You are on page 1of 121

Luminary Magazine Volume 4,No.

9 1
1
rmwd u m
tvif;tdrpf um; pmrsuEf mS 5

2010 a&G;aumufyGJqef husifa&;


jynfwiG ;f t,f'w
D mawG ajymwJh “bmvJ[J h h h h 2010 a&G;aumufy”JG 8

uAsm
jynfol ah wmfveS af &; xdevf if; 19
2010 - 11 - 7 xGef;+idrf; 20
bk&m;pifeJ t h rd o
f m=um;u h h h armifpkd;csdef 21
pdepf jD c,fxm; ywWjrm;aowWmxJu h h h at;jrESif;&nf 22
a0ESi;f yGio hf ek f odk h *k%jf yKjcif; av;av; 23
=u,fawGt+ydKifvif;zdk v h w kd ,f aumif;uifukd 24
ypPKy`e&f J h qENwck cifarmifvGif 25
a,muf,ufcwfwhJ ppf+rdK jh y atmifcdkifjrifh 26
ql;epf+rdK h Myu Tsaw 27

tvif;tdrf umwGef;rsm;
acwf+ydKifcpH m;r_ atmfyu
D s,f 28

pum;ajymcef ;
88 rsKd ;qufaoG; odk rh [kwf h h h a0ESi;f yGiohf ek f 30
pmayvGwv f yfciG hf armifprG ;f &nf 33
2008 zG@J pnf;yHk tajccHOya'ESihf tem*wf -4 bDbpD D 52

2 Luminary Magazine Volume 4,No.9


2
EdkifiHa&; / okw / &o aqmif;yg;rsm;
w&kwt f ar&duef qufqaH &;ESihf h h h cifarmifvGif 34
tpd;k &ESihf w&m;r#wr_ h h h OD;armifarmif 34
'Dru kd a&pD. oGijf yifvuQ%mrsm; azjrifh 48
tpd;k &txufu h h tpd;k & &Jabmfzdk;oHacsmif; 61
vlxo k abmxm; oef;0if;v_id f 63
usr=um;cJh jrifcb hJ ;l aom h h h cif+idrf;opf 67
rSew f ma&;vdk h h h h vlxpk ed 0f if; 88
zd;k pdef eJ h Edik if aH &; vlxak ':trm 91
qdu k u f m;eJ v h l opPmeD 94
*%ef;ocFsm aZmfaZmfEdkif 97

ordkif;rSwfwrf;qdkif&m aqmif;yg;
pma&;q&m/ owif;pmq&mOD;wifah qG xdev
f if; 58

ociftkef;jrifh armfuGef;pmrsufESmrsm;
tcsKd ;tauG x
h rJ mS xGef;0if;+idrf; 73
ausmif;om;vli,fwkd &h J h armifprG ;f &nf 83

tcef;quf EdkifiHa&; tawG;tac:


p=um0VmxJu'dik ,
f mvufwpf (20) rd;k ajropf 101

tcef;quf EdkifiHa&;tawG;tjrif
'Da&jrifo
h pf jroef;wifh 106

Luminary Magazine Volume 4,No.9 3


3
etz ppftkyfpk&J hordkif;tpOftvmeJ@ vufawG@
b0vkyfaqmifcsufawG =unfh+yD;
“etz ppftyk pf &k @J 2010 a&G;aumufyu JG kd
vH;k 0qef@usiyf gw,f?”
b,fvekd nf;eJ@ qef@usif qef@usif w&m;r#ww,fv@kd
cH,yl gw,f?
tvif;tdrf r*~Zif;

odk h
hh h h h
rS
hhhhhhh
awmfvSefa&; opPmjzifh ay;ydk hygonf//

tpOftvm qkdwm&Sdw,f? oDv orm"d ynm qdkwm&Sd


w,f? 'Dyw k xf rJ mS 'DycJ sn;f yJ qdw
k m &Sw
d ,f? "rR/ t"rR qdw
k m&Sw
d ,f?
udk,fusdK;pGef hw,f tepfemcHw,f qdkwm&Sdw,f? urBm ausaomf
vnf; O'gef;rausbl; qdkolawG&Sdw,f? awG hygvdrfhr,fAsm h h h
edk0ifbmv(7)&ufae hus?
jynfwiG ;f t,f'wD mwOD;

4 Luminary Magazine Volume 4,No.9


4
tvif;tdrpf um;
,ae@jrefrmhavmu Edik if aH &; tcif;tusi;f rSm bufaygi;f pHu k ae+yD; yGuaf vm&du k f
ajymqdjk iif;cHak e=uwm[m etz ppftyk pf u k jyKvkyaf y;rJh 2010 a&G;aumufyjJG zpfw,f? 'Da&G;
aumufyu JG kd 0if+ydKifa&;/ r0if+ydKifa&;/ w&m;r#wr_ &Srd &S/d 'Da&G;aumufyu JG kd vufcaH &;/ rcHa&;/
etzppftkyfpkudk jywfjywfom;om;qef@usifr,f/ yl;wdkufr,f/ EdkifiHa&; olawmif;pm;vdk
&oavmuf,rl ,f/ wcsKd @uapmif=h unfrh ,f qdw k hJ toHawGjzpfae=uw,f? 'Dae@ etz ppftyk pf &k @J
vufawG@ vkyaf qmifaewmawGukd =unf&h if ppftyk pf u k jywfw,f? olw@kd &@J zufqpfvyk &f yftwdik ;f
vkyw f ,f? rjywf=uwmu usaemfw@kd zufuyJ?
tvif;tdru f etz ppftyk pf &k @J ordik ;f tpOftvmeJ@ vufawG@b0vkyaf qmifcsuaf wG
=unf+h y;D “etz ppftyk pf &k @J 2010 a&G;aumufyu JG kd vH;k 0qef@usiyf gw,f?”b,fvekd nf;eJ@ qef@usif
qef@usif w&m;r#ww,fv@kd cH,yl gw,f?
Armhwyfrawmf[m trsKd ;om;vGwaf jrmufa&; ordik ;f rSm ta&;ygcw hJ ,f? txl;ojzifh
trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef;&J@ tcef;u¾eJ@ ywfouf+yD; wefz;kd &Scd w hJ ,f?
vGwv f yfa&;twGuf Adv k cf sKyf[m wyfuxGu+f y;D t&yf0wfe@J vGwv f yfa&;&atmif pGr;f aqmifchJ
wm[m wyfrawmfukd tpOftvmaumif;atmifjzpfw,f? wdik ;f jynftyk cf sKyfa&;rSm ppfwyf0if
pGupf &mrvdyk J jynfov l x l u k wifajrmS ufwhJ jynfo@l u, kd pf m;vS,af wGom jzpf&r,fqw kd hJ Edik if aH &;
tpOftvmaumif;udk vufawG@jycJw h mjzpfw,f? Adv k cf sKyfatmifqef;wd@k vky}f uHc&H +yD;aemuf
wdkif;jynfvGwfvyfa&; &cJhovdk vGwfvyfa&;&+yD; ygvDref'Drdkua&pDacwf c%wmr#om
vGwv f yfa&; t&omudk wdik ;f jynfrmS cHpm;cJ&h w,f? Akv d cf sKy&f @J vufwaJG z: wduk af z:/ wdu
k zf ufawG
tcsi;f csi;f Adv k cf sKyf&@J qEN/ apwemawGukd arhaysmuf=u+yD; igwaumaumum tm%mvkae
=uwmwrsKd ;/ jynfaxmifpq k wkd hJ Adv
k cf sKyf&@J &yfwnfcsuu f kd raz:aqmifEikd =f uwmu wrsKd ;eJ@
tacsmif orm; qd&k , S v f pf trnfcH ppfAv kd t f yk pf [k m wdik ;f jynfrmS ae&m& }uD;xGm;vm&w,f?
tJh'Dtcsdefu zqyv t+ydKtuGJrSm zqyv acgif;aqmifqdkolawG&J@ q&marG;/
wynfah rG; vufuikd w f w k f tjzpfe@J jrefrmhEikd if aH &;rSm uyfygvmcJ&h wJh ppftyk pf [ k m vufeufuikd f
tzG@J tpnf;taeeJ@ wefc;kd &Sv d mcJ&h w,f? tJ'h D Adv k af e0if;eJ@ taygi;f tyg ppftyk pf [ k m z&dzk &J
+ydKuGaJ e=uwJh Edik if aH &;avmuudk 0ifa&mufae&m,l&if; ppfwyfvw l ef;pm; w&yfukd xlaxmif
Luminary Magazine Volume 4,No.9 5
5
cJ=h uw,f? Adv k af e0if;[m 1962 ck rwfv (2) &ufae@rmS ppftm%modr;f +y;D ol@tvdu k s Edik if aH &;
orm;rsm;udk tcsKd oyf z,f&mS ;+yD; twdu k t f cHreS of r#ukd &ufpuf,w k rf mpGm enf;aygi;f pHek @J
tjywf&iS ;f cJw h ,f? wdik ;f &if;om; vlrsKd ;pkawGxrJ mS aoG;cG+J y;D / wcsed x f rJ mS trsm;}uKd uf qd&k , S v f pf
qdw k hJ toH;k tE_e;f udk Aef;jy+yD; ppftm%mudk xlaxmifcw hJ ,f? rqv wygwD tm%m&Sipf epf
udu k sio hf ;kH cJwh ,f? Akv d cf sKyaf e0if;uae OD;ae0if;vky+f y;D wdik ;f jynfukd csKycf s,rf if;rlc&hJ mrSm wdik ;f jynf
eJ@vrl sKd ; urBmt h edrq hf ;kH b0a&mufcsed f jynfov l xl k t=uyftwnf;aygi;f pHk cHpm;ae&mrS &Spaf v;vH;k
ta&;awmfy}kH u;D ay:aygucf &hJ w,f? rqv wygwD jyKwfus+y;D / ppfwyfvw l ef;pm;yg +yKd uGrJ t hJ csed f
jynfov l x l k tiftm;udak =umuf+yD; 1988 rSmxyfrH tm%modr;f cdik ;f cJjh yefw,f?
1988 tm%modr;f Adv k af pmarmif/ Adv k of ef;a&$/ Advk cf ifne$ @f ppftyk pf [ k m vGwv f yf+y;D
w&m;r#wwJh a&G;aumufyu JG kd vkyaf y;r,fa=unm+yD; zdEydS rf a_ ygi;f pHek @J 1990 jynfEh pS rf mS vkycf w hJ hJ
a&G;aumufy[ JG m jynfow l @kd &@J toJ=um;u rJwjym;&J@ qENjzpfw,f? tJ'h t D csed uf tm%modr;f
ppfacgi;f aqmif Adv k af pmarmif&@J *wdpum;[m olw@kd ppftyk pf &k @J orm"d*wdpum;jzpfygw,f?
'garrJh vufawG@rmS wwdik ;f jynfv;kH u a':atmifqef;pk=unf &J@ trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzG@J csKyf
(NLD) udk a&G;aumufvu kd w f t hJ cg ppftyk pf k *wdysu+f y;D olw@kd &@J zufqpftwGi;f o&kyf yDyjD yifjyif
ay:vmcJyh gw,f? tm%mv$rJ ay;bJ zdEySd rf a_ ygi;f pHek @J ,kwrf mcJ=h uw,f? wzufuvnf; vlrsKd ;pk
vufeufuikd af wGukd “vufeufe@J tcGit hf a&;”vJay;um Edik if aH &; tjrwfxw k +f y;D xde;f odr;f xm;
Ed k i f c J h w ,f ? vuf e uf e J @ tcG i f h t a&;r,l b J / vuf e uf e J @ +id r f ; csrf ; a&;/ 'D r d k u a&pD a &;
awmif;olawGuakd wmh vlrsKd ;wH;k owfjzwfErdS ef if;cJw h ,f?
a':atmifqef;pk=unf tygt0if jynfo@l tusKd ; wu,fvv kd m;olawG/ ppftm%m&Sif
pepfudk rvdkvm;olawGudk/ owfjzwfESdrfeif;/ ESpf&Snfaxmifcsxm;w,f? olwdk@ppftkyfpk
twGif;rSmvnf; tcsif;csif; jzKwfxkwfowf vrf;pOfeJ@ Adkvfoef;a&$/ Adkvfarmifat; wdk@u
ppftm%m&Sipf epfukd qufvuftoufoiG ;f +y;D 2008 t"rRtajccHOya'udk t"rRjyXmef;cJu h m
rw&m;r_tpkpu k kd jyKcJ/h jyKae=uqJjzpfw,f? tJ'D 2008 t"rRtajccHOya'udk tajccH+y;D jyKvkyrf hJ
,ck 2010 a&G;aumufy[ JG m 'Duae@ yGuaf vm&du k af ewJh a&G;aumufyjJG zpfw,f?
Adv
k o f ef;a&$&@J 2008 t"rRtajccHOya'/ 2010 a&G;aumufyOJG ya'/ a&G;aumufyJG
aumfr&Siq f w kd hJ ppftyk pf u k vlawG&@J &yfwnfcsuaf wGukd =unf&h if jynfov l xl tk usKd ; bmwckrS
rygwmudk awG@jrifEikd w f ,f? wcsed w f nf;rSmyJ a&G;aumufyJG 0if+ydKifr,fqw kd hJ ygwaD wG&@J &yfwnf
jzpfay:ae&wJh jzpf&yfawGudk =unfh&if rw&m;r_[m txift&Sm;awG@&rSmjzpfw,f?
vlra_ &;toif;}uD;vd@k trnfc+H yD; t"rRaz:aqmifz@JG pnf;xm;wJh }uHzh @HG toif;[m ppftyk pf &k @J
ta&mifajymif; ud, k yf mG ;toif;qdw k m 'Duae@rsujf rifu, kd af wG@ygy?J
ppftyk pf [ k m ,leaD zgi;f 0wf+yD; rw&m;tkycf sKyfae&muae/ ,leaD zgi;f c|w+f yD; vdrv f nf

6 Luminary Magazine Volume 4,No.9


6
rw&m;tkycf sKyfz@kd }udK;yrf;aeaom vky&f yfjzpfw2hJ 008 t"rRtajccHOya'/ 2010 a&G;aumufyJG
wd@k [m jynfou l kd ppfu|ejf yKr_oufoufomjzpfw,f? wdik ;f jynfe@J jynfov l xl t
k usKd ; vH;k 0ryg&dS
wma=umifh tvif;tdrrf S jywfjywfom;om; qef@usiyf gw,f? ppftyk pf ek @J aygi;f +yD; ud, k u
f sKd ;&Sm
twWorm;/ Edik if aH &;orm;trnfct H acsmiform;awG[m ausmcsrS "g;jyrSe;f odae=u+yD vd@k
xifygw,f?
ppftyk pf [ k m rnfo@kd rnfr# tajctaejzpfjzpf olw@kd &@J ppftm%m w&m;0ifwnf+raJ &;
twGu/f wnf+rJz@kd twGuf 2010 a&G;aumufyu JG kd tck taumiftxnfaz:rSmjzpfygw,f?
'ga=umifh u|Eykf w f @kd uvJ bufpu kH ae ppftm%m&Sipf epfukd wduk zf su&f rSmjzpfw,f? wdik ;f jynf&@J
vGwaf jrmufa&;twGuf wdik jf ynf&@J om;wom;jzpfwhJ ppfreS w f hJ ppfom;rsm; yg0ifvmatmif
0dik ;f 0ef;}udK;pm; az:aqmif=u&rSmjzpfw,f? ppfom;eJ@ jynfojl ynfom;rsm; vufw+JG yD; oef;a&$/
armifat;wd@k &@J ppftm%m&Sipf epfukd 0dik ;f 0ef;awmfveS =f u&rSm jzpfw,f? 'ga=umifh oef;a&$ /
armifat; ppftyk pf &k J h h h h
ppfwyf+ydKuGaJ &;onf........yxr
ppfwyf+ydKuGaJ &;onf........t"du
tm%m&Sirf eS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdr&f aJ bmfrsm;

ppftm%m&Sipf epfudk jzKwfcs csi=f u&if


b,foal wG bmvky=f uyg vkd ah tmf[pfaerJ t h pm;
ig eJ ih g rh o
d m;pk aqGrsKd ; rdwaf qG toku d t f 0ef;ukad qmf=ovku d yf g?
7²11²2010 ae u h s&if
uk, d ft
h rd rf mS uk, d af e+yD; ( jzpfysuv f mor#u}dk uH@cHum)
xkad e xh &dk ufrmS igjyKor# ukov dk tf &yf&yfa=umifh
vlom;tm;vk;H
tukov dk f taygi;f rSvw G af jrmuf&apom;vkd h
pdwt f m&kjH yK jyD;uk,d t hf rd xf rJ mS bJaeckid ;f yg?
bmha=umifh b,ft h wGuf eJ rh S b,frrS xGuyf geJ ?h
b,ftwGuef J rh S bmukrd S rvkyrf yd gapeJ ?h

Luminary Magazine Volume 4,No.9 7


7
jynfwGif; t,f'DwmawGajymwJh
“bmvJ[J h 2010 a&G;aumufyGJ”
“ysif;p&mvnf;aumif;ygh &,fp&mvnf;aumif;ygh”
08 pufwifbm 2010
ed0k ifbmrSm a&G;aumufyv JG mr,f? a&G;aumufy0JG ifcsi&f if ygwaD wG axmif=uqdw k m
awmh [kwfyg&Jh? ygwDaxmif=u&wmaygh? udk,fpm;vS,favmif;awG&Sm/ &efyHkaiGawG&Sm/
ygwD t if t m;awG p k / ae&mxd k i f c if ; awG pD p Of / qd k i f ; bk w f a wG wif / pnf ; &H k ; a&;qif ; /
a[majymodr;f oGi;f trav; h h yh si;f p&maumif;vdu k w f m?
apmapmydik ;f rSmawmh tm;wufoa&myJ? *sme,fawGu olw@kd a&mif;aumif;atmif
ygwaD wGukd vdu k Af sL; h h h oabmxm;awG xyfqifah zmfjy/ ygw&D J h t"du& yk*Kd~ vfawG&J yh akH wG
a0a0qmqmeJ hxkwfa0? ygwDu olbmomvkyf&rSmwmawGudk *sme,fawGu udk,fpm;
0if v k y f a y;=uwmawG ? a&G ; aumuf y G J u d p P u d k pd w f v d k v uf & &S d a ewJ h *sme,f t k y f p k u
*sme,fq&mwcsKd @yg?
ygwDudpPawGudk azmfjy=u? ckeSpfaqG; &SpfaqG; a&S;twDawu edkifiHa&;EG,fwJh
owif;a[mif;awG/ "gwfyHka[mif;awG/ aqmif;yg;a[mif;awG jyefazmfxkwf=ueJ hapmifa&
wufapcsiw f hJ *sme,fwcsKd @uyJ a&G;aumufyu JG kd pdw0f ifpm;=uw,f? jynfoal wGuawmh eur`wd
bmrS rjzpfovdkbJ ae=uw,f? wu,fvnf; bmrSjzpfvmrSm r[kwfrSef;odae=uawmh
cyfysi;f ysi;f ygy?J b,foal wG rSe;f rodwhJ vlawGeJ w h nfaxmifxm;wJh ygwaD wGu trsm;}uD;?
vlxek J t h vSr;f a0;aewJh ygwaD wG u trsm;}uD;? jyD;cJw h hJ eSpu f mvawGrmS em;&Gurf v_yb f J vH;k 0
tjird af ecJ=h uolawGu ckawmhvnf; ygwaD wGz@JG vkd ?h ckrS zJ0ikd ;f rSm wtdrv f akd evdk 0h if&u
kd af y;&ovdk
jzpfaejyD? uJ b,favmufrsm; ysi;f p&maumif;aeovJvkd ?h
w&m;cHb,fov l q
J w
kd m }uKd odaewJh cyfnn hH hH pHak xmuf0wÎKwyk'u f kd zwfae&ovdyk J
r[kwv f m;?jydKifyt JG wGuf pnf;rsO;f pnf;urf; jydKify&JG J h OD;wnfcsu?f jydKifyaJG wGtwGuf owfrw S f
t&nftcsi;f jyKd ify0JG ifr,fh yk*Kd~ vfawG&J h vuf&dS taetxm;? jyKd ifyt JG ay: OD;pD;ol&@J oabmxm;
qkdwmawG[m bmwckrS tm;&auseyfavmufp&mr&Sd? tqifajyapedkifwJh enf;vrf;
awGtm;vHk;udkxdef;csKyfxm;? jydKifcsifp&m raumif;wJhjydKifyGJqdkwm =umav xif&Sm;av?
xif&Sm;av ysif;p&maumif;av? &,fp&maumif;wmuawmh cspfwD;acgif; oef;&Sm
vkyfaewmudk &,fcsifwm? rif;om;acgif; aqmif;xm;wmudk &,fcsifwm? tay:,H
a&$r_HjuJxm;wmudk &,fcsifwm? udk,fodjyDom; v#dK@0Suf csufawGeJ hudk,fhudk rsufvSnfh
vmjyaewmudk &,fcsifwm? a&SmarG;udk Am&m%oDcsJ haewm &,fcsifwm? vlawGudk
8 Luminary Magazine Volume 4,No.9
8
evAdef;wHk;awGvdk@xifaewm &,fcsifwm? v$qGJwwf&Hk oHajzmifhatmif &dkufwwf &Hk
a&Gabmfx;kd wwf&ekH J th rd }f u;D tdraf umif;waqmif aqmufeikd rf ,fvkd x h ifaewmudk &,fcsiw f m?
ol c d k ; u vl v l [ pf a ewmud k &,f c sif w m? ol r sm;a,mif v d k h 0 if a ,mif j yD ; tarmif
awmifreS ;f ajrmuf rSe;f rodwmudk &,fcsiw f m? jyKd ibf ufr&Sb d J wa,mufwnf; ajy;aewmawmif
yxr r&rSmudk pd;k &draf ewmudk &,fcsiw f m?
tpOftvm qkw d m&Sw d ,f? oDv orm"d ynm qdw k m&Sw
d ,f? 'Dywk xf rJ mS 'DycJ sn;f yJ
qdw
k m &Sw d ,f? "rR/ t"rR qdw k m&Swd ,f? ud, k u f sKd ;pGef w
h ,f tepfemcHw,f qdw k m&Sw d ,f? urBm
ausaomf vnf; O'ge;f rausb;l qdo k al wG&wdS ,f? awG yh gvrd rhf ,fAsm ed0k ifbmv(7)&ufae u h s?

“a&G;aumufyGJudk oydwfarSmuf-uzdk h”
10 pufwifbm 2010
aqG;ckepS qf uf rsKd ;ckepS q
f uf ppfu|ejf zpfzkd Oh ;D wnfomG ;aewJh a&G;aumufyu JG awmh
ppfwyfu OD;pD;jy;D Ed0k ifbm (7) &ufaehrmS usi;f yawmhr,f? vlxu k wu,fa&m 'D a&G;aumufyu JG kd
pdwf0ifpm;=u&Jhvm;? usaemftxifawmh odyfpdwfr0ifpm;=ubl;vdk hxifw,f? bmvdk@
pdwrf 0ifpm;=u wmvJ? edik if aH &;udk ud, k x hf rif;vkwaf vmuf tm&Hrk xm;edik w f mvnf;ygw,f?
jyD;awmh etz tpdk;&uvnf; edkifiHa&;eJ hvlxkeJ ha0;oxufa0;atmif eSpfaygif;rsm;pGm
vkyx f m;wm? edik if aH &;udk a=umufatmif ajcmufveS f x h m;wmvnf; ygw,f? jy;D awmh vltrsm;
pk[m etzvkyaf ewJh ud, k rhf J ud, k rf ay;vdu k &f bJ axmufcrH aJ wG jzpfomG ;wmrsKd ;/ jyD;awmh
tckusi;f yr,fh a&G;aumufy[ JG m vGwv f yfrv _ nf;r&S/d w&m;r#wr_vnf; &Srd mS r[kwb f ;l vd@k
vltrsm;u odaewm&,f? aemufyikd ;f aw;xm;wJh uk, d zhf xJ yk ef @J u,
kd v
f mjyD; ud, k b hf mom
ukvm;zefx;kd ud, k b hf mom zJcsKd ; ud, k b hf moma0? jyD;awmh w0dik ;f vH;k odr;f tedik &f u kd &f rkH ubl;
tdraf ygif ,majymifjzpfr,fh upm;0dik ;f vdk v h x l uk em;vnfaewma=umifh 'Da&G;aumufyu JG kd
pdwrf 0ifpm;=uwmyg?
'Dawmh a&G;aumufyu JG kd pdwrf 0ifpm;&if 'Dtwdik ;f xdik af e=urSmvm;? ud, k rf judu k w f hJ
a&G;aumufy?JG ud, k v f ufrcHwhJ a&G;aumufyu JG kd uk, d b
f mvkyEf ikd o f vJ? usaemfawmh ajymvk@d qv kd @kd
&r,fval wG? usaemfukd 'kurQ ay;avmufb;l xifwhJ olawGukd a&G;aumufyrJG mS rJomG ;rxnfzh @kd
ajymwmavmuf yJ vkyEf ikd w f mrk@d rJray;cGiv hf nf; &Sw d ,f? rJomG ;ray;=ueJ@v@kd ajym&/ a[m&
ygw,f? vltrsm;pku a=umufpw d 0f ifae=uw,f? rJray;bJae&if &w,f? ud, k jf uu
kd ef pS o f ufwhJ
trwfavmif; r[kwf &if rJray;bJ aevdk@&w,fqdkwm rodjubl;? 'Dvdkqdk&if olwkd@u
usKyfw@kd raJ wGukd olw@kd bmom aumufxnfo h mG ;rSmaygvh @kd ajymoluvnf; ajym=uao;w,f?
ajymjuwJo h al wGvnf; rvGeyf g bl;? olwu hdk 'Dpum;udk ,H, k jkH unfjunf ajymaejuwmav?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 9


9
txl;ojzifh tpd;k &0efxrf;avmu rSm 'Dvkd tajymtqdrk sKd ;awG ajym=uavh&w dS ,f? olwchdk rsm
0ef;xrf;b0rSm acgu&f ;kd usKd ;ae=u&Sm w,f? usKd ;aewJh acgu&f ;kd xJrmS ta=umufw&m;&,f/
b,ftpd;k &wufwuf igw@dk b0 'Dvydk J aerSm yg qdw k hJ rxl;Zmwfukd ud, k wf idk yf g0if ujyae=u&
&Smw,f?
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyuf awmh 'D a&G;aumufyu JG kd oydwaf rSmufr,fwhJ usaemfu
trsKd ;om; 'Drudk a&pDtzG@J csKyf ygw0D ifwa,muf r[kwaf yr,fh a&G;aumufyu JG kd tckvkd vrf;pOfcs
rSwfjyD; oydwfarSmufwmudk judkqdkaxmufcHygw,f?jynfwGif; rD'D,mawGrSm e,fjcm;apmifh
wyfawGzJG wh hJ owif;awG/ wuUov kd jf rwfol eJ@ a'guw f m wifxeG ;f OD; wd@k jynfcikd jf zdK;ygwD
0ifa&muftm;jznf/h OD;cspcf if&J {h 'iftyk pf k ukr% R rD S zGirhf nfh jrefrmh a&S ah qmif &efuek b f %fceJG pS cf /k
u,m;jynfe,f vdKG iaf umfjrKd @e,frmS a&G;aumufyJG vkyif ef;o&kyjf y &Si;f vif;yGu J si;f y? &cdik jf ynfe,f
trf;jrdK@e,f rif;bl;/ trf;/ ppfawG vrf;ay:&Sd o,k (yJy'H)k jud;k wH wm;zGiyhf JG tcrf;tem;usi;f y
qdwk hJ owif;awG yg&adS ecsed rf mS 'D aqmif;yg;udk a&;ygw,f?oydw/f oydwf a&G;aumufyu JG kd
oydwaf rSmuf=uzd@k 't D oHus,af pcsiw f ,f? wedik w f ydik “f vufw@kd ” ajymwJh enf;enf;jzpfjzpf
rD'D,mrsdK;pHkuyJ toHay;a&;om;vdk@jzpfjzpf a=umufpdwfawGaysmufukef atmifoydwfoH
ememay;rS awmfumusvrd rhf ,f?
q&mOD;0if;wif ajymcJzh ;l wJph um;udk ud;k um;jyD; 'D aqmif;yg;udk tqH;k owfygr,f?
“i&J ul;wk@d pD;jyD; i&J rvduk =f uyge@J ? wm0wd o H m oGm;cGirhf &S&d if b,frS roGm;bl;? ppfi&Jukd
oGm;r,fh i&Ju;l wd@k udk rpD;=uyge@J ”

“rxl;wJh jyZmwf”
30 pufwifbm 2010
vmr,fh 2010 a&G;aumufyeJG hJ ywfoufjyD; usaemf,=kH unfr_ r&Syd g? a&G;aumufyJG
tajccHOya'rSm ygwhJ vGwaf wmf(7)&yfrmS ygwt hJ rwfavmif;awGuvnf; vuf&pdS pftpd;k &
uvlawGuykd J ta&mif ajymif;vdu k jf cif;om jzpfygvrd rhf ,f/ vuf&t dS aetxm;rSmvnf; ppftpd;k
& t&m&Sad wG tusv DF J ae=uqJyg? a&G;aumufyrJG mS yg0if,OS jf yKd ifr,fh ygwaD wGuvnf; tdrjf znfh
upm;ae=uovdk cHpm;& ygw,f?
bma=umifv h qJ akd wmh rwlujJG ym;jcif;eJh jidr;f csr;f jcif; ygwu D twGi;f a&;rSL;udak ersKd ;a0
eJh olw@kd ygwvD yk if ef;pOfukd aqG;aEG;=unfw h t
J cg edik if aH &;udk uav;awG aqmhovdk ayhgw;D aygyh suf
wm0ef r,lwhJ pum;awGajymaew,f? ygww D ikd ;f uvnf; olw@kd vyk af qmifr,fh vkyif ef;pOf
awGuykd J ajymae=uw,f?
pnf;&H;k a&;qif;aejujyD/ b,fvpkd nf;&H;k vd@k &jyDv/J &yfuu G xf u
J v
kd nf; ar;=unfyh gt;kH /
ygwb D ,f eSpcf &k o
dS vJ/ b,fygwaD wGvnf;qdw k m jynfoal wGu rod=ubl;/ premier league
10 Luminary Magazine Volume 4,No.9
10
abmfv;kH yGJ avmufawmif pdwrf 0ifpm;jubl;? 'guvnf; ppftpd;k &u jynfoal wGukd edik if aH &;
pdw0f ifpm;r_ t&Sed u f kd zdeydS xf m;wm/ usaemfw@kd vkd a&G;aumufyu JG kd wcgrS rjuHb k ;l olawGq&kd if
pmrzwfwhJ tkypf k awGuawmh edik if aH &;eJh ywfoufjyD; bmrSrodjubl;?
jrefrmedik if rH mS vlO_ ;D a& oef;(60)&Sw d t hJ xJ touf(18)eSpu f ae (35)eSpw f iG ;f vlO;D a&u
trsm; qH;k yJv@kd ppfwrf;awGu azmfjyygw,f? a&G;aumufyu JG kd wu,f rJay;bl;olawG[m
touf (40) 0ef;usiaf wGyg/ 'gah =umifh wedik if v H ;kH rSm vlO;D a&rsm;wJh touftydik ;f tjcm;
vlawGu a&G;aumuf yGu J kd rjzwfoef;zl;olawG/ em;rvnfwhJ olawGrsm;aew,f? a&G;aumufyJG
0ifb;l wJo h /l pnf;&H;k zl; wJh olawGukd axmifxx J nfw h mvkyaf ew,f? vli,fawG a=umuf&HG
aeatmif ppftpd;k &u vkyaf ew,f?
'gah =umifh ud, k u f rjudu k w f mudk rjudu k w f t hJ wdik ;f qefu h siyf ikd cf iG &hf &dS r,f? ud, k jf udu k f
wmudk a&G;cs,yf ikd cf iG hf &S&d r,f? tckvuf&rdS mS juu kd &f ifvnf;'gy/J rjuu kd &f ifvnf;'gyJ jzpfaew,f?
usaemfe,fukd jyefomG ;wJw h acguf 2008 tajccHOya'udk axmufczH hkd &yfuu G v f jl u;D u vmajym
w,f? ae@vnf 12 em&Dxufrausm&f bl;ayg/h usaemfu ae@vnf 12em&Dx;kd zd@k (5)rdepf
avmuftvdk a&mufomG ;awmh &yfuu G v
f }l u;D u &jyD ay;p&mrvdak wmhb;l ? jynfo h mG ;jyv D @kd ajym
w,f? ajymvdu k yf ukH awmfawmf &Dp&maumif;w,f/ wu,fw&m;r#wwmqd&k if 'Dvrkd sKd ;awG
vkypf &mrSrvdw k m/ tck 2010 a&G;aumufyu JG kd jyefquf&r,fq&kd if vuf&dS ygwaD xmifxm;wJo h l
awG pnfyifyikd ef ,fajrxJrmS pnf;&H;k r,fq&dk if pnfyifciG jhf yKcsu&f rdS S a[majymydik cf iG &hf w dS ,f? 'g[m
w&m;r#w,fvhkd ajymrvm;/ ygwaD xmifwhJ olawGua&m 'Dvydik ;f wGi;f wedik if v H ;kH rSm &H;k cGaJ wGziG jhf y;D
pnf;&H;k edik wf hJ tiftm;&Sv d @kd vm;/ b¾ma&;aum awmifw h if;ovm;/ wckrS r&Sb d ;l ? juHz@HG ygwu D
wedil if v
H ;kH rSm &H;k cGaJ wG&wdS ,f/ tJ'v D kd &Sad tmifvnf; teSp(f 20)pDru H ed ;f eJ v
h yk cf ahJ wmh olwyhkd J vmr,fh
a&G;aumufyrJG mS wzufowf tedik , f o l mG ;r,fvhdk usaemfjrifryd gw,f?

“a&G;aumufyGJ[m tajzvm;”
aom=um˜ 03 pufwifbm 2010
vmr,fh ed0k ifbmv(7)&ufaehrmS a&G;aumufyGJ usi;f yr,fvhkd ppftpd;k &u a=unm
xm;ygw,f/ teSpf eSpq f ,ftwGi;f usi;f ywJh yxrqH;k a&G;aumufyjGJ zpfvhkd judqk =kd uolawG
vnf;&dyS gw,f/ xd@k twlygyJ wcsKd u h vnf; &oavmuf,=l ur,f/ ygvrD efxJ ajccseikd af tmif
jud;k pm;jyD; ygvrD ef wGi;f wdu
k yf 0GJ if&r,fqwkd hJ t,ltqawGvnf; &d=S uygw,f?
taumif;jrifvGef;wJh t,ltqawGyg/ tJh'D t,ltqawG[m tckcsdefrSmawmh
wjznf;jznf; arS;rdeS pf jyv k maeygjy?D ed0k ifbm(7)&ufvhkd a&G;aumufyGJ owfrw
S v
f u
kd w
f ,f? tJ'v D kd
owfrSwf vdkufjyD;aemufydkif; xGufay:vmwJh a&G;aumufyJGqdkif&m vkyfief;pOf awG[m
zkwyf rl ;D wdu
k yf gy?J
Luminary Magazine Volume 4,No.9 11
11
wnfaxmifp ygwDawG uaomif;ueSif;eJ ht=uyfjzpfae=uukefawmhwmygyJ/ tJh'DtcdsefrSm
tm%m vuf&0Sd efjuD;awGO;D aqmifwhJ juHch ikd af &;ygwu D awmh rJq, G pf nf;&H;k a&; vkyif ef;awGukd
t&deS jf rSihf jyD; aqmif&u G af ewmudk awG@=u&rSmjzpfygw,f? vuf&Sd tm%myg0gukd toH;k jyKjyD;
aqmif&u G af e wm tm;vH;k todyg? vuf&Sd tm%myg0gukd toH;k jyK+yD; rJ&&daS &;/ a&G;aumufyGJ
tedik &f a&; aqmif&u G af ewJh juHch ikd af &;ygw&D J @vyk &f yfawGu=kd unf&h if vmr,fh ed0k ifbm(7)&uf
a&G;aumufyGJ [m b,fvrkd S w&m;r#wr_ &drS mS r[kwo f vd?k vGwv f yfwhJ a&G;aumufyv GJ nf;
jzpfrmS r[kwb f ;l ?
wcg a&G;aumufyu GJ si;f yr,f&h ufuvnf; odyrf vdak wmhygb;l / 'gayrJh a&G;aumufyGJ
wck&J @ tcif; tusi;f ? a&G;aumufy&GJ J @ t*F g&yfawGuawmh rawG@&oavmufygb?J rJqEN&iS f
jynfov l x l k ud, k f wdik uf a&G;aumufyeGJ hJ ywfoufjy;D pdwyf g0ifpm;r&S/d wufjurG a_ wG aysmufq;kH
aeovdk cHpm;ae =u&ygw,f?
ed0k ifbm(7)&ufaeh a&G;aumufyeGJ hJ rJqEN&iS f jynfov l xl ek u
hJ uif;uGmjy;D woD;wjcm;pD
jzpfaewJh tajctaersKd ;yg? 'guvnf;odyaf wmh rqef;=u,fygb;l / bmha=umifv h qJ kd a&G;aumufyGJ
rusif;y cifu tajzuxGuf jyD;om;jzpfaevdk@yg/ w&m;r#wjyD; vGwfvyfwJh a&G;aumufyJG
jzpfwmrjzpfwm ta&;rju;D ygb;l ? xd@k twl edik if H wumu todtrSwjf yKjcif; rjyKjcif;[mvnf;
ta&;r}u;D vSyg bl;/ ta&;}u;D wmu a&G;aumufyrGJ mS juchH ikd af &; ygweD ikd zf yhkd g?b,fvekd nf;eJjh zpfjzpf
edik wf ,fqw kd hJ tajzud&k atmifvyk rf mS yg? olw@kd ppfAv kd /f ppfom;awGajym avh&w Sd hJ pum;twdik ;f ygyJ
a&bl;ayguw f m rvdck sib f ;l a&ygwmyJvckd siw f ,f qdw k hJ pum;twdik ;f yg? a&G;aumufyrGJ mS
edik u f ekd ikd &f r,fqw kd myg?
'ga=umifh apmapmu taumif;jrif t,ltq&dSolawG/ 'Drdkua&pD vdkvm;wJh
a&G;aumufy0GJ ifr,fh ygwaD wG[m jyefvnf oH;k oyfjyD; vufawG@usus vkyaf qmif=uzd@k vdyk gvrd hf
r,f?rdrdwdk@ar#mfvifhxm;wJhtwdkif; jzpfvmedkif rjzpfvmedkifaygh/ edkifiHa&;orm;awG/ edkifiHa&;
tiftm;pk awGeJh ppfwyftm%mydkifwdk@xdyfwdkufawG@tm;jydKif vmjuwm eSpfawGrenf;
awmhygb;l ? teSpf eSpq f ,f r[kwyf gb;l / eSpaf ygi;f 50 eD;yg;&daS eygjyD? jrefrmppfAv kd cf sKyfawG&J h
oabmobm0/ vky&f yf eJ@tawG;tac:awGukd tuJjzwfeikd =f uzdk ah umif;ygjyD? qdv k w kd mu
ed0k ifbm (7) &uf a&G;aumufyGJ [m jref@rmedik if aH &; jy\em&J h tajzr[kwb f ;l qdw k mygy?J
xd@k twl 'Dru kd a&pDazmfaqmifzt hkd wGuf usi;f yjyKvkyw f m r[kwb f ;l qdw k mudv k nf; owdjyKoifh
vSygw,f?
'gah =umifh a&G;aumufyeGJ hJ ywfoufjyD; ar#mv f ifch sujf uD;juD; rxm;oifyh gb;l ? xd@k twl
a&G;aumufyGJ [m tajymif;tvJr&Sd wpHw k &mudk jzpfay:aprSm r[kwo f vdk a&G;aumufy[ GJ m
tajzwckvnf; r[kwyf gb;l ? a&G;aumufyJG jyD;umv[m ydrk &kd y_ af xG;r_awGe@J jynfeh u S af er,f
qdw k myg?
12 Luminary Magazine Volume 4,No.9
12
tJ'h gawGuawmh wdik ;f &if;om;jy\em/ pD;yGm;a&; usyw
f nf;r_/ edik if w
H um todtrSwrf jyKr_
eJh EsLuvD;,m; jy\emawGyJ jzpfygw,f?

“rpyfr,fh v,fyJG apmapmujzKwf”


Ak'[ < ;l - 25 =o*kwf 2010
tck&ufyikd ;f twGi;f a&G;aumufy0GJ if=ur,fh edik if aH &;ygwaD wG&hJ nnf;nLoHawG ydjk yD;
us,u f s,f avmifavmif =um;vm&w,f/ yxrawmh ppftpd;k &u 2010 xJrmS a&G;aumufyGJ
usif;yr,fvdk@om ajymxm;wm? wu,fa&m usif;yedkifyghrvm;qdkwJh oHo,pdwfawGeJ@
apmif=h unfah ecJ=h u w,f? wu,fvnf; oHo,jzpfp&mygy?J 1990 a&G;aumufyGJ tedik &f ygwD
jzpfwJh NLD eJhvnf; aqG;aEG;nSded_if; tajzr&Smbl;/ a':atmifqef;pk=unfudkvnf;
qufzrf;xm;w,f/ e,fjcm;apmifh wyfzJG@a&;twGuf wdkif;&if;om;awGeJ@aqG;aEG;wmvnf;
tjudrjf udr&f jSd yD; rajyvnfao;bl;? 'gt h jyif edik if aH &;orm;awGuv kd nf; &meJch sD axmifxx J nfh
xm;qJ/ 'Dvt kd ajctaerSm a&G;aumufyGJ wckusi;f yzd@k b,fv@kd rrS oifah wmfygb;l ? 'gayr,fh
jrefrmppftpd;k &u tJ'h t D ajctaeawGukd vH;k 0 wGuyf rkH &bl;? a&G;aumufy&GJ ufukd qdik ;f rqifh
AHrk qifh a=unmvdu k wf ,f ed0k ifbmv (7) &ufae@w/hJ /
a&G;aumufyGJ usi;f yr,f&h uf owfrw S af =unmvdu k af wmh a&G;aumufyGJ 0ifcsio f al wG/
a&G;aumufy[ GJ m xGuaf yguyf v J hkd ,lqxm;olawG[m tawmfuav; pdwo f ufom&m &oGm;yHk
ay:ygw,f? 'gayr,fh qufvufxu G af y:vmwJh a&G;aumufyGJ vkyif ef;pOfawGuawmh tpDtpOf
rus//Oya'eJv h nf;rnD/ tawmhukd uarmufur edik v f w S mudk awG@&w,f/ ygwaD wGrw S yf w kH ifwm
rjy;D ao;bl; ygw0D iftiftm; wifjyaejuqJ? tJ'h v D t kd ajctaerSm a&G;aumufyrGJ mS yg0if,OS jf yKd if
=ur,fh ygwt D oD;oD;&J @u, kd pf m;vS,af vmif; trnfpm&if;awGukd wifoiG ;f cdik ;f w,f? tcdseu f
eSpyf wfomom 16 &ufyJ &=uw,f? b,fvv kd yk =f urvJ? ygwaD cgi;f aqmifawG acgi;f csi;f qdik =f u
aqG;aEG;=ueJh rsujf zLqdu k uf ek jf yD?
rsujf zLqdu k af v q&mjudu k af v qdo k vdyk gy?J edik if aH &;ygwaD wG t=uyf&u kd af ecsed rf mS
vuf&Sd tm%m& 0efju;D awG OD;aqmifwhJ juchH ikd af &;ygwu D awmh edik if eH iS t hf 0Sr;f pnf;&H;k a&; vkyif ef;
awGukd jcdr;f wcg ajcmufwvSn?hf acsmw h cg jrLwvSnehf hJ tm;oGecf eG pf u kd f aqmif&u G af e=uw,f?
tpd;k &p&dwef @J omG ; tpd;k &tm%mudk toH;k jyK/ tpd;k &&J @owif;pm a&'D,kd &kyo f aH wGukd toH;k jyK
0g'jzefah evdu k jf uyHrk sm; wu,fu h kd w&m;usavmufyg&?hJ urBmay:rSm olw@kd avmuf jynfou l kd
av;pm; wefb;kd xm; ol r&db S ;l qdw k hJ pwdik af wGe@J 'Dae&mrSm juv kH @kd &efuek jf rKd @awmf0ef}u;D &J @pum;
udk wifjyyg&ap?
}uH @cikd af &;ygwD ud, k pf m;jyK,SOjf yKd ifr,fh tvHjk rKd @e,f v$waf wmf ud, k pf m;vS,w f OD;udk

Luminary Magazine Volume 4,No.9 13


13
jrdK@awmf0ef}uD;u h h h
“trwfrif; bmrSryle@J cifAsm;edik af tmif tm;vH;k pDpOfxm;jyD;jyD/ a&G;aumufyaGJ e@rmS
rJ ig;axmify&J / cifAsm;edik jf yD/ trwfjzpfjyD” wJAh sm/ b,favmuf ydik o f vJ/ a&G;aumufyrGJ jyD;cif
trwfjzpfaejyD?
tJ'v
D kd tajctaersKd ;rSm wnfaxmifp ygwaD wG/ 'Dru kd a&pD vdv k m;wJh tiftm;pkawG
b,fvkd ,SOjf ydKif=urSmvJ? pOf;pm;=uyg/ edik if aH &;qdw k m vufawG@uszv hkd ykd gw,f? tcktcdserf mS
vufawG@t usq;kH eJh *k%o f u d mQ t&dq S ;kH vky&f yfuawmh w&m;r#wr_r&d/S vGwv f yfr_ r&dw
S hJ ed0k ifbm
(7) &uf a&G;aumufyu GJ kd ausmcdik ;f vdu
k =f uzdyhk gy?J juHch ikd af &;ygwD wpfaumifwnf;ajy;jyD; yxr
yef;0ifomG ; ygap? tJ'h g yJjG yD;oGm;wm r[kwo f vdk tajzvnf;r[kwyf gb;l / ygwpD kH 0ifjydKifw,f?
tv$mpHkygw,f/ tiftm;pkawG tm;vHk ;yg0ifw,fvdk@ppftpdk;&u tmqD,H tygt0if
edik if w
H umudk jyedik zf @kd twGuf toH;k cs rcH&a&;u ydt k a&;}uD;ygw,f/ 'Dae&mrSm v,form;awG
oH;k avhajymavh &dw S hJ pum; av;wck Oyrm ay;yg&ap “rpyfr,fv h ,fyGJ apmapmjzKwfumG ”
wJ/h qdv k w
kd muawmh 'Dae@x,fx;kd vd@k v,fxeG v f @kd rjyD;r,fh twlwl aejrifah tmif tcdsev f ifh
atmif tyifyef; rcHawmhbJ x,f&OS ;f udk apmapmjzKwfr,fqw kd hJ oabmyg?'gah =umifh ppftpd;k &
axmifajcmufxJu &kef;xGuf=uyg? a&G;aumufyJGudk pGef@cGm=uyg/ a&G;aumufyJG jyD;wm[m
yJjG yD;oGm;wm r[kwyf gb;l / yJpG wmomjzpfygvrd rhf ,f?

“ol hbufu -unfhawmhvnf; trSefom;”


we*FaEG29 =o*kwf 2010
a&G;aumufyGJ qdw k meJh tawmf}u;D udk pdr;f aecJjh yjD zpfwhJ jrefrmedik if rH mS teSpf 20 twGi;f
yxrqH;k a&G;aumufyt GJ jzpf 2010 ck ed0k ifbmv (7) &ufaehrmS ygwrD pH@k wpHk a&G;aumufy}GJ u;D udk
usi;f y awmhr,fw?hJ
'Dae@ =o*kwv f (25)&ufae@upjyD; a&wGu&f if vydik ;f yJ vdyk gawmhw,f/ 'ga=umifh
tJ'Da&G;aumufyJG [m jrefrmedkifiHoledkifiHom;rsm;twGuf juHkawmifhjuHkcJrdk@ pdwfv_yf&Sm;
wufju&G ifcek pf &m tvGef aumif;aevdrrhf ,fvhkd xifp&mawmh&aSd v&J?h 'gayrJh eSpzf uf rdbuvnf;
oabmrwl t&yfu vnf; r=unfjzLwJh vdiw f cl si;f vufxyfawmhr,fyh v GJ kd rwifrh w,fr@kd
at;wdat; pufygy?J
bmawGrsm; jzpfvmrvJvdk@pdwf0ifpm;ol &dSaumif;&dSedkifayrJh yg0ifywfoufcsifol
uawmh cyf&mS ; &Sm;yJqw kd m jum;aejrifae&ygw,f?wcsKd @uawmhvnf; ajym=uw,f 'Dyu GJ
r&_rvSe@J b0ul;oGm;cJ&h avol [db k uf wacwfu ppfacgi;f aqmif Adv k cf sKyf}uD;ae0if; uae
OD;ae0if; vufxJ 1974 zJ@G pnf;tkycf sKyfykH tajccHOya'eJ@tm%majymif;ay;wJyh v GJ kd twlwel hJ

14 Luminary Magazine Volume 4,No.9


14
tElEyl gy?J 'gayrJh wu,fwrf;junf&h if 'DepS cf u k qifomqif xyfwrl usygb;l ?
jrefrmedkifiH&J h zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'awGudk jyef=unfh&if 1947 zJG@pnf;
tkycf sKyfyOkH ya'/ 1974 zJ@G pnf; tkycf sKyfyOkH ya' eJh 200* zJ@G pnf;tkycf sKyfykH Oya'awG[m wcke@J wck
rwl=uygb;l ? oD;jcm; acwf wckpu D kd azmfaqmifcw hJ hJ zJ@G pnf;tkycf sKyfyakH wG jzpfygw,f?
1947 ckepS w f ek ;f u a&;qJcG w hJ hJ edik if aH wmf zJ@G pnf;tkycf sKyfykH Oya'[m jynfoal wGuae
'Dru kd a&pD enf;us rJay;jyD; a&G;aumuf wifajrmufay;cJw h hJ Adv
k cf sKyfatmifqef;wd@k vkd trsKd ;om;
acgi;f aqmif }uD;awG tygt0if jynfo@l u, kd pf m;vS,pf pfppfawGu a&;qJaG y;cJw h hJ jynfo@l qEN
tppftrSef zG@J pnf;tkycf sKyfykH tajccHOya' jzpfygw,f?
aemuf 1974 Oya' 'D Oya'uawmh urBm}uD;ay:rSm vuf0aJ vawG xefaewke;f
tJ'D avxJrmS cdpk ;D vdu k w f hJ ppfAv kd cf sKyfjuD;ae0if;&Jh vufjzpf tnrn zG@J pnf;tkycf sKyfyOkH ya'ygy?J
ppftm%m&Sif pepfudk qdk&S,fvpf ta&jcHKzkd@vkyfcJhwJhOya'yg? jynfvHk;u|wf qENcH,lyJGeJ@
twnfjyKcJw h mjcif; rSmawmh 2008 eJ@wyl gw,f/ 'gayrJh 74 wke;f u OD;ae0if;[m jynfoal wGukd
ydy&d &d ed @J vdrvf nf vSnzhf sm; edik cf yhJ gao;w,f?odro f rd af rG@arG@ehJ aumufusprf v _ @kd q&kd rSmayg?h Oya'
rl=urf;udk jynfoal wG=um;xJ jujkd uw kd ifwif csjy/ tjujH yKcsu/f a0zefjyifqifcsuaf wGukd awmifrS
jyifay;wmray;wm tyxm; rifaoaoeJ@&atmif ,lcahJ o;wmyg? tJ'h D Oya'rSm jynfoal wG
yg0ifywfoufcw hJ ,fqw kd hJ oabmygy?J
tck 2008 Adv k cf sKyrf LS ;ju;D oef;a&$&J @Oya'uusawmh ppf{u&mZf&J h tpG,u f kd 'Drukd a&pD
y0gehJ zH;k zd@k jud;k pm;cJw
h hJ t"rR zJ@G pnf;tkycf sKyfykH Oya'jzpfomG ;ygjyD? Oya' wckv;kH ppftm%m
&Sit f wGuf jzpfeikd f zdhk vufn;Sd axmifacgi;f ndwf ykwo f ifnakd wGukd anmifepS yf ifavSmiftrd x f J
armif;oGi;f jyD; wzuf owf wdww f w d af &;vmcJw h hJ Oya'yg/ 'D Oya'udk jynfoal wGukd today;
&Si;f jywmrs;dk vH;k 0rvkyf bJ em*pfrek w f ikd ;f ju;D atmufrmS jrefrmjynfoal wG pdw'f u k aQ &mufaewke;f
jynfv;kH u|wf qENc, H yl GJ qdw k meJh vnfyif;zspjf yD; twnfjyKcsuf vky, f cl w hJ myg?tckawmh tJ'D
zJ@G pnf;tkycf sKyfykH tajccH Oya'juD;udk tcdik t f rm xyfjyKay;&r,fh a&G;aumufy}GJ uD; [m vydik ;f yJ
vdyk gawmhw,f//
ppftyk pf uk yJ juD;pd;k xm;wJh ppftm%m&Sit f vdak wmf&d jynfcikd jf zdK;ygw[ D m edik if aH wmf
b¾m/ edkifiH awmftm%mawGudkazmazmoDoDtoHk;jyKjyD; a&G;aumufyJGajy;vrf;ay:rSm
waumif wnf;ajy;wJh jrif;vdk t&deS t f [keef @J ajy;aeygjyD/ jydKifbufawGuawmh emvefrxl
edik =f uygb;l / 'Dvjkd zpfatmif vnf; etz u a&G;aumufyOGJ ya'tygt0if twm;tqD; tcuf
tcJ aumufusppf Of;vJrr_ sKd ;pHek @J ajy;vrf;rSm ajcxd;k cHxm;wmyg/'gvnf; ol@bufu=unfah wmh
tvGeo f bm0usoavmuf vkyx f u kd yf gayw,f vd@k ajym&rSmyg/
bma=umifq h kd 1990 jynfeh pS f ygwpD t kH axGaxGa&G;aumufyw GJ ek ;f u ormorwf&dS
oa,mifa,mif twwf qef;cJrh v d @dk wyfrawmftygt0if jynfoal wG&w hJ cJeufaxmufcrH e_ @J
Luminary Magazine Volume 4,No.9 15
15
trs;dk om;'Dru kd a&pD tzJ@G csKyfu ajrjydKovdk tedik &f vdu k cf w
hJ mudk etz}uD; ao&myg aemifusOf
oGm;cJyh gjyD/
'D w cgawmh w&m;wmrw&m;wm? vG w f v yf w mrvG w f v yf w mtomxm;
ppftm%m vufrvGwf &zdhk Oya'awG rSeo f r# wpfzufowfqyGJ pfvu kd w
f ,f? a&G;aumufyGJ
qdw k mudv k nf; twkta,mif vd@k ajymajym/ [efjyvd@k qq kd /kd rw&m;bl;vd@k jrifjrif/ ud,
k w
f ikd f
tydik af rG;jrL;xm;wJh jcaoFav; tedik &f rS jzpfrmS rd@k aocsmatmif jydKifbufawGukd vnfyif;eif;
xm;ay;&w,f? rw&m;bl;vd@k b,f taumifu ajymajym? urBmruvd@k p=um0VmjuD;uyJ
ajymajym juzhH w G f tedik &f atmif vky&f rSmyJ vd@k ppftyk pf uk ,wdjywf qH;k jzwfxm;wJh a&G;aumuf
yJ}G uD;om jzpfa=umif;ygcifAsm;?

“'Da&G;aumufyJGrSm rJray;awmhbl;”
13 pufwifbm 2010
a&G;aumufyq GJ w k d m rJqEN&iS af wGu ud, k u fh , k d pf m; wdik ;f jynftwGuf b,foal wGuv k d yk zf hk d
wm0ef ay;csio f vJqw kd mudk qENjyKjyD;awmhrS rJay;wmjzpfygw,f? 'D 2010 a&G;aumufyrGJ mS
u|efawmfwdk@wdkif;jynfudk pDrHcef@cJGzdk@b,fol@udkwm0ef ay;oihfovJ/ u|efawmfu rJqEN&Sif
wa,mufaeeJh pOf;pm;=unhyf gw,f? ud, k pf m;vS,af ygi;f 1100 ausm0f ifjyKd ifwhJ juchH ikd af &;ygwu D kd
u|ef a wmf rjud k u f y gbl ; / ud k , f p m;vS , f a ygif ; 1000 avmuf 0 if j yd K if r J h wd k i f ; &if ; om;
pnf;vH;k nDnw G af &;ygwu D kd vnf; usaemfra&G;csib f ;l / usew f hJ ygwaD wG=unhv f u kd af wmhvnf;
usaemf vufceH ikd w f hJ ud, k pf m; vS,af vmif; rawG@&ygb;l ?
aemufwcg jyKd iyf u GJ vnf; ud, k pf m;vS,af vmif; ta&twGuaf wG =unhv f u kd wf t hJ cgrmS
wu,hf udq k ifeq hJ wd ef @J avmufumG aewm/ qife@J qw d af wmif r[kwb f ;l ? qife@J y&k u G q f w d f
avmufukd uGm aeygw,f? 1000 ausmf jydKifwo hJ el @J wcsKd @ygwq D kd ud;k a,mufw@kd cek pS af ,mufw@kd
ajcmufa,mufw@kd tv J kd jydKifwmrsKd ;awGeq hJ akd wmh rw&m;udu k mG vGe;f aeygw,f/ tJ'aD wmh 'Dyu GJ
rr#wwJyh jGJ zpfae awmh u|eaf wmfuawmh tm;ray;csib f ;l ? aemufwcg u|eaf wmhu f , kd pf m;
v$t J yfay;edik af vmufwhJ ud, k pf m;vS,f r&dw S t
hJ wGuaf =umihf u|eaf wmfjudu k w f hJ ud, k pf m;vS,f
rygwJhtwGufa=umihfrdk@u|efawmfuawmh 'Da&G;aumufyJGrSm rJray;awmhbl;vdk@ qHk;jzwf
xm;ygw,f?
u|eaf wmfw@kd rmS rJray;csi&f if ray;yJaeedik cf iG fh &dyS gw,f/ 'gukd vlwikd ;f vnf; odz@kd
vdyk gw,f / 'g[m u|eaf wmfw@kd &hJ tcGit fh a&;ygy?J ay;csi&f ifvnf; u|eaf wmfw@kd ay;oihw f hJ
ud,k pf m;vS,af vmif; &d&S if rJay;&r,f 'g u|eaf wmfw@kd tcGit fh a&;/ r&db S ;l ray;csib f ;l qd&k ifvnf;
u|eaf wmfw@kd [m ray;yJaeedik w f hJ tcGit fh a&;&dyS gw,f? tdraf xmifrb _ &k m;wnf aq;rSi&f nf
pkw
k x f ;kd qdw
k mxuf 'D wdik ;f jynfukd v$t J yfay;&rJu h pd u P ydjk yD;awmhta&;juD;ygw,f/ ckek u
16 Luminary Magazine Volume 4,No.9
16
tdraf xmifr_ bk&k m;wnfwm u wOD;wa,mufcsi;f &Jh udpjP zpfygw,f? jyif&cufw,fqakd yr,h?f
tpd;k &tzJ@G wzJ@G a&G;ay;zd@k rJay;wmu wedik if v H ;kH udpjP zpfawmh vJo G mG ;w,f/ rSm;oGm;w,f/
tJ'x D rJ mS ud, k [
f m wvJw G rSm; ud0k ifjyD; vkyk rf w
d ,fq&kd if ydjk yD;jyif&cufr,hu f pd }P uD; jzpfygw,f?
'gah =umihrf @kd v@kd u|eaf wmht f jrifuawmh tm;emvd@k yjJ zpfjzpf a=umufv@kd yjJ zpfjzpf awmh rJray;
oihb f ;l xifygw,f/ ud, k wf u,f eSpo f ufoabmuswhJ ud, k pf m;vS,af vmif; ud, k tfh us;kd
ud, k efh ikd if H tusKd ;udw
k u,faqmif&u G af y;vdrrfh ,fv@kd ,=kH unfpw d cf s&wJh ud,k pf m;vS,af vmif;
&dSrSom u|efawmfwdk@qENrJudk rJay;oihfw,fxifygw,f? udk,hf&JhqENudk,hf&JhrJwjym;udkawmh
wefzdk;xm; oihfw,f xifygw,f/ tvG,fwul qHk;jzwfjyD;awmh rJray;oihfbl;vdk@vmr,hf
a&G;aumufyeGJ @J ywfoufjyD;awmh u|eaf wmfjrifygw,f?

