You are on page 1of 122

1

Luminary MagazineVolume 4,No.10


rmwdum
tvif;tdrf pum; 4
a':atmifqef;pk=unf rdef ch eG ;f aumufEw
_ cf surf sm; 5

uAsm
tara&;wJh uAsm xdev f if; 8
+idrf;csrf;a&;oGm;&mvrf;rSm cifarmifvGif 12
tdyaf rG ch scw H hJ n armifpdk;csdef 13
a0ESi;f yGio hf ek &f J h wckef uduk akd tmif 14
toufb,fuxGuf av;av;tdk 15
a&=unfat;jr oHpql;c|ef at;jrESif;&nf 16
22 ESpf ABSDF arG;ae o h kd h &JabmfxeG ;f a0 17
od+yDvm; rSw}f uD; 18

tvif;tdrfumwGef;
acwf+ydKifumwGe;f oef;=u,
G f 19

pum;ajymcef;
usrwdk rh sKd ;qufa&mufvm+yD a0ESi;f yGio
hf ek f 28
'kw,
d yifvn kH v
D mcHro
S nf h h h h OD;0if;wif 34

txdrf;trSwf
olr vGwo f nfth csed f atmifouf0ikd ;f 20
a':pkvw G w f m[m c&D;&Sn}f uD;&J h tp cifjzLaxG; 24
'dk o
h rdik ;f rSm r&dik ;f =u&avatmif tif=uif;ar 72

2
Luminary MagazineVolume 4,No.10
2
Edik if aH &; / okw / &o aqmif;yg;rsm;

a':atmifqef;pk=unf / 88ta&;awmfykH h h h OD;0if;wif 42


vufawG Eh ikd if aH &; udk rsuEf mS rl=uygpkd h &Jabmfzdk;oHacsmif; 45
2008 zGJ ph nf;yHEk iS hf tem*wf h h h bDbpD D 47
'Dru
kd a&pD udw k u kd yf rJG ygbJ h h h &Jabmfzdk;oHacsmif; 51
xdyw f u
kd af wG ah ewJh tawG;tac:ESp&f yf &Jabmfzdk;oHacsmif; 55
acwfujkd yXmef;=uolrsm; xdev f if; 58
2010a&G;aumufyeJG J h tem*wfom\em Aka'<g0g'ausmif;q&mawmf 61
bk&m;pl;ygaph wu,ft h jzpfav; cif+idrf;opf 75
vcpm; bk&ifpepfwifjyol ndKjr 79

bmomjyef tcef;quf
tdraf jrSmifavSmiftrd f tcef; 36 armifarmifvwf 93

tcef;quf Edik if aH &;tawG;tac:


p=um0VmxJu'dik ,
f mvufwpf (21) rd;k ajropf 87

tcef;quf Edik if aH &;tawG;tjrif


'Da&jriho
f pf jroef;wifh 99

0wÎKwkd
tjzLa&mifaus;vufay:u trJa&mif h h h armifpdk;csdef 107

3
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrpf um;
ppftyk pf &k @J ppfu|ejf yK ud, k pf m;vS,f a&G;cs,w f ifajrSuyf u JG jyKvkyjf yD;jyD? tajzxGuf
jy;D om; ykpm> udk tcsed u f ek cf H *k%o f u d mQ awGtusc+H y;D 0ifa&mufaqmif&u G o f al wG&@J a'goawmuf
acguo f rH sm;/ atmf}u;D [pfus,v f yk u f m ykpm> tajz&SmcJ=h uolrsm;/ ar#mw f vifv h ifEh iS hf xdik =f unfh
apmifph m;cJ=h uolrsm; urBmysucf =hJ u+yD? anmifyifrmS ESi;f qDyef;wd@k ryGi?hf trSew f &m;udrk jrif/
r,H=k unf =uolrsm; tcsed &f aSd eygao;w,f? ppftyk pf [ k m arG;&mygoaE<oef@&Si;f cJ=h uolrsm;
r[kwfay? 'gudk tjrif&Sif;zdk@vdkonf? Adkvfae0if;&J@ ppfwyftkyfcsKyfr_udk acwftqufquf
awmfveS w f ukd yf 0JG ifchJ =uwJh ausmif;om; vli,f jynfov l x l &k @J ordik ;f [mtvum;ud, k u f sKd ;
&SmcJ=h uwJh ordik ;f r[kw?f ppftyk pf &k @J raumif;wJu h ,kd u
f siw hf &m;udk odc/hJ jrifcchJ pH m;cJ=h u& vd@k
'Dppftyk pf u k kd wGe;f vSe/f awmfveS f wdu k yf 0JG ifc=hJ uwm? ud, k u f siw hf &m; raumif;wJo h al wGu
wdik ;f jynfukd t"rR vufeuf tm;ud;k eJ@tkycf sKyfae&if jynfoal wGyg ud, k u f siw hf &m;ysuw f ,f?
b,folysufysuf udk,frysufzdk@ vdkw,fqdkwJh pum;twdkif; b0udk&yfwnf=uzdk@vdkygw,f?
'Dv&kd yfwnf&if;eJ@ rw&m;r_tpkpu k kd vnf; wGe;f vSe+f zdKzsuzf @kd tm;vH;k rSmwm0ef&ydS gw,f?
rw&m;r_tpkpk[m 'Duae@ppftkyfpk&J@ 2010 +yD;csdefrSm xifxif&Sm;&Sm; +zpfcJh+yD
r[kwv f m;? jrefrmjynf&@J jynfov l x k ak wG urBmtv,frmS tzufzufu vlpOfrrScD w hJ mudk
jyef=unf&h if 'Dppftyk pf pk +yD;tkycf sKyfuwnf;ubJv@kd ajym&if jynfph ykH gw,f? jrefrmjynfov l x l k
a&S@qufrhJ tem*wfrmS vlvo kd v l kd aeEdik =f uzd@k u ppftyk pf rk &Srd b S J jzpfr,f? 'gujkd rifz@kd / ,H=k unfz@kd /
&yfwnf=uzd@k bJ vdyk gw,f? tm;vH;k rSmwm0ef&ydS gw,f?
vlawGu, kd t hf vkyu f , kd v f yk &f if; etz ppftyk pf u k kd wGe;f vSe=f uyg? bufaygi;f pHu k
w+ydKifeufwnf; +zdKzsurf S +ydKysurf hJ ppftm%m&Sipf epfukd wwfEikd w f zhJ ufu wGe;f vSe=f uyg?
Edik if w
H um todu k t f 0ef;qdw k m u|Eykf w f @kd &J@ u,fwif&iS rf [kw?f olw@kd &J@tusKd ;pD;yGm;ay:rSm
rlwnf+y;D &yfwnf=uwJo h rl sm;om jzpfw,fqw kd mudk rarh=uzd@k ygb?J u|Eykf w f @kd ukd u,fwifrmS u
u|Eykf w f @kd omjzpfw,fqw kd mudk pGpJ +JG r+J rJ cH,=l uzd@k ygb?J 'Duae h trsKd ;om;acgi;f aqmif a':atmif
qef; pk=unf vGwaf jrmufvmygjyD? a':atmifqef;pk=unf csrw S af vsmufvrS ;f aom ekid if aH &;
vrf;a=umif;ay:wGipf pk nf;ckid rf mpGm yl;aygi;f vufwyJG g0if=uzdk eh ;dk aqmfygw,f?
wjydKifeufxrJ mS bJ ppftyk pf [ k mrm,my&d,g,af umufusprf _ h tifrwefrsm;w,f
qkw d mrarh=uzk@d txl;owdxm;juzkd h vkyd gw,f?ppfacgi;f aqmifawG[m wkid ;f jynfudk wu,f
cspjf yD; ppfreS w f hJ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;ukd azmfaqmifvydk gu rw&m;zrf;qD;cHxm;&wJh
&[ef;oHCmrsm; 88rsdK;qufausmif;om;rsm; rsdK;qufopf ausmif;om; vli,frsm;
wkid ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm; tygt0ifeidk if aH &;tusO;f om; tm;vk;H ukd a':atmifqef;pk=unf
vkjd yefvnfvw G af y;zkd h tav;teufawmif;qkyd gw,f? 'Dvrdk jS zpfrvm&if²²²²
4
Luminary MagazineVolume 4,No.10
etz ppftyk pf &k @J 2010 a&G;aumufy&JG v'fukd vufrcHz@kd jynfwiG ;f jynfyrSm qENjy
awmif;qdkr_awG jyKvkyf=uzdk@vdk+yD? EdkifiHa&;wdkufyGJawG qifEGJ=uzdk@/ vlr_a&;wdkufyGJawG
az:aqmif=uzd@k / ppfa&;wdu
k yf aJG wG pwif=uzd@k tav;teuf wdu k w f eG ;f ygw,f?
ppftm%m&Sipf epfukd wGe;f vSeEf ikd zf @kd ppftyk pf u
k kd +zdKcGrJ jS zpfr,f? jynfo@l om;aumif;
ppfom;awG xGuaf y:vmzd@k 0dik ;f 0ef;}udK;pm;=uygp@kd ?
tm%m&Sirf eS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdr&f aJ bmfrsm;

14 / 11 / 2010 ae h A[dXk mecsKyfa&S w


h iG af [majymcJah om
a':atmifqef;pk=unf. rdef ch eG ;f aumufEw _ cf surf sm;
“usrwdk [ h m jynfoal wG rygbeJ J h bmudprP S r+yD;jywfEikd b f ;l vdk u
h srxifygw,f//
jynfoal wG ygrb S J b,fupd rP qdk +yD;ajrmufEikd rf mS rdk h usrpdwu f ;l xJrmS jynfoal wGuae+yD;awmh
jynfolawGtwGuf jynfol h'Drdkua&pD uGef,uf}uD;wckudk usrwdk hEdkifiHrSm wifrubl;
wurBmvH;k udyk g jzef u h suof mG ;zdk h }uKd ;pm;csiw f ,f// tJonfvkd pdw"f gwef J h }uKd ;pm;oGm;rS usrwd@k
vdck siw
f hJ yef;wdik u f kd at;at;aq;aq; rSerf eS u f efuefeJ h a&mufvrd rhf ,f vdk h usrjrifw,f//
tJ'gukd cyfww kd ekd J ah jym&&if tvkyaf wGtrsm;}uD; vky&f r,f// tvkyrf vkyf bJeJ ah wmh bmrS
r&bl;”
“usrwdk h ArmawGu uHyJ uHyJ vdk ah jymavh&w dS ,f// tJwma=umifh usrwdk v h il ,fawG
udk xyfwvJvaJ jym&w,f//uH qdw k Jt h "dyg` ,uf kd od&J v
h m;// uH qdw k m jyKvkyjf cif;bJ// uHyJ 5h h h
Luminary MagazineVolume 4,No.10
uHyJ qdw k m cyfww kd akd jym&&if ud, k v f yk o
f vdk jzpfrmS bJ//ud, k v f yk wf t Jh wdik ;f jzpfrmS bJ// tJawmh
vdkcsifwm&Sd&if &atmifvkyf &rSmbJ// usrwdk hu rjzpfEdkifwJh udpPawGudk vG,fvG,feJ h
vm'fay;+yD;awmh jynfol awGukd rpnf;&H;k Edik b f ;l ”
“owœq d w kd m pdw"f mwfcidk cf idk rf mrmeJh ud, k v f ckd siwf hJ udpu P kd rSerf eS uf efuefehJ vkyw f m[m
owœyd ?J vky&f &J r,f ”
“ usrwd@k ajymaewmvJ ekid if aH &;bJ? tm;vH;k ekid if aH &;bJ? usrwd@k jynfoal wG ekid if aH &;udk
em;vnfatmifvkyfyg? ta&S@u vkyfaewJholukd taemufu vlu xdef;ekdif&r,f? 'g[m
'Drukd a&pDb?J usrwd@k jynfoal wG xde;f odr;f wmudk cHygr,f? wjcm;ol xde;f odr;f wmukd rcHeidk b f ;l ?
usr xde;f odr;f cH&wJch sed rf mS vHjk cHKa&;orm;awG trsm;}uD; awG@&ygw,f? aus;Zl;wifxu dk o f u l kd
aus;Zl;wifygw,f? usrtay: aumif;aumif;qufqw H hJ olawGuykd g? aus;Zl;udk odwwfwo hJ u l
enf;w,f? aus;Zl;odwwfwo hJ l &Sm;w,f qdw k mudk usruawmh vufrcHcsib f ;l ? aus;Zl;
odw,fqw kd m bmvJ? wa,mufe@J wa,muf onf;cH&r,f? ta&S@u vlu aemufuvlukd
odwwf&r,f? aemufuvnf; a&Su h vlukd odwwf&r,f? 'g[m usr&Jh tcif;tusi;f bJ?”
“ jynfo=l um;rSm tm;vk;H =um;rSm trsKd ;om; &if=um;apha&;udk qufvyk o f mG ;r,f?
b,folbJjzpfjzpf tqifajyatmif vkyfcsif&if &w,f? pum;ajymcsifvnf; &w,f?
usrwd@k bufu jynfo@l tiftm;awG vdyk gw,f? tck jynfoal wG usrwd@k bufrmS &Sw d ,fqw kd m
od&w,f? jynfo&l , hJ =kH unfr/_ jynfo&l hJ axmufcrH u _ kd &,lomG ;r,f? tck bmvkyef idk w f ,f
qdwk mudk rajymekid w f m cGiv fh w
$ yf g? tjyifxu G x f u G v f mjcif; bmvkyrf ,f/ nmvkyrf ,fqw dk mudk
ajymwmu em;rvnfbJ ajymw,f jzpfrSmpdk;vdkhyg? usrwdkhtm;vHk; temcH&ygw,f?
vkyaf zmfuikd b f ufawGvnf; temcHc&hJ ygw,f? temcH&r,fq&dk if onf;cHjyD; temcH=uygvhdk
usrajymcsiw f ,f? vdak wmhvckd siw f ,f temawmh rcHcsib f ;l qdw k mawmh rjzpfb;l ? trSm;trSeu f kd
ud;k pm;jy;D od&r,f? trSeb f ufu &yfwnf&r,f? trSm;trSeu f wpfcsed v f ;kH twnf,v l @kd r&bl;?
tcsed tf wkid ;f ajymif;vJr_ &Sw d ,f? rSerf eS u f efuefejhJ zpfvmwJh tiftm;udk b,fou l rS jzKd v@kd r&bl;?”
“ usrudk xde;f odr;f cJw h vhJ al wGtay:rSmvnf; bmtmCmwrSm r&Sb d ;l ”
“usrwdk h jrefrmawG[m aumuf&;kd rD;vdyk v J @kd ajymwmudk usrawmh r}udKufb;l ’’
“usrwdk jh ynfoal wGu vufjzefjh yD; awmif;csipf w d f r&Sb d ;l vdhk usr ,Hw k ,f’’
“usrudk xde;f odr;f wJv h al wGukd rrke;f bl;? yk*Kd~ vaf &;t& b,fou l rkd ek ;f wD;wm r&Sb d ;l ?”
“usr w&m;Oya'pd;k rd;k a&;udk ,H=k unfw,f? awmif;yefwmudk usru wefz;kd xm;w,f?
aus;Zl;wifxu kd w f mudk usr aus;Zl;wifw,f?”
“vl@tcGihfta&;a=unmpmwrf;rSm vlwdkif;vlwkdif;twGufeJ@ pxm;w,f? 'gudk
av;pm;&r,f? vlwidk ;f vlwikd ;f wm0efausyeG &f r,f? wm0efo&d r,f? 'grS usrwd@k edik if w H ;kd wufr,f?
usrwd@k ekid if w H ;kd wufw,f/ rwd;k wufwm jynfoo l w d ,f? rwd;k wufwm b,fo@l a=umihv f @kd
6
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ajymaevd@k tydb k ?J usrwd@k ukd vkyyf ikd cf iG ahf y;ygv@dk bJ ajymr,f? usrwdjhk ynfou l vufjzefjh yD;
awmif;rSm r[kwb f ;l vd@k usr odw,f? ud, k v fh yk yf ikd cf iG u
fh kd awmif;qdwk mjzpfw,f?”
“usr trsKd ;om;&if=um;apha&;udk usr tjrJ ,H=k unfygw,f? usrwd@k [m jynfo&l hJ
tiftm;udk tm;ud;k jyD;awmh tvkyv f yk af ewmvd@k tjudrjf udrt f cgcg ajymcJjh yD;ygjyD? jynfo&l hJ
tiftm;ukd pepfwuso;kH rSyJ xda&mufrmS yg? jynfoal wGukd xyfjyD; rSmyg&ap? ud, k vf ckd siwf mudk
ar#mv
f ifah e&Hek @J ratmifjrifygb;l ? ud, k v f ckd siw f mudk &atmif vky=f urS vky&f rJ S vkyef idk rf S &r,f?
taumif;qH;k enf;vrf;udk &Sm&r,f’’
“usr&Jh vHjk cHKa&;udk wm0ef,w l hJ olawGu usrudk aumif;aumif;rGerf eG f qufqH
=uw,f? tJ'DtwGuf aus;Zl;wifw,f? usrudk aumif;aumif;rGefrGef qufqHovdkyJ
jynfot l m;vH;k tay:rSm aumif;aumif;rGerf eG f qufq&H if b,favmuf aumif;vdu k rf vJv@kd
usr awG;rdygw,f? 'gayrJh usrudk tus,cf sKyf csovdak wmh jynfou l kd rcsapcsibf ;l ? jynfou l kd
tus,cf sKyf rcsyge@J ? aumif;aumif;rGerf eG f qufqaH pcsiyf gw,f’’
“raumif;wmudk rajymapcsif&if rvkyfygeJ@? aumif;wmawGudk usrwdk@u
wefz;kd xm;ygw,f/ aus;Zl;vnf; wifygw,f? aumif;wmawGcsn;f vkyaf e&if woufv;kH usr
aus;Zl;wifv@kd qH;k rSm r[kwaf wmhygb;l ’’
“jynfoal wG[m vkypf &m&Sw d m vky&f r,f/ vlwidk ;f ud, k w
hf m0ef ud, k af us&r,f’’

7
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tara&;wJh uAsm

noHawG wdwaf ewJt h csed f


rSw
d x
f m;wJh tarhrsu0f ef;wpfp[ kH m
bmqdb k mrS rjrif&yg?
'gayr,fh
tJ'D tarSmifurBmxJ
tar[m æ
uAsmwpfy'k f a&;aevdrrhf ,f
a&;aeygvrd rhf ,f?

um&efqw kd m b,f[mvJv@kd
tar odrmS r[kwaf yr,fh
tarhtm¶Hx k rJ mS awmh
pnf;csuf rnDrnmeJ@
uAsmwpfy'k f &Srd mS yg/
tJ'u D Asmu aopm &Sipf m wwf&ifawmf+yDat
wdw
k x kd mG xGm r[kww f hJ rde;f uav;ayyJ vd@k
wu,fh uAsm&Snw f pfy'k f jzpfrmS yg? a&S;¶d;k pGJ t,ltqawG=um;
pmoifcef;udk b,fvckd spaf yr,fh
uAsmq&m&JΠtar arhypfapcJw h hJ b0
ol@om;&JΠuAsmawGukd zwf+yD; 'Dvkd rvSayr,fv h nf;
wpfcgwpfcg +yHK;+yHK;}uD; =unfv h @kd olr&wJh ynmawG
w,fod w,fwwfygvm; om;orD;rsm;udk wwfapruG@J æ wJh
igoh m;&,f æ wJh ausmif;q&m&JŒ r,m;
t,f'w
D mawG&ŒJ pm;yGu J kd ra&mufcif tarh&ŒJ pdwx f m;awGav
taru t&ifzwf&if; tJ'D pdwx f m;awG&ŒJ atmuf
&ifwiG ;f u yDwd wayG@wydu k }f uD;eJ@ wuUov kd qf wkd mudk a&mufcw
hJ hJ usaemf
cs;D rGr;f pum;awG csKjd r taygi;f tazmfawGe@J vufawGcsw d f
arwWmawG oDu;kH jywmayg?h olyek pf wd af wG 0ifcahJ yg?h
8
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vlvrd mR om; ,Ofyg;
vlru
kd of m; &rf;um; owJh
tazh&ŒJ tarh&ŒJ om;
usaemfw@kd wawGu
&rf;um;wmvm; ,Ofyg;wmvm; w&m;&Sw d ikd ;f iwf&wJh acwfrmS
cGjJ cm;vd@k awmh r&yg v#mawGay: jrufcif;vnf;ayguaf &mh
'gayr,fh aovkvk tarmazmufcsed rf mS awmif
rke;f olujzifh awmfawmfrsm;yg&ŒJ ? tarmajyp&m aq;zd;k r&Sd
aor,ft h csed f xdik =f unfah e&wJb
h 0
avmu"Hqw kd m avayGwpfcv k m; tJ'v D b
kd 0udk rn‡mwrf;a0zef&&if
'grrS [kwf ¶d;k om;r_ 'g%u f kd
t&m&m pDraH ewJh zefqif;&Siq f w kd mvm; taz cHvu kd &f wmyg?
tarhom; usaemf rod
t&Su
d kd r&Sjd zpf ridkygeJ@tar
r&Sud kd t&Sjd zpfapzd@k taz r&S&d if tazhu, kd pf m;
i,fi,fu æ tarhom; usaemf
tazhukd rawG@v@kd yjJ zpfjzpf ausmpf &mudk ausmjf zwf
tarhukd rawG@v@kd yjJ zpfjzpf riwf&atmif vkyyf grh ,fwhJ
toHuek f n‡pzf sp+f yD; idw
k wfwo hJ m;wpfa,mufu tarh&ŒJ om;}uD; usaemft h pfukd
tckusawmh qdq
k jkd rnfjrnf }udK;pm;yrf;pm;
rkq;kd r om;qH;k tar ol@ynm q,fwef;tm;eJ@
tJ'v D akd wG }uHKcJ&h vd@k ol@orD;om; ZeD;r,m;twGuf
idrk 0atmif idak e&&SmwJh xrif;vkwq f uf&if; tm;ay;
tarh&ŒJ &Gm æ tarh&ifukd at;apaygh
arwWmawG jynho f yd af ewJh tarh&mG udk c%awmh [kwrf mS yg
usecf rhJ mS a=umufwwfwhJ usaemfu r=umcif ¶kww f &uf
xm;&pfc&hJ +yDav? oluvnf; E_wq f ufomG ;cJh
tzrJh om;orD;awG&,f
jyefawG;=unfah wmh ol@ZeD; rkq;kd rwpfa,muf&,f
tarvnf; qif;&J tarhuykd J zufw, G af pcJh
tazvnf; rGaJ w ridek @J v@kd tm;ay;olu
yDwad wGuykd J pm;a&mhovm; tylawGe@J idak pcJah yg?h
9
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ridkygeJ@tar rd;k awG &Gmae+yDtar
tarhrmS om;awG&adS o;w,f r[kwv f m; wcsK@d oal wGuawmh rd;k &Gm&if tdru
f kd vGr;f owJh
tarhom; usaemfn h eD @J usaemf csr;f vnf;csr;f vGr;f vnf;vGr;f oaygh
tarhukd tazmfvyk rf mS aygh usaemfuawmh olw@kd e@J rwl
tm;av#mph &m rvdk aeylvnf; vGr;f w,ftar
tar ridek @J awmh wu,fusawmh tarhukd rcGcJ ifuwnf;u
usaemfu acsmo h vdk ac|;odyaf wmh cG&J rSm vGr;f w,fav
tarav 'gayr,fh tar
ol@om;twGuf tidw k w d f ayuwfuwf tarhom;u
acgi;f av;ndwv f @kd æ wcgwavrSm trsm;eJ@wpfa,muf
tJ'vD kd wdwcf &hJ wJh rsu&f nfawG pdw"f mwfaygu&f m tjyKtrlawGukd
usaemfw@kd e@J a0;aecsed rf mS acgi;f rmrm vkyw f wfw,f r[kwv f m;
tarhqu D kd jyefa&mufvmavrvm; trsm;u rcs;D rGr;f vnf;
usaemf rpOf;pm;&Jb;l tar? pGe@f pm;&Jvkd pGe@f pm;
wm;ae&ifvnf; oGm;vdo k mG ;
[dw k ek ;f uaygh æ tJ'g vlru kd v
f m; tar æ?
om;u uav;r[kwaf wmhb;l
ud, k qhf ;l ud, k x f iG Ef ikd yf g+yD vd@k oli,fcsi;f wpfa,muf&ŒJ rdcif
b,fvykd if qdak yr,fh aq;¶Hw k if+yD; ukowke;f
ig;¶d;k udk E$i+f yD; ab;u xdik f qH;k yg;oGm;owJh
ol@om;rsm; r_id af ervm; aemufwpfa,muf&ŒJ rdcifuvnf;
rsuEf mS xm;udv k nf; =unf&h ŒJ tqkwu f ifqmvd@k od&w,fwhJ tar
tJ'gawGukd rSwrf w d t hJ ar olw@kd awGukd tm;ay;wJt h cg
tckaerSmawmh om;u xGuaf jy; usaemfrh mS vnf; 'Dvo kd wif;rsK;d u
tareJ@ wpfae&mpDa0;aygh b,ftcsed f =um;&r,f rodygb;l vd@k
ESv;kH om;uawmh ,Hw k ,ftar pdwrf ;l rl;eJ@ ajymvku
d rf w d ,f
ql;awGukd awG@avwdik ;f jyefawG;=unfah wmhvnf; usaemfw@kd tjzpfu
igo h m;udk rpl;ap&bl;vd@k ESpaf wG vawG b,ftcsed t f xd
pdwu
f ;l eJ@ xGiaf y;aer,fxif&ŒJ av? 'Dtwdik ;f &Sad erSmvJ rod&
tem*wfuvnf; ud, k ef @J a0;

