Professional Documents
Culture Documents
12
1
rmwd u m
tvif;tdrpf um; pmrsuEf mS 4
acwf_ydKifcHpm;rSk(uAsm)
+idr;f csr;f a&;ESpo
f pf 2011 eDviG af oG; 6
uAsm
rD;+idr;f awmifr[kww f hJ rD;awmif armifon k 7
cHrk uforl sm; oDwmatmif 8
&J&aJ wmuftar armifarmifOD; 9
b0vrf;udk jzwfoef;jcif; atmifcdkifjrifh 10
v$waf wmf aumhom; 11
tE &W m,faumifrsm; aevif; 12
om;oH;k om; 0if;Edkif 13
+idr;f csr;f pGmjrefrmjynfokd h rif;wm&m 14
cGyfa'gif;c&D; tndK 15
trSwfw& pmrsufESmrsm;
Adv
k cf sKyfatmifqef;ajymcJw
h hJ h h h AdkvfcsKyfatmifqef; 18
urBmah usmif;q&m}uD; OD;oef h armuQynma&; 20
Adv
k cf sKyf. &ifaoG;rsm; c&D;onf t,f'w D m 22
jru|e;f ndKndK h h h jrifhaqGOD; 46
umwG e f ;
[efav;umwGe;f rsm; [efav; 16
tJ'=D um;u
xl;xl;jcm;jcm;
avmba&m a'goa&m
arm[eJ@ w%Smygrusef
jyif;jyif;xefxef avmif+rdKufv@kd
t&d;k cdu
k af tmif &l;aer,fh
vl@Amv tqd;k wodu k af wmh&adS v&J@
odae=urSmyg
tJ'g —
om&mul;r,fh
tm%m&l;ayg h ? ?
oDwmatmif
aoG;rsm;pGm paw;xm;vd@k
arG;zGm;vmwm 'Drukfd a&pDawmfveS af &; ? tzd;k ud=k unf!v kd @kd t&dt
k aoxm;
tzd;k ud,
k pf m; tar[m om;wd@k twGuyf gyJ
awmfveS af &;umvtwGi;f rSm cGrJ oGm;yge@J tar&,f
tareJ@om;rsm; qHck =hJ uw,faemf om;wd@k wawG touf[m tar
tzd;k qdwk m om;wd@k rrSD tarhtouf[m om;wd@k twGuf ?
odcahJ yrJh ol@tpGr;f
atmifqef;qdkwm OD;acgi;f eJ@ud, k uf q kd ufxm;
ocifa,mufayg h ? vufrsm;pGmnDwl qef@xm;vd@k
&efou
l kd t&Sirf xm;
tarhaoG;wpuf ajrrc&atmif
om;wd@k pGr;f aqmif ae=uygw,ftar ?
armifarmifO;D (TRI)
(tara':atmifqef;pk=unfo@kd oH;k a&mifcs,f om; orD;rsm;rS trSww
f &)
auG@aumufwv hJ rf;
aoG@ajcmufcphJ rf;
rarhavmufrhJ terf;
pdwyf rf; vlyrf; avmu&J@{nfo h nfrsm;
b0vrf;udk '\eaA'eJ@ cGjJ crf;pdwjf zm pdwtf pmra=ur_rsm; taz: jyK
twW[m b0udyk ef;ykvkd xkqpf&if;
tqdyjf yif; ajrGwaumifvkd tem*wf aumif;uif[m
&ifxrJ mS yg;ysO;f axmifaeav&J@ ? aysm&f i$ jf cif; vrif;vnf;omr,f
aomurkew f ikd ;f vJ vmr,f — ?
wyfrufrr_ sm;aemuf
waumufaumufvu kd &f if; acwfa&pD;a=umif;rSm
'kueQ @J &if;ES;D rajymif;vJwhJ
emusn;f jcif; aw;csi;f txyfxyfqkd ajymif;vJjcif;awGe@J twl
'%f&ma0'emawG jynfEh u S f arwWmopPm w&m;[m
rSw
ld ufaewJh OD;aESmufe@J &Sm;yg;ypPn;f xuf &Sm;yg;csed rf mS
tem*wfukd ,H=k unfcsuf ar#mv f ifch surf sm;awmh
b,fvw kd nfaqmufrvJ —? aygaygoo D D ydik q
f ikd cf iG hf &Sw
d ,f — ?
atmifcdkifjrifh
(acwfwHwdkif;udk xdk;azgufxGufoGm; uAsmjrif;rsm;
uAsmpmtk y f r S )
tylrJhae (aevif;)
Luminary MagazineVolume 4,No.12 12
12
om;oHk;om;
ppfom;qdw k hJ om;u
jynfo&l J o
h m; jynft h iftm;aygh
ausmif;om;qdw k hJ om;u
jynfo&l J o
h m; jynft h iftm;aygh
bk&m;om;qdw k hJ om;u
jynfo&l J o
h m; jynft h iftm;aygh
0if;Edkif(Lin Po Yin)
13 Luminary MagazineVolume 4,No.12
13
_idrf;csrf;pGm jynfjrefrmodk h
b0wav#mufv;kH
aomufo;kH cJ&h wJh
,H=k unfra_ wG[m
0dik cf sKd csKd rS r[kwyf /J /
ig rh sujf rifuawmh
tdrf tjyefc&D;[m
=urf;w,fq&kd ifyJ
wkev f y_ af jcmufjcm;oGm;=ua&m//
at;av h h h
tJ'D txJrmS
ud,k rf ygzkd h }udK;pm;&if;
vlqw kd m
ud,
k fo h rdik ;f eJ u
h ,
kd f
ol oh rdik ;f eJ h olygvm;//
tndK
“v$waf wmfu,
kd pf m;vS,af wmf}uD;rsm;a&muf&v
dS myg+yD”
“u h h u aw;oGm;av;twdik ;f u”
XX
vGwfvyfa&;qdkvdk@ cifAsm;wdk@udk u|efawmf
ajymjy OD;r,f? vGwv f yfa&;qdw k ikd ;f ya'omyif ajru
rayguEf ikd b f ;l qdw k m cifAsm;wd@k ukd u|eaf wmf &Si;f cJh csiw f ,f?
bmjzpfvdk@vJ qdk&if cifAsm;wdk@ pdwfxJrSm
vGwv f yf a&; &awmhr,f qdv k @kd &S&d if pdwu f ;l u b,fvkd
pdwu f ;l jyovJ qd&k if ya'omyif}uD; csucf si;f ae@csi;f
ncsi;f ayguv f m =uawmhrvdk cifAsm;wd@k xif=uwJh olawG
rsm;=uw,f?
wcsKd ŒuvJyJ vGwv f yfa&;&+yD qd+k y;D awmh bmvkyf
csif ovJ qd k a wmh u|ef a wmf t&if w pf c gwk e f ; u
awG@cw hJ ,f?
Adv
k cf sKyaf tmifqef; *syefacwfwek ;f u *syefacwf Armhvw G v f yfa&;²²²
bk&m;pl;aph ArmhvGwfvyfa&; &wkef;u²²² tJ'Dwkef;u
ajymcJw h hJ qdvk @kd &&dS if vGwv f yfa&; &jyq D akd wmhum [oFmwe,fxrJ mS
u|eaf wmfawG@cw hJ ,f?
vGwv
f yfa&; w,f? [m²²² vGwv
bmawG@ovJ qdk&if vrf;ray:rSm aq;vSef;
f yfa&; &jyDuG qdjk yD;awmh vlwum
oGm;wJh vrf;ray:rSm xGujf yD; aq;awG vSe;f =uw,f?
'Dawmh um vrf;oGm;vrf;vm vkyw f o hJ al wG tawmf*G
usw,f? tJ'g vGwv f yfa&;r[kwb f ;l ?
vG w f v yf a &;qd k w J h t"d y ` m ,f u bmvJ ?
vGwv f yf a&; qdw k m[m ud, k w f pfO;D wpfa,muf aumif;
pm;zdk@ jzpfap/ wpfrsdK;vHk; aumif;pm;zdk@ jzpfap vkyfwJh
ae&mrSm tjcm; wpfO;D wpfa,muf&hJ tusKd ;udk rxdcu kd b
f J
tjcm;vlawG&hJ tusKd ;udk rxdcu kd b f eJ @J vGwv f w G v f yfvyf
ud, k w fh ;kd wuf r_twGuf vkyEf ikd w f m[m vGwv f yfa&;yJ?
Oyrm cifAsm; pD;yGm;jzpfxGef;atmifvkyfwJh
ae&m r,f taESmuft,Surf &Sad p&bl;? wjcm;vlawG&@J
tusdK;udk rxdvdk@&Sd&if taESmuft,Suf rjzpfap&bl;?
wd k i f ; jynf wjynf v H k ; &J @ tusd K ; ud k rxd c d k u f b l ; /
wjcm;vlawG&J@ tusdK;udk rxdcdkufbl;qdk&if cifAsm;
vGwv f w G vf yfvyf vkyEf ikd w f hJ tajctae&S&d r,f?
od@k aomfvnf;yJ olrsm;wum&J@ vGwv f yfa&;udk
Luminary MagazineVolume 4,No.12 18
18
XX
oGm;aESmuf ,Suw f hJ vGwv f yfa&;[m vGwv f yfa&; r[kwf
bl;? 'g[m &rf;um;r_r#omjzpfw,f?
'Dawmh vGwv f yfa&;qdw k hJ t"dyg` ,[ f m pnf;rJu h rf;rJh
oabmrsKd ;r[kwb f ;l ? pnf;eJ@urf;eJ@ oabmrsKd ;omjzpfw,f?
pnf;eJ@urf;eJ@&rdS o S mv#if vGwv f yfa&; qdw k mvnf;yJjzpfw,f?
ya'omyif ayguaf tmif qd&k if u|eaf wmfw@kd tvkyf
vkyrf S jzpfr,f qdw k m cifAsm;wd@k em;vnfapcsiw f ,f?
tJ'Dawmh vGwfvyfa&; &yif&jim;aomfvnf;
vGwv f yf a&; &wJt h cgr,f usa&mufvmr,fh wdik o f jl ynfom;
vltrsm; tm;vH;k &J@ wm0efawGukd u|eaf wmfw@kd rxrf;aqmif
csib f ;l qd&k if cifAsm;wd@k &wJh vGwv f yfa&;[m 'Duae@ &jyD;
reufjzefcg wjcm;vuf jyefygomG ;rSmyJ? “tjcm;vlawG&hJ tusKd ;udk
pum; cyf&dkif;&dkif; ajym&r,f qdk&if tawmhfudk rxdcu kd b
f eJ @J
=udK;pm; Edik rf S vkyEf ikd rf ²S ²² tawmhu f kd uke;f Edik rf S &ke;f Edik rf S tESpf vGwv f w G v f yfvyf
ESpq f ,favmuf &Sw d hJ tcgrmS awmfumusr,f?
'Dawmh u|efawmfwdk@u wu,fyJ oknu pjyD;
ud,
k w
fh ;kd wuf r_twGuf
tukev f ;kH jyefjyD;awmh tkwjf rpfcsjyD; tvkyf vky&f rSm qdak wmh vkyEf ikd wf m[m
tjcm;Edik if aH wGu ajcvSr;f wpfvrS ;f vSr;f &if tjcm; vGwv f yf vGwv f yfa&;yJ”
wJh Edik if aH wGu ajcvSr;f wpfvrS ;f vSr;f &if u|eaf wmfw@kd u
ajcvSr;f ig;vSr;f q,fvrS ;f vdu k v f rS ;f Edik rf ²S ²²
tJ'v D kd vdu k Ef ikd w
f hJ tcgusrS aemuf q,fEpS f tESpf
ESpq f ,fwefonf tm;jzihf tJvkd nDwl wef;wl jzpfomG ;r,f?
wef;wl nDwl rjzpforSs umvywfvHk; 'Dwdkif;jynf[m
vGwv f yf w,f qdak yr,hf [dv k @l jrif&wJh tcgrmS rsuEf mS csKd
aoG;&/ 'Dv@l jrif& wJt h cgrmS rsuEf mS csKd aoG;&eJ@ zmonfvkd
Edik if rH sKd ; jzpfaerSmyJ qdw k m cifAsm;wd@k ukd twdtvif; em;vnf
xm; apcsiw f ,f?
bmrSr&Sdao;awmh tJ'DvdkjzpfaerSmyJ? tJ'Dawmh
um u|efawmfwdk@ wcgwnf;udk wdkif;jynfrSm&SdwJholawG
pnf;pnf; vHkvHk;eJ@ &SdygrS zmonf oabmrsdK;/ EdkifiHrsdK;
rjzpfyaJ er,f?
AdkvfcsKyfatmifqef;
( Zlvdkif 13 &uf/ +rdK@awmfcef;r jynfol@tpnf;ta0;wGif ajym=um;
aom AdkvfcsKyfatmifqef; rdef@cGef; aumufE_wfcsuf)
19 Luminary MagazineVolume 4,No.12
19
Zefe0g&D 22 &uf OD;oef ah rG;ae t
h rSww
f &
X X urBm@ausmif;q&m=uD;
OD;oef h
touf 102ESpfajrmuf
arG;ae@
armuQynma&;rS ul;,laz:jyygonf
(ESpf 60 u pmrSww
f rf;)
AdkvfcsLyf.
&ifaoG;rsm;
c&D;onft,f'w
D m
vGwv
f yfa&;
ajz&Si;f zd@k ta&;w}uD; vdt k yfaewm pwJh
vuf&rdS mS a&m tem*wfrmS yg wdik ;f jynfukd
xdcu kd af pr,fh udp&P yfawGuvnf; trsm;
}uD;?
xdev f if; ESpfpOfESpfwdkif; t*FvdyfESpfopf
ul;+yDqw kd meJ@ ‘[ufy;D e,l;,D;,m;’ vd@k
atmfz@kd oal wGa&m/ vGwv f yfa&;ae@ ESpyf wf
vnfudk apmifhpm;aeolawGyg jrefrmjynf
tES@H rmS &Sad eygw,f? taemufwikd ;f jyuQ'ed f
&JŒ ESpo f pfu;l udk }udKqdw k t hJ pOftvm w
jznf; jznf;us,fjyef@vmwm bma=umifh
vJv@kd pdw0f ifpm;olawGvnf; &Sad eygw,f?
jzwfausmcf &hJ wJh ESpaf [mif;awGu pdwcf sr;f omp&m/ auseyfp&m enf;yg;aevd@k vmr,fEh pS o f pfrmS
aumif;rGeyf gapa=umif; ar#mv f if}h udKqd=k uwmyJ jzpfvrd rhf ,fv@kd ,lqrdygw,f?
wu,fwrf; wdkif;jynf&JŒ acwftajctae aumif;rGef+idrf;csrf;r,fqdk&if ESpfopful;
tcgor,u usaemfw@kd wdik ;f jynftwGuf tifrwef r*Fvm =uufoa&&Srd mS jzpfygw,f? ESpo f pfu;l
ae@eJ@ vGwv f yfa&;ae@u qufwu kd q f okd vdjk zpfawmh vGwv f yfjcif;eJ@ ar#mv f ifah ysm&f i$ jf cif;awGu
w+yKd ifwnf;cHpm;&ovdk jzpfrmS yg? tckawmh tJ'gawGu pdwu f ;l tdyrf ufawGxrJ mS yJ &SEd ikd rf ,fxifyg&ŒJ ?
wu,fawmh vGwv f yfa&;ae@&JŒ tESpo f m&[m oufqikd &f mwdik ;f jynfrmS rSw D if;aexdik f
Luminary MagazineVolume 4,No.12 28
28
oltaygi;f eJ@ oufqikd o f vd/k &&Sw
d hJ tusK;d pD;yGm;qdw k mawGuvnf; tm;vH;k twGuf jzpf&ygr,f?
aumif;usK;d aumif;arG cHpm;&&ifvnf; twlw/l qd;k arGukd cHpm;&r,fq&kd ifvnf; twlwl r#a0cHpm;&zd@k
vdyk gw,f? wcsK@d awG aumif;pm;zd@k wcsK@d u ('grrS [kw)f trsm;u qd;k 0g;wJt h wd'u k Q cHpm;ae&r,fq&dk if
rw&m;ygbl;? vGwfvyfcGifh/ vkyfydkifcGifh/ tusKd;pD;yGm; tm;vHk; omwlnDr#jzpfzdk@vdkygw,f?
vGwfvyfa&;qdkwmuvnf; jynfoltm;vHk; wu,fwrf; vGwfvyfrS vGwfvyfa&;&w,fvdk@
ajymEdik rf mS jzpfygw,f? 'ga=umifh rlv vGwv f yfa&;&&Spd Ofu t"dym` ,fowfrw S cf su/f tESpo f m&awGukd
jyefvnf&mS azG=unfrh yd gw,f?
jrefrmjynf&ŒJ vGwv f yfa&;[m b,foal wGtwGuf jzpfw,fqw kd mudk 1948 ckEpS f Zefe0g&v D
(4) &uf vGwv f yfa&;ae@u a=unmcJw h hJ vGwv f yfa&;a=unmpmwrf;rSm -
“igwdk@onf wpfrsKd; wpfbmom wpdwfwa'o. aumif;usKd;csrf;omudk rvdkvm;/
ausmom; &ifom; olum; igum; cGjJ cm;jcif;udk tvdrk &S?d jrpfacsmif;oDwm ork'&N mawmifwef;
wd k @ jzif h u rB m h " rR w m obm0tyd k i f ; tjcm; xif & S m ;pG m owf r S w f t yf a om &mZ0if & S n f a 0;
a&S;ya0o%DrSpI ,ckxufwdkif jrefrmEdkifiHom;[k orkwftyfol wdkif;&if;om;taygif;wdk@
ZmwdcsufaºuG aexdkif=u&m jrefrmEdkifiHawmf w0Sef;udk waoG;wom;wnf;[laom }uKd;xl;/
tvdt k avsmuf obm0taxmuftyHjh zifo h mv#if jzpfay:tyfaom apwemwnf;[laom }udK;xl;/
wpd w f w 0rf ; wnf ; [l a om }ud K ;xl ; T}ud K ;oH k ; yg;jzif h urB m qH k ; wd k i f +rJ c k d i f w nf w H h a tmif
&pfywfz@JG pnf;tyfaom jynfaxmifpt k jzpfukd vufqyk v f ufuikd f igw@kd tydik &f av+y?D ” vd@k twdtvif;
azmfjyxm;ygw,f? 'DtcsufawGeJ@ 'Duae@jrifawG@ae&wJh taetxm;udk ,SOfwGJoHk;oyf
=unfhr,fqdk&ifawmh vGwfvyfa&;&JŒ tESpfom& b,fa&GŒb,fr# usefaeao;w,fqdkwm
rSe;f qEdik rf mS jzpfygw,f?
wdik ;f jynf&ŒJ tcsKyt f jcmtm%m/ o,HZmw pwJh tarGtESpaf wGua&m b,foal wGtwGuf
jzpfygovJ? 'gukd vGwv f yfa&;a=unmpmwrf;rSm tckvkd twdtvif; azmfjyxm;ygw,f?