“twGif;teSpfom& ajymif;vJroGm;”
Ak'[ < ;l - 15 pufwifbm 2010
eSpaf ygi;f 20 ausm=f um ppftm%m&Siaf wG&hJ wbufouf tm%meJh tkycf sKyfwmcHc&hJ
wJh u|eaf wmf wd@k wikd ;f jynfrmS a&G;aumufyaGJ wGusi;f yzd@k wmplae=uygjyD?
a&G;aumufy&GJ uf eD;uyfvmwmeJ@tr# &_awmihaf ygi;f pHu k tjriftrsKd ;rsKd ;[mvnf;
tus,af vmif qH;k ay:xGuv f mae=uygw,f? wcsKd @u a&G;aumufyGJ oydwaf rSmufa&;/ rJray;a&;/
wcsdK@u 'Drdkua&pDtiftm;pkawGudkrJoGm;ay;a&;? r[kwf&if juHhcdkifa&;ygwDudk tcGihfta&;
ay;vdu k o f vdjk zpfomG ;r,f/ wcsKd @uawmh tpuwnf;u a=umufv@kd yjJ zpfjzpf/ rwwfomvd@k
yJjzpfjzpf/ jy\em rjzpf&ifjyD;a&m ppftpd;k &vdck siaf ewJt h wdik ;f juhcH ikd af &;udyk J rJay;vdu
k rf ,f
'Dta&twGu[ f m vnf; xnhpf Of;pm;&avmufatmif }uD;rm;aeedik yf gw,f? wcsKd @uawmh
juHch ikd af &;yJ rJay;r,ho f l awG/ tJ'gut kd jriftrsKd ;rsK;d / tkypf t
k rsKd ;rsKd ;/ toHtrsKd ;rsKd ; ay:xGuv f m
ae=uygw,f?
wu,fawmh 2010 Ed0k ifbm 7 &uf a&G;aumufyq GJ w
kd m ppftm%m&Siaf wGu ref;r_wf
vdu k v f @kd jzpfay:vmwmr[kw k yf gb;l ? jynfoal wG wcJeuf a&G;cs,af y;vdu k w f hJ 1990 a&G;aumuf
yJ&G v'fukd acszsujf y;D ppfwyftyk pf ;kd r_ukd w&m;0ifa=umif;jyzd@k epS af ygi;f 20 vH;k vH;k ppftm%m&Siaf wG
yHpk t H rsKd ;rsK;d eJ@ jud;k yrf;r_&hJ tqihw f qiht f aeeJ@ jzpfay:vmwmyg?
ppfreS w f 'hJ rD ukd a&pDwefz;kd awGehJ ppftm%m&Sipf epfqw kd m b,fvrkd S a&mpyfv@kd r&ygb;l ?
jynfol@qENoabmxm;udk t"duxm;wJh tcsKyftjcmtm%m[m jynfol@vufxJrSm&dSwJh
'Dru kd a&pD teSpo f m&eJ@rrd t d vdt k wkidk ;f xif&mpdik ;f tkyk cf sKyfwhJ tcsKyftjcmtm%mudk wOD;/
wpkv k ufxrJ mS yJ xm;&dw S hJ tm%m&Sipf epfw@kd [m jy'g;wvrf; oHwvrf;yg?
'gayrJ'h aD e@urBmt h ajctaet&yf&yfa=umihaf um jynfwiG ;f tajctaet&yf&yfw@kd

Luminary Magazine Volume 4,No.9 17


17
a=umihyf g 'Du ae@acwfpm;aewJh 'Dru kd a&pDpum;vH;k udk ppftm%m&Siaf wG[m toH;k jyKcJ&h jyD;
[efjy'Dru k d a&pD pum;awGxyfwvJvJ ajymcJ&h ygw,f? trSeu f awmh ud, k efh w _ x f u G f trdet
hf wdik ;f
apm'u wufciG rfh &db S J waoGrwdr;f vdu k ef mapvdw k mrsKd ;yg? 'gayr,ht f ckawmh ud, k vf yk f
csiw f mvkyk zf @kd z@GJ pnf;yHak &G;aumufy/GJ vlxq k ENr/J v$waf wmfpwmawGeJ o h ikd ;f 0dik ;f wnfaqmuf
&,lae&ygw,f? 'g[m ppftm%m&Siaf wG&J @vyk af qmifcsiw f hJ yifu, kd f oabmxm; awGtay:
jyifyuv$r;f rd;k ouf a&mufra_ wGa=umihf ygy/J /
'ga=umihf ppftm%m&Siaf wG[m 2010 a&G;aumufyq GJ w kd meJ jh ynfoal wGehJ urBm&Jh
todtrSwjf yK vufcrH _ wenf;ajym&&if edik if aH &;t& w&m;0ifru _ kd &,lz@kd jud;k pm; aewm
yJjzpfygw,f? 'ga=umihf ppftm%m&Sipf epfukd tumtuG,af y;xm;wJh zJ@G pnf;yHek hJ tm;vH;k
yg0ifciG rfh &atmif tajccH&ydik f cGiafh wGukd uef@owfyw d yf ifxm;wJh a&G;aumufyOGJ ya' pwmawGehJ
rdrpd pfwyftiftm;pkyk J vGwf vGwu f |wu f |wf ,SOjf ydKift f edik &f &daS tmif pDrx H m;wmyg?
'ga=umihf csKyfajym&&if tcku k si;f yr,hf 2010 a&G;aumufyq GJ w kd m ppftyk cf sKyfa&;udk
w&m;0ifjzpf atmifvyk w f yhJ v
GJ @kd ,ql &w,f vuf&t Sd cif;tusi;f awGt&vnf; ppfreS w f &m;
r#wwJh a&G;aumuf yJGvdk@rSwf,lp&mr&dSygbl;? a&G;aumufyJG atmifjrifjyD;ajrmufoGm; wJh
wdik af tmif edik if aH wmftcsKyftjcmtm%meJ@t&if;tjrpfawG pDro H ;kH pJw G m/ cJaG 0wm qH;k jzwfwm
awG[m ppftm%m&Siaf wG&hJ vufxrJ mS yJ yHpk t H rsKd ;rsKd ;eJ@quf&aSd erSmyg?
'ga=umihf twGif;tESpfom&[m ajymif;vJroGm;ygbl;? jynfolawGbufu
qHk;&HSk;oGm;rSmu a=umufvdkhyJjzpfjzpf/ rwwfomwJh tajctaea=umihfyJjzpfjzpf ppftm%m
&Siaf wGukd quftyk cf sKyfyg/ axmufcyH gw,fqjkd y;D todtrSwjf yKrJay;vdu k &f if eSpaf ygi;f 20 vH;k vH;k
r&&dScJhwJh ppftm%m&Sif awG vdkcsifaewJh edkifiHa&;t& w&m;0ifr_udk udk,fwdkifay; vdkuf&
wmyJjzpfrmS yg? AGtD akd t toHvi$ t hf pDtpOfrS jzpfygonf//

&,fp&maumif;wmuawmh
cspfwD;acgif; oef;&Sm vkyfaewmudk &,fcsifwm?
rif;om;acgif; aqmif;xm;wmudk &,fcsifwm? tay:,H
a&$r_HjuJxm;wmudk &,fcsifwm? udk,fodjyDom; v#dK@0Suf csufawGeJ@
ud,
k u
hf kd rsuvf nS hf vmjyaewmudk &,fcsiw f m? a&SmarG;udk Am&m%oDcs@J
aewm &,fcsifwm? vlawGudk evAdef;wHk;awGvdk@xifaewm &,fcsifwm?

18 Luminary Magazine Volume 4,No.9


18
jynfol hawmfvSefa&;

jynfow l if;v#if
b,f ‘rif;’ rS rcHEikd f
toHawG zGihf tvHawGvi$ v hf @kd
tvif;wHcg; txif;om;
tem;rSm vufwurf;
vSr;f vdu
k &f o
kH m?

jynfo@l ta&; ud, k t hf a&;


tawG;yDyD ZGn J n
D D
wd@k wikd ;f jynf jrefjrefomzd@k
E$=J uygp@kd ?
xdev
f if;
pufwifbm/ 24/ 2007

Luminary Magazine Volume 4,No.9 19


19
axmuf&c_ g=unf&h if tayguw f ck
igw@kd jrefrmjynf aoG;yifv,fawG=um;
t&d;k wHcg;udk awG@w,f--?

tESp2f 0twGi;f ta&;tcif;rsm;pGmeJ@


a&Smifvv

apwem&dv
JG @kd r&wJh jy,k'w

S @kd awmh r[kwf


f ckayg-h -?
2010-11-7
tpdr;f ykwaf wG&@J
&_p&mav eJ@ ta&cGaH jymif;wJyh -JG -?

acG;wd;k ayguv
f m; aemufaz;ayguv
f m;
+rHK;axmifacsmufvm; oHavSmiftrd f t0ifwcH g;vm;--?

rrSm;wmuawmh jynfoal wG&J @qEN


a&G;waphpmawmif ryg&mS bl;--?

em*pf ppfuGsefpmcsKyfeJ@
txyfxyfww
k af ESmifum eif;awmhr,f--?

aervm; aorvm;
tajzrSm;&ifawmh aq;r&db
S ;l --?

wGi;f euf}uD;xJ 0ifwt


hJ ayguf
ausmcdik ;f vd@k om av#muf=uygp@kd --?

xGe;f +idr;f (abmufaxmfom;)

20 Luminary Magazine Volume 4,No.9


20
bk&m;pif eJ htdrfom t-um; ae&myÉdyuQ
vlwcsKd @u
olwdk u
h kd tdro f musi;f xJ
xkud x f u
dk wf efwefyJ
ypfxnfx h m;w,f?
bk&m;ae&mudk 0ifvk
vlwcsKd @u u,fwif&iS f bk&m;ocifae&m0ifvk
olwdk u
h kd trdu
_ yf xkH J yef;yJ armifwifw
h ,fae&m0if,l
tm;yg;w& yJ t"rR tylaZmfc=H u?
a&mxnfx
h m;vku d wf ,f?
vlawGu tdro f musi;f xJjyefykd h
vlwcdsK u
h vltvH;k t&if;eJh [pfajuG;armif;xkwf
olw@kd udk rawG@csif trdu
_ f rdvm† ajrmif;xJ xyfa=umhjyefykd h
pufqw
k w
f rif a=umcdik ;f xm;=u? olwkd u
h bk&m;pif ewfpifay: jyefwuf
t"rRjyefwuf
vlwcsKd @u r&ruukwu f yf jyefwuf?
olwdk uh kd oHyek ;f wD;v$wf
awmxkwf armif;xkwcf =hJ u? olwkd u
h bk&m;pifay:
olwdk u
h kd acgi;f wvm;vkyf ewfueG ;f ay:u umvwkw d w
kd ckukd
rD;&d_ jh ymcs? ysm;&nfqrf; qGqJ efx
h m;=u?

'gayr,fvkd h olwdk u
h sq;kH ae&m
tdrof musi;f xJ trdu
_ yf kH tdro f mxJrmS
trdu _ yf xkH u
J olwdk xh u
G v f m wae ah e ph jH ref;zdk o
h mG ;aeqJyg?
b*Fvm;yifv,fatmfxu J wufvm
ocsKdF if;uke;f acgi;f wvm;t&k;d jym vlawGemusif emusn;f vGe;f &if
vltjzpfjyefxu G v f m trke;f rD;awmufr;D v#H }uD;rm;vGe;f &if
jrifjrifor# bk&m;pifay: bk&m;pifay:rSm aevd@k r&bl;?
tdrw
f umu ewfueG ;f awGay:wufxidk cf hJ ewfpifay:rSm xdik v
f rhdk &bl;?
tjrdKifo
h m; pufwifbm 9/ 2010
armifpdk;csdef
Luminary Magazine Volume 4,No.9 21
21
pdefpDjc,fxm; ywœjrm;aowœmxJu rsufeSm
vlwidk ;f rSm
rsuef mS xnfpx
kd nfvrJ &Sd
Zmwft+idrahf owœmawGxu J *ef ah *gqif a,mqif
orif usm; arsmuf &mr r,fow D m &ckid qf if ucsiq f if
Zmwf0ifcef;twkrsuef mS eef;qHwhJ tqif
b,fcgrS r&S?d ,k;d ',m;qif rav;&Sm;qif
tif'ekd ;D &Sm;tqif
tpdr;f ykwuf aumfvjH zLudak jymif; tqift,if vS yºuG &G
abmif;bDuae vHck snaf jymif; zd;k zJuwœyD g qifo
t0g tjym vdarRmaf jymif; rJwif;axmufual y;xm;ju
yef;yGiyhf ef;cuf 'DZidk ;f ajymif; jynfwiG ;f ppf xGi;f xkxm;wJh
ajymif;vJ0wfvm ppf"g;jy rk'ed ;f aumif&J rh suef mS
ppf&mZ0wfaumif&J rh suef mS xnfpx kd nfvJ r&Syd g
xnfpx kd nfvrJ &Syd g b,frmS xm;xm;
b,fvjdk umG ;jumG ; ajymif;vJroGm;wJh rsuef mS ?
ajymif;vJroGm;wJ'h rD suef mS ?
zufqpf
ppf0wfpykH ck ;Hk ay:u ppftm%m&Sirf suef mS
vlom;pm; ju,fyiG 'hf g;awG odumQ uif;rJh used pf moifrh suef mS
ppfAv
dk wf qH yd af wG jzkwx f m; yef;wyGihf wefz;kd rJrh suef mS
awmif&n S wf udk yf kH 0wfqifxm; vlxak tmhev S ;kH rsuef mS
ppfbv D ;l rsuef mS rpifajrmif;xJu
xnfpx dk nfvJ r&Syd g arwœmwH;k rsuef mS
b,fuo dk mG ;oGm; pdepf jD c,fxm;
ajymif;vJroGm;wJh rsuef mS ? ywœjrm;aowœmxJ0u S xf m;
ajymif;vJroGm;wJh rpifrsuef mS ?

at;jreSif;&nf
=o*kwf 29/ 2010

22 Luminary Magazine Volume 4,No.9


22
a0ESif;yGifhokef (odk h) cGyfa'gif;ysdK
ol &h J t h oH
ol t h m;rmefawG
jrifawG v h u kd &f
wc%rSm
=uufo;D arG;nSi;f xvdk h
a=omf h h h arG;&usKd ;eyfygbd
bmrxDwhJ cGyaf 'gi;f ysKd
yDwad wG &ifrmS pdck &hJ yxemyDwd
&ifrmS jzpfrv
d kd h
ol rh ed f ch eG ;f oH usrw d rhJ su&f nfyg
tm;rmefawGjynfv h #H tmZmenfrsKd ;
,H=k unfra_ wGjyif;xef ao&d;k r&Sd
emusn;f r_awG cufxefvkd h qdb k pd um;
em;axmifol ESv;kH om; ,Hrk mS ;p&mrvdk
zrf;pm;vdk o h mG ;cJ&h tazhajc&mudk eif;r,fh
&ifrmS rkew f ikd ;f x cGyaf 'gi;f wdk &h J ah oG; h h h
rsu&f nfawGawG usc&hJ ayg/h / &Spaf v;vH;k rsKd ;qufaoG; h h h

ordik ;f ay;wm0ef
ycH;k ajymif;wifr,fh
a0ESi;f yGio hf ek wf hJ
trsKd ;*k%w f ufapr,fh
ZmwdrmefxufavwJh
cGyaf 'gi;f ysKd oli,frudk
OD;n$wu f m}udKqdv k kd h
*k%jf yKpmqdv k ukd &f ygonf//
av;av;(wdu
k sK)d
Luminary Magazine Volume 4,No.9 23
23
-u,fawGt_ydKifvif;zdk vh wkd ,f
oHnk wvH;k [m a&S@rmS vnf;
a&S@q;kH rSm raeoifb
h ;l ? wap>waumif
rif;wd@k ae&maysmufrmS a=umufwmeJ@ aoewfuikd +f yD; apmifah ew,f ?
crf;rwckv;kH azsmufxm;&vm; ? wap>ra=umufoifw h hJ tcsed rf mS awmh
igw@kd rsuvf ;kH awGukd
rd;k }uKd ;v#ypf ;D &,f uef;oifu h ef;xm&vdrrhf ,f ?
rif; — igw@kd uykd pfcwfjymcsvnf;
rif;vJ c%yJ vif;rSmyg +yD;awmh
vrif;uawmh jzpfvmrSmr[kwyf gb;l ? awmufyaewJh rsuv f ;kH topfawGe@J
tdrrf ufawGub kd J wnfw h nf=h unf+h y;D
oli,fcsi;f wd@k a& &J&0J 0hH hH av#muf&atmif ?
rd;k wdwrf t
S jyifxu
G rf ,fqw kd hJ pdw"f gwaf wGe@J awmh
b,furkd S a&mufrmS r[kwb f ;l ? rD;ysuaf ewJh nawGr@kd
,H=k unfcsuaf wGukd wrf;+y;D =u,fawG+ydKifwl vif;zd@k vw
kd ,f ? ?
urBmopfukd oGm;rJv h rf;[m
=urf;awmh=urf;vdrrhf ,f ?
aumif;uifukd

24 Luminary Magazine Volume 4,No.9


24
ypPKy`e&f J qh ENwck

aajrZmyifawG[m
tjrifhwuf trSnfhpm;
rvkyfEdkifayrJh rvGrf;oifhwJh
ywf=um;tuf ajcz0g;rsm; tem*gwfawG twGuf
=um;rSmawmh tajzaysmufaeolawGudk
*k%,
f 0l if=h uGm;ae=uw,fav — ? ae@wdkif;usif;yae=uwJh
OD;aESmuf
iSufqdk;waumif&J@ cE<mudk,f
&ifwGif;&_dufoHvdk toJESvHk; ppfyGJawG=um;rSm
tajymif;tvJr[kwfwJh awmfvSefa&;twGuf
tajymif;tvJtwGuf qlyGufaewJh aoG;rsm;eJ@
ta&mifuGJ tusnf;wef tpm;xdk;vdkuf&if
ESpfa&mifpyf oufjyif;awGudk Zmwford ;f rJw
h hJ Zmwfwck[m —— ?
aESmif}udK;rJh oHa,mZOf
rjzpf=uygapeJ@ — ? cifarmifviG f (jynf)
2010 - 02 - 09
Luminary Magazine Volume 4,No.9 25
25
a,muf,ufcwfwhJ ppf_rdK jh y
OD;aESmuf t,ltqa[mif;awGukd
OD;xkyef @J ,leaD zgi;f vd0k wfqif
ta0;a&muf "gwaf iG@yu kd v f ikd ;f rsm;vdk
teD;uyf ppftwWawGukd &Snv f #m;pGm oG,w f ef;ae=uw,f ?
tm%meJ@ vufuset f &ufukd r#aomufwm apwemr[kwf
raocsmwJ@ reufzef&ufawG usaysmufum a0'emwyk'f
ZmwmzG@J awmh acwfysuu f a=umfjimtm; aumif;aew,f ?
ab;roD&efrc
aw;oD&efxvmwJh aus;iSuaf wGvkd
+idr;f csr;f jcif;aumif;uifrmS aysm&f i$ pf mG yso H ef;csiv f J—
woGio f iG t
f oHcsKd udk rS0D &J if;
ayg@yg;vwfqwfjcif;rsm; tjynfeh @J
awmifusprf;a&vdk vGwv f yfpmG pD;qif;csiv f J—
aoG;em;xifa&mufqJ ppftpGe;f a&mufrsm;a=umifh
a,muf,ufcwfwhJ pD;yGm;a&;awG +rdK@jyrSm usaeyHu k
twdwv f rf;rSm oydwpf cef;rsm; usco hJ vdyk gyJ ?
us;D uef;awmif;arSmuf r,Ho k uFmrsuv f ;kH rsm;eJ@
uH=urRmudk ajcqH;k acgi;f qH;k =unfh
azmufjyefoal wGu aq;qk;d yef;&du k rf suEf mS eJ@
taumuf}uHorl sm; rsuEf mS ajymifwu kd f vrf;ovm;aew,f ?
ausmufywfw;D pD;xm;rS vlemvd@k xifwahJ vmu
atmufucsn;f ae&vd@k jrif&mudjk zpfwahJ 'go
arwWmw&m;qdw k muvJ
jynfw h efqmawG yg;pyfzsm;rSm xnfvo J ;kH ovdrk sKd ;
opPmw&m;uawmh
vmvdu k f rvmvdu k f v#ypf pfr;D vdk ysuaf ewm=um+yD — ?
atmifcdkifjrifh
26 Luminary Magazine Volume 4,No.9
26
+idr;f csr;f a&;pum;vH;k awG
Dialogue pm;yG0J ikd ;f ay:a&mufb@kd
ql;epf_rdK h aoewfazguw f wfz@kd vdw
k ,fwhJ
etz&J@ Theory eJ@
trSewf &m; (od@k ) Oya'qdw k m Armjynf[m —
aoewfajymif;0xJu rD;aoawmifawmhr[kwf
usnw f awmifu h qkd ! JG pS rf hJ pHeufwH rjzKwfao;wJh
Trigger wckv@kd xifaewJh Time Bomb wvH;k — ?
tm%m&SifawG
acwf pepfukd Zuf}udK;owfEikd cf &hJ ;kd ppfqw kd hJ tedXm&Hw
k cH g;udk
&mZ0if oif&;kd rSm &Scd &hJ if ig@ujkd y — ? pdw&f ;l eJ@awmif qGrJ zGi=hf unfch whJ hJ
Zurich +rdK@vkd rvSyEdik cf w hJ hJ
t&dik ;f aumifawG xif&mpdik ;f Armjynf[m —
arSmifrukd rf mS acsmifyw d &f ukd cf aH e&wJh ppf&;l awG ql;epfaewJh
Armjynf[m — ig@&ifbwfxu J
t&d;k +ydKif;+ydKif;eJ@ ql;epf+rdK@ ? ?
usm;&J (&dik ;f ) waumifvrkd mefzD
rEd;k ao;aom tdyrf ufjrpfukd Myu Tsaw
wpHwk &mar#mv f ifjh cif; rsm;pGmjzifh 2nd Sep 2010 (Thu)
v_yEf ;_d cJh tvDvD — ?

a&qlrw S af tmuf
jyefra&mufao;awmh
tarSmifqw kd ahJ bmifxrJ mS
0efe@J tm;rr#
'kueQ @J b0
edp"P 0l aeom;usaewJh
Armjynf[m —
tqdyo
f ifh o&kyaf qmifcsuaf wGe@J
qlyu
G n f &J@om;aumif — ?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 27


27
acwf_ydKif umwGe;f

28 Luminary Magazine Volume 4,No.9


28
acwf_ydKif umwGe;f

Luminary Magazine Volume 4,No.9 29


29
88 rsdK;qufaoG; (odk h) tem*wftwGufacgif;aqmif

a0ESi;f yGio
hf ek f
(pufwifbm 27 &ufae@u +Aw d ed f avbmygwD nDvmcHwiG f ajym=um;onhf Burma
Campaign UK rS ra0ESi;f yGio hf ek f . rde@f ceG ;f jrefrmbmomjyef? ol. zcif ukjd rat; onf
wjcm;aom 88 rsK;d quf acgi;f aqmifrsm;enf;wl axmif'%ftESpf 60 ausmf uscaH e&onf?)
azazhudk usr yxrOD;qH;k jrifawG@z;l wmuawmh oHwikd af wG=um;u wqifh awG@&wJh
axmifxu J tcef;av;xJrmS jzpfygw,f? usru (4) ESpyf J &Syd gao;w,f? azazu 1988 ckEpS f
ppftm%m&Siu f dk qef@usiw f hJ ta&;awmfyrkH mS yg0if v_y&f mS ;cJw h ma=umifh tusO;f uscyhJ gw,f?
tck aemufxyf wcg +idr;f csr;f pGm v_y&f mS ;cJw h hJ 2007 ckEpS f ta&;tcif;rSm yg0ifcv hJ @kd axmif'%f
65 ESpcf GJ uscaH e&ygw,f? azazu use;f rma&; raumif;ygb;l ? ESv;kH a&m*g &Syd gw,f? 'gayrJh
ol qufvuf touf&iS zf @kd twGuf vdak ewJh aq;0g;ukocGihf r&ygb;l ? 'gayrJh usr azaz[m
jrefrmjynfu Edik if aH &; tusO;f om; 2200 ausmx f u J rS wOD;om jzpfygw,f? tusO;f om;awG
trsm;tjym; ESyd pf ufcaH e&ygw,f? olw@kd [m qd;k &Gm;vSwhJ tajctaeatmufrmS &Sad e=u+yD;
oifah wmfwJh aq;ukocGiahf wmif r&=uygb;l ?
+y;D cJw
h hJ oH;k ESpu
f mvtwGi;f rSm Edik if aH &; tusO;f om; OD;a& (2) q eD;yg; wd;k vmygw,f?
fk cf sKyf}uD;awG urBmudak jymaewmuawmh 'Dru
Adv kd a&pD jyefvnf wnfaqmufaewmyg wh?J
Ed0k ifbmrSm olw@kd a&G;aumufyJG vkyzf @kd &Syd gw,f? 'gayrJh jrefrmjynfukd ppfreS w f hJ ajymif;vJru
_ kd
aqmifusO;f ay;r,fh a&G;aumufyJG r[kwyf gb;l ? ppftm%m&Sipf epf quf+yD; wnf+rJz@kd twGuf

30 Luminary Magazine Volume 4,No.9


30
yHak zmfxm;wJh a&G;aumufyo JG m jzpfygw,f? ppfom;wcsKŒd t&yf0wf vJvu kd w f hJ tajymif;tvJyg?
bmrS uGmjcm;roGm;wJh tm%m&Sif wrsKd ;wnf;udk t&yf0wfe@J yHpk aH jymif;+y;D usrwd@k xyfawG@&rSm
jzpfygw,f? usrwd@k jynfoal wG cHpm;ae&wJh a0'emawGu quf&adS eOD;rSmygy?J
jrefrmjynfrmS bmawG jzpfaeovJ qkad wmh usrwd@k &ŒJ acgi;f aqmif a':atmifqef;
pk=unf[m quf+y;D tusO;f usaeygw,f? ol@&ŒJ ygwu D vnf; zsuo f rd ;f cHxm;&ygw,f? ppftyk pf u k kd
qef@usi+f yD; ajymwhJ b,fol rqkd tusO;f cs cH&ygw,f? [mo vky/f uAsmav; pyfwmawmif
tusO;f usc=H u&wmyg? rD', D m qifqmuvnf; rsm;oxuf rsm;vmaeygw,f?
jrefrmjynf ta&SŒydik ;f u wdik ;f &if;om; vlenf;pk a'oawGrmS t&yfom;awGukd 0if+yD;
wdu k cf u
kd w
f mawG quf+y;D &daS ewke;f yg? pmoifausmif;awGukd zsuq f ;D cH&wm/ &GmawG rD;&_@d c&H wmeJ@
uav;awG/ uav; i,fi,fav;awGyg rusef ypfowfc&H wJh tpD&ifcpH mawGukd +yD;chw J Jh vawG
twGi;f Burma Campaign UK u vufcH &&Sx d m;wJh owif;awGrmS azmfjyxm;wm
awG@&ygw,f? +yD;cJw h hJ (15) ESpw f m umvtwGi;f aus;&Gmaygi;f 3500 xufru zsuq f ;D
cHc&hJ ygw,f? 'gawG[m ppftm%m&Siaf wGu usrwd@k Edik if t H wGuf 'Dru kd a&pD azmfaqmifwhJ
vky&f yfawG r[kwyf gb;l ? tm%mudk b,fawmhrS ol@tvdv k kd pGe@f vw $ rf mS r[kww f /hJ vlrqefw/Jh
&ufpuf=urf;=uKwfvw S hJ vlowform;awG&ŒJ vky&f yfom jzpfygw,f?
avbmygweD @J jrefrmEkid if t H a&;udk axmufct H m;ay;wJh avbmtpd;k &udk usru
aus;Zl;wifpum; ajym=um;csiyf gw,f? avbmtpd;k & (UK) [m urBmay:rSm ppftkyfpk&JŒ
a&G;aumufyu JG kd vufrcHwhJ ta=umif; a=unmwJh yxrOD;qH;k tpd;k &jzpfygw,f? vl}uD;rif;wd@k
taeeJ@ 'Dxuf yd+k y;D t&Sed jf yif;wJh wGe;f tm;awGe@J qufvuf OD;aqmif+y;D jrefrmEdik if t H ay: Oa&my
or*~u ypfrw S x f m; pD;yGm;a&; ydwq f @dk z@dk / urBmvH;k qkid &f m vufeuf a&mif;csr_ ydwyf ifz@dk wd@k twGuf
zdtm;ay; vkyfaqmifay;yg? usrwdk@ jrefrmEdkifiH vGwfajrmufa&;twGuf v_yf&Sm;r_udk
bmtusKd ;tjrwfrS r&Sb d J vdu _ v
f u_d vf v JS JS axmufct H m;ay;r_twGuf avbmtpd;k & 0ef}u;D csKyf
a[mif; Mr Gordon Brown˜ Edik if jH cm;a&; 0ef}uD;a[mif; Mr David Miliband wd@k ukd
txl;udk aus;Zl;wifa=umif; usr ajym=um;ygw,f (vufcyk o f rH sm;)? 'DtwGuf usrwd@k wu,fyJ
0rf;ajrmuf&ygw,f?
'gayrJh urBmhuv k or*~uakd wmh 'Dvdk rajymEdik yf gb;l ? UN taxGaxG twGi;f a&;r_;
qDu jrefrmEdik if t H a&;eJ@ ywfouf+y;D pd;k &drrf ad =umif; ajym=um;csuaf wG r=umc% =um;&ygw,f?
'gayrJh bmvkyfaqmifcsufrS r&SdcJhygbl;? jrefrmppftpdk;&[m 'Drdkua&pD jyKjyifajymif;vJa&;
vkyaf eygw,fv@kd xyfcgwvJvJ uwday;cJyh gw,f? 'gayrJh b,fawmhrS uwdrwnfygb;l ? 'Dvydk gyJ
UN uvnf; tajctae tajymif;tvJudk “apmifh=unhf&atmif” vdk@ xyfcgwvJvJ
ajymcJhwmygyJ?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 31


31
olw@dk apmih=f unhaf ewke;f Edik if aH &; tusO;f om;awGu axmifxrJ mS aoae=u+yD?
olw@dk apmih=f unhaf ewke;f trsKd ;orD;awG rk'rd ;f usichf aH e&+yD?
olw@dk apmih=f unhaf ewke;f aemufxyf &GmawG rD;&_Œd cHae&+yD?
rsdK;quf wck+yD;wck uav;awGu qif;&JrJGawr_awG/ ta=umufw&m;awGeJ@
}uD;jyif;vmcJ&h w,f? olw@kd &ŒJ uav;b0 qH;k &_;H cJ&h w,f? UN eJ@ wjcm; tpd;k &awGu 'gukd
vpfvsL&_+yD; bmrS vkyrf ay;Edik b f J aejrJwikd ;f aeae=uw,f? 'Dvkd tjzpfq;kd awGukd quf+yD;
vufcaH evd@k rjzpfb;l ?
Adv
k cf sKyf}uD;awGu zdtm;ukd cHEidk &f nf&o Sd al wGawmh r[kwyf gb;l ? rSeu f efwJh zdtm;
ray;Ekdifao;vkd@yg? EdkifiHwumzdtm; quf+yD;&dSaezkd@ vkdtyfygw,f? AdkvfcsKyf}uD;awGudk
a':atmifqef;pk=unf/ wdik ;f &if;om; acgi;f aqmifw@dk e@J aqG;aEG;a&; jzpfvmatmif zdtm;
rSeo f rSsukd oH;k zd@k vdyk gw,f? ydrk jkd yif;xefw/Jh ypfrw S x f m;wJh pD;yGm;a&; ydwq f @kd r_ vdt k yfygw,f?
ppftyk pf u k kd 'Dvkd aphpyfa&;twGuf zdtm;ay;zd@k UN OD;aqmifwhJ aphpyfaqmif&u G af &; atmufrmS
usrwd@k urBm}uD; wckv;kH nDnw G zf @kd vdt k yfygw,f? UN aumfr&Siu f jrefrmjynfudk oGm;+yD;
ppftyk pf &k ŒJ vlom;awGtay: usL;vGew f hJ urBmh &mZ0wfrq _ ikd &f m pHpk rf;ppfaq;a&;udk aqmif&u G zf @kd
vdyk gw,f?
'Da&G;aumufyGJ}uD; +yD;oGm;&if usrtazwdk@udk axmifxJoGif;xm;wJh Oya'awG
tygt0if ppftm%m&Sipf epfukd axmufy+hH yD; rw&m; zdEydS cf sKyfcs,x f m;wJh Oya'awG tm;vH;k
w&m;0if jzpfomG ;vdrrhf ,f? wcgwav usrrSm ar#mv f ifch suf uif;rJo h avmuf eD;yg; cHpm;&rd
ygw,f? wcgwav usrtazudk usrwouf b,fawmhrS jyefawG@Eikd af wmhrmS r[kwaf wmhb;l vd@k
xifrdw,f? 'gayr,fh usr[m usrtaz&JΠ&JpGrf;owWd&Sdr_udk trSwf&aeygw,f? ol[m
b,favmufyJ a0'em cHpm;ae&ygap olb,fawmhrS ,H=k unfcsuu f kd pGe@f vw $ rf mS r[kwb f ;l
qdw k m usr odaew,f? usrwd@k [m vGwv f yfr&_ ŒJ atmifyu JG kd qifEikd rf ,fqw kd m odygw,f?
'gayrJh usrwdk@ 'DtwGuf vl}uD;rif;wdk@&JΠtultnDudk vdktyfygw,f? vl}uD;rif;wdk@[m
awmiftmz&duudk tultnDay; cJyh gw,f? xd@k twlyJ usrwd@k jrefrmEkid if &H ŒJ vGwv f yfrt
_ wGuf
vnf; tultnD ay;=uyg? aus;Zl;wifygw,f?

(txuf y g rd e f @ cG e f ; uk d bmomjyef o l ri,f E d k i f . bavmh http://nge-


naing.blogspot.com/2010/09/blog-post_6237.html wGifvnf; zwf&_Ekdifonf?
t*Fvyd b
f momjzihf ajym=um;aom rl&if; rde@f ceG ;f ukd th tp://www.youtube.com/watch?v-
_-By1Gigf_0 wGif =unh& f _ em;qifEidk o f nf?)

32 Luminary Magazine Volume 4,No.9


32
ouf}u;D pum;
pmayvGwfvyfcGi fh
armifprG ;f &nf
'Dwywf usaemfajymcsifwmuawmh
pmayvG w f v yf c G i f h t a=umif ; jzpf y gw,f / /
r=umao;rSu D qdyk gawmhcifAsm// Armjynfu
tvnfvmwJh rdwaf qGwpfO;D eJ@ bke;f }uD;
ausmif; wpfausmif;rSm ra&Smifom tajrSmif
=um;qdkovdk yufyif;wdk;rdygw,f// &if;ESD;
oljzpfayrJh a&jcm; ajrjcm; tar&dum;vdk ae&mrsKd ;rSmawmifusaemf&&dS m vmrawG &h &J mS ygb;l /
/ tckvdk awGrd=u jyefawmhvnf; zufvJwuif; E_wfquf&Smygw,f// usaemhftwGuf
owif;aumif;qd+k y;D Armjynf rSm pme,fZif;xkwaf 0cGit hf opfawG trsm;}u;D csay;aea=umif;udk
tm;yg;w&ajymjy&Smygw,f// tckvdk pme,fZif;awG trsm;}uD;csay;awmh pma&;q&m
awGtwGuv f nf; a&;cGi/hf a&;uGuaf wG us,f jyef +h yD;awmh vGwv f w G v f yfvyf a&;om;Edik cf iG hf
awGvnf; wd;k vmwmaygh vdk q h +kd yD;awmhvnf; jznfph u G +f yD; rSwcf suaf y;vdu k yf gao;w,f//
'geJ h usaemfu jyefajymrdygw,f// pme,fZif;awG rsm;vmwmuawmh aumif; ygw,f/
/ 'gayrJh pme,fZif;awGrsm;vmwmeJ ph mayvGwv f yfciG ehf J ah wmh wjcm;pDygyv J kd /h / Oyrm ajym&&if
pme,fZif;awG&J ah &S q h ;kH pmrsuEf mS rSm 'dk w
h m0efta&;oH;k yg;wdk h Edik if aH &;OD;wnfcsuf av;&yfw@kd
tp&SdwJh tpdk;&&J hrl0g'a=umfjimawG tcrJh ylaZmfyoae&wmawG jzKwfcGifh&oGm; +yDvm;/
AefarmfnKd EG@J / eef;nGef ah qG/ Zm*em / wifr;kd /=unfatmif/atmifa0;tp&Sw d hJ pma&; q&mawG&hJ
trnfawGukd pme,fZif;awGrmS jyefvnf azmfjycGi&hf +yDvm;// }uH zh HG v h kd &yfuu G t
f m%m&Sif
vufa0cHawGukd a0zefciG hf &+yD;vm;//
'Dvkd vm;oH;k vm;avmufyaJ r;vdu k yf gw,f/ 'gawmh ud, k v hf &l m b,f&ygrh vJ/ ol ah cwf
eJ h olaygw h /hJ / 'geJ h usaemfuqufajymygw,f// xkwaf 0cGihf csay;w,fqw kd ma&m pmaypdppf
a&;&H;k qdw k mawGa&m ppftpd;k &awGacwfusrS ay:vmwmyg// olwkd ch iG ahf y;rS xkw&f r,fvkd h b,f
wke;f urS r&Sb d ;l ygb;l // pmaypdppf&atmifuvnf; olwkd ph may&H;k rSm b,foal wGu bmawGukd
ppfrmS vJ// Edik if aH wmftqifh pmayqkv[ kd mrsKd ; a&Gcs,&f ifawmh pmayynm&Sif tzGJ zh JG +h yD; pdppfa&G;
cs,w f ,fq&kd if t"dyg` ,&f ydS gao;w,f// tck[mu ppftpd;k &udk xdcu kd af &;wmawG ygovm;qd+k y;D
rsuv f ;kH a'guaf xmuf=unf=h uwmyg// tckpmaypdppfa&;&H;k }uD;[m zufqpf*syefacwfwek ;f u
ArmrsKd ; cspaf wGukd a&aEG;ylavmif;/ vufocJ cHG gG pwJh enf;awGeJ h ESyd pf ufwhJ ae&ma[mif;wJh 'ga=umifh

Luminary Magazine Volume 4,No.9 33


33
w&kwf...tar&duef qufqHa&; ESi fh
jrefrmEkid if aH &; tajctaersm;ukd ok;H oyfjcif;

cifarmifviG f (jynf)
2010 ckE0dl ifbmv (7) &ufae@wiG jf refrmEkid if YH 2008 ckEpS . f zJ@G pnf;ykt
H ajccHOya'ukd
twnfjyKjyD; jzpfI a&G;aumufyu GJ dk jyKvkyu
f si;f yayvdrrhf nf?
jynfyEkid if t
H oD;oD;wk@d Y zJ@G pnf;ykt
H ajccHOya'ukd raxmufcjH cif;/ a&G;aumufyGJ jyKvkyf
rnfw@dk udk qef@usijf cif; vSKyf&mS ;rSKrsm;ukd tifwu dk t
f m;wku d f v_y&f mS ;uef@uu G f qENjyvSsu&f =dS u
ayonf?

pm a&;q&mawGu 'D&;kH udk pmayuifaywdik &f ;kH vdk ah c:avh&ydS gw,f// zufqpfppfaxmufveS ;f a&;
&H;k vdk q
h v
kd w kd mayg/h / tckvnf; pmrlawGuw kd ifvu kd &f if a&;ol xkwaf 0olawG&hJ aemufc&H mZ0if
awGukd waqG wrsKd ; vH;k bk;d pOfabmifquf om;pOfajr;quf wDww G u f |wt f xda&;ay;&w,fav/
/ppfaxmufveS ;f a&; cGijhf yKrS xkwaf 0cGi&hf wmyg//
pme,fZif;xkwaf 0cGiu hf vnf; pD;yGg;a&;tcGit hf vrf;vdk jzpfaeawmh ppfaqG/ppfrsKd ;/ ppfr_
xrf;a[mif;eJ h }uH zh HG h bmnmqdw k mrsKd ;awGukd OD;pm;ay; csay;aewmyg// pma&;q&m ppfppfawG
udk tcGit hf a&;ay; zefw;D ay;aewmr[kwb f ;l ud, k v hf al & h h ph yfrv d kd ah jym&OD;r,f// t*Fvyd af cwf
wkef;u q&m}uD; r[maqGa&;wJh olykef}uD; 0wWKvdk [mrsdK;/ OD;odef;azjrifha&;cJhwJh
oydwaf rSmufausmif; om; 0wˆKvk[ d mrsKd ; awGukd tckacwfrmS pmtkyaf cgi;f pD;tjzpfeJ ah wmif
wifciG ahf y;rSm r[kww f hJ tjyif jyefvnfxw k af 0cGiv hf nf;ay;rSm r[kwyf gb;l // tJ h h t h ckvkd
pme,fZif; topfawG csay;wmawmh ppftpd;k &udk axmufcw H hJ pmayvkyo f m;topfawG awmh
wdk;vmrSmaygh// pmayvkyfom;vdk h ajymwmaemf// pma&;q&m ppfppfawGawmhxGufay:rS
xGuaf y:vmaumif;r,f// pma&;wdik ;f pma&;q&m r[kwb f ;l qdw k mudak wmh ud, k v f vl nf;
odrmS aygah emfvkd }h uHKwH;k }uHKcku d f }uHK&mvluykd J tm;rem yg;remqufajymaerdygw,fcifAsm//
usaemfarmifprG ;f &nfyg//
D akd t ouf}uD;pum;tpDtpOfrjS zpfygonf// armifpr
AGt G ;f &nf
34 Luminary Magazine Volume 4,No.9
34
ok@d &mwGif jrefrmjynfwiG f tm%m&Sipf epfjzifh tkycf sKyfvsS u&f adS om ppftyk pf o k nf
ppfwyfwwyf. xk;H pHtwkid ;f ('Dawmifuek ;f wckudk &atmiford ;f [kqv dk sS if &atmiford ;f rnfrmS
aocsmayonf?)
avmavmq,f twku d tf cHtzJ@G tpnf;rsm;onf tar&duefEiS Ohf a&myedik if rH sm;ukd
tm;uk;d =u.? tar&duefEidk if H tygt0if Oa&myEkid if rH sm;u jrefrmEkid if . H Ekid if aH &;tay: zdtm;
ay;&efvv dk m;=u.?
xk@d twl ppftyk pf t k aejzifv h nf; w&kwEf iS &hf &S mS ;wk@d udk aemufcx H m;I Ekid if w H umESihf
tmcH&. J ? Oa&my rS jrefrmekid if t H ay: zdtm;ay; ta&;,lvsS u&f o dS nf[k ajym=uonf
&kyjf youfoufrsS omjzpfonfudk aocsmavhvm qef;ppf=unf@ygu awG@&ayvdrrhf nf?
tar&duef. zdtm;ay; ta&;,lrr_ mS vnf; orRwuvifwef. aemufyidk ;f ta&;,lr_
onfom t}uKH;0ifonfudk awG@&ayvdrrhf nf? orRwuvifwefvufxuf csKyfqx dk m;aom
pmcsKyfpmwrf;rsm;rSm tcktcsed t f xd ouf0ifvKS yf&mS ;vSsu&f aSd yonf?
,ckvuf&dS taetxm;twkid ;f w&kw²f ²²tar&duefw@dk . qufqaH &;ukt d "du xm;jy;D
jrefrmjynfta&;ukd avhvmok;H oyf=unf&h ef vkt d yfaeayonf?
yxrqk;H taejzifh pOf;pm;=unfyh gu tar&duefa':vm aiGa=u;aps;uGuaf wG usae
onf? bma=umifu h s&wmvJ´/ tar&duef&ŒJ aiGa=u;yrm%awGtm;vk;H wk;d wufjrifrh m;
atmif tar&duefu rvkyaf qmifEidk af wmhb;l vm;qkw d mukd avhvmoifah yonf?
vkyaf qmifEidk yf gonf? 'gayrJ²h ²²² aiGa=u;yrm%ukd jrifah tmif vkyaf qmifEikd yf gu
w&kyyf I dk aumif;pm;oGm;rnfrmS aocsmvSayonf? tar&duef. b¾ma&;0ef}uD;Xmexkwf
tmrcHpmcsKyfrsm;(wDbeG ;f )ukd tpkvu dk tf +yKHvu dk of rd ;f }uKH;0,f,t l ;Hk rnfrmS aocsmvSayonf?
ok@d qydk gu tar&duef. pD;yGm;a&;uH=urRmukd w&kwv f ufxJ v$t J yfovkd jzpfayvdrhf
rnf? &Si;f &Si;f ajym&&iftar&duef. t}uD;qk;H +rD&iS rf mS w&kwjf zpfayvdrrhf nf? 'ga=umifv h nf;
w&kwt f aejzifah iGqufacs;aernfh taetxm;rsK;d jzpfayonf?
bma=umifh aiGqufacs;rnfqw dk mukd jyefvnfpOf;pm;=unfyh gu w&kw, f eG af iGonf
tcsed w f u dk mvtwGi;f csujf cif;urBmht&efo;Hk aiGa=u;rjzpfeidk af o;ay?
w&kwu f vnf; tar&duefa':vmaiGudk t&efaiGa=u; taetxm;r cS sujf cif; jzKwfcs
Ekid yf gonf[k }uKH;0g;aeaomfvnf;bJ uk, d v hf nfyif;ukd }uKd;uGi;f pGyrf nft h vky²f ²²²rvkyrf mS aocsm
ayonf?
,ckEpS t f wGuf w&kwjf ynf. jyifyEkid if rH sm;ok@d &if;ES;D jrKyfErHS o _ nf 2009 ckepS Yf (56)
bDvseH ;D yg;rSsom &Sad omfvnf;bJ 2008 ckEpS Ef iS hf ruGmvSonfw h idk af tmif 2007 ckEpS x f uf (2)
q ykv d sS u&f adS yonf?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 35


35
ok@d qydk gu tar&duef²²²w&kwf qufqaH &;rSm xlrjcm;em;toGirf sK;d jzifh qufvuf
oGm;ae OD;rnfrmS aocsmvSayonf?
avmavmq,f jrefrmEkid if t H wGi;f zJ@G onf;ykt H ajccHOya'ESihf ygwo f ufIaomfvnf;
aumif; El0d ifbmv (7) &ufae@wiG jf yKvyk rf nfh a&G;aumufyEGJ iS hf aomfvnf;aumif; tqHrygaom
tajrSmufypfI a&ikEH KS wfyw d af etk;H rn q f o dk nfrmS aocsmoavmuf&adS yonf?
jrefrmEdik if t
H a&;ukd us,u f s,jf yef@jyef@ pOf;pmygu odraf rGŒeuf&KS id ;f vSayonf? ,ck
tcsed w f iG f jrefrmEkid if t
H wGi;f esLuvD;,m; wnfaqmufr_ owif;onf vwfwavm ar$;vS
ay.? w&kw. f ausmaxmufaemufcjH zifh Ekid if w H umukd tmcHcH ahJ om ²²²² tmcH&aJ om
ajrmufu;dk &D;,m;ukd vdrmR ,Ofaus;vmonfh toGio f abmrsK;d jzifh urBmt h vnfo@dk qJaG qmif
vmjyD[al om *k%, f rl j_ zifh w&kwo f nf bef;jyI aemufxyf vlru dk Ef idk if w
H ckudk zefw;D &ef pwif
ajcvSr;f aejcif;ukd ppftyk pf ak &m/ twku d t f cHrsm;yg jrefrmEkifd if . H a&&Snt f a&;ukd =unfI h tvSnhf
tajymif;rsm;udk aocsmavhvm qef;ppfavhvmoifah yonf?
aemufq;Hk vwfwavmtjctaeukd avhvmok;H oyf=unfyh gu w&kw. f ppfa&; tae
txm;t& yifv,faf &ykid ef uf tifrwefenf;yg;vSaom=umifh jrefrmjynfwiG f pD;yGm;a&;tay:
pD;t& ppfpcef;vma&mufwnfaqmufygu tdE, dN ork'&N mukd xdr;f xm;edik af yvdrrhf nf?
xk@d twl b*Fvm;yifv,fatmftwGi;f vSnv hf nfusupf m; oGm;vmEdik o f nf? ygupP
wefwiG &f adS om a&wyfpcef;ESpcf u k ta&SŒtv,fyidk ;f ukd xdr;f xm;Ekid +f y;D / awmifw&kwyf ifv,f
twGuf ykrd u dk siv f nfusupf m; vSnv hf nfEidk &f ef xkid 0f rfwckuo dk m xdr;f xm;Ekid &f ef vkt d yfae
ayonf?
ok@d &mwGi2f 012ck ESihf 2013ckEpS o f @dk a&mufvsS io f rRw [lusi;f awmif ESi0hf ef=uD;csKyf
0rfusm;aygif tygt0i 0f g&ifEh idk if aH &;orm;}uD;rsm; tem;,l=uayvdrrhf nf?
tar&duefwiG v f nf; 2012 ckwiG o f rRwa&G;aumufyGJ topfEiS hf }uK&H rnf jzpfouJo h @dk
xkid 0f rfwiG vf nf; orRwa&G;aumufyu GJ dk 2012 ck rSmyif usi;f yrnf jzpfonft h wGuf w&kw²f ²
tar&duef qufqaH &;onf tvGe}f uD;rm;aom pdraf c:csuf jzpfvmEkid af yonf?
ok@d jzpfygI jrefrmEdikd if aH &SŒa&;twGuf ppftyk pf ak &m/ twku d tf cHrsm;yg wkid ;f jynfta&;
jynfo/l jynfom;wk@d . om,m0ajyma&;wk@d udk &nf&, G +f yD; tjcm;jynfy Edik if rH sm;.tok;H cscH
tajctaersm;rS vGwaf jrmufatmif }uKd;pm;vSKyf&mS ; aqmif&u G o f mG ;=u&ef vkt d yfa=umif;ukd
vwfwavm tjctaersm;tjzpf avhvmok;H oyf wifjyvku d jf cif; jzpfayonf?
cif a rmif v G i f ( jynf )
10 / puf w if b m / 2010

36 Luminary Magazine Volume 4,No.9


36
tpd;k &ESiwhf &m;r#wr_
OD;armifarmif
(w&m;&H;k csKyfa&S ah e)

GOVERNMENT AND THE JUSTICE

txufyg acgi;f pOfrmS trSew f u,fawmh tpd;k &qdo k nfrmS tb,fenf;? bma=umifh
tpd;k &rsm;udk vdt k yf=uygoenf;? b,fvt kd pd;k &rsKd ;udk jynfow l @kd vdt
k yf=uygoenf;? w&m;rSswr_
qdo
k nfrmS tb,fenf;? w&m;r#wr_. tajccHtcsurf sm;/ w&m;rSswrSK&S&d ef rnfo@kd aqmif&u G f
=u&rnfenf;? ponfjzifh ta=umif;t&mtrsKd ;rsKd ;udk pkaygi;f I tpd;k &ESihf w&m;rSswrSK[lI
acgi;f pOf wyfjyD; urBmt h awG;tac: ynm&Sirf sm;/ Oya'ynm&Sirf sm; jrefrmedKifi. H acgi;f aqmif
rsm;ESihf ynm&Sit f csKd Œ. t"dyg` ,zf iG q hf ckd surf sm;udk az: jya&;om;jcif; jzpfygonf?
4if;tjyif ,ae@jrefrmedKifiw H iG f vGwv f yfI w&m;r#wpGm usi;f yjyD;pD;cJah om 1990
a&G;aumufy&JG v'fukd y,fzsuI f ,QKvuf&dS (e²t²z)tpd;k &u vGwv f yfI w&m;r#wpGma&;qGJ
xm;ygonfqakd om 2008 zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'udk toH;k csvsuf 2010 a&G;aumufyJG Oya'udk
xkwjf yefjyD; 2010 a&G;aumufyu JG kd usi;f y&ef pDpOfaejyDjzpf&m u|eaf wmfw@kd jrefrmEdik if o H m;
wdik ;f &if;om; jynfot l m;vH;k (21) &mpktwGi;f wGif wpfausmjh yefppftm%m&Siw f @kd . tkycf sKyfr_
atmuf wGif usa&muf&ayawmhrnf? xk@d a=umifh tqdyk g ppftm%m&Sif wd@k . aqmif&u G rf _
t00onf w&m;r#wr_r&So d nfukd od=uap&ef&nf&, G If tpd;k &ESiw hf &m;rSswr_ [k acgi;f pOf
wyfvu kd jf cif; jzpfygonf?
tjidr;f pm; tar&dueforRw=uD; MR.BILL CLINTON a&;aom HOPE AND HIS-
TORY pmtkyw f iG f “tpd;k &qdo k nfrmS jynfoŒl 0efxrf;yifjzpfonf” [k a&;om;cJah vonf (GOV-
ERNMENT WAS THE SERVANT OF THE PEOPLE)) ? wu,fawmh jynfow l @kd xrH S tcGef
trsKd ;rsKd ; aumufcI H vcay;xm;jcif;jzpfonf? xd@k a=umifh tpd;k &qdo k nfrmS jynfou l cef@tyf
aom tpd;k &rsKd ;omjzpf&rnf? tu,fI jynfou l cef@tyfaom tpd;k &rsKd ;r[kwyf J tzGŒJ tpnf;
wpfck Oyrm-ppfwyf (od@k ) tm%m,pfr;l aom vlwpfp. k OD;aqmifra_ tmufwiG f usa&mufae
aom jrefrmEdik if u H o hJ @kd wdik ;f jynfrsKd ;wGif ,QKjyKvyk rf nfjzpfaom 2010 a&G;aumufyu JG kd axmufcI H
vuf c H u sif ; yrnf qd k y gu aemuf a y:ayguf v mrnf h tpd k ; & tquf q uf o nf
jrefrmEdik if t H wGi;f wGif w&m;0ifvo l wfciG &hf &Sx d m;jcif;/ Oya'jyKI edKifxufp;D eif; jyKedKifjcif;/
vlom;csif;pmemr_ r&Sdonfh vkyf&yfrsm;udk w&m;0ifaqmif&Guf Edkifjcif;/ EdkifiHtwGif;ae
Luminary Magazine Volume 4,No.9 37
37
wdkif;&if;om;jynfolwdk@. at;csrf;pGmaexdkifr_udk w&m;0ifzsufqD;edKifjcif;/ EdkifiHawmfydkif
ajray:ajratmuf o,HZmwrsm; udk rdrw d @kd yikd o
f uJo h @kd rw&m;Oya'jyKI xkw, f l
toH;k jyKEdik jf cif; ponfjzifh Oya'abmiftwGi;f rS w&m;rSswrSK uif;rJph mG aqmif&u G ef Kd ifawmh
ayrnf?
,QK e²t²z tpd;k &.aqmif&u G jf yD;cJah omudprP sm;
1988 ta&;tcif;
1990 a&G;aumufy&JG v'f
2003 'Dy&J if;ta&;tcif;
2007 oHCmhta&;tcif;
2008 zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'
2010 a&G;aumufyOJG ya' ponfjzifh Edik if EH iS yhf ufoufaom udpt P rsKd ;rsKd ;wd@k onf vH;k 0
w&m;rSswr_r&Sad y?
xd@k a=umifh rnfonfh tpd;k &yifjzpfap rdrw d &m;r#wpGm aqmif&u G cf yhJ gonf qdak om
oufaojy&ef wm0ef ( BURDEN OF PROOF ) onf tqdyk g tpd;k &xHwiG o f m usa&mufay
onf? tpd;k &qdo k nfrmS edKiif w H pfct k wGuf tvGet f a&;}u;D ayonf? tpd;k &tzGŒJ rsm;wGif tqdyk g
ta&;=uD; yk*Kd~ vfw@kd vdt k yfayonf? jynfow l @dk . touft;kd tdrf pnf;pdrw f @kd ukd Oya't&
umuG,af y;&ef/ jynfow l @kd .use;f rma&;udk apmifah &Smufra_ y;&ef/ jynfow l @kd . vlr'_ u k rQ sm;udk
ulnaD y;&ef/ ynma&;/ aea&;xdik af &;/ pD;yGm;a&; ponfjzifh jynfow l @kd . vdt k yfcsut f rsKd ;rsKd ;wd@k u/kd
rdrw
d @kd . tusKd ;pD;yGm;udk riJu h u G yf J aqmif&u G af y;aom tpd;k &rsKd ;udo k m vdt k yf=uayonf?
jynfow l @k u
d vnf; rdrw d @kd . touft;kd tdrf pnf;pdrw f @kd ukd umuG,af y;Edik rf nfh tpd;k &rsKd ;udo k m
cef@tyf&ayrnf?
tpdk;&rsm;onf tjynfjynfqdkif&m vlr_tzGJŒtpnf;rsm;ESifhvnf; jynfolwdk@
tusKd ;twGuf jidr;f csr;f pGm twlvufwJG aqmif&u G =f u&rnf? Edik if w H iG ;f ae Edik if o H m;wdik ;f tm;
wlnaD om Edik if aH &;aqmif&u G rf _ (EQUAL POLITICAL RIGHTS)) tcGit hf a&;rsm; &&S&d ef
tpdk;&wdk@u az:aqmifay;&rnf? w&m;r#wjcif;udk EdkifiHawmf. trsdK;om;a&;wm0ef
wpf&yfozG,f ,lqI aqmif&u G af y;&ef tpd;k &rsm;.wm0ef omjzpfonf (JUSTICE IS THE
RESPONSIBILITY OF THE NATION)) ? tpd;k &wd@k onf jynfow l @kdvv kd m;aom 'Dru kd a&pDpepfukd
az:aqmifay;jcif;ESihf jynfow l @kd ud,k wf ikd f rdr=d udKufEpS o f uf&m tpd;k &rsm;udk a&G;cs,Ef ikd &f ef
aqmif&u G af y;jcif;onfvnf; trsKd ;om;a&; wm0efwpf&yfyif jzpfonf?
xdu
k o hJ @kd trsm;qENukd aqmif&u G &f ef ysuu f u G jf cif;ESihf rdrvd o kd vdk Oya'jyKjcif;onf
wpfudk,faumif;qefjcif;yifjzpfonf? w&m;r#wjcif;udk vdkcsifaom tpdk;&rsm;onf

