር ኣትለታት ካብ ሰኑይ 22 ጀሚሩ
ክሳብ ረቡዕ 24 ሰነ 2009 ኣብ ሜዳ ቤት
ትምህርቲ ካልኣይ ደረጃ ሓላይ ይካየድ
ኣሎ፣ እዚ ውድድር’ዚ። ኣብ ወርሒ
ጥቅምቲ 2009 ብደረጃ ኣፍሪቃ ኣብ
ሲሸልስ ኣብ ዝካየድ ኣህጉራዊ ውድድር
ንኤርትራ ወኪሎም ዝሳተፉ ኣትለታት
ንምምራጽ ይካየድ ምህላዉ ኣባላት ሃገራዊ
ፈደረሽን ኣትለቲክስ ኤርትራ የረድኡ፣
ትማሊ ሰኑይ 22 ሰነ ኣብ ሰዓታት ቅድሚ
ቐትሪ ኣብ ዝተኻየደ ናይ 100። 400። 1500ን
10,000ን ሜትሮ ውድድራት። ብሓፈሻ
ሓያል ህልኽ ኣትለታት ክንጸባረቘ’ኳ
እንተተራእየ። ብደረጃ ደቀንስትዮ ግን።
ብፍላይ ከኣ ናይ 10,000 ሜትሮ። ኣዝዩ
ድኹምን ንምርኣዩ ዘሰልቹውን ብምንባሩ
መጻኢ ኣትለቲክስ ኤርትራ ኣተሓሳሳቢ
ይገብሮ፣ እዚ ስክፍታ’ዚ። ነቶም ኣብ
ውድድር ኣትለቲክስ ከም ኣሰልጠንቲን
ኣካየድቲን ኮይኖም ዕለተ ዕለት ካብ
ኣትለታት ከይተፈልዩ ዝሰርሑ ዜጋታት
ዝያዳ ብሩህ ኢዩ፣ እዚ ዝካየድ ዘሎ
ሃገራዊ ናይ ጁንየር ውድድር ኣትለቲክስ
እምበኣር። ኤርትራ። ኣብዚ ግዜ’ዚ። ርኡይ
ምንቁልቋል ብቕዓትን ብዝሒን ደቀንስትዮ
ኣትለታት ኣጋጢሙዋ ምህላው ብጭብጢ
ኣብ ምምስካር ይርከብ፣ ሰለስተ ዓመታት
ንድሕሪት ምልስ ኢልና እንተርኢና ግን።
ደቀንስትዮ ኣትለታትና። ኣብ ዓለምለኻዊ
ጉያ መሮር ሞምባሳ 2006። ብውልቀን
ምስ ቀዳሞት 10 ናይ ዓለም ኣትለታት
ኣብ ዝተሰርዓሉ ግዜ። ኤርትራ ብደረጃ
ደቀንስትዮ ካብ ዓለም ካልኣይ ደረጃ
ክትሕዝ ዘብቅዓ ሓያላትን ትስፉዋትን
ምዃነ ኢና ንርዳእ፣ ኣብዚ ግዜ’ዚ። እቲ
መመሊሱ ብብዝሒን ብዓይነትን ክስስን
ዝግብኦ ቁጽረን ንድሕሪት እናተጐተ
ይኸይድ ብምህላዉ እምበኣር። ማሕበረሰብ
ስፖርት ኤርትራ ብሓፈሻ ክሓስበሉን
በርቲዑ ክሰርሓሉን ይግብኦ፣
ኣብቲ ብደረጃ ሃገር ዝተኻየደ ናይ 10,000
ሜትሮ ናይ ጁንየር ውድድር ደቀንስትዮ
ኣትለታት። 3 ናይ ዞባ ማእከል። 2 ናይ
ዞባ ጋሽ ባርካ። 1 ድማ ናይ ዞባ ደቡብ
ኣትለታት ክሳተፍኦ እንከለዋ። ብጊሓቱ
ድቃስ ዘምጽኣልካ። ንልምምድ’ውን
ዘይበቅዕ ውድድር ኣካዪደን፣ ኣትለት
ሰንበቱ ሰሎሞን ቀዳመይቲ ተዓዋቲት
ኮይና ውድድራ ክትፍጽም እንከላ።
ዘመዝገበቶ ግዜ ናይ 40 ደቒቕ። 00
ካልኢትን 37 ማይክሮ ሰከንድን ኢዩ፣
ብደረጃ ሃገር ዝተመዝገበ ዘሕፍር ግዜ!!