“igw@kd Edik if aH wmf}uD;onf rnfow l pfO;D wpfa,muf wpfz@JG wpfoif;. tarGtESprf [kw/f
rnfow l pfO;D wpfa,muf wpfz@JG wpfoif;. yk*v ~ ud tydik yf pPn;f r[kw/f rnfow l pfO;D wpfa,muf
wpfz@JG wpfoif;u csKyfuikd f tEdik o f rd ;f ,l tusK;d cHpm;tyfaom Edik if rH [kw/f twdwu f mv uvnf;
aumif;/ ,ck rsuaf rSmufwiG v f nf;aumif;/ aemifvmvwW@H aom tem*wfumvY vnf;aumif;
igwdk@jynfaxmifpk}uD; twGif;Y rSDwif;aexdkif=uaom }uD;i,fa0;eD; usm;r rjcm; opPm
awmfcEH ikd if o H m;[loa&GŒwd@k . tarGtESpf tydik yf pPn;f tusK;d cHpm;&mjzpfonf[al om vl@bmom
vl@w&m;ESit hf nD urBmOD;umv vlw@kd . yxr pnf;&H;k r_Y vltaygi;f wd@k . oabmqENt& vlt0Se;f .
tusK;d udk aumif;pGm&Guaf qmifEikd t f ahH om yk*K~ v d uf kd a&G;aumufI orRw wifajr‡muf =uaom
razmufrjyef rpGef;r+id yuwdoef@&Sif;jzLpifaom rlv vl@0g'ESifhavsmfpGm pnf;urf; Oya'
aocsmxif & S m ;pG m yd k i f ; jcm;owf r S w f w l n D a omw&m;/ wl n D a omtcG i f h t a&;/ wl n D a om
tqift h wef;tm;jzifh urBmt&Snw f nfprd ahf omiSm vltaygi;f wd@k . qENomv#if t"dujzpfaom
orRwjrefrmEdik if w H nf;[laom jrwfaomtjzpfukd vufqyk v f ufuikd f igw@kd tydik &f +yD?”
29 Luminary MagazineVolume 4,No.12
29
'Dvdkazmfjyxm;wJhtjyif “igwdk@onf vGwfvyfaomEdkifiH jzpfonfESifhtnD urBmh
vGwv f yfaom Edik if t H aygi;f wd@k w&m;ojzifu h siahf qmiftyfaom usi0hf wfukd apmifah &Smufusihf
aqmifrnf” vd@k vnf; tkypf ;kd olawG tkycf sKyf&r,fh tajccHusi0hf wfukd azmfjyxm;ygw,f?
vGwv f yfa&;&vd@k 63 ESpf =umjrifw h hJ ,ae@umvrSm wdik ;f jynf&ŒJ zG@H +zdK;r_/ wpfO;D csi;f &&Sw d hJ
vkyyf ikd cf iG hf tcGithf a&;/ r+ird ;f Edik af o;wJh jynfwiG ;f ppf/ tkypf ;kd olawG&ŒJ tkycf sKyfy/kH tkycf sKyfa&; Oya'jyKa&;
w&m;pD & if a &; pwJ h r¾d K if a wG r S m vG w f v yf r #wr_ twd k i f ; twm/ tk y f c sKyf o l e J @ vl x k & J Œ
tjyeftvSex f ed ;f csKyfEikd rf _ pojzifh tcsuaf ygi;f rsm;pGmudk a0zefqef;ppf&if; 1948 ckEpS f Zefe0g&v D
(4) &ufae@u &&Scd w hJ hJ vGwv f yfa&;&JŒ tESpof m& b,favmufuseaf o;ovJ/ b,favmuf jynfph o kH vJ/
bmawGrmS ;,Gi;f aeovJqw kd m oH;k oyf&rSm jzpfygw,f? vGwv f yfa&;u jynfojl ynfom;tm;vH;k eJ@
ouf q d k i f o vd k rvG w f a jrmuf a o;wJ h wd k i f ; jynf u d k vG w f a jrmuf a tmif } ud K ;yrf ; zd k @ uvnf ;
jynfow l &yfv;kH &JŒ wm0efjzpfygw,f?
vGwv f yfa&;a=unmpmwrf; qdw k moufqikd &f mwdik ;f jynf&ŒJ rl0g'eJ@ tajccHjyÏmef;csurf sm;
jzpfygw,f? 'Da=unmpmwrf;yg tcsuftvufawGeJ@ rnDnGwfwJh umvywfvHk; wdkif;jynf&JŒ
vGwv f yfa&;[m rvGwrf vyf vGwv f yfa&;awGom jzpfaerSm rvGrJ aoGygy?J ?
xdev
f if;
26/12/2010
jynfya&muf jrefrmjynfoal wG
OD;0if;wif
taemufuw kd Jh arSsmf⇔
ta&S hudk avSsmufygvdk h a':atmifqef;pk-unf
bmomjyefol ... Zm0g&D (r,f&Dvef;)
Zefe0g&D 6 / 2011
NNN
vGefcJhwJh 2010 Edk0ifbmvtwGif; aetdrftus,fcsKyfrS jyefvnfvGwfajrmufvmcJhwJh
jrefrmh'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf u aetdrftus,fcsKyfa=umifh (13) ESpf=um
ysufuGufcJhwJh jrefrmjynfrSay;pm (Letters from Burma) aqmif;yg;tcef;u¾udk rdkifeDcsd
(Mainichi) *syefowif;pm ay;pmu¾rSm vpOfyr kH eS f jyefvnfa&;yd@k omG ;r,fv@kd ajymqdv
k u
kd yf gw,f?
a':atmifqef;pk=unf 'DZifbmvu a&;yd@k cw hJ hJ yxrOD;qH;k aqmif;yg;udk 2011 Zefe0g&v D 1 &ufae@rmS
rdkifeDcsd owif;pmrSm azmfjycJhygw,f? rdk;rc pmcspfolrsm;twGuf qDavsmfovdk jrefrmbmom
jyefqadk y;vdu
k yf gw,f?
The beginning of the year is a time for renewal, reinvigoration, resolutions and
remembrance of things past.
ESpo f pfqw
kd m jyefvnfpwifjcif;/ cGet
f m;opfawG jznfq
h nf;jcif;/ qH;k jzwfcsuf (oHEXMd mef)
awGcsjcif; eJ@ twdwu f mv ta=umif;t&mawGukd jyefvnfwrf;w=uwJh tcsed u f mvjzpfygw,f?
I look back on 2010 and find that parts of the year were so little memorable as
to have disappeared wholly into the lost wastes of time. How did I spend the first day of
2010´ I cannot remember.
usr jzwfoef;cJwh hJ 2010 ESpu f mvudk jyef=unfv h u
kd af wmh bmrStusK;d r&Sd tv[\
ukeq
f ;kH oGm;wmuvGvJ @kd rarhEikd pf &m vGr;f p&mqdk tenf;i,favmufyJ awG@&w,f? 2010 &J @
yxrae@ukd b,fvjkd zwfoef;cJw h ,fqw kd mudk usr rrSwrf ad wmhb;l ?
I can say, however, that it could not have been comfortable² Renovations to my
house had been started in December 2009 and stopped a few weeks later by order of
the municipal authorities.
'gayrJh usrajymEdik w
f muawmh tawmfav; pdwo f ufawmifo h ufom rjzpfcw hJ hJ ESpw
f ESpf
jzpfw,f? usr&J @ aetdru f kd 2009 'DZifbmrSm jyefvnfjyifqifz@kd pwifcw
hJ ,f? 'gayrJh &ufowWywf
tenf;i,ft=umrSm +rdK @awmfpnfyif tkyfcsKyfa&;tm%mydkifu &yfqdkif;zdk@ trdef@xkwfjyefcJhvdk@
&yfem;cJ&h w,f?
While my lawyers worked to get the order reversed, I spent several months
living in the midst of cardboard boxes, thick woven blankets wrapped around unidenti-
31 Luminary MagazineVolume 4,No.12
31
fiable objects, assorted suitcases and leaning towers of books.
usr&J @ a&S @aeawG wm;jrpftrde@f udk jyefvnfjyifqifz@kd }udK;yrf;vkyaf qmifae=ucsed rf mS
usrrSmawmh puULuwfxjl ym;awG/ bmawGreS rf odwhJ apmif=urf;xlawGe@J ywftyk x f m;wJh ypPn;f awG/
c&D;aqmiftwd rf sK;d pHak wG eJ@ ,dr;f ,dik af ewJh pmtkypf ifawG=um;xJrmS vaygi;f rsm;pGm aexdik cf &hJ w,f?
Looking up from my bed˜ which was wedged between a high bookshelf, odd
tables and a number of lumpy bundles, I had a good view of a peeling chunk of ceiling
that afforded me many moments of contemplation on the nature of decrepitude and
decay.
pmtkyfpif}uD;wpif/ t&G,frwl pm;yGJcHkawG eJ@ z&dkz&J txkyftydk;awG=um;rSm &SdaewJh
td y f , may:uae =unf h v d k u f & if tcsyf v k d u f tvd y f v d k u f u G m usaewJ h rsuf E S m =uuf u d k
aumif;aumif;jrif&w,f? tJ'gujkd rifawG@+yD; usrtaeeJ@ tdrk if;ysuq f ;D jcif; eJ@ ,d,
k iG ;f ysuq
f ;D jcif;
w&m;oabmudk qifjcif=unf&h _ Edik cf w hJ ,f?
While the weather was cool, the jam-packed room seemed cozy, and the urban
jungle camp-style of existence could be seen as something of an adventure. As the
weather got hotter and hotter, however, the romance wore off, particularly as the scaf-
folding that had been erected against the outside walls was in such a position that the
windows of the bedroom could not be opened and large parts of the night were passed
in sleepless swelter. I did not feel in the best of health.
at;jrwJh &moDcsed rf mS &_yaf xG;aewJt
h cef;u aEG;aEG;axG;axG; &So d vdk qef;opfwhJ +rdK@jy
awmpcef;av;wckvdk jzpfaeayr,fh &moDOwk wjznf;jznf; yljyif;vmwmeJ@trSs pdwful;
,Of=unfEl;p&mav;awGvnf; aysmufuG,foGm;cJhw,f? txl;ojzifh tcef;tjyifzufuae
jywif;ayguaf wGukd uef@ydwx f m;wJh jirf;awGa=umifh tcef;jywif;ayguaf wGukd zGiv hf @kd r&wma=umifh
usrtzd@k ylavmiftu kd pf yfaewJh tcef;xJrmS tdyrf &wJn
h aygi;f rsm;pGmudk jzwfoef;cJ&h w,f? usrtzd@k
tawmfav; ruse;f rrm jzpfc&hJ w,f?
The first quarter of 2010 was not just a period of physical discomfort, it was
also one of intense mental activity. My lawyers would visit me on occasion to discuss
the appeal that we had lodged against the sentence that had been meted out to me at
the Insein Jail court the previous year. I found the whole legal process fascinating and
learnt much from my highly e»perienced and able lawyers.
2010 tapmydik ;f av;vuawmh tawmfav; pdwaf &mud, k yf g oufawmifo h ufom r&S/d
yifyrf;qif;&J jzpfcJh&wJhtcsdefumv jzpfw,f? usr&J@ a&S @aersm; tcgtcGifhoifhovdk usrudk
vma&mufawG@=u+yD; +yD;cJhwJhESpfu tif;pdeftusOf;axmifw&m;&Hk;u usrtay: csrSwfxm;wJh
jypf'%fawGudk uef@uGuf/ t,lcHwif avSsmufv$Jvkyfaqmifaer_awGudk aqG;aEG;&Sif;vif;
ajymqkd=uw,f? tawG@t}uHKrsm; 0g&ifhorm&ifh/ t&nftcsif;jynfh0=uwJh usra&S @aersm;qDrS
w&m;Oya' vkyx f ;kH vkyef nf;rsm;/ Oya'a&;&m vkyif ef;pOfrsm;udk avhvmod&cdS w
hJ ,f?
I felt immense pride in them and in the Legal Committee of the National League
for Democracy (NLD) that had been working hard since 1995 to uphold the rule of law and
to defend the rights of prisoners of conscience in our country. As one of the lawyers '
Luminary MagazineVolume 4,No.12 32
32
U Nyan Win' was a member of the Executive Committee of the NLD, I also learnt much of
what was happening in the political world outside my house and was able to participate
to some e»tent in the decision making process of the party.
1995 ckEpS uf wnf;u w&m;Oya' pd;k rd;k a&;/ Edik if aH &;tusO;f om;rsm;&J@ &ydik cf iG rhf sm;twGuf
rem;rae }udK;yrf;aqmif&u G cf =hJ uwJh a&S @ae}uD;rsm;eJ@ trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf Oya'a&;&m
aumfrwDw@dk &J @ vkyaf qmifaer_awGukd usrtaeeJ@ txl;*k%, f al erdygw,f? a&S @ae}uD;rsm;teuf
trsKd ; om;'D r d k u a&pD A[d k t vk y f t r_ a qmif aumf r wD w OD ; jzpf w J h OD ; Om%f 0 if ; rS wqif h
jyifyEdik if aH &;qdik &f m tajctae tjzpftysuf tajymif;tvJrsm; avhvmEdik cf o hJ vd/k (teft,fv'f )D
ygwD&J @ vkyfief;ydkif;qkdif&m qHk;jzwfcsufrsm;twGufvnf; txdkuftavsmuf 0ifa&mufqHk;jzwf
Edik cf w
hJ ,f?
This, in a year crucial to the political scene in Burma, posed intellectual chal-
lenges which, for me, were of far greater importance than health considerations.
jrefrmhEdkifiHa&;twGuf txl;ta&;}uD;wJh ESpfumvjzpfaewma=umifh usrtzdk@
usef;rma&;qdkif&mxuf rsm;pGmydkta&;}uD;wJh todOm%fynmydkif;qdkif&m pdrfac:r_rsm;vdk@
ajym&ygvrd rhf ,f?
Around the time of the Burmese New Year that falls in mid-April, the court
decreed that the renovations to my house could be continued. Overnight, what had
been an enclosure cut off from the sounds and movements of the world outside be-
came a place of constant noise and action as workmen swarmed all over the place.
{+yDvv,f jrefrmhEpS o f pfu;l csed u
f mvrSm w&m;&H;k awmfu usr&J@ tdruf kd qufvuf
jyifqifz@kd cGijhf yK trde@f csvu f ,f? aemufw&ufrmS yJ jyifyurBm toHvy_ &f mS ;r_awG uif;uGm+yD;
kd w
wdwq f wd af ewJah e&m[m &kwjf cnf; qlqn l n
H H jzpfvm+yD; tvkyo
f rm;awG oGm;vm v_y&f mS ;r_
awGe@J &_yaf xG;vmcJw h ,f?
There was so much to be done. A major project was repairs to the roof. For
some years I had spent the monsoon months moving my bed, bowls, basins and
buckets around my bedroom like pieces in an intricate game of chess, trying to catch
the leaks and to prevent the mattress (and myself, if I happened to be on it) from getting
soaked. Now that the roof would be made sound. I could look forward to the next rains
with equanimity. In Burmese, a sound roof is a metaphor for security, a reflection of the
notion that if all was well at the very top, all would be well throughout an edifice.
jyifp&mvkypf &mawG wyHw k yif}uD; use&f ydS gao;w,f? t"du jyif&rSmuawmh tdraf cgirf ;kd
jzpfw,f? ESpaf ygi;f rsm;pGm rd;k wGi;f umv rd;k &Gmcsed q
f kd acgirf ;kd u ,ku
d svmwJh rk;d a&rpdak tmif tdy,
f mudk
[dak &$ @'Da&$ @/ yef;uefZvHak wG/ a&yH;k awGe@J tcef;jynfh a&cHxm;vdu k &f wm ppfw&k ifupm;uGuf
csxm;ovdk jzpfaeawmhw,f? tckawmh trd;k vHzk @kd vky&f ygr,f? 'grS aemufw}udrf rd;k &Gmvm&if
pdwfat;vufat;eJ@ aeEdkifvdrfhr,f? jrefrmpum;rSmawmh acgifvHkrS (pdwfcs)vHk+cHKw,fvdk@
ajymqd, k =kH unf=uw,f? qkv d &dk ifu txufacgi;f xdyu f vH+k cHKpdwcf s&rS atmufajcydik ;f wav#muf
(taqmuftOD;wckv;kH ) aumif;rGerf ,fqw kd hJ oabmjzpfw,f?
33 Luminary MagazineVolume 4,No.12
33
The repairs and renovations meant there would be greater physical conve-
nience and comfort in the future. But much more important than the material consider-
ations were the human contacts that were made possible. Every day for about five
months (the work on the house went on from April to September with a break of three
weeks in-between), I was able to acquaint myself with the lives and concerns of our
workmen, to acquire a better understanding of the difficulties with which the labor
force of our country had to cope and to get a clearer idea of their hopes and aspirations.
jyifqifjcif;/ jyefvnfjyKjyif rGr;f rHwnfaqmufjcif;qdw k m a&S @vmr,ft h em*wftwGuf
&kyyf ikd ;f qdik &f m tqifajy oufawmifo h ufom jzpfapzd@k yg? 'gayrJh 'gawGxuf ydt k a&;}uD;wmu
&ky0f wˆKydik ;f qkid &f m ajymif;vJrx _ uf vlawGe@J xdawG@qufqEH ikd rf j_ zpfw,f? tdrjf yifaewJh tcsed uf mv
ig;vtwGi;f (oH;k ywfem;csed u f vGvJ @kd {+yDv rS pufwifbmvtxd) ae@pOfqo kd vdk tvkyo f rm;/
vuform;awGeJ@ awG@xdpum;ajymcGifh&+yD; usrwdk@EdkifiH&J@ tvkyform;vlwef;pm;awG&J@
b0tcuftcJ/ arSsmv f ifch suaf wG/ vdt
k ifqENawGukd uGuu f uG uf iG ;f uGi;f =um;od em;vnfc&hJ w,f?