38 Luminary Magazine Volume 4,No.9


38
w&m;rSswonfh Oya'rsm;udk a&;qG&J ayrnf? tkycf sKyforl sm;twGuf bufvu kd f ((BIAS))
xm;aom Oya'rsm;udk a&;qGjJ cif;rjyK&ay? jrefrmEdik if w H iG f 1965 ckEpS f jrefrmhq&kd , S v f pf
vrf;pOfygwD ES;D aESmzvS,yf w JG iG f xdtk csed u f ygwpD nf;&H;k a&; A[dak umfrwD OuUX Adv k cf sKyf}uD;
ae0if;u “Oya'udk vkyw f ,fqw kd m txufp;D &wJh vlwef;pm;u olŒtcGit hf a&;udk umuG,zf @kd
t+rJvyk x f m;wmjzpfw,f/ olw@kd tusKd ;udk umuG,zf @kd vkyx f m;wmjzpfw,f/ r[ef&ifzsuf
'Djyifwpfenf;eJ@ jyefvyk /f u|eaf wmfw@kd jzpfapcsiw f m uawmh/ u|eaf wmfvyk w f hJ Oya'awG[m
r#wapcsiw f ,f/ od@k ayr,fv h nf; apwemawmh r#wapcsiw f ,f r#wcsiaf yr,fh r#wvd@k r&bl;/
olutpdkiftcJeJ@ txufu&Sdaew,f” [lI ajym=um;cJhbl;avonf? tqdkyg rdef@cGef;udk
aumufEw _ =f unfrh nf qdyk gu jrefrmEdik if w H iG f usio hf ;kH cJah om Oya'rsm;onf 1962 ckEpS rf S
,ae@txdqv kd #if ESpaf ygi;f (48) ESpw f ikd f w&m;r#wr_ r&Sad om Oya'rsm;jzifh tkycf sKyfvmcJjh yD;
r[kwyf gavm?
trSet f rSm;/ wm0ef0wW&m;/ tcGit hf a&;/ w&m;rSswr_ ponfh a0g[m& trsKd ;rsKd ;wd@k
onf Edik if aH &;/ Oya'e,f ponfh ae&mrsm;wGio f m oH;k jcif;r[kwyf /J vlra_ vmutwGi;f aexdik f
aygi;f oif; qufqaH &;/ pD;yGm;a&; ponfjzifh vlrq _ ufqaH &;e,fy,f tm;vH;k wGiyf g oH;k aom
a0g[m& rsm; jzpf=uygonf?
Oya'onf pwif j yKpOf t cguyif rS e f u ef I w&m;r#wr_ & S d & ef vd k a yonf ?
ta&;t}uD;qH;k tcsuf wpfcrk mS Edik if o H m;wd@k . tcGit hf a&;rsm;udk ydwyf ifaom Oya'rsm;udk
a&;qGt J yk cf sKyfaom tpd;k &rsm;udk Edik if o H m;wd@k u vufrcHyJ rdrw d @kd &&Srd nfth cGit hf a&;rsm;udk
awmif;qdv k mygu tpd;k &rsm;bufrS vufeufpu JG ikd f wduk cf u kd zf suq
f ;D aom tqdyk gtpd;k &rsm;udk
jynfow l @kd u tvdrk &S=d uay (ONE OF THE MAIN THINGS WE DON’T WANT THE
GOVERNMENT TO DO IS INVADE OUR RIGHTS)) ?
+yD;qH;k cJjh yDjzpfaom 20 &mpktwGi;f wGif 1914 ckEpS rf S 1918 ckEpS t f xd (4) ESpw f ikd w
f ikd f
yxrurBBmppf}uD; jzpfco hJ nf? wzef 1939 ckEpS rf S 1945 ckEpS t
f xd (6) ESpw f ikd wf ikd f 'kw,
d urBmB
ppf}uD; jzpfcjhJ yefonf? tqdyk g 'kw, d urBBmppf=uD; udv k nf; vG,u f pl mG jyD;pD;cJoh nf r[kwaf y?
1945 ckEpS rf mS yif *syefeKd ifiH [D&&kd ;DS rm;jrdKŒESihf em*gpmuD jrdKŒwd@k ukd t%kjrLAH;k rsm; =uJcsjcif;jzifh
vlom;rsdK;EG,f tajrmuftrsm; aoa=uysufpD;apjcif;jzifh tqHk;owfcJh&onf? tqdkyg
t%kjrLAHk;(odk@)t%kjrLvufeufrsdK;udk ,aejrefrmedKifiH. ppftpdk;&u &,lydkifqdkif&ef
=udK;pm;vsuf &Sad yonf?
'kwd,urBBmppf}uD;+yD;qHk;csdefwGif yxrurBBmppfjyD;csdefumvu taumiftxnf
raz:Edik cf ahJ om Edik if aH ygi;f csKyftoif;}uD;(LEAGUE OF NATION))udu k rBBmu h v k or*~ tzGŒJ }uD;
(UNITED NATION) [lI topfxyfrz H ŒJG pnf;um tcsuf (30) ygaom ukvor*~ vlŒtcGit hf a&;

Luminary Magazine Volume 4,No.9 39


39
a=ujimpmwrf;yg tcsurf sm;udk av;pm;vdu k ef mygrnf [k tzGŒJ 0ifEikd if rH sm;u vufrw S af &;xd;k I
1948 ckEpS f 'DZifbmv (10) &ufae@wiG f nDvmcH}uD;u twnfjyKcJah vonf? od@k &mwGif
jrefrmhppftpd;k &acgi;f aqmif rsm;onf tqdyk ga=ujimpmwrf;yg tcsurf sm;udk azguzf suu f sL;vGef
vsu&f o dS nfukd urBBmu h v k or*~tzGŒJ }uD;ESihf tzGŒJ 0ifEikd if t
H rsm;u od&+dS yD;jzpfavonf?
(20) &mpkEpS t f wGi;f jzpfymG ;cJah om ppf tedXm&Hrk sm;udk urBBmol urBmB om; rsm;u
a=umuf&GHŒI (20) &mpkukefcgeD;wGif urBBmay:&Sd ppfacgif;aqmifESifh tm%m&Sifrsm;udk
wdik ;f jynftoD;oD; wGif jynforl sm;u awmfveS cf =hJ u&m (21) &mpkt0ifwiG f urBmB ay:wGif
ppfacgi;f aqmiftcsKd Œom useaf eawmhonf? tenf;i,fr#om useaf eaom ppfacgi;f aqmif
xJwiG f jrefrmEdik if o H nfvnf; tygt0ifjzpfavonf? tqdyk g ppfacgi;f aqmifw@kd onf rdrw d @kd
tm%musqif;rSm udak =umufI vlŒtcGit hf a&;/ vlom;wd@k &&Scd pH m;edKifrnfh tcGit hf a&;rsm;udk
vduk v f yH wd yf ifjcif;jzifh umuG,f =uavonf?
wpf,o l efpw d &f adS om w,loef0g' &Sad om (od@k ) rdrEd iS hf rdrt d zGŒJ om aumif;atmif
vkyEf ikd o f nf/ rdrw d @kd vyk of r#om rSeo f nf [krrd u d ,
kd u
f kd b0ifjrifh txif}uD;pdw&f adS om olrsm;
tkycf sKyfonfh Edik if rH sm;&Sd tpd;k &rsm;wGif trSew f &m;ESihf w&m;rSswr_ (TRUTH AND JUSTICE)
r&SEd ikd af y? (AT THIS MORE CONCRETE LEVEL WE HAVE NO POSITIVE REASON FOR
THE RIGHT ANSWER AND THE JUSTICE)
Oya'rsm;udk jyKonft h cgwiG vf nf; w&m;rSswr_ udk tpOfpOf;pm;I jyK&rnf jzpfovdk
urBBmhEdkifiHtoD;oD;. tjrifwGifvnf; w&m;rSswr_&Sdonf [k vufcHEdkifaom Oya'rsm;
jzpf&ayrnf? urBmB Eh ikd if tH rsm;ESihf urBmB t h zGŒJ tpnf;toD;oD;u vufcu H sio
hf ;kH aeaom pnf;rsO;f
pnf;urf; Oya' rsm;udk zDvmqef@usiI f rdrEd ikd if H rdro
d abmus Oya'jyK jcif;rsm;udk ,ae@
(21) &mpkacwfwiG f vlŒ,Ofaus;r_EiS hf vlrt _ zGŒJ tpnf; (HUMAN NATURE AND SOCIETY)
rsm;u vufrcHawmhay?
vlŒtcGit hf a&;udk tajcjyKwJh 'Dru kd a&pD jyKjyifajymif;vJa&;rsm;onf ,Ofaus;r_
cdkifrmr_/ vlr_a&;wnfjidrfr_ ESifh trsdK;om;vHk+cHKa&; qdkwJhemrnfawGeJ@ wyfjyD; tm%mydkif
tpd;k &awG&ŒJ wm;qD;ydwyf ifjcif;udk cHae&ygw,f? (a':atmifqef;pk=unfa&;aom/ FREEDOM,
DEVELOPMENT AND HUMAN WORTH pmwrf;udk nDvif;quf bmomjyef)
(21) &mpkxw J iG f Edik if tH rsm;usio hf ;kH aom Edik if aH &; pepfrmS vlom;csi;f (od@k ) Edik if o
H m;
csi;f tjiif;yGm;r_ukd ajymqdk aqG;aEG;wdik yf ifjcif; (POST MODERN CULTURE OF TALK)
yifjzpfonf?
,QK wnfqOJ ya'onf rSe. f rSm;. (WHAT IS OBJECTIVELY RIGHT OR WRONG)
qdo k nfrsm;udk 'Dru
kd a&pD usiphf Ofrsm;ESit hf nD a&;qGx J m;aom tajccH Oya'abmiftwGi;f rS

40 Luminary Magazine Volume 4,No.9


40
wdik yf ifaqG;aEG; jiif;ckejf cif;jyK&ayrnf?
xd@k a=umifh a':atmifqef;pk=unfu olr.pmwrf;wGif 'Dru kd a&pD. vGwv f yfpmG
aqG;aEG;Edik jf cif;ESihf jiif;ckejf cif;"avhonf vufeufuikd f yÃdyuQrsm; vkypf &mrvdyk J rwlujJG ym;r_
awGukd ajz&Si;f apEdik o f nf[k n$ejf ycJah vonf?
tpd;k &qdo k nfrmS jynfoŒl qENjzifh a&G;cs,w f ifajrmufcx H m;&aom olrsm; jzpf=uonf?
xd@k a=umifh jynforl sm;twGuf tusKd ;&Sad prnfh vkyif ef;rsm;udk jynforl sm;. ud, k pf m; aqmif&u G f
ay;aeolrsm;omjzpf&rnf? tqdyk geKd ifi. H ydik &f iS rf sm; r[kw=f uay? xd@k a=umifh jynfow l @kd onf
vnf; tqdyk gtpd;k &rsKd ;wd@k . aus;u|erf sm; tcdik ;f taprsm; r[kw=f uay? tpd;k &wd@k . ay;or@,l
au|;wmpm; cdik ;f wmvkyf jyefrajym&qdak om Oya'rsKd ;udk 'Dru kd a&pD az:aqmifaeaom (21)
&mpk acwfwiG f tvdrk &S=d uay? xk@d a=umifh tpd;k &tzGŒJ 0ifv=l uD;rsm;udk t*Fvyd t f ac:ta0: jzifh
(REPRESANTATIVE) jrefrm tac:ta0: jzifh (ud, k pf m;vS,)f [kac: =uonf? wu,fawmh
jynf o l w d k @ ud k , f p m; Ed k i f i H u d k tk y f c sKyf o nf j zpf I jynf o l Πud k , f p m;vS , f (PUBLIC
REPRESANTATIVE) [kac: =uonf? usO;f ajrmif;aom Edi k if aH &; tjrif&adS om (NARROW
POLITICAL SENCES) Edi k if rH sm;wGif Edik if aH cgi;f aqmifrsm;onf jynforl sm;udk tm%mjzifh
csed ;f ajcmufjcif; Oya'jyKI tEdik t f xuf jyKjcif;rsm; jyKvkyv f su&f o dS nfukd rsuaf rSmufacwfwiG f
vufrcHawmhay? tqdkyg tpdk;&rsm;udk jyefvnfjzKwfcsI ppfrSefaom 'Drkdua&pDpepf
udw k nfaqmuf Edik &f ef awmfveS f =u&ayrnf?
w&m;rSswjcif;qdak om a0g[m&udk bmoma&; ESihf Edik if aH &;avmu e,fy,fwiG f
t"du ta&;}uD;qH;k tcsut f jzpfawGŒ&avonf? (JUSTICE IS ONE OF THOSE CORE
MORAL AND POLITICAL TERMS) vlŒabmifavmu}u;D wpfcv k ;kH twGuf ta&;t}u;D
qH k ; a0g[m&vnf ; jzpf a yonf ? (WHICH CLAIM UNIVERSAL IMPORTANCE)
Edik if aH &;e,fy,f/ vlrp_ ;D yGm;a&;e,fy,f wd@k . qufqaH &;A[dck surf [kvnf; ac:qdEk ikd af yonf?
xd@k a=umifh urBBmay:&Sd acwftqufquf rS awG;ac:ynm&Sirf sm;ESihf Oya'ynm&Sif
rsm;/ urBmB ESiv hf o
l m; tusKd ;jyKvkyif ef;rsm;udk a&SŒaqmifa&SŒ&Guf jyKcJo h rl sm;u vlom;wd@k .
ta&;t}uD;qH;k udprP sm;xJwiG f ydI k ta&;}uD;aomudpo P nf w&m;rSswjcif;yif jzpfa=umif;udk
vrf;n$eo f ifjycJah vonf? xdrk w S qifh acwfrsm; wjznf;jznf; ajymif;vJvm&mrS w&m;rSswjcif;
onf vlom;tm;vHk;. tcGifhta&;yif jzpfa=umif;udk urBBmh vlŒ,Ofaus;r_e,fy,fu
vufcu H sio
hf ;kH vmonfukd awGŒ&avonf? (OVER SHADOWED BY THE GLOBAL
ATTENTION BEING ACCORDED TO HUMAN RIGHTS)
a,bl,stm;jzifh w&m;rSswpGm aqmif&Guf=ujcif;rsm;wGif aqmif&Gufr_trsdK;rsdK;
&Sdayonf? wpfcgwpf&HwGif uvJhpm;acsjcif;onfvnf; w&m;r#wr_ [k vufcH&aom

Luminary Magazine Volume 4,No.9 41


41
tajctaersKd ;vnf; &Scd ahJ yonf? (JUSTICE IS NORMALLY THE LANGUAGE OF
COMPLAINT AND SOMETIMES REVENGE)
bDpD 2000 ckEpS w f iG f rufqykd akd w;rD;,m; wdik ;f jynf (MESOPOTAMIA) udt k yk pf ;kd
cJah om bk&if[mrl&mbD (HAMURABI) onf yk'rf (282) ckygaom Oya'rsm;udk jyXmef; cJ&h m
[mrl&mbD ud"k Oya' [lI trnfwiG cf ahJ vonf?(CODE OF HAMURABI)
tqdyk gOya'rsm;rSm jypfrw _ pfct k wGuf w&m;r#wr_ &Sad p&ef [kqu kd m jypfr_ usL;vGeo f l
wpfOD;onf tjcm;wpfOD;tm; rsufvHk;wpfzuf uef;oGm;atmif aqmif&Gufjcif;(odk@)
oGm;wpfacsmif; qH;k oGm;atmif aqmif&u G jf cif;jzpfygu tqdyk gjyKvkyo f l w&m;cHtm; rsuv f ;kH
jyefazmufypfjcif;/ oGm;jyefEw
_ yf pfjcif; ponfjzifh tjypfay;aom enf;rsm;udk usio hf ;kH cJ=h uavonf?
(tqdyk gOya'rsm;rSm AN EYE FOR AN EYE, A TOOTH FOR A TOOTH [k ac:qdk
cJ=h uavonf? od@k ro S m epfemoltwGuf w&m;r#wonf[k ,lqcJ=h uavonf? vlowfr_
usL;vGeyf gu w&m;cHtm; ao'%f tjypfay;aomenf;udk oH;k cJ=h uavonf?
aemifacwfrsm; wpfjznf;jznf; ajymif;vJvm+yD; xdkuJhodk@tjypfay;jcif;onf
wpf&m;rSswyg.avm´ qdkaom oHk;oyfcsuftrsdK;rsdK; ay:xGufvmjyD; w&m;r#wjcif;.
t"dy`g,fudk trsdK;rsdK;&SmazG az:xkwfvmcJh&mrS rsufarSmufacwf vlaer_pepf ESifhEdkifiHa&;
e,fy,fwiG f w&m;r#wr_ onf t"du tusq;kH ESihf wefz;kd t&Sq d ;kH [lI awGŒ&Scd =hJ uavonf?
xdrk w
S qifh vlrsm; wpfO;D ESiw hf pfO;D qufqaH &;wGif vnf;aumif;/ wpfEikd if EH iS hf wpfEikd if H
qufqaH &;rsm;wGif vnf;aumif;/ rnfo@kd w&m;r#wpGm aqmif&u G =f uyHu
k kd avhvm rSww f rf;wif
cJ=h uavonf?
Oya'jyKonfq&kd mwGif w&m;r#wr_&pdS mG Oya'jyK&rnfjzpfonf? (TIE BETWEEN
LAW AND JUSTICE) pnf;rsOf;pnf;urf;onf w&m;r#wr_&Sdygu/ Oya'wdk@onfvnf;
w&m;r#wr_ &Sad yvdrrhf nf? (IF THE RULE IS JUSTIFIES, THE LAW IS JUSTICE)) ? tqdyk g
jyKvkyxf m;aom tajccHOya'onf w&m;rSswr_&pdS mG jyKvkyx f m;jcif;jzpfygu/ tajccH
Oya'udk tajcjyKI ay:ayguv f maom a&G;aumufyq JG ikd &f m pnf;rsO;f pnf;urf;wd@k onfvnf;
w&m;r#wr_ &Sad yvdrrhf nf? (IF THE CONSTITUTIONAL LAW IS JUSTIFIES˜ THE FOL-
LOW OF ELECTION RULE ARE JUSTICE)
w&m;r#wjcif;onf vlŒabmifavmu twGuf ta&;}uD;qH;k jzpfouJo h @kd Ekid if aH &;
avmu twGuv
f nf; wefz;kd t&Sq
d ;kH jzpfavonf?(JUSTICE IS ALWAYS THE PRIME
SOCIAL AND SUPREME POLITICAL VALUE)
ppfwyfqo kd nfrmS vufeufuikd f tzGŒJ tpnf;wpfcjk zpfonf? t&m&mudk trSet f rSm;
csichf sed af 0zefr_ r&Syd J vufeufjzifo
h m ajz&Si;f avh&odS nf? tqdyk gvufeufuikd f tzGŒJ twGi;f

42 Luminary Magazine Volume 4,No.9


42
toH;k jyK&eftwGuf csrw S x f m;aom pnf;rsO;f pnf;urf;rsm;udk jynforl sm; (t&yfbuf) =um;wGif
toH;k jyKI r&ay? Oyrm? ? jrefrmppfwyfxw J iG f t+rJwrf; toH;k jyKaeaom pum;wpfcrk mS
“a&bl;ayguw f mudk rvdck sib f ;l a&ygwmyJvckd siw f ,f” [k ppfAv kd f ppfacgi;f aqmifw@kd ajymavh
&S=d uonf? tqdyk gppfAv kd wf @kd jynfoŒl =um;a&mufvmaomtcgwiG v f nf;/ tqdyk gpum; udyk if
tkycf sKyrf _ enf;ynmwpfck ozG,f rSw, f =l u+y;D ajym=uavonf? wu,fawmh tqdyk g pum;rSm
ppfwyftwGi;f toH;k jyKygu rSeu f efayonf? ppfwu kd af epOftwGi;f a&SŒwef;ppfrsuEf mS wGif oH;k ygu
ydI k rSeu
f efayvdrrhf nf? jynfow l @kd =um;wGirf l rayguaf o;aom a&bl;udak y;I cyfcikd ;f &rnf?
qdkvdkonfrSm “a&bl;taygufeJ@wlwJh w&m;r#wr_ r&Sdonfh Oya'rsm;jzifh a&cyfcdkif;ovdk
jynforl sm;udk tkycf sKyfI r&edKifay”? xdu k o hJ @kd jyKvkyjf cif;jzifh jynfoEl iS hf ppftpd;k &wd@k onf
w&m;rSswjcif; ta=umif;udk ajymqd&k mwGif t+rJwrf; ajymif;jyeftcsKd ;usouJo h Œdk jzpfaeayvdrhf
rnf? (IT IS JUST FOR AN ARMY GOVERNMENT TO ACT IN ONE WAY, BUT
EQUALLY . IT IS JUST FOR PUBLIC TO ACT IN A QUITE DIFFERENT WAY, SO THAT
JUSTICE VARIES BETWEEN SITUATION AND SITUATION.)
urBBmOh ya' ynm&Sirf sm;ESihf awG;ac:ynm&Sirf sm;u w&m;r#wjcif;. t"dym` ,fukd
zGiq hf &kd iS ;f jy&mwGif w&m;r#wjcif;qdo k nfrmS rSeu f efjcif; trSeaf jymjcif;[k yif t"dym` ,f zGiahf v
onf? (“TRUE” OR “CORRECT” IS A MEANING OF JUSTICE)
vGwv f yfpmG ajymqdck iG hf vGwv f yfpmG a&;om;cGihf vGwv f yfpmG awG;ac: Edik cf iG &hf jdS cif;jzifh
vlw@kd onf rdrw d @kd xwH iG &f adS eaom ud, k yf ikd t
f &nftcsi;f rsm;udk ydrk akd umif;rGeaf tmif aqmif&u G f
Edik rf nfjzpfonf? wpfenf;tm;jzifv h nf; vGwv f yfpmG a&;om;xkwaf zmf ajymqdEk ikd cf iG &hf jdS cif;jzifh
trSew f &m;rsm;onfvnf; aysmufu, G jf cif;r&Syd J rdrw
d @kd . b0 wpfoufwmwGif trSm;enf;Edik f
or# enf;atmifvnf;aumif;/ vlom;tusKd ;jyKvkyif ef;rsm; aqmif&u G jf cif;jzifv
h nf;aumif;/
vlvcl si;f qufqaH qmif&u G =f u&mwGif w&m;r#wr_ udOk ;D pm;ay; vm=uayvdrrhf nf?
wu,fawmh vlw@kd .b0wGif wd;k wufrKS &S&d ef rdru d ,
kd wf ikd f &SmazG&rnfjzpf+y;D xdu k o hJ @kd
&SmazG&mwGif vGwv f yfpmG ajymqdak qG;aEG;wdik yf ifjcif;onfvnf; ta&;=u;D aom ta=umif; t&m
wpfcyk ifjzpfonf? (IN HUMAN LIFE ANY MORE THAN WE CAN UNDERSTAND THE
IMPORTANCE OF FREEDOM OF SPEECH ITS ROLE IN PROMOTING HUMANSELF)
Oya'abmiftwGif;rS w&m;rSwr_ (JUSTICE IN LAW) qdkonfrSm r&Sdrjzpf
tvGet f a&;}uD;ayonf? Oya'ESin hf n
D w
G rf _ r&Syd aJ omfvnf;aumif;/ ta=umif;jycsuf cdik v
f rkH _
r&Syd J aomfvnf;aumif;/ vHak vmufaomoufao / cdik rf maomoufao / ,kw&dW adS omoufao
jyr_r&Syd J aomfvnf;aumif; vlwpfa,mufukd zrf;qD;csKyfaESmif tjypfay;jcif;cH&ygu Oya't&
w&m;rSswr_ r&SEd ikd af y? (IF A PERSON IS PUNISHED WITHOUT PROOF OF THE OCCUR-
RENCE OF SUCH CONDUCT THIS IS A PARADIGM EXAMPLE OF LEGAL INJUS-

Luminary Magazine Volume 4,No.9 43


43
TICE ANYTHING LESS IN UNFAIR AND UN JUST)
Edik if oH m; wpfa,mufonf tpd;k &. rw&m;Oya'rsm;t& (od@k ) Oya'ESirfh nDaom
jyKvyk rf r_ sm;t&/ Oya'a&;&m tcGit hf a&;(LEGAL RIGHTS) rsm;qH;k &SKH ;epfemonft h cg ukpm;&ef
vdktyfygonf? tcGifhta&;ESifh ukpm;r_ [lonf 'GefwGJvsuf &Sdaeonf? tcGifhta&;&Sdv#if
,if;tcGit hf a&;udk xdcu kd ef pfemonft h cg ukpm;r_&&dS ygrnf? jypfr_ ESijhf ypf'%f(CRIME AND
PUNISHMENT) uJo h @kd yifjzpfonf? vlwpfa,mufonf jypfrw _ pfck usL;vGeo f nft h cg xdjk yKvyk rf _
twGujf ypf'%fay;jcif;cH&rnf? Oya'a&;&m w&m;r#wr_ (LEGAL JUSTICE) &Sjd cif;yifjzpfonf?
tcGit hf a&;qdo k nfrmS Oya'a&;&m tcGit hf a&;udk qdv
k ckd si;f jzpfonft h wGuf vlwpfa,muf.
Oya' a&;&m tcGit hf a&; epfemqH;k &SKH ;rSt k wGuf Oya'a&;&mukpm;r_ (LEGAL REMEDY)
&S&d ygrnf?
Oyrm? ? vlwpfa,mufonf touf (18) ESpf jynfjh yD;onft h wGuf rJay;ydik cf iG &hf dS
ovd/k rJ ray;yJ vnf; aeEdik cf iG &hf o dS nf? tusiphf m&dwq W ikd &f m jypfru _ sL;vGex f m;I ypf'%fuscH
&zl;olrS vGI J a&G;aumufyJG 0ifa&mufa&G;cHyikd cf iG &hf o dS nf? (tusiphf m&dwq W ikd &f m jypfrq _ o kd nfrmS
- cd;k r_/ "g;jyr_/ vk,ufr/_ vlowfr/_ rk'ed ;f r_ ponfjzifh vlŒywf0ef;usiEf iS hf rdru d ,kd u f x kd cd ukd f
epfemapr_rsm; jzpfonf?)
wzef 4if;ukpm;r_rsm;udk omwlnrD #r_ qdik &f mukpm;r_ ( EQUATABLE REMEDY )
[kac:onf? ,if;ukpm;r_rmS jypf'%fay;jcif; avsmaf =u;ay;jcif;rsKd ; r[kwyf J tr_upd w P pfcu k kd
oD;jcm; aqmif&Gufapjcif;( SPECIFIC PERFORMANCE ) ESifh tr_udpP wpf&yf&yfudk
raqmif&u G af p&ef wm;jrpfjcif;( INJUNCTION ) wd@k jzpfygonf?
omrmefr[kwaf om omrmefxufx;l uJaom ukpm;r_rsm;udk txl;ukpm;r_ (EXTRA
ORDINARY REMEDY ) [k xyfrH jyXmef;xm;ygonf? (Oyrm-jrefrmEdi k if w H iG f jrefrmEdik if o H m;
wdik ;f &if;om;jynfol tm;vH;k . acgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unftm; e²t²z ppftpd;k &.
rw&m; tr_qif zrf;qD; jypf'%fay;jcif;udk cHae&onfjzpfI a':atmifqef;pk=unfonf
txl;ukpm;r_ukd cHpm;&,lyikd cf iG &hf ydS gonf? tqdyk gtxl;ukpm;r_t& pmc|et f rde@f ( WRITS )rsm;
awmif;cHI epfemol twGuf ukpm;ay;jcif;jzpfygonf?
4if;udk tm%mt& xkwjf yefaom pmc|et f rde@f rsm;( PREROGATIVE WRITS ) [k
ac:onf? pmc|eftrdef@rsm; xkwfay;Edkifonfh tm%m( WRITS JURISDICTION ) udk
tjrifq h ;kH w&m;&H;k ( HIGH COURTS ) od@k tyfEiS ;f xm;ygonf? rdrd tcGit hf a&; xdcu kd ef pfem
olonf Edik if . H tjrifq h ;kH w&m;&H;k od@k rdr.d epfemr_ukd ukpm;ay;yg&ef avsmufxm;&ygonf?
pmc|et f rde@f rsm; xkwI f epfemr_ukd ukpm;ay;jcif;. &nf&, G cf surf mS tm%mydik t f pd;k &
wd@k . vkyaf qmifcsuo f nf rSeu f efI w&m;r#wr_ &S&d eftwGujf zpfonf?

44 Luminary Magazine Volume 4,No.9


44
Oyrm? ?ppftpd;k &u a':atmifqef;pk=unftm; rw&m;tr_qif zrf;qD; xm;jcif;ud/k
jrefrmEdik if . H tjrifq h ;kH w&m;&H;k jzpfaom w&m;&H;k csKyfwiG f a&SŒawmfoiG ;f pmc|et f rde@f ( WRIT
OF HABEAS CORPUS ) xkwa f y;yg&ef avsmufxm; awmif;qdEk ikd o f nf?
a&SŒawmfoiG ;f pmc|et f rdeŒf qdo k nfrmS tm%mydik t f pd;k &wd@k onf Edik if o
H m; wpfa,muf
udk cdik vf akH om ta=umif;jycsurf &Syd J rw&m;zrf;qD; csKyfaESmifxm;r_rsKd ;wGif tpd;k &rS xdo k @kd zrf;qD;
csKyfaESmifxm;&onfh ta=umif;udk w&m;&H;k od@k wifjy&ef trde@f ay;csi;f jzpfonf? wenf;tm;jzifh
qdv k #if Edik if oH m;wdik ;f wGi&f adS om vGwv f yfr_ tcGit
hf a&;( RIGHTS OF LIBERTY ) udx k yd g;jcif;rS
pmc|et f rde@f u umuG,af y;jcif;jzpfonf? Edik if aH &;ESihf oufqikd af omudprP sm;wGif toH;k rsm;aom
pmc|et f rde@f rsKd ;jzpfonf?
tpd;k &wd@k onf Oya'abmiftwGi;f rS w&m;r#wr_ukd aqmif&u G &f mY obm0w&m;
r#wr_ enf;Oya'rsm; ( RULES OF NATURE ) udk rqef@usiyf J w&m;pD&ifouJo h Œkd jyKvkyf
aqmif&u G &f ef wm0ef&o dS nf? (HAVING DUTY TO ACT JUDICALLY)
xd@k a=umift h *FvefeKd iif H HOUSE OF LORD rS w&m;ol=u;D csKyf LORD HEWART u
“w&m;rSswr_ukd aqmif&u G &f rkH #ru ,if;od@k aqmif&u G af eaom ta=umif;udk trsm;jynfol
Edik if o
H m; rsm;u oHo, uif;&Si;f pGm jrifawGŒap&rnf” [kajym=um;cJah vonf? (JUSTICE
SHOULD NOT ONLY BE DONE˜ BUT SHOULD MANIFESTLY AND
UNDOUBTEDLY BE SEEN TO BE DONE).
w&m;rSswjcif;ESifh 'Drdkua&pD ( JUSTICE AND DEMOCRACY ) qdkonfrSm
bmomt,l0g' toD;oD;. qH;k rrSKrsm;( MORAL AND MANNERS ) ud, k u f siw
hf &m;qdik &f m
n$efjyr_rsm;ESifh trsm;qHk;rSm vlom;tm;vHk;. tcGifhta&;rsm;( HUMAN RIGHTS )
ay:wGit f ajccHonfukd awGŒ&onf? 'Dru kd a&pDenf; t& w&m;r#wjcif;/ 'Dru kd a&pDEiS hf w&m;r#w
jcif;/ 'Dru
kd a&pDabmif twGi;f rSw&m;r#wjcif; ponfjzifh rnfoŒkd ac:apumrl... 'Drdkua&pD
qdo
k nfrmS vufwif ( LATIN ) bmomESihf t*Fvyd f ( ENGLISH ) bmom ESpcf ak ygi;f pyfxm;
jcif;jzpfonf? 'Drkd ( DEMO ) qdo k nfrmS jynfo[ l k t"dym` ,f&avonf? ua&pD( CRAZY )
qdok nfrmS t&l;trl;/ txl;jyKjcif;/ qENveG u f jJ cif;/ ponfjzifh t"dym` ,f&o dS nf? (aemifwiG f
CRACY [kajymif;vJa&;=uonf)?
jrefrmbmomjzifh twdtusjyefqrkd nfqykd gu 'Dru dk a&pDqokd nfrmS jynfow l @kd .qEN
jynfoŒl qEN [kyifjyefq&kd ayrnf? xd@k a=umifh JUSTICE IN DEMOCARCY qdo k nfrmS jynfow l @kd.
qENt& w&m;r#wpGm aqmif&u G jf cif;[k t"dym` ,f&avonf? xd@k a=umifh ,ae@usi;f yrnf
qdkaom 2010 a&G;aumufyGJrSm jynfolwdk@. qENt& w&m;r#wpGm aqmif&Gufjcif;
[kwyf g.avm´ [kar;&efta=umif; ay:ayguv f mayonf? trSew f u,f w&m;r#wr_ &Srd &Sd

Luminary Magazine Volume 4,No.9 45


45
qdo
k nfukd 2008 zGŒJ pnf;yHk tajccHOya'rS tcsKd Œtcsurf sm;udk jyefvnfazmfjy&vSsif.....

tcef;(1)

edKifiaH wmftajccHrrl sm;rS pv#ipf csi;f yk'rf 6 (p) wGif Edik if aH wmf. trsKd ;om;Edik if aH &;
OD;aqmifrt _ cef;u¾wGif wyfrawmfu yg0ifxrf;aqmifEikd af &;wd@k ukd tpOfwpdu k f OD;wnfonf
[k a&;xm;av&m/ rnfo@kd yif jynfou l a&G;aomfvnf; wyfrawmfom; ppfrx _ rf;a[mif; (od@k )
umuG,af &;OD;pD;csKyfu yd@k vw $ vf u kd af om ud, k pf m;vS,q f okd rl sm;u tkycf sKyfayvdrrhf nf?
yk'rf 14/ yk'rf 17 (c) wd@k t& tqdyk g wyfrawmfom;rsm;u tkycf sKyfEikd &f ef umuG,f
a&; OD;pD;csKyfu trnfpm&if;wifow l @kd onf w&m;0if v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm; jzpf=uonf?
yk'rf 40 (*) t& ta&;ay: tajctaeay:ayguv f sS if Edik if aH wmftm%mudk zGŒJ pnf;yHk
tajccHOya't& wyfrawmfu odr;f Edik o f nf?......ponfjzifh...
tcef; 4 ² Oya'jyKa&;
tcef; 5 ² tkycf sKyfa&;
tcef; 6 ² w&m;pD&ifa&; ponfh ae&mtm;vH;k wGif av;yHw k pfyakH om ud, k pf m;vS,f
rsm;onf jynforl sm;. a&G;aumufcH ud, k pf m;vS,rf sm; r[kw=f uyJ umuG,af &;OD;pD;csKyfu
apv$waf om wyfrawmf t}uD;tuJrsm;jzpfonf? v$waf wmftwGi;f Y ppf,el aD zmif;rc|wyf J
tpnf;ta0; wufEikd af yvdrrhf nf?
ponfjzifh 2008 zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya' wpfcv k ;kH onf wyfrawmfu Edik if aH wmftm%m
udk Oya'jyKI odr;f ydu k x f m;jcif;rSm ay:vGiv f su&f o dS nf? xd@k a=umifh 2008 zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'
onf w&m;r#wpGm a&;qGx J m;jcif;r[kwaf y?
xdk@a=umifh jynfolrsm;. qENESifhtnD 'Drdkua&pDenf;vrf;uspGm a&;qGJxm;onfh
w&m;r#waom zGŒJ pnf;yHk tajccHOya'onfomvSsif wdik ;f jynfwpfcv k ;kH . pnf;vH;k nDnw G rf u
_ kd
vnf;aumif;/ wd;k wufru _ vkd nf;aumif; azmfaqmifay;Edik o f nf[k tar&duef Oya'ynm&Sif
NOZICK ESihf t*FvefrS Oya'ynm&Sif DWORKIN wd@k u wnDwnGww f nf; ajym=um;=u
avonf?
bmomw&m;wd@k . oif=um;yd@k cscsurf sm;(od@k ) qH;k r=o0g'rsm; udv k nf;/ Oya'jyK&mwGif
vnf;aumif;/ w&m;r#waom vlrt _ cGithf a&;rsm; ay:ayguaf p&eftwGuf xnfo h iG ;f toH;k jyK
&rnf jzpfonf? xdo k @kd xnfo h iG ;f toH;k jyKr_r&Syd gu(od@k ) rvdu k ef myJjJ yKvky=f uonfh 'Dru kd a&pD
azmfaqmifa&; pepfrsm;onf w&m;r#wr_ESifh uif;uGmoGm;ayvdrfhrnf[k ynm&Sifrsm;u
n$e=f um;r_jyK=uavonf?

46 Luminary Magazine Volume 4,No.9


46
Oya'ESin hf n D wG +f y;D Oya'&JΠpnf;aESmiftm;&So d nfh (od@k ) w&m;r#wonfh Oya' wd@k EiS
zGŒJ pnf;wnfaqmufxm;onfh a&G;aumufyOJG ya'wd@k onfom Edik if EH iS v hf rl sKd ;udk wd;k wufr_ &Sad tmif
pGr;f aqmifay;Edik rf mS jzpfonf?
tqdyk g ta=umif;tcsuo f nfyifv#if w&m;r#wjcif;. ta&;t}uD;qH;k aomhcsuf
(od@k ) cdik rf monfh oufaocH tcsurf sm;jzpf=uonf?
ed*;kH csKyfq&kd v#if urBmB ay: &Sv d ol m;tm;vH;k / vlŒtcGit hf a&;rsm; cHpm;&&SEd ikd af p&ef
vlw@kd onf rdrw d @kd u, kd wf ikd f =uKd ;pm;tm;xkw&f rnfjzpfjy;D tqdyk gtcGit hf a&;rsm;&Sd pnf;rsO;f rsm;udk
vdu k ef mEdik &f ayrnf?
edKifiw H cktwGi;f &Sd bmomt,ltq/ "avhx;kH wrf; rwln=D uaom Edik if o H m;rsm;
onfvnf; (21) &mpktwGif;Y +idrf;csrf;vGwfvyfpGm wlnDaom Oya'wpfcktwGif;Yyif
w&m;enf;vrf;uspmG aexdik =f u&ef pkaygi;f }udK;pm;vsu&f =dS uonf?
xdu k o hJ @kd aqG;aEG;wdik yf ifnEdS KdS if;I Edik if EH iS hf vlŒtzGŒJ tpnf;wpfcu k kd wnfaqmufEikd &f ef
rSm xdEk ikd if t H wGi;f rSw D if;aexdik =f uol tcsi;f csi;f wGio f m wm0ef&adS yonf? xku d o hJ @kd nSEd KdS i;f wdik yf if
Edik zf @kd &ef jrifrh m;aom tawG;tac:tjrif &Szd @kd vt kd yfayonf?
(AGREEMENT MAY BE REACHED AT VERY HIGH LEVEL OF ABSTRATION
ABOUT HUMAN EQUALITY AND DIGNITY)
xdk@a=umifhtwdwfu rSm;,Gif;cJhaom udpPrsm;udk oifcef;pm,lI ypPKy`mefwGif
w&m;r#waom zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya' ( CONSTITUTIONAL JUSTICE ) udk jynforl sm;.
qENEiS t hf nD a&;qGJ taumiftxnfaz:I (KNOWLEDGE OF TRUTH AND JUSTICE)
tem*wfwiG f om,mcsr;f ajrΠaom Edik if aH wmfopftjzpf wnfaqmufjy;D aoG;csi;f nDaemifbmG ;
wdik ;f &if;om; jynfot l rsm;ESit
hf wl acwfopf vlaerSKpepf ( MORDERN SOCIETY ) udk
wnfaqmufjcif;jzifh (21) &mpk. pdeaf c:r_rsm;udk pkaygi;f &ifqikd f =uygp@kd [k Ed;_ aqmfvu
kd &f ygonf?
OD ; armif a rmif
udk;um;aompmtkyfpm&if; (w&m;&H k ; csKyf a &S h a e)
1² tkyfcsKyfr_Oya' (&efukefwuUodkvf) 0§o
2² EdkifiHESifhOya'ordkif; (&efukefwuUodkvf) 0§o
3² zGJŒpnf;yHktajccHOya' (2008)
4² a':atmifqef;pk=unf. tzdk;wefpmwrf; (nDvif;qufbmomjyef)
5. JUSTICE (TOM CAMBEL)
6² HOPE AND HISTORY (BILL CLINTON)

Luminary Magazine Volume 4,No.9 47


47
'Drukd a&pD.
oGi jf yifvuQ%mrsm;
azjrif h

'Dru kd a&pDEikd if H odk rh [kwf 'Dru kd a&pDtpd;k &wpf&yfjzpf&eftwGuf rnfonfh tcsurf sm;
ESihf udu k nf &D efvt kd yfoenf;[lonfukd Edik if w H um&Sd jynforl sm; pOf;pm;=u/ xkwaf zmfwifjy=u
twnfjyKowfrw S =f uonf// tcsKd u h onftcsuaf wGukd zGJ ph nf;yHt k ajccHOya'xJ odk rh [kwf
tcGit hf a&;qdik &f m Oya'jyXmef;csurf sm;xJrmS yif wpfygwnf; xnfo h iG ;f =uonf//
wdik ;f jynfwpfjynfEiS hf wpfjynf yuwdtajctaeESihf jzwfoef;cJah om &mZ0ifwkd h
rwlno D nfh tavsmuf 'Dru kd a&pD [kq=kd uonfh Edik if cH si;f twlwrl mS yif OD;pm;ay;tav;xm;r_
rsm; rwln=D uaomfvnf;/ rnfonfh t&mrsm;onfum; 'Dru kd a&pDtwGuf &So d ifh &St d yfaom
tajccHrrl sm;jzpfonf[k rSw, f =l u&mY uGv J aJG v h r&S=d uay//
tqdyk g wlnaD om tajccHrrl sm;udk azmfjy&aomf h h h
(1) EdkifiHom;wdk hyg0ifaqmif&Gufr_ (citizen participation)
'Dru kd a&pDEikd if jH zpfa=umif; azmfjyonfh odomxif&mS ;aom vuQ%mwpfcu k m; Edik if H
a&;&m pDrcH ef ch rJG w _ iG f Edik if o H m;wdk yh g0if=ujcif;jzpf.// Edik if aH &;&mY yg0ifaqmif&u G jf cif;onf
Edik if o
H m;wdk t h wGuf &ydik cf iG o f m r[kwf / wm0efvnf;jzpf.//
Edik if o H m; yg0ifrq _ &kd mY a&G;aumufyw JG iG f 0ifa&muf ,SO+f ydKifjcif;/ a&G;aumufyw JG iG f
rJay;jcif;/ Edik if aH &;&mrsm;udk od&adS tmif avhvmrSwo f m;jcif;/ jy\emrsm;udk aqG;aEG;a0zefjcif;/
&yf&mG jynfol ph nf;a0;yGrJ sm;odk h wufa&mufjcif; / toif;tzGJ rh sm;wGif yg0ifaqmif&u G jf cif;/ t
aumuftcGerf sm; ay;aqmifjcif;/ vdt k yfonfh tcg rdro d abmqENukd wifjyawmif;qdjk cif; ponfh
toGif o¿mefrsKd ;pHw k kd h tusKH ;0ifonf//
(2)wef;wlnDr#r_ ( equality)
'Dru kd a&pD vl t h zGJ t h pnf;rsm;onf vltm;vH;k wef;wlnrD #=uonf[al om tajccH
rlukd tav;teuf jyK=uonf// wef;wlnrD #jcif;[lonf vltoD;oD;wdk t h m; nDr#pmG wefz;kd xm;
jcif;/ wlnaD omtcGit hf a&;&&Sad pjcif;/ vlrsKd ;/ bmom/ rsKd ;EG,pf /k vdif ponfwkd u h jJG ym;rla=umifh
twef;tpm;cGjJ cm;r_ r&Sad pjcif; ponfw h kd u
h kd qdv k o
kd nf// 'Drukd ra&pD Edik if wH pfcwk iG f wpfO;D csi;f
aom olrsm;ESihf vltyk pf rk sm;onf trsm;ESihf rwlaom rdrw d kd . h ,Ofaus;r_/ bmompum;/ ,Hk
=unfrE_ iS hf p&du k vf uQ%mrsm;udk xde;f odr;f xm;ydik cf iG hf &Sad yonf//
48 Luminary Magazine Volume 4,No.9
48
(3)EdkifiHa&;t& onf;cHr_
'Dru kd a&pDvl t h zGJ t h pnf;rsm;Y Edik if aH &; onf;cHr&_ o dS nf// wdik ;f jynfwiG f trsm;pkukd
ud, k pf m;jyKolwkd h tkypf ;kd aeaomfvnf; tenf;pk. tcGit hf a&;rsm;udk umuG,af pmifah &Smufr_
jyKonf// tm%mvuf&rdS [kwf olwkd rh mS vnf; pnf;&H;k cGi/hf rdrt d ,ltqudk azmfxw k af jymqdck iG hf
rsm;&So d nf// trsm;pkEiS hf t,ltquGv J o JG nfh xdvk el nf;pkrsm;udk “twdu k t f cH” [laom toH;k
tE_e;f jzifv h nf; odrw S v f ufcw H wf=uonf//
tkypf ;kd olwkd o h nf;cHr&_ o dS vdk wpfO;D csi;f aomjynfot l csi;f csi;f vnf; wpfbufvYl rdrEd iS hf
rwlnaD om t,ltq&Sjd cif;udk onf;cHEikd &f onf// wdik ;f jynfrsm;wGif vlrsKd ;/ bmom/,Ofaus;r_
ESihf rsKd ;EG,pf t k rsm;tjym;wdk ah &maESmpka0;aexdik =f uonfjzpf&m 4if;u¾&yftoD;oD;rSmyif
vlrsm;pkEiS hf vlenf;pk[I l &Sad e=u+yD; tJonfvEl pS pf . k t,ltqrsm; uGjJ ym;ae=uvdrrhf nf//
od@k aomf 'Dru kd a&pD vl t h zGJ t h pnf;wpf&yfonfxu kd jJG ym;r_rsm; twlwuGwnf&EdS ikd af tmif
xde;f odr;f jcif;jzifyh if =u, G 0f jynfph rkH _ &=uonf/ trsm;pku tenf;pk.tcGit hf a&;udk jiif;y,frnf/
rwlaom tpkrsm;udk zsuq f ;D acsre_ ;f &ef tm;xkwrf nfqu kd 'Dru kd a&pD udyk g ysuo f Ok ;f aprnfjzpf
onf/
'Dru kd a&pD. &nfreS ;f csuw f pfcrk mS vl t h zGJ t
h pnf;twGuf jzpfEikd o f r# taumif;qH;k
qH;k jzwfvyk u f ikd zf kd jh zpf&m onf twGuf vltm;vH;k wdk u h 4kd if;/ 4if;wdk . h t,ltqrsm;ud4k if;/
av;pm;r_&zdS kd v h t
kd yfonf// Edik if aH &; qH;k jzwfcsurf sm;ESihf pyf;vsO;f I Edik if o H m;wdik ;f Y aqG;aEG;cGi/hf
jiif;ckecf iG /hf ppfa=uma0zefciG rhf sm; &Srd nfqu kd rdrqd ef uh siaf om t,ltqjzpfap/ trsm;oabm
t& qH;k jzwfcsucf sjcif;jzpfu vufcEH ikd =f urnfomjzpfonf//
(4)wm0ef,lr_/ &Sif;vif;wifjyajymqdkr_ ( accountaility)
'Dru kd a&pDEikd if w H iG f a&G;aumufwifajrSmufc&H olrsm;/ Edik if aH &;&mxl;rsm;Y cef t h yfcH
&olrsm;taeESihf rdrv d yk af qmifcsurf sm;twGuf wm0ef,jl cif;/ ,if;wdk Eh iS yhf wfoufI jynforl sm;
tm; &Si;f vif;wifjyjcif;rsm; jyKvky&f .// wm0ef&ydS *k Kd~ vfrsm;taeESihf qH;k jzwfcsurf sm; csrw S jf cif;/
vkyif ef;wm0efrsm; taumiftxnfazmfjcif;rsm; jyKvky&f mY rdrw d kd t
h usKd ;twGuf r[kwb f J
jynfow l kd .h tvdq k ENEiS hf tnDom vkyaf qmifjzpfatmif onfwm0efu xde;f ausmif;r_jyKayonf
(5)&Sif;vif;jrifomr_ ( transparancy)
wm0ef,rl &_ adS om tpd;k &wdk o h nf wdik ;f jynfY jzpfysuaf eonfrsm;udk jynfow l kd h od&dS
&eftwGuf vltrsm; wufa&mufEikd o f nfh pnf;a0;yG}J uD;rsm;jyKvkyu f m rdrw d kd h aqmif&u G cf suf
rsm;udk tcgtm;avsmpf mG tpD&ifcw H ifjyjcif;jzifh &Si;f vif;jrifomaom tpd;k &tjzpf odrw S cf H
&.//
'Dru kd a&pDEikd if w H iG f Edik if aH &;&m udp&P yfrsm;ESihf pyfvsO;f I rnfonfh qH;k jzwfcsurf sm;udk
rnfow l kd uh rnfonft h a=umif;rnfonf&h nf&, G cf surf sm;jzifh csrw S af =umif;udk pme,fZif; orm;

Luminary Magazine Volume 4,No.9 49


49
rsm; a&m jynforl sm;yg odciG &hf =u.//
(6) vGwfvyfI w&m;r#waom a&G;aumufyGJrsm; yHkrSefusif;yjcif;
Edik if aH &;&mESihf pyfvsO;f onfh rdro d abmqENukd trsm;jynfow l kd h jyoEdik of nfh enf;vrf;
wpfcu k tpd;k &ydik ;f wGif aqmif&u G &f ef twGuf rdrw d kd u h , dk pf m;vS,rf sm; a&G;aumufwifajrSmuf
jcif;jzpf.// 'Dru kd a&pDEikd if w H iG f 4if;ud, k pf m;vS,rf sm;tm; a&G;cs,jf cif;/ z,f&mS ;jcif;wdk u h kd vGwf
vyfI w&m;r#waom enf;vrf;rsm;tm;jzifh jyKvky=f u.// a&G;aumufyrJG wdik rf ED iS hf a&G;aumufyJG
umvtwGi;f rJqEN&iS w f kd t h m; +cdr;f ajcmufjcif; v'fay;jcif; ponfwkd o h nf 'Dru kd a&pDr0l g'
rsm;ESihf qef u h si. f // 'Dru kd a&pDEikd if rH sm;wGif a&G;aumufyrJG sm;udk owfrw S x f m;aom ESpu f mv
rsm; twGi;f rSerf eS u f si;f yjyKvky&f .// a&G;aumufyw JG iG f yg0if,OS +f ydKifciG o hf nf Edik if oH m;wdk . h "e
OpPmay:wGif tajcrwnf&//
qif;&Jcsr;f omra&G; t&G,af &mufol rSev f #if a&G;aumufyw JG iG f 0ifa&muf ,SO+f ydKifciG hf
&S&d .// xdk jh yif rJqEN&iS rf sm;rSmvnf; rJay;&mY taESmifh t,Suf t[ef t h wm;rsm;r&Szd kd v h . kd //
odk rh o
S m vGwv f yfI w&m;r#waom a&G;aumufyJG jzpfEikd af yonf//
(7) pD;yGg;a&;vGwfvyfr_ (economic freedom)
'Dru kd a&pDEikd if w H iG jf ynfow l kd oh nf pD;yGm;a&;t& vGwv f yfciG &hf &dS .// ,if;txJwiG f OpPm
ypPn;f ydik q f ikd cf iG Ehf iS hf vkyif ef;rsm;xlaxmifvyk u f ikd cf iG hf wdk yh g0ifouJo h kd h / rdrt d vkyu f kd rdrb d mom
a&G;cs,cf iG Ehf iS hf vkyo f m;toif;tzGJ rh sm;wGif yg0ifyikd cf iG w hf kd vh nf; tusKH ;0if. // wdik ;f jynfp;D yGm;
a&; wGif tpd;k &wdk h 0ifa&mufcef ch rJG E_ iS hf pyfvsO;fI t,ltq trsKd ;trsKd ;&S=d uaomfvnf; a,bk
,stm;jzifh rl vGwv f yfaom aps;uGupf epfwnf&adS &;ESihf tpd;k &u }u;D }u;D rm;rm; 0ifa&mufxed ;f
csKyfr_ rjyKa&;udk vufc=H u.// (tcsKd u h rl wdik ;f jynfY ,cifu &Scd o hJ nfh rr#waom pepfrsm;
tcGit hf a&; rwlr_ cGjJ cm;r_rsm;a=umifh qif;&J csr;f om uGm[r_ rsm;jym;aecJrh nf qdu k ,if;tae
txm;avs mh yg;ap&eftwGuf tpd;k &wdk u h pD;yGm;a&;ydik ;f wGif rsm;rsm;pm;pm; yg0ifaqmif&u G f
oifo h nf[k ,lq=u.)
(8) tm%mtvGJoHk;r_rsm;udk xdef;csKyfjcif;
'Dru kd a&pDEikd if rH sm;wGif a&G;aumufcH yk*Kd~ vfrsm;uaomf4if;/ tcsKd ah om vltyk pf rk sm;u
aomf4if; rdrw d kd v h uf0,f&dS tm%mudk tvGo J ;kH r_rjyKEdik af tmif wm;qD;umuG,af vh &S=d u.//
tvJo G ;kH r_rsm;xJwiG f trsm;jynfol h b¾mudk rdrt d usKd ;twGuf toH;k jyKjcif;/ rdrv d yk yf ikd cf iG hf udk
ausmv f eG I
f tm%m oH;k pGjJ cif; ponfwkd h yg0if.//
,if;odk h tvGo J ;kH r_rsm; rjzpfay:&eftwGuf tpd;k &tzGJ t h pnf;. tpdwt f ydik ;f toD;
oD;wdk t h m; vkyyf ikd cf iG hf tm%mrsm;udck jJG cm;owfrw S u f m tjyeftvSef xde;f csKyfrr_ sm; jyKvkyEf ikd f
atmifppD Ofxm;&.// w&m;&H;k rsm; oD;jcm;vGwv f yfpmG aqmif&u G yf ikd cf iG &hf &dS onfh tjyif/ a&G;aumuf
cH yk*Kd~ vfrsm; tpd;k &Xmeqdik &f mrsm;ESihf &JwyfzJG ph onfwkd h Oya'ESirhf nDaom vkyu f ikd rf r_ sm;&Scd hJ

50 Luminary Magazine Volume 4,No.9


50
aomfxed ;f csKyfEikd rf nhf tzGJ t h pnf;rsm;vnf; &S&d .//
(9) &ydkifcGifh Oya'rsm; ( bill of rights)
'Dru kd a&pDEikd if tH rsm;tjym;rSmyif jynfow l kd th m; tm%m tvGo J ;kH r_rsm;rS tum
tuG,jf yK&eftwGuf &ydik cf iG Ohf ya'rsm; [lonfukd zGJ ph nf;yHt k ajccHOya'xJwiG f xnfo h iG jf yXmef;
avh &S. d // 4if;Oya'rsm;onf jynfow l kd .
h &ydik cf iG rf sm;ESihf vGwv f yfciG rhf sm;udt k mrcHcsuf ay;xm;
avh &S. d zGJ ph nf;yHx k wJ iG f yg0ifojzifh 4if;wdk t h m; w&m;&H;k . tm%mjzifh tumtuG,af y;Edik . f
&ydik cf iG hf Oya'rsm;onf tpd;k &wdk t h m%mtvGet f u|rH oH;k pGEJ ikd af tmif uef o h wf[ef w h m;aom
oabmvnf;&Sad yonf//
(10) ygwDpHkpepf usifhoHk;r_ (multi - party system)
wdik ;f jynfukd pDrt H yk cf sKyrf nfh tpd;k &wpf&yfay:aygu&f eftwGuf a&G;aumufyrJG sm; usi;f y
a&G;cs,&f mwGif 0ifa&muf,OS +f ydKifaom ygww D pfcx k ufru&Szd kd v h . kd // ygwpD pkH epf&adS om tcg a&G;
aumufyw JG iG f tEdik &f aomygwu D wdik ;f jynfukd pDrH tkycf sKyfrnf t h pd;k &tzGJ h zGJ ph nf;aqmif&u G f
pOf / wzufYvnf; ,if;ESit hf +ydKif twdu k tf cH[k ac:aom tzGJ t h pnf;rsm;&Sad ernfjzpf.// 4if;
wdk u h tpd;k &. vky&f yfrsm;udk a0zefaxmufjyjcif;/ wdik jf ynf. taxGaxGt&yf&yf jy\emrsm;
ESiphf yfvOf;Itpd;k &tzGJ Eh iS rhf wlaom tjcm;tjrifrsm;udk jynforl sm;a&m tpk;d &ygoad tmif wifjy
jcif;rsm; jyKvkyEf ikd =f u&m wdik ;f jynfukd wpfzufwpfvrf;u ulnx D ed ;f ausmif;ay;aom oabmjzpf
.//
xdk jh yifygwpD kH pepfonf rJqEN&iS w f kd th wGuf a&G;cs,cf iG yhf rkd akd p+y;D / ygwrD sm;ESihf a&G;aumuf
yG0J iforl sm;xJrS rdrd ESpo f uf&mudk vnf;aumif;/ rdrEd pS o f ufonfh Edik if aH &;ay:vpDukd vnf;aumif;
axmufcq H ENjyKEdik af payonf//
(11) Oya'tm%mydkifpdk;r_ ( the rule of law)
'Drukd a&pDEikd if w H iG f bk&ifEiS hf a&G;aumufco H rRwwdk h tygt0if rnforl # w&m;Oya'
. txufY r&SEd ikd =f uay// Tonfukd Oya'tm%mydik ;f pd;k r_[k ac:.// vlwikd ;f onf w&m;Oya'
av;pm;vdu k ef m&onf// tu,fIcsKd ;azmufco hJ nf &Sad omf wm0ef,al jz&Si;f =u&rnfjzpf.// wpf
zufwiG f w&m;Oya't& ta&;,laqmif&u G rf r_ sm;onf tm;vH;k twGuf wef;wlnrD #jzpf&.//
xd@k jyif w&m;&H;k onf tpd;k &. tjcm;tzGJ t h pnf;rsm; =oZmv$r;f rd;k r_r&So d nfh vGwv f yfaom
w&m;&H;k jzpf&.// tr_ ppfaq;&modk h trsm;jynfov l ma&muf=unh&f E_ ikd +f y;D w&m;&H;k vkyif ef; tpD
tpOftwdik ;f aESmifah ES;r_ r&Sd aqmif&u G &f .//
Tonfum; 'Dru kd a&pD Edik if rH sm;wGif awG &h &dS onfh wlnaD om vuQ%m&yfrsm;teuf
ta&;ygaom tcsut f csKd u h kd pkpnf;azmfjyxm;jcif; jzpfI/ wdik ;f jynftoD;oD;wdk Yh 'Dru kd a&pD
rnfa&G rh nfr# &Srd &Sd odvakd omf tqdyk g tcsurf sm;ESihf csed x f ;kd wGuq f Edik =f uygonf//
(jynfol hacwf *sme,f twGJ 1 trSwf 1rS ul;,lygonf//)
azjrif h

Luminary Magazine Volume 4,No.9 51


51
tcef;quf

2008 zGJ@pnf;yHk tajccHOya'


ESi fh
tem*wf
tyd k i f ; (4)
bDbpD D txl;tpDtpOf Zlvikd f 23/ 2010

tydik ;f (4) rSmawmh jynfaxmifppk epfe@J wdik ;f &if;om;tcGit hf a&;awGta=umif;udk


aqG;aEG;xm;ygw,f? OD;armifarmifoef; pDpOf+y;D awmh a':oDwmEG,u f wifqufay;rSmygcifAsm?
aomw&Sirf sm;&Si/f tajccHOya'eJ@ tem*wfa&; tpDtpOf pwkwyˆ ikd ;f tjzpf 2008
ckEpS f zG@J pnf;yHt k ajccHOya' rl=urf;rSm yg0ifwhJ jynfaxmifppk epfe@J 'DtajccHOya'[m wkid ;f &if;om;
awG&ŒJ tcGit hf a&;udk b,favmuf tmrcHrvJqw kd thJ a=umif; wdik ;f &if;om; acgi;f aqmifawG/
Oya'ynm&Siaf wGe@J Edik if aH &;orm;awG&ŒJ tjrifukd wifjyrSmjzpfygw,f?
tajccHOya'rl=urf; yk'rf 8 rSm Edik if aH wmfukd jynfaxmifppk epfEiS hf zG@J pnf;wnfaqmuf
onfvdk@ azmfjyxm;ygw,f? 'Dawmh b,fvdkjynfaxmifpktrsKd;tpm;udk qdkvdkygovJ?
jynfaxmifppk epfq&kd if b,fvt kd *F g&yfawGe@J nD!w G &f ovJqw kd m 1947 vGwv f yfa&;}uKd ;yrf;pOf
umv yifvpkH mcsKyf vufrw S af &;xd;k zd@k twGuf Adv k cf sKyf atmifqef;udk axmufccH w hJ hJ &Sr;f jynf
vli,facgi;f aqmif/ &Sr;f jynf wdik ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm; 'Dru kd a&pDtzG@J OuUÏa[mif; OD;a&$t;kH u
jynfaxmifpk ay:aygu&f wJh tajccH ta=umif;&if;udk tckvkd &Si;f jyygw,f?
“oabmwl&if bmoabmwlovJq&kd if usaemfw@dk aygi;f r,f/ 'gayr,fh jynfaxmifpk
yHpk H ajymif;r,f? Union yJ? Unitary r[kwb f ;l ? Union u b,fvykd pkH rH sK;d jzpf&rvJq&kd if
eHygwf (1) u Edik if aH &; wef;wlnrD sS r_ &S&d r,f? eHygwf (2) u jynfwiG ;f vGwv f yfciG hf &S&d r,f?
(3) u cGx J u G yf ikd cf iG hf &S&d r,f? Adv
k cf sKyfatmifqef;u tJ ay;r,f/ 'gawG usaemf tukev f ;kH
oabmwlw,f? 'gawmifrS olw@kd csw D ckH swjkH zpfaewm ody+f yD;awmh rvkyb f ;l ?
tJhawmh usaemfwdk@ &Srf;jynf vli,facgif;aqmifawGu 'Davmuf tcGifhta&;/
'Davmuf oabmwlnDcsuf &zdk@qdkwm rvG,fbl;? AdkvfcsKyfatmifqef;vdkyk*~dKvf&Sdvdk@om
'Dv[ kd mrsK;d &wm? Adv k cf sKyfatmifqef;vdk acgi;f aqmifuvnf; aemuf ay:csirf aS y:rSm/ tJah wmh
'Dvt kd cgrmS awmh aygi;f oif+h yDxifw,f ajymwJt h cg aemufq;kH usawmh Adv k cf sKyfatmifqef;udk
,H=k unftm;ud;k vd@k yifvpkH mcsKyfjzpfvmwm”
jynfaxmifppk epfukd oGm;r,fq&kd if wef;wl&nfwl tcGit hf a&;eJ@ ud,k yf ikd jf yÏmef;cGi&hf &Szd @kd