ኤርትራ ብኣትለቲክስ ብእተመዝግቦ ዘላ
ዕቤት ብደረጃ ዓለም ኣብ እትጽውዓሉ
ዘላ እዋን። ነዚ ግዜ’ዚ ሒዝካ ኣህጉራዊ
ውድድር ምክያድ። ውርደት ጥራይ ኢዩ
ክበሃል ዝከኣል፣
ብዝኾነ። ኣብ ውድድር 10,000 ሜትሮ
ደቀንስትዮ:-
1. ሰንበቱ ሰሎሞን (ማእከል)
- ደቀንስትዮ ኣትለታት -
ረቲዓታ፣ ጋንታ ፐራዲዞ። ኣብዚ
ውድድር’ዚ። 25ብ16። 25ብ12። 25ብ17
እያ ተዓዊታ፣ ተጻወታይ ጋንታ ጋላ
ብብቕዓተንን ብብዝሐንን የንቘልቁላ ምህላወን ዝምስከረሉ ዘሎ ሃገራዊ ውድድር ነፍሒ ንኣሽቱን ሓደስቲን ብምዃነን
ምስቲ ዘንጸባርቕኦ ውድድር ኣብ
መጻኢ ተካእቲን ተወዳደርቲን ኮይነን
40.00.37 ደቂ ተባዕትዮ ካልእ ንተዓዘብቲ 5. ሩታ ክብርኣብ (ማእከል) 00.14.30
ከም ዝቐርባ ትማሊ ሰንበት ዘርኣይኦ
2. እምበይተይ በላይ (ማእከል) 40.04.17 ዘበራበረ ቃልሲ ዝተኻየዶ ነይሩ፣ 6. ትዕግስቲ ምሕረትኣብ (ደቡብ) 00።14.74
ግጥም ህያው ምስክር ኢዩ፣ ኣብዚ
3. ምብራቕ ኤፍሬም (ማእከል) 40።07.97 ውጽኢቱ።-
ናይ ቀዳማይ ዙር ውድድር ብጠቕላላ
4. ሳባ መልከ (ጋሽ ባርካ) 40።15.09 1. ዓብደላ ዓብዱ (ጋሽ ባርካ) 03.52.97 100 ሜትሮ ደቂ ተባዕትዮ
ሽዱሽተ ጋንታታት ማለት ኣዱሊስ።
5. ፍዮሪ ኣስፍሃ (ደቡብ) 44።03.70 2. ተኽሊት ተ/ብርሃን (ጋሽ ባርካ) 03.53.52 1. ኣቤል ዳኒኤል (ማእከል) 00.11.12
ሳቫና። ኣልሓሽሚ። ገዛ ባንዳ። ጋላንፍሒ።
6. ኣበባ ዳዊት (ጋሽ ባርካ) DNF 3. ወይናይ ገብረስላሴ (ደቡብ) 03.54.91 2. ቴድሮስ ነጋሽ (ጋሽ ባርካ) 00.11.18
ኣስመራ ክሳተፋ እንከለዋ። ጋንታታት
ኣብ ውድድር 10,000 ሜትሮ 4. ኣሮን ገደ (ማእከል) 03.56.82 3. ዮናስ ግርማይ (ደ/ቀ/ባ) 00.11.65
ኣዱሊስ። ገዛ ባንዳን ኣልሓሽሚን ካብ
ደቂ ተባዕትዮ: ኣትለታት ዞባ ደቡብ 5. ኣማኑኤል ገርጊስ (ምክልኻል) 03.59.38 4. ነጃት ፈረጅ (ጋሽ ባርካ) 00.11.68
1ይ-3ይ ደረጃ ብምሓዝ ናብ ካልኣይ ዙር
ሳምሶን ገብረዮሃንስን ሙሉ ዓንዶምን 6. ሰናይ ኣለም (ጋሽ ባርካ) 04።01.07 5. ሩታ ክብርኣብ (ማእከል) 00.11.70
ውድድር ሰጊረን ኣለዋ፣
ንናይ ማእከል ኣብራር ዑስማን ኣብ መንጎ ደቀንስትዮ ተወዳደርቲ 6. ትዕግስቲ ምሕረትኣብ (ደቡብ) 00።11.98