Another consequence of the renovation project was frequent discussions
with the Special Branch and other forces responsible for the security of the premises.
The bringing in of men and materials had to be negotiated on an almost daily basis, and
we found that obstacles could be smoothed out with reasoning and flexibility on both
sides.
tdrjf yefvnfjyifqifvyk uf ikd jf cif;rS wjcm;&&Sw
d hJ tusK;d &vm'fuawmh txl;vH+k cHKa&;tzG@J e@J
tdrfw0dkuf vHk+cHKa&; wm0ef,lxm;wJh wyfzGJ@awGeJ@ r=umc% aqG;aEG;pum; ajymqdkcGifh&cJhwm
jzpfw,f? ae@pOfqo kd vdk tvkyo
f rm;awG/ tvkyyf pPn;f awG toGi;f txkwf &,lz@kd udpaP wGtwGuf
ajymqdkaqG;aEG;cJh&w,f? 'DvkdyJ tcuftcJ twm;tqD;awGudk ESpfOD;ESpfzuf ajyajyvnfvnf
tusK;d ta=umif;/ twk;d tavSsmv h yk +f yD; ajz&Si;f ausmvf m$ Edik w
f mudk usrwd@k awG@&Scd w
hJ ,f?
2010 was a year that brought many improvements to my house, but what it
brought to our country, which is the home of all our people, is a much more serious tale,
to be told another time.
2010 rSm usraexdik wf thJ rd u
f awmh tawmfav; wk;d wufaumif;rGev f mcJw
h ,f? 'gayrJh
jynfojl ynfom;awG aexkid af ewJh jrefrmjynftrd }f uD;twGuf bmawGjyKjyifajymif;vJEikd cf o
hJ vJv@kd
ar;p&m&Sdw,f? 'Dta=umif;t&mu tav;teuf ta&;}uD;wJhudpPjzpfvdk@ aemufw}udrfrS
ajymygr,f?
I would like to end this, the first article I have written since my release, by
expressing my deep appreciation of the support and friendship the Mainichi Shimbun
has given me over two decades and by sharing with its readership an extract from a
poem that had a special significance for my late husband and that I cherish for its abiding
wisdom:
usrvGwaf jrmufvm+yD;aemuf yxrOD;qH;k a&;om;cJw h hJ 'Daqmif;yg;udk ESpaf ygi;f ESpq
f ,f
(q,fpEk pS f ESppf )k ausmf axmufcyH yhH ;kd cJw
h hJ rdwaf qG rdik ef cD sD &Sib
f eG f owif;pm}uD;udk av;av;eufeuf
aus;Zl;wifa=umif;ajym=um;&if 'Daqmif;yg;udk tqH;k owfvykd gw,f? aemuf+yD; pmzwforl sm;udk
uG,vf eG of mG ;+yD;jzpfwhJ usrcifyeG ;f onftwGuf txl;av;euf t"dyg` ,&f cdS +hJ yD; usrud, k w
f ikd v
f nf;
Luminary MagazineVolume 4,No.12 34
34
wjrwfwEd;k }udKufEpS o
f ufwhJ todOm%f qifjcifw&m;ay;wJh uAsmwyk'&f @J aumufEw
k cf suu
f kd
rSsa0vdu
k yf gw,f?
...yesterday is but a dream,
And tomorrow is only a vision;
But today, well lived,
Makes every yesterday a dream of happiness,
And every tomorrow a vision of hope.
Look well, therefore, to this day.
from The Salutation to the Dawn based on a Vedic Hymn.
rae@uqdw k m bmrSr[kww f hJ tdyrf ufwck
reufjzefqw dk m tawG;tjrif wckoufouf
'gayrJh 'Dae@rSm aumif;rGepf mG &Sio f ef=u&r,f
rae@wkid ;f udk aysm&f i$ pf &mtdyrf ufawGtjzpf zefw;D =u+yD;
reufjzefwikd ;f udk arSsmv f ifjh cif;awGe@J yJ xm;vdu k =f u
'ga=umifrh @kd 'Dae@udak wmh aumif;pGmxde;f odr;f &Sio f ef=u&r,f?
at'D 600-1200 &mpktwGi;f xif&mS ;cJw h hJ tdE, Nd uAsmpmqd}k uD; umvD'gp (Kalidasa 600 - 1200
AD) &J @ tm&k%O f ;D udk }udKqdEk w
_ q f ufvu dk jf cif;//
Source: http://mdn.mainichi.jp/mdnnews/news/
a':atmifqef;pk-unf
20110101p2a00m0na001000c.html
bmomjyefol ... Zm0g&D (r,f&Dvef;)
atmifjrifr+
ydkufqHcsrf;omwdkif; pdwfcsrf;omwmr[kwfbl;? avmurSm pdwfcsrf;omzdkhu ta&juD;qHk;
jzpfw,f? ydu k q f q H w
kd m raumif;r_reS o f r#&hJ a&aomifjrpfjzpfw,fqw kd hJ "rRuxduavoHrsKd ;eJh vli,fawGukd
w&m;rjycsib f ;l ? w&m;qdw k m jywdik ;f &wmrsKd ; r[kwyf gb;l ? ud, k w
f ikd f 'kuu Q akd wG@rS aemifw&jyD; ud,k w f ikd u
f
vdkvdkvm;vm;vdkuf&SmrS awG@ekdif/ &ekdifwmrsdK; jzpfygw,f?
vli,fawGudk ajymcsifwmu olwdk@tjrifrSm;aewJh “atmifjrifr_” ta=umif;jzpfygw,f?
“atmifjrifr_” qdkwmudk b0&Jh&nfrSef;csufjuD; wpfcktjzpf oabmxm;aejuwm tjrifrSm;aevdk@yg?
avmurSm atmifjrifr&_ zdhk rcufygb;l ? emrnfjuD;zd@k rcufygb;l ? tdpk rmbifvm'ifvnf; emrnfjuD;ygw,f?
a*smhbk&Sfvnf; emrnfjuD;ygw,f? tDr,fvf'grm;udk@pfvnf; emrnfjuD;ygw,f? armfeDumvl0ifpuD;vnf;
emrnfjuD;ygw,f?
emrnfausmfwdkif; atmifjrifr_&w,fvdk@rqdkekdifbl;? b,fvdkae&mrSm emrnfjuD;wmvJ/
b,fvdkenf;eJ@ emrnfjuD;wmvJqdkwmu ta&;juD;wmjzpfw,f? tdkprmbifvm'ifudk 9§11 qdkwJh
&ufpufjurf;jukwfwJh vkyf&yfjuD;ajumifh urBmuodvm&wmjzpfw,f? tar&dueforRw a*smhbk&Sfvnf;
tmz*efepPwefudk 0ifwdkufwJhudpPeJh tD&wfudk0ifwdkufwJh udpPajumifh emrnfjuD; vmwmjzpfw,f? olh&Jh
orRwoufwrf; 'kwd,tjudrfa&mufwJhtxd tar&duefjynfwGif;a&;rSm jynfoljynfom;rsm;&Jh
vkHjcHkr_wdk;wufatmif/ ynma&;/ usef;rma&; tqifhjrifhvmatmif/ tcGeftwkyfawG avsmhyg;oGm;atmif
tvkyv f ufrehJ e_ ;f awG usqif;oGm;atmif aqmif&u G ef idk cf w
hJ m/ taumiftxnfe@J vufqyk v f ufuikd f jyekid w
f m
wpfckrSr&SdcJhbl;? vlxpk ed 0f if;
35 Luminary MagazineVolume 4,No.12
35
2011 t0if
pD;yGm;a&;aMunmpmwrf;eJ .h ...
tp&So
d jzifh
OD;0if;wifeJ h ar;cGef;rsm;
Zefe0g&D 6 / 2011
'DwywfrmS vGwv f yfa&;ae@ tjyD;rSyJ q&meJ@ awG@jzpfw,f? q&mOD;0if;wife@J qufvufjyD;
ar;jzpfwmawGuawmh tifet f ,f'u D xkw k jf yefwhJ vGwvf yfa&;ae@ pD;yGm;a&;qdik &f m a=unmpmwrf;/
2010 a&G;aumufy0JG if Edik if aH &;ygwaD wG&hJ 2011 v$waf wmfo@kd t0if tvm;tvmawGe@J ppftyk pf &k hJ
&yfwnfra_ wGtay:rSm q&mhoabmxm;udk t"duxm; ar;jref;jzpfygw,f?
q&ma& uGe, f ufawGu wl&m/ oef&m zG@J =uw,f? rdwaf qGawG zG@J vm=uwJh ta=umif;
ajymcJw h ,f? tckr=umao;cifuyJ tm;enf;olawGukd ulnu D muG,af y;zd@k a&S@aeuGe, f uftzG@J awG
jzpfvmwmudkawG@&w,f? tckk vlr_a&;uGef,ufawG/ EdkifiHa&;uGef,ufawG ta=umif; ajymqdk
wdkifyifae=ucsdefrSmyJ q&mwdk@ tifeft,f'Du vGwfvyfa&;ae@ a=unmpmwrf;xkkwfjyefw,f?
Edik if &H @J pD;yGma&;eJ@ ywfoufjyD; trsm;u pdw0f ifpm;wJh rl0g'awG oabmxm;awG xkwjf yefw,f?
Edik if aH &;eJ@ pD;yGm;a&;[m cGjJ cm;vd@k r&bl;? rSeu f efwhJ Edik if aH &;vrf;pOf&rdS S pD;yGm;a&;wd;k wufr,f?
pD;yGm;a&;vkyk if ef;pOfawG rSeu f efro S mv#if trsm;jynfoel @J wdik ;f jynfom,mr,fv@kd ajymoGm;ygw,f?
wdik ;f jynfp;D yGm;a&;eJ@ ywfoufwhJ oabmxm;awG xkw k jf yefwmeJ@ qef&iS ef @J bmqdik v f @kd vJ q&m?
qef&iS u
f kd qef@usiw f hJ tiftm;pkak wGu [d;k wkek ;f uwnf;u &Scd w hJ ,f? jynfwiG ;f rSmaum/
jynfyrSmvnf; &Sad ew,f? tckt k csed rf mS toHawG jyefxu G v f mw,f? 2010 ckEk pS f a&G;aumufyJG
0ifwo hJ al wG/ ygwaD wG/ tckk v$waf wmfuk d 0ef;&Hr,fo h al wG ygwaD wGu qef&iS u f k d qef@usiw f hJ ta=umif;
udk ppftpk;dk &bufu vdu k jf y;D awmh ajymvm=uw,f? ppftpk;dk &&J@ }uzhH @HG ygwD eJ@ rdwaf qGz@JG z@k d / axmufcrH u _ kd
&,lz@kd }udK;pm;vmwmvd@k jrifw,f? 'grsL;d vkyk &f if Politcal space &vmr,fv@kd ar#mv f ifah ewkek ;f yJ
qdw k hJ v_y&f mS ;r_y?J
ajym&vdk@&Sd&if tJ'D qef&Sifqef@usifa&;tkkyfpkawGu olwdk@&Jhwdkif;&if;om;awG/
Edk ifiHa&;tiftm;pkkawGudk 'D 2010 a&G;aumufyGJwdk @ tckkay:vmr,fh v$wfawmfwdk @xJudk
[d;k wkek ;f uwnf;u armif;oGi;f cJ=h uwm jzpfw,f? olw@kd awGu t"dutkyk pf ak wGjzpfw,f? olw@kd awGu
tm;ay;r_awG/ axmufyrhH a_ wG vkyk cf w hJ ,f? 'ga=umifh tcktcsed rf mS vnf; tJonf qef&iS q f ef@usiaf &;
tkyk pf ak wG[m v$waf wmfEikd if aH &;eJ@ qufvufjyD;awmh qef&iS u f kd qef@usizf @kd qufvyk =f ur,fqw kd m
xif&mS ;vmw,f?
Luminary MagazineVolume 4,No.12 36
36
tckv k kd 2011 ESpo f pf vGwv f yfa&;ae@vkd tcrf;tem;awGu tpjyKjy;D awmh tife'f t D ufzw f @kd v@kd
OD;okka0wdk@vdk tiftm;pkkawGu tJonfqef&Sifqef@usifa&;oabmxm;awG xkkwfjyefvmwmudk
awG@ae&jyD jzpfw,f?
'ga=umifh usaemfw@kd uvnf; qef&iS ef @J ywfouf+yD; &yfwnfcsuaf wGukd xyfr&H iS ;f vif;r_awG
vkyv f m&wm jzpfw,f? usaemfw@kd u a':atmifqef;pk=k unf ud, k wf ikd u
f vnf; xkw k af zmfajymqdck +hJ y;D
jzpfygw,f? jynfov l x l uk kd wu,fepfemxdcu kd w
f ,f qdv k @kd &S&d if jyefvnf pOf;pm;zd@k vdv k rd rhf ,fv@kd
ajymw,f? aemuf axmufjywJh tcsuu f awmh 'Dqef&iS af wGu wzufowfjzpfay:vmwm r[kw k b f ;l ?
ppftpkkd;&&J@ vl@tcGifhta&;csLd;azmufr_awG/ 'Drdkua&pDa&;udk zdESdyfr_awGa=umifh jzpfay:vm&wm
jzpf w ,f ? Ed k i f i H w umu 'D r d k u a&pD t if t m;pk k a wG u ppf t pk k d ; &ud k ta&;,l w J h t aeeJ @
qef&Sifvkyfxm;wm jzpfw,f? 'Dvl@tcGifhta&;awG csLd;azmufr_awG/ 'Drkdua&pDcsLd;azmufr_awG
&Sad eor#uawmh qef&iS af wG/ ta&;,lra_ wG &Sad erSmyJv@kd usaemfw@kd u axmufjyxm;ygw,f?
'ga=umifh tckk vGwv f yfa&;ae@ a=unmpmwrf;rSm usaemfw@kd u jrefrmjynf&@J pD;yGm;a&;eJ@
ywfouf+yD; bmawG xdckdufepfemaeovJ/ jynfolvlxkawG wu,fbmawG epfemqkkH;&_H;r_awG
jzpfaeovJqw kd mudk usaemfw@dk u jyefvnf ok;Hk oyfjywJh ajcvSr;f wckjk zpfygw,f?
tckusaemfw@kd pmwrf;rSm wifjyxkwjf yefxm;wJt h wkid ;f yJ pD;yGm;a&; =uyfwnf;qif;&Jra_ wG/
jynfov l xl ak wG 'ku k aQ &mufae&mwmu vuf&dS pD;yGm;a&; rl0g'awG/ vkyk yf v Hk yk ef nf;awG/ pDrcH ef@crJG a_ wG
vGrJ mS ;aevd@k / csK@d ,Gi;f csuaf wG tm;enf;csuaf wG &Sad evd@k qdjk yD; usaemfw@kd u axmufjyxm;w,f?
b,fae&mawGrmS bmawG vdt k yfaew,f? bmawG vkyk o f ifw h ,fqw kd mudk wifjyxm;w,f?
'gth jyif pD;yGm;a&;rl0g'awGrmS vGrJ mS ;aewJt h wGuf qef&iS u f kd zsuo f rd ;f vduk v f @kd &S&d ifvnf;
wdk if;jynfeJ@ vlrsLd;awG/ wdk if;&if;om;awGtm;vkkH; tusLd;&Sdapr,fh/ aumif;usLd;jzpfapr,fh
&if;ES;D jrKyfErHS a_ wG/ vkyk ef nf;udik ef nf;awG 0ifa&mufvmrSm r[kw k bf ;l qdw k mudv k nf; usaemfw@kd u
axmufjyxm;w,f?
usaemfw@kd &J@ pD;yGm;a&;rl0g'taeeJ@ qd&k if rl (4) &yfukd wifjyxm;ygw,f? &if;ES;D jrKyfErHS r_ sm;
jyKvkyk &f mrSm obm0ywf0ef;usief @J vlaer_b0awGukd rxdcu kd &f bl;? opfawmawG wGi;f xGuaf wG
jrpfacsmif; tif;tdkifawG rysufpD;ap&bl;/ vlawG vl@tzGJtpnf;awG ysufpD;&wm/ t"rRa&G@
ajymif;&wmawG rjzpfap&bl;? 'gu wck?k
aemufjyD;awmh tvkyk o f rm;tcGithf a&;rsm;udk av;pm;vdu k ef mr_ &S&d r,f? tmrcH&r,f?
tvkyk o f rm;awGukd t"rR zdEydS +f yD; cdik ;f apwmawG/ tcGit hf a&;ray;bJ xm;wmawGukd umuG,f
apmifah &Smufra_ wG ay;Edik &f r,f? 'gu wck?k
aemuf wcsuu f awmh tvkyt f udik f tcGitfh vrf;awG zefw;D Edik rf u _ kd OD;pm;ay;=u&r,f?
oabmuawmh wdik ;f wyg;uae+y;D awmh olw@kd a&mif;csiw f mawG a&mif;r,f/ xkw k cf siwf mawG xkw k , f l
oGm;r,f qdk&if wkkdif;jynfrSm bmtvkkyftudkifrS zefwD;ay;Edkifjcif; r&SdwJhtwGuf jynfolawG&Jh
pD;yGm;a&;b0 wk;dk wufz@kd r&Sb d ;l ? 'gawGukd umuG,f apmifah &SmufEikd &f r,f?
aemufq;Hk rl0g'uawmh omreftajccHtvkyk t f udik af wG zefw;D ae&kw Hk ifr[kw k b f ;l /
37 Luminary MagazineVolume 4,No.12
37
pD;yGm;a&;&if;ES;D jrKyfErHS e_ @J twl enf;ynmawG wygwnf; v$aJ jymif;&,lEikd w f hJ tqifjh rifv h yk if ef;awG
udv k nf; OD;pm;ay;Edik rf o S m wdik ;f oljynfom;awG&@J todynm tqift h wef;udk jrSiw hf if&m
a&mufr,f? 'Dvrkd sL;d tajccHrl ( 4) &yfukd udik pf o JG ifw h ,fv@kd usaemfw@kd u ajymxm;jcif; jzpfygw,f?