52 Luminary Magazine Volume 4,No.9


52
vdt k yfygw,f? 'DtcGit hf a&;awGukd tajccHOya'opfrmS xnfo h iG ;f xm;w,fv@kd trsK;d om;
nDvmcHukd awmufav#muf wufcw hJ hJ r*Fvm'H+k rdKŒe,f trSwf (1) v$waf wmftrwf
OD;wifxeG ;f armif u ajymygw,f?
“wef;wl&nfwl tcGit hf a&;u t&ifuwnf;u ygaewmyJav/ 'ge@J ck[mrSmu
ud,k yf ikd tf yk cf sKyfciG &hf a'oawGe@J ud, k yf ikd t f yk cf sKyfciG &hf wdik ;f awG xyfay;xm;w,f? aemufwcsuf
u vlO;D a&&JŒ 0²1 µ qdk tvdt k avsmuf ud, k pf m;vS,af wG &wJ[ h mawG ay;xm;w,fAsm/
tJ'gawGu bmyJajymajym t&ifwek ;f u r&cJb h ;l ao;wJ[ h mawG jzpfaew,fav?
'ga=umifh wdik ;f &if;om; tcGit hf a&;awGe@J ywfoufv@kd uawmh tjcm;wdik ;f &if;om;
awGudk rxdcdkufvdk@&Sd&if olwdk@&JΠ"avhxHk;pH/ ,Ofaus;r_/ bmompum; 'gawGtukefvHk;
vGwv f w G v f yfvyf vkyEf ikd w f ,f qdw k o hJ abmyg? usaemfw@kd u taumif;bufu jrifwt hJ cg
usawmh t&ifuxuf yd&k vmw,fv@kd jrifw,fav”
'gayr,f h tck a &;qG J x m;wJ h jynf a xmif p k y H k p H u Oya'¶_ a 'gif h u =unf h & if
vufcHEdkifp&mr&Sdbl;vdk@ (BLC) jrefrmEdkifiH a&SŒaersm;aumifpD taxGaxGtwGif;a&;r_;
OD;atmifx;l u axmufjyygw,f?
“jynfaxmifpkpepfvdk@ ajymr,fqdk&if yxrwcsufu jynfaxmifpk tpdk;&eJ@
jynfaxmifpk zG@J pnf;&mrSm yg0ifwhJ ,lepfrsm;=um;xJrmS tm%mawGukd rSswpGm cGaJ 0xm;zd@k
vdkw,f? 'Dtcsufudk usaemfwdk@u rawG@&bJ 'geJ@ajymif;jyefyJ wjynfaxmifpepfyHkpHrsKd;vdk@
twdtusajymvdk@&wJh wif;usyfwJh A[dkcsKyfudkifr_udk usifhoHk;wJh tkyfcsKyfr_pepfudk csrSwf
aqmif&u G x f m;wmjzpfw,f? aemufwcku zG@J pnf;&mrSmyg0ifwhJ ,lepfawGe@J wcke@J wck =um;xJ
rSmvnf; wef;wla&; tajccHukd bmwckrS tmrcHcsuaf y;xm;Edik jf cif; r&Sb d ;l ? ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyf
cGi&hf a'o tygt0if wdik ;f &if;om; a'oawGukd zG@J pnf;r_t& yHo k ¾meft& zG@J pnf;ay;xm;
aomfjim;vnf;yJ tJ'D wdik ;f &if;om;a'o&JŒ tESpo f m&t& vkyyf ikd cf iG t hf m%m bmrSr&Sb d ;l ”
OD;atmifx;l u tESpo f m&ydik ;f udk axmufjyoGm;ayr,fh Edik if aH wmf&ŒJ Oya'jyKa&;
tm%m/ tkycf sKyfa&;tm%m/ w&m;pD&ifa&;tm%m qdw k hJ tm%m (3) &yfukd jynfaxmifpk
wdik ;f a'o}uD;rsm;/ jynfe,frsm;eJ@ ud, k yf ikd t f yk cf sKyfciG &hf pD&ifprk sm;udk cGaJ 0tyfEiS ;f w,fv@kd yk'rf
(11) u qdyk gw,f? 'D cGaJ 0tyfEiS ;f r_tay: ytd@k 0t f rsK;d om; vGwaf jrmufa&; tzG@J OuUÏ Adv k rf LS ;}u;D
cGeOf uUmu tckvkd oH;k oyfjyygw,f?
“tm%m (3) &yfukd cGaJ 0ay;w,fqw kd mudk Principle awmh usaemfzwf&ygw,f?
'gayr,fh vufawG@ aemufqufwJG Z,m;udk aocsm=unfv h @kd &&dS if cGaJ y;wJt h m%mawG[m
jrLeDpy,ftcGe/f aps;cGe/f yGcJ eG af umufz@kd avmuf tJ'aD vmuf tm%mawGrmS jzpfae+yD;awmh
t"duuswhJ wdik ;f &if;om;awG ydik q f ikd w f hJ opfawm/ a&ajrawmawmif/ obm0 o,HZmw

Luminary Magazine Volume 4,No.9 53


53
ponfjzifh tJ't D a&;awG obm0 ywf0ef;usit f a&;awGe@J ywfouf+yD;awmh bmrSrygwmudk
jyefawG@&w,fAs? tJ'OD ya'jyKZ,m;udk aoaocsmcsmzwfv@kd &&dS if A[du k csKyu f ikd x f m;wJh Z,m;yJ
jzpfae+yD;awmh jynfe,frmS aomfvnf;aumif;/ jynfe,fxuf wqifeh rd w hf hJ ud, k yf ikd t f yk cf sKyfciG &hf
a'oawG/ wdkif;awGrSm aomfvnf;aumif; Oya'jyKtm%m ay;xm;w,fvdk@ajymayr,fh
olw@kd &wJt h m%m[m Municipal tqif/h Local tqifrh mS yJ jzpfaew,fqw kd mudk usaemfw@kd
awG@&w,fcifAs”
aemufwcg Edik if aH wmf zG@J pnf;wnfaqmufyu kH kd =unfrh ,fq&kd ifawmh yk'rf (49) rSm
wdik ;f a'o}uD; (7) ck/ jynfe,f (7) cke@J jynfaxmifpk e,fajrrsm;qd+k yD; ydik ;f jcm;owfrw S x f m;yg
w,f? yk'rf (56) xJrmS vnf; em*ud, k yf ikd t f yk cf sKyfa&; a'o/ "Ek/ ytd@k 0/f yavmif/ ud;k uef@
ud,k yf ikd t
f yk cf sKyfciG &hf a'oawGtjyif 0 ud, k yf ikd t f yk cf sKyfciG &hf wdik ;f awGukd topfjyÏmef;xm;wJh
twGuf 'g[m wjcm;zG@J pnf;yHek @J rwlwhJ xl;jcm;csuf vd@k ajymEdik rf vm;?
“wzufu =unf&h ifawmh emrnft&aygah v/ zG@J pnf;yHx k rJ mS 'Dvkd pkz@JG rt _ opfawG
azmfxkwfay;w,f qdkwmuawmh tjcm;zGJ@pnf;yHkeJ@ rwlbl;aygh/ xl;jcm;csufvdk@awmh
ajymEdik yf gw,f? 'gayr,fh 'Dx;l jcm;csuaf tmufrmS tao;pdwf jyef=unfv h @kd &&dS if 'D topf
xnfah y;xm;wJ[ h mu emrnfyjJ zpf+yD;awmh tJ'aD 'orSm wu,fv h yk yf ikd cf iG uhf kd jyef=unfv h @kd &&dS if
rsm;rsm;rawG@&bl;cifAs? Oyrmqk&d if ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG &hf wdik ;f qdw k mu 0 udk ajymwm? usew f hJ
"Ek/ ytd@k 0/f yavmif/ ud;k uef@e@J em*udak wmh ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG &hf a'oqd+k yD;awmh wdik ;f eJ@a'o
qdk+yD;awmh xyf+yD;awmh cGJvdkufao;w,f? odk@aomfvnf;yJ wdkif;rSmjzpfjzpf a'orSmjzpfjzpf
OD;pD;tzG@J awG zG@J &w,f? OD;pD;tzG@J awG zG@J r,fq&kd if wyfrawmf umuG,af &;OD;pD;csKyfu apv$ww f hJ
wyfrawmfom; (4) OD;u tJ'OD ;D pD;tzG@J rmS rjzpfrae yg&r,f? aemufwcsuu f tJ'OD ;D pD;tzG@J
OuUÏawGudk tJ'D wdkif;wdk@/ a'owdk@u udk,fbmoma&G;+yD; udk,hfbmom cef@vdk@ r&bl;?
b,favmufyJ }udKuf}udKuf 'Dvu l kd jynfe,fvw $ af wmfuaewqifh orRwuae cef@&r,fv@kd
ajymxm;w,f? qdw k t hJ cgusawmh orRweJ@ qef@usiu f v JG w JG o hJ /l orRweJ@r}uKd ufwo hJ ql &kd if tJ'D
wdkif;/ a'oawGu vHk;0 cef@cGifhr&Sdawmhbl;? 'ga=umifh udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& qdkwJh[mu
oufqikd &f m A[du k csay;wJh Oya'awGatmufrmS pDrcH ef@cw JG v hJ yk if ef;yJ jzpfr,fAs”
ytd@k 0wf ikd ;f &if;om;acgi;f aqmifwa,mufjzpfwhJ Adv k rf LS ;cGeOf uUm&JŒtjrif jzpfygw,f?
wcg 1947 ckEpS u f ae rsuaf rSmufacwftxd Edik if aH &;v_y&f mS ;r_rmS awmufavSsmuf
yg0ifcw hJ hJ OD;a&$t;kH uvnf; tckvkd Edi_ ;f ,SOjf yygw,f?
“tJawmh (74) ckESpf[musawmh tcsKyftjcm tm%mydkifwJh jynfe,f (7) ckeJ@
tcsKyftjcmtm%m vHk;0r&SdwJh wdkif; (7) ckwdk@ wwef;wnf; xm;aomfvnf;yJ 'g[m
jynfaxmifpk b,fvrkd S r[kwaf wmhb;l / usaemfw@kd ac:awmh wdik ;f eJ@jynfe,fawGyJ ac:w,f? 2008

54 Luminary Magazine Volume 4,No.9


54
ckEpS f tajccHOya'usawmh tJ'D (74) ckEpS u f tajccHOya'udyk J vdu k w f myJ trSeu f awmh?
wdik ;f eJ@jynfe,f r[kwb f eJ @J wdik ;f udk wdik ;f a'o}uD;wd@k bmwd@k emrnfav;ajymif;vdu k w f m?
rsuv f n S jhf ywmayg?h ajymif;vdu k +f y;D awmh vkyw f m trSeu f awmh rltm;jzifah wmh wdik ;f eJ@jynfe,fyJ
trSeu f awmh? wdik ;f eJ@jynfe,fvyk v f mjcif;tm;jzifh bmjzpfvmvJqakd wmh (74) ckEpS t f wdik ;f
jyefjzpfvmwmyJ? yd+k yD;awmh xl;vmwmu bmvJqakd wmh (74) ckEpS w f ek ;f u wdik ;f eJ@jynfe,f
jzpfayr,fh wygwDtm%m&SifpepfyJ? ppftm%m&Sif r[kwfbl;? tckusawmhrS ygwDpHkvdk@
ajymw,f? ygwpD x kH rJ mS rS ppfwyfu [du k ,lvu kd /f 'Du ,lvu kd f 25 µ ,le@J trsK;d rsK;d vSn, hf l
vdkufawmh aemufqHk;usawmh ppfwyfu tkyfcsKyfr_yJ trSefuawmh? tJawmh 2008 ckESpf
tajccHOya'u bmjzpfvmrvJqv kd @kd &&dS if 'Dru kd a&pDEikd if aH wmf r[kwb f eJ @J ppfwyfutkycf sKyfwhJ
ppfEikd if H jzpfomG ;+yD? tajctaeu wjznf;jznf;eJ@ qd;k qd;k qd;k qd;k vmwm trSeu f awmh? usaemf
wd@k u (47) ckEpS w f ek ;f ueJ@pm&if (74) ckEpS f enf;enf; qd;k w,f/ (74) ckEpS ef @J pm&if tck 2008
ckEpS uf yd+k yD;awmh qd;k vmw,f? usaemfw@kd u jyefvrf;r&So d vdk jzpfomG ;w,f trSeu f ”
0g&ifEh ikd if aH &;orm; OD;a&$t;kH u acwftqufquf tajccHOya'awGukd a0zefo;kH oyf
jyoGm;wm jzpfygw,f? wkdif;&if;om;awG&JŒtcGifhta&;udk azmfaqmifw,fvdk@ajymvdk@&r,fh
tcsufawGxJrSmawmh v$wfawmf (2) &yfteuf jynfol@v$wfawmfudk +rdKŒe,feJ@vlOD;a&udk
tajccH+yD;zG@J pnf;cJo h vdk trsK;d om; v$waf wmfrmS awmh ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG &hf wdik ;f eJ@ ud, k yf ikd f
tkycf sKyfciG &hf a'owckpu D ud, k pf m;vS,w f OD;pD yg0if+yD; wdik ;f a'o}uD; od@k r[kwf jynfe,fwckpD
twGuf ud, k pf m;vS,f (12) OD;uspD wlnpD mG a&G;aumuf+yD; trsK;d om;v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
(168) OD;udk wifajrSmufciG jhf yKxm;ygw,f? 'Dtay:rSmawmh wdik ;f &if;om; vlrsK;d rsm;aumifpD
twGi;f a&;r_; a'guw f m qvdik ;f v#rH e_ ;f u trsK;d om;v$waf wmf&ŒJ tcef;u¾udk &Si;f jyxm;ygw,f?
“jynfe,fe,ferdwu f kd jyifqifwahJ e&mrSm trsK;d om;v$waf wmfu bmtcGit hf a&;
rSr&Sb d eJ @J jynfaxmifpk v$waf wmfuom jyifqifyikd cf iG &hf w dS ,f? qkad wmh jynfaxmifpv k w $ af wmf
qdwk m trsK;d om;v$waf wmfe@J jynfo@l vw $ af wmfaygi;f +yD;rS zG@J pnf;xm;wJh v$waf wmfjzpfw,f?
trsK;d om;v$waf wmfrmS a&m jynfaxmifpk v$waf wmfrmS a&m trsm;pku ajym&&if ArmawGu
rsm;aewJt h wGuf wdik ;f &if;om;awGtaeeJ@ olw@kd jynfe,f e,ferdwu f kd umuG,yf ikd cf iG rhf &Syd gb;l ?
Oyrm taeeJ@ ajymvdu k v f @kd &&dS if csi;f jynfe,fukd (3) ydik ;f ydik ;f r,f/ wydik ;f udk rauG;wdik ;f xJrmS
xnfrh ,f/ wydik ;f udk ppfuikd ;f wdik ;f xJrmS xnf+h y;D awmh usew f thJ ydik ;f ao;ao;av;udk csi;f jynfe,f
tjzpf csex f m;r,fq+kd y;D awmh jynfaxmifpv k w $ af wmfrmS tqdw k &yfwifoiG ;f vk@d &&dS if csi;f jynfe,f
pum;ajym+y;D awmh trsK;d om;v$waf wmfrmS xdik af ewJh trsK;d om; v$waf wmfu, kd pf m;vS,af wGu
csi;f jynfe,f&ŒJ tcGit hf a&;udk umuG,Ef ikd rf mS r[kwyf gb;l ? bmjzpfv@kd vnf;qdak wmh olw@kd ru J
tifrwefrS enf;yg;oGm;+yDjzpfw,f? usaemfajymcsiw f mu trsK;d om;v$waf wmfuae+yD;awmh

Luminary Magazine Volume 4,No.9 55


55
jynfe,ftcGit hf a&;udk umuG,Ef ikd w f hJ tcGit hf a&;qdwk m vH;k 0 r&Sb d ;l qdw
k m oGm;awG@&ygw,f”
'guawmh trsKd;om;v$wfawmfrSm wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,fawG tcsKd;us
yg0ifciG &hf ayr,fh vufawG@&ifqikd f Edik w f hJ tcuftcJukd a'guw f m qvdik ;f vSsrH e_ ;f u axmufjy
oGm;wmyg?
'Dawmh wdik ;f &if;om;awG&ŒJ tcGit hf a&;udk vufawG@rmS bmrSrazmfaqmifawmhwhJ
oabmvm;? yk'fr (365) t&awmh pmay/ ,Ofaus;r_/ tEkynmeJ@ "avhxHk;wrf;awGudk
vGwfvyfpGm jyKpkysKd;axmifcGifhjyKxm;ygw,f? 'DtcGifhta&;tay: OD;atmifxl;u tckvdk
oH;k oyfjyygw,f?
“pkaygif;tcGifhta&;eJ@ywfoufvm&if &Sm;&Sm;yg;yg; 'DwckyJ usaemfawG@&w,f?
'Dwcku t"du pmay/ ,Ofaus;r_/ tEkynm/ "avhx;kH wrf;awGe@J qdik w f ,f? tJawmh tJ'gawGukd
ay;xm;oa,mif&w dS ,f? od@k aomf yk'rf (365) udk taotcsm avhvm=unfyh g? 'kw, d
pma=umif;rSm awG@&vdrrhf ,f/ ,if;od@k aqmif&u G &f mwGif wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G af &;udk
xdyg;r_r&Sdap&ef a&Smif=uOf&rnf wJh? wdkif;&if;om;awGu pkaygif;+yD;awmh olwdk@&JΠpmay
wd;k wufatmifvyk w f m/ ,Ofaus;r_w;kd wufatmif vkyw f m/ tEkynmawGukd wd;k wufatmif
vkyw f mawG tm;vH;k u tm%mydik af wG&ŒJ rsuaf phxrJ mS =unfv h @kd r&awmhb;l ? olw@kd tm%m
wnfjrJru _ kd xdyg;awmhr,f,q l &if wkid ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G af &;udk xdyg;awmhr,fqw kd hJ
ta=umif;jycsuef @J zdEydS cf &H zd@k om&Sw d hJ jyÏmef;csujf zpfw,fv@kd usaemfw@kd axmufjycsiw f ,f”
aemufwcg 2008 tajccHOya'xJrmS jynfe,fe@J wdik ;f a'o}uD;awGrmS v$waf wmf
(14) &yf zG@J pnf;cGijhf yKxm;ovdk jynfe,f0ef}uD;csKyfawGuv kd nf; cef@tyfxm;r,fqw kd uhJ pd [
P m
t&ifOya'awGeJ@ pm&if xl;jcm;r_&SdwJhoabm awG@&ygw,f? oxHk+rdKŒe,f trSwf (1)
v$waf wmftrwf cGejf rifx h eG ;f u trsK;d om;nDvmcHukd 3 ESpaf vmuf wufc+hJ yD; ol@&ŒJ tjrifukd
tckvkd &Si;f jyygw,f?
“etzu trnfcHjynfaxmifpk emrnfwyfxm;wJh trnfcHjynfaxmifpkudkyJ
vkyfcsifw,f? wdkif;&if;om;awGu wu,fhudk toGifo¾mefa&m tESpfom&yg jynfh0wJh
jynfaxmifppk pfppfukd vdck siyf gw,f? 'g t"du uGm[csuf jzpfygw,f? tJawmh 'Dae@z@JG pnf;yHu k
jynfaxmifppk pfppf ay:xGe;f rSm r[kwb f ;l ? Oyrmajym&&if jynfe,f 0ef}u;D csKyfudk cef@tyfwu hJ pd P
rSm wdkif;&if;om;tiftm;pkawG tygt0if usaemfwdk@'Drdkua&pDtiftm;pkawGu jynfe,f
0ef}uD;csKyfukd oufqikd &f m jynfe,fvw $ af wmfuyJ a&G;&r,f/ etzu orRwuae+yD;awmh
jynfe,f 0ef}u;D csKyu f kd a&G;r,f? tJ'g t"du uGm[csuyf ?J etzu tay:uae+y;D awmh a&G;r,f?
usaemfw@kd u atmufuae+y;D awmh wifajrmS ufr,f? tJ'g t"du uGm[csujf zpfygw,f? tJawmh
'DrSmxJudku etz&JŒzGJ@pnf;yHku wjynfaxmifpepf/ A[dkuae csKyfudkifxm;wJhpepfqdkwm

56 Luminary Magazine Volume 4,No.9


56
2008 ckESpf tajccHOya'u
bmjzpfvmrvJqdkvdk@&Sd&if 'Drdkua&pDEdkifiHawmf r[kwfbJeJ@
ppfwyfu tkycf sKyfwhJ ppfEikd if H jzpfomG ;+yD? tajctaeu
wjznf;jznf;eJ@ qd;k qd;k qd;k qd;k vmwm

&Si;f ygw,f”
aomw&Sirf sm;&Si/f tajccHOya'rSmyg0ifwhJ jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;awGe@J oufqikd f
wJh ta=umif;t&mawGukd tcsed &f oavmuf pkpnf;wifjycJw h mjzpfygw,f?
wu,fawmh tajccHOya'qdw k m wdik ;f jynf&ŒJ tem*wftwGuf tvGet f a&;ygovdk
tajccHrx l rJ mS vnf; jynfaxmifpk r+yKd uGaJ &;/ wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDnw G rf _ r+yKd uGaJ &;qdw k mudk
twdtvif; azmfjyxm;ygw,f? 'gayr,fh vGwv f yfa&;&wJt h csed u f p+yD; jynfaxmifpt k pd;k &eJ@
jynfe,fawGt=um; tm%mcGaJ 0r_ukd rajz&Si;f Edik v f @kd wdik ;f jynf[m tESpf (60) jynfwiG ;f ppfe@J
&ifqikd cf &hJ ygw,f? 'ga=umifh tck 'DtajccHOya'udk jyÏmef;vdu k &f ifaum jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;
&Edik rf vm;? a'guw f m qvdik ;f vSsrH e_ ;f u tckvo kd ;kH oyfjyygw,f?
“olw@kd u wzufowfa&;qGaJ ewJh zG@J pnf;yHt k ajccHOya'udk jyÏmef;oGm;r,fqv kd @kd &&dS if
etz ppftpd;k & oabmxm; tJ'rD mS usaemfw@kd jrifEikd w f mu Edik if aH &;jy\emudk Edik if aH &;enf;eJ@
rajz&Si;f bJe@J Edik if aH &; jy\emudk ppfa&;eJ@quf+yD;awmh ajz&Si;f r,fxifw,fqw kd m usaemfw@kd
oGm;awG@aewmjzpfygw,f? ppftpd;k &u a&;qGjJ yÏmef;wJh zG@J pnf;yHt k ajccHOya'u twnfjyK
oGm;r,fqv kd @kd &&dS if usaemfw@kd wikd ;f jynf&ŒJ tem*wfu tifrwefrS &ifav;p&maumif;ygw,f?
bmjzpfv@kd vnf;qdak wmh olw@kd u jynfwiG ;f ppfukd +idr;f csr;f zd@k qENr&Sb d ;l ? wdik ;f &if;om;awGukd
tcGit hf a&;ay;zd@k qENr&Sb d ;l ? tJ't D wGuaf =umifh olw@kd &ŒJ zG@J pnf;yHt k ajccHOya'om twnfjyK
r,fqdkvdk@&Sd&if 'g[m wdkif;jynftem*wfrSm +idrf;csrf;wJh tvm;tvm vHk;0rjrifbl;qdkwm
tifrwef 0rf;enf;zG,af wG@&ygw,f”
aomw&Sirf sm;&Si/f vuf&adS jymae=uwJh tajccHOya'[m 1947/ 74 Oya'awGe@J pm&if
wkid ;f &if;om; tcGit hf a&;awGukd ay;xm;w,fv@kd azmfjyxm;ayr,fh A[dck sKyfuikd rf r_ sm;wJt h wGuf
ppfreS w f hJ jynfaxmifpk vd@k rac: Edik af =umif; tjriftrsK;d rsK;d udk wifjyvdu k &f ygw,f? vmr,fh
tpDtpOfus&ifawmh tck 'DOya'=urf;[m wcsKŒd ,lqovdk wjznf;jznf; ajymif;vJEikd rf ,fh
tvm;tvm b,favmuf&o dS vJqw dk m em;qif&rSmjzpfygw,f&iS ?f
qufvufazmfjyygr,f?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 57


57
ordik ;f qdik &f m pmrsufEmS
pma&;q&m owif;pmq&m
OD;wifah qG
xd e f v if ;

acwfopf jrefrmhordik ;f pOfwavSsmufukd =unf&h if Ekid if aH &;e,fy,frmS pmay0goem&Sif


awG &dSovdk pmayynm&SifawGu EkdifiHa&;e,fy,fxJ a&muf&dS=uwmawGvnf; awG@&rSm
jzpfygw,f? 0efxrf;b0 uae pmaye,fxJ 0ifa&mufcJholawG&dSovdk 0efxrf;jzpfoGm;wJh
pma&;q&mrsm;vnf; &dyS gw,f? pma&;q&m owif;pmq&m OD;wifah qG uawmh pma&;q&m
b0uae 0efxrf;jzpfomG ;ol vk@d qd&k r,f xifygw,f?
OD;wifah qG udk 1906 ckepS f Zlvikd v f 16 &ufae@u &efuek +f rKdŒrSm arG;zGm;cJjh yD; 1953
ckESpf ZGefv 16 &ufae@rSm uG,fvGefcJhygw,f? touf 47 eSpft&G,frSm uG,fvGefcJh&wJh
OD;wifah qG[m acwfopf jrefrmhpmayordik ;f rSma&m/ Ekid if aH &;e,fy,frmS yg rSww f rf;wif&r,fh
vkyaf qmifcsuaf wG cse&f pfcyhJ gw,f? OD;wifah qG&ŒJ zcifu pmawmfjyef0efaxmuf OD;zd;k jzL jzpfjyD;
rdcifu ‘u0d u0drsufrSef r*~Ziif;’wdkufydkif&Sif a':at;ar jzpfygw,f? rdcifu ‘pHy,fyif’/
‘a&$jynfp;kd ’ pwJ0h wÎKawGe@J pmaye,frmS xif&mS ;wJh &mZ0wf0efaxmuf OD;vwf &JŒ nDrjzpfovdk
zcifuvnf; pmay tEkock rk udk jrwfE;dk wJt h jyif avmuD avmukwf pmayusr;f *efrsm; jyKpkco hJ l
jzpfygw,f? 'ga=umifh rdb eSpOf ;D pvH;k bufu pmaytEkynmqdik &f m ADZrsK;d aph ygvmol jzpfw,fv@dk
qd&k ygvrd rhf ,f?
OD;wifhaqG i,fpOfu tpdk;& [dkufpul;ausmif;rSm ynmoif=um;aewkef; yxr
ausmif;om;oydwef @J }uKHygw,f? 'ga=umifh oydw&f ŒJ aemufqufwGJ trsK;d om;ausmif;awG
ay:ayguv f mwJt h cg +rKdŒrausmif;udk ajymif;a&$Œ ynmoif=um;cJyh gw,f? tJ'u D ae aumvdyf
ausmif;udk wufa&muf ynmoif,&l ayr,fh yifet D uFs eD @J csnv f ckH snyf J 0wfqifwhJ 0HomEk
ausmif;om; jzpfwt hJ wGuf t*Fvyd q f &m=u;D awG&ŒJ +iKjd iifru_ kd cHc&hJ ygw,f? aumvdyaf usmif;om;
b0rSmyJ 0ef=uD;a[mif; OD;&m&Spf/ oHwJGtrwf OD;ausmfcif/ tdkifpDtufpf OD;tkef; tp&dSwJh
ausmif;om;=u;D awGe@J wdik yf ifjy;D wuUov kd of r*~ukd pwif wnfaxmifcw hJ thJ wGuf ‘wuUov kd f
or*~ tp/ OD;wifah qGw@dk u’ vk@d awmif qdEk idk w f t
hJ a=umif; armifow k trnfcH Adv k rf LS ;baomif;
jyKpkcwhJ hJ ‘pmqdak wmfrsm; twÎKy`w’dœ pmtkyrf mS a&;om;xm;ygw,f?
1925 ckepS f rdz&k m;=uD; pkz&k m;vwf uG,v f eG w
f t hJ cg tJ'u D pd u
P kd 0HomEktoif;u
uruxjyK aqmif&u G af wmhvnf; tr_aqmifpm&if;rSm OD;wifah qG yg0ifcyhJ gw,f? u0drsurf eS f
58 Luminary Magazine Volume 4,No.9
58
r*~Zif; xkwaf 0cJw h hJ 1927 ckepS u f pjyD; wmaw/ a&$b-kd armifvwfwl qdw k hJ uavmiftrnfe@J
0wÎKawG aqmif;yg;awG a&;om;cJhygw,f? armifvwfwl qdkwJh uavmiftrnfudkawmh
pma&;q&m=u;D OD;vwf&ŒJ wl qdw k ohJ abm oH;k pJcG w hJ m jzpfovdk ‘armifvwfwl ] armifvw l wf’
qdjk yD; pum;vdref @J t"dym` ,f &Ekid w f t hJ wGuv f nf; jzpfw,fv@dk qdyk gw,f?
wjcm; uavmiftrnfjzpfwhJ wmaw qdw k hJ emrnfe@J pke;f / ua0/ wap> pwJh emembm0
0wÎKawG a&;om;wJt h cg t&rf;yJ vl}uKdurf sm;oGm;jyD; uavmif&iS f b,fojl zpfw,f qdw k m
pmzwfy&dowfawGu vdu k vf H pHpk rf;&wJt h xd jzpfc&hJ ygw,f? 'Dvkd pke;f ua0 0wÎKawG a&;wJt h cg
OD;wifah qGu pdwu f ;l oufouf vkyZf mwf0wÎKrsK;d awG a&;wmr[kwb f J ya,m*usr;f / tif; tdik f
cvJh vufzJG@qdkif&musrf;/ xGuf&yfusrf; pwJh jrefrmorm;awmfawG&JΠvufpJGpmtkyfawGudk
aphaphpyfpyf zwf&j_ yD; jrefrmh"avh xH;k wrf;awGe@J nDnw G af tmif a&;om;cJw h ,fv@dk od&ygw,f?
OD;wifhaqG[m 1930 jynfheSpfrSm 0dZ…mwef; atmifjrifcJhjyD; olynmoif,lcJhwJh
+rKŒd rausmif;rSm txufwef;jyq&m tjzpf 0ifa&mufvyk u f ikd cf yhJ gw,f? wcdsew f nf;rSm Oya'wef;
wufa&mufjyD; Oya'bJG@udk &,lcJhygw,f? 1935 ckeSpfrSm ‘aus;vufawm&Gm jyKjyifa&;’
ynmawmfoiftjzpf apv$wcf cH &hJ wJt h wGuf Oa&myEkid if rH sm;rSm oGm;a&mufynmoif,jl yD;
aus;vufawm&Gm jyKjyifa&; 'Dyvdrk m &&dcS yhJ gw,f? 'ga=umifh ol@ukd aus;&GmjyKjyifa&; OD;wifah qG
vk@d vnf; ac:qd=k uygw,f?
reœav;+rKŒd tpd;k & aemfref q&mjzpfoifausmif; ausmif;tky=f u;D / 'kw, d urBmppftwGi;f
0g'eSihf owif; jzef@csd a&;t&m&d/S +rKdŒrausmif;q&m/ bm;rif;owif;pm t,f'w D mcsKyf pojzifh
wm0efawG xrf;aqmifcjhJ yD; 1950 jynfeh pS rf mS jrefrmEkid if H pma&;q&mtoif;=uD;&JŒ OuUÏtjzpf
wifajrSmufjcif;cH&ygw,f? 'Dvdk OuUÏtjzpf aqmif&GufaewJhtcdsefrSmyJ oD&dvuFmqdkif&m
oHtrwf=uD;tjzpf cef@tyfapv$wjf cif; cHc&hJ ygw,f? 'gayr,fh oHtrwftjzpf (3) eSpaf usmf
wm0efxrf;aqmifjyD;wJt h cdserf mS aoG;vHsS a&m*ge@J uG,v f eG cf &hJ ygw,f?
OD;wifah qG &JΠpmayrsm;[m 'kw, d urBmppf rwdik cf ifu pme,fZif;rsm;rSm azmfjycJw h m
jzpfwmrk@d pm=unfw h u kd rf sm;rSm &SmazGzwf&E_ idk o f rl sm;om vufvrS ;f rDEidk rf ,f xifygw,f? 'gayr,fh
pma&;q&m owif;pmq&m=u;D vlxOk ;D vS jyKpx k m;wJh ‘owif;pmrsm; ajymjywJh ppfwiG ;f Armjynf’
pmtkyrf sm;twGi;f u owif;pmrSww f rf;awGrmS &SmazGzwf&E_ idk yf gw,f? tJ'v D kd &SmazGzwf&r_ &d if
OD;wifah qG&ŒJ ‘wmaw’ qdw k hJ uavmiftrnfu pke;f ua0 0wÎKawGuo kd m a&;wmr[kwb f J
pmayeJ@ Ekid if aH &;qdik &f m aqmif;yg;rsm;rSmvnf; oH;k pJaG &;om;cJw h ,fqw kd mudk awG@&rSmjzpfygw,f?
wmaw trnfeJ@ aqmif;yg;awG yifwdkifa&;cJhwmu ‘wdkif;cspf’ owif;pmrSmyg?
trsK;d om; ynm0ef OD;zd;k usm; uG,v f eG wf t hJ cg ‘aemif=uD;usm;’ qdw k hJ acgi;f pOfe@J OD;zd;k usm;wk@d
ZeD;armifet SH a=umif; a&;om;cJ+h y;D 1942 ckepS f =o*kwv f 1 &ufae@ owif;pmrSm azmfjycJyh gw,f?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 59


59
tJ'eD pS f Zlvikd v f 9 &ufae@xw k f owif;pmrSmvnf; ‘oGm;avol OD;pdew f if (odyaH` rmif0)’ qdw
k hJ
aqmif;yg;udk a&;om;cJjh yD; 1922 ckepS af vmufu olwufa&mufcw hJ hJ &efuek f o&ufawm
ausmif;wdu k u f trsK;d om;ausmif;rSm odyaH` rmif0 u q&mjzpfwt hJ a=umif;/ odyaH` rmif0&JŒ
pmaya&;om;r_ twwfynmta=umif;awGukd a&;om;cJyh gw,f?
1942 ckepS f Zlvikd v f 29 &ufae@xw k f wdik ;f cspo f wif;pmrSmawmh ‘Adv k af wZ bJ@G cH
ocifatmifpef;’ qdkwJhacgif;pOfeJ@ a&;om;xm;wJh OD;wifhaqG&JŒ aqmif;yg;udk awG@&+yD;
ocifatmifqef;tjzpfe@J awG@qckH &hJ wJh Adv k cf sKyfatmifqef;&JŒ yH&k yd w f csKŒd udk azmfjyxm;ygw,f?
'Dae&mrSm ocifatmifqef; udk ocifatmifpef; vk@d qvdrf ae&mrSm pvH;k udk oH;k e_e;f xm;wm
awG@&jy;D ppfrjzpfcife@J ppftwGi;f u Adv k cf sKyfatmifqef;udk tJ'v D ykd J ac:=uw,fv@dk vlxOk ;D vSu
aqmif;yg;tqH;k rSm rSwcf suaf &;xm;ygw,f?
tJ'aD qmif;yg;xJrmS aqmif;yg;&Sif wmaw trnfcH OD;wifah qGu ol[m wuo udk
wnfaxmifco hJ l av;ig;OD;teufrmS yg0ifaeolwpfO;D jzpfwma=umifh ausmif;u xGujf yD;wJh
aemufrmS vnf; wuo tpnf;ta0;awGukd oGm;a&muf em;axmifwt hJ a=umif;/ pum;tajc
twif ajymyJw G pfcrk mS ocifatmifqef;&JΠa[majymjcif;udk yxrqH;k pwifjrifz;l cJah =umif;/
ocifatmifqef;[m wdik ;f a&;jynfa&;bufrmS t+rJ pdwt f m;xufoefaewJh 0HomEktppf}uD;
jzpfwt hJ a=umif;/ tajymeJ@ tvkyn f oD l jzpfwt hJ a=umif;/ pmay A[kow k t+rJ qnf;yl;ol
jzpfa=umif;/ pum;ajym&ifvnf; wdkif;a&;jynf&meJ@ywfouf+yD; av;eufwJh udpP&yfawGudk
xnfo h iG ;f ajymqdk aqG;aEG;wwfa=umif; pojzifh ocifatmifqef;eJ@ w&if;weD;S aexdik cf phJ Ofu
ta=umif;awGukd jyefvnfazmfjy&if; Adv k af wZ trnfe@J Armhvw G v f yfa&;wyfrawmf=uD;&JŒ
r[maoemywd ppfo=l uD;tjzpf wm0efawGxrf;aqmifaewJh ocifatmifqef; use;f rmjyD;
wdik ;f jynftusK;d xrf;aqmifEidk af pzk@d qkawmif;xm;ygw,f?
'Daqmif;yg;udk zwf&wJt h cdserf mS aqmif;yg;xJu ocifatmifqef;/ aqmif;yg;a&;ol
OD;wifah qG eJ@ 'Daqmif;yg;udk jyefvnf azmfxw k f pkpnf;xm;wJh vlxOk ;D vS wk@d tm;vH;k r&daS wmh
ygb;l ? 'gayr,fh pmayeJ@ rSww f rf;wifct hJ wGuf usaemfw@dk zwf&c_ iG hf &aewmjzpfygw,f? 'Duae@
ouf&x Sd if&mS ; &daS eolawGu rdrw d @dk &ŒJ acwf+yKd iyf &kH yd af wGukd rSww
f rf;wif a&;om;cJrh ,fq&kd ifvnf;
aemifrsK;d qufawGtzk@d wu,fyJ tusK;d &daS prSm jzpfygw,f?
jrefrmjynforl sm; at;csr;f wJh t&dyaf tmufrmS aexdik cf iG hf &&dyS gap? aus;Zl;wifygw,f?
xdev
f if;
9 / 2 / 2010
(aemfa0tajcpduk f 'Dru
dk &ufwpfjrefrmhtoH. 2010/ azazmf0g&D 16 &ufae@ xkwv
f i$ chf sut
f m;
jyefvnf azmfjyygonf) (moemaka.com rS ul;,laz: jyygonf?)

60 Luminary Magazine Volume 4,No.9


60
tpd;k &txufutpd;k &/ zG@Jpnf;yHtk xufu ppfaumifpD

&J a bmf z d k ; oH a csmif ;

ppftyk pf &k ŒJ 2008 ckEpS f zG@J pnf;yHOk ya'xJrmS vlajymodyrf rsm;=uwJh yke;f vSsKd ;uG,v f sS Kd ;
tm%mydkiftzJG@wzGJ@ &Sdaeygw,f? tJ'Dtkyfpk[m tarSmifxJrSm acsmifukyfaewmjzpfovdk
'Dz@JG pnf;yHOk ya'xJrmS ol@twGuf oD;jcm;tcef;/ yk'rf &,fv@kd azmfjyrxm;bJ orRwqdw k m&,f/
wyfawmf&ŒJ tcef;qdw k m&,fw@kd e@J a&maxG; azmfjyxm;wmudk awGŒ&ygw,f?
tJ'guawmh tcef; (5) tkycf sKyaf &;qdw k muae p+y;D azmfjyxm;wJh trsK;d om;umuG,f
a&;ESihf vH+k cKH a&;aumifpD qdw k mygy?J 'DaumifprD mS ygr,fh vlawGu Edik if aH wmforRw/ 'kw, d orRw
(ESpaf ,muf)/ jynfo@l vw $ af wmf OuUÏ/ trsK;d om;v$waf wmf OuUÏ/ wyfrawmfumuG,af &;
OD;pD;csKyf/ 'kw, d wyfrawmfumuG,af &; OD;pD;csKyf/ umuG,af &;0ef}uD;Xme 0ef}uD;/ Edik if jH cm;a&;
0ef}u;D Xme 0ef}u;D / jynfxaJ &;0ef}u;D Xme0ef}u;D eJ@ e,fpyfa&;&mXme0ef}u;D qdw k mawG jzpfygw,f?
tJ'Dae&mawGudk b,folawGu&r,fqdkwm txl;wGufaezdk@rvdkygbl;? omrefvlawmif
rSe;f vd@k &wJh &mxl;XmeEœ&awGjzpfygw,f? 'DtxJu umuG,af &;0ef}u;D Xme0ef}u;D / e,fpyfa'o
0ef}u;D Xme0ef}u;D eJ@ jynfxaJ &;0ef}u;D Xme0ef}u;D qdw k mawGukd v$waf wmfu a&G;cs,cf iG rhf &Syd gb;l ?
ppftyk pf x k yd o f ;D awGu pdw}f uKd uaf &G;rS jzpfw,fv@kd wdwv d if;vif;jyÏmef;xm;+y;D jzpfygw,f? olw@kd
t,H=k unf tpdwcf s&qH;k / ppftyk pf t k wGi;f qH;k u vlawGyJ jzpfr,fqw kd muawmh oHo,jzpfp&m
rvdyk gb;l ? 'ga=umihf 'Daumifp[ D m olw@kd &ŒJ ppfwyfuvlawGe@J Adv fk cf sKyfxuG af wG csnyhf g0ifr,hf
aumifpjD zpfwmrd@k ppfaumifpv D @kd ac:wm toifah wmfq;kH ygy?J
'gt h jyif 'Daumifp}D uD;&JΠwm0ef0wW&m; qdw k mawGrmS ppfa&;eJ@ tkycf sKyfa&;wm0ef
awGu t"dujzpfaew,f qdw k t hJ csuu f vkd nf; owdjyKoihyf gw,f? 'gayr,fh xH;k pHtwdik ;f 2008
zG@J pnf;yHtk ajccHOya'xJrmS awmh r&Si;f -r&Si;f a&;xm;wmyg? “zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya't&aomf
vnf;aumif;/ Oya'w&yf&yft&aomfvnf;aumif; ay;tyfvmonhf wm0ef0wW&m;rsm;udk
xrf;aqmif&efv@kd ” a&;xm;wmyg? tJ'v D w kd m0efawG ray;tyf&if bmtvkyrf rS &Sw d hJ aumifpv D @kd
t"dym` ,fxu G o f vm;qkw d m pOf;pm;p&myg? jyefpOf;pm;vdu k &f if r,fr,f&&/ wdwu d susr&Sad o;wJh

Luminary Magazine Volume 4,No.9 61


61
wm0efawGukd xrf;aqmifz@kd v@kd jzpfaeygw,f? tJ'v D akd wmh rjzpfEikd b f ;l xifygw,f? Adv k o
f ef;a&$w@kd
bm&nf&, G cf suaf wGe@J zGŒJ pnf;xm;w,fqw kd mudk pl;prf;avhvmoihyf gw,f?
tcef; (7)/ wyfrawmfqw kd hJ tcef;rSmusawmh 'Dppfaumifp&D ŒJ vkyyf ikd cf iG w fh csKŒd udk
pawG@vm&ygw,f? 'DaumifpD[m 0ef}uD;tzGJŒrvkyfEdkifwJh tvkyfawGudk vkyfr,hftzGJ@vdk@
,lqp&mawGyg? Oyrmtm;jzihf “Edik if aH wmf orRwonf trsK;d om;umuG,af &;ESihf vH+k cHKa&;
aumifp. D tqdjk yKaxmufccH sujf zihf wyfrawmf umuG,af &;OD;pD;csKyfukd cef@tyfwm0efay;&
rnf?”aemufwcg tcef; (11) ta&;ay:umvqdik &f m jyÏmef;csurf sm; qdw k t hJ cef;rSmawmh
“Edik if aH wmforRwonf trsK;d om;umuG,af &;ESiv hf +kH cHKa&;aumifpED iS fh nêEd i_d ;f +yD; Oya'uJo h @kd
tm%mwnfonhf trde@f xw k jf yefI ta&;ay: tajctae a=unmEdik o f nf” vd@k ygygw,f?
'Dtcsuu f =kd unh&f if 'Dppfaumifp[ D m 0ef}uD;tzG@J xuf tm%m&Sad ewm xif&mS ;yg
w,f?orRw&JŒ vuf¶;kH wyfvkd jzpfaeygw,f? 'Dvuf¶;kH wyf[m v$waf wmfe@J orRwt=um;
(wu,fv@kd rsm;) uGv J rJG &_ adS e&if orRwbufu tm;jznhaf y;r,fh tm%mydik t f zG@J wckvkd &yfwnf
aerSmjzpfygw,f?
'gt h jyif yk'rf ( 412)-(413) t&qd&k if 'Dppfaumifp[ D m orRweJ@aygi;f +y;D tm%modr;f
Edik w
f hJ tm%mydik t f zG@J jzpfaew,fqw kd mudk awGŒ&ygw,f? orRwqdo k t l zd@k “vlq;kd awGe@J
armifwikd yf ifvyk cf si&f if” 'DppfaumifpeD @J yJ wdik yf ifr,fqw kd m oHo,jzpfp&mrvdyk gb;l ?
Edik if aH wmfxu J Edik if aH wmf/ uufbed uf (0ef}u;D tzG@J ) txufu uufbed uf? ppftyk pf k
twGi;f pnf;vd@k q&dk if rrSm;ygb;l ? 'Dppfaumifp&D ŒJ vuQ%mudk ydak y:vGiaf pwJh aemufwcsuu f
yk'fr (412) rSmygwJh “EdkifiHawmforRwonf trsKd;om;umuG,fa&;ESifh vHk+cHKa&;aumifpD
tzGŒJ 0ifrsm; pHn k pD mG wufa&mufEikd jf cif;r&Syd gu tzG@J 0ifrsm;jzpfaom wyfrawmfumuG,af &;
OD;pD;csKyf/ 'kwd,wyfrawmfumuG,fa&;OD;pDcsKyf/ umuG,fa&;0ef}uD;Xme0ef}uD;/ jynfxJa&;
0ef}uD;Xme0ef}uD;wd@k EiS n hf êdEi_d ;f +yD; ta&;ay:tajctaeudk tcsed rf x D w k jf yefa=unmEdik o f nf”
qdkwm jzpfygw,f? 'g[m twGif;pnf;xJu twGif;pnf;udk xyfazmfjyvdkufwmyJvdkqdk&if
rrSm;ygb;l ?
wu,fusawmh 'DppfaumifpD[m wdkif;jynfudk &moufyefppfu|efjzpfatmif
tmrcHxm;wJh tm%mydik t f zG@J tpnf;wckomjzpfygw,f? 'Dz@JG pnf;yHx k rJ mS 'Dppfaumifpu D kd
b,folu b,fvdkzsufodrf;Edkifw,f/ ajymif;vJEdkifw,f qdkwJhtcsufawG vHk;0rygygbl;?
orRwqdkwJhvlu pdwf}udKufol@vlawGeJ@csnf; zGJŒpnf;xm;r,fh tm;vHk;&JŒ txufqHk;u
tm%mydik t f zG@J omjzpfygw,f? olw@kd [m orRwqdo k /l 'grrS [kwf orRwqdo k &l ŒJ aemufu, G u f
&So
d l ('gvnf; rjzpfEikd b f ;l rajymEdik yf gb;l ) t,Hq k ;kH vlawG jzpfaew,fqw kd t hJ "dym` ,fu olw@kd [m
tJ'D eHygw0f rf;&JΠtrde@f ukd waoGrwdr;f vdu k ef mr,fv@kd t,H=k unf&qH;k vlawG jzpfw,fqw kd mygy?J
2010 a&G;aumufyu JG wifajrêmufr,fh v$waf wmf}uD;eJ@ tpd;k &tzG@J qw kd mawG
pmrsuEf mS (66)odk h
62 Luminary Magazine Volume 4,No.9
62
vlxkoabmxm;
oef ; 0if ; vd + i f

,cktcg etz ppftpd;k &onf wwdik ;f jynfv;kH &Sd rJqEN&iS f jynfov l x l u k wcJeuf
axmufcq H ENraJ y;um 4if;wd@k ukd ud, k pf m;jyKrnfh jynfo@l vw $ af wmf ud, k pf m;vS,rf sm;tm;
a&G;cs,w f ifajrêmufvu kd o f nfh a&G;aumufy&GJ v'fukd y,fzsuI f 2010 jynfEh pS f Ek0d ifbmv (7)
&ufae@wiG f ygwpD 'kH rD u kd a&pD taxGax aG &G;aumufyrGJ sm; usi;f yjyKvkyrf nf[k =o*kwv f (13)
&ufae@wiG f a=unmcJah yonf?
od@k aomf a':atmifqef;pk=unf OD;aqmifonfh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfu ,ck
usi;f yrnfh a&G;aumufyo GJ nf w&m;rSswr_ &Srd nfr[kwo f nft h wGuf 0ifa&muf,OS +f yKd ijf cif;rjyK&ef
qH;k jzwfxm;onf? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfonf +yD;cJo h nfh 2009 ckEpS f {+yDvtwGi;f u
xkwjf yefcahJ om a&$*w kH ikd f a=unmpmwrf;yg Edik if aH &;tusO;f om;tm;vH;k ¹ciG ;f csurf &Sd vGw $ af y;&ef/
2008 zJ@G pnf;yHt k ajccHOya'udk jyefvnfo;kH oyf jyifqif&efEiS hf a&G;aumufyw GJ iG f tv$mtoD;oD;
yg0if+yD; Ekid if w H um apmif=h unfh avhvmcGijhf yK&ef ponft h csurf sm;udk ppftpd;k &om vdu k af vsm
vSsif 2010 a&G;aumufyu GJ kd vufcrH nf[al om rlay:wGif &yfwnfxm;ayonf?
A[dt k vkyt f r_aqmiftzJ@G 0ifvnf;jzpf/ ajymcGi&hf yk*Kd~ vfvnf;jzpfonfh OD;tke;f }udKifu
r=umrD &ufyikd ;f twGi;f u NLD 'k-OuUÏ OD;wifO;D tdrYf usi;f yonfh ygwaD cgi;f aqmifrsm;
tpnf;ta0;Y “2008 zJ@G pnf;yHk tajccHOya'[m usaemfw@kd vnf; tpuwnf;u 'gukd
vufrcHEikd b f ;l / jyKjyifay;ygv@kd ajymxm;w,f? 2008 zJ@G pnf;yHk tajccHOya'eJ@ 2010 a&G;aumufyGJ
aumfr&SiOf ya'/ enf;Oya'awG[m tJ'v D rf;twdik ;f qufomG ;r,fq&kd if jrefrmEdik if jH ynfov l x
l k
qENtwdik ;f arSsmrf eS ;f xm;wJh ppfreS w f hJ 'Drukd a&pDe@J vl@tcGit hf a&; &&Sad pr,fq h u D kd OD;rwnf
Edik wf ma=umifh 2010 a&G;aumufyu GJ kd trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfu oydwaf rSmufz@kd qH;k jzwf
vdu k yf gw,f? a=unmxm;+y;D jzpfwhJ 2010 a&G;aumufyGJ aumfr&Sif enf;Oya'rsm;rSm azmfjyxm;
wJh Oya'yg tcsut f vufrsm;twdik ;f vkyo f m;jynfol rJqEN&iS jf ynfoal wGtaeeJ@ rdrw d @kd &ŒJ
vkyyf ikd cf iG uhf kd toH;k cs+yD;awmh 'Da&G;aumufyrGJ mS qENrrJ ay;bJJ aecsiv f nf; aevd@k &w,fv@kd
usaemfw@kd oH;k oyfa=umif;vnf; qH;k jzwfxm;ygw,f” [lI ajym=um;oGm;onf?
a&G;aumufwifajrêmufjcif;cH&onfh jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,w f ikd ;f onfvnf;
Luminary Magazine Volume 4,No.9 63
63
rdrt d m; axmufcq H ENraJ y;vdu k of nfh rJqEN&iS rf sm;tay: wm0efc&H rnf? rJqEN&iS rf sm;tm;
ay;xm;aom uwdudk ypfy,fIr&/ av;pm;&ayrnf? trsdK;om;'Drdkua&pDtzJG@csKyfu
jyÏmef;xm;aom jynfol@v$wfawmf a&G;aumufyJG a=unmpmwrf;yg tcsufrsm;udk
arhaysmufypfIr&ovdk rJqEN&Sifjynfolvlxktay: wm0efcHuwday;xm;onfrsm;udk
arhaysmufI r&acs?
xd@k tjyif rdrt d m; a&G;cs,w f m0efay;vdu k af om tzJ@G csKyf tay:wGiv f nf; opPm&S&d
ayrnf? +y;D cJah om 1990 jynfEh pS f a&G;aumufyu GJ kd jyefajymif;=unfv h sS if ppftpd;k & tm%mydik rf sm;
onf 1989 ckESpfu ygwDpHktaxGaxGa&G;aumufyJGESifh pyfvsOf;I xkwfjyefcJhaom Oya'/
enf;Oya'rsm;udk ,H=k unfc=hJ uI rJqEN&iS v f x l u k qENraJ y;cJ=h ujcif; jzpfayonf? jynfo@l
v$waf wmf ud, k pf m;vS,af vmif;rsm;uvnf; yg0if,OS +f yKd if ta&G;cHc=hJ ujcif;jzpfonf? 90 jynfEh pS f
a&G;G aumufyo GJ nf rnfow l OD;wa,mufurSs +crd ;f ajcmufr/_ tEdik t f xufjyKr_ vH;k 0r&Sb d J rJqEN&iS f
jynfov l x l u k rdr. d vGwv f yfaom oabmqENt&vnf;aumif;/ 'Dru kd a&pDukd vdu k ef mcH,v l kd
=uI vnf;aumif; jynfo@l vw $ af wmf ud, k pf m;vS,rf sm;udk a&G;cs,w f ifajrmê ufcjhJ cif; jzpfayonf?
jynfwiG ;f jynfyESihf tm%mydik w f @kd uvnf; 90 jynfEh pS f a&G;aumufyo GJ nf oef@&iS ;f w&m;
rSswaom a&G;aumufyjGJ zpfonf[I l w&m;0if xkwaf zmfa=unmcJah yonf? od@k aomfvnf;
jynfo@l vw $ af wmf a&G;aumufyOGJ ya' tcef; (2) v$waf wmfz@GJ pnf;jcif; acgi;f pOf yk'rf (3) wGif
jyÏmef;xm;onfh “v$waf wmfukd rJqENe,frsm;rS TOya'ESit hf nD a&G;aumufwifajrêmuf
vduk af om v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifh zJ@G pnf;&rnf” udk ppftpd;k &onf rsuu f ,G jf yKum
y,fzsuv f u kd o f nf?
xd@k aemuf 2008 ckEpS f arv (29) &ufae@wiG f etz ppftyk pf o k nf a=unmcsut f rSwf
7§2008 jzifh jynfaxmifpo k rRwjrefrmEdik if H zJ@G pnf;yHt k ajccHOya'udk jynfv;kH u|wf qENc, H yl }GJ u;D
u twnfjy KjyÏmef;vdu k af =umif; Adv fk o f ef;a&$u, kd w f ikd f vufrw S af &;xd;k I xkwjf yefa=unm
cJo
h nf? xdak =unmcsuw f iG f ravsm=f oZmoH;k I twif;t"rR rJxnfch ikd ;f onfukd qENraJ y;olrsm;
teuf (92²48) &mcdik Ef e_ ;f u axmufcq H ENraJ y;cJ=h ua=umif; t&Surf &Sd azmfjycJjh yefonf?
etzppftpdk;&onf 2010 a&G;aumufyJGudk 1990 jynfhESpf a&G;aumufyJGvdk
tjzpfcrH nfr[kwb f J rEdik v f nf;Edik /f Edik v f nf;Edik f vkyrf nfrmS aocsmvSayonf? etz ppftpd;k &
onf 2010 a&G;aumufyY`GJ 2008 zJ@G pnf;yHt k ajccHOya'udk taotcsm rod=uao;onfh
jynforl sm;/ }uHzh @HG ygw0D ifrsm;/ }uHzh @HG ygw0D if tvdt k avsmuf jzpf+yD;=uonfh tpd;k &0efxrf;rsm;ESihf
4if;wd@k . rdom;pk0ifrsm;/ pDymG ;a&;udpP ud, k u f sKd ;pDymG ;a&; udprP v S I
GJ wdik ;f jynfupd P Edik if aH &;udprP sm;
udk vH0k pdwrf 0ifpm;ovdk a&G;aumufyw GJ iG f b,fygwD rnforl nf0gtm; rJay;&rnfukd a&vnfpmG
rqHk;jzwf&ao;olrsm;/ ppftpdk;&ESifh yl;aygif;aqmif&Gufum tusdK;pD;yGm; wpHkw&m
jzpfxeG ;f aeonfh pD;yGm;a&; vkyif ef;&Sirf sm;/ ud, k u f sKd ;=unfh twWp;D yGm;a&;orm;rsm;/ Edik if aH &;
todynm tm;enfcsKŒd wJo h rl sm;/ vlEv Hk t l rsm;. rJrsm;udk aocsmaygu&f &Srd nf[k tydik w f u G f
64 Luminary Magazine Volume 4,No.9
64
xm;yH&k onf?
rnfo@kd yifqakd p etzppftpd;k &onf rdrw d @kd xw k jf yefcahJ om Oya'udk rdru d , kd w f ikd f
ajAmifcsKd ;azmufaeonfrmS xif&mS ;aeayonf? pifppf etzppftpd;k &. w&m;Oya'qdo k nfrmS
Edik if aH &; wuf=uGvy_ &f mS ;olrsm;/ vl@tcGit hf a&; wufºuGpmG aqmif&u G af eolrsm;/ Oya'tusKd ;
aqmifa&SŒaersm;/ tzJ@G csKyfacgi;f aqmifrsm;/ vli,ftzJ@G 0ifrsm;/ ppftpd;k &tm; qef@usiaf om
&[ef;&Sif vljynforl sm;udk tEdik u f sihf tusyu f ikd I f ESp&f nS af xmif'%frsm; toD;oD; csrw S pf &D if
aeonfh t=urf;zuf ,Eœ&m;wckom jzpfayonf?
tqd;k qH;k rSm 4if;wd@k ud, k w f ikd f usi;f yjyKvkyaf y;cJah om ygwpD 'kH rD u kd a&pD taxGaxG
a&G;aumufy&GJ v'fukd y,fzsucf jhJ cif;onf jynfov l xl t k m; vdrn f mvSnjhf zm; opPmazmufcjhJ cif;
jzpfayonf? wenf;tm;jzifh vlxu k kd ajAmifusus apmfum;vdu k jf cif;yif jzpfayonf? TonfEiS hf
ywfoufI a':atmifqef;pk=unfuvnf; ...“a&G;aumufyu GJ si;f y+yD; a&G;aumufy&GJ v'fukd
taumiftxnf azmfay;zdk@vnf; vdkao;w,fqdkwJh tcsufygyJ? a&G;aumufyJG&v'fudk
taumiftxnf razmfwm[m xrif;pm;zdw/f xrif;yJjG yif/ pm;yJrG mS xdik cf ikd ;f +y;D rS rpm;&bl;qd+k y;D
xrif;[if;awG jyef+yD;odr;f oGm;ovdyk gy?J {nfo h nfawGukd apmfum;wJh vky&f yfyg? 1990 jynfEh pS f
a&G;aumufy&GJ v'fukd taumiftxnf razmfay;wm[m jynfow l &yfv;kH udk vdrv f nfvn S jhf zm;
apmfum;&ma&mufygw,f?”
“+y;D awmh tm%mydik af wG[m rdrw d @kd oabmruswhJ a&G;aumufy&GJ v'fq&kd if vpfvsL
¶_vu kd /f vdck siw f &hJ v'f jzpfvmEd;k Ed;k a&G;aumufyt GJ opfawG usi;f yvdu k ef J v
h yk af er,fq&kd ifawmh
wdik ;f jynf&ŒJ tem*wfeJ u h pm;&m a&mufygvrd rhf ,f? wdik ;f jynf&ŒJ tem*wfqw kd m[m upm;&r,fh
t&mr[kwyf gb;l ? wav;wpm;eJ ah pmifah &SmufomG ;&r,fh t&mom jzpfygw,f? 'ga=umifh 1990
jynfEh pS f a&G;aumufy&GJ v'fukd taumiftxnfrazmfbJ aemufa&G;aumufyt GJ opf usi;f ya&;udk
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfu vH;k 0vufcrH mS r[kwb f ;l vd@k qH;k jzwfxm;wmjzpfygw,f” [lI
ajym=um;cJah vonf?
edkifiHa&;qdkonfrSm ¶_axmifhwcku =unhfvSsif qef@usifbuf tiftm;pkcsif;
tm;prf;onfh upm;yJw G ckjzpfay&m &efob l ufu a&SŒwd;k =unf&h ef aoG;wd;k prf;ygu rdrb d ufu
aemufqw k o f mG ;vSsif &efoo l nf twif&h u J m a&SŒudk qufw;kd vmrnfjzpfayonf?
“'Drdkua&pDudk wnfaqmuf&mY a&G;aumufyJGudk rvJGraoG ausmfjzwf&rnf”
“tajccHOya' r&Sw d mxuf &Sw d mu ydrk aumif;blvm;” [lonfh tawG;tac:rsm;onf rqv
ygwjD yKwf rdru d , kd uf ,
kd rf rd d 0g&ifEh idk if aH &;orm;[k trnfcx H m;aom ppftpd;k & vufuikd w f w k f
wd@k . 0g'jzef@csuw f ckomjzpfayonf? 'Dru kd a&pDvrf;qdo k nfrmS yef;cif;aomvrf; r[kwaf y?
&[ef;&Sifvl jynfolausmif;om;rsm;. aoG;rsm;jzifh cif;xm;aom vrf;omjzpfayonf?
'Dru kd a&pDukd vufjzef@awmif;I &vnf;r&ay? wdik ;f &if;om; jynfow l &yfv;kH pkpnf; nD!w G pf mG jzifh
wdu k yf 0GJ ifro S mvSsif &ayrnf? 0Hyak vGuo hJ @kd aumufusp, f wk rf mvSaom ppftm%m&Sipf epfukd
Luminary Magazine Volume 4,No.9 65
65
jzKwfcs&eftwGuf od;k vdyk *k K~d vfrsKd ; apv$wI f vnf; r&edik af cs?
'Drdkua&pDwdkufyJGY ppftm%m&Sifwdk@. &ufpufpGm t=urf;zuf+zdKcGif;r_a=umifh
aoG;pGe;f aeaom jynfo@l w@kd . rsu&f nfrsm;/ aoG;pGe;f aeaom a'gi;f tvHrsm;/ aoG;pGe;f aeaom
ouFe;f rsm;udk rarhoifo h vdk opPmrrJo h ifah y?
avmu}uD;Y rnfonfht&mrSs tvum;r&acs? jynfolvlxkw&yfvHk;onf
'Dru kd &ufwpfEikd if aH wmfopf}uD;qDo@kd csw D ufrnfqv kd sS if uGsEykf w
f @kd onf xdu
k w
f efonfh &if;ES;D r_/
nDrsS onfh wefz;kd rsm;udk ay;qyfro S mvSsif &ayrnf? wbufuay;rS ,lrnfqv kd sS if 'Dwouf
uGsEykf w f @kd onf rdrv d ckd sio f nfh 'Dru kd a&pDukd b,faomtcgrS &vdrrhf nfr[kwaf y?
u|Eykf w
f @kd onf etzppftpd;k &. zJ@G pnf;yHt k ajccHOya'udk vH;k 0 vufcI H r&ovdk etz
ppftpd;k &. 2008 zJ@G pnf;yHu k kd toufoiG ;f twnfjyKay;rnhf 2010 a&G;aumufyu GJ v kd nf;
jywfjywfom;om; qef@usio f mG ;&ayrnf? od@k ro S mvSsif ppftm%m&Sipf epf csKyf+ird ;f oGm;ayrnf?
ppftm%m&Sipf epfukd r+zKd zsuEf ikd yf gu ppftm%m&Sipf epfatmufwiG f xm0&ppfu|et f jzpf EGeH pfI
zdEydS n f êO;f yef;r_ukd u|Eyfk w f @kd omru uGsEyfk w f @kd . om;pOfajr;qufc&H ayrnf?
xdk@a=umifh uGsEfkyfwdk@tm;vHk;onf *k%foduQm&SdpGmjzifh ppftm%m&Sifpepfudk
oGwo f iG ;f rnfh 2010 a&G;aumufyt GJ m; qef@usiw f ukd zf surf nfavm/ od@k wnf;r[kwf *k%o f u d mQ
rJph mG jzifh ppftm%m&Sipf epfatmufwiG f 'l;axmuftnHch rH nfavm/ }uKd u&f m vrf;ESpo f ,G t f euf
wvrf;vrf;udk rkcsraoG a&G;cs,&f ef tcsed o f yd rf useaf wmhay? oef;0if;vdi+ f
(www.khitpyaing.org rS ul;,laz: jyygonf) 21 pufwifbm 2010
pmrsuEf mS (62 ) rS tquf
&SdaeygvsufeJ@ bma=umifhrdk@ 'Dvdk t&dyfrnf;}uD;wck zefwD;xm;&wmvJ? urBmay:rSm
tm%modr;f cGiu fh kd zG@J pnf;yHt
k ajccHOya'xJrmS w&m;0if xnho f iG ;f jyÏmef;xm;wJh wckwnf;aom
EdkifiHu wckwnf;aomtpdk;&&JŒ wOD;wnf;aom tm%m&Sif}uD;tzdk@ 'Dvdk vl,HkawGeJŒ
wdik ;f jynfutkd yk cf sKyf&m/ jynfoal wGukd zdEydS &f mrSm 'Dvpkd pfaumifpw D ckvvkd @kd jzpfygw,f?
wcsKŒd vlawGajym=uovdk “pnf;urf;&Sw d hJ 'Drukd a&pD&ŒJ jy,k*”f jzpfwhJ 2008 ckEpS f
zG@J pnf;yHx
k u
J 'Dvt kd csurf sK;d udk wjznf;jznf;csi;f ajymif;vJ,v l @kd &r,fv@kd wu,fxifygovm;?
ud, k uf wjznf;jznf;csi;f ajymif;vJz@kd pOf;pm;aewke;f olu wrk[w k cf si;f tm%modr;f cGi&fh adS tmif
vkyfxm;w,fqdkwm arhvdk@rjzpfygbl;? tm%modrf;w,fqdkwmudk xrif;pm;a&aomufvdk
oabmxm;wJh ppftyk pf t k ay: tukeyf v kH @kd ,Hw
k ,fqw kd m[m ordik ;f oifcef;pmudk ausmcdik ;f &m
usygw,f?
vmr,hfa&G;aumufyGJ[m tJ'DzGJ@pnf;yHktajccHOya'udk taumiftxnfazmfzdk@
"m;pmcHa&G;wmvd@k q&kd if rrSm;ygb;l ? &Jabmfzdk;oHacsmif;
01
01 atmuf
atmufw
wdkb
dkbmm / 2010
2010

