Drenae u hirurgiji Pod drenaom se podrazumijeva evakuaciju tenosti ili gasova koji su prisutni ili se oekuje da e se nakupljati u odreenom

kavitetu ISTORIJAT Prva zabiljeena upotreba drenova se vee za Hipokrata 460 -377 p.n.e. koji je upotrebljavao uplje cjevice u tretmanu empijema pleure. Erasistratus od Aleksanrdije uveo je urinarne katetere, dok je Aurelius Celsus upotrebljavao olovne konine cjevice sa prilagodljivim zatvaraima u tretmanu ascitesa. Klaudije Galen od 130 - 201 p.n.e. slino je upotrebljavao olovne cjevice za evakuaciju ascitesa. Lowrenz Heister od Nirnberga je zasluan za uvoenje principa kapilarne (aktivne ) drenae. U 18. vijeku kada su svilene ligature upotrebljavane za hemostazu. Jedna strana ligature je ostavljena i izvaena van rane da bi se napravio put za ogranienu drenau. Ephreim Mc Dowell (1809) eksteriorizirao je ligature kojima su podvezivani mezoovarijumi kod ovariektomije u smislu kapilarne drenae. Prof. Peaslee (1855) New York , postavlja gumeni elastini kateter kroz vaginu do Duglasovog paga za vrijeme hirurgije karlice. Chassaignac (1859) je zasluan za pronalaenje i upotrebu rebrastih drenova. Eugene Koeberle (1865) upotrebljavao je staklene cjevaste drenove koji su modifikovani od strane Keit i Wells u cilindrine staklene cjevice otvorene na obje strane koje su imale rupe sa strane Materijali koji su upotrebljavani za drenove su bili catgut, dekalcifikovana govea kost, gutaperka, gaza uloena u plastinu cijev, aluminijumske i celuloidne cjevice, te govea aorta. Konjska dlaka, catgut, vuna ili pamuk su takoe stavljani u uplje drenove da bi poboljali njihovu efikasnost. Teodor Billlroth upotrebljavao je profilaktiku drenau nakon GI hirurgije i naglaavao je povean nivo preivljavanja. Mickulitz je uveo nove tipove drenova napravljenih od gume s prozorima, unutar kojih je bio umetnut smotak gaze impregniran sa jodnom tinkturom. Ovi pl astini dijelovi su drali udaljene vijuge crijeva, dok je gaza obezbjeivala kapilarnu drenau, obliteraciju mrtvog prostora i tamponadu ranjave povrine. Kelly i Halstedt objavljuju loe strane profilaktike drenae, te naglaavaju potrebu za minucioznom hirurkom tehnikom sa obliteracijom mrtvog prostora 1897 godine, bakterioloka studija na drenovima u John Hopckins bolnici utvrdila je da 44% drenova sa kojih je uzeta kultura bilo zaraeno mikroorganizmima. Bakterije sa gaze po vaenju drena su bile osumnjiene da su primarni izvor kontaminacije rane. Charles Penrose (1897) je uveo novi tip drenova napravljenih odsijecanjem kraja kondoma i plasiranja gaze u njegovu unutranjost da bi njegovo otklanjanje bilo lake i manje bolno. Heaton je uveo sukcionu drenau smjetajui manji perforirani kateter u stakleni dren, povezujui manju cijev na sistem za sukciju. Jyates (1905) uveo je dvije kategorije drenae: profilaktiku ili primarnu i kurativnu ili sekundarnu