10
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tdyrf ufawGvnf; aES;aeaygh
wpfcsed af wmh usaemfw@kd om;trd
tarvnf; touf&v dS @kd
usaemfvnf; touf&iS rf ,fq&kd if
jyefjrif jyefawG@ tvGr;f awG wpfayG@}uD;eJ@
twdwaf wGukd arhEh ikd yf g&ŒJ ?

tckawmh 'Dtwdik ;f
tvGr;f av¶dik ;f awG wdu k af ewke;f
trke;f aw; qdo
k al wGt=um;rSm
tareJ@ om;u a0;
usaemfw@kd vnf; taqG;oDcsi;f qdv k @kd aygh
usaemfuawmh æ tvGr;f udk um&efoD
uAsmawG pmawGpv D @kd

yDowJh pum;vH;k awG yHEk ydS f


tdyrf ufukd &dwo f rd ;f aecsed f
taruvnf; æ
rD;rSed rf edS f nawG=um;rSm
ESv;kH om;udk }udK;nd‡
wpfa,mufwnf; odwhJ oDcsi;f
cyfjyif;jyif; qdak eayg?h

'Dawmh usaemf apmapmu ajymcJo h vdyk J


noHawG wdwaf ewJt h csed rf mS
tar[m æ
uAsmwpfy'k f a&;aevdrrhf ,f
a&;aeygvrd rhf ,f?
xdev
f if;
18 / 5 / 2004
rJaqmufjrdK h
11
Luminary MagazineVolume 4,No.10
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
jidr;f csrf;a&;oGm;&mvrf;rSm
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tem*wf&ŒJ
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
pdwaf wav
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
b0awavrSm
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
&Guaf [mif;awGa=uGv@dk
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
&GuEf ak wGxu
G rf vmwJh
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tuef@towfrsm;²²²²²?
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
vuFmukad csmatmif
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
rkom;&JŒt"dyg` ,rf hJ
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
xifjrifcsutf vm;tvmrsm;u
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
yÉdyuQawGe@J twl
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tcktcHrsm;jzpfc&hJ ²²²²²²²?
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
wcsed v f ;Hk
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
aumif;uif=uD;ukd t,ltqrsm;&JŒ
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
vif;vufvadk yrJh ok;H oyfcsuaf =umifh
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tjrJwrf;vkv d dk
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
awG@qkaH qG;aEG;jci;frsm;rSm
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
rk;d arSmifawGus&vk@d
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
wyfrufrKS eJ@vkt d yfcsuaf wG
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tcGit
hf a&;eJ@
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
xdyw f u
dk af wG@&if
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
vGwv f yfrKS uif;rJjh cif;udk
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
wck²²ckawmhvrJG mS bJ²²²²²²²?
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
pdwu
f ;l eJ@aumuf,0l g;rsK&d ²²²²²²?
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
wu,fv@dk rsm;
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
qkid &f menf;emrsm;eJ@
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
,k=H unfrKS rsm;
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
wnfaqmuf=ur,fq&dk ifawmh
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
vsmS ay:rSmjruf&idk ;f yifawG
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
xlxyfpmG ayguaf tmif
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
t&if=uKd;pm;vku d =f uygt;Hk ²²²²²²²²²²²²²?
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
cifarmifviG (f jynf)
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
2010ck Eld0ifbmv 3&uf
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
Luminary MagazineVolume 4,No.10
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
23456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
tdyaf rG ch scH&wJh nudk
tarSmifxyk spEf pS f xGe;f nSw
d t
hJ cg
nOf eh ufaewJh acwfrmS
cEDpW oD;cHjcif;[m
tvif;a&mif r[kwb f ;l //

tEdik u
f sio fh r#
cEDpW uyJ
tarSmifxuk kd ac:vm
r[l&m v$r;f +cHKvsuf
rv_yrf ,Swf vnfpif;+yD;ae=u
cEDpW &J h
tdyaf rG ch sccH &hJ //

E_wuf q
kd HG h
a=umuf&HG ah wmh oD;cH
zefw&mawvmwJh b0
tJ'bD 0u &ifaumh
nOf eh ufnudk arG;zGm;w,f// &J&ifah wmh oD;rcH
ra=umufw&m; owWd
xGe;f nSw
d t
hJ cg
b0 [m vif;vuf
nOf eh uf[m aejcnfjzpf
xGe;f opfawmhwmyJ//

tarSmifxkap;yspf
nOf eh ufaewJh acwfrmS
cEDpW oD;cHjcif;
tvif;r[kwb f ;l //
armifp;kd csdef
10/10/10
13
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a0ESi;f yGio
hf ek &f J w
h ckef
tjrifah y (160) rS
zHrk x yHv
k v
S ES iS hf ckecf svu
kd af om
tm*owW&d iS f a0ESi;f yGio hf ek ?f

Twckeo f nf
b0ifwek f &ifcek pf &m aumifaomfvnf;
ESpaf ygi;f =um&Snf tusO;f usaeaom Twcket f wGuf
taztusO;f om;ESihf Edik if aH &;tusO;f om; &ifwek &f rSmu etz?
(2000) aom vltrsm;twGuf ckev f u
kd jf cif;yg?
Twcket f wGuf
Twckeo f nf tm;wufvmrSmu
tusO;f om;rsm; vGwaf jrmufa&;wGif 'Dru
kd a&pD bufawmfom;?
toH;k 0if taxmuftuljyKEdik rf nfh
&HyakH iG pkaqmif;a&;twGuf ckejf cif;yg? Twckeo f nf
ukepf jkH yKwfus etzwd@k
Twckeo f nf b0okerf e_ f oufwrf;uke+f y;D
jrefrmjynfol jynfom; i&JbkH taygut f ;kd
vltrsm;wd@k ppfeif;jym;b0rS
vGwaf jrmufa&;twGuf aZmufx;kd ust?hH
awG;v#uf ckevf ukd &f jcif;yg? Twckeo f nf
atmifpnfwek [ f ;D
Twckeo f nf atmifarmif;wD;+yD;
vkyyf t kH csKd ;rus 'Drukd a&pD rD;wdik f
qd;k vSonfh etz trltusiu hf kd v_id vf ikd_ x
f ed af wmuf
zGiv
hf pS x
f w k af z:&ef tvif;a&muft?hH
wrif}uHI ckevf u kd &f jcif;yg?
udkudkatmif
(qefz&efppPudk)
atmufwdkbm 18 / 2010
14
Luminary MagazineVolume 4,No.10
toufb,fuxGuf

rsupf Ed pS v
f ;kH ygygv#uf
jrif&=unf&h cuf?

em;ESpzf ufvJ aumif;aev#uf


=um;&em;0cuf?

yg;pyfayguv
f J ygaev#uf
ajym&qd&k cuf?

OD;a%SmufOm%fvJ &Syd gv#uf ajcESpaf csmif;vJ aumif;aev#uf


awG;&od&cuf? oGm;& vm&cuf?
vufEpS zf ufvJ oefrmv#uf tonf;ESpv f ;kH vJ ygaev#uf
vky&f udik &f cuf? cHpm;r_awGcuf?

pm;0wfaer_ &Syd gv#uf


ao&rSmawmhcuf?

o,HZmw aygºu, G 0f v#uf


wdik ;f jynfvyJ suf r,m;uzsu?f

tcsuu
f ;kd csuf jynfph ykH gv#uf
toufb,fuxGu?f
av;av;tdk (O\majr)
28 / 8 / 2010
15
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a&-unfat;jr oHpql;c|ef
vl[m &Suw f wf&if
rqd;k ygb;l
'H;k ay; uwfowf
aeoGm;wwfox l ufpm&if
E_id ;f ,SOcf sutf &
vlyo D w,f/

&Suw f wf
&GH w
h wfwv hJ [l m
aemufwqifh
odumQ xdyg; apmfum;wmudk
rvdv k m;wJh oly/J /

t"rRrsm;u
apmfum;ESyd uf w G &f if
tJ't D cg h h h ol[m
ZGww
f &Gwf +idrrf cHvakd wmh
&efov l ufxu J
odumQ eJ h t&Sut f wGuf
a&=unfat;jr r[kwaf wmh
rmefwufwek f jh yef
rSepf zefp ykvif;uGpJ
ckcjH cif;[m
oHp ql;c|ef xufjr
&Suw f wfveG ;f ol
t&Suef J oh u d mQ rSm
odumQ }uD;rl twGuf
wyfqifxm;oly/J /
vufeuf/
b,fEh ,
S vf J
oifv&J uS wf wfygap
&Suw
f wfygp//

at;jrESi;f &nf
atmufwb
kd m 9
16
Luminary MagazineVolume 4,No.10
22 ESpfjynfh ABSDF arG;ae o h kd
h tm%m&S22ES
ipf epftm; wdu k cf o
hJ nfrmS
paf wmif jynfch ahJ v+yD//
&moDpuf0ef; / jzpf&yfrsKd ;pHk
tzHzk u kH kd
armifausmif;om;wdk h cg;pD;cHc/hJ /
tm%m&Sipf epf bH&k efot l jzpf owfrw S cf I hJ
ausmufpm aypm y&ydu k fu
Armhordik ;f rSm ol&aJ umif;tjzpf
rSww f rf;wifxm;Edik af v+yD//
u|eaf wmhif ,fcspf &S,q hf ,f&h , S u
f
cGyaf 'gi;f &Jabmf udx k eG ;f atmifausm rf S tpjyKI ordik ;f pOfqufay;qyfco hJ nfh
ud, k &fh ifaoG;yrm &JabmfocH J owWad oG;u ausmif;om;wyfrawmf cGyaf 'gi;f awGu
oefrmxGm;}udKif; &_wikd ;f ar#mo f nf yJc;l rSvyk &f yf wDxiG q f vdk h }udK;pm;jyefvJ
wln=D uwJh t,ltqawGu xyfwx l yfr# jynfot l wGuf paw;cHc&hJ av+yD//
jynfocl spo f rdk h *k%, f 0l rf;ajrmufygayonf// wae u h rS zwfvu kd &f onfh
wyfO;D qDu &yfwnfcsuu f kd
tH=h oav;pm;*k%, f rl yd gonf//
2010udk ypfrw S xf m;cJh
twkta,mif a&G;aumufyv JG J usq;kH ygrnf
oufaoxlrnf ch yG af 'gi;f armifwkd v h macs+yD//
,H=k unfcsuEf iS hf &nfreS ;f csu}f uD; wJh
cGyaf 'giaf rmifa& h h h
jynfol &h aJ bmf tmZmenftm;
rar Eh ikd &f ef ESpv
f csI D
&moDrsm;pGm }udrzf efrsm;vnf;
aoG;oufaojzifh
rSww f rf;pma&; uAsmaw;u
22 ESpaf jrmuf rdcifwyf&if;tm;
tav;jyK OD;nGwv f u kd yf g.//
&JabmfxeG ;f a0
17
Luminary MagazineVolume 4,No.10
od+yv D m;
xyfrw S x f m;
ppftyk pf &k J ah rG;&myg oabmxm;?
b,foal oao
iawrm&ifjyD;a&m
od_yDvm;
taz ae0if;rdef ph um;?
wyfrawmftrd wyfrawmftz
wwfwwf rwwfwwf awmf
awmfawmf rawmfawmf wwf
tm;vk;H [mavsmf u|Eyfk w f dk oh nf
'g ae0if;wyfrawmf? u|Eykf w f dk th usKd ;pD;yGm;eSif h
opPmw&m; taeacsmifro _ mtm;uk;d onf?
onfum;opPm&So d rl sm;eSif o
h mqkid o f nf? uk, d uf sKd ;eSif yh wfoufvm&if
(igwdk eh iS f rh qkid )f opPmr&Sd
xm0& rdwaf qG xm0&&eforl &Sd odumQ r&Sd
xm0& tusKd ;pD;yGm;om&So d nf? t&Surf &Sd
tusif o h v D r&Sd
&ufpuf,w k rf mr_om&S?d
trdef o h m&Sd
trdef o h mtz trdef o h mtrd?
ajymr&k}H uHKzl;rSod
bmomw&m; ewÎ?d
oef;a&$ vku d ef m
xkwd &m;a'oem?
2008
2010
od+yv D m;
xyfrw S x f m;
ppftyk pf &k J ah rG;&mygoabmxm;?
rSw}f uD;
18
Luminary MagazineVolume 4,No.10
umwGef;

19
Luminary MagazineVolume 4,No.10
olr
vGwfonfh
tcsdef
atmifouf0ikd ;f
({&m0wD tifwmeufr)S
uefhowfe,fajr (Restricted Area) qkdaom teDa&mif pmvkH;}uD;rsm;u
tjzLa&mif qkid ;f bkwaf y:wGif xifxif&mS ;&Sm; awG@jrif&aejy;D oHq;l ju;dk twm;tqD; rsm;uvnf;
vrf;r}uD; wckv;Hk udk jzwfcsxm;onf? a&mfbmeHygww f w k rf sm;/ rsu&f nf,Adk ;Hk rsm; ypfeidk o f nfh
tajrmufrsm; ukid af qmifxm;aom vufeuftjynft h pkH wyfqif xm;onfh vkx H ed ;f &Jrsm;tm;
vk;H u oHq;l juk;d twm;tqD;rsm;aemufwiG f toift h aetxm;jzifh &Sad eonf?
&Jt&m&Sw d OD;u cufxefaom rsuef mS jzifh atmfvH tao;pm;udk ukid u f m pl;&Saom
toHjzifh atmf[pfaeonf?
“a&S@w;dk rvmeJ@ / 'g uef@owfe,fajryg/ aemufqw k yf g/ wm0ef xrf;aqmifaewm”
qkad om &Jt&m&Su d ol@a&S@wnfw h nf&h dS vl &maygi;f rsm;pGmudk atmf[pf trde@f ay;aeonf?
vltrsm;pku &Jt&m&Sd. pum;ukd em;raxmifonfhtjyif “a':atmifqef;pk=unf
use;f rmygap” qkad om toHrsm;ukd wlnu D s,af vmifpmG atmf[pfaejy;D vufcyk o f rH sm;uvnf;
a':atmifqef;pk=unf aetdrw f nf&&dS m wuUov kd f &dyo f m vrf; twGi;f wajzmif;ajzmif;
xGuaf y:vsuf &So d nf?
,ae@onf aetdrftus,fcsKyfuscHae&aom a':atmifqef;pk=unf jyefvnf
vGwaf jrmuf&rnfah e@ jzpfonft h wGuf wuUov kd &f yd o f mvrf;wav#muf owif;axmufrsm;/
jynforl sm;/ ekid if jH cm;oHwrefrsm; tygt0if vlwaxmifausmcf ef@ vma&mufpak 0;ae=uonf?
reufvif;tm;juD; tcsed u f wnf;u vma&mufapmifq h idk ;f aeaom vlpv k al 0;rSm nae 5
em&Dausmv f mcsed t f xd quf vuf apmifq h idk ;f ae=uqJ?
trsK;d om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyfvl i,f ok;H q,fcef u h vkx H ed ;f &Jrsm;apmihq f ikd ;f aeaom
oHq;l juk;d b,f&, D m csxm;onfh ae&ma&S@wnfw h nfw h iG f ikww f w k xf idk af e=uonf? vkx H ed ;f
20
Luminary MagazineVolume 4,No.10
um;rsm; uvnf; wuUov kd &f yd o
f mvrf;r xdyw f iG f ydw&f yfxm;jyD; vk+H cHKa&;txl; wif;usyf
xm;onf? t&yf0wf&/J ppfaxmufvrS ;f a&;/ pGr;f tm;&Sirf sm;uvnf; ae&mteSt hH jym;wGi&f adS e+y;D
tzGJ@csKyfvli,frsm;ESifh wuf=uGv_yf&Sm;olrsm;/ owif;axmufrsm;udk "mwfykH&kdufjcif;rsm;
jyKvkyvf su&f odS nf?
tcsed u
f m; nae 5 em&D 5 rdepf?
vltyk }f uD;xHrS vufcyk o f rH sm; wajzmif;ajzmif;xGuaf y:vmjyD; vltm;vk;H v_yv f y_ f
&Sm;&Sm; jzpfomG ;awmhonf? a':atmifqef;pk=unfjcHtwGi;f odk hpawum teufa&mifuyf
um;rsm;0ifa&mufomG ;uwnf;u vltyk }f uD;u *emrjidrf jzpfaeacsjyD?
“a':atmifqef;pk=unfjcHwiG ;f okd u h m;rsm;0ifomG ;jyD” qkad om owif;pum;a=umifh
oHq;l juk;d b,f&, D m csxm;onfh ae&mod@k ajy;olajy;/ tm;vk;H &kw&f w k o f oJ ?J vlawGtm;vk;H
rsuv f ;Hk vm;&mu a':atmifqef;pk=unf tdrw f nf&&dS m ae&mqDo@dk OD;wnf =unf&h v _ suf &So
d nf?
nae 5 em&D 15 rdepfcefh a':atmifqef;pkjunf tdraf &Sw h iG f csxm;onfh oHq;l juk;d b,f&, D m
rsm;udk vl q,f*%ef; ausmu f pwifa&$@ae=ujyD?
“a[;²²²²²²a':atmifqef;pk=unfvGwfjyD²²² a':atmifqef;pk=unf usef;rmygap”
qdak om vltyk }f uD;qDrS +ydKifwl xGuaf y: vmaomtoHu ywf0ef;usiw f ckv;Hk ukd jrnf[;D oGm;
apawmhonf?a':atmifqef;pk=unf tdrfa&S@wGifcsxm;aom oJtdwfrsm;udk vkHxdef;&Jum;
wpD;ay: v#ijf refpmG qGw J ifae=uonf? vltyk }f uD;u ykI d ykI d &kw&f w k of o J J jzpfvmawmhonf?
“[kwfuJh/ aocsmoGm;jyD? a':atmifqef;pk=unf vGwfjyD” qdkaom zkef;quf
ta=umif;=um;oHrsm;uvnf; vltyk f twGi;f wGif qlnv H eG ;f vSonf?vkx H ed ;f &Jrsm;uvnf;
oHq;l juk;d b,f&, D mrsm;ukd z,f&ef jyifqifaeacsjyD? oHq;l juk;d b,f&, D m eSpcf rk #om z,fjyD;csed f
vltyk }f uD;rSm tajy;tv$m;jzifh a':atmifqef;pk=unf jcHa&S o h @kd ajy;v$m;juawmhonf?
“tarpk” “tefwDpk usef;rmygap” paom toHrsm;jzifh ajy;v$m; ae=uaom
vl t k y f u m; urB m ysuf
onft h vm; h h h vl tm;vk;H
. rsufeSmu jyHK;ae=u
onf? “a': atmif qef;
pk = unf ” “a':atmif
qef;pk=unf” “a':atmif
qef; pk=unf” qdkaom
ajuG;a=umforH sm;u tdrf
trSwf 54 jcaH &S@wiG f us,f
avmifpmG jrnf[;D vsu&f o dS nf?
21
Luminary MagazineVolume 4,No.10
nae 6 em&D ausmcf sed f jcHtrSwf 54 &Sd jcHpnf;&k;d oHwidk af v;eSpcf u k kd udik u f m trsKd ;orD;
wOD; rsuef mS ay:vmcsed w f iG af wmh vltyk rf mS xde;f r&awmh? xkt d rsKd ;orD;. rsuef mS um; jyKH ;aejy;D
y&dowfvt l yk u f dk vuf a0h,rf; e_wq f ufvu kd o f nf? olrrSm jynfov l x l ek iS hf eSpaf ygi;f rsm;pGm
uGma0;aejyD; ,ae@aetdrt f us,cf sKyfrS vGwaf jrmufvmaom vlxk acgi;f aqmif a':atmif
qef;pk=unfyifjzpfawmhonf?
“tarpk” “a':atmifqef;pk=unf use;f rmygap” “tefwpD ”k qkad om toHrsm;eSihf
ido k u l id/k ckeaf yguo f ul aygu?f tm;vk;H aysm&f i$ af e=uonf?axmifausm&f adS om vltyk o f nf
wjznf;jznf; ykdykdrsm;vmonf? aA'ga&mif jrefrmqefqef tusFD0wfqif xm;aom a':
atmifqef;pk=unfu vlx. k rsuef mS udk jrifvu dk of nfeiS hf ydI k jyHK;vmonf? olr vufwcsuf
a0h,rf;jy vdkufwkdif; jynfolvlxku atmf[pf=uonf?eSpfaygif;rsm;pGm jynfolvlxkeSifh
cGcJ mG ae&aom olr/ cifyeG ;f eSihf om;eSpOf ;D udk ypfy,fjyD; jrefrmvlxt k wGuf wku d yf JG 0if aeaom
olr/ trsKd ;om; acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef;. orD;wOD;jzpfaom olr/ vufeufuikd f
ppftm%m&Sif tpk;d &udk jidr;f csr;f aomenf;jzifh wku d yf 0JG ifaeaom olr/ jynfocl spaf om olr/
vlx. k eSv;Hk om;wGif xm0& ude;f atmif;aeaom olr h h h
olr wdwq f wd pf mG ae&ef ajymvdu k cf sed w
f iG f vltyk rf mS rD;udk a&eSijhf ird ;f owfonft h vm;
jidrfoufoGm;awmhonf?olrtaejzifh tckvdk vma&mufe_wfqufaomvlxkudk aus;Zl;
wifa=umif; tygt0if ek0d ifbmv 14 &ufae t h rsKd ;om; 'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyf wnf&&dS m a&$*w Hk idk f
tzGJ ch sKyf&;Hk okd ah e v
h ,f 12 em&Dvma&mufyg&ef vlxu k kd yef=um;aeonf?