ቀጺለን ንሜዳ ዝኣተዋ ጋንታታት ደቂ
ኣኸቲሎም ዘካየድዎ ህልኽ ዝመልኦ 1500 ሜትሮ ሳምራዊት
ተባዕትዮ ቤኒፈር ምስ ብድሆ እየን፣
መሳጢ ውድድር ዝምስገን ኮይኑ። መንግስትኣብን ዳህላክ ክብርኣብን 400 ሜትሮ ደቀንስትዮ
ኣብዚ ብርሱን ጸወታ ዝጀመረ ጥምጥም።
ኣብ መጻኢ ዝያዳ ሓይሎም ዝበለጸ ዝተራእየ ህልኽ ይቐጽሎ ዘብል 1. ሰናይት ቡጂ (ጋሽ ባርካ) 00.59.85
ተጻወትቲ ጋንታ ቤኒፈር ክልተ
ግዜ ናይ ምምዝጋብ ብቕዓቶም ነይሩ፣ ውጽኢቱ።- 2. ራሕማ መሓመድ (ጋሽ ባርካ) 01.00.02
ጸወታ (ሴት) ኣከታቲሎም 25ብ29።
ኣመስኪሮም፣ ውጽኢቱ።- 1. ሳምራዊት መንግስትኣብ (ጋሽ ባርካ) 04.34.81 3. ካድሮ ጉዶ (ደ/ቀ/ባ) 01.03.38
25ብ22 ብምዕዋት 2ብ0 እኳ መሪሖም
1. ሳምሶን ገብረዮሃንስ (ደቡብ) 30.05.45 2. ዳህላክ ክብርኣብ (ጋሽ ባርካ) 04.36.06 4. ነጃት ፈረጅ (ጋሽ ባርካ) 01.05.22
እንተነበሩ። ድሒሮም ዝተበራበሩ
2. ሙሉ ዓንዶም (ደቡብ) 30.08.48 3. ሰናይት ስምኦን (ማእከል) 03.54.91 5. ሩታ ክብርኣብ (ማእከል) 01.07.15
ተጻወትቲ ጋንታ ብድሆ ንሳልሳይ
3. ኣብራር ዑስማን (ማእከል) 31።05.75 4. ፍቓዱ ጸጋይ (ጋሽ ባርካ) 04.41.26 6. ትዕግስቲ ምሕረትኣብ (ደቡብ) 01።07.61
ጸወታ 30ብ28 ብምዕዋት ነቲ ጸወታ
4. ንጉሰ ኣምለሶም (ምክልኻል) 31።14.61 5. መቕደስ ወልዱ (ማእከል) 04።43.30
ናብ 2ብ1 ቀየርዎ፣ ኣብ ቀዳማይ ዙር።
5. ኣብርሃም ተወልደ (ማእከል) 31።42.57 6. ትዕግስቲ ነጋሲ (ማእከል) 04።53.95 400 ሜትሮ ደቂ ተባዕትዮ
ካልኣይ ደረጃ ሒዛ ውድድራ ተካይድ
6. ብርሃነ ጸጋይ (ጋሽ ባርካ) 31።45.36 1. ቹቹ ጆርጆ (ጋሽ ባርካ) 00.48.56
ዘላ ጋንታ ቤኒፈር። ደረጃኣ ክትዕቅብ’ኳ
7. ፊልሞን ኪዳነ (ጋሽ ባርካ) 31።58.15 100 ሜትሮ ደቀንስትዮ 2. ትኩእ ተ/ዝጊ (ምክልኻል) 00.48.60
ሓያል ጻዕሪ እንተካየደት ካብ ጋንታ
8. ዘርኦም በራኺ (ዓንሰባ) 34።30.09 1. ሰላም ተ/ማርያም (ማእከል) 00.12.97 3. ሰሎሞን ተ/ብርሃን (ማእከል) 00.49.54
ብድሆ ግን ከቢድ ፈተነ’ዩ ገጢምዋ፣