Iskustva zadobijena u I svjetskom ratu rezultirala su u smanjenju upotrebe drenova. Britanski hirurzi su smanjili operativni mortalitet kod penetratnih abdominalnih povreda na 50% Schaffin (1932) proizveo je prvi komercijalni sukcioni dren za upotrebu kod velikih i dubokih abscesnih upljina, gdje je gravitaciona drenaa nedostatna Murphy (1947) je uveo jednostavnu i jeftinu tehniku povremene sukcije injekcionom pricom, nakon radikalne mastektomije Zatvoreni sistem kontinuirane sukcione drenae uveden je 1950 i 1952 godine od strane Baron-a i Raffle-a iz UK Redon i Jost (1954) dizajniraju portabilnu zatvorenu jedinicu za sukciju rane, koja je bila prekursor modernog drenanog sistema. Firestone Rubber Company proizvela je prvi radiooznaeni Penrose dren 1961 godine dodajui mjeavinu barijuma u procesu proizvodnje Silikonski drenovi su postali dostupni 1959 godine i njihove prednosti su zabiljeene od strane Santosa i autora 1962. godine u prvom eksperimentalnom radu na hirurkoj drenai. Podjela drenaa Profilaktika drenaa evakuacija sadraja koji e vjerovatno nastati kasnije u nekom od odjeljaka Terapeutska drenaa evakuacija postojeeg sadraja, dekompresija odreenog prostora, aspiracija, irigacija, irigo-aspiracija Podjela drenaa duina trajanja Privremena drenaa terapeutska kolostoma ili profilaktika drenaa rane Trajna drenaa Pudenz-ov ant Podjela drenanih sistema Aktivni upotreba vakuma Pasivni gravitaciona sila Podjela drenaa Spoljanja Unutranja Podjela drenaa tipovi drena - Gravitacioni drenovi Deluju silom gravitacije i silom kapilariteta (rebrasti drenovi bez lumena, cigaret-drenovi - Penrose, silikonski abdominalni i torakalni drenovi, T-drenovi). - Sukcioni drenovi Drenovi koji se mogu montirati na blagu aspiraciju: mogu se irigirati (jednokanalni dren sa multiplim bonim mini-otvorima, dvokanalni dren, trokanalni dren).

- Hirurki evakuatori Predstavljaju drenovi zajedno sa sistemom i kontejnerom za skupljanje dreniranog sadraja terapeutske evakuacije i profilaktiki drenani sistemi - Drenani sistemi implantati Slue za dekompresiju jednog sadraja, time to se odvode posebnim sistemima u druge telesne upljine (Pudencov ant, Levinov ant i dr.). - Drenani stoma sistemi Prednosti drenae - uklanjaju pus, tenu krv i transudat - dovode do aproksimacije tkiva, smanjuju ''mrtvi prostor'' - mogu se upotrebljavati za irigaciju upljina (spiel drainage) - drenaa tenosti otklanja potencijalni uzrok infekcije - otklanjanje tenosti spreava daljnje nakupljanje - moe omoguiti ranu detekciju dehiscencije anastomoze ili nastanak krvavljenja - ostavljaju put da se potencijalne kolekcije izdreniraju nakon odstranjivanja drena Nedostaci drenae - ograniavaju mobilnost bolesnika - diskomfor/bol - mogua ulazna vrata za infekciju - inflamacija/fibroza rane - teta moe biti nanijeta mehanikim pritiskom ili sukcijom - drenovi mogu dovesti do dehiscencije anastomoze - veina abdominalnih drenova postaje infektivna poslije 24 asa Komplikacije drenae - Oteenje anatomskih struktura - npr. krvni sudovi, nervi, crijeva - Zaepljenje drena dovodi do stvaranja hematoma, seroma - Infekcije - Sluajno upanje od strane pacijenta - Prerano vaenje - serom, hematom - Kidanje dijela drena za vrijeme uklanjanja - Zaepljenje drena Vrste drenova

Redon dren

Penrose dren -

Torakalni drenovi sa troakarom-

Pudenz-ov ventrikularni kateter -

Redon dren (zatvoreni sistem) -

Jackson Pratt (zatvoreni sistem)-

SengstakenBlakemore-ova sonda

Celestin tubus i NG sonda -

T dren (latex) -

T dren (silikon) -

Foley kateter -

Nelaton kateter -

Namjena drenae
Tip Namjena Primjer

Penrose

Omoguava kontinuiranu drenau

Nakon incizije i drenae apscesa, u abdominalnoj hirurgiji

T-dren Jackson-Pratt Dvolumenski dren Sump dren Redon dren

Za drenau ui Smanjuje mrtvi prostor skupljajuom drenaom Smanjuje mrtvi prostor skupljajuom drenaom Dozvoljava zarastanje rane od baze

Nakon hirurgije . puteva Nakon odstranjivanja dojke, u abdominalnoj hirurgiji

Nakon abdominalnih operacija i u ortopediji

Gaza, jodoform gaza

Inficirane rane, te nakon odstranjivanja hemoroida

Nazogastrina sonda Poslije abdominalnih operacija gastrointestinalni motilitet je redukovan razliitog trajanja Gastrointestinalni sekreti se akumuliraju u elucu i proksimalnim dijelovima tankog crijeva i moe dovesti do: postoperativne diskinezije i povraanja aspiracione pneumonije Veoma malo dokaza je dostupno da bi opravdalo rutinsku upotrebu nazogastrine sonde Mogu poveati rizik od plunih komplikacija Dokazane su vrijednosti kod gastrointestinalne dekompresije u stanjima intestinalne opstrukcije