jynforl sm;ukd 13 rdepfcef eh w


_ q
f ufjyD;aemuf olr aetdrt
f wGi;f okd jh yef0ifomG ;awmhonf?
22
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wuUov kd &f yd of mvrf;ay:wGif rsu&f nf+zKd i+f zKd iu
f saeaom trsKd ;orD;/ trsKd ;om;/ oHCmawmfrsm;
ukd awG@jrif&onf? olw@dk tm;vk;H aysmaf e=uonf? uifr&mudu k ikd jf yD; uckeaf eaom owif;
axmuf rsm;ukyd if awG@jrifae&onf?
,if;aemuf olr aetdrt f wGi;f jyef0ifomG ;onf? okahd omfvnf; wuUov kd &f yd o
f m
vrf;ay:wGif vlpkruGJao;? nae 6 em&D 30rdepfausmfvmcsdef“a':atmifqef;pk=unf
usef;rmygap” qdkaomtoHeSifh axmifcsD&Sd vltkyfjuD; a':atmifqef;pk=unf a&muf&Sdvm
jyefonf? jcHa&S@wGif vufckyfoHrsm;u wajzmif;ajzmif;/ a':atmifqef;pk=unf &kyfykHrsm;udk
ukdifaqmifxm;aom vlaygif;rsm;pGmuvnf; olwdk@. acgif;aqmifukd vma&mufe_wf
quf=uonf?
“a[;” qdak om toH}uD; tvGejf rnf[;D pGm xGuaf y: vmjyefonf? aemufqufwJG
vufckyfoHrsm;uvnf; qlnHvGef;vS.? vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unf 'kwd,
tjudrjf yefvnfxu G af y:vmonf? axmifaomif;cs&D adS om vltyk }f uD;u olw@kd acgi;f aqmifudk
jyefvnfjrifawG@&onfeiS hf vufrsm;ukd rk;d ay:axmif a0S@,rf; e_wq f uf =uonf?ig;rdepfcef@
vlxu k kd e_wq f ufjyD;olr jcHwiG ;f jyef0ifomG ;onf? od@k aomf wuUov kd &f yd o f m vrf;ay:wGif vlol
raysmufao;? a':atmifqef;pk=unfudk rjrifawG@&onfwidk f olw@kd epS af ygi;f rsm;pGm ajccsciG hf
r&aom a':atmifqef;pk=unf jcHa&S@o@kd vl &maygi;f rsm;pGm vma&mufae=uqJ? ntarSmif
usaejyjD zpfaomfvnf; aysm&f i$ af eaom jynforl sm;. rsuef mS um; ta&mif awmufvsu&f o dS nf?
a':atmif qef; pk=unf trSew f u,f vGwaf jrmufcjhJ yD?

23
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a':pkvGwfvmwm
c&D;&Snf}uD;&Jh ajcvSrf;tpomjzpf cifjzLaxG;
AGDtdkat

aetdrftus,fcsKyfuae raehu jyefvnf vGwfajrmufvmcJhwJh a':atmifqef;


pk=unfukd jynfoal wG axmife@J csD oGm;a&mufawG@qkH E_wq f ufc=hJ uovdk Edik if wH umuEdik if aH &;
acgif;aqmifawG/ EdkbJvf jidrf;csrf;a&;qk&SifawGeJ@vl@tcGifhta&; v_yf&Sm;ol jrefrmhta&;
v_y&f mS ;olawG tm;vH;k uvnf; a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufvmwJh tay: 0rf;ajrmuf
0rf;om }uq kd ckd =hJ uygw,f? 'gayrJh jrefrmhEidk if aH &; jy\emudk ajz&Si;f zd@k rmS a':atmifqef;pk=unf
jyefvw G af y;&Hek @J rvHak vmufbJ t"dyg` ,&f w dS hJ awG@qakH qG;aEG;r_awGukd vkyzf @kd vnf; vdtk yfw,fv@kd
jrefrmhEikd if aH &;acgi;f aqmifawG uvnf; ajymygw,f? tckvkd a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmuf
vmr_tay: EdkifiHwum acgif;aqmifawG&J@ toHawGeJ@ jrefrmhEkdifiHa&; acgif;aqmifwcsdK@&J@
oH;k oyfcsuaf wGukd rcifjzLaxG;u pkpnf;wifjyxm;ygw,f?
a':atmifqef;pk=unf jyefvnf vGwaf jrmufvmwJt h ay: jrefrmekid if oH m;awGet hJ wl
jrefrmhtrd ef ;D csi;f Edik if w H csKd @tygt0if Ekid if wH umuvnf; 0rf;ajrmuf0rf;om }udKqdck =hJ uwmyg?
*syefEdkifiH [D&dk&SD;rm;+rdK@rSm pka0;a&muf&Sdae=uwJh EdkbJvfjidrf;csrf;a&; qk&SifawGuvnf;
a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufrt _ wGuf txl;0rf;ajrmufa=umif; rae@u ajymqdck =hJ uyg
w,f?
EdkbJvf +idrf;csrf;a&;qk&Sif awmiftmz&du bkef;awmf}uD; 'ufpfrGefwl;wl;u
a&G;aumufyJG +yD;oGm;wJah emufyikd ;f ra&&mr_awGe@J vrf;paysmufae=uwJh jrefrmjynfoal wG
twGuf a':atmifqef;pk=unf[m ar#mfvifhcsufawGudk wzef jyefay;Ekdifr,fhol jzpfw,f/
jrefrmEdik if o H m;awG twGuw f ifomrubJ vlwikd ;f udk pdw"f gwcf eG t f m; ay;pGr;f edik w
f hJ urBmjh y,k*f
wckvnf; jzpfw,fvhkd qdyk gw,f?
24
Luminary MagazineVolume 4,No.10
awmiftmz&du orRwa[mif; Edb k v J f jidr;f csr;f a&;qk&iS f Frederik Willem de
Klerk uvnf; a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufa&; ESpaf ygi;f rsm;pGm awmif;qdv k mcJ&h jyD;
wJah emuf tckvkd a':atmifqef;pk=unf jyefvnf vGwaf jrmufvmwJt h ay:rSm 0rf;ajrmuf
}uKd qdak =umif;eJ@ tckvw G af jrmufr[_ m a&&Snf vGwaf jrmufrj_ zpfz@kd e@J t&ift}urd af wGwek ;f uvdk
jyefrjzpfz@kd ar#mv f ifw h ,fv@kd qdyk gw,f?
Edb
k vJ q f &k iS f aemufwOD;jzpfwhJ tar&duef orRw tdb k m;rm;uvnf; a':atmifqef;
pk=unf[m ol@twGuaf wmh ol&aJ umif;wa,mufygv@kd qdjk y;D jrefrmEdik if eH @J urBmw0Sr;f tajccH
vlhtcGifhta&;awG &zdk@wdkufyGJ0ifae=uolawG tm;vHk;twGuf a':atmifqef;pk=unf[m
ar#mv f ifch sucf eG t f m;awG ay;pGr;f Edik o f jl zpfw,fv@kd rae@u xkwjf yefwhJ tdrjf zLawmfu orRw&Jh
a=unmcsufxJrSm azmfjyxm; ygw,f? a':atmifqef;pk=unf jyefvGwfvmwJhtwGuf
0rf;ajrmuf0rf;om&ayrJh ckcsed x f d a':atmifqef;pk=unf OD;aqmifwhJ Edik if aH &;tiftm;pkawGe@J
jynfoal wG tm;vH;k [m ppftpd;k &&J@ pepfwus E_wyf w d w f m/ tusO;f cswmudk cHae&qjzpfjyD;
jrefrmEdik if H tajymif;tvJukd azmfaqmifEikd rf ,fh Edik if aH &;vkyif ef;pOfawGrmS vnf; yg0ifciG rhf &yJ
jzpfaew,fvq hkd +kd yD; jrefrmppftpd;k & taeeJh Edik if aH &;tusO;f om;awG tm;vH;k udk jyefvw $ af y;zd@k
udv k nf; orRw tdb k m;rm;&Jh a=unmcsurf mS awmif;qdx k m;ygw,f?
tvm;wlyJ jrefrmEdik if aH &;udk ajz&Si;f wJah e&mrSm a':atmifqef;pk=unf wa,muf
wnf;udk vGwaf y;,Hek @J vakH vmufrmS r[kwb f J Edik if aH &;tusO;f om;awG tm;vH;k udyk g vGwaf y;jy;D
t"dy`g,fjynfh0wJh awGhqHkaqG;aeG;r_awG jzpfvmatmifvnf; jrefrmppftpdk;&taeeJh
vky&f vdrrhf ,fv@kd jynfya&muf trsKd ;om; n$e@f aygi;f tpd;k &tzG@J (NCGUB) 0ef}uD;csKyf a'guw f m
pde0f if;u ajymygw,f?
“usaemfw@kd taeeJ@uawmh 0rf;omygw,f? od@k aomfvnf;yJ Edik if aH &;tusO;f om; (2)
axmifausmf jrefrmjynfrmS 'Duae@&w dS ,f? +y;D cJwh hJ a&G;aumufy[ JG mvnf; tifrwefrS w&m;rr#whJ
a&G;aumufyGJqdkwm jrefrmjynf&J@ pHcsdefa&m/ urBmhpHcsdefawmifrS 0ifEkdifygw,f? tJ'Dvdk
tajctaersKd ;aygah emf? Ekid if aH &;t&yJ=unf=h unf/h vlra_ &;t&yJ=unf=h unhf tajctaeawGu
qd;k aew,f? tJ't D csed rf mS usaemfwhkd taeeJ@ awmif;qdck siw f muawmh a':atmifqef;pk=unfe@J
awD@,w kH ifrubl;aygah emf? t"dyg` ,&f w dS hJ pum;ajymyGu J dk pzd@k vjdk yDv@kd usaemf ajymvdyk gw,f?”
a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufvmwJt h wGuf tvGet hf vGeuf kd 0rf;ajrmuf&
ygw,fv@kd a':atmifqef;pk=unftwGuf Edik if w H um a&S@aewa,muftjzpf aqmif&u G af ewJh
Jared Genser uvnf; ajymygw,f?
“usaemf t&rf;udkyJ 0rf;omygw,f? a':atmifqef;pk=unf[m eSpfaygif; (21)
eSpt f wGi;f (15) eSpaf vmufu aetdrt f us,cf sKyfe@J aeae&wmyg? 2003 ckepS f arvupvd@k
25
Luminary MagazineVolume 4,No.10
jy;D cJwh hJ (7) eSpv f ;kH vH;k qufwu kd f tusO;f csc&H wmyg? ckvkd jyefvnf vGwaf jrmufvmw,fqakd wmh
olt h wGuaf &m rdom;pktwGuyf g wu,fu h kd 0rf;ajrmufp&m ae@wae@yg? usaemfvnf; wu,fyJ
0rf;omwmyg? 'gayrJh usaemfw@dk jyefowd&zd@k ta&;}u;D wmwcku t&ifu a':atmifqef;pk=unf
(3) }udrw f ikd wf ikd f tus,cf sKyfu vGwaf jrmufz;l ygw,f? 'gayrJh tJ't D csed af wGwek ;f u jrefrm
ppftpd;k &bufu a':atmifqef;pk=unfe@J awGq h kH aqG;aEG;wmrsKd ;/ aphpyfnESd i_d ;f wmrsKd ; r&Scd o hJ vdk
bmrSrjzpfcyhJ gb;l ? 'gah =umifh vkypf &mawG trsm;}uD; useaf eao;vdk tckw=udrf jyefvw G rf [ _ m
rdik af xmif&n S f c&D;&J@tp yxrajcvSr;f yJ jzpfygvrd rhf ,f?”
jynfwiG ;f jynfy zdtm;awGajumifh a':atmifqef;pkunf tckvjkd yefvnf vGwaf jrmuf
vmwm jzpfv@kd 'Dvzkd t d m;awGukd jrefrmppftpd;k &bufu awG@qakH qG;aEG;r_awG vkyv f mwJt h xd
quf+yD; ay;oGm;zd@k vdt k yfw,fvv hkd nf; a&Sah e Jared Genser uajymygw,f?
ukvor*~ twGif;a&;r_;csKyf befuDrGef;eJh jyifopforRw qmudkZD wdk@uvnf;
a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufvmwJt h ay: 0rf;omayrJh ol&h @J vGwv f yfre_ hJ tcGit hf a&;
awGudk ydwfyifuef@owfr_awG jrefrmppftpdk;&bufu xyfjyD; vkyfrvkyfqdkwmudkawmh
owd=u;D =u;D apmif=h unfo h mG ;r,fvhkd qd=k uygw,f? tvm;wlyJ jAw d ed 0f efju;D csKyf a';Apfurfr&Ge/f
*smreD0efjuD;csKyf tJe*f vmrmuJvf eJh Oa&myor*~u Oa&myaumfr&SiOf uUX Jose Manuel
Barroso/ uae'g 0ef}uD;csKyf Stephen Harper wdk@uvnf; a':atmifqef;pk=unf
vGwfajrmufr_twGuf }udkqdkvdkufovdk jrefrmppftpdk;&taeeJ@ EdkifiHa&;tusOf;om;awG
tm;vH;k udyk g csucf si;f v$waf y;jyD; twdu k t f cH Edik if aH &;tiftm;pkawGe@J wkid ;f &if;om;tzG@J awG
yg0ifwhJ t"dyg̀,&f w dS hJ awGqh akH qG;aeG;r_awG qufvyk o f mG ;zd@k uvkd nf; olwu hkd awmif;qdv k ukd yf gw,f?
tar&duef Edik if jH cm;a&;0efju;D [,fvm&D uvifwefuvnf; jrefrmppftpd;k &taeeJ@
a':atmifqef;pk=unfukd tusO;f cs+yD; Edik if aH &;vkyif ef;pOfawGxu J z,f&mS ;zd@k b,fvykd J }udK;pm;
}udK;pm; jynfoal wGtay:xm;wJh a':atmifqef;pk=unf&@J oHeXdM mefuawmh ysujf y,fomG ;rSm
r[kwb f ;l vd@k qdjk yD; tckw}udrf a':atmifqef;pk=unfukd jyefvw G af y;r_rmS vnf; c|i;f csuaf wG
rygbJ vGwv f w G v f yfvyf oGm;vmv_y&f mS ;cGiahf wG tmrcHay;zd@k rae@u a=unmcsuw f apmif
xkwjf yefjyD; jrefrmppftpd;k &udk awmif;qdv k u kd yf gw,f? jidr;f csr;f +yD; om,m0 ajymwJh 'Dru kd a&pD
tem*wfwck zefw;D edik zf hkd a':atmifqef;pk=unfet hJ wl 'Dru kd a&pDtiftm;pkawG/ wdik ;f &if;om;
tiftm;pkawG yg0ifwJh awGhqHkaqG;aeG;r_w&yf tjrefqHk;pwif+yD; trsdK;om;jyefvnf
oifjh rwfa&;udk taumiftxnfazmfz@kd udv k nf; rpPpf uvifwefu wdu k w f eG ;f xm;ygw,f?
tvm;wlyJ tar&duef &Dygyvpfuefygwu D txufvw $ af wmftrwf acgi;f aqmif Mitch
McConnell uvnf ; a':atmif q ef ; pk = unf vG w f a jrmuf v mr_ [ m jref r mek d i f i H
jyKjyifajymif;vJa&;twGuf yxrajcvSrf; jzpfoifha=umif;eJh olr&J@vGwfvyfpGm oGm;vm
26
Luminary MagazineVolume 4,No.10
v_y&f mS ;cGi/hf ajymqdck iG ahf wGukd jrefrmppftpd;k &u cGijhf yKrjyK t"du ar;p&m&Sad eao;w,fv@kd
qdyk gw,f?
ukvor*~&@J jrefrmEdik if q H idk &f m vlt h cGit hf a&; pHpk rf;ppfaq;a&;r_; rpPwm awmrwfpf
tdak [; uifwm;em; uvnf; a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufrt _ ay: 0rf;ajrmufa=umif;
tckvkd ajymcJyh gw,f?
“a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufvmwmudk =uq kd ykd gw,f? tckvw $ af y;wmvnf;
aemufuG,fu csKyfcs,fwmrsdK; r&Sdbl;vdk@ ar#mfvifhygw,f? olrudk csKyfaeSmifxm;wm[m
vlt h cGit hf a&; csKd ;azmufwmrdv k @kd Edik if w H umu awmif;qdw k t hJ wdik ;f v$waf y;r,fv@dk vnf;
ar#mv f ifch whJ myg? tckvrkd sKd ; a':atmifqef;pk=unfukd jyefvw $ af y;wmudk =udq k ykd gw,f? tjcm;
Ekid if aH &; tusO;f om;awGuv kd nf; jyefvw $ af y;zd@k xyfraH wmif;qdyk gw,f?”
tvm;wlyJ jrefrmhtrd ef ;D csi;f a'owGi;f Edik if aH wGjzpf=uwJh xdik ;f / rav;&Sm;eJ@ tde, Nd
Edik if aH wGuvnf; a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufvmr_tay: =udKqdck =hJ uygw,f? tckvkd
vGwaf jrmufvmr_uae jrefrmEdik if rH mS trsK;d om;jyefvnf oifjh rwfa&; =udK;yrf;r_awGtwGuf
odoo d mom tusKd ;jyKvdrrhf ,f tckid t f rm,H=k unfa=umif; rae@u xkwjf yefwhJ rav;&Sm;
Edik if jH cm;a&;0ef}uD;Xme&J@ a=unmcsux f rJ mS azmfjyxm;ygw,f?
tdedN, EdkifiHjcm;a&;0ef}uD; Somanahalli Mallaiah Krishna uvnf;
jrefrmEkid if rH mS Edik if aH &;tiftm;pk tm;vH;k yg0ifjyD; t"dyg` ,jf ynf0h wJh Edik if aH &;vkyif ef;pOfawG
taumiftxnfazmfz@kd tde, Nd Edik if uH t+rw J rf; wdu k w f eG ;f aewmjzpfovkd tckvkd a':atmifqef;
pk=unf vGwaf jrmufrt _ wGuf }udKqdyk gw,fv@kd qdyk gw,f?
“a':atmifqef;pkjunf vGwfajrmufr_twGuf tdedN,tpdk;&u }udKqdkygw,f?
jrefrmEkid if rH mS trsKd ;om; jyefvnf oifjh rwfa&;twGuf tpysKd ;r_jzpfvrd rfh ,fvhkd ar#mv f ifyh gw,f?
a':atmifqef;pk=unf vGwfajrmufr_uae ydkjyD;awmh jynfhpHkwJh csOf;uyfr_rsdK;eJh edkifiHa&;
jyKjyifajymif;vJra_ wG jzpfvmvdrrfh ,fv@kd vnf; usaemfwhkd ,H=k unfygw,f?”
tckvkd a':atmifqef;pk=unf jyefvnf vGwaf jrmufvmr_tay: jrefrmh tdref ;D csi;f
Ek d i f i H a wG tygt0if taemuf E d k i f i H a wG u acgif ; aqmif a wG / urBm ausmf y k * ~ d K vf a wG e J @
vl@tcGifhta&; v_yf&Sm;olawG tm;vHk;u 0rf;ajrmuf0rf;om wkHhjyefcJh=uayrJh jrefrmEkdifiH&J@
teD;uyf tdref ;D csi;f w&kwEf ikd if u H awmh wpHw k &m xkwaf zmfajymqdv k mjcif; r&Sad o;ygb;l ?
urBmausmf aw;*DwtzG@J U2 uawmh a':atmifqef;pk=unf vGwaf jrmufrt _ wGuf
0rf;omayrJh olr&J@v+kH cHKa&;twGuaf wmh pd;k &drw f ek ;f yJv@kd rae@u ajymqdo k mG ;ygw,f?