9. ኤፍሬም ኣማኑኤል (ማእከል) 35።58.42 2. ዊንታ ብርሃነ (ማእከል) 00.13.22 4. ኣራም ሃይለ (ምክልኻል) 00.50.83
ጋንታ ብድሆ ብቐሊሉ ክምህ ዘይትብል
10. መሓሪ ጸጋይ (ሰ/ቀ/ባ) 36።12.40\ 3. ኻድራ ጉዶ (ደ/ቀ/ባ) 00.14.03 5. መሓመድጣህር መ/ብርሃነ (ማእከል) 00.51.48
ኮይና ብምቕራባ ንቤኒፈር ፈቲናታ’ያ፣
ናይ ፍጻመ ውድድር 1500 ሜትሮ 4. ነጃት ፈረጅ (ጋሽ ባርካ) 00.14.28 6. ጀሚል መሓመድ (ማእከል) 00.52.40
እንተኾነ ግን ከስልጣ ኣይከኣላን፣
ቤኒፈር 3ብ1 ተዓዊታ፣
ሻምፕዮን ቀዳማይ ዲቪዝዮን ዞባ ጋንታ ቤኒፈር። ኣብዚ ዓመት’ዚ
= ሓለቓ ጋንታ ኣያክስ ቶማስ ቨርማለን ምስ ክለብ
ኣርሰናል ወዲኡ ኣብ ዘሎ ግዜ። ናቱ ምምጻእ ናብ ማእከል ኣምጺኣቶ ዘላ ብቕዓት ካብተን ተፈራሕቲ
ስታድዩም ኢማራትስ። ተኸላኻላይ ኮሎ ቶረ ብ12 ጋንታ ኮይና ንኽትቐርብ ቀሲብዋ
ሰንበት 21 ሰነ 2009
ሚልዮን ፓውንድ ናብ ማንቸስተር ሲቲ ክግዕዝ ኢዩ፣ ቤኒፈራውያን በዚ ትማሊ ሰንበት
ተስፋ 0-0 ሲቲ ሰንተር
ዘምጽእዎ ዓወት ደረጀኦም ዓቂቦም
ከገድዶ ከምዝኽእል ተጠቒሱ፣ ቶረ። ምስ ኣርሰናል ኣዱሊስ 1-0 ኣልታሕሪር
ካብራል ሃብትኣብ 68’ ንኽቕጽሉ ኣኽኢሉዎም ኢዩ፣ ኣብ
ዘጽንሖ ውዕል ንዓመታ ክፍጽም ብምዃኑ። እታ ጋንታ
ቀይሕ ባሕሪ 0-0 ደንደን ቀዳማይ ዲቪዝዮን ኵዑሶ መርበብ ዞባ
ከይኸሰበት ካብ እትለቘ ምናልባት ኣብዚ ግዜ’ዚ ከሲባ
ክትሸጦ ወይ ከኣ ውዕሉ ከተናውሐሉ ከም እትግደድ ተፈሊጡ ኣሎ፣ ማእከል። ኣብ ቀዳማይ ዙር ጋንታታት
ደብዳብ ማይተመናይ ኣብ ልዕሊ ቤኒፈር። መኸተ። ብድሆ። ንስሪ። ሓሬና።
= ክለብ ሃል ሲቲ ንተጻዋታይ ክለብ ኒውካስል ማይክል ኦወን ናይ ምግዝኡ መስርሕ
ጀሚሩ፣ ዕዳጋ ሓሙስ ከም ማይ ዘኒቡ ዓንበርበር። ሳዋ። ኣቡሳላማ። ሳሊና። ናትና
= ተጻዋታይ ክለብ ማንቸስተር ዩናይትድ ካርሎስ ቴቨዝ። ሕጂ’ውን እንተኾነ ካብታ ጋንታ ኣብ ናይ ሓሙስ 18 ሰነ ግጥም። ጋንታ ማይተመናይ ክሳተፋ እንከለዋ፤ ጋንታታት ሓሬና።
ምውጽኡ ዘይተርፍ ምዃኑ እናገለጸ። እታ ጋንታ ሓደ ካብቶም ናይ ፕሪመር ሊግ እንግሊዝ ብሰለስተ ሸቶታት ሱራፍኤል ተ/ሚካኤልን 2 ቤኒፈርን ሳዋን ካብ 1ይ-3ይ ደረጃ