66 Luminary Magazine Volume 4,No.9


66
usr -um;cJh jrifcJh bl;aom.......

cif j id r f ; opf
usr wdŒk wdik ;f jynfu vGwv f yfa&; &jyD; aemufyikd ;f rSm ygvrD mef'rD u kd a&pD pepf udk
usio hf ;kH cJyh gw,f? 'ga=umifh a&G;aumufyJG awG usi;f yay;cJyh gw,f? wjcm;a&G;aumufyJG awG
ta=umif; udk taxGtxl; r =um;bl;ayrJh 1960 ckEpS f rSm ppfwyfu OD;aqmif usi;f yay;cJw h hJ
a&G;aumufyJG ta=umif; udak wmh tzd;k tzGm; awG ajymjyvdŒk =um;zl;cJh ygw,f? OD;Ek/ OD;wif
OD;aqmifwJh Ekwif tzGJ@u oefŒ&Sif;zqyv/ OD;ausmf+idrf;/ OD;baqG OD;aqmifwJh tzGJŒu
wnf+rJzqyv wdŒk jzpf+yD; tJ'D (2) ygwu D t"du jydKifzufawGyg? oefŒ&Si;f u t0ga&mif udk
qifjref;+y;D / wnf+ru J teDa&mif udk 0wfqifygw,f? wnf+rJ tzGŒJ udk ppfwyfu axmufcH ygw,f?
'ga=umifh a&G;aumufyJG rwdik cf ifrmS rJq, G f pnf;&k;H ay;cJh jyD;/ a&G;aumufyJG &ufawGrmS rJvrd /f
rJc;kd wm awG jyKvkycf hJ ygw,f? jyLapmxD;vdk vufeufuikd f tzGŒJ awG udk arG;jrL+yD; awmaejynfol
awGukd vufeufeŒJ jcdr;f ajcmuf cJyh gao;w,f?
'gayrJh b,favmufyJ rw&m; vkyv f yk f jynfoal wGu Ekwif udb k J rJay;cJh =uvdŒk
oefŒ&Si;f u tm%m &cJh ygw,f? 'ga=umifv h J 1962 ckEpS rf mS OD;ae0if;u ppfwyfukd toH;k cs +yD;
tm%m odr;f cJh ygw,f? 1974ckEpS f rSm wygwD pepf udk twnfjyK jyXmef; zdŒk jynfoŒl qENcH ,lyJG
udk usi;f ycJh ygw,f? jynfoal wGu wygwD pepf udk rESpo f ufayrJh rJc;kd / rJvrd f pwJh atmufvrf;
enf;awGukd oH;k +yD; wEdik if H vH;k u axmufcH ygw,f vdŒk urBmudk yg a=unmcJh ygw,f? OD;ae0if;
vufxufrmS vJ a&G;aumufyaJG wG usi;f y ay;cJh ygw,f? A[du k csay;wJh vlub kd J jynfoal wGu
}uKd uf onf jzpfap/ r}uKd ufonf jzpfap a&G;cs,cf hJ =u&ygw,f? rJ&aHk wGrmS tjzLyH;k u axmufcrH /J
trJy;kH u uefŒuGurf J qd+k y;D cGjJ cm;xm; ygw,f? xl;jcm;wmu tjzyl ;kH udk ta&SŒrSm xm;+y;D / trJy;kH
udk aemufrmS xm;ygw,f? rJy;kH awG xm;wJh tcef;udk atmufbufu vufwawmifavmuf
v$wx f m;ygw,f? rJxnfo h u
l trJy;kH udk xnfrh ,fq&kd if tcef;twGi;f ydik ;f udk 0ifomG ;w,f
qdwk mudk tjyifu xdik =f unfah ewJh rJ&Hk wm0efcaH wG u awGŒ ae&ygw,f? 'ga=umifh wcsKd ŒvlawGu
rJjym;awGukd b,fy;kH xJrS rxnfb h J ud,
k t
hf yd xf J ud,k x f nfh vmygw,f? rJa&wGuw f hJ tcdserf mS
rJjym;awG aysmufawmh rJ&rHk ;_ OD;aESmufpm; ygw,f?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 67


67
1988 rwdik cf if aemufq;kH a&G;aumufyrJG mS usrwdŒk oCFe;f u|e;f +rdKŒe,frmS jy\em
wck jzpfomG ;cJh ygw,f? b,fou l rS awG;xifrxm;cJv h Œkd eJeaJ wmh v_yv f y_ &f mS ;&Sm; jzpfomG ;cJh
ygw,f? tJ'gu usrwdŒk +rdKŒe,fu ud, k pf m;vS,af vmif;udk uefŒuGucf hJ =uwmbJ jzpfygw,f?
'ga=umifh 'kw, d t}udrf rJxyfxnfh cdik ;f awmh jynfoal wGukd xyfrxnfh cdik ;f awmhbJ olwŒkd
ygw/D aumifpaD wGbJ vufoyd x f ;kd rJxnfh =u&ygw,f? aemufw=udrf rJxnf&h awmhrS ud, k pf m;
vS,af vmif; cifrsm touf&v _ Œkd &oGm;ygw,f? 'Dae&m&zdŒk olrmS vJ &if;ES;D xm;&wmud;k ?
1988 ta&;awmf yH+k uD;udk +zdKcGi;f t+yD;rSm e0w u 1990 ckEpS rf mS a&G;aumufyJG
usi;f yay;r,fvŒkd uwdjyKcJh =uygw,f? Edik if w H um udv k J vGwv f yf+yD; w&m;r#w &ygrh ,fvŒkd
tmrcH ay;cJyh gw,f? 'gtjyif a&G;aumufyJG +yD;&if ppfwyfu ppfwef;vsm;udk jyefr,fvŒkd vJ
w&m;0if *wday;cJh ygao;w,f? usr&JΠtjrifukd ajym&r,fq&kd ifawmh vH;k 0 vGwv f yf+yD;
w&m;r#w cJhwmawmh r[kwfygbl;? wpn (wdkif;&if;om; pnf;vHk;nDnGwfa&;) ygwDu
t&ifwkef;u ydkifqdkifcJhwJh um;awG/ ypPnf;awGudk qufvuftoHk;jyKcGifh &cJhygw,f?
rJq, G pf nf;&k;H &mrSmvJ tJ'w D ek ;f urS pwnfaxmifwhJ ygwaD wG r&wJh tcGit hf a&;awG &cJyh gw,f?
b,fygwDrS &yfuGufawGxJrSm wtdrfwuf wtdrfqif; rJqG,f pnf;&kH;cGifh r&ayrJh wpn
ygwu D awmh wtdrw f uf wtdrq f if; rJq, G f pnf;&k;H cGi&hf cJyh gw,f? 'ga=umifh usrwdŒk &yfuu G xf u J kd
wpn u pnf;&k;H a&; qif;r,fqakd wmh ausmif;om;vli,fawG pkaygi;f wdik yf if=uygw,f? +y;D awmh
usrwdŒk udk ydu k qf H v_rhJ vlawG qDu aiGukd tv_cjH yD;awmh NLD &JŒ trSwt f om; jzpfwhJ
carmufawG 0,f,+l y;D awmh carmuf r0,f&ao;wJh tdraf wGukd carmuf0,fay; vdu k +f y;D wpn
trwfavmif; a'guw f m ausmpf ed f &yfuu G xf v J mawmh tdraf wGu wHcg;ydwf xm;jyD; tdraf &SŒ
rsufESmpmrSm carmufawGudkyJ xkwfxm;vdkufygw,f? a'gufwm ausmfpdefeJŒ olŒ&JŒ
ud,k pf m;vS,af wGvJ idu k pf ukd if ukd pf u
kd f eJΠ&yfuu G xf u J xGuo f mG ;=u& ygw,f?
NLD ygwD pnf;&k;H a&; qif;wJh tcg wcsKŒd ae&mawGrm S axmufvrS ;f a&;&JŒ apmif=h unfh
aESmuf,u S jf cif;cH &wwf ygw,f? wcsKŒd ae&mawGrmS awmh NLD udk axmufcw H hJ jynfoal wGukd
axmufvSrf;a&;u +cdrf;ajcmuf wwfygw,f? 'gayrJh tJ'Dtcsdefwkef;u e0w taeeJŒ
'Davmuf}uD; cGucf u G vf efatmif &SKH ;r,f rxifvŒkd a&m/ jynfoal wG &JŒ Edik if aH &; Ed;k =um;wufºuG
aer_ukd vefŒaeo;wma&ma=umifh twif;t=uyf EdyS u f u G f wmrsKd ;awmh rvkycf yhJ gb;l ? 'gayrJh
rodrom bufvu kd rf a_ wGawmh &Scd yhJ gw,f?
a&G;aumufyJG rwdik cf if pm&Gupf mwef; xkwaf 0&mrSmawmh bmtwm;tqD; taESmuf
t,Surf S r&Syd gb;l ? a&'D,kd eJΠ&kyjf rifo=H um; uae (15) rdepf pm a[majym &mrSmvJ bmtwm;
tqD;rS r&Sd ygb;l ? 0ef}uD;csKyf a[mif; OD;Ek &JŒ ZeD; a': jr&Du olwŒkd ygwD tEdik &f &if oefŒ&Si;f
tm%m&pOfu ukeaf ps;Ele;f rsKd ; jzpfatmif vkyaf y; r,f qdv k Œkd usrwdŒk awmif jiif;cHck hJ bl;ygw,f?
usrwdŒk pOf;pm; rdwmu tJ'g odyrf jzpfEikd b f ;l vdŒk xifchJ rdwm yg? NLD ygwu D awm “pkEikd rf S
68 Luminary Magazine Volume 4,No.9
68
csr;f omrnf” qdw k hJ aqmify'k ef ŒJ rJq, G pf nf;&k;H a&; qif;cJh =uygw,f?
a&G;aumufyJG aumfr&Sif udak &G;cs,f &mrSmvJ rSsww,fvŒkd ajymEdik yf gw,f? &yfuu G f
tqifhawGudk &yfuGufu vlawG&JŒ qENeJŒ cefŒtyfcJhygw,f? tJ'D tcsdefu rJ&kHr_;awGu
trsm;tm;jzifh &yfuu G u f &yfr&d yfz awGub kd J a&G;cs,cf efŒtyfygw,f? usr&JŒ tzd;k awmif
olaewJh &yfuu G u f rJ&rHk mS rJ&rHk ;_ vkycf hJ &ygw,f? rJ&&Hk ŒJ vkyt f m;ay;awGtjzpf q&mawG/
q&mrawGukd cefŒtyfygw,f? tJ'D tcsed u f q&m/ q&mrawG qdw k mu ausmif;om;awGukd
vrf;ray:rSm ypfowfcw hJ hJ e0w tay:rSm tpm ra=uolawGu trsm;om;? +yD;awmh (26)
ESp=f umwdik ;f jynfuzkd suq f ;D cJŒwJh wpnudv k J r}udKuf=uolawG rsm;ygw,f? 'Dtjyifygww D cku
ud, k pf m;vS,f (2) OD;pD rJ&rHk mS apmifch iG t hf jyif rJa&wGuf &mrSm yg0ifciG hf &Syd gw,f? rJa&wGu&f m
rSmvJ rJ&u Hk kd zGiv
hf u kd +f y;D jynfoal wG a&SŒrSmbJ rJa&wGuf ygw,f? tJ'D wke;f u usr&JŒ toufu
(21) ESpq f akd wmh yxrOD;qH;k rJay;cGihf &cJw h myg? usrwdŒk u rJ&zHk iG zhf iG chf si;f bJ usrwdŒk &JŒqENrJ
udo k mG ;a&muf xnfch hJ ygw,f? +yD;awmhrS &yfuu G x f u J vl}uD;awGukd rJb,fvakd y;&w,f?
carmuf udkrJay;csif&if carmufyHk wnfhwnfhrSm trSefjcpfwJh wHqdyfwkH; udkxkyg? em&Dudk
rJay;csi&f if em&D eJΠwnfrh mS trSejf cpfwhJ wHqyd w f ;kH yHuk kd xkvu kd yf g qdw k mrsKd ; &Si;f vif; ajymjycGihf
&ygw,f?
usrwdŒk tkypf v k ukd f rJ&aHk &SŒrSm tvky&f KS yfaeayrJh b,fou l rS w&m;0if wm;jrpfwmrsKd ;
rvkycf yhJ gb;l ? usrwdŒk tkypf u k &yfuu G x f u J 'Dru kd a&pD vdv k m;ol vl}uD;olrawGukd rJ&u Hk kd
oGm;Edik af tmifvJ tultnD ay;cJ=h uygw,f? jynfov l xl k taeeJŒvJ a&G;aumufyu JG kd txl;
pdwf0ifpm;=uygw,f? rJ&kHu nae (4)em&D rSm ydwfodrf;ygw,f? wcsdKΠ&yfuGufawGrSm
aeŒvnfavmuf uxJu rJay;cGifh &SdolawG tm;vHk; rJay;+yD; =uyg+yD? vlxk&JŒ qENu
a':atmifqef;pk=unf OD;aqmifwhJ NLD ygwu D kd rJtjywftowf eJΠtEdik &f ap csiyf gw,f? 'grS
jynfolawG arsmfvifhaewJh 'Drdkua&pD pepfeJΠwdkif;jynfzGH+zdK; wdk;wufr,fvdkΠxifjrif,lq
=uygw,f? tJ'Dwkef;u a':pk/ OD;wifOD;/ OD;0if;wif tygt0if t,ltq jyif;xefolvdkŒ
xif&olawG udk tusO;f csxm; ygw,f? usrwdŒk u a&G;aumufyJG +yD;qH;k oGm;&if ,H=k unfcsuf
a=umifh tusO;f us aeolawG a':pk tygt0if ausmif;om; jynfoal wG tm;vH;k vGwaf jrmuf
Edik rf ,fvŒkd ,lqcJb h ;l =uygw,f? vGwv f v J w G af pcsif ygw,f? 'Dru kd a&pD tpd;k & vufxufa&muf
&if usrwdŒk awG ausmif;om;or*~ jyefvnfzŒJG pnf; r,fqw kd hJ tdyrf uf&n S f }uD; udv k J rufae
=uqJyg?
nae rJ&Hk rSm rJa&wGuaf wmh rJqEN&iS f awGuv kd J rJ&x
Hk rJ mS 0ifa&muf=unf&h c_ iG hf jyKygw,f?
usrwdŒk &yfuu G rf mS qd&k if ausmif;om;tkypf ak wGu a&SŒqH;k rSm ae&m,l =uygw,f? rJa&wGuyf Hk
uawmh carmuf wHqyd f &du k xf m;wJh pm&Guu f kd wyH/k pyg;ESH trSwt f om; ygwhJ pm&Guu f wyHk
/ olwŒkd ygwD trSwt f om; tvdu k f t&ifO;D qH;k yH=k uygw,f? jy;D awmhrS ygwaD wG&ŒJ ud, k pf m;vS,f

Luminary Magazine Volume 4,No.9 69


69
awG a&SŒrSmbJ a&wGu=f uygw,f? wcgwav rJpm&Guaf wGukd olŒtyHk eJŒ ol yHpk OfrmS pm&Guf
awGrmS ;+yD; tyHk rSm;xnfh vdŒk uawmh usrwdŒk ausmif;om; tkypf u k “pm&Gurf mS ; oGm;jyD” qd+k yD;
atmf=uygw,f? 'gqakd emufu jynfoal wGu “a[; 'grsKd ; rvkyyf geŒJ ” qdw k mrsKd ; 0dik ;f atmf
=uygw,f? rJa&wGuw f m n 8em&D 0ef;usif avmufrS +yD;qH;k ygw,f? jynfoal wG a&SŒrSmbJ
b,fygwD b,fEpS rf J eJΠtEdik &f w,f qdw k mrsKd ; a=unmay; +yD;rS rJ&u Hk kd ydwo
f rd ;f ygw,f?
usr tzd;k awG aexdik w f hJ &efuif; +rKd Œe,frmS qd&k ifvJ rJa&wGuzf Œkd jyifqifcsed f =umjrifv h Œkd
jynfoal wGu tjref zGi+hf y;D a&wGuaf pzdŒk twGuf rJqEN&iS af wGu atmf[pf awmif;qd=k uw,fw?hJ
jynfoal wG pd;k &drw f mu rJc;kd rSmudyk g? trSeu f awmh jynfoal wG pd;k &drv f eG w f m bJ jzpf+yD; txJrmS
ygwaD wGu vGwx f m;wJh ud, k pf m; vS,af wG txJrmS &Sw d ,fqw kd m ygb?J n (8)em&D owif;u
p+y;D &efuek w f ikd ;f twGi;f u +rKd Œe,f wcsKd Œ &JŒ a&G;aumufyJG &vm'fawGukd pwifa=unm cJyh gw,f?
+rdKŒe,fwikd ;f vdv k rkd mS NLD ygwu D tEdik &f oGm;vdŒk jrefrmhtoHrmS owif;awmif t&Sn=f uD;
ra=unm Edik af vmufatmif tdajEN ysucf hJ =uygw,f? ppfwyf e,fajr awGrmS wpn Edik rf ,fvŒkd
wGux f m;cJh ayrJh '*Hjk rdKŒe,f/ udu k u kd |e;f / r*øvm'Hjk rdKŒe,f / arSmb f v D kd +rdKŒe,f rsKd ;awGrmS awmif
NLD bJ tEdi k &f cJah wmh e0w taeeJΠ&vmwJh tajzudk tHtm;oifch yhJ kH &ygw,f?
wywfavmuf txd jrefrmh toHu wdwq f w d +f idrof ufchJ ygw,f? NLD ygwD &k;H &S&d m
a&$*HkwdkifrSmvJ atmifyGJawG +cdrfh+cdrfhoJoJ usif;y=uygw,f? tEdkif&vmwJh trwfawGudk
jynfoal wGu yef;uH;k pGyf +yD; =udKqd=k u ygw,f? 'D tjzpftysu[ f m e0w udk vH;k 0aoG;ysuf
apcJyh gw,f?
e0w [m 'Dtjzpftysuf udk oifceF ;f pm ,l+y;D awmh 2008 tajccHOya' qENcH ,lyrJG mS
olŒbufu tjynft h pHk jyifqifxm;cJyh gw,f? 2007 oHCmh ta&;tcif;rSm csujf cif; r+zKd caJG o;bJ
&ufeeJ =J umatmif apmif=h unfh aecJh ygw,f? OD;aqmifoal wG awmfawmf rsm;rsm;udk odawmhrS
ta&;awmfykH wckv;kH udk pdpn d uf nuf acsrG jypfvu kd yf gw,f? &yfuu G af wGxu J kd olwŒkd vdck siw f hJ
OD;aqmifEikd o f al wG&ŒJ "gwyf akH wGukd }uHzh HG awG ud, k w f ikd f vdu k v f aH 0iSjyD; aphaphpyfpyf zrf;qD;cJh
ygw,f?
em*pfrek w f ikd ;f a=umifh ylaqG;aomu a&mufaeolawGukd twif;axmufcrH J xnfch ikd ;f +y;D
rxnh&f if tultnD ay;wmawG &yfqikd ;f jypfr,f vdŒk csrd ;f ajcmufchJ ygw,f? udZk m*emvdk
vlrsKd ;udak wmh axmifxJ xnfv h u kd +f yD; olwŒkd cdik ;f vd@k &Edik w f hJ vlrsKd ;awGuakd wmh a'ocH NGO
zGŒJ cGiahf y;+yD; vkyyf ikd cf iG ahf wG tyfEiS ;f cJyh gw,f? 'Dvekd ŒJ jynfoal wG qEN rygwhJ 2008 tajccH
Oya'udk twnfjyK jyXmef;cJh ygw,f?
tckawmh jynfoal wGukd tqdyf wdu k zf Œkd twGuf 2010 a&G;aumufy}JG uD;udk usi;f y
ygvrd rhf ,f? a&G;aumufyJG aumfr&Sif u ppftm%m&Sif &JΠ&kyaf o;&kyf yg? }uzhH HG ygwu D vkyyf ikd cf iG ahf wG
trsm;}u;D & aeayrJh wjcm;ygwaD wGu vkyyf ikd cf iG hf eJeaJ v;twGi;f rSm }uKd ;pm; vkyu f ikd af e&wmyg?

70 Luminary Magazine Volume 4,No.9


70
tckvJ a&'D,dkeJΠ&kyfjrifoH=um; uae (15) rdepf xkwfvGifhcGifhudk uef@owfcsKyfcs,fr_awG
trsm;}uD;eJΠcGijhf yKay;ygw,f? 'Daqmif;yg;udk a&;aecsed f txd 'Dru kd &ufwpf ygwD (jrefrmjynf)/
jynfaxmifpk 'Dru kd a&pDygwpD wJh ygwaD wG&ŒJ (15) rdepfpm rJq, G pf nf;&k;H r_ukd jiif;qef xm;ygw,f?
ppftpd;k & a=umaxmufaemufcH jyKxm;wJh }uzhH HG ygw[ D m trwfae&m tjynfh 0if+yKd if
zdkΠ}udKwifjyifqifcJhayrJh wjcm; ygwDawGtwGuf tcsdefvHk;0ray;bJ (2)ywf twGif;
udk,fpm;vS,favmif; pm&if;wifoGif;zdkΠzdtm;ay;cJhwmudk tm;vHk;todyif jzpfygw,f?
2008zGŒJ pnf;yHk t& b,forl S 0ifrjydKif&if }uHzh u HG Edik +f yD;om; jzpfrmS yg? Edik if aH wmfaiGukd rdrd aiGvkd
toH;k jyKcGihf &xm;wJh }uHzh GH ygw&D ŒJ ud, k pf m;vS,af vmif;awGu rdrd atmifEikd af &; twGuf aiGukd
a&vdk oH;k aecsed rf mS useyf gwaD wG twGuf rJ&Hk rSm apmif=h unfah y;rJh ud, k pf m;vS,af wmif ac:zdŒk
ukeu f s p&dwf rwwfEikd f jzpfae=u ygw,f? rJqEN e,f wck&ŒJ rJay;Edik w f hJ pm&if; ul;,l zdŒk awmif
aiGu ode;f (20)eJŒ ode;f (30 ) =um; tukecf &H r,f qdak wmh ? 1990 ckEpS u f usrwdŒk oCFmef;u|e;f
+rdKŒe,fu us,0f ef;vdŒk rJqENe,fukd (2) ydik ;f cGjJ yD; trwfavmif; (2)OD; a&G;cs,cf iG hf &chaJ yrJh 2010
rSmawmh trwfavmif;wOD;bJ a&G;cs,cf iG hf &=urSm jzpfygw,f? 1990 ckEpS u f rJ&w Hk &kuH kd rJay;Edik of l
(5000) a,muf owfrw S cf ahJ yrJh ,ck a&G;aumufyrJG mS awmh rJ&Hk w&ku H kd vl (1000)om rJay;cGihf
&rSm jzpfwhJ twGuf rJ&Hk ta&twGuf (5) q ausmf wd;k vmrSm jzpfygw,f? 'ga=umifh ygwaD wGu
rJ&w Hk ikd ;f rSm rJ&aHk pmif=h unfh zd@k ud, k pf m;vS,f xm;&ef tcuftcJ &Syd gw,f? }uHzh ŒHG ygwu D pmapmif
xkwaf 0&mrSm e0w vkyx f m;wJh wHwm;azguf vrf;csŒJ tvkyaf wGukd olwŒkd ygwu D bJ vkycf hJ
av[ef pmapmif rsuEf mS zH;k rSm az: jycGihf &ayrJh 'Dru kd &ufwpf ygw&D ŒJ pmapmifuakd wmh '%faiG
(2)ode;f (&)aomif; cs+yD; aESmifah ES;atmif a&G;aumufyJG aumfr&Siu f r=umcifu zefw;D cJyh g
ao;w,f?
ode;f eJŒcsw D hJ Edik if H wGi;f vSnv hf nf tvkyv f yk f udik af eolawGvJ rJqEN&iS f pm&if;xJ
ryg0ifygb;l ? oef;eJŒcsw D hJ a&$Œajymif;vkyo f m;awGvJ rJay;cGihf r&&Sd =uygb;l ? Edik if o H m;wdik ;f [m
rJay;Edik cf iG &hf dS ovd/k rJray;bJaecGihf &S&d rSm jzpfayrJh rJay;jcif; ray;jcif;[m rdr&d ŒJ ud, k yf ikd q
f ;kH jzwfciG hf
bJjzpfjy;D / aumfr&Siu f uefŒowfwmrsKd ;/ wpHw k OD; ucsKyfcs,f z,f&mS ;xm;wm rsKd ;rjzpfoifh ygb;l /
wqufwnf;bJ a&G;aumufyJG 0ifvw kd hJ ucsiw f ikd ;f &if;om;ygwD udk ygwx D al xmifciG rhf jyK ygb;l ?
ydq
k ;kd wmu ygwD xlaxmifciG hf r&vdŒk woD;yk*v ~ tjzpf 0ifa&muf ta&G;cHzŒkd udv k J vufrcH ygb;l ?
2010 a&G;aumufyGJ[m EdkifiHwum udk rsufvSnfhjyzdkΠoufouf jyKvkyfwJhyGJyg?
ppftm%m&Sipf epfukd w&m;0if xlaxmifvu kd w f myg? usrwd@k rsKd ;qufwiG f ppftm%m&Sif vufxJ
a&mufrmS r[kwb f J rsKd ;&k;d pOfquf usa&muf =u&awmhrmS rdŒk vdŒk w&m;r#wr_ukd jrwfE;kd olwikd ;f
2010 a&G;aumufyu JG kd qefŒusizf Œkd twGuf owif;av; jzpfjzpf ay;=uyg? rJrxnfzh Œkd / rJ&Hk udrk oGm;
zdŒk / vufav;avmufawmh wdŒk jzpfatmif wdŒk vdu k =f uyg?
cifjidr;f opf
Luminary Magazine Volume 4,No.9 71
71
J

armfuGef;pmrsufESm

1300 jynfh trsdK;om;vGwv f yfa&; ta&;awmfy}kH u;D rSonf


wdkif;jynfESifh jynfolvlxk vGwfvyfa&;twGuf
awmfvSefa&; acwftqufquf
t*Fvyd f udvk ekd aD cwf u|efb0/ zufqpf*syef Tacwfru
1350 jynfh (&Spaf v;vH;k ) wygwD ppfu|efb0 tygt0if
e0w/ etz ppftm%m&Sif u|efb0rS
jynfolvlxk w&yfvHk; vGwfajrmufatmif
awmfvSefa&; opPmw&m;jzifh
trSefw&m;zufrS &yfwnfum
wdkufyGJ0if awmfvSefcJhaom
pmaytEkynm&Sif}uD;
tb ociftkef;jrifhtm;
armfueG ;f xd;k *g0&jyKtyfygonf?

tvif;tdrf&Jabmfrsm;

72 Luminary Magazine Volume 4,No.9


72
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
tcsKd;tauG@rsm;xJrmS
ociftek ;f jrifh
wd;k wufa&;owif;pm xkwcf pJh Ofu
xGe;f 0if;jidr;f

(wpf) vufyHwef; rS a&ausmfodk@


vGecf ahJ om ESpaf ygi;f (70) ausmaf vmufu vufyw H ef;+rKd Πtpd;k &txufwef;ausmif;rS
ausmif;om;av; wOD;onf wd@k Armtpnf;t¶H;k rS pm&Gurf sm;udk ausmif;xJwiG f jzef@a0cJah vonf?
xdpk m&Guw f iG f (rl&if;owfykH twdik ;f )
Armjynfonf wd@k jynf?
Armpmonf wd@k pm?
Armpum;onf wd@k pum;?
wd@k jynfukd cspyf g?
wd@k pmudk cs;D jrêiyhf g?
wd@k pum;udk av;pm;yg? ..... [lI ¶du f m;onf? xdak ºuG;a=umf oHrsm;onf
k Ef ydS x
jrefrmwEdik if vH ;kH udk udv k ekd v
D ufatmufrS vGwaf jrmufap&ef trsK;d om;a&;pdwf v_@H aqmfay;aom
pmwef;rsm;jzpfonf? pm&Gurf sm;udk a0cJah om ausmif;om;av;rSm ,cktcg touf (91) ESpf
t&G,f tbd;k tdw k OD; jzpfaeacs+y?D ol@ukd ociftek ;f jrif[
h k vlord sm;onf? wd;k wufa&; OD;tke;f jrifh
[kvnf; ac:=uonf? tcsKŒd u OD;av; tke;f jrif[ h k ac:onf? u|eaf wmfw@kd u tb [k ac:avh
&Sdonf? ociftkef;jrifhudk 1918 ckESpf {+yDv (28) &ufae@wGif tb OD;rdk;aumif;/ trd
a':at;wifw@kd rS vufyef;wef;+rdKŒY arG;zGm;cJo h nf? txufwef;ausmif;Y pm&Gurf sm; a0pOfu
1933 ck Ed0k ifbmvjzpfonf?
“tJ't D csed wf ek ;f u vufywH ef; ausmif;tky}f uD; OD;vSwifu wd@k Armtpnf;t¶H;k
ocifawG&JΠpm&GufawGudk ausmif;xJrSmra0zdk@ owday; qHk;rcJhw,f? tJ'Dpm&GufawGu
ocifApdeq f uD ae ocifwiftek ;f ,lvmwm? aemuf w&ufjcm;avmufaeawmh ausmif;0if;
tjyifvrf;ay:rSm pm&GufawGxyfa0aewmudk odoGm;vdk@ ausmif;tkyf}uD; OD;wifvSu
ausmif;om;eJ@rqdkifwJh tvkyfudk rvkyfzdk@/ aemifxyfvkyf&if ausmif;u xkwfypfr,fvdk@
jyif;jyif;xefxef owday;cH&w,f? q&m}uD;u ausmif;xJrmS ra0&bl;qdv k @kd ausmif;jyifrmS

Luminary Magazine Volume 4,No.9 73


73
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
a0rdwmyg? aemif ausmif;aepOftwGif 'grsK;d rvkyyf gv@kd uwday;cJ&h w,f? 1934 ck rwfvrSm
atmifpm&if;xGuaf wmh 10 wef;atmifayr,fh (c) tqifjh zpfaewmeJ@ ausmif;qufwufz@kd
&efuek f qif;vmcJw h ,f?”
tb.toHu ol.yg;vSyv f yS f cE<mESihf rvdu k af tmif cGet f m;&Sad eqJyif? rD;cd;k a&mif
oef;aeaom qHyifrsm;udk aemufveS I f zD;xm;onf? aumfuikd ;f rsurf eS af tmufrS ao;oG,+f yD;
pl;&Sonfh ol.rsuv f ;kH rsm;u useG af wmfw@kd .&ifxo J @kd xd;k azmufjrifae&ovdk cHpm;&onf?
tbonf u|eaf wmfw@kd ukd vufcaH wG@q+kH yD; ol. jzwfoef;r_rsm;udk ajymjyaepOfY Z&mudk
arhxm;vdu k yf &kH onf?
“aq;ausmif;rSm pm&if;oGi;f +y;D ausmif;rwwfjzpfbJ jrefrmhtvif; owif;pm/ aps;E_e;f
owif;pmwdkuf aemuf &efukefwuUodkvf ausmif;om;or*~&JΠrsKd;nGef@r*~Zif;awGrSm
w0Jvnfvnf a,mifayayeJ@ aecJw h mayg?h *sme,fausmf OD;cspaf rmifu u|eaf wmhq f &m
t&if;av? vufyw H ef;ausmif;rSm u|eaf wmf oH;k av;wef;uwnf;u olu ausmif;q&mjzpf
ae+yD? usGefawmf q,fwef;atmifawmh olu jrefrmhtvif;rSm t,f'Dwmjzpfaew,f?
&efuek q f if;vmwJt h cg q&mOD;cspaf rmif/ yef;cst D ek ;f vGiw f @kd e@J twl a&ausmf ESi;f yef;vrf; trSwf
(18) rSm aew,f? tJ't D cef;rSm aemif wd;k wufa&;eJ@ ArmhacwfrmS t,f'w D mvkyo f mG ;wJh
udu k akd v;/ udx k eG ;f az (aemif ocifwifaz)/ q&mxGe;f }udKif (ABC ypPn;f iSm;Xme 33 vrf;)
wd@k e@J twlaecJw h ,f? aps;E_e;f owif;pmwdu k /f jrefrmhtvif; owif;pmwdu k af wGrmS owif;pm
t,f'w D mtzG@J vkyif ef;awGukd awG@jrifc&hJ w,f?”
“1936 ckEpS f ausmif;om;oydwu f p+yD; udv k aS z (aemif Adv k vf ufsm)/ udt k ek ;f ( aemif
oHtrwf t+idrf;pm;) wkd@eJ@ pwifu|rf;0ifcJhw,f? aemufydkif;rSm udkatmifqef;/ udkjrpdef/
udak usm+f idr;f / udx k eG ;f a&$/ udv k aS &$w@kd e@J txl; &if;ES;D cJw h ,f? 1963 ckEpS x f rJ mS ‘rjref rrmaom
aES;ajymhrsm;’ acgi;f pOfe@J aqmif;yg;wyk'af zmfjyyg&cdS iG hf &cJw h ,f? aemuf aps;E_e;f owif;pmrSm
q,fhESpf&moD+yHK;/ jrifhtkef; pwJh uavmiftrnfawGeJ@ aqmif;yg;wdkuav;awGeJ@ ae@pOf
tcef;quf 0wˆK&Snw f yk'f azmfjyygczhJ ;l w,f”
(ESpf) ae@pOf owif;pmtp wdk;wufa&;u
tbu ajymvufp pum;udk c%&yfvu kd +f y;D opfom;qufwcD u kH rkd I
DS tem;,lvu kd f
onf? ol. vufrsm;udk wkwaf umufay:wGif wifxm;onf? vufacsmif;rsm;rSm t¶d;k ay:
ta&wif¶rkH #om? vufqpfrsm;wGif wGe@f acguaf eaom ta&;ta=umif;rsm;u &ifu h surf E_ iS hf
twl ae&m,lv#u&f o dS nf? xdk vufacsmif;rsm;onf uavmifukd udik pf cJG o hJ nf? cGet f m;&Sad om
pmrsm;jzifh jynfov l x l u k kd tvkyt f au|;jyKcJo h nf? xku d avmifjzifh wd;k wufa&;owif;pmwGif
jzwfoef;cJ&h aom ae@&ufrsm;udk ajz;nêi;f pGm ajymjyaeonf?

74 Luminary Magazine Volume 4,No.9


74
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
“usGefawmfwdk@ wdk;wufa&;vkyfcgpu q&mOD;cspfarmifu jrefrmhtvif;rSm
t,f'w D mav/ 'gayr,fh olvnf;yJ t'rfqiif oabFmjrKyfwhJ owif;udpeP @J jy\emjzpfaecsed f
ayg?h tJ't D csed rf mS useG af wmfu *sme,fausmrf mS vkyaf e+yD? *sme,fausmu f u|eaf wmhef mrnfe@J
xkwcf w hJ m? wd;k wufa&; *sme,fq+kd yD; pxkww f ek ;f uvnf; u|eaf wmhef mrnfe@J y?J
wd;k wufa&; *sme,fukd pxkwcf w hJ o hJ ul um,Av OD;&Sed f &JŒnD OD;pde?f olu um,Av
OD;aZmf0w d w f @kd tkypf ak yg?h olw@kd t}u^H m%fawG trsm;}u;D ygygw,f? tJ'rD mS pufq&m/ um;q&m/
jzef@csDa&; tukefvHk; olwdk@vlodkufawGyJ? wdk;wufa&; owif;pmwdkufu ukefonfvrf;eJ@
r[mAE<Kvvrf;=um; (37) vrf;rSm pcJw h m? [kw d ek ;f u bHak b &ufpawm&ifh &Sw d bhJ ufayg?h
tckawmh xD¶Hk;aygh? aemufydkif;rSm jyef=um;a&;Xme n$efcsKyfjzpfoGm;wJh udkausmfpdk;awmifrS
tJ'Dae&mrSmyJ t*Fvdyfvdk bm;rm;'dkif*suf qdk+yD; xkwfcJhao;w,f? olwdk@u yxrxyf/
wd;k wufa&;u tay:xyf wcef;eJ@ atmufxyf (2) cef;ayg”h
“wd;k wufa&;owif;pm pvkyrf ,fqakd wmh
OD;pdeu
f OD;tke;f az (wufw;kd ) udk ac: jywm? olu
pdwrf 0ifpm;wmeJ@ OD;cspaf rmifqD tultnDawmif;
w,f?q&m OD;cspaf rmifu u|eaf wmfu h kd rif;oGm;&if
udak v; ac:oGm;vdu k q f +kd yD; ajymw,f? t,f'w D mcsKyf
uOD;xGe;f oef;ayg?h udak v;qdw k m aemif ‘Armhacwf’
a&mufomG ;wJh t,f'w D m? tJ'w D ek ;f u olu
OD;cspaf rmif&ŒJ abmf'g vlysK/d tdrrf mS bmtvkyrf &S w dS m
r[kwb f ;l ? q&mOD;cspaf rmifvw $ vf u
kd w f meJ@ u|eaf wmf
&,f/ udak v;&,f/ OD;xGe;f oef;&,f oH;k a,mufe@J wd;k wufa&; owif;pmudk pcJw h ,f? OD;pdeuf
tvGeaf phpyf aocsmwJo h l yxrqH;k wd;k wufa&; r*~Zif;xkw+f y;D rS wd;k wufa&;owif;pmxkww f m?
olu ‘}uD;yGm;csr;f oma&;’ qdw k hJ pmtkyaf &;cJzh ;l w,f? ausmif;oH;k pmtkyaf wmif jzpfczhJ ;l w,f?
ol@yHku tom;rJrJeJ@ ol@tudk OD;&SdefeJ@ bmrSrqdkifbl;? OD;&Sdefu uspfuspfvpfvpfeJ@
a'giaf umif;aumif;? OD;pdeu f b,favmuf aphpyfovJq&kd if bavmufta[mif;awGukd
v$ifhrypfbl;? t,f'Dwmpma&; OD;oef;azqdkwJh bkef;}uD;vlxGuf/ aphpyfaocsmwJh vl¶dk;
vlat;}uD;udk pmwtkyef @J pm&if;vkycf ikd ;f xm;w,f? txl;ojzifh Edik if aH &;acgi;f aqmifw@kd /
ausmif;om; acgi;f aqmifw@kd &ŒJ yHak wGukd oyfoyf aoaocsmcsm eHygwx f ;kd +yD; odr;f xm;wm?
r=umc% jyefjyefo;kH w,f?”
“1938 rSm a&$bu kd OD;a&$zq D wkd o hJ u l armfv0De@J a,m*Dpmtkyf 'kw, d t}urd f jyefxw k f
vd@k 'kw, d t}udrf ukvm; jrefrm t"du¶k%;f jzpfawmh u|eaf wmfw@kd u rdu k rf ukd uf ef;uef;yJ/

Luminary Magazine Volume 4,No.9 75


75
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
wdkufu um;eJ@ um;orm;udkac:+yD; vrf;rSm opfwHk;awG cs+yD; vrf;ydwfxm;wmawGudk
vGwfatmifarmif;+yD; owif;av#muf,lw,f? aemuf+yD; csufcsif;a&;xnhfwm? tJ'Dvdk
vkycf w hJ m? ukvm; jrefrmjzpfwt hJ &Sed af =umifh (37) vrf;¶H;k udk yef;qd;k wef;tv,f bavmuf
[ku d u
f w k ef @J rsuEf mS csi;f qdik af vmufu tcef;rSm ajymif;&w,f? tJ'eD m;rSm pm;aomufqikd ef @J
ukvm;pmtkyq f ikd f wqdik f &Sw d ,f? tJ'u D aerS Adv k cf sKyfvrf;eJ@ odrjf zLvrf;axmifh pawmh*w d f
uke;f qif;em;u tck wkid ;f &if;aq;¶Hek m;udk ajymif;wm? tJ't D csed rf mS wd;k wufa&;u awmfawmf
t&Sdef&ae+yD? tJ'DawmhrSm q&mOD;cspfarmif&JŒnD OD;oef;xGef;qdkwm t,f'DwmtzGJ@xJ
a&mufvmwm? udx k if}u;D (wuUov kd f xif}u;D ) rqH;k cifwek ;f u ola&;wJh jrefrmEdik if H owif;pm
rsm;tn$e;f pmtkyx f rJ mS wd;k wufa&;owifpm t,f'w D m pm&if;udk azmfjyawmh udo k ef;xGe;f u
t&ifjzpfae+yD; cifAsm;u 'kw, d jzpfaew,f/ ola&;rdwm a&SŒaemuf vGaJ ew,fv@kd ajymygw,f?
tJ'D tcsed w f ek ;f u u|eaf wmht f rd u f ydu k q f yH @kd ay;aeawmh &wJv h ceJ@o;kH wmr[kwb f ;l ? tdru f
ay;wJh ydu k qf eH @J oH;k aewmqdak wmh owif;pmwdu k rf mS tcsed jf ynfv h yk af ewm? reufwacguf
qif;vdu k /f ae@vnfwacguf jyef0if+yD; vkyv f u kd /f ntdrrf jyefcif t,f'w D mpm;yGJ 0ifxikd v f u kd f
vkyaf y;aewmud;k ? OD;pdeu f odyo f abmuswmayg?h ”
“[dkwkef;uawmh &efukefrSm paeae@qdk&if jrif;yGJ&Sdw,f? owif;pmawGu jrif;yGJ
owif;yg+yD; we*FaEGae@ ydwfwmrsm;w,f? ydwfvnf;ydwf=uw,f? owif;pmqkdwm
aemufrus&bl;? pmzwfou l kd tcsed rf D owif;ay;Edik zf @kd vdw k ,f? owif;pmqdw k m ae@wikd ;f xGu&f if
ydak umif;rSmyJ qd+k y;D prf;=unfw h m? ody[ f efusomG ;w,fav? u|eaf wmf wd@k uvnf; tJ't D csed u f
tvkyfawGudk tukefodrf;}uHK;vkyfaeawmh ae@pOfxkwftwGuf tcuftcJr&Sdawmhbl;aygh?
'ga=umifrh @kd wd;k wufa&;up+yD; ae@pOfxw k o f wif;pmudk xkwcf w hJ mvd@k ajymEdik w f mayg?h ”
(oHk;) okc0wDvrf;u {nfhcef;xJrSm
pleD,rfywfcf [kac:aom &efuif; taemufydkif;wGif vrf;eDav; rSwfwdkifteD;Y
okc0wDvrf; &So d nf? xdv k rf;xJo@kd urBmat;vrf; bufrS 0ifvmv#if nmbufjcrf;Y trSwf
(3) bD +cH0if;rSm tbOD;tke;f jrif. h tdrf jzpfonf? +cHxw J iG f oHy&k myif/ tke;f yifEiS hf rmvumyif
rsm;pdu k x f m;onf? tvSpu kd f &Guv f yS ef;yif tawmfrsm;rsm;&So d nf? tdraf &SŒY pdu k x f m;aom
oHyk&myifrsm;rS oHyk&moD;rsm;udkcl;um vmaomolrsm;udk vufaqmifay;wwfonf?
+cH0if;twGi;f tdraf emufbufwiG f trsK;d orD; abmf'gaqmif&o dS nf?
1950 0ef;usifrS Adokumvuf&m[k ,lq&aom xlxJonfhtkwfeH&Hrsm;jzifh
zGJ@pnf;xm;onfh tb.tdrfrSm +idrfqdwfIaeonf? tbu u|efawmfwdk@udk {nfhcef;wGif
vufcaH wG@qo kH nf? olxikd af eaom opfom;qufwcD . kH aemufwiG f qkwq H yd rf sm;/ *k%jf yK
vufrw S rf sm; xnfx h m;aom rSeaf umifwm wck&o dS nf? xdt k xufwiG f yifew D ukd yf 0kH wfxm;um

76 Luminary Magazine Volume 4,No.9


76
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
uGr;f tpf/ uGr;f nêyEf iS hf xdik af eaom q&m}uD; ocifu, kd af wmfri_d ;f . "mwfykH &So d nf? tcef;
axmifw h iG f *Eˆ0ifqefvaS om rwfwyfyefum ta[mif;}uD;wvH;k &So d nf?
tbu u|eaf wmfw@kd twGuf aumfzaD zsmcf ikd ;f &if; ajymvufppum;ukd qufonf?
“wd;k wufa&; pxGuw f thJ csed u f jrefrmhtvif;u xdyw f ef;owif;pmayg?h ol&, d u
'kw, d vdu k w f ,f? usew f o hJ wif;pmawG&adS yr,fh wjznf;jznf; &yfomG ;=uw,f? wd;k wufa&;
xkwaf wmh (2) jym;uaep+y;D a&mif;w,f? aemufrS wjznf;jznf; aps;jrifv h mwm? jrefrmhtvif;eJ@
ol&, d u ig;jym;eJ@ a&mif;wm? ppfjzpfwt hJ csed f 1942 usawmh wd;k wufa&;u jrefrmhtvif;
apmifa&t& rdawmhr,f? jrefrmhtvif;u apmifa&rsm;awmh a=umfjimvnf; rsm;w,f? apmifa&
b,favmufrsm;w, q f w kd m ajymcsiaf wmh pm&if;ppftzG@J &ŒJ axmufccH suu f kd owif;pmxJ
xnfah =umfjimw,f? u|eaf wmfw@kd vnf; apmifa& aomif;csv D mawmh tJ'v D ykd J pm&if;ppf a=ujim
xnfch zhJ ;l w,f”
“1938 ukvm;jrefrm t"du¶k%;f jzpfawmh u|eaf wmft h rd rf mS vlpw kH ,f? udAk [de;f
uvnf; &efuek f a&mufvm+yD? ocifoef;xGe;f / ocifp;kd / ocifatmifqef;wd@k vmqH=k uw,f?
OD;cspaf rmif tdraf xmifjyKoGm;awmh useG af wmfu Z0e (udo k ed ;f )eJ@aew,f? (37) vrf;/ trSwf
(49) rSm ae=uwm? tck b0wuUov kd f pmtkyw f u
kd &f ŒJ tay: xyfayg?h umxm;wJh eH&u H
opfom;v#mxd;k awG/ a&SŒrSm 0&efwm&Sw d ,f? u|eaf wmfw@kd e@J uyf&uftcef;rSm jrefrmhtvif;
owif;axmuf OD;ausmrf if;aew,f? ol@om;av;u tyg wJ?h OD;ausmrf if;u tajymaumif;
w,f? tdraf &SΠ0&efwmav;udk tyg vmvd@k &atmif qufvu kd wf ,f? ol@om;av; tygu
vm+y;D [dak r;/ 'Dar; ar;w,f? Z0eu uav;cspw f wfw,f? rl;wmawmh wcsed v f ;kH rl;aewmyJ?
rrl;&if odyaf umif;w,f? tyg yHak jymr,f qdw k phJ mtkyu f tJ'u D av; ar;wm ajymwmawGukd
jyefa&;wm? tJ'w D ek ;f u u|eaf wmfw@kd ESpaf ,mufxJ aewm? aemufawmh ocifEw k @kd / udo
k ed ;f az
(ode;f azjrif)h wd@k a&mufvm=uwmyJ”
“tJ'Dtcsdefu wdk@Arm tpnf;t¶Hk;uvnf; t&Sdefaumif;aecsdefrSm u|efawmfu
te,fe,f t&yf&yfu wd@k Armtpnf;t¶H;k 0ifawGukd tusK;d awmfaqmif owif;axmufq+kd yD;
cef@xm;ay;w,f? olw@kd uvnf; olw@kd owif;yg&if auseyf=uwmayg?h ydu k q f rH ,l=uygb;l ? 1300
jynfhta&;awmfyHk uvnf; pcgpqdkawmh wdk;wufa&;owif;pmu wdk@Armtpnf;t¶Hk;&JŒ
aºuG;a=umfov H kd jzpfomG ;+yD; w[kex f ;kd apmifa&awG wufomG ;w,f? wcsKŒd owif;awGusawmh
enf;enf;yg;yg; xdcu kd w
f o hJ al wG xd=uwmeJ@ tusK;d awmfaqmif e,fowif;axmufawGukd
udk,fydkifeHygwfeJ@ trSwftom;vkyf+yD; olwdk@owif;&JΠatmufajcrSm azmfjyay;cJhw,f?
tJ'w D ek ;f u wjcm;owif;pmawGrmS tJ'v D kd pepfr&Sad o;bl;? u|eaf wmfw@kd wd;k wufa&;u tJ'v D kd
pvdu k w f mudk OD;pdeu f vnf; oabmusw,f?”