27
Luminary MagazineVolume 4,No.10
usrwdk h rsdK;quf a&mufvm_yD h h h
888888888888888888888888888888

ra0ESif;yGifhokef
ESihf
tifwmAsL;

888888888888888888888888888888 7 / 10 /2010
ra0ESi;f yGiohf ek o f nf vuf&dS awmif}uD;axmifY tusO;f cscaH e&aom 88 rsKd ;quf
ausmif;om; acgi;f aqmif wOD;jzpfol OD;jrat;. orD;}uD;jzpf+yD; t*FvefEidk if H vef'ef+rdKŒ&Sd
wuUov kd f wckwiG f Edik if aH &;ESihf vlra_ A'bmomjzifh 'kw, d ESpw
f iG f wufa&muf oif=um;vsuf
&S d o nf ? ?onf zcif j zpf o l OD ; jrat; tygt0if Ek d i f i H a &; tusOf ; om;rsm;
vGwaf jrmufa&;twGuf yg0ifaqmif&u G af eol wOD;vnf; jzpfonf? ol. rdcifEiS hf nDrrSm
jrefrmjynfwiG f aexdik v f su&f o dS nf?
touf (21) &S+d yD jzpfaom ra0ESi;f yGio hf ek o
f nf vef'eftajcpdu k f jrefrmhta&;
v_y&f mS ;r_tzGŒJ (Burma Campaign UK)/ tjynfjynfqidk &f m vGw+f idr;f csr;f omcGit hf zGŒJ (AI)
wdk@ESifhvnf; yl;aygif;aqmif&Guf vkyfudkifaeol wOD;jzpfonf? AI . qufoG,f ay;r_jzifh
r=umao;rDu avbmygwD nDvmcHwiG f jrefrmhta&;ESihf ywfoufI pum;ajymcJo h nf?
ra0ESi;f yGio
hf ek f avbmygww D iG f pum;ajymonfh &kyo f H rSww
f rf;rSm tifwmeuf
pmrsuEf mS rsm;ay:wGif ysŒH ES@H ae+yD; trsm;pku cs;D usL;=uaomfvnf; a0zefajymqdrk _ tenf;i,f
&Sdonfudk awGŒ&onf? xkd@a=umifh ra0ESif;yGifhokefudk {&m0wD owif;axmuf udkaxG;u
qufo, G f ar;jref;xm;ygonf?
28
Luminary
Luminary Magazine
Magazine Volume
Volume 4,No.10
4,No.10
ar;? ? avbmygw&D ŒJ nDvmcHrmS pum;ajymcGi&hf wJh twGuf b,fvt
kd usKd ;tjrwfawG&cJv
h ?J
b,fvkd wk@H jyefra_ wG&cJv
h ?J

ajz? ? tpu arSsmrf eS ;f xm;wmuawmh 'Davbmygwx D u J ae vlawGuae jrefrmEdik if t H a&;eJ@


ywfouf+yD;awmh yd+k yD;awmh odvmr,f/ yd+k yD;awmh vkycf siv f mr,fqwkd hJ pdwrf sKd ;ayg?h 'gayr,fh
tJ'Dxuf ydk+yD;aumif;wJhwck usr &wmuawmh jrefrm todkif;t0ef;xJu vli,fawG
tawmfrsm;rsm;u olwkd@taeeJ@ usr&JΠrdef@cGef;udk =unfh+yD;wJh tcgrSm olwdk@ wckck
vkycf siv f mw,f/ olw@kd b,fvkd yg0ifv@kd &rvJ/ jrefrmhta&;eJ@ ywfouf+yD;awmh olw@kd vnf;
v_y&f mS ;r_ wckck vkycf siw
f ,f qd+k y;D awmh jrefrmvli,fawG qufo, G v
f mwm trsm;}u;D &Sw d ,f?
tJ'gawGtwGuf usr t&rf; 0rf;omtm;&jzpfryd gw,f?
trwfawmfawmf rsm;rsm;eJ@ pum;ajym&wJh tcgrmS awmh olw@kd wckck vkyrf ,f/
jrefrmhEikd if t
H a&;eJ@ ywfouf+yD;awmh olw@kd bmvkyv f @kd &rvJ/ b,fvykd g0if v_y&f mS ;vd@k &rvJ/
Burma Campagin eJ@ awG@&rvm;/ b,fvkd tzG@J tpnf;rsKd ;eJ@ awG@+yD; v_y&f mS ;vd@k &rvJ
qd+k yD;awmh vmar;wmawG trsm;}uD;&Sw d ,f? tJ'gawmh t&rf; aumif;w,fv@kd jrifryd gw,f?

ar;? ? avbm tpk;d &wke;f u jrefrmjynftay:xm;wJh rl0g'eJ@ vuf&n


dS eG @f aygi;f tpk;d &JΠrl0g'
b,f[mu ydak umif;r,fv@kd xifv?J

ajz? ? tckavmavmq,f tpd;k &ajymif;vJomG ;wJh aemufyikd ;f rSm 'Dbufu tpd;k &uae+y;D awmh
jrefrmEdik if H ta&;eJ@ ywfouf+yD;awmh avbmavmuf yGiyhf iG v hf if;vif; pum;ajymwmawG
r&Sad o;bl;? txl;ojzifh Commission of Inquiry qdv k @kd &&dS if 'Dbufu tpd;k &u yGiyhf iG vhf if;vif;
rajymao;bl;? ol@taeeJ@ axmufcw H ,fq+kd yD;awmh rajymbl;? avbm tpd;k & qd&k if ol
axmufawmh axmufcHw,f/ tJ'geJ@ ywfouf+yD; olvkyfr,f/ tJ'DvdkrsdK; ajymwm&Sdw,f?
tJ'guawmh uGmjcm;w,fv@kd jrifrw d ,f? txl;ojzifh avbmtpd;k & qd&k if a*:'Gef ba&mif;ayg?h
ol u wu,f u d k xJ x J 0 if 0 if yg0if v _ y f & S m ;w,f ? jref r mh t a&;eJ @ ywf o uf + yD ; awmh
pdwv f nf;0ifpm;w,f? 'D a';Apfrv D bD efqv kd nf; tJ'vD ykd ?J 'gayr,fh usrwd@k 'Dbufu nGe@f aygi;f
tpd;k &opfuawmh tJ'aD vmuftxd v_y&f mS ;r_ vkyw f mr&Sb d ;l ? pdw0f ifpm;r_awmh&ydS gw,f?
usrwd@k taeeJ@ a';Apfuifr&Geaf &m/ +yD;awmh rpfu&ufuakd &m olw@kd 'Dxufy+kd yD;awmh
yg0ifvy_ &f mS ;vmatmif/ +yD;awmh a*:'Geb f a&mif;vkycf o hJ vkyd J jrefrmhta&;udk pdw0f ifwpm;eJ@
olw@kd y+kd yD; aqmif&u G v
f matmif vkyzf @dk usrwd@k taeeJ@vnf; vdt k yfao;w,fv@kd jrifrw d ,f?

29
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ar;? ? Burma Campagin UK udk wcdsKŒu pD;yGm;a&;ydwq f @kd wmudk axmufcw H meJ@
ywfouf+y;D tpGe;f a&mufw,fv@kd ajymwmawG&w
dS ,f? tJ't
D zG@J e@J w+JG y;D vufwJG tvkyv
f yk af ewJh
olwa,muftaeeJ@ tJ'aD 0zefcsuaf wGukd b,fvrkd sm; xifjrifryd govJ?

ajz? ? usrajymcsiw f muawmh ud, k f b,ftzG@J tpnf;eJ@yJ tvkyf vky/f t"du ud, k chf ,
H cl suu f
ydt
k a&;}uD;w,fv@kd jrifrw d ,f? usr&JΠcH,cl suu f 'Dv@l tcGit hf a&; v_y&f mS ;r_ukd vkycf siw f ,f?
jrefrmEdkifiHxJrSm vli,fawG tukefvkH;a&m/ +yD;wJh tcgusawmh vlom;awGtukefvkH;udk
vl@tcGit hf a&;qdwk hJ t&m &Sad pcsiwf ,f? vGwv f yfre_ @J vl@tcGithf a&; qdw k m usrwd@k Edik if x H rJ mS
&Sd+yD;awmh aysmf&$ifapcsifw,f? usr&JŒcH,lcsufu usr 'gvkyfaew,fqdkwm jrefrmEdkifiHu
vlom;awGtwGuf vkyaf ewm qdak wmh usrrSm tzG@J tpnf; tpGq J w
kd [
hJ m r&Sb
d ;l ? tcsed w f efwhJ
tcgus&if usr[m jrefrmEdkifiHom;awGtwGuf t+rJwrf; tqifoifh&Sdaer,f qdkwJh
cH,cl su&f adS eoa&GΠusr pdwo f ef@w,fv@kd jrifrw
d ,f?

ar;? ? ajymoGm;wJh rde@f ceG ;f rSm UN &JŒ tcef;u¾e@yJ wfouf+yD;awmh a0zefwmawG&w


dS ,f?
bma=umifh a0zefchJ wmvJ ajymjyygvm;?

ajz? ? usrt"du ajymcsiw f mu Edik if aH &; tusO;f om;vGwaf jrmufa&; v_y&f mS ;r_twGuf
usrwd@k awmif;qdk vmcJw h m tcsed =f umvS+yD? txl;ojzifh ukvor*~ukd awmif;qdv k mwm
=umvS+yD? 'gayr,fh olw@kd taeeJ@ 'Dupd u P kd b,fwek ;f urS xl;xl;jcm;jcm; aqmif&u G rf q_ w
kd m
r&Scd bhJ ;l ?
t+rJwrf; wckcjk zpfw,fq&kd if/ Oyrm - a':atmifqef;pk=unf xyf+yD;awmh aetdrf
tusO;f uscH &wmyJjzpfjzpf/ jrefrmEdik if rH mS yd+k y;D awmh udpaP wG qd;k &Gm;vmwmyJjzpfjzpf ukvor*~
twGi;f a&r_;csKyf befurD eG ;f u t+rJwrf; ajymw,f/ ol@taeeJ@ jrefrmEdik if u H pd u
P kd pdw0f ifpm;yg
w,f? ol tJ'DOpPmeJ@ ywfouf+yD;awmh t+rJwrf; pdk;&drfruif; jzpf&ygw,fqdkwm usrwdk@
c%c%=um;&w,f? tJ'Dvdk xkwfjyefcsufawGvnf; c%c% zwf&w,f? ol@taeeJ@
xkwjf yefcsu&f ŒJ aemufrmS olwu,f pd;k &drw f mawmh [kww f ,fav? 'gayr,fh bmvkyrf mS vJ?
olu ajymw,f EdkifiHa&; tusOf;om;awGudk vGwfajrmufzdk@ vkyfay;yg/ ol
awmif;qdkw,f? tJ'geJ@ ywfouf+yD;awmh wu,fvGwfajrmufvmatmif ol bmvkyfvJ?
tJ'v D rkd sKd ; ol@&ŒJ wu,fxx d ad &mufa&muf vkyaf qmifru _ kd vk;H 0 rjrif&ao;bl;? tJ'ga=umifh
ukvor*~e@J ywfouf+yD;awmh t&rf;udk pdwyf surf w d ,f? tJ'ga=umifv h nf; usrajymcJw h myg?

ar;? ? tckusi;f yr,fh Ed0k ifbm a&G;aumufyJG tay:a&m b,fvo


kd abmxm;vJ?
30
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ajz? ? 'Da&G;aumufyeJG @J ywfouf+yD;awmh olrsm;awGuar;w,f/ 'Da&G;aumufyu JG ae+yD;awmh
bm arSsmv f ifo
h vJ ayg?h usru ajymw,f/ bmrS rarSsmv f ifb h ;l vd@k ? bmjzpfv@v kd q J akd wmh bmrS
xl;jcm;vmrSm r[kwb f ;l ? 2008 tajccH Oya'u tukev f ;Hk olw@kd ususee qGx J m;wm?
'Dppftpd;k &udk wu,fu h kd jrefrmEdik if x
H rJ mS oufq;kd &Snaf tmif qGx J m;wJh tajccH Oya'qdak wmh
a&G;aumufy+JG yD;wmeJ@ yd+k yD;awmh tajctaeawG qd;k vmzd@k yJ &Sw d ,f?
usrE_id ;f ,SOv f @kd &wmwckuawmh 'D+Adwed u f a&G;aumufyw JG ek ;f u tcGit hf a&; wck
&cJw h ,f? 'DEikd if uH Conservative ygwu D trwfwa,muf/ olw@kd a&G;aumufyJG
v_yf&Sm;r_ pnf;&kH;a&; vkyfwJh tcsdefrSm usroleJ@oGm;+yD;awmh vkdufyg aqmif&GufcJhw,f?
wtdrw f uf/ wtdrq f if;+y;D ol vlawGe@J awG@w,f/ pum;ajymw,f? tJ't D cgusawmh vlawGu
ol@uakd r;w,f/ rif;udk bmvd@k igw@kd rJay;oifo h vJ/ rif;u bmaumif;vd@k igu rJay;&rvJ/
yGiyhf iG v
hf if;vif;ar;w,f?
olw@kd u ig avbmbmwDukd r}udKufb;l ? bma=umifv h J qdak wmh/ 'ga=umif?h ig Con-
servative ygwu D kd rJray;csib f ;l bmvd@k vq J akd wmh/ 'ga=umif/h tJ'v D rkd sKd ; yGiyhf iG v
hf if;vif;ajym
w,f? usrwd@k jrefrmEdik if rH mS tJ'v D kd ajymydik cf iG /hf tJ'v D kd yGiyhf iG v
hf if;vif; aqG;aEG;ydik cf iG hf r&Sb d ;l ?
ig bmvdk@ tpdk;&udk rJay;&rSmvJvdk@ ajymwmeJ@ axmifxJrSm ESpf&Snfvrsm; uszkd@qdkwmyJ
&Sw
d ,fav? tJ'v D rkd sKd ; uGmjcm;csuaf wG trsm;}uD;&Sw d ,f?
usrwd@k taeeJ@ vGwv f w G v f yfvyf v_y&f mS ;ydik cf iG hf r&Sb d ;l ? a&G;aumufyJG Oya'ua&m/
tJ'gawG tukev f ;Hk u Edik if aH &;ygwaD wG tukev f ;Hk udk ajccsKyf vufcsKyf csxm;wJh Oya'awG?
usruawmh 'Da&G;aumufyu JG ae bmrS arSsmv f ifch surf &Sb d ;l ?

ar;? ? jrefrmEdik if t
H a&;udk bma=umifh pdw0f ifpm;vmwmvJ?

ajz? ? jrefrmEdik if aH &;rSm t"du pdw0f ifpm;wmu tazha=umifyh g? i,fi,fav; uwnf;u


tazu axmifxrJ mS axmifusc&H wm/ +yD;awmh tazu i,fi,fav; uwnf;u ud, k u
hf kd
aemufaemuf+yD; oifay;wm&Sw d ,f? }uD;&if bmvkyrf vJ qd&k if jyefajym&wmu }uD;vm&if
'Dru
kd a&pDvy_ &f mS ;r_ vkyrf ,f/ Edik if aH &; vkyrf ,f qdw k mrsKd ; qdak wmh tJ'u
D wnf;u ud, k rhf mS &Swd ,f?
'gayr,fh 'Davmuftxd xJx0J if0if v_y&f mS ;aqmif&u G rf ,f qdwk mawmh rjrifcb
hJ ;l ?
'gayr,fh 'DEikd if aH &mufvmawmh/ txl;ojzifh vli,fawG vl@tcGit hf a&;&Sw d mrsKd ;awG
jrif&wJh tcgusawmh usrt&rf;udk pdwx f cd u kd w
f ,f? txl;ojzifh uav;awG twGuaf yg?h usr&JŒ
nDrav; qdv k @k &d &Sd if ol@twGuf vl@tcGit hf a&; qdwk mbmvJ olrodb;l ? rdom;pke@J pkpH v Hk ifvif
aecGifh qdkwmvnf; r&Sdbl;? usrqdk t*FvefrSm/ tazqdkawmif}uD;rSm/ usrwdk@ rdom;pk
wuGw J jym;pD?
31
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tJ'DvdkyJ udk*sifrDeJ@ reDvmodef;wdk@&JΠorD;av;qkd&if (3) ESpfyJ&Sdao;w,f? ol
ajymwJph um;u usrud, k f usrjyef=unf&h ovdyk ?J olajymwJph um;u olae@wikd ;f bk&m;rSm
qkawmif;wm rdom;pke@J jyef+yD;awmh aecsiw f ,f qdak wmh/ vGecf w hJ hJ (18) ESpf wke;f u usr
tJ'vD rkd sKd ;yJ cHpm;cJ&h w,f? tcktcsed x
f d tJ'D uav;awG cHpm;ae&wke;f yJ qdak wmh tJ'u D pd u
P
usrudk t&rf;wGe;f tm;ay;w,f? usrudk wckcv k yk zf @kd aygah emf? uav;awG tJ'v D rkd sKd ; jzpfaewmukd
usr rjrifcsib f ;l ?

ar;? ? OD;jrat;&JΠtajctaeeJ@ywfouf+yD;awmha&m bmawG=um;xm;ao;vJ?

ajz? ? tazu use;f rma&; ukor_uawmh t&rf;vdt k yfw,f? txl;ojzifh ESv;Hk a&m*g&w dS ,f/
ESvkH;aoG;a=um usOf;w,fqdkwJh tcgusawmh tJ'geJ@ ywfouf+yD; olwdk@awG aq;ppfzkd@eJ@/
ESvkH;a&m*g txl;ukawGeJ@awG@zdk@u t&rf; vdktyfw,f? ESvkH;aoG;a=um usOf;w,fqdkwm
b,favmuftxd tajctae qdk;&Gm;vJqdkwm usrwdk@awmh rodbl;? tcsdefra&G; wckck
qd;k qd;k &Gm;&Gm; jzpfomG ;Edik w
f ,f? tJ'guakd wmh usrwd@k u t+rw J rf;a=umufae&w,f? tcktcsed x f d
tazu ESv;Hk a&m*g q&m0efe@J vnf; rawG@&ao;bl;/ ol@twGuf ESv;Hk a&m*ge@J ywfouf+y;D awmh
usef;rma&; ukor_awG ay;wmvnf; r&Sdao;bl;qdkawmh ae@wdkif;awmh pdk;&drfae&w,f?
bmjzpfomG ;rvJ qd+k y;D awmhaygah emf? ESv;Hk a&m*g &Swd o hJ q
l akd wmh tcsed rf a&G; wckcjk zpfEikd w
f ,fav?

ar;? ? tckqkd&if a0ESif;yGifhokefwdk@eJ@ oufwl&G,fwlvdk@ajymvkd@&r,fholawG[m olwdk@


pdw0f ifpm;wJh t&mwckukd avhvm oif,al e&r,fh tcsed rf mS rw&m; axmif'%fcsrw S cf aH e&
w,f? tJ'v D kd ud,
k ef @J oufw&l ,
G w
f al wG/ axmifusaeolawG twGuf b,fvckd pH m;&vJ?

ajz? ? usrajymcsiw f muawmh olw@dk e@J usreJ@qw kd mu b,fvrkd S ,SOv f @kd r&ygb;l ? rd;k eJ@ajrvdk
uGmjcm;ygw,f? usr 'DEikd if rH mS vkyaf ew,fqw kd m vGwv f yfr&_ w
dS ,f/ usrtaeeJ@ bmtE &W m,frS
r&Sb d ;l ? usrrSm aemufqufwJG tusKd ; oufa&mufrq _ w kd m bmrSr&Sb d ;l ? 'gayr,fh olw@k t d aeeJ@
trsm;}u;D &Sw d ,f? axmifusc&H r,fqw kd m olw@kd ow
d ,f? olw@kd u t&rf;udk &J&ifyh gw,f? tJ'v D rkd sKd ;
qk;H jzwfcsucf s&w J o
hJ al wGe@J usreJ@ b,fvrkd S ,SOv f @kd r&ygb;l ? 'gayr,fh usr jrifrw d muawmh
'Dvl@tcGifhta&; v_yf&Sm;r_/ jrefrmhta&; v_yf&Sm;r_qdkwmuawmh vlwdkif;eJ@ qdkifw,fav?
tckq&kd if usrwd@k &ŒJ ta&SŒrSm OD;0if;wifw@kd / a':atmifqef;pk=unfw@kd / usrwd@k tazwd@k olw@kd
rsKd ;quft&olw@kd wm0ef ausatmif vkycf +hJ yD;oGm;+yD?
usrwd@k rsKd ;qufa&mufvm+yDqakd wmh usrwd@k wm0efausatmif usrwd@k vky&f r,fh
32
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tcdseaf &mufvm+yD? tJ'ga=umifh usrwd@k vil ,fawG xGu+f yD;awmh vkyw f mvd@k vnf; jrifw,f?
wm0efausatmif/ urBmudk ajymatmif usrwd@k vli,fawG wm0efxyf+yD; xrf;aqmifaeyg+yD
qdw
k mrsKd ; ajymcsiv
f @kd / +yD;&if uk,
d Ehf ikd if u
H kd wckcv
k yk af y;csiv
f @kd vkyw
f mvd@k vnf; jrifrw
d ,f?

ar;? ? a0ESi;f yGio


hf ek t
f aeeJ@ bef*sD ckerf ,fqw
kd mvnf; =um;w,f? tJ'g b,fae@/ b,frmS
ckerf mS vJ? bma=umifh ckecf si&f wmvJ?

ajz? ? atmufwb kd m 16 &ufae@ paeae@rmS ckerf mS yg? tJ'gu tdw k ;l t&Demvd@k ac:w,f?
'DrmS pwdw&f ;d_ awG/ yGv J rf;obifawG vkyw f ahJ e&mrSmayg?h tJ'D tdw k ;l t&Dem&JΠtjyifrmS ckerf mS ?
usru &dv k m udpk wm pD;&wmudk }uKd uw f ,f? 'gayr,fh bef*su D awmh wcgrS rckezf ;l bl;? &ky&f iS rf mS
awG@wJh tcgusawmh udk,fu vkyfcsifw,f? tJ'DvdkrsdK; xl;xl;jcm;jcm;? aemufawmh
jyefpOf;pm;=unfw h hJ tcgusawmh e,fpyfrmS &Sw d hJ jrefrmEdik if aH &; tusO;f om; a[mif;awGukd
t&rf;tultnD ay;csiw f ,f? olw@kd rmS tcuftcJrsKd ;pkH }uKaH wGŒae&w,f? pm;p&m aomufp&m
ydu
k q f H tJ'aD vmuf r&Sb d ;l ? +yD;awmh aq;0g;ukor_twGuv f nf; ydu k q
f H vkv H aHk vmufavmuf
r&Sb d ;l ayg?h tJ'tD cgusawmh usr olw@kd ukd t&rf; ulncD siw f ,f? usrtaeeJ@ ydu k qf H pk+yD;
v_z@kd q&kd ifvnf; tJ'aD vmuf trsm;}uD; wwfEifkd rf mS r[kwb f ;l ? qdak wmh usr 'D Burma
Campagin eJ@ tJ'v D rkd sKd ; &efyakH iG &SmazGa&; vkyrf ,fq+kd yD;ayg?h tultnD &wJh tcgusawmh
yd+k yD; olw@kd ukd ulnvD @kd &r,fqw kd m jrifrv d @dk tJ'vD rkd sKd ; vkyrf w
d m?

ar;? ? wcsKd Œu bef*scD ek w f ,fqw


kd m taysmo f abmtaeeJ@ cke=f uwmyJrsm;w,fav/ tck
a0ESi;f yGiohf ek u
f Edik if aH &;eJ@ ywfouf+y;D ckew
f ,fqakd wmh Edik if aH &; tusO;f om;awGukd tultnD
ay;csi&f Hk oufoufyv J m; wjcm; bmta=umif;awG &Sad o;vJ?

ajz? ? usrajymcsifwmu 'DEdkifiHu vli,fawGvnf; ygw,f? vli,fqdkwm usrwdk@


jrefrmEdik if u
H vli,fawGwif r[kwb f ;l ? vli,fawGtukev f ;Hk ayg?h bmvd@k vJ qdak wmh olw@kd u
odyrf odb;l ? vl@tcGit hf a&; qdwk m &aeayr,fv h nf; &aerSe;f udk rodb;l ? usru vlwikd ;f udk
ajymcsiw
f mu 'DEikd if rH mS vl@tcGit hf a&; qdw k m&Sw
d ,f? vGwv f yfrq _ w kd m&Sw
d hJ tcgusawmh 'Dvrkd sKd ;
b,forl S *&krpdu k bf eJ @J taysmo f abm a[;vm; 0g;vm;vkyw f hJ t&mwckukd uk, d thf aeeJ@
t"dy`m,f&SdwJh t&m/ ydk+yD;awmh vlawGudk ulnDvdk@ &wJh t&mwckvkdrsdK; ajymif;csif&if
ajymif;vd@k &w,f/ ud, k rhf mS ajymif;ydik cf iG &hf wdS ,f qdw
k mrsKd ;udk usr jycsiw f m? ?
(www.irrawaddy.org rSu;l ,laz: jyygonf?)
33
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'kkwd,yifvkHnvD mcHroS nf
ppfreS faom z,f'&,fjynfaxmifpk Edki fiHodk@