ዝበለጹ ተጻወትቲ ክገብሮ ዝኽእል ብዝሒ ገንዘብ’ውን እንተቐረበትሉ ከምዘይቅበሎ ኣፍሊጡ፣ ሸቶታት ዮናስ ኣርኣያን ተሓጊዛ ኣብ ልዕሊ ዕዳጋ ሒዘን ነዚ ውድድር ይመርሕኦ ኣለዋ፣
ጉዕዞኡ ናብ ክለብ ማንቸስተር ሲቲ ወይ ከኣ ቸልሲ ምዃኑ ድማ ገሊጹ፣ ሓሙስ ገፊሕ ናይ 8ብ2 ዓወት ኣመዝጊባ፣ ናይ ናይ ካልኣይ ዙር ውድድር ሻምፕዩና
ጋንታ ማይተመናይ ሱራፍኤልን ናይ ዕዳጋ ሓሙስ 24 ሰነ 2009 ኣብ ሰዓታት ቅ.ቀ ካብ
= ክለብ ቸልሲ ንቶረስን ዴቪድ ቪላን ናይ ሲራክ ገ/ዮውሃንስን ድማ ብተመሳሳሊ 12 ሸቶታት ሰዓት 9።00 ጀሚሩ ኣብ ሜዳ ቦቼ
ምግዝኦም መደብ ብምንቃላ። ንቤኒተዝ ኣብ ንውድድር ሻምፕዮን ቀዳማይ ዲቪዝዮን ዞባ ፊላ ውድድራቱ ከሰላስል ኢዩ፣ በዚ
መወጥር አእትዩዎ ኣሎ፣ ቸልሲ። ንቶረስ ክሳብ ማእከል ክመርሑ በቒዖም ኣለዉ፣ መሰረት። ፈለማ ውድድረን ዘካይዳ
60 ሚልዮን ፓውንድ ሂባ ክትዕድጎ ከም ሓሙስ 18 ሰነ 2009 ጋንታታት ደቀንስትዮ ሳቫና ምስ
እትኽእል ምእዋጃ። ኣብ ፊናንስያዊ ቅልውላው ማይተመናይ 8-2 ዕዳጋ ሓሙስ ኣስመራ ከምኡ’ውን ፐራዲዞ ምስ
ተሸሚሞም ንዝርከቡ ወነንቲ ክለብ ሊቨርፑል ሱራፉኤል ተ/ሚካኤል 8’። 15’። 66’
ዮናስ ዘርኣይ 43’። 64’ ተመስገን ሃይለ 74’
ጋላነፍሒ ኢየን፣ ኣብ ውድድር ደቂ
ከድዕሶም ከምዝኽእል ኣሰልጣኒ ቤኒተዝ መሰረት ምሕረትኣብ 12’ ሲራክ ገ/ዮውሃንስ 80’ ተባዕትዮ ቤኒፈር ምስ መኸተ ክገጥማ
ኩሉብርሃን ገ/ትንሳኤል 70’
ስግኣቱ ከይገለጸ ኣይተረፈን፣ ዳኒኤል ጊለ 79’ ኢየን፣
ገዛ ባንዳ 3-0 ኣኽሪያ (ብፎርፌ) ፈ/ኵ/መ/ዞ/ማ
ሓዳስ ኤርትራ 23 ሰነ 2009
12

ደቡብ ኣፍሪቃ። 25% ካብ ደቂ ተባዕትዮ ጾታዊ

ዓመጽ ከምዝፍጽሙ ይእመኑ
ኣብ ደቡብ ኣፍሪቃ ቁጽሪ ናይቶም ዝጠቐሰ መጽናዕቲ።
ኣብ ጾታዊ ዓመጽ ዝዋፈሩ ደቂ ሰለስተ ርብዒ
113 ዓመት
ተባዕትዮ ብዘሰምብድ መጠን ይንህር ካብቶም ደቀንስትዮ
ብ ም ግ ባ ሩ
ከምዘሎ ኣብቲ ጉዳይ ዝተኻየደ ከ ም ዝ ዓ መ ጹ
ክብረወሰን ሒዙ
መጽናዕቲ ገሊጹ፣ ዝተኣመኑ ደቂ
ዝጸንሐ ጃፓናዊ
ብመሰረት’ቲ መጽናዕቲ። 25% ካብ ተባዕትዮ። ጾታዊ
ቶሞጂ ታናበ
መንእሰያት ደቡብ ኣፍሪቃ ሓደ ግዜ ዓመጽ ኪፍጽሙን
መጥቃዕቲ ከካይዱን ድሕሪ ምዕራፉ።
ወይ ልዕሊኡ ኣብ ልዕሊ ደቀንስትዮ
ዝጀመሩሉ። ኣብ ካልእ 113