Luminary Magazine Volume 4,No.9 77


77
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
“jrefrmhtvif;qd&k if tJ'w D ek ;f u owif;awGtwGuf tJ'v D v kd yk w
f mrsK;d r&Sad o;bl;?
jrefrmhtvif;&JΠrE aW v;owif;ud, k pf m;vS,u f OD;udu k vkd wf xifw,f? owif;axmufvnf;
olyJ? ol@rSm vufoyfarG;xm;wJh wynfh owif;axmufawGawmh &SdrSmaygh? 'gayr,fh
olw@kd owif;qdw k mudk emrnfw@kd / trSwt f om;wk@d wyfay;wmrsK;d r&Sb d ;l ? usaemfw@dk wd;k wufa&;
&JΠrE aW v; owif;axmufu ukvm; rlpvife@J wlw,f? jrefrmpmom yDoatmif ra&;wwfwm/
owif;awGuawmh odyfaumif;wmyJ? u|efawmfwdk@u ol@owif;awGudk jyifa&;&w,f?
ol@owif;qdk&if ol@eHygwfeJ@ azmfjyay;cJhw,f? q&mOD;cspfarmifu jrefrmhtvif;uxGuf+yD;
*sme,fausmfrSmvkyfawmh u|efawmhfudk jyefac:ao;w,f? u|efawmfu wdk;wufa&;rSm
aysmaf e+yDq&mvd@k ajymcJw h ,f? 'gayr,fh *sme,fausmf rSm tcef; (2) cef; a&;ay;cJyh gw,f?
*sme,fausmf pxGux f u G cf si;f rSm q&mOD;cspaf rmifu “Ttcsurf sm;udk rauseyf” “e,frsm;wGif
rnfo@kd jzpfysuaf eoenf;” qdw k hJ owif;u¾pHu k kd pa&;jyw,f? u|eaf wmfu aemuftywfrmS
ol@yw kH l vdu
k +f yD;awmh a&;cJw h myg? wd;k wufa&;vkyaf e&if; tJ'D (2) cef;udk tcsed af wmfawmf
=um=um a&;ay;cJw h ,f? wd;k wufa&; owif;pmydik &f iS f OD;pdeu f vnf; *sme,fausmu f t*Fvyd u f kd
aqmfwm vufoHajymifawmh tpdk;&u ta&;,l&if xkwfa0oljzpfwJh u|efawmhfudkyg
t,f'w D mcsKyf OD;cspaf rmife@J twl ta&;,l cH&rSmpd;k w,f? ta&;,lc&H &if wd;k wufa&; tvkyf
awGvnf; xdcu kd Ef ikd w
f mud;k ?”
(av;) 1300 jynfh EdkifiHa&;rsKd;quf
tbonf owif;pmq&ma[mif;wOD;yDopGm ordik ;f tcsut f vufrsm;udk ajymonfh
tcgwiG f b,fpmtkyef @J wdu k =f unfv h u kd /f b,fpmtkyrf mS b,fvakd zmfjyxm;w,f tp&So d jzifh
n$ew f wfygonf? u|eaf wmfw@kd ESihf ajymaecsed w f iG f tcsKŒd aom vlemrnfrsm;ESihf ouU&mZf
tenf;i,favmufom arhaeojzifh b,frmS =unfv h ukd f qd+k y;D n$e;f onfrv S &JG if tawmfrsm;rsm;
rSwrf ad eygao;onf? u|eaf wmfw@kd ukd &Si;f jyae&if; r=umc% qD;xoGm;onf? jyefvmv#if
ar;or#ukd qufIajzonf? tbu xdik x f oGm;vm&mwGif ol@ukd vlwo JG nfukd r}udKufyg?
olonf jyif;jyaom pdwt f avhtusiEhf iS hf &Sio f efvmcJo h rl [kwv f m;?
useG af wmfw@kd onf ordik ;f a&qefukd avSmcf wfco hJ l 0g&ifo h wif;pmq&m (od@k r[kw)f
1300 jynfhta&;awmf yHkrS arG;zGm;ay;vdkufonfh EkdifiHa&;rsKd;qufwOD;udk awG@ae&onf?
u|eaf wmfw@kd qo kd nfrmS True News owif;*sme,f wm0efct H ,f'w D m udak omif;xdu k Ef iS hf
u|eaf wmfjzpfonf? u|eaf wmfw@kd onf ouf&o dS rdik ;f tbd"mefxrJ S tcsK;d tauG@ pmrsuEf mS rsm;udk
zwf=um; ae=ujcif;vnf; jzpfEdkifygonf? twdwfrS tawG@t}uHKrsm;onf ,ae@twGuf
ocFe;f pmaumif;rsm; jzpfovdk tem*wftwGuf vrf;n$erf sm;vnf; jzpfaumif;jzpfEikd yf gonf?
“tJ'v D kd wd;k wufa&;owif;pm xkwcf gp 1938 ck {+yDvxJrmS ykord +f rdKŒrSmusi;f ywJh

78 Luminary Magazine Volume 4,No.9


78
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm; uGefz&ifudk udkatmifqef;/ udkA[def;/ udkoef;xGef;/
uduk eG @f w@kd e@J twl tkypf v k u kd f wufcw hJ myJ? +rKd ŒcH ykord o f m; udjk rpdef (aemif oHtrwf)/ udo k ed ;f aqG
(aemif Adv k o f rd ;f aqG)/ q&mawmf OD;omoe/ jrefrmhvufa&G;pif abmvH;k orm; udak t;armif/
udo k ef;wd@k e@J &if;ES;D cJ&h w,f? ykord u f eG zf &iht f +yD; armfwifpeG ;f udo k mG ;+yD; bk&m;Z&yfrmS aEG&moD
pcef;zGichf =hJ uw,f? tyef;ajzoGm;=uwmrsK;d r[kwb f J udak tmifqef;/ udAk [de;f / udo k ef;xGe;f wd@k u
e,fu ausmif;om;ud, k pf m;vS,af wGukd e,fu ocifawGe@J wdik yf if+yD; e,fcsŒJ qef@usiaf &;
v_yf&Sm;r_awGvkyfzkd@ usdwf+yD; wdkifyifaqG;aEG;cJh=uwmyg? tJ'DuGef@z&ef&JΠxl;jcm;csufu
ocifu, kd af wmfri_d ;f udk udak tmifqef; ud, k w f ikd o
f mG ;+y;D zdwcf w hJ m? udAk [de;f eJ@ udo k ef;xGe;f vnf;
twlygomG ;wmayg?h tJ't D csed uf wnf;u udak tmifqef;udk ocifu, kd af wmfrid_ ;f eJ@ wd@k Arm
tpnf;t¶Hk; ÏmecsKyfrSm&SdwJh tr_aqmifwzGJ@vHk;u ociftjzpf todtrSwfjyKxm;+yD;om;/
wk@d Armtpnf;t¶H;k acgi;f aqmifyikd ;f rSm 0ifa&mufvyk u f ikd zf @kd urf;vSr;f xm;+yD;om;yg?”
“aemufxyf xl;jcm;wmu uGefz&ifhudk um,Av udkaZmf0dwf}uD; ygvmwmyJ?
oluvnf; wdk@Armtpnf;t¶Hk;ocifawG&JŒ nDvmcHawG/ ausmif;om;nDvmcHawGrSm
u|eaf wmfv h ykd J toH;k cscH wa,mufayg?h udak Zmf0w d }f uD;u 'Dwacgurf mS awmh ausmif;om;
ud, k pf m;vS,f tm;vH;k udk vltyk v f x l ek @J csw D ufwhJ use;f rma&;avhusichf ef; acgi;f aqmifayg?h
yifv,furf;pyfu aomifjyifay:rSm aemifwae@ e,fcsŒJ wdu k yf rJG mS vufeufuikd =f ur,fh
ausmif;om;awGukd vufeufrhJ um, avhusichf ef; twGuf wm0ef,al y;cJw h mayg?h ”
“1937 ckEpS w f ek ;f uvnf; rE aW v;rSmvkyw f hJ jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m ausmif;om;
uGezf &ifukd vdu k cf zhJ @kd udak tmifqef;eJ@ udo k ef;xGe;f wd@k u ac:w,f? q&mOD;cspaf rmifuvnf;
vdu k o f mG ;zd@k wu kd w f eG ;f wmeJ@ tazmfvu kd o
f mG ;cJw h ,f? u|eaf wmfuvnf; tom;vGwv f u kd &f wm
xuf yHEk ydS +f yD;p ylyal EGaEG; umvuwWm; ode;f az (ode;f azjrif)h &JŒ “wufbek ;f }uD;” 0wˆKpmtkyf
(150) avmufc&D;oGm;[efvGJ a&mif;ay;r,fqdk+yD; jrefrmhtvif;wdkufu ,loGm;ygw,f?
uGefz&ifhom+yD;oGm;a&m tkyf (20) jynfhatmif ra&mif;cJh&ygbl;? q&mOD;cspfarmifuawmh
roGm;cifuwnf;u ajymygw,f? rE aW v;u bke;f awmf}uD;+rdKŒawmfr@kd jy\emjzpfrmS pd;k vd@k
,lroGm;zd@k wm;ao;w,f?”
“'Dae&mrSm =uHKvdk@ajym&OD;r,f? wcgu *sme,fwapmifrSm u|efawmfu
OD;cspfarmiftaz u rlpvifvdk@ ajymvdkufwmudk tazqdkwmjyKwfoGm;+yD; OD;cspfarmifu
rlpvifq+kd y;D ygomG ;w,f? OD;cspaf rmifu Ak'b < momudk b,favmuf ,H=k unfouf0ifovJq&kd if
awmf¶w kH ef¶kH "rRuxdu vdu k rf rDb;l ? bk&m;w&m;vnf; ody=f unfnKd w,f? oltrd af xmifrjyKcif
wke;f u ol@trd rf mS useG af wmfw@kd u aewm? vlysKad wGcsn;f yJ? u|eaf wmfw@kd u we*FaEGae@q&kd if
ydkumqGJ=uw,f? q&mOD;cspfarmifu vjynfhvuG,f tcg}uD; &uf}uD;awGqdk nwdkif;

Luminary Magazine Volume 4,No.9 79


79
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
bk&m;oGm;w,f? q&mu tJ'v D kd bmomw&m;udk tav;teufxm;w,fqw kd m b,forl S
odyrf od=ubl;? OD;cspaf rmifta=umif;a&m ol@tazta=umif;a&mygwhJ pmtkyaf wG jyef&mS +yD;
vkyrf ,fq&kd if pmtkyw
f tkyf jzpfEikd af vmufw,f?”

“1940 jynfh rwfvusawmh ocifatmifqef; acgi;f aqmifwhJ wd@k Arm tpnf;t¶H;k


ud, k pf m;vS,t f zG@J rmS ocifatmifqef;/ ocifA[de;f / ocifoef;xGe;f / ocifwifarmif(yef;waemf)/
ociftek ;f az (0g;c,fr)/ ocifcifatmif/ ocifA (oHv#i)f / ocif qif;*kywm;/ udx k eG ;f &Sed f pwJh
ausmif;om;acgi;f aqmifawGe@J twl u|eaf wmfyg tdE, dN jynfv;kH qdik &f m trsK;d om;uGe*f &uf
&rf;*g;nDvmcH}uD;udk wufa&mufciG }hf uHK&ygw,f? ud, k pf m;vS,t f zG@J [m wd@k Armtpnf;t¶H;k
}uD;u ay;vdkufwJh (53) }udrfajrmuf tdENd,uGef*&uf uGefz&ifudk ay;wJh o0%fv$meJ@
wd@k Armtpnf;t¶H;k &JŒ a=ujimcsupf mwrf;awGukd ,laqmifc=hJ uw,f? tdE, dN acgi;f aqmif}uD;
r[wWr*EN/D yef'pfae¶l;/ qlbwfcse'f &mbd@k pf pwJh acgi;f aqmifawGtjyif tvkyo f rm;
acgi;f aqmifawG/ uGejf rLepf acgi;f aqmifawG/ oef;ºuG,o f al X; trwfawGukd awG@c&hJ ao;w,f?
tdENd,jynf taemufajrmuf udkifbm awmif=um;u e,fpyfa'otxd oGm;+yD; e,fjcm;
*EN}D uD;vd@k emrnf}uD;aewJh ceftAŠ'v l uf zm;cef (&Syef w D yf acgi;f aqmif}uD;) eJ@ oGm;awG@c=hJ u
ao;w,f? olu &$eH @J vyk x f m;wJh tdrxf rJ mS yJaew,f? tdraf xmify&dabm*/ pm;yG/J ukvm;xdik /f
bD¶pkd wJh wcrf;wem; toH;k taqmifawG vmrSr&Sb d ;l ? ol@u, kd yf ikd yf pPn;f ypP, txl;taxG
r&Sb d ;l ? aiGa=u;r&Sb d ;l ? rufarmr_vnf; r&Sb d ;l vd@k od&w,f? ceftAŠ'v l u
f zm;cefu tdE, dN jynf
taemufajrmufe,fjcm; a'orSm oD;jcm; yxeftrsKd;om; udk,fydkiftkyfcsKyfa&;a'o
wnfaxmifciG &hf zd@k 1929 ckEpS u f wnf;u &Syef w D yf xlaxmifz@JG pnf;+yD; wdu k yf 0JG ifaewJh yxef
rsKd;cspfacgif;aqmif}uD; jzpfw,f? &SyfeDwyfom; aomif;ausmf &Sdw,f? aºuG;a=umfoHu
t=urf;rzufa&; jzpfayr,fh yxeftrsK;d om;wdik ;f tvkyv f yk &f m oGm;av&mrSmomru tdrrf mS udk
aoewf vG,x f m;wwf=uwJo h al wGav?”

80 Luminary Magazine Volume 4,No.9


80
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
“ocifatmifqef;eJ@ ocifoef;xGe;f wd@k u aoewf b,fyb kH ,fenf;&vJ/ &Syef w D yfawG
udk b,fvkd taxmuftyHah y;ovJ/ +Aw d od sS tpd;k &u aoewfuikd v f @kd rzrf;bl;vm;/ &Syef wD yfom;
tiftm; b,favmuf&SdovJ/ pnf;¶Hk;yHk/ vlpkyHk/ avhusifhyHk/ axmufyHhyHk/ qufoG,fyHk/
pwmawGtjyif t*Fvyd ef @J ryl;aygi;f raqmif&u G af &;/ t=urf;rzufqENjy tm%mzDqefa&;
vrf;pOfeJ@ &SyfeDwyf pnf;¶Hk;xm;wmeJ@qdk&if qef@usifraebl;vm;vdk@ ar;=u w,f?
ceftAŠL'lvfuzm;cefu r[wWr*END}uD;&JŒ t=urf;rzuf tm%mzDqefa&;/ t*FvdyfeJ@
ryl;aygi;f a&; 0g'udk tckxd ,H=k unfa=umif;/ &Syef w D yf zG@J pnf;¶H;k xm;wmu yxef vlrsK;d awG
pnf;pnf;vH;k vH;k nDnw G pf mG wdu k yf 0JG if&ef toifjh yifqifz@kd jzpfa=umif;/ vGwv f yfa&;udk r&&atmif
&wJhenf;rsKd;pHkeJ@ wdkufyGJqifEGJoGm;zdk@ jyifqifaejcif; jzpfa=umif;/ aoewfudkifaewmu
e,fjcm;a'o awmifay:om;awG&ŒJ e*do k bm0twdik ;f udik x f m;wmjzpfw,f? txl;tqef;
r[kwyf gb;l qd+k yD; tm;&yg;& &,farm+yD; ajymwmudk awG@c&hJ w,f? e,fjcm; *EN}D uD; E_wq f uf+yD;
wJtjyif a&mufwmeJ@ ocifatmifqef;u a[h ...'Dtzd;k }uD;vdk Model jzpfz@kd vdw k ,fv@kd
ajymawmh ocifoef;xGe;f u pHjyyJ qd+k yD; rSwcf sucf sao;w,f?”
(ig;) udk,fusKd;pGef@wJh ocifawG
tbu pum;udk &Snv f sm;pGm ajymvdu k &f ojzifh tenf;i,f armoGm;[ef&o dS nf?
olu a&tenf;i,f aomufvu kd +f yD; “cifAsm;wd@k tcsed af &m &&JŒvm;/ usKyfu *sme,fawG
zwfvdkuf/ aq;aomufvkduf vkyfae&wmyJ? tpm;vnf; trsm;}uD; rpm;Edkifawmhygbl;?
useG af wmfuawmh ud, k u f , kd uf kd aemuf (3) vavmufyJ ae&r,fv@kd rSe;f xm;wm?” [k qdu k m
wd;k wufa&;ESihf ywfoufaom ta=umif;rsm;udk qufI ajymjyaeygao;onf?
“&rf;*g; nDvmcH roGm;cifu Adkvfatmifausmf t¶dkufcH&wJhudpPeJ@ywfouf+yD;
wd;k wufa&;rSm qDr;D cGuf uavmifemrnfe@J u|eaf wmfu “&eforl sm;udk uvJph m;acs=uavmh”
qdwk hJ aqmif;yg;a&;cJw h ,f? tJ'aD qmif;yg;a=umifh wd;k wufa&;owif;pmudk t*Fvyd t f pd;k &u
tmrcHa=u; (3000) usyaf wmif;cH&w,f? wdu k yf ikd &f iS f OD;pdeu
f odypf w d q f ;kd w,f? u|eaf wmfu h kd
'Daqmif;rsKd;xnfh&if 'Dvdkjzpfr,fqdkwm od&ufeJ@ bmnm ajymwmaygh? xHk;pHtwdkif;
usGefawmfuvnf; pyf+zJ+zJeJ@ OD;pdef 'DudpPudk t,f'DwmcsKyf OD;xGef;oef;eJ@ ajymyg? +yD;&if
u|eaf wmfu h kd rauseyf&if xkwyf pfyg? tJ'v D kd xkwyf pf+yD;wJt h cg u|eaf wmfe@J OD;pdef ajymp&m
&Sw
d m ajymwmaygv h @kd ajymvdu k yf gw,f? OD;xGe;f oef;u u|eaf wmfu h akd c: +y;D aemufukd 'Dv=kd urf;wJh
aqmif;yg;rsK;d ra&;oifw h thJ a=umif;/ xnfv h nf; rxnfo h ifw h hJ ta=umif; &Si;f jy+y;D =o0g'ay;wm
ayg?h OD;pdev
f nf; u|eaf wmfeh @J rsuEf mS csi;f rqdik af wmhygb;l ? 'gayr,fh wd;k wufa&;uawmh tJ'D
aqmif;yg;a=umifh owif;pmudk ESpcf gxyf¶u kd f &avmufatmif apmifa& xd;k wufomG ;cJw h ,f?
ocifwikd ;f }udKufwhJ wd;k wufa&;jzpfomG ;cJw h ,f?”

Luminary Magazine Volume 4,No.9 81


81
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
tdE, dN u jyefvm+yD; ocifatmifqef;wd@k u wd@k Armtpnf;t¶H;k }uD;&JŒ om,m0wD
nDvmcH}uD;rSm vHk;0vGwfvyfa&; OD;wnf+yD; vlxkudk v_H@aqmfcJhw,f? tJ'D aemufydkif;rSm
wdk@Armtpnf;t¶Hk; acgif;aqmifawGudk t*Fvdyftpdk;&u qufwdkufzrf;awmhwmyJ?
tJ't D csed rf mS u|eaf wmfe@J twlw=JG uwJh ocifatmifqef;/ ocifoef;xGe;f / ocifp;kd wd@k vnf;
zrf;cHwJhxJ ygoGm;awmh wdk;wufa&;wdkufydkif&Sif OD;pdefuvnf; u|efawmfhudk odyf+yD; tjrif
r=unfrvif awmhwmeJ@ ol tvkyrf jzKwfcif u|eaf wmfu E_wx f u
G v
f u kd wf ,f? tJ'w D ek ;f u
wd;k wufa&; owif;pmu ae@pOf apmifa& ESpaf omif;ausmw f ,f? wd;k wufa&;u ppfjzpfrS
&yfomG ;wm? ppf+y;D awmh jyefxu G af yr,fh rpGaH wmhb;l ? wd;k wufa&; &yfomG ;awmh *sme,fausmu f kd
ppftwGif;rSm xGufzdk@vkyfao;w,f? q&mOD;cspfarmifu u|efawmfhudk ac:ao;w,f?
twlvmaezd@k ac:wm? tJ't D csed u f u|eaf wmftrd af xmifjyK+yD;+yD? rif;trsK;d orD;yg ac:vm+yD;
twltvkyv f yk /f wtd;k wnf;pm;aygv h @kd ajymw,f? OD;cspaf rmifu u|eaf wmfu h kd odyf tm;ud;k w,f?
cspfvnf; cspfw,f? ol@onf;nnf;udkcH+yD; u|efawmfu q&mtaeeJ@ av;av;pm;pm;
tvkyv f yk af y; w,f? udo k ef;xGe;f wd@k u cifAsm;rd@k v@kd Asm/ acs;txyfxyfwifaewJh tust ô jzL}u;D
udk yifrif;ray;bJ av#maf y;w,f? wu,fawmh q&mOD;cspaf rmifu yifrif;ay;zd@k awmif ol@rmS
tcsed rf &Sbd ;l ? 0wfawmhvnf; yifet D jzL t=urf;}uD;awG 0wfw,f?”
“useG af wmfu [dw k ek ;f uwnf;u t0wftpm; enf;enf;awmh ZDZma=umifw,f?
aumif;aumif; aecsifw,f/ aumif;aumif;pm;csif 0wfcsifw,f? 'g ta&;t}uD;qHk;yJ?
udk,fvnf;wwfEdkiforSs tJ'Dvdkae&atmif vkyfw,f? olrsm;awGudkvnf; u|efawmfhvdkyJ
jzpfapcsiw f ,f? wcsKŒd ocifawGuqd&k if u|eaf wmfu h kd r=unf=ubl;? bmvd@k vq J akd wmh olw@kd
yifeD/ yifeD qdk+yD;0wf=uayr,fh u|efawmfu r0wfbl;? 'gayr,fh tJ'DocifawGu
awmf=uygw,f? bmyJjzpfjzpf te,fe,ft&yf&yfrmS ud, k t
hf wdik ;f twmeJ@u, kd f ud,
k u f sK;d pGe@f =u
cJw
h ,f? 'ga=umifrh @kd vnf; vGwv f yfa&;&atmif pGr;f aqmifEikd cf =hJ uw,f?”
wd;k wufa&; ociftek ;f jrifh ac: tbESihf u|eaf wmfw@kd pum;vufp oyfvu kd =f uaom
tcg naeapmif;cge;D ae+yDjzpfonf? tbudk uefawmhI u|eaf wmfw@kd jyefvm=uaomtcg
ESpaf ,mufom; pum;odyrf ajymjzpf=ubJ E_wq f w d I f aerd=uonf? u|eaf wmfw@kd . tm¶Hrk sm;
xJwiG f wd;k wufa&;/ (1300) jynfh ta&;awmfy/kH &rf;*g;nDvmcH/ ykord u f eG zf &if/h *sme,fausmf
OD;cspaf rmif/ ocifatmifqef;/ ocifA[de;f tp&So d nfh yH&k yd rf sm;u wzsyzf syEf iS h.f .....?
xG e f ; 0if ; jid r f ;
14²9²09
(moemaka.com rS ul;,laz: jyygonf?)

82 Luminary Magazine Volume 4,No.9


82
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS

ausmif;om;vli,fwdk h&J htb


ociftek ;f jrifh
armifprG ;f &nf
(jyef v nf a z:jyjcif ; )
&efuek rf mS wifr;kd eJ@ usaemfw@kd [m vl}uD;awG=um;rSma&m/ vli,fawG=um;rSma&m
t+rJwrf;=um;nyf+yD; ygaeavh&ydS gw,f? AkrH [kwf ywfr[kwf r}uD;ri,f pv,fawmif; vd@k yJ
qdkcsifqdk taumif;bufu }unhf+yD; a&S;rSDaemufrSD vdk@yJ a+ymcsifa+ym/ usaemfwdk@uawmh
[dyk gonfyg/ ygaewwfygw,f?
rE aW v;u &efuek u f kd qif;vmwJh oli,fcsi;f awGxrJ mS udo k mEd;k u vloyd af &G;+yD;
aygif;ygw,f? ukdodef;Edkif (*k%fxl; odef;Edkif) u ol@usL&SifawGeJ@ rtm;ygbl;? udk0if;azeJ@
udrk ;kd olw@kd u &ky&f iS b f uf taersm;ygw,f?
q&maZmf*s/D q&mrif;ok0%f/ q&marmifxif/ q&m}uD; OD;cifarmifvwf/ q&mr}uD;
a':cifrsK;d;cspf wd@k uakd wmh“ewfaeukid ;f ”awGvkd csex f m;+yD; qufqyH gw,f?
ocifodef;armif/ ociftkef;jrihf/ avxD; tkef;armif/ Adkvfxdefvif;/ q&myg&*l/
q&mwm&m/ q&mwdu k pf ;kd / OD;xGe;f a0 pwJh vl}uD;rsm;udak wmh olw@kd uvJ usaemfw@kd wawGudk
vli,fawGv?kd oabmxm;[efrwlyg? ?&G,w f vl kd qufqyH gw,f?
usaemfw@kduvJ olw@kdudk ody}f u;D wJh vl}u;D awGvkd oabmrxm;yg? r&drk aovJ r[kwyf g?
'gayr“r&drk ao”ajym&&if”oli,fcsi;f awGvydk ”J cifrif&ifE;DS =uygw,f? i,faygi;f }uD;azmfawG
vdyk v J @kd ajymyg&ap?
wu,fawmh usaemfw@kd &efuek af jymif;vmrS 'Dq&m}uD;awGe@J cif=urif=u&wmyg?
olwdk@uvJ usaemfwdk@xuf i,folawGukdvJ 'DvdkyJ qufqHaewmqdkawmh wef;wlvdk
qufqaH &;rSm bmrS t[ef@twm;rjzpfcyhJ gb;l ? vl}uD;eJ@ vli,fumG [r_awGukd tjyeftvSef
jznhw f if;ae=uovdyk gy?J
wcgwek ;f u tb OD;tke;f jrih&f @J emrnf[m rif;ukEd ikd w f @kd &@J trnfe@J tawmfav;
owif;xGuv f mcJyh gw,f? toufu 80 ausmf 90 ykid ;f ul;aeyg+y?D 'gayrJh vli,fav;wa,muf
jzpfwJh rif;ukdEdkifudk OD;tkef;jrifhu pdwf"mwftiftm;eJ@ omru um,tiftm;eJ@yg
umuG,v f u
kd v f @kd “owif;”jzpfomG ;cJw h myg?
tdrw f tdru f {nhcf yH JG pum;0dik ;f wckrmS OD;tke;f jrihef @J rif;ukEd ikd wf @dk ausmif;om;

Luminary Magazine Volume 4,No.9 83


83
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
acgi;f aqmifawG pm;yGw J ckwnf;rSm 0dik ;f zG@J ae=uowJ?h tJ'w D ek ;f rSm ausmif;om;opPmazmuf
wa,mufu rif;ukdEdkifukd &efpum;ajym+yD; 0if&dkufvdkufowJh? tJ'DtcgrSm OD;tkef;jrifhu
ol@ab;rSmcsxm;wJh vrf;av#mufwkwfeJ@ =um;jzwf+yD; aumuf&dkufowJh? tzdk;}uD;wOD;u
zswzf swv f wfvwf0if+yD; umuG,v f @kd rif;ukEd ikd u
f kd rxdbJ jzpfomG ;&wmyg?
OD;tkef;jrifh[m/ tJovdkyJ t+rJzswfvwfoGufvufaewmyg? oGm;oGufoGuf/
pm;oGufoGuf/ ajym&ifvJ oGufoGufygyJ? ajymwJhtcgrSmawmh [moygwwfygw,f?
wcgwavawmh &,f&,farmarmeJ ?h “tai:wl;” wwfwmyg? pmayorm;/ Edik if aH &;orm;
taysmph m;awGu OD;tke;f jrih&f w dS hJ pum;0dik ;f ukd rvm&J=uygb;l ?
ociftek ;f jrifu h dk ole@J acwf+yid af wGu“ociftek ;f jrifah v;”vd@k ac:avh&ydS gw,f? “ocif
tke;f jrih}f uD;”vd@k &[ dS efrwlyg? ocifawGxrJ mS ti,fq;Hk xJu wa,mufjzpfaevd@k aerSmygy?J
ausmif;om;acgif;aqmif udkatmifqef;/ ukdA[def;wdk@ ocifjzpfvmawmh olwdk@&J@
nDi,fav;vdk jzpfwhJ udt k ek ;f jrihv f J ocifjzpfvmwmvd@k =um;zl;ygw,f? oma&;ema&; 0dik ;f awGrmS
ygavh&w dS muvJ ckrrS [kwb f J [dik ,fpOfuwnf;u pme,fZif;wdu k f vufzuf&nf0ikd ;f awGrmS
ygavh&o dS yl g?
&Spfav;vkH; ta&;awmfykH&J@ 'DbufacwfrSmawmh oma&;xuf ema&;0dkif;awGu
ydkrsm;ygw,f? 'ga=umifh ydk+yD; wm0efauszdk@vdkygw,f? 'D0dkif;awGrSm qkHrd=uolawGu
vlrajymif;ygb;l ? 'Dvl 'Dval wGcsn;f ygy?J
acwftqufquf ausmif;om;acgif;aqmifawG/EdkifiHa&;orm;a[mif;awGeJ@
rsuaf rSmufacwf pme,fZif;orm;awG/ vli,fausmif;om;awGygy?J arG;wliu S cf si;f oif;zG@J =u
wmyg? (pkaH xmufawGvJ ajymif;[efrwlygb;l ?)
'Dacwf0ikd ;f awGuawmh Adou k mausmrf if;/ rk&H mG wifa&$/ wdik ;f pnf;&H;k a&;r_; udo k ed ;f wif/
rif;Zifw@kd taz q&mjroef;/ pma&;q&m jroef;wif/h avxD; OD;tke;f armif/ Adv k xf ed vf if; pwJh
&Jabmf}uD;awG&@J uG,v f eG jf cif; ESpv f nfqrG ;f au|;yGaJ wGyg?
oma&;vd@k ajymEdik w f muawmh q&m}uD;rif;ok0%f/ OD;cifarmifvwf/ a':cifrsKd ;csp/f
a&S@ae OD;xGe;f wifw@kd &@J xreJyaJG wGe@J tar vlxak ':trm/ OD;csr;f at; ( ac: ) armifp;l prf;/
a'guw f m oef;xGe;f eJ@ q&m'*kew f m&mwd@k &@J arG;ae@0ikd ;f awGyg?
'gawGu usaemfw@kd jynfyxGurf vmcifuyg? tJovdk 0dik ;f awGrmS tbOD;tke;f jrihf
t+rJyg0if+yD; Akv d cf sKyf wifO;D / OD;=unfarmife@J a':atmifqef;pk=unfw@kd 0dik ;f awGrmS t+rJtwl
&Sad ewwfygw,f? ol[m Adv k cf sKyfatmifqef; ac: ocifatmifqef;&J@ cGyaf 'gi;f nDi,fav;
jzpfcwhJ thJ wGuf ol@wrl / ol@orD;vdjk zpfwhJ a':pkuv dk J pm;0wfaea&;utp rsuaf jctjywfrcHbJ
t+rJapmihfa&Smuf=unhfaewmyg? txl;ojzihf ol@ yifukd awmfvSefa&;owd Edk;=um;r_eJ@
apmifha&Smufaewmyg?
84 Luminary Magazine Volume 4,No.9
84
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
wu,fawmh usaemfu OD;tkef;jrihfudk owif;pmq&m}uD; wOD;tjzpfeJ@ od&Sd
av;pm;cJ&h wmyg? pmayorm; owif;pmq&m jzpfcw hJ hJ ocifatmifqef;/ owif;pm q&mr}u;D
a':cifrsKd;cspf (1938 - atmifausmf usqkH;wJh ta&;awmfykHrSm owif;pmq&mr rcifjr)/
oydwaf rSmuf ausmif;ol rtrm (,ckvx l )k wk@d [m wckwnf;zGm;awGyg? ociftek ;f jrihu f
q&m'*kew f m&meJ@rS &G,w f al vmuf&rdS mS yg? q&mwm&mukd “udak X;+rdKif”a':a':vlxak ':trm
udk “rtrm” vd@k ac:avh&ydS gw,f? i,fpOfu wd;k wufa&; owif;pmrSm vkycf v hJ ?kd ol@u“dk wd;k wuf
a&; ociftek ;f jrihf”vd@k vJ ac:ygw,f? olu *sme,fausmf OD;cspaf rmif jrefrmhtvif;vkyaf wmh
vuf&;kH wqlygy?J
aemufawmh jynfwiG ;f ppf acwfO;D (zqyvacwf) rSm q&m}u;D ocif ud, k af wmfrid_ ;f udk
axmufcaH &;twGuf t"du OD;wnfxw k af 0whJ “&efausmf *sme,f”ukd wnf;jzwfxw k af 0cJvh @kd
“&efausmf udt k ek ;f jrihf”vd@k vJ ac:ygw,f?
Aef;armfwifatmif&J@ vif;,kef*sme,feJ@ rE Wav; vlxk*sme,f owif;pmwdk@eJ@
acwf+ydKifjzpf+yD; jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&; v_y&f mS ;r_udk v_@H aqmfcyhJ gw,f? q&mwm&mu pmay
aqmif;yg;tjyif armifopPmtrnfe@J Edik if aH &; aqmif;yg;awGvJ ykrH eS 0f ifa&;ygw,f? jroef; (wif)h
eJ@ ausmif;om;acgif;aqmif ukdbaumif; (armifvl,Of) wdk@vJ 0ifa&;wm awG@zl;ygw,f?
tJ't D csed rf mS q&mwm&m/ Aef;armfwifatmif/ jroef;wifh pwJh vli,f pmayorm;awGu
“jynfo@l pmay” “pmayopf”t,ltqawG pwifjzef@csad ewJh umvvJ jzpfygw,f?
q&mwm&mwd@k ukd vuf,mpGe;f / vuf0pJ eG ;f pmayorm;awGu 0dik ;f wdu k =f uawmh
OD;tkef;jrihfwdk@u 0dkif;0ef;pka0;+yD; q&mwmwdk@bufu &yfcJh=uygw,f? q&mwm&mwdk@&J@
wm&mr*~Zif; &yfomG ;awmh “pmayopf ”r*~Zif; xkwv f ukd af o;w,f? xkwaf 0olu yckuLU
uko d ef;wifw?hJ em,u uawmh q&m}uD;ocifu, dk af wmfri_d ;f / q&maZmf*s/D q&mrif;ok0%f
wJ?h 'Dvrkd wS o f m;xm;ayrJh xkwaf 0a&;rSm ociftek ;f jrihv f J yg0ifcwhJ ,fv@dk aemufro S &d ygw,f?
ociftkef;jrihf i,fpOfu 0dkif;zGJ@avh&SdwJhae&mu }uD;yGm;a&; r*~Zif;wdkufyg?
t,f'w D mvkyo f ul abmvk;H orm; }uD;yGm;a&; armifvw S hJ (aemif vlxOk ;D vS)? ol@r*~Zif;rSm
aZmf*s/D rif;ok0%f/ armifxif/ a'guw f marmifjzL;/ r[maq (G aeol&ed )f / a&$uidk ;f om;/ OD;qef;xGe;f
(}uHKu'd;k om; od@k r[kwf &Si^f m%d&)/ ocifoef;xGe;f / Z0e pwJh yk*Kd~ vfawG a&;ae=uygw,f?
aemiftcg uavmifyspH mtkyw f ukd f OD;bud;k / ocifZif pwJh pmayorm;awGe@J Edik if aH &;orm;
awGvJ pka0;avh&ydS gw,f? ociftek ;f jrihu f awmh vl&if; yifwikd af yg?h
cktcg tar vlxka':trm&J@ arG;ae@wdkif; &efukefu vl}uD;awGukd OD;tkef;jrihf
OD;pD;+y;D oGm;avh&ydS gw,f? 0g;c,fr ocifoed ;f armife@J avxD; OD;tke;f armifqw kd hJ &Jo;Hk azmftwGyJ g?
a':a':&J@ arG;ae@y+JG yD;&if wcgw&H 'D &Jo;Hk azmfu c&D;qufwwfygao;w,f? awmfb&k m;av;
OD;atmifaZeJ@ rif;om;}uD; OD;xGe;f a0yg qko H mG ;wwfygw,f?
Luminary Magazine Volume 4,No.9 85
85
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
vli,fawGu bk&m;y&0k%x f rJ mS uk, d thf pke@J u,dk f pum;vufqu Hk sovdk vl}u;D awGu
q&mawmf “ukyd nm” &J@ ausmif;a&S@cef;xJrmS pum;0dik ;f zG@J avh &Syd gw,f?
“ukv d eS @J rtrmwd@k =um;rSm usaemfu pmyk@d ay;&wJh atmifo, G Af s? usaemfw@kd u
reufwcg/ naewcg oGm;+y;D ukv d S rtrmqDudk ay;zd@k a&;xm;wJh pmtdwu f dk ,l&w,f? &efuek f
rE aW v; &xm;}uD; xGucf ge;D &if oGm;xnhaf y;&w,f? tJ't D wGuf rke@f [if;cg;eJ@ vufzuf&nf
pm;=u/ aomuf=u&w,f” pojzihf ajymavh&ydS gw,f?
a':a':uawmh “ukt d ek ;f jrih[ f mav/ i,fi,fuwnf;u 'Dtwdik ;f yJ / &Gwaf emufaemuf
ajymwJt h usiu hf kd razsmufb;l ” vd@k ajymavh&ydS gw,f?
ociftek ;f jrifu h dk vli,fawGu a&S@raD emufrD yk*Kd~ vfvkd todtrSwjf yK+yD; ar;p&m&Sw d m
ar;=uygw,f? q&m}uD; ocifukd,fawmfr_dif;/ *sme,fausmf OD;cspfarmif/ vlxkOD;vS/
AdkvfcsKyfatmifqef; pwJh ol@a&S@u vlawGeJ@ xJxJ0if0if &SdcJhawmh olwdk@acwf EdkifiHa&;
ta=umif;t&mawGe@J ywfoufvm&if olw@kd u tb ociftek ;f jrihu f kd ar;=ujref;=uygw,f?
owif;pm q&mqdak wmh pmtkypf mwrf;awGvJ pkyH gw,f? 'gah =umihf ausmif;om;
v_y&f mS ;r_ordik ;f ukd a&;zd@k ukad tmifxeG ;f u tcsut f vufawG pkaqmif;awmh tbOD;tke;f jrihf
qDu trsm;qk;H &ygw,f? olajymjywmawGu 'Dbufacwfta=umif; r[kwaf yrJh ppftpd;k &u
udak tmifxeG ;f udk ausmif;om;v_y&f mS ;r_ ordik ;f a&;&ygr@kd vm;vd@k zrf;wJt h cg olvJ ygomG ;cJyh gw,f?
*si;f abmif;bD0wf “w&m;cH”udk vufjyef}udK;wky/f *keef t D w d pf yG +f yD; zrf;vmwmukd
vli,fav; wa,mufxifrv d @kd ppfpaHk xmufwa,mufu qD;uefawmh ykv H J oGm;owJ?h OD;acgi;f rSm
pGyx f m;wJh *keef t D w d uf kd c|wv f ukd af wmhrS acgi;f jzLeJ@ tzd;k }uD;rSe;f odomG ;owJ?h uHaumif;vd@k
raowmyg?
u|eaf wmfw@kd wuUov kd af usmif;om;b0u ol@udk rodayrJh ol@pmtkyq f ikd u
f akd wmh
a&mufygw,f? ql;avt0dik ;f rSm&Sw d “hJ ausmv f if;pmay”wJ?h 'hga=umihf ol@emrnfudk “ausmv f if;”
vd@k yJ xifczhJ ;l ygw,f? ol@qikd u f Edik if aH &; pmtkyaf wGyJ xkwaf 0a&mif;csygw,f? tJ'aD cwfu
Edik if aH &;pdw0f ifpm;wJh ausmif;om;vli,fwikd ;f ol@qikd u f kd ra&mufz;l ol r&Syd gb;l ? uAsmq&m
=unfatmif[m ausmv f if;pmayu pmtkyaf wGukd oD;jcm;xif;&_;aowWmeJ@xnh+f yD; ol@tyd &f m
ab;rSm xm;zwfczhJ ;l ygw,f?
u|eaf wmf &efuek u f dk (70) ckEpS f ausmrf S a&mufvmawmh OD;tke;f jrihyf g0ifwhJ q&m}uD;
ocifu, dk af wmfri_d ;f *lArd mef xde;f odr;f apmihaf &Smufa&;tzG@J u u|eaf wmfq h uD dk q&m}u;D "mwfyeHk @J
yef;csyD gwhJ yk@d puwfrmS xnhzf @kd uAsm (5) yk'af vmuf awmif;ygw,f? Adv k cf sKyfausmaf Zmu
ol@om;wa,mufudk v$w+f yD; awmif;cJw h myg? tpnf;ta0;wckrmS qkaH wmh OD;tke;f jrihu f tJ'D
yd@k puwfawG trSww f &tjzpf ol@v, G t f w d xf uJ xkwjf yygw,f? tJ'aD wmh 'D yd@k puwfupd u P
ESpaf ygi;f (20) ausmcf yhJ g+yD?
86 Luminary Magazine Volume 4,No.9
86
ociftek ;f jrifh armfueG ;f pmrsufEmS
1964 q&m}uD; uG,v f eG af wmh oli,fcsi;f wifr;kd u q &m}uD;ukd *k%jf yKwJh uAsm
awmfawmfrsm;rsm;a&;jy;D vufw0g;avmuf pmtkyif ,fav; xkwzf ;l ygw,f? tJ'gukd u|eaf wmfu
rdwLW ul;+yD; olw@dk wzG@J v;Hk ukd u|eaf wmf jynfyxGucf ge;D rSm trSww f & vufaqmifay;cJyh gw,f?
olw@kd rjrifb;l vd@k 0rf;om=uygw,f?
olw@dk qw kd mu tbOD;tke;f jrifh yg0ifwhJ ociford ;f armif (0g;c,fr) ocifp;kd jrihaf v;/
rif;om; OD;xGe;f a0/ a&S@ae OD;xGe;f 0if;pwJh yk*Kd~ vfrsm; yg0ifwhJ ocifu, kd af wmfri_d ;f *lArd mefe@J
tdr&f m pmay ypPn;f rsm;ukd apmihaf &Smufwt hJ zG@J yg? q&m}u;D &J @ajr;rsm;vJ yg&ydS gw,f? q&m}u;D &J@
tdrrf mS vpOf tpnf;ta0;vkyyf gw,f? ESpv f nf qGr;f au|;yGu J v dk J 'Dtrd rf mS yJ vkyyf gw,f?
prf;acsmif;/ csr;f omvrf;u tdrt f rSwf (5) yg? tJ't D zG@J rmS touf (60) ausmf t&G,u f
ti,fq;Hk jzpfaeygw,f? ukw d ifatmif+idr;f (q&maZ,som;/ q&m}uD;&J@ajr;) eJ@ u|eaf wmfyg?
ab;u ae&mawGrmS wdu k }f uD;awGjzpfuek v f @kd q&m}uD;tdru f awmh =um;nyfaeygw,f?
a':atmifqef;pk=unfvJ vmavh&w dS ahJ e&m/ jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;tzG@J e@J wd@k Arm
ocif}uD;awG &H;k pdu k cf w
hJ ahJ e&m jzpfv@kd ppftpd;k &u rsuaf pha'guaf xmuft=unhcf &H wJh tdryf g?
'Dtrd af ysmufysuaf &;twGuf }uHpnfwmawGvJ u|eaf wmfu, dk af wG@}uHc&hJ ygw,f?
u|eaf wmf touf( 50) ausmrf mS pm=unhw f ukd yf nm 'Dyvdrk m oifwef;ukd wufygw,f?
ociftek ;f jrih&f @J orD;u pm=unhw f u dk rf ;_ / ac|;ruvJ pm=unhw f u kd rf ;_ yg? ac|;ru u|eaf wmfw@kd udk
pmoif&w,f? wae@awmh tJ'DrSm “ihgoli,fcsif;”&Sdw,fqdk+yD; ac|;reJ@ vdkufvmygw,f?
ol @ ac|;reJ @ wjcm;ausmif ; om;awG u ausmif ; om;ud k a &m {nh f o nf t zd k ; }uD ; uk d a &m
tH=h o=uygw,f?
u|efawmfuawmh u|efawmh tazt&G,f/ OD;av;t&G,f yk*~dKvfausmfwOD;u
oli,fcsif;ac:cJhwmukd rarhEdkifyg? vli,fausmif;om;awGu olwdk@tbudk u|efawmfu
oli,fcsi;f vd@k ac:a0:ok;H pGw J mukd awG@&if rsurf ek ;f usKd ;=urSm rvGyJ gb;l ?
q&m}uD; ocifukd,fawmfrd_if;&J@ *lAdrmefeJ@ tdrfudka&m/ a':cif=unf&J@ *lAdrmefeJ@
a':atmifqef;pk=unf&@J tdru f akd &m &ifajruwkwv f yk +f yD; apmihaf &SmufaewJh touf ( 80)
ausmf (90) wGif; tbOD;tkef;jrihfudk u|efawmf wae@rjywf bk&m;0wfjyKqkawmif;&if;
uefawmhv#u&f ydS gw,f?
tb OD;tke;f jrihf oufawmf &mausm&f n S yf gapownf;?
u|eaf wmfw@kd wawG b}uD;rdi_ ;f &J@ tdrrf mS tcgcg jyefvnf qkpH nf;&ygapownf;?
armif p G r f ; &nf
2008/ azazmf 0 g&D 17
(moemaka.com rS ul;,laz: jyygonf?)

Luminary Magazine Volume 4,No.9 87


87
rSefwma&;vkd h vlrkef;rsm;w,fqdkwm r[kwfygbl;

vl x k p d e f 0 if ;
tvkyw f pfcu k kd aepOf&ufquf tajymif;tvJr&Sd ESpaf ygi;f rsm;pGm vkyv f mwJt h cgrmS
vlwikd ;f +i;D aiG v
h mwwfwm "rRwmjzpfw,f// txl;ojzif h wpfae v h ;kH pm;yGcJ u kH rxwrf; tvkyf
vky=f u&olrsm;[m yd+k yD;+iD;aiG w h wfw,f//
pdwfawmifysufrdw,f
q,fpEk pS af ygi;f rsm;pGm pmawG tqufrjywfa&;aeol wpfO;D jzpfawmh wcsKd h vli,f
awGu wpfcgw&H +iD;aiG o h vdk rjzpfb;l vm;vdk h ar;wwf=uw,f// vlyJ rjzpfbJ b,faerSmvJ//
+i;D aiG &h o
kH mru wpfcgwpfcg pdwaf wmifysurf w d ,f//ud, k &hf ifxu J ajymcsiaf &;csiw f mawGeJ h ud, k f
odaewmawGukd pmzwfy&dwo f wfqD a&mufatmif ydk w h wfa&;wwfwhJ twwfynmtm;enf;
r_a=umifh pmzwforl sm;qD ta&mufykd Eh ikd pf rG ;f r&Sw d t hJ cgrsKd ;awG rSm pma&;csipf w d f r&Sad wmhavmuf
atmifukd pdwyf suv f ufysuf jzpf&ygw,f//
wm0efauscsifw,f
bmyJvyk v f yk f wm0efausatmifvyk cf siw f hJ p&du k af =umifh *sme,fawGrmS p+yD; a&;vdu k f
uwnf;u tywfpOfrysurf uGu&f atmiftpGr;f uke}f udK;pm;+yD;a&;cJw h ,f//
tdy&f mu rxEdik af tmif aeraumif;jzpfwhJ tcgrsKd ;eJ h aq;&Hw k uf&wJh tcgrsKd ;awGu
vG&J if rysurf uGuf &atmif txl;*&kpu kd cf w
hJ ,f// [kt d &ifu aEG&moD a&mufwt hJ cgwikd ;f jyifO;D
vGiu f kd tyla&Smifzkd h ESpvf oH;k voGm;aepOfrmS awmif a&;aeusawG rysurf uGu&f atmif wpfywf
ESp}f udrf tjrefacsmeJ h pmrlawGp+k yD; &efuek t f rd u f kd ydk ah y;cJw h ,f//
wm0efwpfckvdk oabmxm;
pmawG rysufruGufa&;aewm owif;orm;wa,muf&J hwm0ef auscsifwm
oufoufygy/J / emrnf}uD;csiv f kd h ydu
k qf &H csiv f kd h vH;k vH;k r[kwyf gb;l // &wJh pmrlctm;vH;k vdv k kd
[m ae ph Of0,fzwfae&wJh *sme,f r*~Zif;zd;k awGeJ h ukeo f avmufygy/J / ud, k b fh ufu wm0efaus
atmif b,favmufyJ }udK;pm; }udK;pm; vkyo f avmuf t&mra&mufwhJ tcgawGusawmh
pdwyf surf w d mayg/h / aEGumvrsm; jyifO;D vGirf mS twlae=upOf a':a':vlxt k rma&S rh mS pma&;csif
pdwaf wmif r&Sw d thJ a=umif; wpfcgwav nnf;wGm;rdygw,f// tJ't D cg a':a':u “pma&;wm
88 Luminary Magazine Volume 4,No.9
88
[m wm0efwpfcyk v J kd h oabmxm;+yD; rysurf uGuaf &;udk a&;ae&r,fvkd ”h qH;k rygw,f//
q&m}uD; a&$Oa'gif;&J htusifh
a':a':uvnf; olu, kd wf ikd v
f nf; touf (90) ausmaf &mufaewmawmif wm0efwpf
ckvkd oabmxm;+yD; pma&;wmyg// a':a':omr[kwb f ;l ud,
k ehf m;ywf0ef;usiu f yk*Kd~ vf}uD;awG
vnf; pma&;wmudk wm0efwpfcv k kd oabmxm;+y;D aepOfrysuf ruGuv f yk =f uygw,f// q&m}u;D
a&$Oa'gi;f qd&k if reufav;em&Dx;kd wmeJ h tdy&f mux+yD;vrf;av#mufygw,f// vrf;av#mufu
jyefa&mufawmh reufapmapm pm;+yD; acwWtem;,lygw,f// (7) em&Dx;kd wmeJ h pma&;pmyGx J ikd f
+yD; (10) em&Dtxd pma&;ygw,f// (10) em&DrmS xrif;pm;ygw,f// ae ch if;rSm wpfa&;warm
tdyyf gw,f// (2) em&DavmufrmS tdy&f mux+yD; tdAk mwif;vdk rdik v f kd vdk wpfcck ak omuf+yD;
pma&;pm;yGx J ikd f naeav;em&Dxd pma&;ygw,f//
q&m}uD; tem;,lyHk
av;em&D a'gicf eJ xd;k wmeJ h pma&;&yf+y;D toifjh yifxm;wJh xrif;0dik ;f rSm 0ifxikd yf gw,f/
xrif;pm;+yD;&if tdrfa&S hxGuf+yD; yufvufukvm;xdkifwpfvHk;/ a&;aEG;=urf;"gwfbl;wpfbl;/
vufzufwpf tkyef J h tyef;ajz&if; &efuek u f a&mufvmwJh owif;pmawGzwfygw,f// {nfo h nf
awGeJ ph um;ajymygw,f// {nfo h nfr&S&d ifawmh ig;em&Davmufqkd [rf;bm;pufb;D tpdr;f a&mif
av;pD;+yD; vlxw k ukd u f o kd mG ;ygw,f//a&mufwmeJ ah ':a':rmh tcef;xJ0if+yD; pum;pjrnfajymyg
w,f// q&m}u;D a&muf+yv D kd o
h wd meJ Oh ;D av;vSu ol t h cef;uul;vm+y;D a':a': t h cef;xJa&muf
ygw,f// tJ'v D t kd csed rf mS OD;av;eJ h a':a':u q&m}uD;odoifo h x d u
kd wf hJ wdik ;f a&;jynfa&; urBmh
ta&;awGukd ajymjyavh&ydS gw,f// pum;ajym0&if q&m}uD;u jyefomG ;+yD; tdraf &mufwmeJ@
a&'D,zkd iG hf owif;awG em;axmifygw,f// n 9 em&Dq&kd ifawmh q&m}uD; tdy&f m0ifcsed yf g//
OD;av;vS tvkyf vkyfyHk
OD;av; vlxkOD;vSuawmh q&m}uD;a&$Oa'gif;xufa&m a':a':rmxufyg tvkyf
trsm;}u;D ydv k yk o f jl zpfygw,f// owif;pmacgi;f }u;D eJ ah omif;ajymif;axGvm a&;csi&f m&mtwGuf
ae hpOfpm (2) yk'fa&;+yD; owif;pm pmazmifwdkif; wpfckrusef aemufqHk; zdkife,fy&kzfudk
rysurf uGuf zwfygw,f/ 'D=um;xJ +rKd u h pd P &GmudprP eS o
f r# rvpf[if;ap&atmifvnf; ody*f &kpu kd f
ygw,f// vmor#{nfw h ikd ;f udv k nf; {nf0h wfausygw,f// {nf&h iS ;f +yDqw kd meJ h wpfcck ak &;aeawmh
wmygyJ/ nbufqdk&if pmawG wpfazmif+yD; wpfazmif &dkufwmapmifh=unhf&if; wpfnvHk;
pma&;aeygw,f reuf (3) em&Davmuf owif;pmwpfapmifv;kH &du k +f yD;wmudk zwf=unf+h yD;rS
tdraf y:wuf tdyaf wmhwm jzpfygw,f//
b,folurS &dkufcdkif;wmr[kwf
a':a':qH;k rcJw h hJ “ pma&;wmudk wm0efwpfcv k kd oabmxm;&r,f” qdw k pJh um;

Luminary Magazine Volume 4,No.9 89


89
'Dae@xd em;xJrmS =um;a,mifaeao;w,f// pma&;&rSm ysi;f aewJh tcgawGrmS 'Dpum;udk jyef
awG;+yD; ysi;f wmazsmufypf&w,f// b,fou l rS &du
k +f yD;cdik ;f vdk rh [kwb f J ud, k o hf abmeJu h , kd f 'D
tvkyu f kd vkycf w hJ myJ// pdwyf suaf evnf; b,fou l rS vmoem;rSmr[kwb f ;l // 'Dawmh pdwrf ysuf
eJ h nnf;raeeJ v h kd h ud, k [hf mud, k t f m;wif;+y;D vkyEf ikd o f r# vkyaf e&rSmyJ// t&m a&mufwmvnf;
&S/d t&mra&mufwmvnf; &Srd mS ayg/h / aumif;wmvnf;&S/d raumif;wmvnf;&Srd mS ayg/h / cs;D rGr;f wm
vnf;&So d vdk uJ&h J w h mvnf;&Srd mS ayg/h / &v'fukd =unf+h yD; pdwt f wuftusjzpfwhJ t&G,u f kd vGef
ajrmufcw hJ m=um+yDy/J / tcktcsed rf mS ta&;}uD;qH;k u ud, k t hf vkyu f kd ud, k w f m0efauszkd o h m
jzpfw,f//
0efaqmifr_vkyfief;
owif;orm;&J w h m0efqw kd muvnf; owif;awG &SmazGpak qmif;a&;om; ay;&Ho k m
r[kwb f ;l // tJ'h o D wif;awG&J h jzpfpOfta=umif;w&m;eJ t h 'hJ oD wif; awGa=umifjh zpfvmp&m &Sw d hJ
tusKd ;w&m;awGuv kd nf; ydik ;f jcm;a0zefo;kH oyf wifjyay;&ao;w,f// pmzwfy&dwo f wf qdw k m
owif;awG&J h aemufa=umif; &mZ0ifawG jyef&mS azG+yD; avhvmzdk t h csed af y;Edik w f m r[kwb f ;l //
tJ't D wGuf owif;pmawGukd olwkd t h qifoifzh wfEikd af tmif &SmazGpak qmif;ay;&w,f/ 'ga=umifh
owif;pmqdkwm 0efaqmifr_vkyfief;wpfck jzpfw,fvdk ha&S;tpOftquf owif;pmq&m
}uD;rsm;u ajymcJw h mjzpfw,f//
rSefwmajymvdk hrkef;wmr[kwf
vky&f if;udik &f if;rSm;wJh tcgawGvnf;&Srd mS yJ// rSm;vdk h aemufweG f o h mG ;vdk ah wmh b,fjzpf
rSmvJ// trSm;udk oifcefpm,l+yD;aemufrrSm;atmif qifjcifomG ;&Hyk aJ yg/h / ta&;}uD;qH;k uawmh
apwemrSezf kd o h mjzpfw,f// ud, k u f sKd ;twGuf vkyw f mr[kwyf J trsm;tusKd ;twGuf vky&f if;
rSm;wmrsKd ;udk vlawGu cGiv hf w$ w f ,f// trsm;tudsK;udk vkyo f vkv d ekd J h ud,
k t hf wGucf sn;f vkyaf e
wmrsKd ;qk&d ifawmh b,fou l rS cGiv hf w $ rf mS r[kww f maocsmw,f// rSew f majym/ rSew f ma&;/
rSew f mvkyv f kd h vlrek ;f rsm;w,fqw kd m r[kwyf gb;l // ud, k u f sKd ;twGuf vkyrf eS ;f odvkd v h rl ek ;f rsm;
wmom jzpfygw,f//
r}udKufayrJh cspfwJhol
xif&mS ;wJh om"uwpfcu k jkd yygrh ,f// q&m'*kew f m&m}uKH wdik ;f ajymae/ a&;aewJh “rke;f
olr&Sd cspo f o l m&S/d &eforl &Sd rdwaf qGom&S”d qdw k hJ t,ltqudk vltawmfrsm;rsm; txl;ojzifh
vli,fyikd ;f u oabmrusygb;l // 'gayrJh q&m'*kew f m&mudk b,fou l rS rrke;f bl;// vl}uD;a&m
vli,fygcsp=f uw,f// u|eaf wmfu, kd w f ikd v
f nf;r}uKd ufayr,fh cspyf gw,f// bma=umifv h q J akd wmh
q&m ah pwemudk vlwikd ;f u jcGi;f csurf &Sd ,H=k unfpw d cf svkd jh zpfygw,f// q&m'*kew f m&m[m
ausmif;aqmifukd ud, k yf ikd pf EN&m;,lvm+yD; wD;wJh wpfO;D wnf;aom wuUov kd af usmif;om;yg//
pmrsuEf mS 93 odk h
90 Luminary Magazine Volume 4,No.9
90
zdk;pdef eJ hEdkifiHa&;
vlxka':trm

zd;k pde&f ŒJ Zmwfobifvyk if ef; wae@wjcm; }u;D rm;zG@H +zKd ;vmwJt h cgrmS tm%mydik rf sm;&JŒ
tumtuG,f tapmift h a&Smuf&rSom t&m&m tqifajyr_/ vH+k cHKr_ &Edik w f ,fq+kd yD; zd;k pdeu
f
+Adwo d sS tpd;k &udk olwwfEikd w f b hJ ufu tusK;d jyKwmrsm; jyKvkyv f mygw,f?
yxrurBmppf}uD; jzpfwJhtcg r[mrdwfppfom;rsm; oufomacsmifcsda&;twGuf
zd;k pdeuf urBm=h uufajceD toif;}u;D &efyakH iGtjzpf tv_yrJG sm; +rKd Œ}u;D awGrmS u ay;+y;D 'DyaJG wGu
&orSsaiGawGukd rajymyavmufwhJ p&dwaf wGEw _ +f yD; tm;vH;k ay;v_w,f?
'kw, d urBmppft+yD; 1917 ckEpS af vmufrmS zd;k pdet f aeeJ@uawmh tkypf ;kd olrsm;udk
r[mrdwjf yK+y;D trsK;d om; udpaP v;rsm; ay:ayguv f m&if olu aphpyfay;wJh oabmeJ@/ [db k ufe@J
vnf; aumif;/ 'Dbufe@J vnf; aumif; qdw k hJ rD;rao a&raemuf vrf;uav;udk =udKufwmayg?h
+Adwo d sS tpd;k &u tdE, dN udk ud, k yf ikd tf yk cf sKyfa&;wrsK;d ay;tyfr,fv@kd qH;k jzwfvu kd f
ygw,f? tJ'x D rJ mS tdE, dN eJ@wx JG m;wJh jrefrmEdik if u H akd wmh b,fvkd tpDtpOfrS rcsrw S yf x
J m;wm
a=umifh +Adwo d sS tpd;k &u jrefrmEdik if t H ay: umvtwdik ;f rod u|ev f ufqyk u f kd rajzbJ xm;r,fh
oabmrdk@ jrefrmawGu +AdwdoSstpdk;&tay: t}uD;tus,f rausreyf jzpfvm=uw,f?
jrefrmudv k nf; [kr¶R ;l qdw k hJ ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyfa&; ay;&r,fq+kd y;D vGwv f yfa&; awmif;qdw k hJ qlyt l kH
ºuGr=_ uD; jrefrmEdik if rH mS jzpfymG ;vmygw,f? 'ga=umifh jynfov l xl k trsK;d om;rsm;u wbuf
tkyfpdk;ol e,fcsJŒ+AdwdoSs t&if;&Sifrsm;uwbuf yÉdyuQrsm; jzpfae=uw,f? tJ'DtcsdefrSm
zd;k pde[ f m opf (2) buf=um;ayguw f hJ 0g;b0udk a&mufvmw,f? jynfo@l bufu &yfrvm;/
zdEydS u
f |ev f yk w f hJ e,fcsŒJ bufu &yfrvm;qdw k hJ vrf; (2) cG zd;k pdeb f ,fvrf; a&G;rvJv@kd tajctaeu
ar;vmygw,f?
zdk;pdeftaeeJ@uawmh tkyfpdk;olrsm;udk r[mrdwfjyK+yD; trsKd;om; udpPav;rsm;
ay:ayguv f m&if olu aphpyfay;wJo h abmeJ@ [db k ufe@J vnf; aumif;/ 'Dbufe@J vnf; aumif;
qdw k hJ rD;rao a&raemuf vrf;uav;udk }udKufwmayg?h 'ga=umifh {&m0wDwikd ;f aumfr&Sief meJ@
ykvdyfrif;=uD;eJ@ odu|rf;cifrifwJh zdk;pdefu oHcsKdOD;ausmfvSudk +Adwdo#e,fcsJŒu zrf;wJhtcg