OD;0if;wif
eJ h
ar;cGef;rsm;
(www.moemaka.com rSu;l ,laz: jyygonf?)
Edk0ifbm 2 / 2010

wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww
(,ckkvdk 'kkwd,yifvkHnDvmcH ay:xGef;a&; v_yf&Sm;r_ay:aygufvmonfhtwGuf
ppftpk;dk &. 2010 a&G;aumufyt JG ay: qef@usiof ydwaf rSmufonfh v_y&f mS ;r_rsm;tay: b,fvkd
oufa&mufr_ &Srd mS vJ ponfw@kd jzpfonf? )
vGecf o hJ nfh paeae@ reufcif;u jrefrmjynf. twku dk t f cH acgi;f aqmifwOD; jzpfol
tifeft,f'DygwD. OD;aqmifol/ [Hom0wD OD;0if;wifESifh awG@qkkH pum;ajymjzpfcJhonf?
t"duar;cGef;rsm;rSm.......
wdik ;f jynf. 'Dru kd a&pDpepfukd azmfaqmf&eftwGuf Edik if aH &;aygi;f pnf;r_ tiftm;w&yf
tjzpf tifeft,f'Du &yfwnfrnf[k ajymcJhjyD;aemuf/ wdkif;&if;om; acgif;aqmifrsm;/
tpkt k zG@J rsm;ESit hf wl ppfreS af om z,f'&,fjynfaxmifpEk ikd if aH wmf}uD; xlaxmifEikd &f eftwGuf
'kw
k ,
d yifvn Hk v D mcH ac:,l&ef axmufcaH =umif;/ oabmwlvufcaH =umif; ajymqdck o hJ nf?
xdo k @kd aom ajymqdck surf sm;udk OD;wnfaom v_y&f mS ;r_rsm;onf 2010 Ed0k ifbm 7
&uf ppftpd;k &. a&G;aumufyJG rwdik cf if pwifrnfvm;/ b,fawmh pwifrmS vJ? ppftpk;dk &
a&G;aumufyGJ. &v'fjzpfaom 2008 tajccHOya' twnfjyKonfh v$wfawmfw&yf
ay:xGef;vmjyD;onf aemufrSm pwifrnfvm;? ,ckkvdk 'kkwd,yifvkHnDvmcH ay:xGef;a&;
v_yf&Sm;r_ ay:aygufvmonfhtwGuf ppftpkkd;&. 2010 a&G;aumufyGJtay: qef@usif
oydwaf rSmufonfh v_y&f mS ;r_rsm;tay: b,fvkd oufa&mufr_ &Srd mS vJ ponfw@kd jzpfonf?
34
Luminary MagazineVolume 4,No.10
q&mu ajym=um;&mwGif......
“usaemfw@kd twdu k t f cHtiftm;awG/ wdik ;f &if;om;tiftm;pkawG xkw k af zmfajymqdw k hJ
'kkwd,yifvkHnDvmcHac:zdk@ udpPqdkwmu a&&SnfudpPwckk jzpfygw,f? ay:yifavsmufvkyfwJh
udpPr[kkwfygbl;? a&G;aumufyGJ rwdkifcif t+yD;vkkyfEdkifwJh t&mvnf; r[kkwfbl;?ordkif;&J@
tpOftvmt& vky=f ur,fq&kd ifvnf; jynfaxmifpak e@ ay:aygucf &hJ m azazmf0g&v D avmufrmS
vkyk Ef ik d &f ifvnf; vkyk =f u&r,f qdw k hJ oabm? aemufjy;D awmh tckak &G;aumufyu JG tajzr[kw k b f ;l ?
wu,ftppftrSef tajzu tckv k rkd sL;d z,f'&,fjynfaxmifpk tppftrSef ay:xGe;f vmEdik zf @kd
aqmif&Guf=u&r,fh 'kkwd,yifvkHnDvmcHrsLd;u 0dkif;vkkyf=u&r,fh udpPjzpfw,fqdkwmrsKd;
jzpfw,fqw kd m ajymcsiw f ,f?
a&G;aumufyu JG pd u
P a&G;aumufyu JG pd jP zpfw,f? usaemfw@k dwawGu rw&m;wJh udpw P ck/k
rSm;,Gi;f wJh vkyk &f yfwckt k jzpf usaemfw@kd twdu k t f cH 'Dru
kd a&pDtiftm;pkak wGu vufrcHEikd b f ;l ?
oydwfarSmuf=uzdk@ usaemfwdk @u qufvkyfae=urSmyJ? a&G;aumufyGJu ay:xGef;vmwJh
tusK;d &v'fawG qdw k m[mvnf; trsm;jynfoal wG vufcw H hJ udprP [kwk b
f ;l
qkwd mudv k nf; usaemfw@k de@J twl tm;vk;Hk u ajymqdak e=u+yjD zpfw,f? tJonfvrk d sL;d usaemfw@kd u
&yfwnf+yD; aqmif&u G af ewm jzpfygw,f? oD;jcm; aqmif&u G af ewmjzpfw,f?
od@k aomfvnf; a&G;aumufyeJG @J &v'fawG[m wdik ;f jynfe@J jynfoal wGtwGuf tusL;d
pD;yGm;r&Sb d ;l qdw k mudk yg0ifywfoufaeolawG ud, k w
f ikd f oabmayguv f m&ifvnf; tckv k rkd sK;d
'kw
k , d yifvn Hk v D mcH ac:,lwq hJ rD mS olw@kd wawGvnf; yg0ifvmEdik w f hJ tajctaew&yfvnf;
jzpfvmEdk ifw,f?a&G;aumufyGJ rwkkdifcifrSmaum/ a&G;aumufyGJ tvGefrSm/ ppftpkkd;&
tvdu k sjzpfay:vmr,fh v$waf wmfqw kd m&Jh twGi;f / tjyifrmS yg0ifc=hJ uolawGtcsi;f csi;f rSm
yÉdyuQawG jrifaawG@&aejyD/ 'Dxufy+kd yD; jrifawG@vm&awmhrmS jzpfw,f?
tJ'gukd rsujf rifoufaojzpfae&wJh um,uH&iS f rJqEN&iS f jynfov l xl ak wGuvnf;
a&G;aumufyeJG @J a&G;aumufyv JG eG u f mvawGrmS olw@kd twGuf aumif;usK;d csr;f om rjzpfapbl;
qdkwm ydk+yD; xifxif&Sm;&Sm; odvmrSm jzpfw,f? tJonfrSm EdkifiHwumtay:rSmvnf;
a&G;aumufyGJ&Jh oufa&mufr_uvnf; ppftpkkd;&u vdkcsifwJh taumif;oufa&mufr_awG
jzpfawmhrmS r[kw k b
f ;l ?
t"duuawmh tckkcsdefuwnf;u jynfolvlxk awG/ Edk ifiHa&;tiftm;pkawGeJ@
yg0ifywfoufaeolawG tm;vk;Hk [m ppftpk;dk &tvdu k s vkyk af qmifaewJh a&G;aumufyq JG w kd m
aemuf waumufaumufvdkuf+yD; tcsdefukef vlyrf; jzpfae=ur,fhtpm;/ aemufjyD;awmh
a&G;aumufyt JG vGeu f mv v$waf wmfay:ayguaf &;/ ray:ayguaf &;/ v$waf wmf twGi;f tjyif
jzpf=u ysuf=uwmawGaemuf vdkufjyD;awmh tcsdefukefjyD; tv[o jzpf=ur,fhtpm;/
tckkuwnf;u a&G;aumufyGJeJ@ wuG &v'fawGudk vufrcHzdk@udk usaemfwdk@u vkkyfudkif
35
Luminary MagazineVolume 4,No.10
aqmif&u G af ewm jzpfw,f? jy;D awmhvnf; wygwnf;yJ wu,fukd Edik if eH @J Edik if o H m;awG&hJ a&&Snf
tusK;d pD;yGm;awG/ tcGit hf a&;awGukd tmrcHay;r,f/h ppfreS w f hJ jynfaxmifp=k u;D ay:ayguzf @kd 0dik ;f jy;D
vkyk u f ikd =f uzd@k uv
kd nf; tckt k csed u f wnf;u odjrifem;vnf=uzd@k vd+k yDq+kd yD; tckvkd 'kw k , d yifvHk
nDvmcH v_y&f mS ;r_ jzpfay:vmw,f vk@k d ajymcsiw f ,f?”
tJonfrmS a&G;aumufyu JG kd oydw f af rSmufwhJ ae&mrSm ar;wJah r;cGe;f u vuf&ydS g0if
ae=uolawG wOD;csif;/ wygwDcsif;/ ae&ma'owckkcsif; tvdkuf oydwfarSmufwmawG
&Sdaeovm;/ ppftpkkd;&&Jh a&G;aumufyGJ=uD; wckkvkH;taeeJ@ oydwfarSmufwmvm;? jyD;awmh
a&G;aumufyGJ tay: a0zefaxmufjy&mrS/ uef@uGufajymqkkd&mrSm rnfonfhtcsufawGudk
rlwnfjyD; a0zef axmufjy uef@uu G rf mS vJ qdw k m jzpfygw,f?
“usaemfw@kd u vlwOD;csi;f / wygwcD si;f udk vdu k jf y;D awmh a0zefaxmufjy uef@uu G w
f m
rsK;d awG vkyk rf mS r[kw k b f ;l ? ppftpk;dk &&Jh a&G;aumufy[ JG m 'Dru kd a&pDenf;pepf ruswhJ 2008
tajccHOya'udk tajccHwhJ tm%m&Sipf epfukd w&m;0ifjyKr,fh v$waf wmfukd jzpfay:aprSm rd@k v@kd
usaemfwdk@u oydwfarSmufw,f/ uef@uGufw,f? 'DvdkyJ ajymrSmjzpfw,f? odk@aomfvnf;
ygwDawGu/ vlyk *~KdvfawGudk ,fwdk ifu rSm;,Gif;wJh tcsuftvufawG/ vkkyf=uHzefwD;wJh
tajymtqdak wG/ vkyk &f yfawG aqmif&u G vf m&ifawmh 'gawGuv kd nf; usaemfw@kd u oD;cHraebJe@J
a0zefaxmufjy uef@uu G w f mrsK;d awG vkyk &f rSm jzpfw,f?
Oyrmtm;jzifh a':atmifqef;pk=k unfe@J ywfoufjyD; owif;rSm;awG/ tcsut f vuf
rS m ;awG ajymqd k x k w f j yef w mrsKd ; / tif e f t ,f ' D e J @ ywf o uf + yD ; jynf o l a wG = um;xJ r S m
txiftjrifvrJG mS ;atmif ajymqdk 0g'jzef@csw d mrsK;d udak wmh usaemfw@kd u trSm;udk vufcaH erSm
r[kkwfbl;/ trSeftwkkdif; t&Sdtwdk if; jyefvnf ajymqdk axmufjywmawG/ today;
a=ujimwmawG vkyk rf mS jzpfw,f? tJonfvkd ajymcsiw f ,f?”
tJonfrSm quf+yD;ar;wJh ar;cGef;uawmh vuf&Sd ppftpkd;& azmfaqmifaewJh
jynfaxmifpkjrefrmEdk ifiHawmfeJ@ Edk ifiHom;rsm;twGuf tmrcHxm;wJh jynfaxmifpk pepf/
jynfaxmifpo k m;rsm; tcGit hf a&;qdw k mawGe@J 'kw k , d yifvn Hk v D mcHrmS aqG;aEG;azmfaqmifrmS eJ@
bmuGmjcm;rSmvJ qdw k m jzpfygw,f?
yxrOD;qk;Hk ajymcsiw f m 'kw k , d yifvn Hk v D mcHac: zd@k xkw k jf yefcsux f uJ tcsuaf wG
jzpfygw,f? wdik ;f &if;om;awGtm;vk;Hk twlwl omwlnrD sS &&S&d r,fh tcGit hf a&;awG jzpfw,f?
wdik ;f &if;om;awG awmif;qdw k mu wef;wlnrD sS ciG w hf @kd ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiw hf @kd jzpfw,f? ppftpk;k &d u
bmay;wmvJ qdak wmh - ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG hf qdwk mrsK;d yJ ay;w,f/ ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiuhf kd ray;bl;?
aemufjy;D awmh wdik ;f &if;om;awGtm;vk;H vdck siw f mu Edik if aH &;t& wef;wlnrD sS whJ tcGit hf a&;awG
jzpfw,f? tJ'gtpm; ppftpk;dk &u tkycf sKyfa&;,E mW ;xJrmS yg0ifywfoufciG w hf @kd / pD;yGm;a&;
ydik ;f qdik &f m vkyyf ikd cf iG w
hf @kd awGuykd J ay;xm;wm jzpfw,f? 'gawGukd usaemfw@kd u cGjJ cm;jy;D od&r,f?
36
Luminary MagazineVolume 4,No.10
onfawmh jynfaxmifpk=uD;qdkwmu z,f'&,fjynfaxmifpkjzpfw,f? wjynfaxmifpepf
r[kw k b f ;l ? txufyg uef@owfwhJ tcGit hf a&;awGe@J wdik ;f &if;om;awGukd ay;xm;wm[m
wjynfaxmif pepfvrkd sK;d jzpfw,f? wdik ;f &if;om;awG rsK;d pk&Hk w dS hJ Edik if rH mS / vlO;D a&tvdu k f uGjJ ym;
jcm;em;r_awG &Sw d hJ Edik if rH mS usaemfw@kd wawGu a&&Snf &yfwnfomG ;r,f qd&k if tm;vk;Hk wef;wl
nDrsS ra_ wG/ em;vnfra_ wGe@J aygi;f pnf;jyD; ae=urSom z,f'&,f jynfaxmifpt k jzpf &yfwnf
oGm;Edik rf mS jzpfw,f? twif;csKyfuikd x f m;&ifawmh tckv k rkd sL;d eJ@ a&&Snjf ynfaxmifp=k uD;tjzpf
oGm;Edik rf mS r[kw k b f ;l qdw k mudk od=u&r,f?
'gawG[m ckrk S wdik ;f &if;om;awGu ajymcJw h m r[kw k bf ;l ? vGecf w hJ hJ 19 61 wd@k / 19 64
wdk@rSm zqyvwdk@/ awmfvSefa&;aumifpDwdk@/ rqvwygwDwdk@ vufatmufrSmuwnf;u
wdik ;f &if;om;awGu ajymqdck =hJ uw,f? awmif;qdw k ifjycJ=h ujyD; jzpfw,f? acwftqufquf
ordkif;tqufqufrSm wdkif;&if;om;awG/ wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awGudk,fwdkifu
awmufavsmuf awmif;qdck =hJ uwm jzpfw,f? acwftqufqufrmS tpk;d &awGu vufrcH
cJ=h ubl;? tpk;dk &awGu wdik ;f &if;om;awGu jynfaxmifpx k u J ae cGx J u G zf @kd vkyk }f uHae=uw,f/
z,f'&,fjynfaxmifpk qdk jyD; cGJxGufzdk @ }uHpnfw,fvdk @ olwdk @u jyefjyD pGyfpGJcJh=uw,f?
jynfaxmifpjk zdKcGo J al wGtjzpf orkw k w f mrsK;d awG vkyk cf =hJ uw,f?
tcku k sawmh wdik ;f &if;om;awG ajymqdak e=uwmawGu ppftpk;dk &awG/ tm%m&Siaf wG
pGypf o JG vdrk sL;d jynfaxmifpu k ae cGx
J uG af &;r[kwb f ;l / jynfaxmifp}k u;D wckk jynfaxmifpo k m;awG
wef;wlnrD sS twlwuG aygi;f pnf;aexdik af &; qdw k hJ z,f'&,fjynfaxmifp}k u;D jzpfw,fqw kd mudk
tckt k csed rf mS xyfrjH yD;awmh twnfjyKajymqdv k u kd w f m jzpfw,fv@kd od=u&r,f?
OyrmtaeeJ@=unfrh ,fq&kd ifawmh tar&duefvrkd sK;d aygu h mG ? jynfaxmifpk ppfppftjzpf
aygi;f pnf;r,fq&kd if jynfe,fawGu vlO;D a&tvdu k f trwfawGe@J atmufvw $ af wmf qdw k m
&Sw d ,f? jynfe,ftvdu k f jynfaxmifpt k vdu k /f wjynfe,fukd txufvw $ af wmftrwf (2)
OD;pD eJ@ wdik ;f jynfukd 0dik ;f jy;D tkycf sKy=f uw,faygu h mG ? 'grsK;d jzpfEikd rf vm;/ rjzpfEikd b f ;l vm;// tm;vk;Hk u
pOf;pm;=u&r,f? jynfaxmifpt k aeeJ@ zG@J pnf;&r,ft h pm; vlrsLKd;pkw@kd / trsK;d tpm;wd@k / vlwef;pm;
wpkkwzGJ@udkyJ OD;pm;ay;jyD; pdwfwdkif;uszGJ@pnf;r,fqdk&if jynfaxmifpktppftrSef rjzpfbJ
wjynfaxmifpepf jzpfomG ;vd@k ta&S@Oa&myEdik if aH wG jydKuGo J vdrk sL;d jydKuGw J ,fqw kd mudv k nf;
oifcef;pm ,l=u&r,f? jynfaxmifpkykHo¾efeJ@ wdkif;jynfudk rxlaxmifcsifbl;qdk&ifawmh
ppftm%m&Sipf epfw@kd / Edik if aH &;tm%m&Sipf epfw@kd e@J wdik ;f jynfukd csKyfuikd =f u&awmhrmS jzpfw,f?
trsm;oabmwlwhJ pepfe@J rxlaxmif=u&ifawmh a&&Snrf cHbJ jydKuG=J urSm jzpfw,f qdw k mudk
od=u&r,f?
tckktcsdefrSm wdkif;&if;om;awG/ 'Drdkua&pDtiftm;pkawG tm;vkkH;u twlwuG
b,fvrkd sK;d oabmwlncD suf &oGm;jyDvnf; qdak wmh tckv k rdk sK;d ppftpd;k &&Jh tm%mok;H jyD;
37
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tkkyfcsKyfwJh wjynfaxmifpepftpm; Edk ifiHa&;oabmwlnDcsufawG aygif;pnf;jyD;awmh
xlaxmif=ur,fh z,f'&,fjynfaxmifpk pepfeJ@ oGm;=ur,fvdk @ jzpfoGm;=ujyD? 'Dvk drsKd;
oabmwlncD surf sL;d udk a':atmifqef;pk=k unfu, kd w f ikd u f vnf; ,cif wdik ;f &if;om; tzG@J tpn;f
awGe@J aqG;aEG;cJw h mawG/ oabmwlnw D mawG &Scd jhJ yD; jzpfygw,f?
'ga=umifv
h nf; onfvkd tajccHoabmwlncD suaf wGukd rlwnfjy;D awmh wdik ;f &if;om;
awGe@J 'Dru dk a&pDtiftm;pkak wG usaemfw@kd tmvk;Hk u oabmwl nDnw G =f ujyD;awmh 'kw
k , d
yifvn Hk v
D mcHw&yfukd ac:,l=uzd@k / aqG;aEG; wdik yf if=uzd@k / ykrdk u kd s,jf yef@whJ oabmwlncD suaf wG/
aqG ; aEG ; csuf a wG / qk k H ; jzwf c suf a wG / twnf j yKcsuf a wG &&S d E d k i f z d k @ twG u f tck k v d k r sLd ;
'kw
k ,
d yifvn Hk v
D mcHrsK;d ay:ayguzf @kd vdw
k ,f vd@k ajymwm jzpfw,f?
'kwd,yifvkHnDvmcHrSm bmawGvkyf-urSmvJ
ppfreS w f hJ zuf'&,fjynfaxmifp}k uD;wckukd xlaxmifEikd zf @kd twGuf 'd@k u ajymcsiw f m
uawmh tckjzpfaaewJh a&G;aumufyeJG @J rqkid b f ;l / tcsed , f +l yD; jyifqif=u&r,hf udpjP zpfw,f
qdw
k mudk od&adS pcsiw f ,f?
wdik ;f &if;om;awGtm;vk;H eJ@ qkid w f hJ wef;wlnrD #ciG q fh wkd m bmvJ ... 'gukd pmwrf;awG
wif=u&rSmayg?h Oyrm Adv k cf sKyfatmifqef;wd@k vkycf w hJ hJ aeol&ed f tpnf;ta0;wd@k / tv,fypP,H
nDvmcHwdk@ ponfwdk@rSm vGwfvyfa&;eJ@ ywfoufjyD; tqdkwifw,f? oabmxm;awG
wifjyw,f? tJonfvdkrsLd;aygh? wdkif;&if;om;awGeJ@ ywfoufwmawG/ wyfrawmfeJ@
ywfoufwmawGeJ@ ywfoufjyD;awmh wufa&muf=uolawGu ajym=u/ tqdkwif=u/
aqG;aEG;=uwJh ae&mrSm rSm;onf/ rSefonf/ jynhfpkHonf/ vdktyfonf rnfokd@jzpfap
oabmxm;awGtaeeJ@ wif=u&rSmyJ? tJ'gukd aqG;aEG;jyD;awmh tqdt k aeeJ@ wifoiG ;f =u&rSm
jzpf w ,f ? tJ o nf tqd k a wG u d k axmuf c H r _ a wG & atmif jyif q if = u&rS m yJ ? 'gawG u d k
aygi;f pnf;,ljy;D awmh Edik if aH &;vkyif ef;awG/ Edik if aH &;&kyv f ;Hk ay:r_awG jzpfvm&rSm jzpfw,f? tJ'gukd
qufvufjyD; Edik if aH &;vkyif ef;pOfawGtaeeJ@ 0dik ;f 0ef;jyD; vkyaf qmifomG ;zd@k / taumiftxnf
azmfomG ;zd@k jzpfvm&wmjzpfw,f?
aqG;aEG;&r,hf ta&;udpPawGu bmawGjzpfEkdifrvJ
wdik ;f &if;om;awG&Jh wef;wlnrD #ciG u hf kd b,fvo kd abmxm;wmvJ/ b,fvakd e&m/
b,fupd aP wGrmS wef;wlnrD sS csiw f mvJ/ qdw k hJ ta=umif;t&mawGukd atmufajcrSm aqG;aEG;r,f/
pmwrf;vdrk sL;d ay:vmr,f/ tJ'grsK;d pmwrf;udrk S nDvmcHrmS wifoiG ;f r,f/ aqG;aEG;ndES id_ ;f r,f/
qk;Hk jzwfcsuaf wG csEikd rf ,f/ 'grsK;d awG jzpfvmEdik rf ,f?
onfvrkd sKd ;yJ ud,
k yf ikd jf yÏmef;cGihf qdwk m bmvJ? ppftpk;d &ajymaewJh ud, k yf ikd t
f yk cf sLyfa&;
qdw k meJ@ b,fvkd uGmjcm;wmvJ? ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiq
hf w
kd m vlrsL;d pkak wG/ vlO;D a&awGtay:rSm
38
Luminary MagazineVolume 4,No.10
rlwnfjyD;awmh b,fvrkd sL;d us,jf yef@atmif vkyk rf mS vJ? 'gawGukd atmufajcrSm aqG;aEG;&r,f/
pmwrf;awG wifvm&r,f? nDvmcHrmS wifjyjyD; aqG;aEG; tqdjk yKEdik af tmif =udK;pm;&r,f?
tvm;wlyJ jynfaxmifpq k wk d mu wjynfaxmifpepfvm;/ cGx J u G jf cif;r&Sw
d hJ zuf'&,fjynfaxmif
pkk pepfvm;/ 'gq&kd if tJ'ge@J ywfoufawG tqdak wG/ oabmxm;awGukd wif&rSmyJ? 'gut kd ajccH
jyD;awmh aemifukd qufjyD; b,fvv dk yk rf vJqwkd mawG vkyk o
f mG ;&rSm jzpfw,f?
'gjzif&h if twku
dk tf cH 'Dru
kd a&pDtiftm;pkawG oydwaf rSmufxm;wJh 2010a&G;aumuf
yGJ uaejyD;awmh b,fvkd tpkak wG ay:xGuv f mOD;r,fv@kd xifovJ?
tckk&Sdwmu a&G;aumufyGJ 0ifwJh tiftm;pkkawG&Sdw,f? usaemfwdk@tm;vkkH;u
tvkkH;pkkHoydwfarSmufxm;wJh a&G;aumufyGJuaejyD;awmh a&G;aumufyGJ0ifwJh tiftm;pkkawG
udk ajymwm jzpfw,f? tJonf a&G;aumufyGJqdkwm&Jh aemufydk if;rSm ay:aygufvmr,fh
Edk ifiHawmftm%myJ ac:ac:/ ppfwyftm%myJac:ac: t&yfom;wykkdif; v$wfawmfwdk @/
tpkkd;&wdk@qdkwmvnf; ay:aygufvmr,f? tJonf tiftm;pkk (2) rsLd;eJ@ ,ckk ppfrSefwJh
z,f'&,fjynfaxmifppk epfukd azmfaqmifr,fh 'kw k ,
d yifvt Hk iftm;pkak wGtjzpf &Sv d mr,fv@kd
ajymcsiw f ,f?
2010 a&G;aumufyGJ oydwfarSmufr+ tjyD;rSm
qufvk yf&r,fh t"dutvkkyfu bmvJ?
2010 a&G;aumufyu JG kd oydwaf rSmuf&wm[m 2008 tajccHOya'a=umifjh zpfw,f?
'Dta&;[m a&G;aumufyGJaemufydk if;rSm &yfoGm; jyD;oGm;r,fh t&mr[kkwfbl;? 2008
tajccHOya' wckv;Hk udk jyKjyifajymif;vJz@kd / jyifqifz@kd / zsuo f rd ;f oGm;Edik zf @kd qufvyk o f mG ;&rSm
jzpfw,f? a&G;aumufyjJG yD;wmeJ@ jyD;oGm;rSm r[kw k b f ;l ? 'gu wcsujf zpfw,f?
aemufjyD;awmh 'kkwd,yifvkHnDvmcHqdkwJh ajcvSrf;[m EdkifiHa&;t,ltqwckk/
wkidk ;f jynf&hJ tem*wfe@J ywfoufjyD;awmh wdik ;f &if;om;awG/ twdu k t
f cH 'Dru kd a&pDtiftm;pkk
awGe@J twlwuG ay:ayguv f mwJh Edik if aH &; arSsmrf eS ;f csuaf wG/ Edik if aH &;uGe@f jrL;csuaf wG jzpfw,f?
wdik ;f &if;om;awG tm;vk;Hk twlwuG pkpk nf;aexkidk =f ur,fh z,f'&,fjynfaxmifpEk ikd if aH wmf=uD;
xlaxmifEikd af &;yJ? 'Dta&;[mvnf;yJ trnftm;jzifh 'kw k ,
d yifvHk vd@k ac:csiw f ,f?
yifvkHqdkwm[m aygif;pnf;nDnGwfr+ &Jh vuQ%maqmifw,f?
z,f ' &,f qd k w m[mvnf ; ppf t pk k d ; &u eH r ,f z suf x m;w,f ? 1961 rS m
awmif=uD;nDvmcHrSm wdkif;&if;om;awGeJ@ aqG;aEG;=uawmh z,f'&,fqdkwm cGJxGufa&;/
jynfaxmifpk jydKuGaJ &;ponfjzifh ykw
k cf wfxm;w,f?
yifvkHqdkwmeJ@ z,f'&,fjynfaxmifpkudk wGJjyD; aumif;wJh rSefuefwJh tokkH;tE_H;/
oabmxm;udk jyefjyD; azmfaqmifvu kd w
f mjzpfw,f? aumif;wJh vuQ%mjzpfw,f vd@k ajymcsif
w,f? 39
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'dk@&Jh jynfaxmifpk=uD;udk b,fvdkrsLd; jyefvnfwnfaqmufrvJ qdkwmudk tckkvdk
'kkwd,yifvkHnDvmcH=uD;eJ@ wdkif;&if;om;awGeJ@ tm;vkkH;aom tiftm;pkkawG aygif;pnf;
nDnw G =f ur,fh nDvmcHjzpfw,f vk@dk ajymcsiw f ,f?
'kwk , d yifvHk v_y&f mS ;r_ukd 2010 a&G;aumufyu JG ay:xGuv f mwJh tiftm;awGu
b,fvrkd sL;d ywfouf=urSmvJ?
ckek ifu ay:ayguv f mr,fh a&G;aumufy0JG ifwhJ tiftm;pkak wGaum/ ppftm%m&Siaf wG&hJ
t&yfom;wykidk ;f v$waf wmfw@kd / tpk;dk &wd@k qdw k mawGaum[m wdik ;f &if;om;awG jynfoal wG
twlwuG pkak ygi;f aexdik =f ur,fh ppfreS w f hJ jynfaxmifp=k uD;ay:ayguzf @kd OD;wnfwhJ 'kw k ,d yifvHk
v_y&f mS ;r_ukd okw l @kd u, kd w f ikd f rv$rJ a&Smifom &ifqikd =f u&rSmyJ? vufrcHv@kd r&bl;? b,fvkd
wk@Hk jyef&rvJ qdw k mudv k nf; olw@kd zufu tcku k wnf;u pOf;pm;xm;&r,fv@kd ajymcsiw f ,f?
z,f'&,fqw kd hJ tok;Hk tE_;H qdwk m[m vGecf w hJ hJ tESpf (50) avmufu emrnfzsuf
cHxm;&wJh jynfaxmifpu k cGx J uG wf ,f qkw dk hJ tok;Hk tE_;H r[kw k b f ;l / tESpo f m& r[kw k b f ;l ?
z,f ' &,f q d k w m[m trS e f w u,f tES p f o m&u Ed k i f i H a &;toH ; k t E_ H ; wck jzpf w ,f ?
trsm;pkak ygi;f aexdik w f hJ jynfaxmifppk epf jzpfw,f? wjynfaxmifpepf r[kw k bf ;l qdw k m/
cGx
J u G af &; r[kw k b f ;l qdw k m odomG ;=ujyD jzpfw,f? 'gukd vlawG/ wdik ;f &if;om;awG/ ynmonfawG/
owif;orm;awG em;vnfatmif vkyk o f mG ;&r,f?
aemufjyD;awmh tm;vk;Hk yg0ifywfoufEikd af tmifvnf; =udKqdo k mG ;rSm jzpfw,f?
'gq&kd if tckv k rdk sL;d 'kwk ,d yifvn Hk v D mcHvy_ &f mS ;r_ qdw k mudk t&ifuwnf;u vkyk cf zhJ @kd
bmvd@k rpDpOfcw hJ mvJ? vkyk zf @kd =udK;pm;zl;ovm;?
'D[mudk ajymr,fq&kd if usaemfw@kd taeeJ@ ordik ;f a=umif;vdk vSejf yD;awmh jyefajymEdik f
ygw,f? 19 88 'DZifbmv (27) &ufae@rmS a':atmifqef;pk=k unfu oHvsiu f kd pnf;&k;Hk a&;
c&D;pOfomG ;zd@k &Sw d ,f? tJonfrmS ajymqd=k ur,fh ta=umif;t&mawGukd a':atmifqef;pk=k unfe@J
aqG;aEG;=u&wm &Sw d ,f? tJonfwek ;f u Edik if aH &;ygwaD wG/ Edik if aH &;tiftm;pkak wG/ tm;vk;Hk eJ@
trsKd;om;nDvmcHvdkrsKd; ac:=uzdk@/ awG@qkkHaqG;aEG;=uzdk@ pOf;pm;=uw,f? wcsufuawmh
tJonfwek ;f u ppfwyfu tm%modr;f wJah emufu, G u f rqvygwaD cgi;f aqmif OD;ae0if;u
trsLd;om;nDvmcHvdkrsLd; OD;atmifac: jyD; jynfolawGudk vSnfhpm;wmrsLd; vkkyfrvmatmif
pOf;pm;=uwJh oabmyJ?
od@k aomfvnf; tJonfta=umif;udk wifjyzd@k u a':atmifqef;pk=k unf ud, k wf ikd u f
rajymjzpfcb hJ ;l ? a':cif=unfpsmye jzpfay:vmcJv h @kd olu, kd w f ikd f rajymjzpfcb hJ ;l ? tusO;f csKyf
tm;jzifah wmh trsK;d om;nDvmcHvrkd sL;d ac: jyD;awmh wkidk ;f jynf&t hJ a&;/ jynfaxmifp&k t hJ a&;
vuf&Sdjrefrmjynf&Jh ta&;tcif;awGudk ajz&Sif;zdk @ usaemfwdk@rSm &nf&G,fcsuf &Sdw,f
qdwk mavmufukd usaemfe@J armifr;kd ol oHvsS ijf rdK@e,f awG@qaHk qG;aEG;yGrJ mS ud, k pf m;oGm;jyD;
40
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tusO;f csLyfyJ ajymjzpfcw hJ ,f?
tJonfuaequfjyD;awmh 1989 azazmf0g&v D 12 &uf a&mufwhJ tcgusawmhrS
a':atmifqef;pkk=unf udk,fwdkif pnf;&kkH;a&;c&D;pOfxGufwJhtcg yifvkHrSm rdef@cGef;ajymw,f?
bma=umifv h qJ akd wmh rqvwygwD tm%m&Sif OD;ae0if;u 1964 ckEk pS f wdik ;f &if;om;nDvmcHrmS
rde@f ceG ;f ajymcJwh ,f? ajymwJah e&mrSm tjrJwrf; vufwef;ajymwJo h ul vufwef;rajymbJe@J
pm&Guu f kd =unfjh yD;awmh zwfjyD;awmh ajymw,f? tJonfrmS jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;rsm;
oabmxm;qdjk yD; ajymcJw h ,f? 'ga=umifh 1989 azazmf0g&D (12) jynfaxmifpak e@rmS vnf;
a':atmifqef;pkk=unfeJ@ tifeft,f'DygwDu jynfaxmifpkwdkif;&if;om;awGeJ@ ywfoufjyD;
ajym&r,fqjkd yD;awmh usaemfw@kd aqmif&u G =f u&wm jzpfw,f?
tJonfrmS usaemfw@kd pDt;D pDawGu pmwef;wckk xkw k jf yefcw hJ ,f? trSwf 9 / 10/ 11
vm; wckck yk aJ ygu h mG ? t=urf;uawmh wdik ;f &if;om;awG&hJ Edik if aH &; &nfreS ;f csuaf wG/ arSsmrf eS ;f csuf
awG/ awmif;qdck suaf wGukd rltm;jzifh vufcw H hJ oabmxm;udk xkw k jf yefcw hJ ,f? tJonftay:rSm
tifet f ,f'&D hJ ygw&D hJ tpDtpOfawG/ pOf;pm;csuaf wGukd xkw k af zmfajymcJw h ,f?
tJonfyifvo Hk abmxm;udk a':atmifqef;pk=k unfu, kd wf ikd u f tJonf yifvrHk mS
zwf=um;jyD;awmh &Sr;f jynfu tjyefrmS aomif;eJ@csD &du k jf yD;awmh jzef@cscd w hJ ,f? a0cJw h ,f? tJ'g
ukek o f mG ;vd@k ... aemufjyD;awmh wyfuek ;f udk a&mufawmh ykEHk ydS w f u kd w f ckrk mS xyf&u kd jf yD; xyfjyD;
jzef@a0cJw h ,f?
tJ'w D ek ;f uaum ppftpk;d &vkyaf y;r,fajymwJh a&G;aumufyeJG @J ywfoufjy;D tifet f ,f'D
&Jh oabmxm;uaum oD;oef@ r&Sb d ;l vm;//
a&G;aumufyGJ usif;yr,fqdkwm 1989 ESpfqef;rSmuwnf;u a=unmvdkufjyD?
tJonftcsdefrSm tifeft,f'Du a&G;aumufyGJ 0ifr,f/ r0ifr,f bmrS rajymao;bl;?
od@k aomfvnf; a&G;aumufyeJG @J ywfoufjyD; oabmxm; xkw k jf yefcw hJ m uawmh tJonf
a&G;aumufyGJqdkwmrSm b,folyJ Edkif Edkif/ tEdkif&ygwD[m v$wfawmf&Jh uruxjyKcsufeJ@
nDvmcHwckk ac:&r,f? tJonf trsKd;om;nDvmcHac:ac: bmac:ac:ayghuGm/ tJonfrSm
v$waf wmfjyifyu wkidk ;f &if;om;awG/ acgi;f aqmifawG tm;vk;Hk udk zdwaf c:r,f? us,jf yef@atmif
zdwfac: jyD;awmh tJonfuaejyD;awmh 'Drdkua&pDudk azmfaqmifwJh uGefpwDusL;&Sif;udk
a&;qG&J r,f? tJonfz@JG pnf;ykHk 'Dru dk a&pDtajccHOya'eJ@ tnD jynfoq l u D kd jyefomG ;r,f vk@dk
ajymcJw h ,f? tJonftcsed rf mS tEdik &f wJv h w$ af wmfqw kd mu (4) ESpf oufwrf;awG bmawG
apmifah erSm r[kw k b f ;l ? tJonfwek ;f u usi;f ywJh a&G;aumufyu JG ay:ayguv f mwJh v$waf wmf&hJ
uruxjyKr_e@J trsK;d om;nDvmcHwcku k kd v$waf wmftrwfawGaum/ jyifyu wdik ;f &if;om;awG/
ykk*~KdvfawG/ ynm&SifawGaum tm;vkkH;udk zdwfac: jyD;awmh 'Drdk ua&pDtESpfom&&SdwJh
tajccHOya'wcku k kd qGrJ ,f? tJ'g&wmeJ@ tJonf 'Dru kd a&pDukd azmfaqmifwhJ tmrcHwhJ
pmrsuEf mS (44) odk h
41
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a':atmifqef;pkk-unf
88 ta&;awmfyeHk J ch yG af 'gif; tppftrSef
wdk &h hJ