'ga=umifrh @kd vd@k usaemfw@dk u qef&iS af wGa=umifh jynfoal wG wu,fepfemr_&adS e
ovm;qdkwmudkvnf; avhvmokkH;oyfr_awG &Sdovkkd/ qef&SifawG r&Sdawmhvdk@ &if;ESD;jrKyfESHr_awG
0ifvm=ur,fq&kd ifawmif txufuvkrd sL;d aywH (4) acsmif;eJ@ wdik ;f wmwJh &if;ES;D jrKyfErHS a_ wGuo kd m
vkv dk m;w,f/ tm;ay;w,fqw kd hJ rl0g'udv k nf; usaemfw@kd u wzufu jyef+yD; axmufjyxm;wm
jzpfygw,f?
usaemfw@kd u wzufu tjcm;Edik if aH &;tiftm;pkak wG ajymovdrk sL;d wkidk ;f jynf=uD;
taaxGaxG qif;&J'u k aQ &mufaewm bma=umifv h qJ wkd m a0zefo;Hk oyf xkw k af zmfajymqdjk cif;r&Sb d eJ @J
bmyJjzpfjzpf qef&iS af =umifh jynfoal wG qif;&Jw,f epfemw,f? 'ga=umifh qef&iS u f kd b,fvekd nf;eJ@
jzpfjzpf zGiahf y;vdu k yf g? b,fvekd nf;eJ@yJ jzpfjzpf &if;ES;D jrKyfE=HS uygqw kd @J ajymqdak er_rsL;d awGuakd wmh
usaemfwkd@u vufrcHEdkifbl;? usaemfwdk@u tckkvdk tcsuftvufawGeJ@ wkkdif;jynfpD;yGm;a&;
ok;Hk oyfcsuef @J oabmxm;awGukd xkw k af jymvdu k w f myJ jzpfw,f? aemufta&;}uD;wJt h csuu f awmh
usaemfwdk@&Jh pD;yGm;a&;qdkif&m oabmxm;rSm wkkdif;&if;om;awG tm;vkH;eJ@ omwlnDrSsr_awGudk
OD;wnfw,f/ pD;yGm;a&; rnDrSsr_awGudk avsmhenf;ap&r,fqdkwmudk OD;wnfw,f? 'gawGudk
OD;wnfcsu&f w dS muvnf; usaemfw@dk &J@ xl;jcm;wJh tcsuaf wG jzpfw,fv@kd ajymcsiyf gw,f?
[kw
k u f yhJ gq&m? vGwv f yfa&;ae@rSm jrefrmjynf=uD;&Jh pD;yGm;a&;eJ@ ywfoufjyD; xkw k af zmf
ajymqdkaewhJ wcsdefwnf;rSmyJ q&mwdk@ tifeft,f'DygwDeJ@ r[mrdwfawG/ wkkdif&if;om;awGu
vuf&Sdpm&if;jyKpkxm;wJh EdkifiHa&;tusOf;om;awGxJu wOD;pDudk rdrdrdom;pk0if wOD;ozG,f
0dik ;f 0ef;apmifah &Smuf=uzd@k / uln=D uzd@k rJEu d_ =f uw,f? tJonfrmS q&mu rE aW v;jrdK@u tifet f ,f'D
ygwaD cgi;f aqmifwOD;jzpfwhJ a':0if;jrjrudk ulnaD pmifah &Smufz@kd rJayguw f ,fv@kd =um;&ygw,f? q&mu
&efuek u f aeb,fvrkd sm; ulnaD pmifah &SmufEikd rf mS rk@dk v@kd vJ q&m&,f?
'gu usaemfw@kd u t&yfpum;eJ@ ajym&&ifawmh rdrw d @dk rdom;pk0ifwOD;tjzpf Edik if aH &;
tusO;f om;wOD;udk arG;pm;vdu k w f myJ jzpfw,f? Ed@k rd@k qd&k ifvnf; t&yfxrJ mS acwfpm;wJh pum;eJ@
ajym&&ifawmh pyGeq f mvkyk vf u kd w f maygu h mG ? abmvk;Hk yGt J wGuyf J vkyk v f yk /f aemuf ukek u f ek af jym&
&ifawmhumG tckk [drk if;om;eJ@ [drk if;orD; r*FvmaqmifwhJ tcrf;tem;udk wDArD mS wifw,fu?G
tJ'gawGudk pD;yGm;a&;vkkyfief;awGu tukkeftuscHay;w,f? pyGefqmay;=uw,f ayghuGm?
tJonfvrkd sL;d yJ usaemfw@kd wawGu 'Dvt kd csed rf mS qif;&J'u k aQ &mufaewJ/h pGe@f v$wt f epfemcHaewJh
Edik if aH &;tusO;f om;wOD;udk pyGeq f mvkyk w f myJ vd@k ajymcsiw f ,f?tJonftwGuf ol@b0 om,ma&;/
pm;0wfaea&;/ pdwf"mwftiftm; wdk;wufa&;/ +yD;awmh ol vGwfajrmufvma&;/ vGwfajrmuf
vmjyD;wJh tcgrmS vnf; b0jyefvnfxal xmifa&; wd@k udk usaemfw@kd wOD;csi;f pDu pyGeq f mvkyw f ,f?
wm0ef,w l ,f? 'DoabmyJ? Edik if aH &;tusO;f om;wOD;udk oufqikd &f m rdom;pkawG/ oufqikd &f m
ygwDtzGJ@tpnf;awGu ulnDapmifha&Smufaewmwifr[kkwfbJ oleJ@ reD;pyfwJh wpdrf;olwOD;u
Luminary MagazineVolume 4,No.12 38
38
0ifa&mufjyD;awmh ulnDr_/ tm;ay;r_awG vkkyfvmw,fqdkwm[m um,uH&SifawG trsm;=uD;
tm;&So d mG ;r,f? onfvrkd sL;d jzpfygw,f?
&efukefuaejyD;awmh &ckkdifu EdkifiHa&;tusOf;om;udk rJaygufwm &Sdr,f? oHCmawG
r,foDv&SifawGudk rJaygufwmawG &Sdr,f? rJaygufwJholawGu olwdk@enf; olwdk@[efeJ@ qdkif&m
rdom;pkak wGuk d qufo, G jf y;D tm;ay;r_awG vky=f u&awmhr,f? a':atmifqef;pk=unfu v_id o f m,mu
vli,fwOD;udk rJayguw f ,f? OD;wifO;D u &efuek u f wOD;udk rJayguw f ,f? usaemfuawmh rE aW v;u
a':0if;jrjrudk rJaygufw,f? usaemfhtaeeJ@ rJaygufwmeJ@ csufjcif; rE Wav;u rdwfaqGawG
tifeft,f'DygwD0ifawGudk vSrf;ta=umif;=um;jyD;awmh usaemfu tultnD ay;zdk@vkkyfygw,f?
aqmif&u G rf a_ wG vkyk yf gw,f?
wu,fwrf;usawmh a':0if;jrjrqdw k m tifrwef owW&d +dS yD; xufjrufwhJ trsL;d orD;wOD;
jzpfygw,f? ppftpdk ;&u ol@rdom;pkkydk ifwJh aps;csLdu odef;axmifcsDwefwJh aps;qdk ifawGudk
odrf;qnf;xm;w,f? ol@nDtukkd armifESrawGuvnf; tifrwefudk &J&Jawmuf *kk%f,lpGmeJ@
a':0if;jrjrudk aumif;pGm apmifah &SmufEikd o f al wGjzpfw,f? usaemfu &kyk yf idk ;f qdik &f m olw@kd avmuf
ulnED ikd w f m r[kw k af yr,fh usaemfwwfEikd w f hJ tpm;taomufawG/ aq;awG 0,fay;r,f? ol@ab;u
tjcm;Edik if aH &;tusO;f om;awGukd a0rSsay;Edik rf ,f? olu, kd w
f idk u
f tpPvefbmom0iftrsL;d orD;
qdkawmh usaemfhtaeeJ@ olzwfzdk@ usrf;pmtkkyfav;awG 0,fay;r,f? 'grsLd; usaemfwdk@u ulnD
&yfwnfay;=u&rSm jzpfw,fv@kd ajymcsiyf gw,f? usaemfw@dk 'Dvdk 0dik ;f &H=uw,f qdw k mu ud, k yhf gw0D if
rd@k vd@k qdw k mrsL;d r[kw k b f ;l aemf? usaemfw@kd qDu ygw0D if a':0if;0if;ckidk u f 88 rsK;d quf ausmif; om;
udjk rat;udk rJayguw f ,f? vlawGu xufxufoefoefe@J csujf cif;udk ta&;,laqmif&u G w f mawG/
ulnw D mawG vky=f uwmudk awG@&ygw,f? 'g[m a':atmifqef;pk=k unfu, kd w
f ikd f OD;aqmifra_ y;wJh
vrf;n$erf j_ zpfygw,f?
[kw k u
f yhJ gq&m&,f? q&mwd@k 'Dru k d a&pDtiftm;pkak wGu pnf;vk;Hk r_/ cspcf ifra_ wGe@J vufwjJG y;D
wdk if;jynf&Jh vGwfvyfa&;ae@udk jzwfoef;ae=uw,f? tJonftcsdefeJ@ wjydKifeufwnf;rSmyJ
ppftm%m&SifawG ppfacgif;aqmifawGu olwkd@Adkvfoifwe;fqif;yGJawG/ awG@qkkHaqG;aEG;yGJawGrSm
olwdk@pkkpnf;xlaxmifxm;wJh jynfaxmifpk=uD;udk tjydKuGJrcHEdkfifbl;? olwdk@udk,fwdkif wkkdif;jynfudk
bufaygif;pkHu ajymp&m r&Sdatmif zGHjzdK;wdk;wufatmif vkkyfxm;w,f? jynfwGif; jynfyu
tzsut f arSmufawGukd wdu k cf u kd f ESrd ef if;oGm;r,f pwJh csed ;f ajcmufra_ wG/ wif;rmr_awG xkw k jf yaewm
rsL;d udk awG@ae&w,f? 'guakd um b,fvjdk rifovJ?
olw@kd oabmxm;uawmh Akv dk of ef;a&$u, kd w
f ikd af um/ Adv k af rmifat;ud, k wf ikd f b,fvydk J
ajymajym/ bmyJajymajym olwdk@u woabmwnf;yJ &Sdw,fqdkwm xif&Sm;ygw,f? olwdk@&Jh
oabmuawmh usaemfw@kd zuf trsL;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;/ jynfaxmifp}k uD; rjyKduaJG &;twGuf
aqmif&u G af ewJh 'kw k ,d yifvn Hk v D mcHukd olw@kd zufu vufrcHEikd b f ;l qkwd mudk xkw k jf yaew,fv@kd
jrifygw,f?
usaemfw@kd u ajymEdik w f mwcku k awmh ppftyk pf ak wG[m z,f'&,fjynfaxmifpk qdw k mudk
39 Luminary MagazineVolume 4,No.12
39
b,fwek ;f urS vufrcHc=hJ ubl;? jynfaxmifpjk ydKuGaJ &;jzpfw,fv@kd tjrJpyG pf w JG ,f? wdik ;f &if;om;awG&hJ
awmif;qdck suaf wG aqG;aEG;csuaf wGukd b,fawmhurS vufrcHcb hJ ;l ? 'DyoHk ¾efawG[m ,ckt k csed rf mS
qufvufwnf&adS ejyD;awmh wjynfaxmifpepfukd udik pf v JG suf &Syd gw,f?
t&ifu olw@kd cGjJ crf;xlaxmifxm;wJh wdik ;f }uD; (7) wdik ;f / jynfe,f (7) jynfe,f qdw k mudyk J
=unfyh g? jynfe,f (7) jynfe,fu wdik ;f &if;om; (7) pkk jzpfae+yD;awmh wdik ;f (7) wkidk ;f qdw k mu
jynfr=uD;u pdw=f udKuf cG, J x l m;wJh jrefrmawGu (7) ud, k cf jJG yD; ae&mudk ,lxm;wm jzpfawmh 2008
tajccHOya'rSmvnf;yJ onftwkkdif;yJ olwdk@u ,lxm;wkkef;yJ jzpfw,fvdk@ ajymEdkifygw,f?
olw@kd u, kd w f ikd u f z,f'&,fjynfaxmifpu k kd vufrcHb;l qdw k m xif&mS ;jyD;om; jzpfygw,f?
tck k q d k & if jynf a xmif p k = uD ; [m ta&;ay:wJ h taetxm;jzpf a ejyD ? jynf w G i f ;
ppf=u;D [mvnf; jyefvnf ayguu f v
JG ek ;D jzpfaejy?D wdik ;f &if;om;awG eJ@ ppftyk pf =k um;xJrmS wif;rmr_awG
jzpfaejyD? 'gawGukd ajz&Si;f r,fq&kd if 'kw k , d yifvn Hk vD mcHrsL;d eJ@om jidr;f csr;f pGm ajz&Si;f vd@k &r,fv@kd
usaemfwdk @u wifjyaejcif; jzpfygw,f? tJonfrSm a':atmifqef;pkk=unfu [dk wk ef;uvdk
tpnf;ta0;=uD;/ nDvmcH=uD; vkyk v f @kd r&&if ,ckk 21 &mpkk acwfopf en;fem/ enf;ynmawGe@J
awG@qkH aqG;aEG;=uzdk@/ tajz&SmEdkif=uzdk@udk vrf;n$efr_ay;aewm jzpfygw,f? tJonfvdk 'kkwd,
yifvkHnDvmcH v_yf&Sm;r_rSm a':atmifqef;pkk=unfukd &efukefjrdK@rSm wdkif&if;om;awG/ 'Drdkua&pD
tiftm;pkawGu OD;aqmifz@kd udv k nf; wm0efay;tyfcjhJ yD; jzpfygw,f? tJonfrmS vnf; wyfrawmfe@J
awG@qjHk y;D aqmif&u G zf @kd aqG;aEG;zd@k trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&; tajz&Smzd@k uv kd nf; wifjyxm;cJjh y;D
jzpfygw,f?
'DtcsufawGa=umifh ppftkyfpk&Jh oabmxm;&yfwnfcsufeJ@ z,f'&,fjynfaxmifpkudk
vkvdk m;wJh 'Dru dk a&pDtiftm;pkawG&@J oabmxm;eJ@[m ckcsed rf mS rwlujJG ym;aeqJjzpfw,fqw kd mudk
awG@ae&qJyJ vd@k ajymcsiyf gw,f?
[kwk yf g+y?D tckv k rkd sL;d jynfaxmifp=k u;D twGuf tm;vk;Hk twGuf ta&;}u;D wJh tcgomr,rSm
trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;twGuf a':atmifqef;pk=unfu 'Dru kd a&pDtiftm;pkak wGe@J omru
2010 a&G;aumufy0JG ifcw hJ hJ ygwaD wG/ woD;yk*k v ~ awGe@J awG@qw Hk ,f? wlwmawG rSm wGv J yk =f ur,fv@kd vJ
ajymqdck w hJ ,f/ oabmxm;udv k nf; jyocJw h ,f? 'kw k , d yifvv kH y_ &f mS ;r_uv kd nf; &Si;f vif;jycJw h ,f?
vufurf;}udKqdkr_awG vkkyfcJhw,f? tJonf tiftm;pkawGu a':pkkvGwfajrmufvmcgpwkef;u
tajy;tv$m; awG@qkq Hk ;G aEG;cJ=h u jyD;awmh tckk 2011 ESpo f pfu;l vd@k vGwv f yfa&;ae@ rSmwifyJ
qef&Sifqef@usifa&; oabmxm;awG jyefvnf wifqufvm&kkHwifomru v$wfawmfwGif;
v_y&f mS ;r_awGqu D kd oD;jcm; OD;wnfwhJ ppftyk pf k OD;aqmifwhJ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;udo k m
vkv
dk m;ygw,fv@k d ajymqdk xkw k jf yefra_ wG vkyk v f mjyef=uwmvJ q&m? olw@k d u b,fvjk d zpfomG ;wmwkek ;f ?
usaemfw@kd wawGu v$waf wmfjyifyu 'Dru dk a&pDa&; tiftm;pkawGjzpfwhJ tifet f ,f'/D
tufpt f ifet f ,f'/D wkidk ;f &if;om;awG/ r[mrdwt f pkt k zG@J awGu tm;vk;Hk eJ@twlwuG wyfrawmf
tygt0if awG@qkkHaqG;aEG;zdk@ zdwfac:w,f? wkkdufwGef;w,f? EdkifiHwumudkvnf; ukvor*~
tygt0ifuv kd nf; 0dik ;f 0ef;tm;ay;zd@k wdu k w f eG ;f aeygw,f? yifvpHk w d "f mwf/ trsK;d om;nDnw G af &;
Luminary MagazineVolume 4,No.12 40
40
pdwf"mwf/ trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&; pdwf"mwfawG Edk;=um;zdk @ aqmif&Gufaeygw,f?
wkidk ;f oljynfom;awGuvnf; arSsmv f ifah ew,f?
od@k aomf tJonfvkd tajctaersL;d rSm ppftyk pf u k wif;rmwJh oabmxm;awG ajymvmwm
uawmh pdwrf aumif;p&myJ jzpfw,fv@kd ajymcsiw f ,f? tJonf=um;xJrmS a&G;aumufy0JG ifjyD;awmh/
v$waf wmfxJ 0ifjyD;awmh 'Dru dk a&pDa&; v_y&f mS ;awmif;qdrk a_ wG vkyk rf ,fqw kd hJ vly*k K~ v
d af wGu,
kd w
f ikd /f
ygwt D zG@J tpnf;awGu, kd w
f ikd uf ppftyk pf ek @J ol@&@J tEdik &f =uHzh @HG ygwaD wG xkw
k af zmfajymaep&mrvdb k eJ @J
tckv k rkd sL;d ppftpk;dk &eJ@ yl;aygi;f jyD;awmh vkyk af wmhr,f/ ppftpk;dk &&Jh Blessing cGijhf yKr_ aumif;cs;D
ay;r_uo kd m &,ljyD;awmh vkyk u f ikd =f uawmhr,fv@kd ajymvdu k =f uwmawG[m vlxo k abmxm;awG/
'Dru dk a&pDa&; &yfwnfcsuaf wGuae a&G@vsm;oGm;w,f/ tvSr;f uGmoGm; w,fv@kd ajymcsiyf gw,f?
olwdk@u v$wfawmfjyifyu 'Drdkua&pDtiftm;pkkawG/ wkkdif;&if;om;awGudk/ jynfolvlxkawGudk
ypfy,fvu kd w
f hJ oabm/ uef@owfvu kd w f hJ oabmvd@k jrifygw,f?