Luminary Magazine Volume 4,No.9 91


91
obifonfrsm;&JΠvGwv f yfpmG ajymqdck iG u hf kd rxdyg;apcsib f ;l qd+k yD; OD;ausmv f u S kd v$waf y;zd@k
arwWm&yfcw H mrsK;d olu vkyaf y;ygw,f? olarwWm&yfawmhvnf; tm%mydik rf sm;u v$waf y;
ygw,f?
zd;k pdeef @J e,fcsŒJ +Adwo d #tpd;k &eJ@ tJ'v D kd tvGr;f oifah ecdu k ,le, D H *sut f vH ,dr;f eJ@
+Adwo d #e,fcsŒJ udk tvdak wmf&d vkyw f hJ udprP sm; &yfay;yg? r&yfqikd ;f &if zd;k pdef ¶Hak ygurf mS oydwf
wm;&ygvrd rhf ,f²²²
trsK;d om; vGwv f yfa&; tHkºuGr}_ uD;awG ay:ufuv JG mawmh *spD b D aD t vl}uD;awGu
wae@awmh zd;k pdeq f vD m+y;D ,le, D *H sut f vH,rd ;f eJ@ +Aw d o d sS e,fcsŒJ udk tvdak wmf&d vkyw f hJ udprP sm;
&yfay;yg? r&yfqikd ;f &if zd;k pdef ¶Hak ygurf mS oydww f m;&ygvrd rhf ,fv@kd &mZoH ay;vmygava&m?
tJ'aD wmh zd;k pdeu f vdrrf myg;eyfpmG xGuaf ygu&f mS w,f/ b,fvv kd q J akd wmh oluwJh
,dr;f [m wywfavmufyJ u zd@k pDpOfwmyg? +yD;cge;D ae+yDv@kd aps;qpf=unfyh gw,f? *spD b D aD t
vl}uD;rsm;u csucf si;f &yfqikd ;f ay;ygv@kd awmif;w,f? zd;k pdeu f 'gjzifh ol@u, kd o f l rydik b f ;l / ol@ukd
yG=J unfyh &dowfuom ydik w f ,f? y&dowfu vufrcHEikd b f ;l qd&k if olu 'DtpDtpOfukd ¶kyo f rd ;f
ygr,fq+kd yD; nusawmh ZmwfcakH y:uae+yD; y&dowfukd oluar;w,f? ar;wJt h cg y&dowfu
*sDpDbDat tzGJ@}uD;eJ@ woHwnf; jyefajzw,f? 'ga=umifh zdk;pdef[m trsKd;om;bufudk
vdu k af vsmvdu k &f w,f? ,le, D *H suf tvH,rd ;f udk &yfvu kd &f ygw,f? aemufawmh zd;k pdeu f +Aw d od #
tpd;k &eJ@ oifjh rwfatmif wbufu aygi;f +yD; wbufusawmh *spD b D aD tudk vSsKd Œ0Suf &efyakH iGrsm;
axmufyv hH mygw,f?
1920 ckEpS f {+yDvrSm zd;k pdeu f kd +Adwo d sS tpd;k &u wDyt D ufpf qdw k hJ bG@J wckay;tyfw,f?
wDyt D ufpf qdw k m “wdik ;f usK;d jynfusK;d aqmif” yk*Kd~ vfv@kd +Adwo d #u odtrSwjf yKjcif;yg? 'Db@JG [m
zd;k pdeu f kd yxrqH;k ay;tyfwm jzpfw,f? zd;k pdet f wGuf 'Db@JG ukd zefw;D wmjzpfw,fv@kd awmif
qd=k uygw,f? aemufawmh +Adwo d # tifyg,m wnf+rJa&;twGuf wpGe;f wp tultnDay;wJ
t&yfol t&yfom;rsm;udv k nf; 'Db@JG +Adwo d #tm%mydik w f @kd u cs;D jrêiohf mG ;ygw,f?
zd;k pdeuf kd +Aw
d o
d # tpd;k &u wDyt D ufpf bG@J ay;awmh owif;pmawGu wnDwnmwnf;
zd;k pdeu f kd “zd;k pde=f u;D ” t*Fvyd v f kd *&dwzf ;kd pdef vd@k a&;=uygw,f? 'ga=umifh tJ't D csed u f p+y;D zd;k pde[ f m
zd;k pde=f u;D jzpfvmygw,f? 'D “=u;D ” wvH;k udv k nf; zd;k pdeu f ESpEf pS +f cKd u+f cKd u}f u;D vufcv H u kd yf gw,f?
tJ'aD wmh zd;k pdet f ouf (38) ESp&f ydS g+yD?
zd;k pde[ f m *&dwzf ;kd pdet f jyif arwWmpdeef @J bk&m;'umpdef “obif[m bk&ife@J wG&J uf
csn;f bJ/ b,fawmhrS tm;ri,fe@J / b,fawmhrqkd 'k@d ua&S@u/ b,frif;vufxufrqdk obifukd
ajrêmufpm;&wmcsn;f bJ”qdw k hJ trnfrsm;vJ cHygao;w,f? arwWmpdef trnfukd touf 30
avmufu,lw,fv@kd cef@reS ;f &ygw,f? bk&m;'umpdeu f akd wmh b,ft&G,u f pcHw,fawmh
rodb;l ? 1921 ckEpS rf mS ausmif;om;awGu 0dik ;f oydwaf rSmuf=uawmh q&m}u;D ocifu, kd af wmf
92 Luminary Magazine Volume 4,No.9
92
r_id ;f u zd;k pdef awmif;yef0efcs&if oydwv f eS v
f u
kd =f uygv@kd arwWm&yfcw H t hJ cg “bk&m;'umpde”f
uav;vd@k ac:aeyg+yD?
+Aw
d o d #tpd;k &u cs;D jriê w
hf hJ wDyt D ufpf bGŒJ &+y;D wESprf =umciftwGi;f ausmif;om;awGu
zd;k pdeuf kd oydwaf rSmufwm cH&ygw,f? 'DtcgrmS zd;k pde[ f m jynfoel @J zdEydS w
f hJ e,fcsŒJ tpd;k &=um;rSm
olb,fvkd pcef;oGm;rSjzpfr,fqw kd hJ oifcef;pmudk wefz;kd }uD;}uD;ay;+yD; ,lvu kd &f ygw,f?
'kw, d urBmppfjzpfawmh =uif,&kH ŒJ Zmwd a';'&Jukd zd;k pdew f @kd ajy;=uw,f? *syefjyef0if
awmh *syefppfAdkvf rsm;u uay;&r,fqdkvdk@ zdk;pdefwdk@ &efukefudk jyefajymif;vm=uw,f?
ppf}uD;jzpfvmawmh Zmwfacgi;f uG+J yD; olwae&m igwae&m ajy;=uoGm;=u&awmh uJeufped u f
'Dval wG jyefv@kd rS pkryd gt;Hk rvm;qd+k yD; rsu&f nfus&mS owJ?h tJ'D zd;k pderf mS “obif[m bk&ife@J
wG&J ufcsn;f bJ/ b,fawmhrS tm;ri,fe@J / b,fawmhrqkd 'k@d ua&S@u/ b,frif;vufxufrqdk
obifukd ajrêmufpm;&wmcsn;f bJ” vd@k ajymygowJ?h
atmifAv zkd;pdef pdefuwkH; (1967)rS
(www.mizzimaburmese.com rS ul;,laz: jyygonf?) vlxak ':trm
pmrsuEf mS 90 rS tquf
jrefrmjynfrmS 'Dvv kd yk w f m olwpfa,mufyJ &Sv d rd rhf ,f xifygw,f//
b,facwfrSmrS tdrfr&Sdol
ocifatmifqef;/ ocifA[de;f wdk eh J h ausmif;aezufawGjzpfovdk zqyvacwf 0ef}u;D
csKyef J w h uG 0ef}u;D 0efuav;tm;vH;k eJ v h nf; rdwaf qG&if;csmawGjzpfygw,f// 'gayr,fh b,facwf
b,ftcgrS q&m[m ol u h , kd uf sKd ;twGuf bmwpfcrk S rvkycf zhJ ;l ygb;l // jynfawmfomacwfrmS
Edik if aH &;orm;awGrqdx k m;eJ h pma&;q&mawGawmif aep&mwdu k cf ef; wpfcef;avmufawmh &=u
,l=uayr,fh q&muawmh 'Dae t h xd &efuek rf mS olyikd t f rd w
f pfv;kH rS r&Scd yhJ gb;l // *syefacwfrmS
Adv k cf sKyfatmifqefu, kd wf ikd u f ac: +yD; &mxl;ay;wmawmif Adv k cf sKyfrodatmif e,fjyefajy;
oGm;wJh vlrsKd ;yg//
jynfoleJ h wpfom;wnf;
q&mu Edik if aH &;orm;r[kwb f ;l vdk h b,fvykd J ajymae ajymae/ b,facwfrmS rqdk
jynfoal wGeJ w h pfom;wnf; &Sad tmif aecJo h jl zpfw,f// tJ'v D kd vlrsKd ;rdk h vlawGu 'Duaehxd
q&mh udk arwWmrysuf cspv f suf cifvsu&f adS e=uwmjzpfw,f// q&majymwJh pum;rsKd ; wjcm;vl
ajym=unhyf gvm; wpfcgwnf;ajrmif;xJ a&mufomG ;rSmayg/h / q&mrdk o h m vlawGu tcspf rysuf
wm// q&mharG;ae w h ikd ;f e,faygi;f pHu k pmayorm;awG atmifyef;udk wpkwa0;a&mufae=u
wm =unfah yg/h / u|eaf wmfvnf; q&mh t,ltqudk r}udKufayr,fh q&m u h kd cspwf ,f// =unfnKd
av;pm;w,f// tJ'g apwemrSev f kd yh g// vl x k p d e f 0 if ;
jynfol ah cwf *sme,f twGJ 1 trSwf 6rSu;l ,lazmfjyygonf// 1 / 8 / 2010
Luminary Magazine Volume 4,No.9 93
93
qdu
k u
f m; ESihf vl
opPmeD
reufr;kd vif;v#if vrf;xdyu f rkef [ h if;cg;qdik w f iG f usaemf rkef [ h if;cg;pm;ae=ujzpfonf?
ta=umfESifh wpf&m hig;q,f jzpf.? wpfreuf usaemfu ESpf&mwefay;vkdufaomfvnf;
aiGjyefrtrf;ojzifh ar;=unhaf omtcg aps;wufomG ;+yD ta=umfEiS hf ESp&f m,lonf[k qdo k nf?
usaemf bmrS jyefajymraeyg? ajymp&mvnf;rvkyd g? ol q h ikd Ef iS hf ol ah ps;yJ? pdwx f u J awmh
wjcm;qdik af wGu rwufao;yJ/ ol w h qdik w f nf; wwfojzifh enf;enf;vGeo f nf[k xifro d nf?
xdk ah =umifh wjcm;aps;rwufaom qdik rf sm;wGio f m aemufwae@u pajymif;pm;cJ yh gonf? ol@
qdkifwGif ol@t}udKufaps;E_H;owfrSwfjcif;rSm ol@tcGifhta&; (wenf;) ol@vkyfydkifcGifhjzpfI
rpm;yJaeEdik jf cif;rSmvnf; usaemfh tcGit hf a&; (wenf;) usaemfv h yk yf ikd cf iG yhf if jzpfavonf?
usaemfwiG f uk, d rhf [l k qdEk ikd af om oabmxm;rsm;&S&d m/ wckrmS ud, k thf cGit hf a&;
(vkyyf ikd cf iG )hf udk txdyg;rcHovd/k wjcm;ol. tcGit hf a&; (vkyyf ikd cf iG )hf udk av;pm;pdwf &Sjd cif;yif
jzpfonf? ,ck usaemfxikd af eaom vufzuf&nfqikd w f iG f rxdik cf ifu/ xdik af vh&adS om vufzuf&nf
qdkif wqdkif&SdcJhonf? w&ufwGif xdkqdkif&Sifvnf; qdkifwGifxdkifaom vli,frsm;tvdkus
uufqufEiS hf aqmif;abmufpf ESpv f ;kH udk 0,fvmum acwfay:oDcsi;f rsKd ;pHu k kd qlnu H s,af vmifpmG
zGiahf vawmhonf? toHrmS em;rcHomzG,jf zpfonf? =um=umem;axmifv#if acgi;f rsm; tufuJG
xGuv f mrwwf nHpv D . S ? xdk ah =umifh usaemfoil ,fcsi;f rsm;u.....
“qdik &f iS u f akd wmh uufquf wd;k wk;d zGizhf kd h ajymOD;rSy”J [k zGi[ hf wdik yf ifonf? odk ah omf
usaemfu vufrcH?
“ 'guol q h ikd ?f ol o h abmusppD Ofwm? ol}uKd uo f vdzk iG rhf mS yJ? tJ'gu ol v h yk yf ikd cf iG ahf v?
wdk rh mS wm;jrpfyikd cf iG v hf nf; r&Sb d ;l ? wd;k wd;k zGiyhf gvdk h t}uHay;p&mvnf; tvdb k ;l ?”
“'gqkd b,fvv dk yk =f urvJ? 'Dtwdik ;f qdk wdk b h ,fvv kd yk f qufxikd f qufxikd =f urvJ”
“vG,yf gw,f? 'gjy\em r[kwb f ;l ? wdk w h jcm;qdik af jymif;xdik =f u&Hk a[h”
od@k jzifh usaemfEiS hf oli,fcsi;f wpkonf oDcsi;f rzGi/hf wcgw&Hv#iv f nf; wd;k wd;k oufouf
omom zGiw hf wfaom rvSr;f rurf;&Sd qdik o f kd h ajymif;a&$@xikd cf =hJ uonf? qdik &f iS af [mif;ESihf awG@I
qdik af jymif;&jcif;udk ar;aomtcg/ usaemfvyd jf ym vHv k EkH iS yhf if jyefvnf&iS ;f vif; ajymjyEdik cf o hJ nf?
TuJo h dk h qdik af jymif;xdik Ef ikd jf cif;rSm usaemfwkd . h vkyyf ikd cf iG o hf m jzpfonf? qdik &f iS u f vnf;
ol@tcGit hf a&;udk oabmaygu[ f efwo l nf? uufquf us,u f s,zf iG w hf mudk rajymif;? usaemfw@kd
v
h nf; xdq k ikd w f iG f rxdik jf zpf?
94 Luminary Magazine Volume 4,No.9
94
usaemf aexdik af om +rKd o h pfwiG f qdu k mU ; ayg.? vkid ;f um;u ae&mXmewdik ;f ra&muf?
xdk ah =umifh qdu k mU ;udk wGiw f iG u f s,u f s,f toH;k jyK=u&.? usaemfvnf; (T+rdK w h iG f tae=um
cJ+h yD jzpf&m) qdu k mU ;pD;cJah om tavh pGaJ eavonf? ,cifu qdu k mU ;pD;v#if usaemfEiS hf twlwl
pD;rnfo h o l nf rdrx d uf *k%v f nf;i,f/ toufvnf;i,fygu usaemfonf qdu k mU ;udk acgi;f ydik ;f
rSom pD;wwf.? toufwl *k%w f o l il ,fcsi;f jzpfyguvnf; usaemfonf ta&S rh S pD;wwf.?
(usev f rl sm;u tav#mah y;/ tcGit hf a&; ay;wwf=uygonf?)
wcgu oli,fcsi;f wOD;ESihf twl qdu k mU ;pD;rnfjyKI/ xH;k pHtwdik ;f usaemfu a&S@u
wwfxikd rf nf jyKaomtcg qdu k mU ;eif;olu“a[hvl cifAsm; aemufuoGm;pD;” [k ajymygonf?
avmuwGif usaemftrkef;qHk;t&mrSm udk,fhudk =oZmay;jcif;/ trdef@ay;jcif; jzpfygonf?
obm0rusygu q&m rdb pum;udyk if emcHavh r&Syd g? xdk ah =umifh usaemfcsucf si;f jyefar;rd
ygonf? “bma=umifh taemufu xdik &f rSmvJ” xdt k cg qdu k mU ;q&mu &Si;f jyygonf? “cifAsm;u
a&S@uxdik &f if cifAsm;eJ h ygvmwJv h u l aemufu xdik v f rd rhf ,f? ol u h ,
kd u f =unf&h wm cifAsm;
ud, k x f uf ESpq f avmuf ydak v;vdrrhf ,f? qdu k mU ;u aemufyikd ;f av;ae&if tifrwef eif;&cufw,f/
eif;&wJv h v l nf; yifyef;w,f?”
ol@pum;rSm oifah wmfojzifh usaemfcsujf cif;yif apm'u rwwfbJ ae&majymif;
xdik v f u kd o f nf? 'gu qdu k mU ;ay:a&mufae&if qdu k mU ;orm;&J h vkyyf ikd cf iG ahf bmifxJ a&mufaejcif;
jzpfum vku d ef moifyh gu vku d ef m&ayrnf? usaemfpw d "f gwo f nf ckwrsKd ;jzpfum wcgu usaemfh
0wˆKwd(k vl. uGew f rkd sO;f rsm;) wGif a=umfjimcJh ovdk obm0usygu ud, k ahf cgi;f udk jzwfay;&ef
0efrav;aomfvnf; obm0rusygu bGm;atjzpfoludkyif ,yfcwfay;rnfhol r[kwfacs?
xdt k csed rf pS I aemif (ud, k x hf uf tav;csed rf sm;olrsm;ESi)hf qdu k mU ;pD;&if qdu k mU ;q&mu ajymp&m
rvdb k J usaemfonf rdrq d ;kH jzwfcsuEf iS hf rdrd taemufuom pD;avh&ydS gawmhonf? qdu k mU ;ay:
a&mufcu kd f qdu k mU ;eif;olukd tultnDay;jcif;jzpfonf? ig ykw d q f aH y;pD;wm/ igxikd cf siw f ahJ e&m
xdik rf ,f[k rdrv d yk yf ikd cf iG u hf kd t"rR toH;k csavhr&Sad cs?
vrf;ay:u qdkuUm;orm;wa,muf. vkyfydkifcGifh(tcGifhta&;) udk wav;wpm;
oabmxm;aom usaemfonf vkyaf z:udik zf uf *sme,f r*~Zif;t,f'w D mrsm;. vkyyf ikd cf iG u hf kd
tav;xm;a=umif; zGix hf w k af jymaep&yif rvd[ k k xifygonf? (vkyyf ikd cf iG Ehf iS hf vkyu f ikd yf kH rnD!w G f
aom/ vkyyf ikd cf iG hf abmifausmaf om t,f'w D mwcsKd u h kd onf;cH&onhf ta=umif; rajymawmhyg)
wcgu rdwaf qGvkd nDvckd ifrifol wa,muf OD;pD;xkwaf 0aeaom *sme,fwapmifukd
bmomjyefaqmif;ygwapmif ykd v h u dk yf gonf? xdpk mapmiftwGuf oluvnf; awmif;avh&u dS m
usaemfuvnf; r=umc% a&;avh&&dS m tqef;wus,f udpaP wmh r[kwyf g? odk ah omf 'Dwcg
awmh oluawmif;cdu k f r[kwb f J usaemfu 0rf;omtm;& ay;rdjcif;jzpfygonf? 0rf;omtm;&[k

Luminary Magazine Volume 4,No.9 95


95
obm0usygu
ud,k ahf cgi;f udk jzwfay;&ef 0efrav;aomfvnf;
obm0rusygu
bGm;atjzpfou l ykd if ,yfcwfay;rnfo
h l r[kwaf cs?
qd&k jcif;rSm ol *h sme,ftmabmf (Edik if w H um pmay/ tEkynmESihf ,Ofaus;r_) ESihf udu k n f o D nf
[k ,lqum wrif&nf&, G af y;ydk rh jd cif; jzpfonf? jrefrmEdik if w H iG f t&ifu wcgrS raz: jycJ=h u
ao;um urBmausmf vufwiftar&du pma&;q&m}uD; ta=umif;jzpfum/ aemifwiG f ol ph m
wdrk sm;udk zwfp&m*sme,fY bmomjyef az: jycJ&h m vl}udKufrsm;cJyh gonf? od@k aomf xdpk Ofu
usaemfay;ydk ah om aqmif;ygukd xdrk w d af qG nDi,fu ESpv f ausmf oH;k vcef@ txd razmfjybJ
xm;cJyh gonf? usaemfonf pma&;&efae&m tcuftcJvnf; &Sv d oS l r[kwyf g? usaemfwiG f
rlvnf; &Syd gonf?usaemfu h kd awmif;aom r*~Zif;*sme,fwiG o f ma&;ygonf? rawmif;aom
*sme,f r*~Zif;rsm;wGif a&;avhr&Syd g? aemufwcsurf mS awmif;wdik ;f vnf; ra&;yg? awmif;onfh
*sme,fr*~Zif;. &yfwnfr/_ OD;pD;ol t,f'w D m. *k%o f u d mQ awGukd pDppf+yD;rSom a&;avh&ydS g
onf? (,ck*sme,f r*~Zif;awG aygrsm;I vm&m/ trsm;pkrmS rvGo J mra&Smifom cifriforl sm;
jzpfaeojzifh wcsKd rh rl sm;udk rvdu k ef mEdik af wmha=umif; 0efcyH gonf?)
usaemfay;ydk x h m;aom aqmif;yg; =umaeaomtcg usaemfu oGm;awmif;vku d yf g
onf? oluxnf&h ef jyifqif+yD;yg+yD? pmpDxm;+yD;+yD? ol *h sme,frjl zifh rudu k n f oD jzifh tcef;quf
oH;k ywfquf azmfjy&rnf jzpfojzifh aESmifah ES;aea=umif; ajymygonf? ,if;rSm ta=umif;jycsuf
[kom xifygonf? ol *h sme,fwiG f bmomjyefpmay aqmif;yg;rsm; az: jyaeus q,fywf
q,fEh pS yf wf &Snaf om aqmif;yg;rsm; az: jyaeusjzpfonf? usaemfu jyef,v l mcJyh gonf?
(&ky&f iS o
f pPm r*~Zif;wGif wvwnf;om az: jycJo h nf?) olEiS hf usaemf =unf=unfjzLjzLyif jzpfum
vufzuf&nfqikd o f kd yh if twlwl oGm;xdik cf =hJ uonf? ,ckxufwikd f tciftrif rysuyf g?
olonf olyikd f *sme,fY usaemfpmrlukd oH;k jcif; roH;k jcif;rSm ol.vkyyf ikd cf iG (hf tcGit hf a&;)
jzpfojzifh usaemf tav;xm;ygonf? usaemfonf Tudpw P u G f pdwq f ;kd pdwuf u G jf cif; r&Syd g?
odk ah omf aemifwiG f ol OD;pD;xkwaf 0onfh rnfonfrh *~Zif;udrk S pmrl rydk ah wmh&ef usaemf tcdik t f rm
vnf; qH;k jzwfcsucf scyhJ gonf? usaemfpmrlukd oH;k csio f ;kH rnf? roH;k csif roH;k [laom *sme,fr*~Zif;
rsm;udk usaemfwoufv;kH pmrlay;ydk v h rd rhf nf r[kwyf g? ,if;rSmvnf; usaemft h cGit
hf a&; usaemfh
vkyyf ikd cf iG o
hf m jzpfavonf?
anmifnKd &dy0f ,f 0wWKwdpk mtkyrf jS zpfygonf// opPmeD
96 Luminary Magazine Volume 4,No.9
96
*%ef;ocsmF (udef;*%ef;)eJ h rSwfwrf;

aZmfaZmfEkdi f
i,fi,fausmif;aewke;f t&G,rf mS *%ef;ocsmq F &mwa,mufajymwJh pum;wcGe;f ukd
rS w f r d a eygao;w,f ? ocsmF q &mqk d w J h t wk d i f ; ygyJ / ocsmF y nmrS m
tawmf h u k d u |rf ; usif y k d i f E d k i f y gw,f ? toif t jyvnf ; &S i f ; vif ; jyD ; aumif ; rG e f y gw,f ?
tJ ' D q &majymwmuawmh “ vuf & S d avmu=uD ; &J @ t&m&mwk d i f ; uk d ocsmF y nmeJ @
wGucf suv f @dk &w,f ”vk@d qydk gw,f? vlra_ &;/ ynma&;/ pD;yGm;a&;/ Ekid if aH &;tp&Sw d hJ u¾aygi;f pku H dk
ocsmyF nmESihf wGucf sujf y;D vkyaf qmifv@dk &ygw,fw?hJ tJ't D csed f cgwek ;f uawmh usaemft h aeESihf
“ 'Dq&m bmawGajymaeygvdrfh ”vkd@ awG;cJhrdyg w,f? 'guvJ ta=umif;&Sdygw,f?
wjcm;bmom&yfawGrmS usaemfx;l c|eaf yrJh ocsmb F mom (ude;f *%ef; twGut f csu)f rSmawmh
oifavcsmavqko d vkyd gy/J tifrwef nHzh si;f vGe;f cJyh gw,f?
tJ ' D q &majymcJ h w J h p um; rS e f r rS e f q k d w m usaemf h t aeES i f h tck r S b J o d &
w,fvkd@qkd&rSmygyJ? rSefrrSefqkdwmxuf rSefrrSefqkdwmukd a0zefEkdifwJhpGrf;tm;&Sdvm
jyDv@dk qcdk siyf gw,f? rdom;pk pm;0wfaea&;twGuf vkyu f idk &f mS azG&if;ESihf pm&if;Z ,m;awGudk
xdawG@u, dk wf , G cf iG &hf v
dS mwJh tvkyaf wGuv dk yk u
f idk vf m&wJt h cgrmS awmh *%ef;ocsm&F @J ta&;ygy/Hk
ude;f *%ef;awG&@J ta&;ygyu Hk dk od&v dS mygw,f? rke;f wD;cJw h hJ *%ef;ocsmaF wGudk rke;f vk@d r&awmhwhJ
ae&mwckuakd &mufvmwJt h csed rf mS awmh i,fi,fwek ;f u *%ef;ocsmF q&majymcJw h phJ um;ukd
jyefjyD;trSw&f rdw,f qkyd g awmh?
wu,fwrf; pDppf=unfhr,fqkdv#ifvnf;bJ udef;*%ef;awG[m ae&m wkdif;/
u¾wkid ;f rSm r&Srd jzpfvt dk yfaew,fqw dk m jrifawG@ae&jyefygw,f? tvG,f qk;H ESihf teD;pyfq;Hk
Oyrmukjd y&r,fqv dk #i-f --- “ rif;wk@d ro d m;pk b,fEpS af ,muf &Sv d ´J ”vk@d ar;vmcJv h #if “
b,fESpfa,mufyg”qkdjyD; udef;*%ef;awGESifh tajzay; &ygawmhr,f? tjcm;pD;yGm;a&;
u¾rSmqkdv#ifvnf; udef;*%ef;awG[m ykdvkd@ awmif ta&;ygygao;w,f? ypPnf;awG&J@
t&if;tES;D ESihf a&mif;tm;ukd ude;f *%ef; awGEiS ahf zmfjyovk/d t&_;H tjrwfuadk zmfjy&mrSmvnf;
ude;f *%ef;ESit hf qk;H tjzwf ay;&avawmh t"duuswhJ ude;f *%ef;rsm; jzpfomG ;jyefygw,f?
ynma&;u¾rSm vnf; xkdenf;vnf;aumif; ausmif;wausmif;&J@ ynma&;wkd;wufr_/
qkw, f w k rf _ ausmif;ESihf ausmif;om;/ ausmif;olawG&@J ynmt&nftcsi;f tedrt hf jrifu h vdk nf;
Luminary Magazine Volume 4,No.9 97
97
'Dued ;f *%ef;ESib hf J azmfjyjyefygw,f? vlra_ &;u¾rSmvnf; r&Srd jzpfvt dk yfjyefyg ao;w,f?
tdraf xmifppk m&if;/ aoqk;H pm&if;/ arG;zGm;pm&if;pwmawGudk azmfjyjyD; 'Dued ;f *%ef;awGudk
rSDjirf;jyD; EkdifiHa&;ESifh tjcm;udpPawGrSm ta&;ygwJh tqkH;tjzwf ukday;apwmvnf;
ude;f *%ef;awGygb?J Oyrmxyfjy&v#i-f -- a&G;aumufawGy&JG @J tEkid t f &_;H ude;f *%ef;awGEiS b hf J
qkH;jzwf=uygw,f? c|if;csufwcktaeESifh ta& twGufrsm;wkdif; tEkdifvkd@w&m;ao
rowfrw S af pcsiyf g? t&nftcsi;f ESihf tEdik &f oGm;awGvnf; &Syd gw,f? 'gayrJh 'Dae&mrSmawmh
tEkid t f &_;H qkwd mxuf *%ef;o csm(F ude;f *%ef;)awG&@J ta&;ygyu Hk ydk J ajymcsiyf gw,f?
wcg orkid ;f tcsuaf wGudk rSww f rf;wifwt hJ cgrmS vnf; ude;f *%ef;awG [mvnf;
ta&;ygvmjyefygw,f? *%ef;wvk;H rSm;,Gi;f cJo h nf&adS omf 'grrS [kwf vGaJ csmcf o hJ nf&adS omf
=uD;rm;wJrh mS ;,Gi;f r_ukd usK;vGe&f ma&mufwwfygw,f?
jrefrmEkid if rH mS vlO;D a&b,favmuf&w dS ,fqw dk mukd twdtvif;azmfjycJh rsK;d r&Scd w hJ m
ES p f a wG b ,f a vmuf = umjyD v J ? rS w f r d o I ajym&r,f q k d v #if / usaemh f rS w f O m%f a wG
rvGJrSm;cJhbl;qkdv#if ESpfaygif; 30ausmf (usaemfhtouft&G,ft&) aeygjyD? okd@ayrJh
tpk d ; &tquf q uf usif ; ycJ h w J h a &G ; aumuf y G J a wG r S m awmh wEk d i f i H vk H ; taeES i f h
&mckid Ef e_ ;f b,favmuf rJay;Ekid w f t hJ &G,af wGjzpfygw,f? &mckid Ef e_ ;f b,favmufu rJxnfjh yD;
b,fygwu D rJb,fEpS &f mckid Ef e_ ;f &ygw,f? jyD;awmh &mckid f E_e;f b,favmuf&vk@d b,fygwu D
tEkid &f ygw,fqw dk ohJ rkid ;f awG &Scd yhJ gw,f? 'Dvadk jym&jcif;ta=umif;t&if;u &yfuu G w
f ckrmS
tdraf xmifpOk ;D a& rnfr#&jdS yD; uav; OD;a&u rnfr#/ vl=uD;OD;a&u rnfr#/ tdraf xmifjyKjyD;ol
rnfr#/ aoqk;H olO;D a&rnfr#/ arG;zGm;olO;D a&u rnfr#jzpfa=umif; twdtus &Syd g&@J vm;´?
jrKd@=uD;jy=uD; awGrmS pm&if;Z,m;awG &Sw d ,fqadk yrJh awm&GmawGrmS awmh &Srd nf[rk xifyg?
&yfuGufvl=uD;rdbrsm;. todtrSwfjyKay;&kHESifh vufxyfyGJwckjyD;qkH;apjyD; &yfuGuf &kH;/
jrKd@e,f&;Hk wGif pm&if;Z,m;tjzpfrw S w f rf; r&Sw d muawmh OyrmtaeESihf &J&=J u;D ajymcsiyf gw,f?
'D v k d p m&if ; Z,m;awG twd t usr&S d a yrJ h a&G ; aumuf y G J a wG r S m awmh
&mck d i f E _ e f ; b,f a vmuf & S d v k d @ qk k d j yD ; Ek d i f w ,f / &_ H ; w,f v k d @ owf r S w f w mawG @ &ygw,f ?
Ek d i f i H a wmf t pk d ; &taeES i f h vl O D ; a&pm&if ; enf ; wl tjcm;u¾awG j zpf w J h Ek d i f i H a wmf
taeESiu hf ek x
f wk v f yk rf _ yrm%b,favmuf&w dS ,f/ oGi;f uke/f xkwu f ek /f Ekid if o
H m; wOD;pD&@J
y#rf;r#0ifaiGb,favmuf&dSw,fqkdwJh pm&if;Z,m;awGukdvnf; xkwfjyef azmfjycJhzl;wm
r&So d avmufygy?J 0ef=uD;ÏmetaeESiv hf nf; pm&if;Z,m;awG twd tusjyKpkxm;jcif;r&So d vkd
xkwjf yefjcif;rsK;d vnf; rawG@&bl;ygb;l ?
ta=umif;udpP wcka=umifh usaemf[m a&S@aeESihf wkid yf ifc&hJ bl;ygw,f? a&S@aeu
usaemfh&J@jzpfpOfawGudk ar;ygw,f? usaemfu &uf/ v/ ckESpfawGukd rrSwf rdawmha=umif;/
arhaea=umif;awG ajymwJt h cgrmS awmh pum;jyefw(hJ *syefvrl sK;d ) yk*K~ v d u f “ ArmvlrsK;d awG[m

98 Luminary Magazine Volume 4,No.9


98
rSww f rf;rSw&f mrSm tvGet f m;enf;wJt h wGuf a=umifh rwwfEidk b f ;l ” vk@d a&S@aeukd ajymygw,f?
wu,fwrf;0efcH &r,fqkdv#ifawmh jrefrmvlrsKd;rsm;[m rSwfwrf;rSwf&m rSm
tm;enf;w,fv@dk q&kd rSmyg? jrefrmEkid if t H aeESihf qk;d 0g;cg;oD;vGe;f vSwhJ acwf awG/ pepfawG/
tjzpf o ES p f a wG tajrmuf t jrm;uk d jzwf o ef ; vmcJ h & wJ h E k d i f i H y g? 'D v k d
jzwfoef;vmcJhwmESifhtnDtr# pGef@vGwfr_/ ay;qyfr_aygif; ajrmufjrm;pGm&SdcJhygw,f?
ypPnf;OpPmawG ay;qyfpGef@vGwfr_ESifhtwl toufcE<mawGukdvnf; ay;qyfcJh=u& wmyg?
xl;xl;jcm;jcm; ay;qyfpGef@vGwfcJhwJh yk*~KdvfawGvnf; tajrmuftjrm;&SdcJh ygw,f? 'gayrJh
rSwfwrf;rSwf&m rwifEkdifcJh=uwm[m arharhavsmhavsmh aecJhvk@d ayvm;? okd@wnf;r[kwf
w&m;oabmt& vspfvsL&_ae=ujcif;ayvm;/ ydwfyif wm;jrpfr_awGa=umifhavvm;vkd@
pOf;pm;r&avmufatmifyJ orkdif;rSwfwrf; rSwf&m awG[m arS;rSdefuG,faysmufaewm[m
trSefygyJ?
ukd,fhvlrsKd;ukd ukd,ftm;r&wmrSefayrJh ArmvlrsKd;awG[m rSwfwrf;rSwf &mrSm
tvGeftm;enf;w,fvkd@ajymwJh/ wduswJh *syefvlrsKd;awGtaeESifhua&m b,fvkdygvJ?
*syef v l r sKd ; awG [ m tvk y f v k y f u d k i f & mrS m wd u sr_ & S d v k d @ *syef y pP n f ; awG qk d v #if
vl=uKdurf sm;=uw,fqw dk m vufcyH gw,f? *syefvrl sK;d awG[m tvkyw f nf; rSmwif r[kwyf gb;l ?
rSww f rf;rSw&f mrSmvnf; wdus w,fv@dk qydk g w,f? wdusw,f vk@d vJ Ekid if t H awmfrsm;rsm;u
vufcHxm;=uygw,f? 'gayrJh r=umao;cif &ufykdif; twGif;u owif;wckukd =unfhrd/
owd x m;rd w J h tcsd e f r S m awmh usaemf h t jrif [ m wrsKd ; ajymif ; oG m ;cJ h y gw,f ?
usaemfwifr[kwfygbl;? ukd&D;,m;EkdifiHESifh tar&duef EkdifiHawGuyg owif;wcktaeESifh
azmfjycJjh yD; uJ&h @J jypfwifcw hJ mawG awG@&ygw,f?
*syefvrl sK;d awG[m tm&SrmS a&m urBmrSmyg touft&Sn;f qk;H pm&if;xJ rSmygw,fv@dk
qkyd gw,f? touf tykid ;f tjcm;tvku d af zmfjycsut f & touft &Snq f ;Hk pm&if;xJrmS ygygw,f?
wcg 10pk E S p f t wG i f ; arG ; zG m ;E_ e f ; usqif ; jyD ; touf t&G , f = uD ; &if h w J h o l a wG
rsm;jym;vGe;f wJt h wGuaf =umifh tvkyv f yk uf idk Ef ikd w
f hJ vli,f awG &Sm;yg;jywfvwfwmESihf =uKH&jyD;
EkdifiHawmftaeESifh tcuftcJ=uKH&jyD; pD;yGm;a&; vnf; usqif;chJw,fvkd@ xkwfjyefcJhwmukd
tawmfrsm;rsm; owdxm;rdvrd rhf ,fv@dk xifygw,f? tifrwef wdusveG ;f ygw,f?
'DvkdwduswJh *syef[m touf 100ausmfa,mufsm;=uD;wa,muf vGef cJhwJh
av;ESpaf usmu f wnf;u uG,v f eG o
f mG ;cJwh mukad wmh rodvu dk =f uygb;l ? 'Dvdk aoqk;H oGm;wmukd
twdtus rppfaq;bJ ESppf OfaxmufyahH =u; (yifpif-nenkin ) ukad wmh ykrH eS af y;cJw h ,fv@dk
qkdygw,f? 'Dvkdowif;awG xGufvmjyD;wJhaemufykdif; rSmawmh [kdjrKd@e,f/ 'DjrKd@e,fawGrSm
touf&mausmf=uD;awG vGefcJhwJh ESpftenf; i,ftwGif; uG,fvGefcJhwJhowif;awG
qufwu dk x
f u G af y:vmcJyh gawmhw,f? 'Dvq dk dk &if b,frmS vJ wdusw*hJ syef? ArmvlrsK;d awG

Luminary Magazine Volume 4,No.9 99


99
rSwfwrf;rSwf&mrSm tm;enf;w,fvkd@ ajymEkdifOD;rSmvm;? qufpyfjyD; ajymcsifwmu
'kw, d urBmppftwGi;f “zufqpf*syef awG jrefrmEkid if aH tmufyidk ;f armfvjrKdiu f odk rd ;f jyD;v#if
vGwfvyfa&;ay;r,fqkdwm wu,fyg/ 'gukd AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh taygif;tygawGu
tjrifvGJjyD; *syefawGukd apmfapmfum;um; jyefwkdufxkwfwm ”vkd@ wDAGDtpDtpOfwckrSm
awG@vu dk &f ygw,f? ArmawG *syefut dk jrifvrJG vGaJ wmh rodb;l ? vufonf;cHcG mG cH&wJv h /l ajcovk;H
&k d ; ay: 'vd r f h w k H ; vd r f h c H & wJ h v l / ac|;wyf q G J c H & jyD ; rwvG e f b 0ul ; cJ h = u&wJ h v l a ygif ;
b,favmuf&Sdw,fqkdwm oufaocHaeovkd/ vuf&Sd jrefrmEkdifiHtwGif; ppfwyfu
ay:wmqGJwmwJhudpP[m *syefawG&J@tarGjzpfa=umif;udk usaemhfukdpum;jyef vkyfay;wJh
(*syefvrl sK;d )u ajymcJw h mu oufaocHaeygw,f?
etzppf t pk d ; &[m r=umcif u mvrS m a&G ; aumuf y G J u sif ; yzk d @ &S d y gw,f ?
a&G ; aumuf y G J q k d w muvnf ; &k y f j youf o uf w ck q k d w m od a yrJ h uk e f u svk d u f r nf h
aiGa=u;tajrmuftjrm; qkw d mvnf;odygw,f? aemufq;Hk usawmhh ude;f *%ef;awG vkyjf yjyD;
Ek d i f w ,f / &_ H ; w,f q k d j yD ; qk H ; jzwf O D ; rS m yg? Ek d i f i H a wmf & J @ aiG a wG b,f a vmuf
okH;jzKef;vkdufw,fqkdwmawmh azmfjyjcif;&Sdr,frxifyg? etzrwkdifcif tpkd;&awG vnf;
'Dtwkid ;f ygy?J etzppftpk;d &[m &efuek jf rKd@uae =uyfajy;ukd wdww f w d f uav;ajymif;cJjh yD;
ppf w yf u k d t"d u tm;xm;jyD ; rd r d w k d @ vk H j cKH a &;uk d w k d ; csJ @ cJ h y gw,f ? Ek d i f i H j cm;uk d y g
ynmawmfoifrsm;apvGwfjyD; ppfwyftokH;pm;&dwfukd wkd;csJ@cJhygw,f? ukefusvkdufrnfh
ude;f *%ef;aygi;f ajrmufrsm;pGm&Sw d hJ aiGa=u;awG? etzppftpk;fd & taeESihf 'Dued ;f *%ef;awGudk
wkid ;f jynfudk wifjyrSmr[kww f mawmh aocsmvGe;f vS ygw,f? rSww f rf;awGvnf; wifxm;rSm
r[kwyf gb;l ?
ude;f *%ef;awG[m ouf&adS vmu=uD;twGuf tvGeaf &;ygwmukd usaemft h aeESihf
odayrJh i,fi,fwek ;f u *%ef;ocsmq F &majymcJv h adk wmh b,fvdk wGucf su&f rvJqw dk mawmh
rodao;ygb;l ? 'gayrJh rSww f rf;rSw&f mukad wmh ykid yf idk f Ekid jf yKpkxm;wmawmh tykt d vkyw f ckawmh
rjzpfEidk yf gb;l ? aumif;rGew f t hJ vkyw f ck/ tok;H 0ifrhJ tvkyw f ckv@dk ,lqrdygw,f? vlwidk ;f vlwidk ;f
rdrw d @dk &@J ta=umif;t&m awGukd rSww f rf;wifxm;r,fqv dk #if olrsm;ajymp&mjzpfrvmovkd
wcsed cf sed rf mS awmh ta&;ygvmygvrd rhf ,f? enf;wlbJ uk, d Ehf idk if /H uk,
d v hf rl sK;d &J@ aumif;wJo h rkid ;f /
raumif;wJo h rkid ;f awGuv dk nf; t&Su d t dk &St
d wkid ;f jyKpkxm;apcsiw f muawmh usaemh&f @J qENyg?
*%ef;ocsmF (ude;f *%ef;)awGEiS hf rSww f rf;rSw&f mawG[m urBmavm u=u;D &S&d /dS r&S&d dS
olw@dk uawmh &Sad eOD; ta&;ygaeOD;rSmawmh aocsmygw,f?

aZmfaZmfEkdif
100 Luminary Magazine Volume 4,No.9
100
p-um0VmxJu
'dkif,mvufwpf
(20)
rd;k ajropf
(u)
a&S@wiG f azmfjycJo h nfh aqmif;yg;
trSwf (19) wGif armf. “yËdyuQ&@J tES@H t
jym;&Sdr_” ukd tESpfxkwfI azmfjycJhonf?
tcef;quf ,cktcef;wGif armf. “ yËdyuQ&@J x;l jcm; r_”
ukd qufvufazmfjyoGm;ygrnf?
yËd y uQ o nf t&mud p P . jzpf x G e f ; wk d ; wuf r _ j zpf p Of tptqk H ; wav#muf
vk;H rSm&Sad ea=umif; armfuyËdyuQ&@J tES@H tjym;&Srd t _ cef;wGiaf zmfjycJjh y;D jzpfonf? &ky0f wˆKukv d wl @dk
odjrif=ujcif;onf &ky0f wˆK. v_y&f mS ;r_o¾efudk odjrif=ujcif;jzpf onf? &ky0f wˆK. v_y&f mS ;r_onf
rkcsyoJ ¾efwckc&k &dS rnf? Tv_y&f mS ;r_ &ky0f wˆK o¾efEiS hf tjcm;v_y&f mS ;r_ o¾eftrsK;d rsK;d &So d nf?
wlncD surf sm; &Sad eonf? ok@d aomfvnf; xkv d y_ &f mS ;r_o¾efEiS hf tjcm;o¾efrsm;rSm&So d nfh
tESpo f m&t& jcm; em;csuu f dk *&kpu dk zf @dk jzpfonf[k armfuqko d nf? xdt k csuuf dk *&kpudk rf oS m
t&m udprP sm;ukd cGjJ crf;Ekid rf nf?b,fvy_ &f mS ;r_rmS rqkd 4if;wk@d .twGi;f ykid ;f wGif rdrw d @dk . xl;jcm;onfh
yËdyuQ&Sdaeonf? xkdxl;jcm;onfh yËdyuQonf t&mudpPwckukd tjcm;t&mudpP rsm;ESifh
jcm;em;aponfh xl;jcm;onfhtESpfom&ukd jzpfay:aponf? ,if;onf urBm ay:&Sd
t&mudpPtrsKd;rsKd;wkd@uGJjym;jcm;em;&onfh twGif;ykdif;ta=umif;t&if;yJ jzpfonf[k
armfuqko d nf?
“ obm0avmurSm v_y&f mS ;r_o¾eftrsK;d rsK;d tajrmuftrsm;wnf&adS e w,f? Oyrm
puf,E W,m;vkdv_yf&Sm;jcif;/ toHjrnfjcif;/ tvif;a&mifjzmxGufjcif; tyl&Sdefjzpfay: jcif;/
v#yf p pf " gwf o G m ;jcif ; / "gwf u G J j cif ; / "gwf a ygif ; jcif ; tp&S d w mwk d @ jzpf w ,f ? tJ o vk d
&kyf0wˆKv_yf&Sm;r_o¾eftm;vkH[m tjyeftvSeftrSDjyK wnf&Sdae =uw,f? 'gayrJh
tESpo f m&t&qk&d if wcke@J wck uGjJ ym;jcm;em;w,f? &ky0f wˆK&J@ v_y&f mS ;r_o¾efwidk ;f rSmyg&w dS hJ
xl;jcm;wJhtESpfom&ukd 4if;ukd,fY&Sd xl;jcm;wJhyËdyuQ u owfrSwfay;w,f? tJovkd
tajctae[m obm0avmurSmomru vlr_a&; tjcif;t&mrsm;ESifh awG;ac:r_qkdif&m
tjcif ; t&mrsm;rS m vnf ; tvm;wl w nf & S d a e w,f ? vl @ tzG J @ tpnf ; o¾ef w k d i f ; ES i f h
awG;ac:r_qidk o f ¾efwidk ;f rSm 4if;&J@x;l jcm;wJh yËdyuQEiS hf xl;jcm;wJt h ESpo f m&rsm; &S=d uw,f?”
“ 0dZm… ynm okawoe bmom&yf cGjJ cm;&mrSm 0dZm… ynmbmom&yfrsm; rSm&Sw d hJ
xl;jcm;wJh yËdyuQrsm;ukd tajcwnfjyD; cGJjcm;wmjzpfw,f? 'ga=umifh wpHk wckaom
Luminary Magazine Volume 4,No.9 101
101
tjcif;t&mESihf e,fy,ftwGi;f rSm txl;yg&w dS hJ wpkw
H ckaom yËdyuQudk okawoejyKwm[m
wpkw H ckaom 0dZm… ynmbmom&yf jzpfvmw,f? Oyrm ocsmF aA'&Sd aygi;f ude;f ESiEhf w k uf ed ;f /
puf,E W,m;aA'&Sd jyKrljcif;ESifh wkef@jyefjcif;/ &lyaA'&Sd "gwfzkdESifh"gwfr/ "mwkaA'&Sd
"gwfuGJjcif;ESifh"gwfaygif;jcif;/ vlr_0dZ…mynm&Sd ukefvkyfpGrf;tm;pkESifh ukefvkyfqufqHr_-
vlwef;pm;ESifh vlwef;pm;tjyeftvSef wkdufyGJ/ ppfa&;aA'&Sd xkd;ppfESifhcHppf/ tbd"rRm&Sd
pd w f 0 g'ES i f h & k y f 0 g'- wuU a A'tjrif h E S i f h tEk y Ëd a vmrtjrif p wmawG r S m xl ; jcm;wJ h
yËdyuQESifhxl;jcm;wJh tESpfom&&Sdvkd@om/ rwlwJh 0dZ…mynmokawoe bmom&yfrsm;
jzpfay:vm=uw,f? trSefbJ yËdyuQ&J@ tESH@tjym;&Sdr_ukd rod&if/ t&mudpPv_yf&Sm;r_
jzpfay:wk;d wufjcif;&J@ tES@H tjym;&Sw d hJ ta=umif;t&if; 'grrS [kwf tES@H tjym;&Sw d t
hJ ajctjrpfudk
b,fenf;ESirhf S &SmawG@Eidk v f rd rhf ,f r[kwb f ;l ? t&mudprP sm;ukv d nf; b,fenf;ESirhf S cGjJ cm;Ekid rf mS
r[kwb f ;l / 0dZm… ynm okawoee,fy,fuv dk nf; b,fenf;ESirhf S cGjJ cm;Edik rf mS r[kwb f ;l ? ”
armfu b,fvy_ &f mS ;r_o¾efrqk/d 4if;&J@twGi;f ykid ;f rSm rdr&d @J x;l jcm;wJh yËdyuQ&adS ew,f?
tJ ' D x l ; jcm;wJ h yËd y uQ [ m t&mud p P w ck u d k wjcm;t&mud p P r sm; ES i f h jcm;em;apwJ h
xl;jcm;wJt h ESpo f m&mukd jzpfay:apw,f? 'gawGudk avhvm&rSm jzpfw,f[k qko d nf? vlw@dk onf
rwlonfht&mudpP tajrmuftjrm;. xl;jcm; onfh tESpfom&rsm;ukd OD;pGmodjyD;rSom
wqifhwkd;aygif;jcKHjcif;tvkyfukd vkyfEkdifjyD;/ t&mudpPtrsKd;trsKd;. wlnDonfhtESpfom&ukd
od&v dS m=u&pjrjJ zpfonf? yËdyuQ. xl;jcm;r_awGudk ravhvmyJ ajymqkv d yk u f idk af eolrsm;ukd armfu
w&m;ao0g'D r sm;[k aumuf c suf c svk d u f o nf ? “usaemf w k d @ &J @ w&m;ao0g'D r sm;[m
vlysi;f awGjzpfw,f? olw@dk [m tckid f trmt&mudprP sm;ESihf ywfowfv@dk b,fvcdk ufcyJ ifyef;wJh
avhvma&;vkyif ef;rsK;d ukd rqkv d yk zf @dk jiif;qef;w,f=uw,f/ olw@dk [m a,bl,strSew f &m;ukd
rk;d ay:uus vmwJt h &mvk@d ,lq=uw,f? 'gudk vlawGem;rvnfEidk w f hJ taumiftxnfrhJ
ykaH oenf;oufoufjzpfatmif vky=f uw,f? trSew f &m;ukd vlom;wk@d ojd rifwhJ 'Djzpf&;dk jzpfpOfudk
vk;H 0jiif;y,fvu dk =f uw,f? ” [kqo dk nf?
“ yËdyuQ&@J x;l jcm;r_ ” tygt0if. tEkyËdavmrenf; (0g) 'kid , f mvuf wpfonf
&kyb f 0v_y&f mS ;r_tm;vk;H ESihf vl@tzG@J tpnf;=uD;wckv;Hk . orkid ;f &_jrifo;Hk oyfcsurf sm;jzpfonf?
um;vfrmhufcf/ tdef*s,fESifhvDeifwkd@. oabmw&m;tawG; tac:rsm;ukd tajccHum
p=um0VmESifh vl@tzGJ@tpnf;ukd cGJjcrf;pdwfjzmxm;jcif;jzpf onf? ol. tawG;tac:wGif
rnfokd@awG;ac:oifhonf/ xkd@tjyif tESpfom&jcif; rwlonfh yËdyuQrsm;ukd rnfokd@rnfykH
ajz&Si;f &rnfqo dk nfh enf;emrsm;yg yg0ifvm cJo h nf?
vl r _ w k d ; wuf r _ jzpf p Of o rk d i f ; xJ w G i f yg0if v _ y f & S m ;&k e f ; uef a e=uaom awmf
vS e f a &;tif t m;pk r sm; txl ; ojzif h wk d ; wuf a omtif t m;pk r sm;taejzif h vl r _ w k d ;
wufa&;Oya'orsm;ukd ukid pf &JG if; armf.enf;emrsm;/ cGjJ crf;pdwjf zmr_rsm;ukd aqmif ,l=u&vdrrhf nf?
tb,fha=umifhqkdaomf vl@tzGJ@tpnf;a[mif;ESifhpepfa[mif;ukd zsufodrf;&mwGifjzpfap/
102 Luminary Magazine Volume 4,No.9
102
pepfopfw&yfukd tpm;xkd;wnfaqmuf&mwGifjzpfap tjynfht0 axmufulay;Ekdif aom
a=umifyh ifjzpfonf? tvif;a&mif jzpfaeaom a=umifjh zpfonf?
(c)
,ckarmf. “ yËdyuQ&@J x;l jcm;r_ ” tcef;wckwnf;rSmyJ armf.tawG; tac:onf
us,0f ef;rsm;ajrmifvyS gonf? ok@d jzpf&m tESpx f w k If wifjyrSom armf.'kid , f mvufwpfqidk &f m
Ttcef;ukad vhvmolonf wxkid w f nf;/ wae&m wnf; jcKHieHk m;vnf oGm;Ekid rf mS jzpfonf?
xkd@a=umifh tcsuftvuftvkduf armf . rl&if;pmom;tawG; tac:rsm; rysufr,Gif;
apbJwifjyvku d yf gonf?
(*)
1? &kyf0wˆKv_yf&Sm;r_o¾efwkdif;&J@ xl;jcm;wJh yËdyuQESifh 4if;uowfrSwf vkdufwJh
tES p f o m&uk d avh v m&rS m omru/ &k y f 0 wˆ K v_ y f & S m ;r_ o ¾ef w k d i f ; &J @ &S n f vsm;wJ h
jzpfxeG ;f wk;d wufrc_ &D;pOftwGi;f &Sd jzpfpOfwidk ;f &J@ xl;jcm;wJyh ËdyuQEiS hf 4if;&J@tESpo f m&ukv d nf;
avhvm&rSmjzpfw,f? pdwu f ;l ESizhf efw;D xm;wmr[kwyf J wu,f&w dS hJ v_y&f mS ;r_o¾eftm;vk;H &J@
jzpfxeG ;f wk;d wufrj_ zpfpOfwidk ;f twGi;f tm; vk;H [m tESpo f m&t& rwl=ubl;? usaemfw@dk &@J
avhvma&;vkyfief;[m 'Dtcsufukd rkcs tav;xm;&r,f? 'Dtcsufuae rkcstpjyK
avhvm&rSmjzpfw,f?
tESpfom&csif;rwlwJh yËdyuQrsm;ukd tESpfom&csif;rwlwJhenf;rsm;ESifhom
ajz&Sif;Ekdifw,f? Oyrm ypPnf;rJhvlwef;pm;ESifh "e&Sifvlwef;pm;wkd@&J@ yËdyuQukd qkd&S,f
vpfawmfveS af &;enf;ESihf ajz&Si;f &w,f? jynfov l xl =k uD;ESihf ya'o&mZfpepfw@dk &@J yËdyuQudk
'Dru
dk a&pDawmfveS af &;enf;ESio hf m ajz&Si;f &w,f? ukv d ekd w
D idk ;f jynfEiS hf e,fcs@J pepfw@dk &@J yËdyuQudk
trsK;d om;awmfveS af &;ppfqw dk ehJ nf;ESihf ajz&Si;f &w,f? qk&d , S v f pfv@l tzG@J tpnf;&Sd tvkyo f rm;/
v,form;vlwef;pm;&J@ yËdyuQudk v,f ,mvkyif ef;pkaygi;f vkyu f idk af &;ESihf v,f,mvkyif ef;
puf,E W,m;wyfqifa&;qkdwJh enf;ESifh ajz&Sif;&r,f? uGefjrLepfygwDtwGif;&Sd yËdyuQukd
a0zefa&;ESihf rdru d , dk uf dk a0zefa&;qkw d ehJ nf;ESihf ajz&Si;f &w,f? vl@tzG@J tpnf;ESio hf bm0wk@d &@J
yËdyuQudk ukex f w k pf rG ;f tm;pkrsm; jzpfxeG ;f wk;d wufapwJeh nf;ESihf ajz&Si;f &w,f? jzpfpOfrsm;
ajymif;vJ&mrSm jzpfpOfa[mif;ESihf yËdyuQa[mif; qdwo f Ok ;f oGm;jyD; jzpfpOfopfEiS hf yËdyuQopf
ay:ayguv f mvk@d yËdyuQudk ajz&Si;f wJeh nf;[mvnf; rwlawmhb;l ?
2? t&m0wˆKrsm;&J@ jzpfxGef;wkd;wufr_jzpfpOftwGif;rSm wckvkH;t&/ tjyef
tvSeq f ufpyfrt _ & wnf&adS ewJh yËdyuQrsm;&J@x;l jcm;r_udk azmfxw k zf @dk twGu/f qdk vkw d mu
t&mudprP sm;jzpfxeG ;f wk;d wufwhJ jzpfpOf&@J tESpo f m&ukd azmfxw k zf @dk t wGuf jzpfpOftwGi;f &Sd
yËdyuQzuftoD;oD;&J@ xl;jcm;r_udk rkcsazmfxw k &f r,f? 'Dvdk rvky&f if jzpfpOf&@J tESpo f m&ukd
azmfxw k zf @dk rjzpfEidk bf ;l ? 'gvb J J usaemfw@dk avhvm a&;vkyif ef;vkyw f t hJ cg rkcsowdjyK&rnfh
udpjP zpfw,f?
Luminary Magazine Volume 4,No.9 103
103
=uD ; rm;wJ h t&mud p P w ck & J @ jzpf x G e f ; wk d ; wuf r _ j zpf p Of t wG i f ; rS m yËd y uQ
tajrmuftjrm;&Sdaew,f? Oyrm- w&kyfjynf"e&Sifvlwef;pm; 'Drkdua&pDawmfvSef
a&;jzpfpOftwGif;rSm w&kyfjynfvl@tzGJ@tpnf;twGif;&Sd tzdESdyfcHvlwef;pm;toD;oD; ESifh
e,fcsJ@wkd@&J@ yËdyuQ/ jynfolvlxk=uD;ESifh ya'o&mZfwkd@&J@ yËdyuQ/ ypPnf;rJhvlwef; pm;ESifh
"e&Sifvlwef;pm; yËdyuQ/ v,form;rsm;ESifh jrKd@ae"e&Sifaygufp vlwef;pm; uwzuf/
"e&Sifvlwef;pm;u wzufjzpfwJhyËdyuQ/ azmufjyefwJh tkyfpkd;ol*kd%f;t csif;csif;wkd@&J@
yËdyuQpwmawG&v dS @dk tajctae[m tifrwef&y_ af xG;w,f? 'DyËdyuQ rsm;rSm uk, d pf u D ,dk pf D
xl;jcm;r_rsm;&Sdaevkd@ 4if;wkd@ukd wajy;nD oabmrxm;Ekdifbl;? jyD;awmh yËdyuQwkdif;&J@
zuf E S p f z uf r S m xl ; jcm;r_ t oD ; oD ; &S d a e=ujyef w J h t wG u f 4if ; wk d @ uk d v nf ;
wajy;nDoabmrxm;Ekdifbl;? w&kyfjynfawmfvSefa&;ukd aqmif&Guf aewJh usaemfwkd@[m
yËdyuQtoD;oD;&J@ aygi;f csKyft& (0g) yËdyuQw@kd &@J tjyeftvSef qufpyfrt _ & tJ'yD ËdyuQrsm;&J@
xl;jcm;r_ukd em;vnf&rSmomru/ yËdyuQwkdif;&J@ zuftoD;oD;ukdvnf; avhvm&r,f?
yËdyuQwkdif;&J@ zuftoD;oD;uae avhvmrSom yËdyuQaygif;csKyfukd em;vnfEkdifr,f?
yËdyuQzuftoD;oD;ukd em;vnf &r,fqkd&mrSm tJ'Dzufwkdif;[m txl;owfrSwfxm;wJh
b,fvt dk qifah e&mrSm toD;oD;&Sad e=uw,f/ yËdyuQjzpfaewJh zufrsm;[m wzufEiS w hf zuf
b,fvdk t aumiftxnf o¾efrsK;d ESihf tjyeftvSef trSjD yKwnf&jdS yD; tjyeftvSef yËdyuQjzpf
ae=uw,f? tjyeftvSeftrSDjyKwnf&SdjyD; tjyeftvSef yËdyuQjzpfae=uwJhtcgrSm a&m
tjyeftvSeftrSDjyKwnf&Sdr_ uGJysufjyD;wJhtcgrSmyg/ b,fvkd tckdiftrmenf; emrsKd;jzifh
wzufom;ESihf wku d yf q JG if=ujyefw,fqw dk mwk@d ukd em;vnf&rSmjzpfw,f? 'Djy\emrsm;ukd
avh v mwm[m tif r wef t a&;=uD ; wJ h ud p P w &yf j zpf w ,f ? vD e if u rmh u f c f 0 g'&J @
tESpfom&tusqkH;t&m rmhufcf0g'&J@ toufygwJh0dOmOf[m tcdkiftrmtajctaeudk
tckid t
f rmusus cGjJ crf;pdwjf zmwmjzpfw,f-vk@d ajymwm [m 'Doabmygy?J
3? jy\emukad vhvm&mrSm qENpjJG zpfr/_ wzufowfusrE_ iS hf tay:,Husr_ awGudk
a&Smif&Sm;&r,f? qENpGJjzpfr_qkdwm jy\emukd yuwdwnf&SdaewJhtwkdif; =unfh&rSef;
rodwmjzpfw,f? qkv d wdk mu jy\emukd &ky0f g'tjrifEiS =hf unf&h rSe;f rod wmjzpfw,f? 'Dtcsuu f dk
vufawG@usr;f xJrmS usaemfajymcJjh yD? wzufoufusr_ qkw d m jy\em ukzd ufaygi;f pku H ae
=unf&h rSe;f rodwmjzpfw,f?
Oyrm w&kyjf ynfta=umif;uko d m em;vnfjyD; *syefjynfta=umif;ukd em;rvnfjcif;/
uGefjrLepfygwDta=umif;ukdom em;vnfjyD; ulrifwefta=umif; ukd em;rvnfjcif;/
ypPn;f rJv
h w l ef;pm;ta=umif;uko d m em;vnfjyD; "e&Siv f w l ef; pm;ta=umif;ukd em;rvnfjcif;/
v,form;ta=umif;ukdomem;vnfjyD; ajr&Sif ta=umif;ukd em;rvnfjcif;/ acsmarmwJh
tajcaeuko d m em;vnfjyD; cufcw J t
hJ ajc taeukd em;rvnfjcif;/ twdwu f odk mem;vnfjyD;
tem*wfuedk m;rvnfjcif;/ wckcsi;f uko d m em;vnfjy;D wpkv H ;Hk uked m;rvnfjcif;/ c|w, f iG ;f csuu f dk
104 Luminary Magazine Volume 4,No.9
104
em;vnfjyD; atmifjrifru _ kd em;rvnfjcif;/ w&m;vkt d a=umif;uko d m em;vnfjyD; w&m;cHt
a=umif;ukd em;rvnfjcif;/ awmfveS af &;&J@ v#K@d 0u S vf yk if ef;uko
d m em;vnfjyD; awmfveS af &;&J@
ajAmifvkyfief;ukd em;rvnfjcif; tp&Sdwmwkd@jzpfw,f? pum;wcGef; ESifh csKHajym&&if
yËdyuQjzpfaewJh zuftoD;oD;&J@ xl;jcm;csuu f dk em;rvnfjcif;jzpf w,f? 'gudk jy\emukd
wzufowfusus =unfjh cif;vk@d ac:w,f? 'Dvjdk zpf&if yËdyuQudk ajz&Si;f zk@d enf;vrf;&SmawG@Eidk rf mS
r[kwf/ awmfvSefa&;w&yfudk jyD;ajrmuf apEkdifrSmr[kwf/ xrf;aqmifaewJhvkyfief;udk
aumif;aumif;vkyfekdifrSmr[kwf? ygwD twGif;awG;ac:r_wkdufyGJukdvnf; rSefrSefuefuef
wk;d wufatmif vkyEf idk rf mS r[kw?f
4? tay:,H u sr_ q d k w mu yËd y uQ w ck v k H ; ES i f h yËd y uQ t oD ; oD ; &J @ xl ; jcm;
csufawGukdr=unfh/ t&mudpPxJukd eufeufeJeJwkd;0ifjyD; yËdyuQ&J@ xl;jcm;csufrsm; udk
tao;pdwfavhvmzkd@vkdtyfw,fqkdwmukd todtrSwfrjyKbJ ta0;uae &yf=unfhjyD;
yËdyuQyyHk ef;udk t=urf;zsi;f avmufjrif&&kEH iS hf yËdyuQuadk jz&Si;f zk@d =uH&, G f wm (ar;cGe;f rsm;ukd
ajzqk d w m/ tjiif ; yG m ;csuf r sm;uk d ajz&S i f ; wm/ vk y f i ef ; rsm;uk d pD r H v k y f u d k i f w m/
ppfyrJG sm;ukn d e$ =f um;wm) jzpfw,f? 'Dvv dk yk w f m[m uarmufur rjzpfwm&,fv@dk r&Sb d ;l ?
w&kyfjynfu w&m;ao0g'DESifh tawG@t=uKH0g'DawG trSm; rSm;rd=uwJhta=umif;t&if;rSm
t&mudprP sm;ukd olw@dk =unfw h ehJ nf;[m qENpu JG sv@dk / wzufowfusv@dk / tay:,Husv@dk ygy?J
wzufowfusrE_ iS hf tay:,Husr[ _ mvnf; qENpjJG zpfwmyJ?
5? t&m0wˆKjzpfxeG ;f wk;d wufrj_ zpfpOf&dS t&if;cHyËdyuQEiS hf tJ't D &if;cH yËdyuQu
owfrw S vf u dk w
f hJ jzpfpOf&@J tESpo f m&[m jzpfpOftqk;H rowfrcsi;f qdwf okO;f oGm;wmr[kwb f ;l ?
'gayrJh t&mudpjP zpfxeG ;f wk;d wufwhJ &Snv f sm;wJjh zpfpOfxJ &Sd jzpfxeG ;f wk;d wufrt _ qift h oD;oD;&J@
tajctaersm;[m wckEiS w hf ck jcm;em;avh &Sw d wfw,f? 'Dvjdk zpf&wm[m t&mudprP sm;&J@
jzpfxeG ;f wk;d wufrj_ zpfpOf&dS t&if;cHyËd yuQ&@J vuQ%mESijhf zpfpOf&@J tESpo f m&rSm rajymif;vJayrJ/h
t&if;cHyËdyuQ[m &Snf vsm;wJjh zpfpOftwGi;f &Sd jzpfxeG ;f wk;d wufrt _ qifh toD;oD;rSm wjznf;jznf;
jyif;xef vmwJh o¾efudk aqmifaevk@d jzpfw,f?
Oyrm vG w f v yf p G m jyKd i f q k d i f w J h a cwf u t&if ; &S i f 0 g'[m e,f c sJ @ 0g'tqif h
odk@a&mufvmwJhtcgrSm ypPnf;rJhvlwef;pm;ESifh "e&Sifvlwef;pm;qkdwJh t&if;cHtm; jzifh
yËdyuQjzpfaewJh 'Dvw l ef;pm;ESp&f yf&@J vuQ%mESihf 'Dv@l tzG@J tpnf;&J@ t&if;&Si0f g'tESpo f m&[m
rajymif;vJayrJh 'Dvw l ef;pm;ESp&f yf&@J yËdyuQ[m jyif;xefvmw,f? vuf0g;=uD;tkyt f &if;ESihf
vGwfvyfwJht&if;wkd@&J@ yËdyuQay: aygufvmw,f? t&Sifocif wkdif;jynfESifh ukdvkdeDwkd@&J@
yËd y uQ j yif ; xef v mw,f ? t&if ; &S i f 0 g'Ek d i f i H c sif ; yËd y uQ (0g) wk d i f ; jynf t oD ; oD ; &J @
wk;d wufrr_ nDnmwJh tajc taea=umifh ay:ayguv f mwJh yËdyuQ[m txl;jyif;xefxufjrufpmG
ay:vGiv f m w,f? 'gawGa=umifh t&if;&Si0f g'&J@ xl;jcm;wJh tqifah y:xGuv f mw,f? e,fcs@J 0g'
tqifah y:xGuv f mw,f? qufvufazmfjyoGm;ygrnf? rdak jropf
Luminary Magazine Volume 4,No.9 105
105
Edik if aH &; tawG;tjriftcef;quf