atmifyGJ jzpfw,f OD;0if;wif


2010 ppf t pk k d ; &a&G ; aumuf y G J u d k rwf v uwnf ; u oyd f w f a rS m uf x m;wJ h
twdu k t f cHygwD tifet f ,f'&D hJ acgi;f aqmifwOD;jzpfol OD;0if;wifukd rd;k rcu qufo, G jf y;D awmh
vuf&dS a&G;aumufyJG t&_yt f axG;/ yÉdyuQrsm;tay: xifjrifcsuu f kd awmif;cHcyhJ gw,f?
q&mu wdw k w kd w
k w f wk yf J
“tckt k a&;tcif;rSm ppftpk;dk &eJ@ taygi;f tygawG &_;H oGm;jyD/ a':atmifqef;pk=k unf
tEdik &f wJh yGjJ zpfw,f? tifet f ,f'yD gwD tEdik &f oGm;w,f? 88 ta&;awmfy=Hk uD;eJ@ cGyaf 'gi;f
tppftrSeaf wG Edik w f hJ yGJ jzpfw,f” vd@k ajymvdu k yf gw,f?
“vsyw f jyufo;Hk oyfcsuyf J qdq k /kd t=urf;ok;Hk oyfcsuyf J qdq
k kd wkw dk akd jym&&if/ a&G;aumufy[ JG m
jyD;oGm;jyD? jyD;oGm;wJh tcgusawmh jy\emawG rD;ar$;jyD; use&f pfcw hJ ,fayg?h wef;vef;awGayg?h
[kw k v f m;? [dyk gwD 'Dygwu D rJc;kd vd@k wd@k Free & Fair Election rjzpfb;l wd@k ? wu,fwrf;
usawmh a&G;aumufyu JG kd "jrwdu k wf myJ? 'Dupd aP wGuawmh oD;jcm;udpyP gy?J
'gth jyif aemufyikd ;f rSmvJ te,fe,f t&yf&yfu tr_aygi;f rsm;pGmu b,ftcsed rf mS
bmawG b,fvkd ay:vm=uOD;r,f rodb;l ? [kw k v
f m;? tcku k sawmh owif;pm&Si;f vif;yGJ
vkyk rf ,fv@kd =uKH;0g;wJo h u l =uKH;0g;? wcsK@d uawmh tpk;dk &udk w&m;pGrJ ,fv@kd =uKH;0g;wJo h u l vnf;
=uKH;0g;? xm;vdu k af ygh jyD;ygjyD;? olw@dk zmomolw@kd vkyk cf siw f m vkyk rf mS yJv@kd ajymwJo h u l vnf;
ajym? rsL;d pkHk jzpfusecf w hJ maygu h mG ?
tckkqdk &if Edk ifiHa&;tiftm;pkkawG/ jynfolawG/ wdk if;&if;om;awG=um;xJrSm
rauseyfwmawGtjyif jynfwGif;ppfvdk rsKd; wdk ufyGJawGawmif jzpfuk ef=ujyD? 'Dawmh
a&G;aumufyt JG jyD;rSm b,fvykd J jzpfjzpf jyefjyD; ok;Hk oyfz@kd vdv k rd rhf ,f?
usaemfwkd@taeeJ@ wdkwdkwkwfwkwfokH;oyf&&if ppftpkkd;&[m 'Da&G;aumufyGJrSm
t&_;H =uD; &_;H oGm;jyD? 'Dvrkd sK;d jrif=u&r,f?
bmjzpfvdk@vJqdkawmh ppftpkkd;&[m a&G;aumufyGJ[m atmifjrifr_=uD;wckktjzpf
urBmudk jycsiw f ,f? olw@kd uvnf; aumif;aumif; usi;f yw,f? vlawGuvnf; aysmaf ysm=f uD;
qifE=J$ uw,f? olw@kd &Jh b0opftwGuf a&G;cs,=f uw,fv@kd urBmudk jycsiw f ,f? 'gayr,fh
bmjzpfomG ;ovJ qdak wmh olw@kd jyapcsio f vdk jrifapcsiof vdk jzpfrvmcJb h ;l ?
42
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a&G;aumufyrJG mS rJay;olEe_ ;f [m tvGeef w J ,f? rJay;olawGu wwdik ;f jynfv;Hk rSm
ysr;f rSsjcif; 30 µ uae 20 µavmuftxdyJ &Sw d ,f? vlawGu rJawG ray;=ubl;? vlawGu
ppftpk;dk &&Jh a&G;aumufyu JG kd 0dik ;f jy;D axmufcjH y;D qifEjJ$ cif; r&Sb d ;l ? 'gukd ppftpk;dk &u rjyEdik af wmhb;l ?
ratmifjrifb;l ? &_;H oGm;w,f? t"du&_;H wJo h [ l m ppftpk;dk &yJv@kd usaemfw@kd u ajym=uw,f?
'gq&kd if Edik w
f o hJ ul b,fov l v J @kd ar;=u&if Edik w f o hJ u l a':atmifqef;pk=k unfyJ vd@k
ajymcsifw,f? bmvdk@qdkawmh a':atmifqef;pkk=unfu onfa&G;aumufyGJrSm rJray;csif
ray;=uygeJ@? a':atmifqef;pkk=unfeJ@ tifeft,f'DygwDu a&G;aumufyGJrSm ryg0ifbl;?
a&G;aumufyGJrSm rJray;=uzdk @ v_Haqmfw,f? rJray;vJ aeEdk ifcGifh &Sdw,fvdk @ ajymw,f?
onfvy_ &f mS ;r_[m jrefrmjynf aus;vufawm&GmawGtxd jyef@E@HS jyD;awmh awmifwef;a'o/
e,fpeG ef ,fjzm;awGtxd 'Doabmxm;[m jyef@E@HS omG ;w,f? 'ga=umifh 'Da&G;aumufyrJG mS t"du
Edik wf o
hJ [l m a':atmifqef;pk=k unfe@J tifet f ,f'yD gwjD zpfw,fv@kd ok;Hk oyfw,f?
aemufwrsK;d ok;Hk oyfwmu bmvJqak d wmh - wdik ;f &if;om;ygwaD wGuaejy;D awmh olw@k d&hJ
jynfe,fa'oudk tajccHjyD; trsKd;om;v$wfawmfrSm 0ifa&mufjyD;awmh =uHhzGH@ygwDtay:rSm
atmifycJG rH a_ wGuawmh wykidk ;f ayg?h 'gawGukd tomxm;jyD;awmh jynfrrSm =unf=h ur,f qd&k if
tifef'Dtufzfvdk ygwDrsKd;u olwdk @awGu tpuawmh Edkifaewm/ }udKwifrJawGa=umifh
&_;H oGm;wmvd@k ajym=uw,f?
'gayr,fh vlawGu b,fvkd ok;Hk oyfovJqakd wmh tife'f t D ufzEf ikd w
f m r[kw
k bf ;l ?
a':atmifqef;pk=k unfyJ Edik w f m/ bma=umifv h q J akd wmh tJonfygwu D a':atmifqef;pk=k unf
ykaHk wGo;Hk w,f/ tifet f ,f'&D hJ carmufyaHk wGukd ok;Hk w,f? 'gawGukd ok;Hk pGjJ yD; vkyk w f ma=umifh
olw@kd wawG[mvnf; ud, k yf ikd t f &nftcsi;f eJ@ Edik w f mr[kw k b f ;l ?
aemufwcsufajym&&ifvnf; (8) av;vkkH; ta&;awmfyk H}uD;u Edk ifw,fvdk @
ajymcsiw f ,f? tckak &G;aumufy0JG ifwo hJ al wGu olw@kd u, kd o f w l @kd (88) rsK;d qufw@kd / bmwd@k /
cGyfa'gif;wdk@ bmwdk@ ponfjzifh ajymqdkjyD; okH;pGJayr,fh olwdk@wawG[m tEdkifr&=ubl;?
bma=umifhvJqdkawmh olwdk@wawGu twkkta,mifawGom jzpfw,f? tEdkifr&=ubl;?
wu,fwrf;usaawmh jrefrmjynf=uD;&Jh (88) ta&;awmfykH pdwf"mwf/ cGyfa'gif;pdwf"mwf
tppftrSeaf wGuom 'Da&G;aumufyu JG kd tEdik , f v l u kd wf ,fv@kd ok;Hk oyfw,f?
a':atmifqef;pk=unfeJ@wuG 'Drdkua&pDpdwf"mwfawG/ 'Drkdua&pDtiftm; tppf
trSeaf wGu onfa&G;aumufy=JG u;D rSm tEdik &f vdu k w f ,fqw kd mu bmeJ@ tvm; o¾efwo l vJ
qdak wmh zJ0ikd ;f awGrmS qd&k if 'Dru kd a&pDtiftm;tppftrSeaf wGu 0dik ;f xJrmS tdrt f jynfh ae&m,ljy;D
xkdifupm;aewmyg? tifef'DtufzfvdkrsKd;awG/ (88) twkkta,mifawG/ cGyfa'gif;twk
ta,mifawGu 0dik ;f xJrmS tjynf0h ifrupm;Edik v f @k d ab;uae 0ifx;k d wJh oabmomomavmufyg?
ab;uae wq,fxdk;/ ig;usyf xdk;aygh? a':atmifqef;pkk=unfwdk@u &meJ@ axmifeJ@ csD+yD;
43
Luminary MagazineVolume 4,No.10
xd;k aewmukadk b;uae 0ifx;kd aewmrsK;d ayg?h tckv k rkd sL;d a':atmifqef;pk=k unfe@J 88 ta&;awmfyHk
pdw"f mwfawG/ cGyaf 'gi;f awG tEdik &f =u&if olw@kd vnf; onf[mudk rScD jkd yD;awmh pm;&rvm;vd@k
ab;xk;dk =uwJo h al wGyg?
tJonfrmS onfa&G;aumufy=JG uD;rSm b,fvykd q J q kd kd ab;xd;k om;awGtaeeJ@ olrsm;
eHr,fawG ykw H oG ;Hk jy;D Edik =f uw,fyJ xm;? olw@kd u tppftrSerf [kw k w
f t
hJ cgusawmh ab;xd;k om;
awG Edik w
f mudk zJ0idk ;f rSm vlru kd u
f 0ifvo
k mG ;wmudk cHvu kd &f wJh oabmygy?J 'DavmufyJ usaemf
wd@k u jrifw,f vd@k qdck siyf gw,f?
usaemfw@kd wawGuawmh tpuwnf;u ajymxm;wJh vrf;pOftwkid ;f yJ jynfoal wGe@J /
jrefrmjynfwiG ;f u wdik ;f &if;om; tiftm;pkak wG/ Edik if aH &;tiftm;pkak wGe@J 'kw, d yifvn Hk v
D mcH=u;D
usi;f yjyD;awmh ppfreS w f hJ z,f'&,f jynfaxmifp}k uD;ay:xGe;f atmif qufvuf aqmif&u G o
f mG ;
=u&rSmyJ vd@k ajymcsiyf gw,f?
(q&mOD;0if;wife@J rd;k rcwd@k Ed0k ifbm 10/ eHeufcif;/ tifet f ,f'yD gwD XmecsKyf&;Hk wnf&&dS mrSm
ajymqkcdk whJ hJ tifwmAsL; jzpfygw,f?)
(www.moemaka.com rSu;l ,laz: jyygonf?)