ጾታዊ ዓመጽ ይፍጽሙ፣
እቲ ብቤት ምኽሪ ሕክምናዊ ናይ ምጕባዝ እዋን ዓመት ዝገበረ
መጽናዕቲ ደቡብ ኣፍሪቃ ዝተኻየደ እንከለው ከም ዝኾነ ብሪጣንያዊ
መጽናዕቲ። ሰለስተ ርብዒ ደቡብ ገሊጾም፣ ነቲ ክብረወሰን
ኣፍሪቃውያን ደቂ ተባዕትዮ ኣብ ልዕሊ እቲ መጽናዕታዊ ከምዘመሓየሾ
ሓንቲ ጓል ኣንስተይቲ። 50% ድማ ኣብ ትካል ብተወሳኺ። ተገሊጹ፣
ልዕሊ ክልተ ደቀንስትዮ ወይ ልዕሊኡ ዝበዝሑ ካብቶም
ዓመጽ ከምዘካየዱ ተኣሚኖም፣ ኣብ ዓመጽ እቲ ሄንሪ
ብመሰረት’ቲ ኣብ ኩሉ ክሊ ዕድመ። ደቀንስትዮን ካልእ ኣሊንጋም ዝተባህለ ናይ ዕድመ በዓል ጸጋ። ብ6 ሰነ 1896 ኣብ ከተማ
ከባብን ዓሌትን ተመርኵሱ ከም ዘካየዶ ገበናትን ዝዋፈሩ ለንደን ከም ዝተወልደን ወተሃደር’ታ ሃገር ኮይኑ ኣብ ቀዳማይ ኵናት ዓለም
መንእሰያት። ከምዝተሳተፈን ተገሊጹ፣
ብመዛኑኦም ተደፋፊኦም ከም
ተቓለስቲ ሶማል። ኣብ ልዕሊ ዝጅምርዎ ከም ዝሓበሩ ኣረዲኡ፣
ኣብ ደቡብ ኣፍሪቃ ብጉጅለ
እቲ ሰለስተ ክፍላተ-ዘመን (ማለት መወዳእታ 19 ክፍለ-ዘመን። 20 ክፍለ-
ዘመን ብምሉኡን መጀመርታ 21 ክፍለ-ዘመንን) ዝረኣየ ብሪጣንያዊ። ሓሙሽተ
ባዕዳውያን ወተሃደራት ኵናት ተጠርኒፍካ ዝካየድ ጾታዊ ዓመጽ ከም
መርኣያ ስብእነት ስለዝቑጸር ኣዝዩ
ደቂ ደቁ። 12 ደቂ ደቂ ደቁ። 14 ደቂ ደቂ ደቂ ደቁ። ሓደ ድማ ወዲ ወዲ ወዲ
ወዲ ወዱ ከምዝረኣየ ተሓቢሩ፣
ከምዝኸፍቱ የጠንቅቑ ግኑን’ኳ እንተኾነ። መንግስቲ’ውን ዕቱብ
ቍጽጽር ይገብረሉ ብዘይምህላዉ ካብ ኣሊንጋም ብተወሳኺ ሓሙሽተ ነገስታት ብሪጣንያ ከም ዝረኣየን ካብ
ንምልሽያ ናይቲ “መሰጋገሪ ኣብ ደቡባዊ ሶማል ዓሪዱ ግዜ ናብ ግዜ እናበኣሰ ይመጽእ ከምዘሎ ሓያሎ ዓወደ ኵናት ከም ዝደሓነን ተፈሊጡ፣
መንግስቲ ሶማል” ተባሂሉ ናብ ህዝቢ’ታ ንስትራተጅያዊት ከተማ ኪስማዮ ይግለጽ፣
ሃገር ዝተስገደደ ጉጅለ ስዒሮም ተቘጻጺሩ ዝርከብ ውድብ ሶማል ደቡብ ኣፍሪቃ ብዓመጽ ደቀንስትዮ እቲ ሽማግለ መዓልታዊ ኩባያ ጸባ ከም ዝሰትን ካብ መስተ ይኹን ካልእ
ንዳርጋ ኹሉ ኣገዳሲ ዝበሃል መሬት ኣቐዲሙ። ኣብ ልዕሊ’ቲ ዶብ እናሰገረ ኣብ ዓለም ኣብ ቀዳማይ ደረጃ ወልፊ ዘትሕዝ ነገራት ናጻ ምዃኑን ይሕብር፣
ሶማል ተቘጻጺሮም ዝርከቡ ተቓለስቲ ቀጻሊ ተጻብኦታት ይፍጽም ከምዘሎ ትስራዕ፣