[kw k u
f yhJ gq&m/ aus;Zl;wifygw,f? (qufvufazmfjyygrnf)
rsLd;jrifhcsKd
( http://moemaka.com rS ul;,laz: jyygonf?)
cH k z d e yf o H w *G y f * G y f rsuf E S m rH _ a wawES i f h t ,f ' D w mh p m;yG J u ud k a tmif q ef ; / 'k w d , ausmif ;
om;oydwf}uD;ESifh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;. yHk&dyfrsm;tpDt&Dusvm.? xdkyHk&dyfrsm;
ta=umif;ajymvSsif e,fcsJ@qef@usifa&;/ zufqpfawmfvSefa&;/ trsdK;om;vGwfajrmufa&;
}udK;yrf;r_tqufqufESifh ArmhvGwfvyfa&;wdkufyJGrsm;ygvm.? xdkt&mrsm;u ordkif;acwf.
azsmufr& arhr&onfh uGi;f qufrsm;?
Armhvw G v f yfa&; wdu k yf aJG c:oHEiS t
hf vHuikd rf sm;.rD;&ª;oef@pif&m wuUov kd af usmif;om;
rsm;or*~ “or*~r*~Zif;td;k a0”? “td;k a0” t,f'w D mudak tmifqef;?
“tdk;a0t,f'Dwm”. pmayc&D;tponf (a&eHacsmif;trsKd;om;ausmif;om;b0u
pcJo h nf[q k &dk rnf?
a&eHacsmif; trsKd;om;ausmif;Y ausmif;pmapmifwapmif xkwfa0&m ausmif;om;
armifatmifqef;onf t,f'Dwmtjzpfwm0ef,lcJh&onf? yxr OD;pGmazmfjyjcif; cH&onfh
Adv
k cf sKyfatmifqef;. aqmif;yg;rSmrl bmomjyefaqmif;yg;jzpfonf? 1933 ckEpS f Ek0d ifbmvxkwf
“*Eˆavmur*~Zif;” wGiyf g &Scd jhJ cif;jzpfonf? “yJc;l ua0” uavmiftrnfEiS ahf &;cJjh cif;jzpfonf?
Luminary MagazineVolume 4,No.12 42
42
xkpd Ofu wuUov kd af usmifom; udak tmifqef;onf yJc;l aqmif wGiaf eonft h wGuf “yJc;l ua0”[lI
uavmiftrnf,cl jhJ cif;vm; rajymwwf?
AdkvfcsKyfatmifqef;.pmayc&D;wGif “t,f'Dwm” tjzpfu ydkrdkIausmf=um;xif&Sm;cJh
onf[q k &kd rnf? 1936 wGif “tk;d a0r*~Zif;” Y wuUov kd af usmif;om; udak tmifqef;onf t,f'w D mh
wm0ef,l&.? udkatmifqef; t,f'Dwmtjzpf wm0ef,lxkwfa0onfh “tkd;a0”r*~Zif;wGif
“,rrif;” trnfjzifh “q&mnKdjr” . “i&JacG;}uD;vGwaf e+yD” (The Hell Hound At Large) trnf&dS
aqmif;yg;wyk'yf gvm.? wuUov kd t f m%mydik rf sm;u aqmif;yg;&Siu f t dk a&;,l&ef aqmif;yg;&Si. f
trnf&if;udk t,f'w D m udak tmifqef;xHar;.?
t,f'w D mhusi0hf wft& aqmif;yg;&Sif trnfxw k af zmfI rajymEkid af =umif; udak tmifqef;
ujiif;y,fvkduf.? ausmif;tm%mydkif rsufESmjzL}uD;rsm;u rauseyf=u? TwGif t,f'Dwm
udak tmifqef;ukd ta&;,l&efv@kH vjyKvm=u.? udak tmifqef;tm; ausmif;rSxw k &f eftxdyif}uKd ;yrf;
vm=u.?
TrS &efukefwuUodkvf 'kwd,ausmif;om;oydwf}uD;txd? udkvdkeDpepfqef@usifa&;
trsK;d om;v_y&f mS ;r_}u;D u }u;D rm;jrifw h ufc.
hJ ? xkEd pS w
f iG xf w k af 0onfh “td;k a0”r*~Zif;twGJ 6/ trSwf
1 wGif t,f'w D m udak tmifqef;onf Tod@k acgi;f }uD;udak &;.?
“igt h m; zH;k v$r;f xm;aom vuG,o f ef;acgif TarSmifru kd wf iG ;f rSaeI tEdik rf cH t&_;H ray;
N wwfaom ig.pdwu f kd zefqif;ay;onfh ewfo=d um;wd@k tm; ig aus;Zl;qdyk g.?
avmu"Hw&m;wk@d . &ufpuf=urf;=uKwfaom vufqw k wf iG ;f od@k usa&mufae& aomf
vnf; igum;rwkefv_yf/ ridka=uG;/ uHw&m;. ¶dkufykwfjcif;'%fcsufwkd@a=umifh ighOD;acgif;onf
aoG;oHw@dk jzif&h &J eJ . D ? n$wu f m; rn$w?f
Ta'goavmbwk@d }uD;pd;k &mXme. tjcm;rJYh um; aojcif;w&m;onf a=umufruf
zG,&f m iHv h ifvh su&f . dS ? ok@d aomf igum; rwkev f y_ o
f nfuo kd m awG@&tH?h aemifuv kd nf; b,fawmhrsS
ra=umufonfuo kd m awG@&tH?h
ok*wdo@kd oGm;&m wHcg;0onf rnfrsS usO;f ajrmif;onfjzpfap/ ,rrif;. acG;a&yk&yku d Yf
ightjypfwkd@udkrnfrSsyifrsm;pGm rSwfom;xm; onfjzpfap igum; *¶krjyK/ igomvSsif ighuH.
t&Sio f cifjzpfI igomvSsif igph w d . f t}uD;tuJjzpfavonf”
('*kew f m&m. pmvH;k aq;puf uwWyD gum;vdyEf iS yhf ef;Eka&miftkd t,f'w D mhpm;yGrJ )S
usaemfu tdk;a0ta=umif; jyefawG;rd.? xdkrS ausmif;om;acgif;aqmif t,f'Dwm
udkatmifqef;/ xdkrS ocifatmifqef;/ xdkrS AdkvfcsKyfatmifqef;/ xdkrS xlxkacgif;aqmif/
Edik if ahH cgi;f aqmif/ trsKd ;om;acgi;f aqmif Armhvw G v f yfa&;Adou k m xdrk S tmZmenf tjzpfusq;kH
oGm;cJ&h onfh OD;atmifqef;?
1947 ckEpS /f Zlvikd v f 14 &uf?
twGif;0ef¶kH;?
twGi;f 0ef¶;Hk twGi;f &Sd wkid ;f jyKjynfjyKv$waf wmftaqmuftODa&S@ 0&efwmwGirf wfwyf
43 Luminary MagazineVolume 4,No.12
43
“avmu"Hw&m;wkd@.
&ufpuf=urf;=uKwfaom vufqkwfwGif;odk@
usa&mufae&aomfvnf; igum;rwkefv_yf/ ridka=uG;/ uHw&m;.
¶dkufykwfjcif;'%fcsufwkd@a=umifh ighOD;acgif;onf aoG;oHwkd@jzifh&J&JeD.?
n$wu
f m; rn$w”f
&yf&if; olw@dk wawG pum;ajymae=u.? olw@dk wawG[o l nfum;²²'D;'kwOf ;D bcsK/d Adv k cf sKyfatmifqef;/
q&maZmf*s/D q&marmifxif/ q&mrif;ok0%fEiS hf OD;cifaZmfw@dk jzpf.?
Adv
k cf sKyfatmifqef;u befaumufvckH snf eH@oma&mif/ yd;k tuFs&D ifaphEiS hf oyfoyf&yf&yf
om;om;em;em;? olw@dk pum;0kid ;f u pmay/ tEkynmESi, hf Ofaus;r_ ta=umif;rsm;jzpfonf?
“vGwv f yfa&;&&if Edik if aH &;uxGu+f yD; ynma&;eJ@,Ofaus;r_awGavhvmr,f? tm&Sta&SŒ
awmifyidk ;f rSmvSn+hf yD; ,Ofaus;r_awGukd avhvmcsiw f ,f”
'D;'kwOf ;D bcsKu
d Adv k cf sKyfatmifqef;ukad jym.? Adv k cf sKyfatmifqef;u pdwt f m; xufoefpmG
ESihf pum;ajymvSsif ol. E_wcf rf;onf tenf;i,f “axmf”I oGm;wwf.?
“usaemfvnf; Edik if aH &;uxGurf mS ygyq J &m? xGu+f yD;awmh pma&;r,f}uHw,f? usaemfw@kd
qDrSm bmomjyefawG trsm;}uD;vkdw,f? bkdiftdk*&yfzD (twˆKywWdpmay) awGvnf;vdkw,f?
bmha=umifh ra&;=uovJrodb;l ? +yD;awmh Armtu/ Armh*w D awG[m [db k ufu vSnv hf mwm
awG&Sdw,f? 'gawGudkpHkprf;&r,f? tm&Swkdufom;awGwOD;eJ@wOD; b,fvkdqufpyfr_&Sdw,fqdkwm
avhvm&r,f? usaemfvnf; tEkynmorm;ygyq J &m”
'D;'kwOf ;D bcsKEd iS hf Adv
k cf sKyfatmifqef;wk@d u olw@dk vkyaf qmifv=kd uonfh pmay,Ofaus;r_
tEkynm&nfrSef;csufrsm; aqG;aEG;ae=u.? xkdpOfu²²olwkd@onf aemif (5) &uft=umY
TtaqmuftOD}uD;twGi;f Yyif t=urf;zuform;wpk. vky}f uH owfjzwfjcif; cH&rnfukd rod=u?
awG;xifIyif rxm;?
('*kew f m&m. pmvH;k aq;puf/ uwWyD gum;vdyEf iS yhf ef;Eka&miftkd t,f'w D mhpm;yGrJ )S
ordik ;f wGif “tu,fI” qdo k nfrmS r&Srd eS ;f vnf;odyg.? od@k aomf “tvky}f uo H mrcHc&hJ &if”
*Eˆavmur*~Zif; yJcl;ua0rS pcJhonfhuavmifonf t,f'Dwmudkatmifqef; tjzpfrSsESifh
csLyf+idr;f oGm;rnf r[kwo f nfrmS aocsmygonf? xdo k @kd qdv k sS if usaemfw@kd “td;k a0” rsKd ;qufrsm;.
todynm b¾mwdu k w f iG f ordik ;f pmay/ bmomjyef/ txkyw ` /dW okwESi&hf o pmaumif;ayrGerf sm;
,ckxuf jynfph =kH uG,0f aevdrrhf nfrmS vnf;aocsmygonf? OD;atmifqef; vky}f uH cHvu kd &f jcif;onf
usaemfw@kd twGuf trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; qH;k &Hj_ cif;rSsru jrefrmpmay/ ,Ofaus;r_EiS hf ordik ;f wckyg
wygwnf;qH;k &H;ª &jcif;jzpf.?
Luminary MagazineVolume 4,No.12 44
44
Invictus
Out of the night that covers me,
Black as the Pit from pole to pole,
I thank whatever gods may be
For my unconquerable soul,
rsLd;jrifhcsKd
'DZifbm 28 / 2010
( http://moemaka.com rS ul;,laz: jyygonf?)
45 Luminary MagazineVolume 4,No.12
45
1892 ckEpS w f iG f ynma&;qif'u D wd Ef iS hf jrefrmrsKd ;cspaf cgi;f aqmifyikd ;f rS yk*K~d vfrsm;/ owif;pm
q&mrsm;u oD;jcm; wuUov kd wf nfaxmifa&;twGuf pwif v_aH qmfc=hJ u&m &efuek w f uUov kd f
tufOya'udk 1920 jynfEh pS /f =o*kwv f 28 &ufae w h iG f twnfjyKcJo h nf? 1920 jynfEh pS f 'DZifbmv
1 &ufae w h iG f &efuek w f uUov kd o f nf jrefrmEdik if . H yxrqH;k wuUov kd tf jzpf ay:aygucf yhJ gonf?
jrefrmEdkifiHY udkvdkeDynma&; pESpfonf pD;yGm;a&;udk tajccHI ay:aygufvmayonf?
jrefrmEdik if oH nf o,HZmwypPn;f aygrsm; =u, G 0f onfEh ikd if jH zpf&m xdo k ,HZmw ypPn;f rsm;udk +Aw d o
d #whkd
u tcsKyftcs,rf &Sd vGwv f yfpmG a&mif;0,fcsKyfuikd v f =kd uonf? xdk ah =umifh jrefrmEdik if u H kd usL;ausm0f if
a&muf wdu k cf u
kd cf &hJ m 1824 ckEpS w f iG f jrefrmwdk &h ;H_ edrf ch o hJ jzifh weoFm&DEiS hf &cdik uf rf;&d;k wef;a'oudk
+Adwod # e,fcsJ w h kd v h ufokd ah y;tyfc&hJ avonf?
udkvkdeDEdkifiHjzpfvmaomjrefrmEkdifiH
wpdww f ydik ;f udk tkycf sKyfa&;twGuf t*Fvyd f
vlrsKd ;rsm;ESiohf mrjzpfEidk bf J tkycf sKyfa&; atmuf
ydik ;f tqifrh sm;twGuw f ikd ;f &if;om; rsm;xJrS
pma&;/ pmcsD t&m&Sdi,frsm;udk cef htyf&ef
vdktyfvmavonf? pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;
wGifvnf; atmufajcodrf; vkyfudkifEkdif&ef
wdik ;f &if; om; rsm;xJrS vly*k Kd~ vfrsm; vdt k yfvm
avonf? Todk hESifh jrefrmEdkifiHwGif udkvkdeD
ynma&; pESpu f kd pwif taumiftxnf az:
cJah vonf?
A[k0ef;usif ESihf
uGsefawmf
ppfrif;atmif
wyf&if;2
(oef;0if;vdi_ o
f nf ordik ;f qdik &f m pmayrsm;udk a&;om;aeoljzpf+yD; ppftpd;k & zdtm;ay;r_
rsm;a=umifh r=umao;rDu jynfyod@k a&muf&v dS moljzpfonf?)
oef;0if;vdikS f
(hhttp://www.irrawaddymedia.com rS ul;,laz: jyygonf?)
yk*+H rdKŒa[mif;u
a&S;a[mif;bk&m;
apwDrsm; (2)
jrefrmyHk *lbk&m;rsm;
&ef0if; (awmifwcH g;)
ygVb d mom *l[ uwqifh *l qdw k ahJ 0g[m&jzpfvm+y;D / yk*aH cwfausmufpmawGrmS ul/ uly&k mS
(*l/ *lb&k m;) vd@k a&;xd;k wwfwhJ vd% k *f yl g yk*u H a&S;a[mif;bk&m;awGukd yHpk t H vdu k f tac:&vG,u f l
atmif rGeyf *kH b l &k m;eJ@ jrefrmyH*k b l &k m; vd@k ordik ;f okawoD q&m}uD;awGu trnfay;cJyh gw,f?
rGefyHk*lbk&m;awGrSm twGif;eH&HawGu eH&Haq;a&;yef;csDur`nf;pmawGudk rGefpmeJ@
ur`n;f pmawGukd a&;xd;k ovdyk /J jrefrmyH*k b l &k m;awGrmS jrefrmpmoH;k +yD; a&;xd;k w,f? 'ga=umifyh J
tJ'jD refrmpm&Sw d hJ *lb&k m;yHpk aH wGukd jrefrmyH*k b l &k m;awGv@kd trnfay;vdu k =f uw,f?
rGeyf *kH b
l &k m;awGu wnf+idr0f yfpif;wJh tvsm;vdu k rf sO;f vJyokH %?efuakd qmif+yD; jrefrmyHk
*lb&k m;awGu txufukd pGiphf iG hf jrifw h ufaewJh axmifvu kd rf sO;f rwfyo kH %?efukd aqmifygw,f?
yk*H+rdKŒa[mif;rSmawG@&Sd&wJh *lbk&m;awGxJrSm rGefyHk*lbk&m;awGu jrefrmyHk*lbk&m;awGxuf ydk+yD;
a&S;usygw,f? a&S;OD;ydu k swhJ 11 &mpke@J 12 &mpk apmapmydik ;f rSmwnfwhJ rGeyf *kH b l &k m;awGukd tajccH+y;D rS
aemufxyfwnfaqmufvmcJ=h uwJh *lb&k m;yHpk aH jymif;vJvmyHak wGuv kd nf; qufvuf avhvm&ygr,f?
a&S;OD;jrefrmyH*k b l &k m;awGrmS awmh wxyfy&J adS o;w,f? rGeyf *kH b l &k m;awG&ŒJ vuQ%mw&yf
jzpfwhJ ausmufxiG ;f Zm jyLwif;aygurf sK;d awG&adS eqJjzpfayr,fh *ltwGi;f rSm tvif;a&mift0if enf;wJh
r_efr_efr$m;r$m;arSmifywfvrf;awG r[kwfawmhyJ tvif;a&mifeJ@ avt0iftxGufawG ydk+yD;
aumif;vmw,f? jrefrmyH*k b l &k m;awG&ŒJ yEMuyf akH wGu=kd unf&h if av;zufav;wefu tm¶Hck rH ck Of ;D awG/
aveJ@tvif;a&mif&zdk@ tav;xm;a=umif; awG@&ygr,f? jrefrmyHk*lbk&m;awGrSm *ltrdk;udk
vnf;jriê v hf u
kd w f ,f? rGeyf *kH bl &k m;awGrmS awG@&avh&w dS hJ wzufavSsm trd;k cH;k tpm; ypP,t H qifq
h ifah wG
jzpfvmw,f? 12 &mpk aemufyikd ;f rSmawmh ESpx f yf *lb&k m;tjrif}h uD;awGuykd g wnfaqmufvmw,f?
yHkpHwlr&SdwJhtjyif/ pdwf0ifpm;p&mawGrsm;vdk@ oD;jcm;azmfjy&r,fh *lbk&m;wqluawmh
59 Luminary MagazineVolume 4,No.12
59
rEl[m*lbk&m; (1240§575) jzpfygw,f? rEl[m (rukw) bk&if}uD;aumif;r_vdk@ tpOftquf
,Hk=unfa&;om;avh&Sdw,f? tjyifu=unfh&if ESpfxyf*leJ@wlaeayr,fh wxyf*ltrsKd;tpm;yg?