pmrsuEf mS (41)rStquf
tajccHOya'eJ@ wdik ;f &if;om;awG/ jynfoal wGqu D kd jyefomG ;r,fv@kd oabmxm;/ pmwrf; xkw k jf yef
cJw
h m &Sw
d ,f?
qdak wmh [duk wnf;u &Sad ewJh yifvo Hk abmxm;awG/ z,f'&,fjynfaxmifpk oabm
xm;awG[m tckt k csed rf mS wdik ;f &if;om;awG wdik ;f &if;om; acgi;f aqmifawGu, kd wf ikd f xkw k af zmf
ajymqdvk mjyD jzpfv@kd us,jf yef@whJ vufcrH a_ wG/ axmufcrH a_ wG&v dS mjyq
D w
kd hJ jy,k'k v f @kd qdEk ikd o
f vm;?
jynfaxmifpkzGJ@pnf;r,f/ wdkif;&if;om;awG EdkifiHa&; wef;wlnDrSscGifh/ EdkifiHa&;
udk,fydkifjyÏmef;cGifhawGudk tmrcHwJh ppfrSefwJh jynfaxmifpkzGJ@pnf;=ur,f qdkwJh rJoa0gx
pmwrf;qdkwm 1997 aemufydkif;rSm ay:xGufcJhw,f? tJonfpmwrf;udk tus,fcsKyfu
vGwfajrmufvmwJh a':atmifqef;pkk=unfudk,fwdkif vufrSwfxdk ;cJhw,f? onfvdk rsLd;
tpOftvm&SdcJhwJh z,f'&,fjynfaxmifpk=uD; wnfaqmufzdk@ OD;wnfwJh v_yf&Sm;r_awG[m
tjrJwef; &Sifoefaew,f/ &Sdaew,fvdk@ ajymcsifygw,f? 'ga=umifh 'kkwd,yifvkHnDvmcH
v_yf&Sm;r_qdkwm[m ay:yifr[kkwfbl;/ a&G;aumufyGJawG/ v$wfawmfawG qdkwmawGxuf
ta&;ygwhJ wdik ;f jynfe@J vlrsK;d awGtm;vk;Hk twGuf oufqikd w f /hJ tm;vk;Hk yg0if ywfoufEikd w f hJ
ta&;jzpfw,fv@kd ajymcsiyf gw,f?

44
OD;0if;wif
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vufawG h Edki fiHa&;udk
rsufEmS rl=uygpdk h

&Jabmfzdk;oHacsmif;