ሶማል ኣብ ልዕሊ’ቶም ናብ ሃገሮም ዝገለጾ ሰራዊት ኬንያ ወተሃደራዊ

ግሪኽ። 200 ዓመታት ዝገበረ ቅርሲ ክምለሰላ

ትሓትት
ግሪኽ። ቅድሚ 200 ዓመታት ካብ ግሪኽ ዝበጽሐ ሎረድ ኢሊጊን። ነቲ
ከተማ ኣቴንስ ተወሲዱ ኣብ ቤተ- ቅርስታት ኣብ 1917 ንቤተ-መዘክር
መዘክር ለንደን ተቐሚጡ ዝርከብ ብሪጣንያ ከምዝሸጦ መዛግብቲ
ጥንታዊ ቅርስታታ ክምለሰላ ታሪኽ ይሕብሩ፣
ሓቲታ፣ ግሪኽ እቲ ቅርስታት ክምለሰላ
እቲ ኣስታት 2,500 ዓመት ዕድመ ብተደጋጋሚ ክትሓትት’ኳ
ከምዘለዎ ዝንገረሉ ናይ 1810ታት እንተጸንሐት። “ነቲ ቅርሲ ክዕቅብ
ቅርሲ። ግሪኽ ኣብ ትሕቲ ግዝኣት ዝኽእል ቤተ-መዘክር የብልክን”
ኦቶማን ቱርኪ ኣብ ዝነበረትሉ ብምባል ብሪጣንያ ጠለባታ
ዘመን ብሎርድ ኢሊጊን ዝተወስደ ክትቅበሎ ከምዘይጸንሐት ጸብጻባት
ክኣትዉ ዝደናደኑ ዘለዉ ባዕዳውያን ስጉምቲ ክወስድ ምዃኑ ኣጠንቂቑ ምዃኑ ተገሊጹ፣ የመልክቱ፣
ወተሃደራት ኵናት ክኸፍቱ ምዃኖም ነይሩ’ዩ፣ ልኡኽ ብሪጣንያ ኮይኑ ናብ እንተኾነ ግሪኽ ኣብዚ እዋን’ዚ
ኣጠንቂቖም፣
እቲ ብዓል ስልጣን ነዚ መግለጺ’ዚ
ዝህብ ዘሎ። ምስ ሶማል ዝዳወባ ሃገራት
ምስ ከዳሚ ስርዓት ወያነ ብምትሕብባር
ቁጠባዊ ዕብየት ኣብ ምምዕባል ዝርከባ ኣስታት 200 ሚልዮን ዝወድኣትሉ
ኣብ ልዕሊ ሶማል ወራር ንምፍጻም
ኣብ ዝደናደናሉ ዘለዋ እዋን’ዩ፣ ሃገራት ይዝሕል ቤተ-መዘክር ብምህናጻ’ያ። እቲ
ቅርስታት ኣብ ዝቐልጠፈ እዋን
ማሕሙድ ዓሊ ራገ ዝተባህለ ኣባል ክምለስ ትጠልብ ዘላ፣
መሪሕነት ናይቶም ተቓለስቲ ኣብ ቁጠባዊ ዕብየት ናይተን ኣብ ኣሚቱ ኣሎ፣ ዶላር ከምዘንቈልቍል ባንክ ዓለም
ላዕለዎት ሓለፍቲ ባህላዊ
ዝሃቦ ጋዜጣዊ መግለጺ። “ብወገንና ምምዕባል ዝርከባ ሃገራት ይዝሕል ኣብ ምምዕባል ናብ ዝርከባ ሃገራት ትንበያኡ ገሊጹ፣
ጉዳያት ብሪጣንያ። እቲ ቅርስታት
ጸኒዕና ስለዝመከትና ሰራዊት ኢትዮጵያ ምህላዉን እተን ሃገራት ኣብዚ ዝለኣኽ ዝነበረ ገንዘብ ኣብ 2007 ኣብ ምምዕባል ዝርከባ ሃገራት
ብመልክዕ ልቓሕ ንግሪኽ
ብሓይሊ ከምዝወጽእ ጌርናዮ ኣሎና፣ ሒዝናዮ ዘለና ዓመት ብገምጋም ዓ.ም. 1.2 ትሪልዮን ዶላር ዝነበረ። ኣብ ምሕዋይ ዓለማዊ ቁጠባዊ
ክወሃብ እንተዘይኮይኑ። ንሓዋሩ
ሕጂ’ውን ዝዀነ ናብዚ ሃገር ክኣቱ 1.2% ቁጠባዊ ዕብየት ከርእያ ኣብ 2008 ናብ 707 ቢልዮን ዶላር ቅልውላው እጃም ክህልወን ስለ