'Da&jrifoh pf
jroef;wif h

jrefrmhq&kd ,
S v
f pf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS xkwaf 0cGifhjyK+yD;aemuf
ydwfyif wm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef ; wif h . 'Da&jrifhopf (armfpDwkef; ESifh w&kwaf wmfveS af &;)
pmtkyftm;/ tvif;tdrfr*~Zif; &Jabmfrsm; taejzifh vufawG hb0 w&kwfjynfawmfvSefa&;ESifh
cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfow l kd h avhvm od&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpf azmfjyvku d yf gonf//
(pma&;ol. rdom;pkEiS hf qufo, G af &; cufco J jzifh today;jcif; r&So
d nfukd cGivhf w
$ af y;yg&ef
awmif;yeftyfygon)f

,cifvrStquf
“ wcsKd @u--awmfveS af &; tiftm;pkawG[m/ oef@oxufoef@&r,f? awmf vSeaf &;&J@
vrf;a=umif;[m/ ajzmifo h xufajzmif&h r,f? orRmusr;f xJrmS ygwmurS rSew f ,f? trsKd ;om;
"e&Si[f m/ wa,mufrusef &moufyef wefjyefawmfveS af &; o rm; jzpfw,f? csr;f omwJh
v,form;awGudk/ enf;enf;av;rS tavsmhay;vdk@ rjzpf bl;?---csdKufxifcdkifeJ@
vufqEJG w _ q f ufv@kd &&dS if/ vufqv JG u
kd w f meJ@ w+yKd ief uf/ ol@ukd ‘[Jh wefjyefawmfveS af &;orm;’
vd@k qJvu kd &f r,f? avmurSm ig;rpm;wJah =umif/ wefjyefawmfveS af &;orm; r[kww f /hJ
ppf b k & if v d k @ &S d E d k i f y gh r vm;? ynmwwf a wG [ m/ (2) &uf (3) &uf a vmuf o m
awmfvSefa&;pdwf"gwf &Sdwmrdk@ olwdk@udk/ odrf;oGif;&if/ tE W&m,frsm;w,f? 'ga=umifh
wHcg;ydw0f g'[m/ wckwnf;aom jy'g;&Siv f ;kH yJ? nD !Gwaf &;wyfaygi;f pk[m/ tacsmiform;0g'
enf;y&d,m,fyv J @kd aumufcsuf csvu kd f =uw,f?” [k armfu ajymcJo h nf? ( “*syefe,fcs@J orm;udk

106 Luminary Magazine Volume 4,No.9


106
qef@usiw f u kd cf u kd af &; enf; y&d,m,f” vufa&G;pifusr;f twGJ 1)
TonfrmS ygwu D kd zsuq f ;D cJo
h !f/h 0rfrif; vrf;pOfu/kd armfu uGuu f uG f uGi;f uGi;f /
azmfjyvdu k jf cif;jzpfonf? armfu 0rfrif;ESihf use;f ud@k axmifw@kd ESpaf ygi;f rsm; pGm wzGzG &Gwq f ckd ohJ !f/h
pum;rsm;udk ud;k um;oGm;onf? ol@y&dwo f wfuvnf;/ rnf ol@ukd &nf&, G af jyma=umif;/
aumif;aumif;}u;D odonf?
nD!w G af &;wyfaygi;f pk/ enf;y&d,m,fomv#i/f vDeif0g' usaom/ enf;y&d ,m,f
jzpfonf? nD!w G af &; wyfaygi;f pkEiS fh ppfy. JG acgi;f aqmifru _ /kd ypPn;f rJh vlwef; pm;ygwD jzpfo!f/h
uG e f j rLepf y gwD . vuf x J w G i f xm;&rnf [ k / armf u ,l q onf ? od k @ &mwG i f
ygwt D m;enf;aeao;o!ft h wGu/f trsKd ;om;ckcaH &; ppfyw JG iG /f r[mrdwzf @JG & rnf[k qdo k nf?
,ck jynfow l &yfv;kH u/ *syefukd ckcw H u kd cf ukd &f ef/ awmif;qdak e=u+yD? TckcH r_u/kd
cseaf u&Sw d f acgi;f raqmifEikd ?f cseaf u&Sw d o f nf/ jynfov l xl . k awmfveS af &; 'D a&}uD;udk
rwm;Edik ?f “Edik if jH cm; usK;ausmrf u _ kd rwdu k rf /DS wdik ;f jynf+ird o f ufatmifvyk ”f qdo k !fh cseaf u&Sw d .
f
ay:vpDonf/ vkyI f r&awmh?
Tod@k jzihf armfonf 'kw, d nD!w G af &;wyfaygi;f pkz@JG &ef/ wifjyvdu k o f nf? olu
“jynfo@l orwEdik if ”H wck wnfaxmif&rnf[v k nf; cs jyonf? “u|eaf wmfw@kd &@J t&if
tpdk;&[m tvkyform;/ v,form;eJ@ +rdK@ae "e&Sif aygufp vlwef;pm;tjyif/
tjcm;vlwef;pm;awGxu J / trsKd ;om;awmfveS af &;xJ yg0if vdo k l tm;vH;k ud/k x!fo h iG ;f xm;wJh
tpd;k &tzG@J tjzpf/ ajymif;ypf&r,f” [k armfu ajymcJo h nf? ( 4if;usr;f )
*syefusK;ausmfr_a=umifh w&kwfjynfwGif/ vlwef;pm; qufqHa&;rsm; ajymif;
oGm;cJo h nf? TqufqaH &; taetxm;ESihf vku d af vsmnDaxG jzpfaom/ jynfo@l orwEdik if H
tpd;k &tzG@J ukd wnfaxmif&rnf? Tod@k wnfaxmifv#if 4if;wd@k EiS hf tnD ajr,may:vpD/
aumifprD sm;wGif ud, k pf m;vnf tcsKd ;us/ yg0ifo!fh ay:vpD ponf wd@k ukd ajymif;ypf&rnf?
w&kwfuGefjrLepfygwDonf/ *syefckcHa&;ppfyGJ wav#mufvHk;Y/ vlxk axmufcHr_&cJhonf?
acgif;aqmifr_&cJhonf? e,fcsJ@orm;ESifh ajr&Sif}uD;wdk@. yk*~ vdu ydkifqdkifr_rsm;rSty/
tjcm;olw@kd . ud, k yf ikd yf pPn;f rsm;udk odr;f ,ljcif; rjyKyJ/ t umtuG,f ay;cJo h nf?
“'Drdkua&pD awmfvSefa&;tqifhrSm/ tvkyform;eJ@ t&if;&SifwdkufyGJ[m/ t
uef@towf &Sdw,f? jynfol@ orwEdkifiH&@J Oya'u/ tvkyform;awG&@J tusdK;udk
umuG,v f rd rhf ,f? 'gayr,hf trsKd ;om;t&if;&Siaf wG/ pD;yGm;wufatmif vkyw f mudk a&m/
olw@kd &@J pufr_ ukeo f , G af &; vkyif ef;awG/ xGe;f um;atmif vkyw f mudyk g/ qef@usif rSm r[kwzf ;l ?
ckxd u|eaf wmfw@kd acgi;f aqmifvmwJh ajr,m awmfveS af &;[m/ vuQ %mt&/ "e&Sif 'Dru kd a&pD
awmfvSefa&;jzpfw,f? bmha=umifhvJqdk&if/ awmfvSefa&;&J@ wm0ef[m t&if;&Sifpepf
qef@usiaf &; r[kwyf /J e,fcs@J ya'o&mZf qef@usiaf &;om jzpfv@kd y?J aemif tawmf=um=umyJ
Luminary Magazine Volume 4,No.9 107
107
awmfveS af &;[m/ "e&Sif 'Dru kd a&pD awmfveS af &; jzpf+rJ jzpfaevdrt hf ;kH r,f” [k armfu ajymonf?
(4if;usr;f )
1936 ck arv (6) &ufae@wiG /f wyfeaD wmf awmfveS af &; ppfaumifprD /S eef uif;&S/d
cseaf u&Sw d t
f pd;k & ppfaumfr&Sio f @kd / a=u;eef;wapmif a&mufvmonf? xdk a=u;eef;u
“eefuif;+rdK@rS vl}uD;vlaumif;rsm;” tm; jynfwGif;ppfudk &yfpJ&ef/ *syef ckcH a&;
nD!w G af &;wyfaygi;f pk zG@J pnf;&ef/ awmif;qdx k m;onf? uGejf rLepfygwt D aejzif/h
rdrb
d ufu wdu k cf u kd rf r_ sm;tm;vH;k udk &yfpx J m;rnf[v k nf; azmfjyxm;onf? 1936 ck =o*kwv f
(25) &ufae@wiG v f nf;/ w&kwu f eG jf rLepfygwu D / ulrifwef tvkyt f r_ aqmiftzJ@G o@kd /
ToabmrsdK;ygo!fh/ pmwapmifudk ydk@cJhonf? ulrifwefygwD tae jzifh/ a'gufwm
qGe, f ufqif. pefrif;0g'w&m; oH;k &yfukd usio hf ;kH v#i/f &k&mS ;ESihf r [mrdwzf @JG a&;/ w&kwf
uGejf rLepfygwED iS hf yl;aygi;f aqmif&u G af &;/ tvkyo f rm;/ v,fo rm;rsm;ud/k ulnaD &; po!f/h
qG e f , uf q if . r[mrd w f ay:vpD oH k ; &yf u d k vd k u f e mv#if uG e f j rLepf y gwD u /
*syefqef@usiaf &;twGu/f yl;aygi;f axmufcrH nf[k azmfjyxm;onf?
“Tvkyfief;rsm;udk wu,fvkyfv#if/ uGefjrLepfygwDu ulrifwef tpdk;&udk
axmufcrH nf/ e,fcs@J pepfEiS hf ajr&Sif zdEydS rf _ qef@usiaf &;/ 1924-27 ESp/f awmfveS af &;
umvrSmuJhodk@/ cdkifrmawmifhwif;aom/ nD!Gwfa&; wyfaygif;pk w&yfudk/ zGJ@pnf;&ef
tqifoif&h o dS nf? ,ae@tcsed Yf w&kww f rsKd ;om;vH;k u|erf jzpfa&;twGu/f enf;vrf; rSm
Twvrf;om &So d nf?” [k yg&o dS nf?
cseaf u&Sw d u f olxH t!Hrh cHv#i/f wyfeaD wmfrsm;udk zsuo f rd ;f um ulrif wef
ppf w yf x J o d k @ oG w f o G i f ; rjyKv#if / vuf r cH E d k i f [ k jiif ; onf ? “csef a u&S d w f [ m
tm%mta=umif;udk em;vnfw,f?” [k armfu ajymzl;onf? w&kwjf ynfY tm %m
[lonf/ vufeufuikd w f yf jzpfonf?
1936 ck pufwifbmvwGif/ w&kwfuGefjrLepfygwDu *syefckcHa&;umv/ t
ajctaeopfrsm;ESifh ywfoufI/ qHk;jzwfcsuf w&yfcsum/ nD!Gwfa&; wyfaygif;pkz@GJ &ef
urf;vSr;f jyefonf? armf. nD!w G af &; wyfaygi;f pk vrf;pOfukd cseaf u&Sw d of mru/ yg wDwiG ;f &S/d
0rfrif;wd@k vlou kd u f vnf;/ vufrcH=u?
w&kwu f , kd pf m;vS,t f jzpf/ wwd, uGejf rLepf tifwmae&Sief ,fwiG f a&muf aeo!f/h
0rfrif;u “trsKd ;om;umuG,af &;” tpd;k & w&yfwnfaqmuf&rnf[k a=uG; a=umfco hJ nf?
Tpum;vH;k av;onf/ &kww f &uf=u!fv h #i/f bmr# rxl;oa,mif xif &aomfvnf;/ ygww D iG ;f
vrf;pOf ESp&f yfwu kd yf w JG iG /f ta&;}uD;o!fh tcsut f csm jy\ em jzpfvmonf? armf.
vrf;pOfEiS hf tESpo f m&tm;jzifh uGmjcm;onf?
armfu nD!w G af &; wyfaygi;f pk umvY/ wyfeaD wmfonf/ oD;jcm;vGwv f yf r_ &&Srd nf?
108 Luminary Magazine Volume 4,No.9
108
a'oeDrsm;onfvnf;/ udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh &Sd&rnf[k qdkonf? 0rfrif;.“trsdK;om;
umuG,af &;” tpd;k & a=uG;a=umfou H / wyfeaD wmfwckv;kH ud/k cseaf u&Sw d f tm; yHt k yf&ef
jzpfonf? yxr nD!w G af &; vrf;pOfumvwke;f u/ armfonf emusn;f zG,f tawG@t}uHK
rsm;udk awG@c&J +yD? wyfeaD wmfukd cseaf u&Sw d . f tm%m atmuf od@k oGwo f iG ;f jcif;onf/
uGejf rLepfygwu D kd taoowfjcif; jzpfonf? awmfveS af &;udk o+*F [ kd yf pfjcif; jzpfonf?
udk,fhudk,fudk owfaojcif;jzpfonf? Ttjzpfodk@ aemuf w}udrf ta&mufrcHEdkif?
uGejf rLepfrsm;udk trJzsuzf @kd cseaf u&Sw d uf kd aemufw}udrf cGirhf jyKEdik ?f armfu “ jynfo@l
wyfrawmfw&yfr&S&d if/ jynforl mS bmr#r&S?d ” [k ,Hk =unfonf? “Edik if aH &; tm%monf/
aoewfajymif;0xJu xGuv f mjcif;jzpfonf?” [k ,Ho k nf?
qGef,D uGefz&ifh+yD;o!fhaemuf armfonf/ ygwDwGif +ydKifbufuif;o!fh/
acgi;f aqmifw f a,muf jzpfcahJ omfvnf;/ t,ltq ta&;t&/ wjynfv;kH twdik ;f t wmjzifh
tEdkifr&ao;? ygwDwGif;wGifvnf;aumif;/ wyfeDawmfxJwGif vnf;aumif;/ t,ltq
*d%
k ;f uav;rsm; &Sad e=uao;onf?
ygww D iG ;f u wdu k yf o
JG nf/ tjyifbufu vlwef;pm; wGuyf rJG sm;/ ygww D iG ;f od@k
xif[yfvmjcif; jzpfonf[k armfu ,lqonf? xk@d a=umifh ygwx D w
J iG /f t+rJwef; nD !Gwf
+idrf;csrf;aejcif;onf obm0rus? rvdkvm;tyf? ordkif;wGif ygwDwGif; wdkufyGJ r&Sd?
ausmufom;wdik v f kd odyo f nf; nD!w G of !f/h uGejf rLepfygw[ D Il wckr# r&Sb d ;l cJ?h Tod@k
&Srd nfqv kd #i/f xkyd gwo D nf a0zefa&;ESihf ud, k u hf ukd ,kd f a0zefa&; r&Sad om/ ygwo D m jzpfvrd rhf nf?
t,ltqa&;t&/ ynmay;r_ r&Sad om/ ygwo D mjzpfvrd rfh nf? od@k jzpfv#if xdyk gwo D nf
wd k ; wuf j cif ; r&S d E d k i f ? ygwD w G i f ; u t,l t qa&; wd k u f y G J o nf ygwD w d k ; wuf a &;.
bufwzufjzpfonf?
1936-38 ckEpS rf sm;Y/ nD!w G af &; wyfaygi;f pk jy\emESihf ywfoufI/ ygwD wGi;f
wdu k yf o JG nf/ jyif;xefvmonf? &_waf xG;vmonf? ygwx D YJ “wHcg;ydwf 0g'o rm;” rsm;ESihf
“t!Hch aH &; 0g'orm;rsm;” (vuf0EJ iS hf vufsm tacsmiform;rsm;) onf jy\emrsm;pGmwGif
uGv J =JG uaomfvnf;/ armf. nD!w G af &; wyfaygi;f pk ay:vpDu/kd qef@usif wdu k cf u kd &f mwGirf /l
woHwnf; xGu=f uonf? 0rfrif;u armf. vrf;pOfonf “ypPn;f rJh Edik if w H um0g'” rS
aoGzo D nf? “trsKd ;om;a&;0g'”orm; qefonf// cseaf u &Sw d x f H 0if&rnfqo kd !f/h wwd,
uGejf rLepf tifwmae&Sief ,f tzG@J csKyf./ !$e=f um; csuu f kd qef@usio f nf[k pGypf o JG nf?
tcsdK@uvnf; armf. vrf;pOfonf pdwful;,Of vrf;pOf jzpfonf[k a0zef=uonf?
uGejf rLepfygwo D nf/ ygwu D av;jzpfonf? wyfeD awmfonfvnf; tm;enf;onf? Tvdyk gwED iS hf
wyfrawmfu *syefcck aH &;ppfukd acgi;f aqmif&rnf? w&kww f jynfv;kH wGif acgi;f aqmifru _ kd
&,l&rnf qdo k nfrmS / pdwf ul;,OfveG ;f onf[k qk=d uonf? 4if;wd@k u cseaf u&Sw d . f wyfxo J @kd
Luminary Magazine Volume 4,No.9 109
109
0ifv#i/f vufeuf tiftm;aumif;vmrnf[k ,lq=uonf?
“w&kwjf ynf trsKd ;om;vGwaf jrmufa&; v_y&f mS ;r_&@J atmify[ JG m/ urBmh
qd&k ,S v f pfpepf atmify&JG @J tpdwt f ydik ;f jzpfw,f? 'gu bmjzpfv@kd vq J akd wmh/ w&kwf jynfrmS
e,fcs@J pepf ta&;edro hf mG ;wm[m/ e,fcs@J pepftzd@k tiftm;aumif;wJ/h t ajccHpcef;}uD;wck
vufvw $ qf ;kH &_;H oGm;vd@k y?J w&kwjf ynf vGwv f yfa&; &&if/ urBm@ awmfveS af &;[m tvsit f jref
wd;k wuf jzpfxeG ;f vmrSm jzpfw,f? w&kwjf ynf u|ejf zpf &ifawmh/ u|eaf wmfw@kd t&m&mudk
qHk;&_H;rSmyJ/---vGwfvyfa&;r&SdwJh/ vlrsdK;wrsdK; t wGuf/ awmfvSefa&;vkyfief;[m/
qd&k , S v f pfpepfukd csucf si;f wnfaqmufz@kd r[kwb f ;l ? qd&k ,
S vf pfpepfukd usio hf ;kH vdak yrJ/h
wdkif;jynfudk tvkcHxm;&&if/ u|efawmfwdk@[m qdk &S,fvpfpepf ta=umif;udk
ajymawmifrajymEdik b f ;l ?” [k armfu ajymcJo h nf? (t*~p Ed;k od@k ajymjycsu?f )
uGejf rLepf wa,mufonf Edik if cH spf yk*Kd~ vf wa,muftaejzif/h *syefukd wdu k f &rnf[k
armfu ajymonf?
“Edik if w H um 0g'jD zpfwhJ uGejf rLepfwa,muf[m/ wcsed w f nf;rSm Edik if cH spf 0g 'D
jzpfEikd yf gvm;? jzpfEikd &f o kH mru/ jzpfvjJ zpfoifw h ,fv@kd u|eaf wmfw@kd ,q l w,f?--Edik f iHcspf 0g'[m
trsdK;om;vGwfajrmufa&; ppfyGJawGrSm usifhoHk;EdkifwJh/ EdkifiHwum 0g' jzpfw,f?” [k
armfuqdo k nf? (“trsKd ;om; ppfyt JG wGi;f w&kwu f eG jf rLepfygw. D tqifh ae&m” vufa&G;pifusr;f /
twGJ 1) armf.tjrift&/ csefau&Sdwfonf/ tjriftm; jzifh/ tm;}uD;oa,mif
xif&aomfvnf;/ tm;enf;aeonf? uGejf rLepfygwo D nf t jriftm;jzif/h tm;enf;aomfvnf;/
tm;}uD;vm+yD? c&D;&Sncf sD wdu k yf }JG uD;onf/ atmif jrifr_ &So d nf[k armf ,lqonf?
xdktawmtwGif;Y/ csKtifvdkif;ESifh csef&SLvsHwdk@. aqG;aEG;yGJonf/ wdk;wuf
vsuf&Sdonf? vufeufudkifwyfcsif; yÉdyuQ rjzpfap&eftwGuf/ “=um;e,fajr” rsm;
owfrw S =f uonf? cse&f LS vsu H a'oeDo@kd &dumQ rsm;ESihf vufeufrsm;yk@d onf? qDtef &S/d
*smrefomG ;pdu k q f &mwOD;. aetdrw f iG f uGejf rLepfw@kd . qufo, G af &;&H;k w&H;k udk zGihf xm;onf?
w&kww f jynfv;kH &S/d ajratmufvyk if ef; vkyaf eaom ygw0D ifrsm;onf/ T &H;k od@k vmum/
&Sepf ;D jynfe,f&dS A[dak umfrwDEiS v hf mI qufo, G =f uonf?
1936 ckEpS t f wGi;f Y/ cseaf u&Sw d o f nf/ av,OfysH wpif;jzif/h +rKd @tES@H av#muf
oGm;um/ teD okwo f ifa&;twGuf ol@wyfr;_ rsm;ESihf aqG;aEG;onf? cseaf u&Sw d uf uGejf rLepf
qef@usiaf &;/ tylwjyif; vkyaf eaomfvnf;/ ol@vyk if ef;onf bmr# t&mr a&muf? csLtifvikd ;f u
jynfwGif;ppf &yfpJa&;/ *syefckcHa&; twGuf/ ulrifwefa'orsm; odk@yif 0ifa&muf
pnf;&H;k Edik af eonf? ulrifwef acgi;f aqmif tcsKd @uyif/ wdww f qdwf awG@qo kH nf? csLtifvikd ;f .
wifjycsurf sm;udk axmufc=H uonf?
xdpk Ofu w&kwjf ynf u,fwifa&;toif; [lo!f/h toif;woif;&So d nf? xdk toif;udk
110 Luminary Magazine Volume 4,No.9
110
a'guw f m qGe, f ufqif. ZeD;/ r'rf qGe, f ufqifEiS hf *syefvyk }f uH owfjzwf jcif;cH&ol/ a'guw f m
avsmifc|ef;cdkif. ZeD;/ r'rf [dkqifeif;wdk@ acgif;aqmifonf? 1936 ck 'DZifbmvwGif
cseaf u&Sw d u f xdt k oif;. xif&mS ;aom/ acgi;f aqmiftrsm; tjym;udk zrf;qD;vdu k o f jzif/h
ynmwwfrsm;/ ausmif;om;rsm;u jyif;jyif;xefxef uef@uu G =f uonf? od@k &mwGif acgi;f rmo!fh
cseaf u&Sw d u f / jynforl sm;. uef@uu G f csuu f kd *&krpdu k ?f ynmwwfrsm;/ ausmif;om;rsm;udk
zrf;ypfv#i/f axmifcsypfv#i/f owfypfv#if +idr;f oGm;vdrrhf nf[k xifonf? cseaf u&Sw d t f zd@k
ta&;t}uD;qH;k rSm/ &Sef pD;jynfe,fbufu/ uGejf rLepfw@kd . v_y&f mS ;r_EiS hf ywfoufo!fh
owif;rsm; jzpfonf?
&Sepf ;D wGif &Sod !f/h cseaf u&Sw d . f v#Kd @0u S yf v k yd rf sm;u/ cse&f LS vsx H o H @kd uGejf rL epf[k
rouFmzG,&f o dS rl sm;/ r=umc% vma&mufaqG;aEG;ae=uonf[k owif;yd@k onf? TtwGi;f
cse&f LS vsu H vnf;/ cseaf u&Sw d x f H pmwapmif a&;vdu k o f nf? jynf wGi;f ppfukd &yfpI J / *syefcck aH &;
nD!w G af &;wyfaygi;f pkz@JG &ef/ awmif;qdo k nf? “T onfrmS jynfow l @kd vvdk m;csuf jzpfonf?-
--od k @ qd k v #if *syef c k c H a &; acgif ; aqmif w OD ; . taejzif h / oif . trnf o nf /
ausm=f um;aevdrrhf nf? *syefw@kd ajymo!fh pum; udk r,H=k unfygEiS ”hf [k cse&f LS vs. H pmwGif
azmfjyxm;onf? cse&f LS vso H nf wyfeD awmf wyfr;_ }uD; ,Jch si, f if;udk xrif;pm;zdwo f nf?
a'oeDo@kd oGm;=u!fo h nf? ol@ refcsK;&D;,m; ppfwyfrsm;ud/k ppfynmoifay;&ef/ wyfeD wyfr;_ }u;D
,Jhcsif,if;udk tyf onf? *syefvufatmufa&mufaeo!fh refcsK;&D;,m; jynfe,frS/
ausmif;om;rsm; onf/ qDtefo@kd a&mufvmum/ xdrk w S qifh a'oeDo@kd oGm;=uonf?
TwGif cseaf u&Sw d o f nf/ qDtef tajctaeudk xdt k wdik ;f ypfxm;I r& awmh?
xd@k a=umifh qDtefo@kd ud, k w f ikd of mG ;=u!f&h ef jyifonf? od@k &mwGif 1936 ck puf wifbmvwGi/f
ol@wyfrS Adv k cf sKyf ESpOf ;D jzpfo/l vDqeG u f si;f ESihf ydik cf |epf w D @kd u/ olyek x f um/ *syefuw kd u kd &f ef
cseaf u&Sw d x f H awmif;qdo k !fh udpP ay:vmonf? xd@k a=umifh qD tefo@kd csucf si;f roGm;jzpf?
1936 ck 'DZifbmvusrS qDtefo@kd xGuv f monf? ,cif u wefb&k ifwyg; pd;k pHc&hJ m/ vifwek f
a&ylprf;wGif wnf;onf? refcsK&D;,ef; ausmif; om;rsm;u/ cseaf u&Sw d . f pcef;udk 0dik ;f I/
qENjyum/ *syefudkwdkuf&ef awmif;qdkonf wGif/ csefau&Sdwf. udk,f&Hawmfrsm;u/
aoewfrsm;jzifh ypfojzif/h ausmif;om;rsm;pGm aoqH;k cJo h nf? cseaf u&Sw d . f v#Kd @0u S yf vk yd rf sm;u/
ausmif;om;rsm;udk !Sif;qJ owf jzwf=uonf? TwGif csef&SLv#H a&mufvmum/
ausmif;om;rsm;udk xde;f onf? olw@kd awmif;qdck suu f kd cseaf u&Sw d xf H wifjyay;rnf[q k u kd m/
cseaf u&Sw d Ef iS hf oGm;awG@onf? od@k &mwGif cseaf u&Sw d o f nf/ cse&f LS v#u H /kd cav;uav;
wa,mufozG,/f atmfaiguf armif;xkwv f ukd of nf? “,ef;-rm&S,u f kd qlvw $ v f u kd o f nf”
[k cseaf u&Sw d u f ol@ae@ pOfrw S w f rf; a&;cJo h nf?
'DZifbmv (12) &ufae@ vif;tm;}uD;wGif cse&f LS v#. H wyfrsm;onf/ cseaf u &Sw d f
Luminary Magazine Volume 4,No.9 111
111
pcef;udk 0dik ;f um/ cseaf u&Sw d . f wl/ ulrifwef v#Kd @0u S yf vk yd af cgi;f aqmifukd zrf;owf vdu k =f uonf?
csefau&Sdwfudkvnf; zrf;vdkufonf? TonfrSm emrnfausmf “qDtef ta&;tcif;”
ay:ayguv f myHk jzpfonf? cse&f LS v#o H nf/ uGejf rLepf vdv k m;oljzpfonf? cseaf u&Sw d u f kd
zrf;jcif;onf/ uGefjrLepfwdk@. vufcsufjzpfonf[k tcsdK@uqdk=uonf? uGefjrLepfwdk@.
t}uHOm%frygv#i/f qDtefupd o P nf/ Tr# yd&ad ooyfz, G f ta=umif; r&S?d od@k &mwGif bmr#
oufao taxmuftxm;&Smr&? ausmif;om;rsm;u csefau &Sdwfudk cHk&Hk;wif&ef
awmif;=uonf? refcsL&D;,ef; ppfAv kd t f csKd @EiS hf wyfom;tcsKd @u owfypf&ef awmif;=uonf?
eefuif;u csefau&Sdwf. tpdk;& ajcrudkifrd/ vufrudkifrd jzpfae+yD? csefau&Sdwfudk
qufcH&eftwGuf ulrifwefygwDxJwGif tm%mvkyGJ pae+yD? uGefjrLepfwdk@}uD;pdk;o!fh/
aygit f ef;wGiv f nf;/ vlxt k pnf;ta0;}u;D rsm; usi;f yum/ cseaf u&Sw d uf kd jynfo@l c;kH &H;k wifppfI/
owf&ef awmif;=uonf? uGejf rLepfrsm;xJwiG f cseaf u&Sw d vf ufcsujf zif/h aqGrsKd ;om;csi;f rsm;
towfc&H olawG trsm;}uD;ygonf? olw@kd u cseaf u&Sw d Ef iS hf nD!w G af &;wyfaygi;f pkz@JG a&;ud/k
rcHr&yfEikd f jzpfae=uonf? armfu cseaf u&Sw d u f kd owf&ef/ oabmwlyrkH &? ,cktcsed w f iG f
*syefukd t"du&efol [k armfowfrw S +f y;D +y?D *syefuw kd ukd &f eftwGuf nD!w G af &;wyfaygi;f pkxw J iG f
cseaf u &Sw d . f yl;aygi;f aqmif&u G rf _ vdo k nf[k armfwu G rf yd &kH onf?
eefuif;tpd;k & tzG@J xu J / zufqpf*syefvv kd m;ol umuG,af &;0ef}uD;/ [d, k if csi;f
uvnf;/ w&kwfjynfudk/ *syefvufxdk;tyfum/ 0if&dk;wef;r[mrdwftzGJ@xJ0if&ef/
ajcvSr;f jyifaeonf? ol@pw d uf ;l u *syefEiS hf aygi;f rnf/ w&kwjf ynfukd 0if&;kd wef; r[m rdwf
tzG@J xoJ iG ;f rnf? xd@k aemuf *syeftultnDjzif/h ajrmufyikd ;f u uGejf rLepfw@kd ukd avwyf/
=unf;wyf tpHktvifjzifh xdk;ppfqifI 0dkif;rnf? csef&SLv#Hu eefuif;tpdk;& ESifh
*syefuq kd ef@usiaf &; tiftm;pkrsm;tm;vH;k xH/ tcsuf (8) csuyf g/ nD!w G af &; wyfaygi;f pk
vkyif ef;pOf (uGejf rLepfw@kd . nD!w G af &;wyfaygi;f pk vkyif ef;pOfEiS hf wo abmwnf; jzpfonf?)
udk ay;yd@k onf? umuG,af &;0ef}uD;/ [d, k ifcsi;f u y,fcsvu kd f onf?
'DZifbmv (15) &ufae@wiG /f qdAk , D uf,el , D ef owif;pmrsm;u/ cseaf u &Sw d u f kd
zrf;qDo!fh twGu/f &_wcf sa0zefum/ xdt k jzpftysuu f /kd “*syefvyk }f urH ”_ [k pGwpf JG vdu k o f nf?
[dk,ifcsif;u *smrefoHtrwfudk awG@qHko!fhtcgwGif eefuif;tpkd;& onf 0if&dk;wef;
r[mrdwt f zG@J o@kd w&kwyf gomG ;rnfukd tpd;k &dr}f u;D pd;k &draf eonf?&k&mS ; tzd@k ta&S@bufwiG af &m/
taemufzufwiG yf g/ ppfrsuEf mS ESp&f yf zGiahf &;onf/ rjzpfEikd f ao;? xdpk Ofu armfpw D ek ;f xHo@kd
pwmvifhxHrS[kqdkum/ a=ueef;wapmifa&mufvm onf? a=ueef;Y “csefau&Sdwfudk
tjrefvw $ yf g? rv$wv f #if oifw@kd EiS fh vrf;cG&J vdrhf rnf” [k ygonf? tar&duef owif;pmq&m
t*~gpEd;k url/ Ta=u;eef;udk pwmvif &du k o f !fh a=u;eef;[k r,lq? 0rfrif;u vdr&f u kd of !f/h
a=u;eef;[k ,lqonf? tjzpf tysut f rSeu f kd odo!f/h w&kwjf ynf&dS qdAk , D ufot H rwfEiS hf
112 Luminary Magazine Volume 4,No.9
112
qdAk ,D uf owif;axmuf rsm;rSm “*syefvyk }f uHr”_ [k armfpudu k &rf;oef; a0zefojzif/h
rsuEf mS ylae=uonf?
pifppf armfwGif/ csefau&Sdwfudk cHk&Hk;wif&efaomfvnf;aumif;/ owf&efaomf
vnf;aumif; pdwu f ;l &Syd rkH &?
“csefau&Sdwftzdk@ r=umcif vrf;ESpfvrf;udk a&G;&awmhr,f? *syefudk ckcHrvm;/
ol@vufatmufu Adv k cf sKyfawGu/ ykeu f efjzKwfcswmudk &ifqidk rf vm;? 'DEpS v f rf; t euf
wvrf;vrf;udk a&G;&vdrrfh ,f? ol@vufatmufu Adv k cf sKyfawG&@J wGe;f tm;eJ@ vl xk&@J
*syefqef@usiaf &; v_y&f mS ;r_awGa=umif/h cseaf u&Sw d [ f m ol@trSm;udk oljrifvm vdrrhf ,f?---
'Dvdk oabmxm;ajymif;oGm;r,fqdk&if/ usKyfwdk@ ol@udk }udKqdkr,f? tm; wufoa&m
yl;aygi;f r,f?-- 'gayrJh oabmxm; ajymif;rajymif;uawmh/ ol@tay: rSmyJ wnfw,f?
cseaf u&Sw d [ f m 'Dq;kH jzwfcsuu f kd jrefjrefcs&vdrrhf ,f? tcsed o f yd rf &Sd awmhb;l ” [k armfu
1936 ckEpS w f iG f t*~pEd;k od@k ajymcJo h nf?
armfu cseaf u&Sw d u
f kd em;cs&ef/ csKtifvikd ;f udk wm0efay;onf? uGejf rLepf wd@k ukd
qXr 0dik ;f ywfacsre_ ;f a&;/ xd;k ppf}uD;qif&ef/ qDtefwiG f yd@k xm;o!fh av,OfysH rsm;tm;vH;k udk
cse&f LS v#u
H odr;f vdu k o f nf? Tav,OfysH wpif;jzifh csLtifvikd ;f onf ,iftef;rS qDtefo@kd
a&mufvmcJo h nf?
od@k jzifh csLtifvikd ;f ESihf cseaf u&Sw d f jyefawG@=uonf? 1924 ckEpS f 0Sryf kd ppf wuUov kd wf iG f
awG@+yD;o!fah emuf ,ckw}udro f nf/ yxrqH;k t}udrf jyefawG@ =ujcif; jzpfonf? olw@kd EpS Of ;D
aphpyfaecsed w f iG f qDtefY cse&f LS v#H acgi;f aqmifum/ *syefqef@ usiaf &; tiftm;pkrsm;tm;vH;k
yg0ifo!fh ppfaumifpw D &yfukd zG@J vu kd of nf? xdk aumifpYD wyfeaD wmf ud, k pf m;vS,rf sm;tjyif/
*syefqef@usiaf om ppfb&k ifppfwyf rsm;. ud, k pf m;vS,rf sm;vnf; yg0if=uonf?
csefau&SdwfESifh csKtifvdkif;wdk@. aqG;aEG;yGJ ta=umif;t&mrsm;udk/ ,ckwdkif
tao;pdwf rod&? od@k &mwGif cseaf u&Sw d uf nD!w G af &; wyfaygi;f pk zG@J pnf;a&; udpP udk
pOf;pm;rnf[k E_wu f wd ay;oGm;yH&k onf? csKtifvikd ;f ESihf tvkyt f wlwl jyefvyk &f v#i/f
0rf;omonf[v k nf; ajymoGm;onf?
csefau&Sdwfudk emwmvl;yGJawmfae@wGif jyefv$wfvdkufonf? csefau&Sdwfonf
eefuif;od@k tjyefwiG /f ol@ukd zrf;o!f/h “,ef;-rm&S,”f cse&f LS v#u H vkd nf; ac:oGm;um
axmifcsxm;vdu k of nf? Tod@k jzifh cse&f LS v#o H nf cseaf u&Sw d . f tusO;f orm;tjzpf tESpf
(30) cef@aecJ&h +yD;/ r=umcifurS wdik 0f rfwiG /f v$wv f ukd of nf? xdt k csed w f iG f cse&f LS v#oH nf/
touf (&0) &Sd+yD? csef&SLv#H. vufaxmuf AdkvfcsKyf ,ef[lcsif;udkrl axmifxrJ Smyif
owfypfvu kd o f nf? cseaf u&Sw d uf cse&f LS v#u H kd ac:oGm;jcif;rSm/ cse&f LS v#EH iS hf uGejf rLepfrsm;/
r[mrdwrf zG@J Eikd af p&efjzpfonf? cse&f LS v#H r&So d nfEiS hf refcsL;&D; ,ef; wyfrsm;vnf;/ z&dzk &J
Luminary Magazine Volume 4,No.9 113
113
jzpfuek =f uonf?
cseaf u&Sw d u f kd v$w+f yD;aemuf oH;k &uft=umwGi/f armfu ausnmcsuf w apmif
xkwv f u kd o f nf?
“cseaf u&Sw d [ f m vufrw S x f ;kd jcif;r&Sad yrJh ol@&@J uwdukd apmifph nf;vdrrhf ,f vd@k
ar#mv f ifw h ,f?----ol qDtefu ab;roD&efrc/ jyefxu G o f mG ;Edik wf m[m uGef jrLepfygw&D @J
0ifa&mufjzefajzr_e@J qDtefta&;tcif;&J@ acgi;f aqmifawGjzpfw/hJ Adv k f csKyf cse&f LS v#eH @J Adv k cf sKyf
,ef[lcsif;wdk@a=umifh/ jzpfw,fqdkwmudk owd&oifhw,f” [k armfu a&;cJhonf?
(“cseaf u&Sw d . f ausnmcsuEf iS hf ywfoufo!fh ausnmcsu?f )
od@k &mwGif cseaf u&Sw d o
f nf uwdrwnf? uGejf rLepfEiS hf ulrifwefwyfrsm; ESihf
vufeufuikd f yÉdyuQrsm;onf/ jzpf+rJjzpfaeonf? xdrk #ru cseaf u&Sw d u f ol. zufqpf
Adv
k cf sKyf [lqifeef; OD;pD;o!f/h wyfr}uD; (10) wyfu/kd &Sepf ;D jynfe,fxo J @kd v$wv f u kd of nf?
*syefcck aH &; ppfyw JG av#mufv;kH wGif [lqifeef;onf/ Twyfrsm;jzifh a'oeDukd ydwq f @kd xm;cJo h nf?
,iftef;od@k a&mufvmo!ft h cgwiG /f armfu a'oeDrsm;udk wd;k cs@J onf? ,iftef;udk
&Sepf ;D -uefp-k eif;&Sm; e,fpyfa'o. +rdK@awmftjzpf/ ausnmvdu k o
f nf? awmfveS af &;
ppfaumifpED iS hf ygwAD [dak umfrwDonf/ aygit f ef;rS ,iftef;od@k a&$@vm onf?
cseaf u&Sw d o f nf/ *syefEiS hf ppfajy+ird ;f a&; vkyv f okd nf? xk@d a=umifh qDtefrS vGwv f m+y;D /
eefuif;od@k a&mufvmo!ft h cgwiG /f ppfajy+idr;f &ef/ *syefo@kd pum;urf; onf? od@k &mwGif
*syeftpdk;&u ol@udkr,Hk? txl;ojzifh qDtefrS jyefvm+yD;aemuf/ ol@udk pdwfrcsawmh?
*syefppf,E W&m;}uD;u/ t&Sdefjyif;pGmjzihf vdrfhvmae+yD? xdkr#ru w&kwfjynfolrsm;.
*syefqef@usiaf &; 'Da&}uD;udv k nf; cseaf u&Sw d f rwm;Edik af wmh?
1937 ck arvwGif armfu “*syefcck aH &;ppfumvtwGi;f / w&kwu f eG jf rLepf ygw. D
vkyfief;wm0efrsm;” qdko!fh/ pmwrf;wapmifudkwifonf? xdkpmwrf;Y armf u
w&kwfawmfvSefa&;. vrf;a=umif;ESifh xkdawmfvSefa&;udk acgif;aqmif&r!fh/ w&kwf
uGejf rLepfygw. D wm0efrsm;udk azmfjyxm;onf? nD!w G af &;wyfaygi;f pkEiS hf ywfouf aom
t,ltqudk tus,w f 0ifh &Si;f jyonf? xdpk mwrf;wifo!f/h tpnf;ta0;Y/ ed*;kH csKyt f aejzif/h
“ukaË ukËmaom vlxu k /kd *syefcck aH &; trsKd ;om;nDnw G af &; wyf aygi;f pkxo J @kd / odr;f oGi;f zd@k /
}udK;pm;=u?” qdko!fh/ rdef@cGef;udk ajymonf? armfu ygwD wGif;u rSm;,Gif;aom/
t,ltqrsm;udk a0zefomG ;onf?
“u|efawmfwdk@[m awmfvSefa&;tqihfqifh ul;ajymif;wJh/ oabmw&m;udk
udik pf oJG rl sm; jzpfw,f? ‘xm0&awmfveS af &;’ qdw k /hJ xa&mhpuD; oabmw&m;ud/k vufrcHb;l ?
'Drdkua&pD orwEdkifiH&J@ vkdtyfwJhtqifhawGudk jzwfoef;+yD;rS/ qdk&S,f vpfpepfudk
a&mufEikd w f ,fv@kd / u|eaf wmfw@kd ,q l w,f?---ordik ;f rSm ray:bl;ao;wJh u|eaf wmfw@kd &@J
114 Luminary Magazine Volume 4,No.9
114
r[mawmfveS af &;}uD;udk qifEEJ$ ikd zf @kd twGu/f yxrwef; au'gawG/ trsm;}uD;vdw k ,f?
ygwD a cgif ; aqmif y d k i f ; [m/ usOf ; ajrmif ; wJ h tpk i ,f u av;wck o m jzpf a e&if /
ygwaD cgi;f aqmifawG[m pdwo f abmxm;ao;Eky+f y;D / tjrifw=kd u&if/ t &nftcsi;f r&S=d u&if/
awmfvSefa&;udk tqHk;wdkifqifE$JEdkifrSm r[kwfzl;?---u|efawmf wdk@ ygwD0ifawG[m/
ud, k u f sKd ;riJ&h / wOD;csi;f ol&aJ umif; 0g'eJ@ xifay:a&;r&S&d ? ysi;f &dre_ @J pdw"f gwu f srr_ &S&d ?
b0ifjrifw h hJ *d% k ;f *% 0g'r&S&d ? olw@kd [m ud, k u
f sKd ;riJ/h t rsm;usKd ;oufoufuo kd m/
aqmif&u G w f /hJ trsKd ;om;ol&aJ umif;rsm;eJ@ vlwef;pm;ol&J aumif;rsm; jzpf=u&r,f? 'g[m
uGefjrLepfygwD0ifrsm;/ ygwDau'grsm;eJ@ ygwDacgif; aqmifrsm;rSm &SdtyfwJh/ pdwf"gwfeJ@
vky[ f efjzpfw,f?---'Dv&kd zdS @kdtwGuf ygww D iG ;f 'Dru kd a&pD[m t"dujzpfw,f? u|eaf wmfw@kd[m
'Drdkua&pDudk usifhoHk;=u&r,f?--yg wDw&yfvHk;rSm trSDtcdkuif;uif;eJ@ vkyfudkifr_udk
tm;ay;&r,f?---*syefcck aH &; trsKd ; om; nDnw G af &;wyfaygi;f pktwGu/f vlxu k ak Ë ukËmudk
odr;f oGi;f =u&r,f? (4if;pm wrf; vufa&G;pOfusr;f / twGJ 1)
armfu xdkpmwrf;jzifh ygwDudk wnfaqmufaecsdefwGif usef;udk@axmifu 0rf
rif;ESifhaygif;um/ armfudk wdkufcdkufonf? csefau&Sdwfudk r,Hk=unfjcif;onf/ r&dk;om;&m
a&mufonf[k pGwpf o JG nf? w&kw-f *syef ppfyw JG iG f atmifycJG v H #i/f Tatmifo;D atmifyiG u hf kd
cseaf u&Sw d tf ygt0if/ tm;vH;k nDwn l rD # cGaJ 0cHpm;&rnf[q k o kd nf? armfu nD!w G af &;
wyfaygi;f pkonf/ awmfveS af &; aoe*FAsK[m. tpdwt f ydik ;f wck jzpfI/ t"dutcsurf mS /
vlwef;pm;wdu k yf JG qifEaJ$ &;/ ygwu D tm%modr;f a&;jzpfonf ppfyaJG cgi;f aqmifro _ mru/
nD!w G af &; wyfaygi;f pk. acgiaf qmifru _ v kd nf;/ uGejf rLepf ygwu D ,l&rnf[k ,lqonf?
use;f ud@k axmifu/ ygww D iG ;f wGif “ygvrD ef0g'”udk jzef@ jzL;onf? ygwED iS hf wyfeaD wmfupd P t0
0udk/ ulrifwefygwD/ ulrifweftkyfcsKyfa&;ESifh aygif;&rnf? csefau&Sdwf.atmufwGif/
“tpd;k &wck/ ppfwyfwwyf/ tkycf sKyfa&;wck wnf;” jzpf&rnf[k qdo k nf? use;f ud@k axmif.
t,ltqudk v#La&Smufcsu D vnf; axmufco H nf?
armfu cseaf u&Sw d . f wygwt D m%m&Sif pepfatmufwiG /f Tod@k 0ifaygi;f jcif;udk
vufrcHEdkif? csefau&Sdwf tm%m&SifpepfatmufwGif jynfolrsm;Y/ 'Drdkua&pD r&Sd?
vGwv f yfciG rhf &S?d od@k jzifh t!Hch aH &;orm;rsm;u/ *syefcck aH &;udk csuaf umif;,l um/ ESpyf gw/D
wygwD aygi;f vd=k uonf? armfu *syefcck aH &;udk csuaf umif;,lum/ w &kwjf ynforl sm;udk
v_@H aqmfI/ jynfo@l ppfyw JG &yfukd pnf;&H;k vdo k nf? Tod@k jzihf Tt ,ltqESp&f yfonf/
urBmt h jrifEiS q hf ikd af om/ jy\emw&yf jzpfvmonf? jynfol vl xk. tusKd ;pD;yGm;twGu/f
&yfwnfrnfavm? &mxl;cG, J o l !f/h tm%m&tkypf o k pf wck zefw;D rnfavm qdo k !f/h jy\em
jzpfvmonf?

Luminary Magazine Volume 4,No.9 115


115
xdt
k csed Yf armfpudo k nf/ cseaf u&Sw d t f m;/ *syefcck aH &;ppfyJG acgi;f aqmif tjzpf/
todtrSwjf yKxm;onf? xdpk Ofu pwmvif. t"du &nf&, G cf surf mS csef au&Sw d u
f kd 0if&;kd wef;
r[mrdwf tzG@J xo J @kd ygroGm;atmif/ xde;f odr;f xm;&ef jzpfonf? cseaf u&Sw d .f tpd;k &tzG@J xu J /
*syeftvdak wmf&d tpkw@kd u/kd tm;enf;atmif vky&f ef jzpfonf? &k&mS ;onf ppfrsuEf mS ESp&f yf
rzGiEhf ikd af o;? taemufzufwiG f *smreD&o dS nf? ta&S@zufwiG f *syef&o dS nf? cseaf u&Sw d Ef iS hf
*syef aygi;f oGm;v#i/f a&S@bufu tiftm; onf/ &k&mS ;udk t}u;D tus,f tE &W m,fjyKvmrnf?
od@k qv kd #if taemufzufu *sm reDEiS hf ta&S@zufu *syefw@kd =um;wGi/f =um;!SyI f cH&rnf?
Tonfukd pwmvif wGurf [ d ef wlonf? pwmvifbufuae=u!fv h #i/f cseaf u&Sw d u f kd
ud,k b hf ufygvm atmif odr;f oGi;f &ef/ ta&;}u;D aeonf? armfonf Ttcsuu f kd owdjyKro d nf?
xd@k a=umihf *syefuckd ck &H ef cseaf u&Sw d t f m;/ jynfov l xl Ek iS hf vS!I hf t=uyfuikd o f nf? od@k
&mwGif use;f ud@k axmif wdu k wf eG ;f ovd/k cseaf u&Sw d af tmufo@kd vH;k vH;k vsm;vsm;/ iH@k 0if&efum;
vH;k 0 rjzpfEikd ?f Tod@k vyk jf cif;onf/ ud, k ahf orde@f ukd ud,k vf ufrw S x f ;kd jcif; om jzpfvrd rhf nf?
qufvufazmfjyygrnf// jroef;wifh

ynm'ge
tvif;tdrf r*~Zif;(*syef) rS }uD;rSL;I
*syefEikd if aH &muf jrefrmEdik if o
H m;rsm;twGuf *syefpm
pum;ajymESihf tajccH a&;enf; o'Ng udk tcrJ h oif=um;ay;ygrnf//
rnforl qdk vGwv f yfpmG wufa&muf avhvmoif,El ikd yf gonf//
oifwef; tpDtpOfEiS hf tcsed Zf ,m;udk atmufygzek ;f eHygwrf sm;wGif
qufoG,far;jref;Edkifygonf//
qufoG,f&efzHk;eHygwfrsm;-
080-3520-4267
080-6608-1246

116 Luminary Magazine Volume 4,No.9


116
tvif;tdrf r*~Zif;
tm;
ulnaD xmufyahH y;aom

(1) bdkbdkouf (9) &Jatmifausmf


(2) &Jrif;0if; (10) atmifatmifrdk;
(3) ausmfxeG ;f Edik f (11) L NOORA
(4) cdik Of ;D i,f (12) ausmfpmG jrifh
(5) ESi;f 0wf&nfp;kd (13) ausmfrsdK;xGe;f
(6) 0if;bdb k kd (14) aevif;atmif / cifcifav;
(7) pdik ;f yef;armif (15) xGe;f xGe;f 0if;
(8) armifcifaZmfO;D (16) wifarmifudk

wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//

Luminary Magazine Volume 4,No.9 117


117
tvif;tdrf wm0efcH
&J+idrf;

ta0;a&muf t,f'wD m
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf

t,f'wD m
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef;

tr_aqmift,f'wD m
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif;
xGef;+idrf;

pmpD/ pm&kduf
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh
tHah rmf / aZmfrsK;d
[def;rif;

jynfwiG f;/ jynfy jzef hcsda&;


rsKd ;rif; / jr0if;pd;k / atmif=unf
ausmjf rifx
h eG ;f / ausmo
f &l
ausmfcdkif0if; / [efaZmf0if;

118 Luminary Magazine Volume 4,No.9


118
pmtkycf sKyfvyk af &;
ausmfrkd;Ekdif / aX;0if;
at;aZmfjrifh / 0if;Edkif(vifydk&if)
0if;Edkif (yef;yJwef;)

Web Site owif; /rD', D m


rsK;d jrifah tmif / at;oku d /f
&Jjrifah tmif / omxuf
rsKd ;apm / cdik v
f if;

yef;csD o&kyfazmf
xDvm / ol&ed f (erRw)l
ausmfvif;xGÉfatmifcif

b¾ma&;ESihf pm&if;tif;
atmifaZ,smndK / xGe;f xGe;f 0if;
aeatmifausmf / cdik =f unf0if;
tm;opfrGef

ulnyD Hhykd;a&;ESi fh v_yf&mS ;r_tzGJ h

=unfw;dk / wifEikd f
jynf+zdK;&J / rsKd ;ausmo
f ed ;f
EkEak 0 / jrwfausmo f l
atmifrsdK;rif; / jrihfudk

Luminary Magazine Volume 4,No.9 119


119
tvi
tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef
POST 169-0075
TOKYO TO, SHINJUKU-KU
TAKADANOBABA,3-7-10
303,HIGARI BLD
TEL - 03 - 6313 - 4178
FAX - 03 - 3915 - 6443
Japan.

TEL
080-5070-0080
080-3574-9700
090-9954-5070
090-6528-9292
090-7198-4763

e-mail
aalinneain@yahoo.com
http://www.alineain.net/
http://www.alineain.com/
http://luminarymagazine.wordpress.com/

120 Luminary Magazine Volume 4,No.9


120
Luminary Magazine Volume 4,No.9 121
121

You might also like