*ltxufrSm apwDi,f 36 qleJ@ yifrapwD}uD;wql &Sdw,f? xHk;azG;azG;eJ@ wqlvHk; topfvdk
jzpfaeygw,f? rlvyk*aH cwfvuf&m b,favmuftxd useaf eao;ovJqw dk mudak wmh rSe;f q&wm
cufcyJ gw,f?
t&G,ftpm;}uD;rm;wJh Ak'<qif;wkawmf}uD;awGudk ae&m&EdkiforSs&atmif xnfh+yD;
wnfaqmufxm;vdk@ jrif&olawGu pdwfusOf;usyfwmudk cHpm;&w,fvdk@ ajymwwf=uw,f?
rlv&nf&G,fcsufudkawmh twdtus rodEdkifyg? }uD;rm;wJho'<gw&m;udk azmfjycsifwmvnf;
jzpfEdkifygw,f? rlvuwnf;uyJ vuf&Sdt&G,ftpm;awGtwdkif; wnfcJhwmjzpfEdkifp&m&Sdayr,fh
acwftqufqufrSm tjyKtjyifawGrsm;cJhvS+yDqdkwmudkvnf; owdjyKrdp&myg? awG@&wJh
ausmufpmuvnf; aemufxdk;ausmufpmjzpfaew,f? yk*Hacwfaemuf ESpfaygif;rsm;pGm=um+yD;rS
a&;cJw h &hJ mZ0ifawGukd ud;k um;vd@k cHpm;a&;om;=uwmawGvnf; &Syd gw,f?
tapmqH;k jrefrmyH*k b l &k m; awGxrJ mS ygEikd w f mu
awmh ajryHkombk&m;vSvdk@ trSwf rSm;+y;D ac:avh&=dS uwJh
avmu rkead jrbHo k m*lb&k m; (1512 §825) jzpfygw,f?
yk*aH cwf rSm *lb&k m;eJ@ apwDukd wG+J y;D wnfwh J tavh tx&Syd g
w,f? wacwfxnf;/ w+ydKifxnf; wnfwmjzpfEikd w f hJ
ajrayguf apwDwqluykd g avmu rked ajrbHo k m *lb&k m;eJ@
uyfvsuf awG@Edik w f ,f? rSwo f m; p&m uawmh topf
rEl [ m*l b k & m; (1240§575) jznfrh jyKjyifcifwek ;f u avmurkead jrbHo k m*lb&k m; uGr;f
axmif&JŒtxufu txGwfapwDeJ@ rkcfayguftxufu
apwDi,fwdk@rSm rlvyk*Hacwfvuf&m tawmfrsm;rsm;
useaf eao;wmudyk gy?J yk*aH cwfay:awmfrl =umzl;yHb k &k m;u
apwDyrkH sK;d jzpfa=umif; awG@&ygw,f?
jrefrmyH*k bl &k m;yHpk aH wGxrJ mS wxyf*b l &k m; ti,f
pm;/ tvwfpm; eJ@ ESpx f yf*al wGrmS vnf; tvwfpm;eJ@
t}uD;pm;awG&Sdygw,f? tawG@&trsm;qHk; yHkpHqifwl
tkypf ak wGrmS xnfo h iG ;f xm;ayr,fh tao;pdww f nfaqmuf
yHk vuf&mawGrmS wqle@J wql csw G pf yG w
f w
l mrsK;d r&Syd g?
jrefrmyHk*lbk&m;yHkpHawGxJrSm wxyf*lbk&m;/
uGrf;axmifayguf trsKd;tpm;jzpfwJh a&$*l}uD; *lbk&m;
(1589§901-u)/ ousrek d (147§118)/ avmuxdyyf ef;
(1580§892)/ jrif;uyg *lajymufi,f (1391§710)/
rEl[m*lbk&m;jzwfydkif;yHk pdr;f nuftr (1085§457)/ orŠLv (oH;k vlv) (482§81)/
Luminary MagazineVolume 4,No.12 60
60
odrRpnf; *lbk&m; (1471§784)? r[maAm"dyHkpHuGrf;axmifayguf *lbk&m;trsKd;tpm;awGrSm
yg0if w mu 0uf } uD ; tif ; *l a jymuf } uD ; (298§197-u)/ r[maAm"d (1670§973)/
oD&dypP,m*lajymuf*lbk&m; (AdkvfcsKdrd*lbk&m;) (995§415-u)? apwDayguftrsKd;tpm;jzpfwJh
ukef;awmf}uD; (151§122-u)/ eENmrnm (577§306-u) wdk@udk erlemtaeeJ@ jy&ygr,f?
uGr;f axmife@J apwDaygurf [kwyf J xlygayguf *lb&k m;awGvnf; &Syd gw,f?
a&$*l'g,um tavmif;pnfol (yxrpnfol)rif;}uD;&JŒ ygVdbmomxdk; ausmufpmrSm
ygwt hJ wdik ;f ajrjyiftxufrmS pH@k p@kH wufvmwJh o¾mef&w dS muawmh a&$*}l uD;*lb&k m;yg? av;axmifh
tkwcf }kH uD;tay:rSm wnfxm;ygw,f? tJ'aD &$*}l uD;*lb&k m;txJrmS yJ om;t&if;jzpfwhJ e&ol&ŒJ
vufcsuef @J ewf&mG pH&mS w,fv@kd &mZ0ifawGrmS yg&w dS hJ *lb&k m;jzpfwma=umifv h nf; yd+k y;D pdw0f ifpm;p&m
aumif;ygw,f?
bk&ifhaemifvufxufrSm xdk;wJhausmufpmudk *lbk&m;a&SŒcef;xJrSm awG@&w,f?
uke;f abmifacwfe@J tr&yl&acwfu vkyaf vhvyk x f &Sw d hJ rlvvuf&mudk zsuyf pf+yD;jyKjyifovdrk sK;d
bk&ifah emifurvkycf yhJ J aoaooyfoyfjyKjyifxm;wJh axmuftxm;awGvnf; awG@&zl;w,f?
topfjznfph u G rf jyKjyifcifwek ;f u acsmufzvt&yf ousrek *d b l &k m; uGr;f axmif&ŒJ txufu
txGwaf pwDrmS vnf; ay:awmfr=l umzl;yHb k &k m;u txGwaf pwDypkH rH sK;d jzpfwhJ rlv yk*aH cwfvuf&m
tawmfrsm;rsm; useaf eao;wmudk awG@&ygr,f?
avmuxd y f y ef ; bk&m;oHk;ql
xD;vdkrif;vdk
ta&S Œ ZH o D ; -ig;rsuf E S m
(axmuf a vS m f u m;)
&SdcJhw,f? pkwfwH/ unpf/ pl;/ aqmufeJ@ yef;&HypPnf; awGudk udkif&wmvnf;&dScJhw,f?
bk&m;0wfjyKawmhvnf; yef;ckid u f u
kd ikd cf =hJ uayr,f?
“yk*oH m;wd@k
aqmif"m;wzuf/ yef;wzufjzifh
ESpo
f ufz,G &f m/ qifjref;vmaom
tvuFumyifpnf/ wd@k wikd ;f jynfum;
t&nftaoG; rrGeaf vm?”
wifr;kd &ef0if; (awmifwcH g;)
atmufwb kd m/ 1983 atmufwdkbm 18 / 2010
aiGtwGuf ppfwdkufae=u
avmba=umifph pfjzpfaewmawGukd wm;zdk ch ufw,f// vlawG&J b h 0udk aiGeJ wh nfaqmufwhJ
pepf}u;D usio hf ;kH aeor#umvywfv;kH aiGtwGuf ppfwu kd af e=uOD;rSmyJ// a&S;uvnf; wdu k cf u
dk cf =hJ uw,f/
tckvnf;wdkufae=uw,f// aemifvnf;wdkufae=uOD;rSm aocsmw,f//vl hoabm/vl hobm0udk
rjrifEikd af tmif arm[arSmifz;kH v$r;f aewJt
h wGujf zpfwhJ yVdyuQeJ w h u kd w
f hJ ppfawGuakd wmh wm;r,f
qdk wm;Edik af vmufw,f// bmeJ w h m;rSmvJqakd wmh Om%fynmeJ w h m;Edik w f ,fvkd h ajzrSmayg/h / vl@
obm0/ avmuobm0udk arm[tarSmif zHk;v$rf;r_a=umifh rjrifEdkifjzpfaewm ynmqdkwJh
tvif;a&mifeJ h &Si;f vif;z,f&mS ;ypfEikd w
f ,f//
0wWKrzwfol vlrdkufjzpf
vl o
h abm/ vl o
h bm0udk rodem;rvnfEikd af tmifz;kH v$r;f aewJh arm[ud&k iS ;f &mrSm 0wWK
Luminary MagazineVolume 4,No.12 68
68
vdk / uAsmvdk &opmayawG rsm;rsm;zwfjcif;u taumif;qH;k jzpfw,f// vl o h abm/ vl o h bm0udk
aumif;aumif;em;vnf;ol[m onf;cHpw d }f uD;rm;w,f// ta&xlw,f// pdwq f ;kd a'gojzpfp&mudk
&,fp&mtjzpf&j_ rifEikd w
f ,f// vlq;kd / vlru kd uf akd wmif rke;f p&mvdk rh jrifbJ oem;p&mvdk &h _ jh rifEikd w f ,f/
wu,fvnf; oem;p&mjzpfw,f// todOm%fynm qif;&J csKd w h v hJ kd o
h m vlq;kd vlru kd f jzpfae&wm
r[kwv f m;// urBmo
h rdik ;f rSm emrnfq;kd eJ h ausm=f um;cJw h hJ vlq;kd vlru kd f tawmfrsm;rsm;[m 0wWK/
uAsmeJ h tEkynm&yfreS o f r#ukd rke;f wD;pufqyk o f al wG jzpfa=umif; awG &h w,f // tJ'ga=umifh 0wWK
rzwfwhJ olawG vlq;kd vlru kd jf zpfw,fvkd h qdvk u kd cf siw
f ,f/
yOPoDv
“vlwpfu, kd f pdwwf pfrsKd ;”&S+d ro
J bm0udk rsuu f ,G jf yKjcif;[m 'Dru kd a&pDukd jiif;y,fjcif;jzpf
w,f// ud, k rhf mS ud,k t hf ,ltq&So d vdk ol rh mS vnf; ol th ,ltq&Srd mS yJvkd h vufcEH v S ;kH oGi;f xm;Edik jf cif;
[m vl , h Ofaus;wdk &h J h pdw"f gwjf zpfovdk 'Dru kd a&pD&J h tESpo f m&vnf;jzpfw,f// ig;q,fcEk pS rf sm;
twGi;f u csLd tifvikd /f ae&l;/ OD;Ek/ blumEd/k oD[mEk wdk w h pfawG pwifv_H ah qmf taumiftxnf
azmfc=hJ uwJ +h idr;f csr;f pGm ,SOw f aJG exdik af &; rl}uD;ig;csuf (ac: ) “yOPov D ” (ac: ) “Panja Sila”[m
'Dru
kd a&pD tESpo f m&ppfppfjzpfw,f// pdw, f Ofaus;r_tqifjh rifo h rl sm;&J h usiphf Ofjzpfw,f//
r&%ukefonf}uD;awG
tdrw f pftrd rf mS tazeJ t h aru q&m0efjzpfvkd h om;orD;tm;vH;k q&m0efcsn;f jzpf&r,f
vdk h ajymvdk rh jzpfb;l // tif*sief ,D mjzpfojl zpf/ a&S ah ejzpfvjkd zpf/ ausmif;q&mjzpfvjkd zpf olwkd o h ef&m
oef&m jzpfomG ;=urSmyJ// ta&;}uD;wmu bm}uD;jzpfzkd /h nm}uD;jzpfzkd rh [kwb f ;l // b,fb0a&muf
a&muf ud, k af &mufaewJh b0ywf0ef;usik rf mS vlom;wpfa,mufyyD o D oaexdik rf _ usi}hf uH zh kd o
h m
jzpfw,f// csr;f om=uG,0f wJh oef;=uG,o f al X;}uD;jzpfaeygvsuef J h ukaVukVmydu k q f aH wG xyfxyf+yD;
vdck siaf Zma=umifh vlowfppfvufeufypPn;f awG xkwv f yk af &mif;csae=uwJ“h r&%ukeo f nf”}uD;
awG&o dS vd/k r&Sv
d kd h wuUpaD rmif;pm;aeayr,fh um;ay:rSm arhusecf w hJ hJ ode;f wpf&m aiGtw d uf kd tdrf
wdik &f ma&muf “yxrwef;pm;pdw”f &So d al wGvnf; &Syd gw,f// =u, G 0f csr;f omwJ o h al X;}u;D jzpfaeayr,fh
vlwpfa,muftaeeJ ah wmho[ l m wuUpaD rmif;orm;avmufrS wefz;kd &So d rl [kwyf gb;l //
vl , h Ofaus;wdk v h yk &f yf
vl htzGJ htpnf;wpf&yf
vl th zGJ t h pnf;wpf&yf +idr;f csr;f om,m+yD;zGi+hf zdK;wd;k wufzkd t
h wGuf ta&;}uD;wmu tm;
vH;k qifwjl zpfaezdk rh [kwb f ;l // tqifuaJG wG / ta&mifrwlwmawGukd vdu k zf ufatmif qifwwfz@kd
omjzpfw,f// vlwikd ;f rSm tm;omcsut f m;enf;csuf ud, k pf &D w
dS ,f// +yD;jynfph w
kH o
hJ q
l w
kd m r&Sb d ;l //
ud,k t hf m;enf;csuu f kd ol t
h m;omcsuef J h jznf/h ol t
h m;enf;aewmudk ud, k t hf m;omcsuef J ah ygi;fpnf
'Dv
f vkd yk &f if;eJ h zGH +h zdK;wd;k wufatmif vky&f rSmjzpfw,f// rwlwmawGukd onf;cH+yD; twlvufwJG vkyf
aqmifjcif;[m vl,Ofaus;wdk &h J h vky&f yfjzpfw,f// 'Dru kd a&pD oabmvnf;jzpfw,f//
vl x k p d e f 0 if ;
69 Luminary MagazineVolume 4,No.12
69
usrwd@k wdik ;f jynf[m o,HZmwayg=uG,0f ygw,f? obm0"gwaf iG@/ a&eH/ ausmufrsuf
&wem/ useG ;f opf/ a&$ ponfw@kd u Edik if jH cm;aiG tajrmuftrsm;&&Sad ponfh o,HZmwrsm;/ a&ydik ef uf/
ajrvGwaf jr¶dik ;f rsm;a=umifh wu,fq&dk if jrefrmjynf[m qif;&Jp&m ta=umif;udrk &Syd gb;l ? vufawG@rmS
jrefrmjynf[m trSew f u,fukd qif;&JraJG waeygw,f? bma=umifv h @dk xifyg ovJ? tvkyv f ufrahJ wG
rsm;jym;aejcif;[mvnf; wdik ;f oljynfom;awG&ŒJ pm&dwrW ¾dKifukd trSew f u,f xdcu dk af pw,fq&dk if
vufcEH ikd yf govm;?
jynfolawG[m vkyfp&m vkyfief;udkifief;r&Sdbl;/ 'DawmhaiG&zdk@ twGuf aiG&Sm=uw,f/
b,favmufyJ cGet f m;pdu k x f w
k yf gap vkt d yfwahJ iGa=u;yrm% &zd@k cufcwJ ,f/ 'Dawmh aiG&vG,w f hJ
tvkyaf wGukd vkyv f m=uw,f? ESpv f ;kH xDx;kd w,f/ abmvH;k avmif;w,f/ ESpv f ;kH xDa&mif;w,f/
rl;,pfaq;0g;a&mif;w,f/ t&ufa&mif;w,f? 'Dvo kd rmtmZD0ruswhJ vkyif ef;awG vkyf udik v f mw,f?
trsKd;orD;i,fav;awGqdk&ifvJ aiG&vG,fwJh jynfwefqmvkyfief;awGxJrSm 0ifa&mufvkyfudkif
vm=u&w,f? usr axmifxrJ mS ae&pOfu awG@c&hJ wJh jynfwefqmrav;awG xJrmS tawmfrsm;rsm;
[m jynfwefqmjzpfcsiv f @kd jzpfcw
hJ m r[kwf bJe@J ta=umif;trsK;d rsK;d &JŒ wGe;f yd@k jcif;udk cHc&hJ wmyg?
awavn&JŒ rD;vSsHrsm;
cif+idrf;opf
'Dvrkd sK;d rde;f cav;awGrmS tm;enf;csuaf wG&adS eygw,f? eHygww f pfu ynmt&nftcsi;f
edrfhusae=uygw,f/ tajccHynm awmif aumif;pGmoif=um;cGifhr&wJh rdef;cav;awG jzpfae
wwfygw,f? eHygwfESpfu todtjrifenf;yg;=uygw,f/ AIDS u p+yD; B ydk;/ C ydk;/
umvom;a&m*gawG & J Œ ta=umif ; ud k aocsm rod = uygbl ; ? b,f a vmuf x d a wmif
use;f rma&;todenf;vJ qd&k if umvom;a&m*ga=umif&h wJh temudak q;uk&r,freS ;f rod=ubJ
y¶kwfvHk;udk tr_ef@}udwf+yD; temudkodyf=uygw,f/ b,favmufawmif tEœ&m,f}uD;vJqdkwm
olwdk@wu,fhudk em;rvnf=uygbl;? tJ'Db0uae vGwfajrmufzdk@qdkwmuvJ ol wkd@twGuf
tcufcq J ;kH u ae@pOf0ifaiGyg? aemuf+yD; olw@kd udv k jkH cHKatmif tumtuG,af y;Edik rf ,f/h olw@kd udk
em;vnfpmem apmifah &SmufEikd w f hJ vlrt
_ zG@J tpnf;awG r&Syd gb;l ?
bG@J &ynmwwfawGawmif tvkyrf &Sw d w
hJ ikd ;f jynfrmS tajccHynmawmif aumif;pGmrwwfwhJ
rde;f cav;awG bmvkypf m;&rSmvJ/ tJ'jD y\em[m wu,fu h akd jz&Si;f &cufcw
J hJ jy\emyg/ txnfcsKyf
puf¶akH wG&ŒJ wv 0ifaiG[mvJ tvGew f &mrS enf;vGe;f ygw,f? wvvH;k tanmif;xdik x f ikd +f yD;
taotvJcsKyfwmawmif tcsed yf akd =u;ygaygi;f rS usyaf iG 450000 [m tjrifq h ;kH vpmyg? tJ'D
0ifaiG[m wrdom;pkrajymeJ@ vlwOD;xJtwGuf avmufz@kd awmifrS renf;ac|wmoH;k &wJh aiGyrm%yg?