ክምለስ ተኽእሎ ከምዘይብሉ
ዝህቅን ናይ ግዳም ሓይሊ ብተመሳሳሊ ትጽቢት ከምዘሎን ባንክ ዓለም ከምዝወረደን ኣብዚ ሒዝናዮ ዘለና ዝኽእል ፊናንስያዊ ሓገዝ ክግበረለን
ብምጥቃስ ጠለብ’ታ ሃገር ምሉእ
መኸተ ከምእንሰጐ እምንቶና’ዩ” ሓቢሩ፣ ዓመት ድማ ናብ 363 ቢልዮን ከምዝግባእ ብተወሳኺ ተሓቢሩ፣
ብምሉእ ተቐባልነት ከምዘይረክብ
ከምዝበለ ሮይተርስ ሓቢሩ፣ ቁጠባዊ ዕብየት’ተን ሃገራት። ቁጠባዊ ዕብየት ብደረጃ
ንሱ ብዘይካዚ እቲ ብመንእሰያት ኣተንቢሆም ኣለዉ፣
ኣብ 2008 ዓ.ም. 5.9%። ኣብ ዓለም ብገምጋም ብ3% ክንኪ
ዝቘመ ንሱ ዝመርሖ ውድብ። ክሳብ እቲ ቅርሲ። ኩሉ ክርእዮ ኣብ
2007 ድማ 8.1% ከምዝነበረ ትጽቢት ከምዘሎ ተፈሊጡ፣
ሓደ ዕጡቕ ዝተርፎ ኣንጻር ግዳማውያን ዝኽእል ዓለምለኻዊ ቤተመዘክር
ዝጠቐሱ ምንጭታት። ተኸሲቱ ዝሓሸ ዕብየት ከርእያ
ሓይልታት ክዋጋእ ድሉው ምህላው ተቐሚጡ ከምዘሎን ዋንነቱ ድማ
ብዘሎ ኣህጉራዊ ቁጠባዊ ድስካለ ትጽቢት ተገይሩለን ዘሎ ኣብ
ኣረዲኡ፣ ናይቲ ቤተ-መዘክር ምዃኑን
ግን እቲ ዕብየት ክጎድል ከም ምምዕባል ዝርከባ ሃገራት
ኣጀንዳ ሓያላን ሃገራት ንምትግባር ብተወሳኺ ገሊጾም፣
ዝተራኣየ ኣረዲኦም፣ ቻይናን ህንድን ምዃነን
ኣብ ሶማል ወራር ብምፍጻም 10 ግሪኽ። ስርሓት ኣባይትን ቅርጻን
ብዝተፈላለዩ ምኽንያታት ዝጠቐሱ ጸብጻባት። ቻይና
ሽሕ መንእሰያት ኢትዮጵያ ዘህለቐ ካብ ዝጀመራ ቀዳሞት ሃገራት
ካብ ዝማዕበላ። ናብተን ኣብ ኣብዚ ዓመት’ዚ ናይ 7.2%
ስርዓት ወያነ። ብኣተሃድማ ዕቡያት ኮይና። ጽልዋኣ ኣብ መላእ ኤውሮጳ
ኣብቲ ተቓለስቲ ሶማል ዘይንቀሳቐስሉ ምምዕባል ዝርከባ ሃገራት ዕብየት ከተርኢ ትጽቢት
ተዘርጊሑ ከምዘሎ ተዓዘብቲ
ከባቢታት ሶማል ሰራዊቱ ከስፍር ዝለኣኽ ዝነበረ ጥረ ገንዘብ’ውን ከምዘሎ ባንክ ዓለም ሓቢሩ፣
ይሕብሩ፣
ጀሚሩ ምህላዉ ዝፍለጥ’ዩ፣ ኣዝዩ ክጎድል ምዃኑ እቲ ባንክ ** *** **

በዓል ተራ ቤት መድሃኒት።- ዕለት ኣድራሻ ቍ.ስልኪ

ፋርማሲ ደንደን 23/06/09 ጐደና 117-15። ጥቕ ሼል ዑቕባ ሃይለ 121140
ፋርማሲ ቍ.1 ብዘይካ’ቲ መዓልታዊ እትህቦ ኣገልግሎት ምሉእ ለይቲ’ውን ክፍትቲ ኢያ፣ ኣድራሻ። ዞባ 1 ንኡስ ዞባ 02 ጐ. ናቕፋ ቍ.1። 127565