Urinarni kateter Cilj: prevenira urinarnu retenciju

 pratimo diurezu Postavljanje: transureteralno ili suprapubino Zakljuci Drenovi nisu zamjena za paljivu i egzaktnu hemostazu i minuciozan hirurki rad Drenovi nemaju efekta na velikim povrinama, multiplim upljinama i kod aktivnog krvarenja Transplantacija ISTORIJAT BUBREG - Joseph Murray, 1954., Nobelova nagrada 1990. KOTANA SR - Donall Thomas, George Santos i Georges Mathe', 1956. (D. Thomas - Nobelova nagrada 1990. g.) JETRA - Thomas Starzl, 1963. PLUA - Joel Cooper, 1983. GUTERAA - Richard Lillehei i William Kelly, 1966. SRCE - Christiaan Barnard, 1967. SRCE-PLUA - Norman Shumway, 1981. MULTIORGANSKA EKSPLANTACIJA - Thomas Starzl, 1983. Davaoci organa i tkiva Osobe sa modanom smru kadaverini davaoci ivi, srodni davaoci ivi, nesrodni davaoci Koji je omjer doniranja s umrlih i sa ivih donora? U Evropi se 90% organa uzima od umrlih osoba, 10% od ivih. U Americi je 30% ivih donora odgovarajue krvne grupe i tipizacija tkiva. Tipizacija je metoda kojom se ispituje srodnost tkiva izmeu davatelja i primatelja. Organi Srce Plua Jetra Bubrezi Guteraa Tanko crijevo Tkiva Koa Ronjaa Kosti Zglobovi Ligamenti Srani zalisci

Homotransplantacije presaivanje unutar iste bioloke vrste ovjek - ovjek Autotransplantacije presaivanje dijelova tijela ili tkiva unutar istog organizma Izotransplantacije transplantacija izmeu dva jednojajana blizanca (klon) Homotransplantacije u uem smislu srce, bubreg... Heterotransplantacije presaivanje unutar jedinki razliitih biolokih vrsta Alotransplantacije ugraivanje drugog materijala koji nije svojstven ivoj vrsti kuk, stent... Ksenotransplantacije zamjena tkiva ili organa sa ivotinje na ovjeka - bioloki srani zalistak

Prema mjestu transplantacije Homotopne/izotopne transplantacije Srce Plua Heterotopne/alotopne transplantacije Bubrezi Pankreas Etiki problemi Modana smrt Dijagnoza modane smrti Heart-beating i non-heart-beating donori Srodnike donacije Manipulacije donatorskim karticama Transplant-liste Modana smrt Modana smrt podrazumijeva ireverzibilni prekid funkcije velikog i malog mozga i modanog stabla Postupak utvrivanja modane smrti - poznata i dokumentovana etiologija, iskljueni reverzibilni uzroci, klinika slika apnoine kome Modana smrt kliniki znaci Nema reakcije zjenica na svjetlost ukoene, rairene ili srednje iroke Nema kornealnog refleksa Nema reakcije na duboku, centralnu bol Ne postoji okulocefalini refleks Ne postoji okulovestibularni refleks Ne postoji faringealni i trahealni refleks Atonija miia Atropinski test Nema spontanog disanja pri apnea testu Modana smrt se utvruje sa dva uzastopna klinika pregleda Vremenski razmak Odrasli i djeca iznad 12 godina 3 sata Djeca izmeu 2 i 12 godina 12 sati Djeca izmeu 2 mjeseca i 2 godine 24 sata

Modana smrt parakliniki potvrdni testovi prestanka modane cirkulacije Selektivna panangiografija mozga karotidna i vertebralna angiografija Transkranijalna dopler sonografija Perfuziona radionuklidna scintigrafija Evocirani modani potencijali EG CT multislice kontrastna panangiografija Jednokratno izvoenje testova Do 12 godina anesteziolog i pedijatar Iznad 12 godina anesteziolog i neurolog/neurohirurg