Luminary MagazineVolume 4,No.12 70
70
'gawmif tvkyf+rJzdk@twGuf t+rJ}udK;pm;atmufusKdŒae&wJh b0awGyg? rdefcav;i,fawG
jynfhwefqmb0a&mufatmif bmawGu wGef;ydk@cJhovJqkdwmudk pmzwfolwdk@ odzdk@twGuf
usrud, k w f ikd =f uHKcJ&h wJh trsK;d orD;av;ta=umif; rSsa0csiyf gw,f?
olrudk usrp+y;D odwt hJ csed rf mS olr[m oCFe;f u|e;f +rKd Œe,f tblabumvrf;u vif;xuf
txnfcsKyfpuf¶rkH mS vkyaf ewm yg? usrtar&JŒ pmtkyq f ikd rf mS umwGe;f vmvmiSm;aewwfv@kd
usrol@udk jrifbl;aeygw,f? ol@udk usrpdwf0ifpm; aeygw,f? bmvdk@vJqdkawmh olr[m
ndKndKnufnufav;eJ@ t=unfch o H al v;rd@k yg? olr[m¶d;k om;ygw,f? +yD;awmht&Sut f a=umufvJ
}u;D yH&k ygw,f? t0wftpm;udk oyfoyf&yf&yf 0wfpm;wwf+y;D EGr;f yg;ayr,fh oef@&iS ;f wJt h 0wftpm;udk
0wfavh&ydS gw,f? olr[m reuf 6 em&Dq&kd if qGjJ cif;av;qG+J yD; puf¶u kH v
kd mavh&ydS gw,f? nbuf
8em&Davmuf tjyefrmS pmtkyif mS ;avh &Syd g w,f?
w&uf olw@dk puf¶u kH vcxkw&f ufr@kd apmapmqif;ay;vku d af wmh olrtcsed &f wJt h wGuf
usreJ@olr pum;ajymjzpfygw,f? olr&JŒzcifu olrav;wef; ausmif;olb0rSm qH;k oGm;cJyh gw,f/
'gah =umifh olrausmif;qufrwuf jzpfawmhygb;l ? olrtar uawmh usyef;aps; a&mif;ygw,f?
wae@ukd 1000 usyrf S 1500 usyf twGi;f tjrwf&wwfygw,f? olr&JŒarmifav;eJ@ nDrav;uawmh
ausmif;qufwufaewke;f ygy?J olr&JŒvkycf [m tdrif mS ;ceJ@ armifav;/ nDrav;wk@d &ŒJ ausmif;p&dwyf g?
ol@ tar&JŒ 0ifaiGu olrwd@k rdom;pkpm;0wfaea&;udk ajz&Si;f ay;aeygw,f? olw@dk &JŒ tdrif mS ;cu
wvudk 15000 yg? rdom;pk ac|ac|wmwmae&if ta=uG;rwifygb;l wJ?h olr[m rdom;pk0efukd
wzufwrf;u xrf;&wJo h jl zpfv@dk cspo f al wmif rxm;bl; wJ?h usr c%wmav;twGi;f rSm ol@udk
cifrifomG ;cJyh gw,f?
ole@J usr[m r=umc%pum;ajymjzpfygw,f? tJ'h t D csed u f usrud, k w
f ikd uf Beauty
r*~Zif;rSmvkyaf ecsed rf @kd olr&JŒ tm;rmeft a=umif;udk vli,ftifwmAsL;tcef;rSm xnfah y;vdu k yf g
ao;w,f?'DvdkeJ@aqmif;&ufawGudk ausmf+yD; aEG&ufawGudk a&mufvmygw,f? aEG&moD[m
yGifhvif;&moDjzpfvdk@ txnfcsKyfawG[m tvkyfrsm;wyfygw,f? vif;xufpuf¶Hk&JŒ ydkif&Sif[m
,leefw¶kwfrawGjzpf+yD;/ usrodxm;&oavmufawmh ukd,fcsif;pmw&m; acgif;yg;ygw,f? tJ'D
vif;xufpuf¶&kH ŒJ &S,, f m0ifawG[m Adv k cf sKyf}uD;awG&ŒJ om;orD;awGv@kd od&ygw,f? 'Dvif;xuf
puf¶u kH ywfywfvnfukd oGyjf ym;awGe@J um&Hxm;ygw,f? tvkyo f rav;awG&ŒJ ajymjycsut f &
puf¶HkxJrSm t&rf;ylygw,f? aEG&moDrSm rD;uvJrvmawmh rD;pufvnf&wJhtwGuf ydkif&Sifu
yefumawGukd ydwx f m;avh&ydS gw,f?
olwdk@ txJrSm e*dktcHusef;rma&;raumif;wJh aumifrav;wa,muf&Sdygw,f?
odyyf w l 'hJ %furkd cHEikd v f @kd aumifrav; rl;arh vJomG ;ygw,f/ ydik &f iS w f ¶kwrf u aq;cef;ac:oGm;+yD;
owd&&jcif; jyefac:vm+y;D wc%twGi;f rSm pufjyefcsKyfcikd ;f ygw,f? 'g udk b0wl tvkyo f rm;awGu
rauseyf=uygbl;/ 'Dawmh w¶kwfrudk 0dkif;ajymygw,f/ aeraumif;wJh ol@udktem;ay;zdk@/ ol@&JŒ
txnfawGukd usev f al wGu 0dik ;f +yD;csKyfay;r,fv@dk ajym=uygw,f? 'gukd w¶kwrf uvufrcHygb;l
atmf'gxnfawG+y;D zd@k u w¶kwrf twGuf vl@toufxuf yd+k y;D ta&;}u;D aeygw,f? aemufq;kH rcHEikd w f hJ
71 Luminary MagazineVolume 4,No.12
71
tvkyo f rm; 80 [m qENjy=uygw,f? olw@kd vnf; tvkyrf qif;awmhb;l / jyef=ur,fayg?h w¶kwrf uvJ
tvm}uD;yg/ &S,, f m0ifv}l uD; om;orD;awGqD zke;f qufvu kd yf g w,f? vl}uD;om;orD;awGuvnf;
olw@kd taz tydik ;f pm;&xm;wJh wyfukd puf¶q kH uD kd v$wvf u kd yf gw,f?
Advk rf LS ;tqifh OD;pD;vmwJw h yfu bDv;l qdik ;f wD;+yD;awmh 0ifvmygw,f/ tifrwefcs;D usL;
zd@k aumif;wJh yHpk eH @J jy\emudk ajz&Si;f cJh ygw,f? tJ'guawmh qENjy tvkyo f r 80 [mw¶kwrf udk
awmif;yef&r,fw/hJ 'Dawmhtvkyo f rm;awGu rawmif;yefEikd b f ;l qkad wmh tm;vH;k udw k ef;pD xdik cf ikd ;f +y;D
t,kwfw tewWawGqJqdk }udrf;armif;ygw,f/ +yD;awmh eifwdk@udk qENjyr_eJ@ axmif csypfvdk@
&w,fem;vnfvm;/ ArmjynfrmS tvkyv f yk cf siwf hJ vlawGaygveG ;f vd@k / eifw@dk udk tvkyf xkwyf pfv@kd
bmrSrjzpfbl;? usefwJh vlawGvnf;=unfhxm; 'DaumifrawGudk oifcef;pm,lbdk@” qdk+yD;
+cdr;f ajcmufvu kd yf gw,f?
tqH;k owfawmh aeraumif;wJh rdecf av;tygt0if/ olrwd@k ta,muf 80 tvkyjf yKwf
oGm;ygw,f? eJeJ aumufuspw f hJ w ¶kwrf uvJ tjcm;puf¶akH wGqu D kd ta=umif;=um;+y;D tJ't D yk pf u k kd
tvkyrf cef@z@kd pm&if;ay;xm;vdu k yf gw,f? olrwd@k tyk pf k t vkyo f mG ;avsmufwikd ;f vif;xufpuf¶rkH mS
vkyzf ;l ygw,fq&dk if pm&if;xkw=f unf+h yD; olrwd@k udk vufrcHawmhygb;l ? 'Dvedk @J olr&JŒ tvkyv f ufrhJ
b0[mveJ@csD =umvmygw,f?
olr rdcifwOD;wnf;vkypf meJ@ olrwd@k ro d m;pk &yfwnfv@kd r&ygb;l ? tdrv f c/ usL&Sibf ;kd / qef/
qD/ i¶ky/f [if;tr,f twGuu f ek f usp&dw?f 'Dp&dwaf wGtwGuf vdak iGjyvmawmh olrwk@d ro d m;pk[m
twd;k eJ@aiGacs;&wJh b0udk a&mufvmygw,f? t&if;rqyf Edik af wmh twd;k uwuf+yD;&if;wuf&if;eJ@
'Dbufuacs; [db k ufuq kd yf? [db k ufuacs;/ 'Dbufukd qyfe@J ta=uG;oHo&mvnf vmygw,f?
olr ,lZeyvmZmrSm ta&mif;pma&; 0ifvkyfygao;w,f? wvudkvc 120000
usyfyJ&wmrdk@ tqifrajyygbl;? 'D=um;xJ c&D;p&dwfuvJygawmh &wJhvcu ol@p&dwfawmif
tEdik Ef ikd jf zpfaeygw,f? 'D=um;xJrmS olreJ@usrawG@awmh olu usrudk &if zGiyhf gw,f? 'Dawmhusru
aemifw&vm;vd@k ar;awmh/ aemifwawmhr&ygb;l wJh pdwaf wmhnpfryd gw,fw?hJ +yD;awmh oluajym
ygao;w,f/ w¶kwfqdk nDr t&rf;rkef;wmbJwJh? usruawmhESpfodrfhvdkufygw,f? w¶kwfwdkif;
raumif;ovk/d w¶kww f ikd ;f vnf; rqk;d ygb;l qdak wmh olu cyfoo J &J ,faeygw,f?
olreJ@ usr rawG@jzpfwm eJeJ=umoGm;ygw,f? w&ufusrS +rdKŒxJoGm;&if; olreJ@
vrf;rSmqHkygw,f? 'Dwcg awG@awmholrudk =unfh&wm ajymifajymifa&mifa&mif jzpfaeygw,f/
t0wftpm;awG&ŒJ 'DZikd ;f u qef;vm+yD;/ t0wftpm;awGu opfviG v f myg w,f? tuôs&ŒJ yHpk u H
eJe[ J u
kd af e+yD; &ifneG @f av; ay:aeygw,f? t&ifwek ;f uvdk ¶d;k ¶d;k ,Of,Ofav; r[kwaf wmhbJ rdwu f yf
awG/ E_wcf r;feaD wGe@J yg? usruar;vdu k yf gw,f? tckbmvkyaf evJqakd wmh olru um&mtkad uqdik rf mS
vkyaf ewmwJ?h 'ge@J usru nDroDcsi;f qdw k wfv@kd vm;ar;awmh olru usrudk em;rvnf;bl;vm;qdw k hJ
t=unfeh @J wcsu=f unf+h y;D ? 'Dvykd gbJ & atmifq&kd wmaygw h ?hJ ydik &f iS u
f wn b,favmufay;vJqakd wmh
olu wcsu[ f ufceJ &,fvu kd +f yD; &mckid Ef e_ ;f eJ@ ay;wmwJ/h usr&JŒ E_wcf rf;u atmf²²²wvH;k wnf;udb k J
tcsed q f +JG yD; a&&Gwrf yd gw,f?
Luminary MagazineVolume 4,No.12 72
72
'Dvekd @J w&ufrmS rxifrw S b f J awmif'*H+k rdKŒe,f t0if0u pm;aomufqikd w f qdik af &SŒrSm
trSwrf xifbJ olrudak wG@vu kd yf g w,f/ olr&JŒ azmufonfum;ay:udk olrvSr;f twufrmS yg? olrvJ
usrudjk rifvu kd f yH&k ygw,f? acgi;f udik @kH xm;+y;D usr rawG@ atmif a&Smifygw,f/ 'gayr,fu h srawG@w,f
qdwk mudak wmh olvnf;ody&kH ygw,f? tJ'D pm;aomufqikd u f emrnf}uD;ygw,f? Adv k cf sKyfoef;a&$&ŒJ
wlrydik w f q
hJ ikd v f @dk vJ trsm;uajym=uygw,f? +rdKŒxJu ppftyk pf ek @J ruif;Edik =f uwJh pD;yGm;a&;orm;
awG[m tJ'q D ikd rf mS nwdik ;f aomufpm;rl;,pf aysmyf g;aewJah e&myg? awmif'*Hu k vlwef;pm;awG
apGawmifr=unfhEdkifwJh ae&mjzpf+yD;? nwdkif;um; taumif;pm;}uD;awG tajrmuftrsm;
yguifx;kd xm;wJh qdik }f u;D yg? 'gavmufq&kd ifawmh olrbmvJqw kd mudk y&dwof wf}u;D odaeavmufyg+y?D
wu,fu olr[m rderf aumif;av; wOD;yg? rdom;pkb0twGuf cspo f al wmifrxm;wJh
vd r R m a&;jcm;&S d w J h aumif r av;yg? ol r bma=umif h 'D b 0ud k a &muf o G m ;cJ h w mvJ / ol r vd k
rdef;cav;rsKd;awG jrefrmjynfrSm b,favmufrsm;ae+yDvJ/ olrtaru a&m ol@orD;twGuf
b,favmufrsm; &ifemaervJ²²² vJaygi;f rsm;pGmudk awG;&if;? bmqkb d mrS rwwfEikd w f hJ usrrSm
“tif;²²²²” udo k moH&n S q
f +JG yD; olr a&m*gb,ab; uif;a0;zd@k qkawmif;ay;vdu k &f if; ²²²²²²
awavb0&JŒ nawG ukeq f ;kH ukeq f ;kH ygapvk@d ²²² cif+idrf;opf
Saturday˜ 27 November 2010 at 00:14
Posted by alinneain at 2:29 AM Email This BlogThis! Share to Twitter
jynfaxmifpk orRw jrefrmEdkifiHawmf zGJŒpnf;yHk tajccHOya' yk'fr 59 ESifh tnD EdkifiHawmf orRwESifh 'k-
orRw toD;oD;udk orRw a&G;cs,f wifajrSmufa&; tzGJŒu ,refaeŒwGif wifajrSmuf vdkufjyD jzpfa=umif;
owif;&&Sdonf?
tqdkyg orRwESifh 'k-orRwrsm; tm;vHk;onf tajccHOya' yk'fr 59 (c)yg jrefrm t*Fvdyf ESpfbmomjzifh
jyXmef;csufjzpfaom rdrdomru/ rdrd. rdb ESpfyg;pvHk; onf EdkifiHawmf. tm%mydkifeuf (odkŒr[kwf) in the terri-
tory under the jurisdiction of the Union twGi;f wGif arG;zGm;&rnf qdo k nfh tcsuEf iS hf vH;k 0 udu
k nf rD &_ adS =umif;
od&&dS onf?
jynf a xmif p k w&m;pD & if a &; e,f e d r d w f (od k Œ r[k w f ) Ed k i f i H a wmf tm%myd k i f e uf onf jref r mjynf
vGwv f yfa&;&&So d nfh 1948 Zefe0g&D 4 &ufaeŒ wGirf S pwif tm%mwnfonf? xdŒk a=umifh xdak eŒrwdik rf D arG;zGm;olrsm;rSm
jAdwdoSstifyg,m. tm%mydkifeuf twGif;wGif arG;zGm;olrsm; [k owfrSwfEdkifonf? tajccHOya't& oufqdkif&m
yk*~dKvfrsm;omru 4if;wdkŒ. rdbESpfyg;pvHk;onf jrefrmEdkifiH tm%mydkifeuf twGif;wGif rarG;zGm;cJhvSsif orRwESifh 'k-
orRw jzpfydkifcGifh r&Sday?
OD;odef;pdefudk jAdwdoSs tifyg,m twGif;/ 1945 ck/ {jyDv 20 &ufaeŒwGif ody`Hynm&Sif wOD;u zefwD;
wDxiG cf ohJ nf? olonf jAw d od sS tm%mydik ef uf twGi;f wGif "arG;zGm;cJjh cif;" r[kwo f jzifh tajccH Oya'ESihf udu k nf rD &_ adS =umif;
orRw a&G;cs,w f ifajrmS ufa&;tzGŒJ u xkwjf yefonf? OD;ode;f pde. f ESv;kH udk udik =f unhv f sS if pufu&d ,
d mjzifh vnfywfaeonfukd
awGŒ&rnf jzpfa=umif;/ xkdŒa=umifh olonf puf&kyf=uD; w&kyf jzpfa=umif; owif;pmu a&;om;onf?
'kwd, orRwESpfOD;pvHk;rSm 1950 jynfhESpfwGif arG;zGm;cJh=uojzifh EdkifiHawmf. tm%mydkifeuf twGif;wGif
arG;zGm;olrsm; jzpfa=umif;/ 4if;wdkŒ ESpfOD;pvHk;onf rdbrJhrsm; jzpf=ua=umif;/ rdbr&Sdojzifh 4if;wdkŒ. rdbrsm;rSm jAdwdoSs
tm%mydkifeuf twGif; arG;zGm;jcif;/ rarG;zGm;jcif;ESifh ywfoufr_ r&Sdawmha=umif;/ orRw a&G;cs,f wifajrSmufa&;tzGJŒu
qdkonf? 'k-orRwrsm;onf tajccH Oya'ESifh udkufnDap&ef a&G;cs,frcH&rD em&Dydkif;tvdkwGif 4if;wdkŒ. rdbrsm;udk
rdbtjzpfrS tarGjywf pGefŒv$wfa=umif; a=unmcJh=uonf?
EdkifiHawmf orRwESifh 'k-orRw tm;vHk;udk zGJŒpnf;yHk tajccHOya' yk'fr 59 (c) ESifh txl; udkufnDpGmjzifh
a&G;cs,f wifajrSmufvdkufjcif; jzpfa=umif; ,aeŒxkwf jrefrmhtvif; owif;pmu txl; twnfjyK a&;om; oGm;onf?
Burma strange Blog rS jzpfygonf// 73 Luminary MagazineVolume 4,No.12
73
nawGqdk pdwfu twdwfudkjyefjrifa&mifrdw,f? aocsmwmwcku ighrSmaemifwr&Sd?
pm;awmhvnf; t&Gu/f toD;? tdyaf wmhvnf; wud, k w f nf;? ,H=k unfcsuw f cktwGuf b0udk
jzwfoef;aeqJ? ,cktcsdeftxdawmh arSmfua0twwfawG igroifcJhrdao;? i,fpOfuav;
b0rSmudyk if wdik ;f jynfu tus,cf sKyfeJ &h EdS iS ahf ejyD;om;? 'Dvekd @J yJ reufcif;aygi;f rsm;pGmudk &ke;f vdu k /f
ESpvf u kd /f tm;wif;vdu k Ef iS hf b0[m tcsed w f ikd ;f yJ ay jzpfc&hJ w,f? vlqw kd m tcGithf a&;&Sw d ,f?
ud,k =hf urRm ud, k wf ikd zf efw;D vd@k &wmudk odc&hJ +yD;wJah emuf vGwv f yfwhJ 0ef;usio f pfawGq/D urBmopf
wnfaxmifow l @kd qD tkyw f csy/f oJwyGihf ay;qyfciG hf &&Scd @J w,f? uíeaf wmfu olyek jf zpfcw hJ ,f?
olykefaovdk@ tarGcsefxm;p&mr&Sd? b0&J@ yxrt&G,frSmyJ awmfvSefa&;orm;b0eJ@
uef@vef@umpzGi?hf uHah umfyifawGukd ausmcdik ;f / rmvmaqmifuakd usmcdik ;f / acwfysux f u J bG@J wck
r&cifrmS yJ awmfveS af &;onf igw@kd ausmif;/ igw@kd wuUov kd /f b0u 'Dvjkd zpfapcJw h ,f? a&qefyJ jzpfjzpf/
avxefyJ jzpfjzpf 0dnmOfe@J cE<m wnf&adS eao;oI &Guv f i$ ahf e+r/J &nfreS ;f csuf ra&muf ao;oIawmh
awmfveS af eqJy?J cspo f x l uf olyek bf 0udk ydjk rwfE;kd rdco hJ yl g? cspof u l jiLqlayr,fh awmfveS af &;udak wmh
xdcu kd rf cHcbhJ ;l ?
olykefwpfa,muf&J h
tuQ&mpOf (1)
Aef,rf;xef
rsdK;qufrsm;ESifh
awG/ em;uGi;f awGe@J &_w, f u S cf wfaeayhr,f/h
tJ'Dvli,fwa,muf&J@ &ifxJrSm b0&J@
tem*gwf &Syd gw,f? vGwv f yfru _ kd cHrk ifEpS f
arhuGufudk&SmcJhygaomfvnf; twdwu
usaemft
f jzpf&yftcsKd o
h m; a0cGrJ & aponfh
h nf
pdwfqif;&Jr_a0'em awGudk
rif;rif;odef; o,faqmifvm wwf+rJyif
jzpfonf/
wyg;oltm;aumif;rGef wdk;wufapcsifonfh apwemjzifh vHk;vjyK ulnDaqmif&Guf
ay;cJhaomfvnf; tcsD;tESD;jzpf&Hkr#ru rdom;pkawGtm;vHk; pdwfqif;&J udk,fqif; &JjzpfcJh&onfh
tjzpfrsdK;//
vGecf ohJ nfh 2000 ckEpS cf ef u h hhh
1996 'DZifbmausmif;om;v_y&f mS ;r_ta&;tcif;a=umifh pmar;yGaJ jz cge;D ausmif;ydwf
vdu k o f jzifh a&$[oFmvrf; taqmifausmif;om;b0rS tqifu h sum bmvkyv f kd h bmudik &f rSe;f
rodjzpfomG ;onf// r=umcifjyefziG rhf mS ygqo kd nfh ausmif; u 4 ESp=f umrS jyefziG o hf nf// jyefziG ahf wmhvJ
t&ifvkd tmpDw;l rSm r[kwaf wmh '*Hak jymif;wuf&rnf// uarmufur ynma&;xJ a&pHak r#maevdk h
4 ESpf=umoGm; onf// wuUodkvfynma&;twGuf ay;cJhonfhtcsdefu ukef+yDpdkygpdk h// 'gayr,fh
ausmif;om;pdwu f rukecf siaf o;// 2000 ckEpS f wuUov dk af wG jyefziG ahf wmh ausmif;jyef wuf&if
aumif;rvm;qd+k yD; '*Hk wuUov dk b f uf oGm;=unhrf v d u kd af o;// wuUov kd u f tjyef vrf;rSmtudw k pf
a,mufeJ q h akH wmh “at; h h h rif;b0u ausmif;apmihw f ufaewmeJ b h +J yD;awmh rvm; [ h h ah umif&
// ausmif;+yD; bG&J awmhaum rif;u bmjzpfrmS rdk v h @kd v”J usaemhu f kd bvdik ;f }uD; aumvGwv f u kd f onf/
/ olajymwmvJ[w k of nf // olyw k Ef ;d_ vdu
k v f kd h wuUov dk af usmif;om;b0 jru|e;f ndKndK tdyrf ufxu J
Luminary MagazineVolume 4,No.12 92
92
usaemf&ek ;f xGuv f u kd rf o
d nf// usaemfb0twGuf tvkyf wckukd apmufcsvyk zf kd ah &G;cs,jf zpfomG ;onf/
tJ'guawmh Edik if jH cm;oabFm vdu k zf kd h yJjzpfonf//
oabFmvku d zf kd h 2 ESpcf ef h tcsed af y;vdu k &f onf// oabFmvdik ;f &Smaewke;f tud0k rf;uGjJ zpfou l
pifumyludk tvkyfygrpfeJ h oGm;awmhrnfqdkojzifh avqdyf udk vdkufydk hvdkufonf// olb,fvdk
b,fyo kH mG ;vd@k &ovJqw kd mudk ar;xm;vdu k f onf// vkyyf v
kH yk ef nf; odomG ;+yD; r=umyg // wae h h h h h
armifatmifausmf tdrfa&mufvmonf// 8 &Spfwef;atmif+yD; ausmif;qufrwufbJ
vuf,m; vuf,m;vkyaf ecsed f jzpfonf// aeylxu J jyefvm +yD; tus&FD ifbufujJG zifh usaemftem;
vmxdik &f if; yufvufveS cf svu kd o f nf//
“tm; h h h ylvdkufwmAsm” olu nD;&if; pum;ponf// ol hudk wcsuf iJ@=unhf&if;
avqdyw f iG tf udak jymcJo h nfh pifumylomG ;tvkyf vkyef nf;udk owd &ojzifh h h “h rif; h h h 'Dtwdik ;f aer,fh
twlwl pifumylomG ;tvkyf vkyyf gvm;/ udk &if}u;D awmifomG ;+y/D tqifajyr,fxifwmbJ” usaemfu
bm&,fr[kwf pum; qdrk o d nf// aumufcgiifcgyif oGm;r,f/ b,fvv kd yk &f rvJ/ b,favmufuek rf vJ
ponf j zif h pd w f 0 if w pm;ar;awmh o nf / / usaemf u d k , f w d k i f rpH k p rf ; &ao;wma=umif h c%
apmifch ikd ;f xm;vdu k &f onf//
xdpk Ofu ajrmuf'*Hw k iG f pif;rmwufcf jynfytvkyt f udik &f mS azGa&; oifwef;ausmif;&So d nf/
/pifumylwGif aqmufvkyfa&;vkyfief;twGuf vdktyfaom tvkyform;rsm;udk xdkausmif;
wGio f ifwef;ay;I a0gygrpfjzifh w&m;0ifapv$waf e aom ausmif;jzpfonf// pif;rmwufcf ukr% ` u
D
oif w ef ; ausmif ; }uD ; aqmuf v k y f +yD ; ppf t pd k ; &ud k vS L 'gef ; xm;jcif ; jzpf o nf / / od k h a omf
oifwef;ausmif;twGi;f vkyf ydik cf iG rhf sm;udk tqdyk gurk % ` rD o S m wm0ef,al qmif&u G af eyH&k onf//
,ckaemufyikd ;f tqdyk goifwef;ausmif;udk tpd;k &u t+yD;tydik o f rd ;f ,lvu kd +f yD[k od&onf//
oifwef;wuf&efppkH rf;vdu k af wmh vdik ;f 0ifrS &rnf[q k o kd nf// oifwef; q&m tjyifwiG f
jyef z G i f h a omusL&S i f w G i f vuf o rm;vk y f i ef ; tajccH v$ j zwf / oH & d k u f u d k oif & rnf / /
oifwef;om;opfav#mufvm$ ac:aomtcg 0ifajz&rnf// 0ifciG ahf tmifv#if oifwef;wufciG &hf +yD;
aemufqHk;aq;ppfcsufatmifv#if pifum ylwGiftvkyf&rnf// xdktwGuf tusdK;aqmifcudk
pif;rmwufcf ukr% ` u D kd oifwef; om;u Edik if jH cm; rxGurf aDS iGta=uoGi;f &onf// atmifausmaf Zm
yxr t}udrf 0ifcGifhpmar;yGJusonf// 'kwd,t}udrf jyefajzawmh oli,fcsif;jzpfol cspfOD; yg
tazmfygojzifh 2a,mufvHk;atmifonf// oifwef;wufonf// aemufqHk; pifumyl xGuf&
onft h xdtqifajyoGm;onf// ol.aea&;xdik af &;ESihf vdt k yfonfah iGa=u; udk usaemfwkd rh o d m;pku
trsm;qH;k pdu k xf w k af y;vdu k of nf//
wpfEpS cf ef =h umawmh usaemf v h nf; oabFmjzifh pifumyluakd &mufvm onf// usaemfw@kd
nDtudkawG jyefqHk=uonf// xdkpOfu ,ckpifumylwGif jrefrmawG trsm;qHk; qHkrSwftjzpf
emrnf}uD;onfh yefeDqdk;vfvm; ukefwdkuf}uD; oHk;xyfavmuf wGifom jrefrmpwdk;qdkifrsm;
tenf;i,fp&D o dS nf// xrif;qdik q f I kd 2 qkid af vmufom &So d nf// tckawmh ajratmufwiG v f nf;
jrefrmpm;aomufqidk /f tay:xyfwiG v f nf; jrefrmpwd;k qdik rf sm;jzifh jynhu f syaf eonf// [d;k t&ifwek ;f u
93 Luminary MagazineVolume 4,No.12
93
pwd;k qdik w f ikd ;f wGif uGr;f tpfwnfxm;+yD;
jrefrmhuGurrG ;f ,mqd
;f ,mqdik ik f f {nf h o nf u d k , f w d k i f uG r f ; ,mud k
tcrJ@pm;Edkifonf// tckawmh ukefwdkuf
txyfwdkif;wGif uGrf;,mqdkifav;rsm;
toD;oD;&Sdvmonf// xHk;tdk;}uD; yif
bd@k wufae+yD; uGr;f ,mol 3 OD;avmuf
vuf r v,f a tmif &S d v S o nf / / wcsd K @
qdkifrsm;wGif uGefjyLwmoHk;av;vHk;udk
aumifwmay:wGif wifxm;wm awG@ &onf/ar;=unhaf wmh aiGvv J$ yk if ef; vkyaf ewm[ko&d onf/
w&m;0ifaiGvv J$ yk if ef;vkyzf kd h rjzpfEikd [ f k usaemfxifonf// odk ah omf olw@kd ay:ay:wifwif
vkyaf e=uonf// urBmt h zH ,G x f w J iG f wpfct k ygt0ifjzpfonfh jref rmaiGa=u; vJv, S Ef e_ ;f udk ppftpd;k &
Adv k cf sKyf}uD;rsm;rS vGI J b,forl S oabmus rnf[k usaemfrxifr/d / obm0 "gwaf iG ah &mif;vdk &h onfh
a':vmaiG oef;aygi;f rsm;pGmudk tar&duefwpfa':vm 6 usyEf e_ ;f jzifv h +J y;D wdik ;f jynftwGuo f ;kH onf/
usew f hJ a':vmawGukd cd;k onf//xdk ah =umifh w&m;0ifaiGvpJ epfukd Edik if aH wmf trnfcyH *k Kd~ vf}uD;rsm;
cHwiG ;f awG v h o
S nf//olwyg;wdik ;f jynfwiG f rdom;pkpm; 0wfaea&;twGuf um,tm; t&ifjyK um
vkyu f ikd af e&olrsm;taejzifh w&m; 0ifaiGvpJ$ epfukd toHjk yKzdk ah 0;avpG// =um;&Hrk #EiS yfh if &GrH ek ;f zG,&f m
jzpfaeonf/ vGecf ahJ omESpw f ek ;f u *syefEikd if w H iG f w&m;r0if aiGvv J$ yk if ef;vkyo f rl sm; vdu k v f H zrf;qD;
ydwyf ifcrhJ r_ sm;&Scd o hJ nf// pifumylwiG af wmh &Sad o;[efrwl// qdik af wmfawmf rsm;rsm;wGif aiGvv J$ yk if ef;udk
ol x h ufig t+yKd iftqdik v f yk u f ikd af e=uonf// tck rav;&Sm; wGi&f adS om jrefrmpwd;k qdik rf sm;udk 0ifppf+y;D
AG'D ,D pkd 'D D cd;k ul;r_ eJ h w&m; qGx J m;a=umif;od&onf// jrefrmAG'D , D pkd 'D u D kd rav;&Sm;wGif xyfraH umfyu D ;l
onf uyif olwkd Oh ya' ESi+hf idaeao;onf//
yefyefeD eqdq
D ;k vf
;kd vfvvm;m;ukew f u kd rf S
ukjref
ew f rukmvk
d t f ywG
fiefi;;frsrSm;
jrefrmvkyif ef;rsm;
'Da&jrifoh pf
jrefrmhq&kd , S vf pf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS
xkwfa0cG i f h j yK+yD ; aemuf yd w f y if wm;jrpf j cif ; cH & aom q&mjroef ; wif h .
'D a &jrif h o pf (armf p D w k e f ; ES i f h w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt
f m;/ tvif;tdrrf *~Zif;
&Jabmfrsm; taejzifh vufawG b h 0 w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk
jroef;wif h pmzwfow l kd h avhvm od&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpf azmfjyvku d yf gonf//
(pma&;ol. rdom;pkEiS hf qufo, G af &; cufcoJ jzifh today;jcif; r&So
d nfukd
cGiv hf w $ af y;yg&ef awmif;yeftyfygon)f
-+ydKifyGJ0ifpnf;urf;rsm;
1// jrefrmEdik if . H Edik if aH &;/ vlra_ &;/ taxmuftuljyK pmrlukd OD;pm;ay;&ef//
2// pmrlukd vufa&;rljzifh A4 5rsuEf mS (odk )h &du k Ef ydS +f yD; (win burmese) 2rsuEf mS cGJ 3
rsuEf mS cef ah &;om;ay;ydk &h ef//
3// +ydKify0JG ifo.
l ud, k w f ikd af &;pmrljzpfap&rnf//
4// rnfonfh r*~Zif;pmapmif/ rD', D mwGirf S azmfjyay;ydk x h m;jcif;r&Sad p&//
5// +ydKify0JG ifo.l "gwyf kH 2 yHEk iS hf ud,
k af &;&mZ0iftusO;f yg+ydKify0JG ifpmrlEiS t hf wl ay;ydk yh g&ef/
6// pmrlukd 15 rwfv 2011 &ufae h aemufq;kH ay;ydk h yg&ef//
7// +ydKify0JG ifo. l qufo, G &f efvyd pf m / tD;ar;vf / zH;k eHygwf wdk ah y;ydk &h ef//
(1) bdkbdkouf
(2) &Jrif;0if;
(3) ausmfxeG ;f Edik f (7) L NOORA
(4) cdik Of ;D i,f (8) aevif;atmif / cifcifav;
(5) 0if;bdb k kd (9) xGe;f xGe;f 0if;
(6) pdik ;f yef;armif (10) wifarmifukd
(11) 0if;oEWmatmif
(12) ausmfrsdK;xGe;f
(13) wifrif;Edik f
(14) oJ;vGiOf ;D
wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//
ta0;a&muf t,f'wD m
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf
t,f'wD m
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef;
tr_aqmift,f'wD m
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif;
xGe;f +idr;f / tHah rmf
pmpD/ pm&kduf
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh
aZmfrsK;d / [de;f rif;(shinagawa)