a¶G;aumufyGJqdkwm}uD;awmh +yD;oGm;yg+yD? =uufOta&mif wdrfawmifozG,f


xifa,mif rSm;awG/ pdwful;,Of arSsmfvifhcsufawG/ taumif;jrifpdwfav;awGoGm;+yD/
aqmif;aveJ@twlvGihfjy,foGm;yg+yD? jrefrmhacwfopfordkif;rSm t¶kyfqdk;qHk;/ tnpfywfqHk;/
tusio fh u d mQ trJq h ;kH / t¶Sut f rJq h ;kH a¶G;aumufy}JG uD;+yD;oGm;yg+yD?
etzppftyk pf [ k m 'gavmuf}uD;awmh ajymifrnpfavmufygb;l vd@k wGucf w hJ hJ vlawG
tzd@k bmajym&rSe;f rod atmifjzpfomG ;+yD? etzeJŒ'Da¶G;aumufyt JG wGuf wm0efoo d d a¶SŒae
vdu k af eolrsm;vJ yg;pyfyw d u f ek =f uygw,f?
a¶G;aumufyrJG mS v_yo f m¶Sm;omr,hf payhpaf v;awG ay:vmr,fqw kd m vufpowf
awmh “}udKwifr”J awG qmvmtdwaf wGe@J o,fvmEdik w f phJ ayhpyf jJ zpfaeygw,f? trwfavmif;
ud, k w f ikd u f rJay;cGirfh &wJph ayhp/f 0ifta¶G;cHoal wGawmifrS rJa&wGuw f ahJ e&mudk 0if=unhcf iG fh
rh &wJh payhprf sKd ;jzpfw,fqw kd m awGŒcJ&h yg+y?D tJ'D payhp[ f m rJ¶*kH w
d 0f avmuftxdomus,0f ef;+y;D
v$waf wmfxt J xd ra&mufwmvJ ¶Si;f oGm;yg+yD? etz ppftyk pf [ k m rke@f omqd&k if wzJph aD 0pm;
r,f/ tm%mudkawmh a0rpm;bl;qdkwJh vlpm;rsdK;jzpfygw,f? a¶G;aumufyGJ tqifhrSmwif
'gavmufnpfae&if v$wfawmfxJa&mufrS ppftkyfpk&JŒvufckyfxJuae 'Drdkua&pDudk
wjznf;jznf;csi;f wk;d csŒJ oGm;r,fqw kd m vH;k 0rjzpfEikd af =umif; ydxk if¶mS ; oGm;w,fv@kd vJ twdtus
qdEk ikd yf gw,f?
b,f0ef}uD;a[mif;/ 0ef}uD;avmif;rSr¶H;_ ap&vd@k tmrcHxm;wJt h vm; ¶H;_ &muEdik /f
Edik +f yD;rS¶;_H / ordik ;f 0if rsuv f n S yfh }JG uD;+yD;oGm;awmh w&m;oHa0*oHawG/ rcsw d ifuo J aH wG/ a'gooH
awG toHrsKd ;pH=k um;&ygw,f? a¶G;aumufyrJG wdik cf ifwek ;f u 'DcsKyfuv kd uf!;_d aiguaf igux f ;kd +yD;
ykwcf wftjypfwifcw hJ hJ 0ifta¶G;cHco hJ w
l OD;uawmh “trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzG@J csKyfajymwm
rSefygw,f/ olwdk@'Davmuf qdk;r,frSef; rodvdk@ 0if+ydkifrdwmyg”vdk@ a&'D,dktifwmAsL;rSm
45
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ajymoGm;wm[m rSwo f m;p&maumif;vSygw,f?
'd x uf y d k + yD ; xl ; xl ; jcm;jcm; rS w f o m;oih f w muawmh etzAd k v f c sKyf a wG [ m
olwdk@&JŒtxufrsdK;quf wpnygwDtay:udkvJ tjywftowfnpfjyvdkufwmygyJ? 'g[m
ppftkyfpkawGrSm rsdK;qufwckeJ@wckvufrwGJ Edkifa=umif;/ tusdK;pD;yGm;awG rwlnDa=umif;/
csu}f uKd ;jywfa=umif; urBmod a=unmvdu k o f vd¶k ydS gw,f? }u@H ŒzGwu f vG&J if ud, k pf m;vS,af vmif;
OD;a&trsm;qHk; 0if+ydKifcJhwJh wpnygwD[m udk,fpm;vS,fpm&if;wifccsnf; oufoufu
ode;f 5˜000/ wjcm;ukeu f sp&dwaf wGyg aygi;f xnfv h ukd &f if ode;f aomif;eJ@csD qH;k ¶H;_ oGm;rJo h abm
¶Syd gw,f? "m;ryg qH;k wmygy?J
wu,fusawmh 'Da¶G;aumufyGJ[m etzppftpdk;&taeeJŒolwdk@Edkifapcsifoludk
tEdik af y;/ ¶H;_ apcsio f u l kd ¶H;_ atmifvyk v f @kd &wJh a¶G;aumufyjJG zpfygw,f? wdik ;f &if;om; vlrsKd ;pkawG
xJrmS udyk J etz[m olw@kd oabmusw/hJ olw@kd }udK;qGw J ikd ;f ur,fh wdik ;f &if;om;wcsKd @uakd wmh
tvG,fwul0ifta¶G;cHcGihfay;wJhtjyif olwdk@&JŒ}uHŒzGH@udkawmifrS tJ'Dwdkif;&if;om;awGeJŒ
,SOf+ydkifta¶G;cHwmrvkyfapcJhygbl;? wkdif;&if;om;ygwDwkdif; etzvufukdif'kwfvkd@ qkdvkdwm
r[kwyf gb;l ?
+yD;cJhwJha¶G;aumufyGJrSm AdkvfcsKyfoef;a¶$wdk@[m olwdk@ppftkyfpktaeeJŒ tcktcgrSm
r[mrdwrf vdak =umif;/ txl;ojzifh wcsed u f twdu k t f cH vkycf w hJ vhJ al wGukd b,fvrkd S vufwJG
rac:Edik af =umif; jyovdu k w f mjzpfw,f? 'ga=umifh 'Da¶G;aumufy&JG ŒJ aumif;wJh tusKd ;wckukd
ajymygq&kd if tm;vH;k udk etztay: pdwu f ;l ,Ofra_ w G pGe@f vw $ af tmif rD;armif;xd;k jyvdu k w
f hJ
tcsuyf gy?J 'guaewqufxJ a¶G;aumufyv JG eG f ArmjynfEikd if aH &;ZmwfcrkH mS tiftm;pkpnf;r_
tajymif;tvJawG xyfawGŒvm&Edik yf gw,f?
etztzd@k awmh jynfyrSmydt k ¶Suu f ¶JG rkH u e*du k 'Da¶G;aumufy+JG y;D &if bm}u;D jzpfaeae
ppftpdk;&eJ@0ifyl;vdkufzdk@ pOf;pm;xm;wJh EdkifiHawGawmifrS vufwGef@oGm;wmeJ@}uHK&ygw,f?
jynfwiG ;f rSmawmh }uHŒzGwt f zd@k 'Da¶G; aumufyrJG mS r[mrdwrf &vdu k yf J olw@kd urkd ek ;f wD;olawG
om&vdkufygw,f/ e*dku EdkifiHa&;e,fy,feJŒ uif;uGm ae&muae 'Da¶G;aumufyGJusrS
Edik if aH &;xJ0ifygvm=uolawG[m b,fvEkd ikd if aH &;rsKd ;udq k ufvyk rf vJqw kd m pOf;pm;&ygawmhr,f?
'Da¶G;aumufyGJtajzxGufawmhrS awmifydk@rSef;odvmwJh wjcm;EdkifiHa&;tiftm;pkawGvJ
ydkrdkvufawG@uswJh EdkifiHa&;vrf;a=umif;ay: wufvm=uvdrfhr,fvdk@,lq&ygw,f? etz&JŒ
“pnf;urf;¶Sd+yD; ppfrSefwJh'Drdkua&pD”[m rJcdk;/ rJydk;(wif}udKrJ/ jynfya&mufrJqdkwmawGeJ@
xyfy;kd wm)/ xifwikd ;f vkyEf ikd cf iG &fh +yD; jynfoal wGusawmh olw@kd vyk o f rSs vufyu kd =f unhaf e&wJh
taetxm;jzpfaeapygw,f? 'DvdkjzpfaewmawGukd w¶kwfa¶S;a[mif;pum;yHkwckeJ@yJ
ckid ;f Edi_ ;f vdu
k cf siyf gw,f? tJ'gu “¶Gmol}uD;usawmh ¶Gmudrk ;D wdu k cf iG ¶fh +dS yD; ¶Gmom;awGusawmh
rD;cGuaf v;awmif xGe;f cGirhf ¶Sb d ;l ” qdw k mygy?J &Jabmf zd;k oHacsmif;
46
Luminary MagazineVolume 4,No.10
2008 zGJ@pnf;yHk tajccHOya'
ESi fh
tem*wf
tyd k i f ; (5) ed * H k ; yd k i f ;
bD b D p D txl ; tpD t pOf
jo*k w f 7/ 2010
2008 tajccHOya'rSm csKŒd ,Gi;f csuaf wG&v dS @kd uef@uu G w
f o hJ al wG&adS eovdyk /J aemufusrS
wjznf;jznf; jyif,rl ,f qdw k o hJ al wGvnf;&Syd gw,f? wu,fwrf; jyifqifciG &hf rdS vm;/ 'Dta=umif;
awGukd aqG;aEG;xm;ygw,f? roDwmEG,f pDpOfwifqufxm;ygw,f?
“a':atmifqef;pk=unf yg0ifa&; ryg0ifa&;/ wyfrawmfuae+yD;awmh wyfrawmf
udk,fpm;vS,f 25µ udk yg0ifa&; ryg0ifa&; tJ'Dvdk tjiif;yGm;aer,fhtpm; usaemfwdk@
a&SŒquf+yD;awmh qifhuJqifhuJ ajymif;vJvdk@&wJh tajctae wcktay:rSm 'DzGJ@pnf;yHkudk
axmufcv H u kd rf ,f/ axmufc+H yD; 'Dru kd a&pDpaH wG wd;k oxufw;kd vmatmif qufvuf+yD;awmh
}udK;pm;vkyaf qmifomG ;vd@k &S&d if jzpfEikd w f ,fv@kd usaemfw@kd u oH;k oyfw,f”
jrefrmEdik if uH kd 'Drukd a&pD tjynft h 0usio hf ;kH wJ/h vl@tcGit hf a&;awGukd av;pm;vdu k ef m
wJh Edik if aH wmftjzpf ay:xGe;f vmEdik af &;twGuf tck etz tpd;k &a&;qGx J m;wJh tajccHOya'udk
vufco H ifw h ,f/ +yD;rS wjznf;jznf; ajymif;vJ,rl ,f/ tck &oavmuf,x l m;oifw h ,fqw kd hJ
t,ltqudk vufco H wl OD;u bDbpD u D tywfpOfjyKvkyw f hJ vGwv f yftawG; aqG;aEG;zvS,rf mS
ajymwmudk =um;cJ=h u&wmyg? tJ't D ,ltqudk vufc=H uolawG&o dS vd/k wjznf;jznf;jyif,rl ,f
qdw k hJ t,ltq[m pdwu f ;l ,OfwmyJv@kd jrif=uolawGvnf; &Syd gw,f?
“anmifESpfyif zGJ@pnf;yHktajccHOya'aygh/ oludk=unfhr,fqdkvdk@&Sd&if wyfrawmf
umuG,af &;OD;pD;csKyfu Edik if &H ŒJ tjrifq h ;kH tm%mydik f jzpfaew,f? qdak wmh 'Dvkd tm%m&Sif
qefwJh tpdk;& pepfwckatmufrSm zGJ@pnf;yHkwckudk jyefjyifzdk@qdk&if pOf;pm; w,fqdkvdk@&Sd&if
pdwu f ;l ,OfwhJ pOf;pm;r_rsK;d jzpfvrd rhf ,f/ wu,fh jynfov l x
l wk &yfv;kH &JΠtem*wfb0awGtwGuf
'Dvpkd w d u f ;l ,OfwhJ pOf;pm;csuaf wGe@J uHu, kd +kH yD; ql;yHek if;zd@k awmh rpOf;pm;oifb h ;l ayg/h 'g usr
tjrifjzpfygw,f”
jynfytajcpdkuf 'Drdkua&pDa&;v_yf&Sm;olawG&JΠtem*wfzuf'&,fjynfaxmifpk
zG@J pnf;yHt k ajccHOya' rl=urf;a&;qGaJ &;aumfrwD 'kw, d OuUÏ rdq;l yGi&hf ŒJ tjrifjzpfygw,f? 'Dawmh
47
Luminary MagazineVolume 4,No.10
etz&JŒzG@J pnf;yH[ k m wjznf;jznf;jyifqifomG ;Edik rf ,fh tvm;tvm b,favmuf&ydS govJ?
tem*wf 'Dru kd a&pDEikd if t H jzpf wqif+h y;D wqifh ajymif;vJomG ;Edik af tmif &nf&, G af &;qGx J m;wm
vm;? qef;ppf=unf=h uygp@kd ?
etz tpd;k & jyifqifxm;wJh zG@J pnf;yHt k ajccHOya'udk =unfv h u
kd rf ,fqv kd @kd &&dS if tJ'D
zG@J pnf;yHt k ajccH Oya'udk b,fvrkd S vG,v f ,
G u
f u l el @J jyifv@kd r&atmif olw@kd trsK;d rsK;d jyifqif
xm;wmudk awG@&ygw,f? bmjzpfvdk@vnf;qdkawmh ppftpdk;&&JΠppftm%m&Sifpepfudk
zG@J pnf;yHtk ajcOya'eJ@ umuG,jf yÏmef;zd@k twGuf jyifqifwahJ e&mrSm enf;rsK;d pHo k ;kH wmawG@&yg
w,f? tJvdkoHk;wJhae&mrSm eHywf (1) taeeJ@ Oya'jyKcJhwJhtydkif;udk =unfhzdk@vdkygw,f?
tJ'OD yjyKtm%mrSm txufvw $ af wmfrmS a&m/ olw@kd ajymwm trsK;d om;v$waf wmfaygah emf/
+yD;awmh jynfo@l vw $ af wmfrmS a&m/ +yD;awmh jynfe,fe@J wdik ;f a'o}uD;&JΠv$waf wmfawGrmS a&m/
25 µ E_e;f u tm;vH;k ae&m,lxm;+y;D om; jzpfygw,f? tJvkd tm;vH;k ae&m,lxm;+y;D wJt h jyifukd
tkyfcsKyfa&;bufrSm =unfhvdkufvdk@&ifvnf;yJ olwdk@u tkyfcsKyfa&; tm%mtm;vHk;udk
ppfwyf&ŒJ v$r;f rd;k r_atmufrmS }udKwifjyifqifxm;wmudk awG@&ygw,f? Oyrm orRw qdv k @kd &&dS if
ppfwyftawG@t=uHK&S&d r,f qdw k [ hJ mrsK;d ygw,f? Edik if aH wmfrmS tm%mt}uD;qH;k tzG@J u bmvJ
qdkawmh trsKd;om;vHkjcHKa&;eJ@ umuG,fa&;aumifpDqdkwmjzpfygw,f? tJ'DaumifpDudk
tm%modrf;cGifhyg ay;xm;ygw,f? qdkawmh tm%modrf;cGifhyg zGJ@pnf;yHktajccHOya'rSm
ay;xm;w,f qdu k wnf;u olw@kd pdww f ikd ;f usr[kwb f eJ @J bmrSvyk v f @kd r&bl;qdw k m awG@&ygw,f?
w&m;Oya'ydik ;f rSmvnf; tJ't D wdik ;f yJ olw@kd vr$ ;f rd;k xm;wmawG@ygw,f”
etz tpd;k &OD;aqmif+yD;a&;qGx J m;wJh tajccHOya'udk taotcsmavhvmxm;wJh
ENC ac: wdi k ;f &if;om; vlrsK;d rsm;aumifpD taxGaxG twGi;f a&;rSL; a'guw f m qvdik ;f vSsrH e_ ;f
uawmh =um;cJ&h ovdk 'Dz@JG pnf;yH[ k m ppftm%m&Sipf epf t&Snw f nfwaHh &;udk umuG,af &;qGJ
xm;wmvk@d qdyk gw,f? 'gq&kd if wjznf;jznf;jyifqif,rl ,fqw kd hJ t,ltq[m rSm;w,fqw kd hJ
oabmvm;? jynfytajcpdu k f BLC jrefrmEdik if aH &SŒaersm;aumifp&D ŒJ taxGaxGtwGi;f a&;rSL;
OD;atmifxl;u zGJ@pnf;yHktajccHOya'rl=urf;yg jyifqifjcif;u¾udk axmufjy+yD; tckvdk
&Si;f ygw,f?
“tJ't D ,ltqu vH;k 0rSm;ygw,f? bma=umifrh mS ;vnf;vd@k ajymr,fq&kd if etz
vuf&t dS qdjk yKxm;wJh zG@J pnf;yHt k ajccHOya' tcef; (12) / yk'rf (436) rSm zG@J pnf;yHjk yifqifjcif;
eJ@ywfoufv@kd ajymxm;wJah e&mrSm tydik ;f (2) ydik ;f &Sw d ,f? yk'rf 436 (u) u t"dutm;jzifh
zG@J pnf;yHt
k ajccHOya'&JŒ ausm¶d;k vd@k ajym&r,fh jyÏmef;csuaf wG jzpfw,f? tJ'jD yÏmef;csuaf wGukd
jyifwJhae&mrSm tifrwef cufatmifvkyfxm;w,f? tqifh (2) qifh&Sdw,f? wqifhu
bmvJqakd wmh v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f m;vH;k &JŒ 75 µ ausmu f jyifqifz@kd oabmwl&r,fv@kd
48
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ajymw,f? 'ga=umifh b,fwdkif;jynfrSmrqdk 75 µ &atmifvkyfzdk@awmifrS trwfawGudk
pkpnf;zd@k &m tifrwef cufw,f? b,fq;kH jzwfcsurf qdk 75 µ qdw k m awmfawmfu h ckd ufwhJ
qHk;jzwfcsufjzpfw,f? 75 µ ausmf&r,fvdk@ ajymw,f? b,fvdkenf;eJ@rS rausmfEdkifbl;vdk@
ajymvd@k &w,f? bma=umifv h nf;qdak wmh usew f Jh 25 µ u wyfrawmfom; v$waf wmfu, kd pf m;
vS,af wG jzpfw,f? 'ga=umifh 'D 25 µ xJuvnf; wa,mufwavrSawmifrS umuG,af &;
OD;pD;csKyf&ŒJ trde@f tm%mudk vGeq f ef+yD;awmh zG@J pnf;yHjk yifwbhJ ufrmS ygEikd pf &mta=umif;r&Sb d ;l ?
tJ'gtjyifr+yD;ao;bl;/ vlxk qENcH,lyGJrSm csjyOD;r,f? tJawmh rJay;ydkifcGifh&Sdoltm;vHk;&JŒ
xuf0ufausmu f qENrJ ay;&tH;k r,f? 'DjyÏmef;csuaf wGtm;vH;k uawmh vH;k 0udk jyifciG hf ray;awmh
bl;vd@k &Si;f &Si;f vif;vif; a&;vdu k w
f murS wdik ;f jynftwGuf aiGa=u;rukeu f sbeJ @J oufomOD;r,f
vk@d usaemfw@dk ajymcsiw f ,f”
'Dae&mrSm jynfaxmifpkv$wfawmfudk,fpm;vS,fawG b,fvdka&G;ovJqdkwm
jyef&iS ;f jycsiyf gw,f? jynfaxmifpk v$waf wmfrmS jynfo@l vw $ af wmfe@J trsK;d om;v$waf wmfq+kd yD;
v$waf wmf (2) &yf&ydS gw,f?
jynfo@l vw $ af wmfrmS +rdKŒe,f 'grrS [kwf vlO;D a&tvdu k f jynfou l a&G;aumufwif
ajrSmufwhJ ud, k pf m;vS,f (330) eJ@ wyfrawmf umuG,af &;OD;pD;csKyfua&G;wJh wyfrawmfom;
ud, k pf m;vS,f (110) ygygw,f?
trsK;d om;v$waf wmfrmS awmh wdik ;f a'o}uD; (7) ck/ jynfe,f (7) cku jynfoal wG
a&G;aumufxm;wJh ud, k pf m;vS,f (168) OD;eJ@ wdik ;f eJ@jynfe,f wckprD mS (4) OD;uspeD @J umuG,af &;
OD;pD;csKyfua&G;wJh wyfrawmfom; (56) OD; yg0ifygw,f?
tm;vH;k jcHK=unf&h if jynfaxmifpk v$waf wmfrmS jynfou l a&G;wJh ud, k pf m;vS,f 75 µ
/ umuG,af &; OD;pD;csKyfu a&G;wJh wyfrawmfom; 25 µ yg0ifaewm jzpfygw,f?
wenf;ajym&&if umuG,af &;OD;pD;csKyfu oabmwlro S m tJ'w D yfrawmfom; 25 µ
&JΠrJawGu&kd rSm jzpfwt hJ wGuf tajccHOya'udjk yifz@kd cufw,fv@kd ajymae=uwm jzpfygw,f?
'Dawmh tajccHOya'u b,fvkd jyÏmef;csuaf wGukd jyifqifz@kd cufatmifvyk x f m;ygovJ?
EdkifiHawmftajccHrleJ@ywfoufwJh jyÏmef;csuftm;vHk;/ EdkifiHawmfzGJ@pnf;yHkeJ@
ywfoufwJhjyÏmef;csuftm;vHk;/ orRwa&G;cs,fa&;qdkif&m jyÏmef;csufawG/ Oya'jyKa&;/
tkycf sKyfa&;/ w&m;pD&ifa&;qdik &f m jyÏmef;csuaf wG/ ta&;ay:umvqdik &f m jyÏmef;csut f m;vH;k /
tajccHOya' jyifqifcGifhqdkif&m jyÏmef;csufawG pwmawGudk apmapmuajymcJhovdk
jynfaxmifpkv$wfawmf udk,fpm;vS,f 75 µ u axmufcHr_&+yD;wJhaemuf vlxkqENcH,lyGJ
usif;y&r,f/ tJ'DvlxkqENcH,lyGJrSm rJay;ydkifcGifh&Sdol w0ufausmf axmufcHr_&rSom
jyifqifEikd rf mS jzpfygw,f? tJ'gawGxu J t"duuswjhJ yÏmef;csuw f csKŒd udk OD;atmifx;l u tckvkd
49
Luminary MagazineVolume 4,No.10
OyrmeJ@ &Si;f jyygw,f?
“tcef; 1 rSm Edik if aH wmf&ŒJ tajccHrrl sm; tcef;wcef;vH;k jyifv@kd r&bl;? tJ't D xJrmS
bmygvq J akd wmh wyfrawmfu Edik if aH &;OD;aqmifrr_ mS yg&r,fqw kd rhJ rl sK;d u vH;k 0jyifciG rhf &Sad wmhb;l ?
aemufwcg Edik if aH wmf t}u;D tuJ&ŒJ t&nftcsi;f owfrw S cf suaf wG/ Oyrm orRw[m
ppfa&;tjrif&&dS r,fqw kd hJ owfrw S cf surf sK;d awG/ aemufwcg orRwa&G;cs,f wifajrmS ufypkH epfawG/
Edik if aH wmforRw vkyw f o hJ u
l kd a&G;cs,f wifajrSmufjcif;cH&wJh ud, k pf m;vS,rf sm;xJujzpfap/
a&G;cs,w f ifajrSmufjcif; rcHorl sm;eJ@jzpfap a&G;cs,cf iG &hf w dS q hJ w kd hJ [mrsK;d awGukd jyifv@kd ukd r&
awmhb;l ?
aemuf Oya'jyKa&; u¾t&ajymr,fq&kd if ppfAv kd af wG 4 yHw k yHk yg0ifwhJ v$waf wmf
2 &yf zGJ@pnf;wJhudpPawG/ aemufwcg wdkif;a'o}uD;eJ@ jynfe,fv$wfawmfawGrSmvnf;
umuG,fa&;OD;pD;csKyfucef@wJh ppfAdkvfawGygwJh udpPawG/ aemuf tkyfcsKyfa&;rSmvnf;yJ
trsKd;om;umuG,fa&;eJ@ vHk+cHKa&;aumifpDudk tm;aumif;aumif;eJ@ zGJ@pnf;xm;+yD;awmhu
tm%modr;f ppfaumifpw D &yfvkd zG@J pnf;yHx k rJ mS wnf&v dS nfywfciG jhf yKwhJ udpaP wG/ w&m;pD&ifa&;eJ@
ywfoufvmvd@k &&dS ifvnf;yJ ppfbufqikd &f mw&m;¶H;k qdw k hJ ur?mrSm b,f wdik ;f jynfrmS rS r&Sw d hJ
w&m;¶H;k csKyfawG zG@J pnf;xm;wJu h pd aP wG 'Dvkd ausm¶d;k aygAh sm/ ppftm%m&Sipf epf}uD;w&yfv;kH udk
cdik cf ikd jf rJjrJ touf&iS af pr,fh Oya'jyKa&;/ tkycf sKyfa&;/ w&m;pD&ifa&; u¾ (3) &yfpvH;k udk
xde;f csKyx f m;wJh ausm¶d;k }u;D wckv;kH udk rjyifqifapcsiv f @kd jzpfw,fv@kd usaemfw@kd oH;k oyfygw,f”
aemufwcg t"duuswhJ ta&;ay:umvjyÏmef;csuef @J ywfoufv@kd OD;atmifx;l uyJ
tckvkd quf&iS ;f jyygw,f?
“ta&;ay: jyÏmef;csuaf tmufrmS t"du tm%mt&Sq d ;kH u trsK;d om;umuG,af &;
eJ@vHkjcHKa&;aumifpD jzpfw,f/ trsKd;om;umuG,fa&;eJ@ vHk+cHKa&;aumifpDudk urBmrSm
b,fz@JG pnf;yHrk mS rSr&Sb d eJ @J tkycf sKyfa&; txJrmS twdtus xnfo h iG ;f jyÏmef;xm;w,f?
tJawmh tJ'D trsKd;om;umuG,fa&;eJ@ vHkjcHKa&;aumifpD[m omrefumvrSm
tm%modr;f ppfaumifpD tjzpfe@J aemufu, G rf mS &yfwnfae+yD;awmh ta&;ay:umvvnf;
a&mufa&m a&SŒwef;udk vH;k 0 xGu&f yfwnfomG ;r,f? ol@rmS umuG,af &;OD;pD;csKyfukd wm0efw;kd
ay;Edik w f ,f/ cef@xm;Edik w f ,f/ jzKwfEikd w f ,f/ wm0efu ¶kwo f rd ;f Edik w f ,f?
tJ'gtjyif zG@J pnf;yHt k ajccHOya'u tvkyrf vkyw f t hJ cgrsK;d twdtusajym&vd@k &&dS if
v$waf wmfawGawmif r&Sad wmhwt hJ cgrsK;d rSm trsK;d om;umuG,af &;eJ@ vH+k cHKa&;aumifp[ D m
wdik ;f jynf&ŒJ Oya'jyKa&;/ tkycf sKyfa&;/ w&m;pD&ifa&; tm%m}uD; (3) &yfukd qufvufusio hf ;kH
oGm;r,fqw kd hJ jyÏmef;csuaf wGukd ta&;ay: tcef;rSm twdtus xnfo h iG ;f jyÏmef;xm;w,f?
'ga=umifh 'DjyÏmef;csuaf wGukd vH;k 0 jyifciG rhf ay;awmhb;l vd@k qdv k jkd cif; jzpfygw,f”
50
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Dawmhum tck etz ppftpd;k &&JΠzG@J pnf;yHyk g jyifqifyikd cf iG [ hf m 1947 ck ygvrD ef
'Dru kd a&pDacwf zG@J pnf;yH/k 1974 ck jrefrmhq&kd , S v f pfygwaD cwf zG@J pnf;yHak wGu tajccHOya'
jyifqifyikd cf iG ahf wGe@J bmrsm; uGmjcm;ygovJ? OD;atmifx;l u tckvkd Edi_ ;f ,SOjf yygw,f?
“1947 ck E S p f zG J @ pnf ; yH k t ajccH O ya'rS m zG J @ pnf ; yH k t ajccH O ya'jyif q if z d k @
vdt k yfvmwJt h cgrmS v$waf wmf 2 &yfrmS &Sw d hJ trwfawGteufu (3) yHk (2) yHk uae+yD;awmh
oabmwl axmufczH @dk vw kd ,f?
'kw, d tcsuu f v$waf wmf (2) &yfpvH;k wGzJ uftpnf;ta0;rSm jynfe,ftoD;oD;u
ud, k pf m;vS,f trwfawGu axmufcrH aJ y;zd@k vw kd ,f?
wwd,tcsuu f u&iftrsK;d om;awG/ csi;f trsK;d om;awGaygAh sm pojzifh wdik ;f &if;om;
trsK;d om;awG&ŒJ tcGit hf a&;awGukd ¶kwaf vsmah pr,fh jyifqifcsurf sK;d jzpfw,fq&kd if tJ't D rsK;d om;
awGu oabmwlncD suf ay;zd@k vw kd ,f? 'Dvkd tcsut f vufawG ygwmjzpfw,f?
vuf&dS etz&JΠ2008 zG@J pnf;yHk tajccHOya'rSmawmhjzif&h if zG@J pnf;yHjk yifwhJ udprP mS
75 µ ausmrf S jzpfw,fqakd wmh 47 zG@J pnf;yHek @J vH;k 0 jcm;em;oGm;w,f? aemufwcku 1947 ck
zG@J pnf;yHrk mS ygwhJ wdik ;f &if;om;jynfe,fawG/ wdik ;f &if;om;trsK;d om;awGbufu pOf;pm;csurf sK;d /
jyÏmef;csurf sK;d awG etz zG@J pnf;yHrk mS wvH;k wyg'rS rawG@&bl;vd@k usaemfajymcsiw f ,f?
1974 qd&k , S v f pf zG@J pnf;yHt k ajccHOya' jyifqifjcif;u¾rSm awmh tckvuf&dS etz&JŒ
2008 zG@J pnf;yHk jyifqifwmeJ@ tm;vH;k eD;yg; wlw,fv@kd ajym&rSmjzpfw,f/ t"du uGmjcm;csuf
wcky&J w dS ,f? tJ'gubmvJqakd wmh ckeaqG;aEG;cJo h vdk ta&;}u;D wJh yifrausm¶d;k uswhJ tcef;awG/
yk'rf awGujkd yifr,fq&kd if v$waf wmfu, kd pf m;vS,f tm;vH;k &JŒ 75 µ u jyifqifz@kd oabmwl&r,f/
+yD;&if jynfv;kH u|wq f ENc, H yl JG usi;f y+yD;awmh qENraJ y;ydik cf iG &hf o dS l tm;vH;k &JΠxuf0ufausmf
qENrt J & jyifqif&r,f”
'Dtwdkif;qdk&if etz&JŒzGJ@pnf;yHk[m rqv wygwDacwfu zGJ@pnf;yHkxufawmif
jyifqifz@kd cufcaJ ewJo h abm &Syd gw,f? 'Dawmh zG@J pnf;yHw k &yfyg jyÏmef;csuaf wGukd jyifqifEikd cf iG hf
[m b,favmufta&;ygygovJ? jrefrmhta&; oHk;oyfol OD;atmifEdkifOD;u tckvdk
oH;k oyfygw,f?
“Edik if w
H ckrmS qdv k @kd &&dS if Edik if aH &;t&aomfvnf;aumif;/ taetxm;wck t&aomf
vnf;aumif; ajymif;vJaewm awG jzpfEdkifw,f? acwfawG ajymif;vmwmjzpfEdkifw,f?
tJ'Dvdkajymif;vmwJhtcgrsKd;rSm vdktyfw,fqdkvdk@&Sd&if 'DzGJ@pnf;yHkukd vG,fvG,fululeJ@
jyifEikd zf @kd twGuf zG@J pnf;yHjk yifqifa&;qdw k mudk a&;xm;=uygw,f?
wu,fvdk@ wdkif;jynfuawmif;qdkvmwJhtcgrSm zGJ@pnf;yHkudk vG,fvG,fululeJ@
rjyifqifEikd b f ;l / 'grrS [kwv f @kd &&dS if tm%m&Sad e wJh tpd;k &uae+yD;awmh zG@J pnf;yHak jymif;vJa&;udk
51
Luminary MagazineVolume 4,No.10
jynfoal wG&ŒJ tcGit hf a&;udk umuG,af y;wJh zG@J pnf;yHrk sK;d
rqefbJeJ@ ppftpdk;&&JŒtcGifhta&;awGudk umuG,fay;wJh
zGJ@pnf;yHkrsKd; jzpfaew,f?
ta=umuftuef jiif;qefaer,fq&kd if wdik ;f jynfrmS Edik if aH &;t& rwnf+idrw f m/ pD;yGm;a&;t&
rwnf+idrw f m/ vlra_ &;t& rwnf+idrw f mawGjzpfEikd ¶f w kH ifrubJe@J awmfveS af &;awG ygjzpfwhJ
obm0awG &Syd gw,f?
'ga=umifrh @kd v@kd zG@J pnf;yHk jyifqifa&;[m tifrwefukd ta&;}u;D ygw,f? zG@J pnf;yHw k ck[m
b,favmufyJ qd;k aeygap? 'Dz@JG pnf;yHu k kd vdtk yfwt hJ csed rf mS vG,v f ,G u f u l el @J tuket f us
enf;enf;eJ@ jyifciG &hf r,fqv kd @kd &&dS ifawmh ckeajymwJh jzpfEikd w f jhJ y\emawGukd tukeaf &Smif&mS ;Edik w f hJ
oabm&Syd gw,f”
wcsKŒd 'Dru kd a&pDEikd if }H uD;awGrmS vnf; tajccHOya'yg ta&;}uD;jyÏmef;csuw f csKŒd udk
jyifqifz@kd cufatmif vkyx f m;ovdk etz&JΠzG@J pnf;yHk tajccHOya'udv k nf; jyifqifz@kd cufatmif
vkyfxm;ygw,f? 'gayr,fh &nf&G,fcsufjcif;uawmh qef@usifbufygyJvdk@ OD;atmifEdkifOD;u
oH;k oyfygw,f?
“'Drdkua&pD&SdwJhEdkifiHawGu zGJ@pnf;yHktajccHOya'awGrSmawmh 'Drdkua&pDa&;wdk@/
vlom;awG&ŒJ tcGit hf a&;wd@k / vlom;awG&ŒJ *k%o f ud mQ wd@k ponfjzifw h @kd ukd umuG,Ef ikd zf @kd twGuf
'Dtcsuaf wGukd vH;k 0ajymif;vd@k r&atmif ydwyf ifxm;wm &Syd gw,f?
'gayr,fh usaemfw@kd Eikd if &H ŒJ zG@J pnf;yH=k uawmh ajymif;jyefjzpfaewJo h abmjzpfw,f?
jynfoal wG&ŒJ tcGit hf a&;udk umuG,af y;wJh zG@J pnf;yHrk sK;d rqefbeJ @J ppftpd;k &&JŒtcGit hf a&;awGukd
umuG,af y;wJh zG@J pnf;yHrk sK;d jzpfaew,f? tJ'[ D mudyk J jyifv@kd r&atmif vkyx f m;wJh oabmaygh
av”
OD;atmifEikd Of ;D oH;k oyfcw hJ myg? 'Dawmh tajccHOya'rSm jyifqif&cufatmifvyk x f m;wJh
jyÏmef;csuaf wGu=kd unf&h if t"dutm;jzifh wyfrawmf[m Edik if aH &; OD;aqmiftcef;u¾u
tpOfwpdu k yf g0if&r,fqw kd hJ tajccHru l pvd@k Edik if aH wmfz@JG pnf;yH/k Oya'jyKa&;/ w&m;pD&ifa&;/
tkycf sKyfa&; tm%m&yfawGrmS wyfrawmfyg0ifaewJh tcef;u¾ jyÏmef;csuaf wGjzpfwmrd@k
'DtajccHOya'udk b,fv&kd nf&, G cf suef @J a&;qGx J m;w,fqw kd m &Si;f aeyg+yD?
'Dawmhum 'DtpDtpOfudk em;axmif+yD;&if 'Drdkua&pDEdkifiHawmfjzpfvmatmif
wjznf;jznf; ajymif;vJ jyifqifomG ;Edik /f roGm;Edik q f wkd mudk aomw&Siaf wG qH;k jzwfEikd =f ur,fv@kd
arSsmvf if&h if;eJ@yJ 'DtpDtpOfukd 'DrmS ed*;kH csKyfvu kd &f ygw,f&iS ?f

52
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Drdkua&pDudkwdkufyGJrygbJ &,lEdki fw,fqdkwJht,ltq

&J a bmf z d k ; oH a csmif ;

wae@qDwkef;u a&'D,dkpum;0dkif;wckrSm etz&JΠ2010 a&G;aumufyGJtwGuf


umuG,af jymqdak ewJh yk*Kd~ vw f OD;u “'Dru kd a&pDqw kd m wdu k yf eJG @J &,l&wmr[kwb f ;l / wdu k yf eJG @J &cJw
h hJ
tpOftvmr¶Scd b hJ ;l / &Spaf v;vH;k wdu k yf }JG uD;wdu k cf v hJ @kd bmrsm;&cJv h @kd wek ;f ” qdw k hJ t"dym` ,frsK;d
ajymoGm;wm =um;vdu k &f ygw,f?
ajymwJv h &l ŒJ ajymydik cf iG /fh ajymqdrk u _ kd av;pm;ygw,f? 'gayr,fh 'g[m tifrwef
ta&;}uD;wJh t,lta&;&m jy\emqdak wmh jyefracsybJ v$wx f m;vd@k rjzpfb;l vd@k xifygw,f?
yxrqH;k ajymzd@k vw kd mu “'Dru kd a&pDqw kd m wdu k yf eJG @J &wmr[kwb f ;l ” qdw k hJ t,ltq
yg? 'gukd =um;vdu k w f t hJ cgrmS ol[m pum;Edik &f csiv f @kd tvG,w f ul ajymxGuo f mG ;wmrsm;vm;
vd@k awmif pOf;pm;rdygw,f? 'ga=umifh 'Dpum;[m a0[ifx/J aomwtm¶Hak wGxJ ysŒH oGm;av+yrD @kd
tm;ememeJ@yJ jyefaxmufjy&ygawmhr,f? wdkufyGJrjzwfoef;bJ &&SdcJhwJh 'Drdkua&pD&,fvdk@
b,frSmrsm;&SdcJhvdk@wkef;? 'Dae@urBmrSm t&if;&SifEdkifiHawGu 'Drdkua&pDqdkwmyJ jzpfjzpf/
uGejf rLepfEikd if aH wGu ajymaewJh 'Dru kd a&pD qdw k myJjzpfjzpf/ tJ'D 'Dru kd a&pDawG[m wdu k yf aJG wG/
v_y&f mS ;r_awGukd rjzwfoef;bJ &cJw h mawGvm;? tar&duefEikd if [ H m e*du k +Adwo d sS uv kd ekd w D ckyg?
tJ'w D ek ;f u tar&duefEikd if o H m;awG&ŒJ uH=urRmudk [dt k wWvefww d f ork'&N m}uD;jcm;aewJh
t*Fve (f vef'ef) uae qH;k jzwfjyÏmef;aecJw h myg? aemufq;kH tar&duefawGu vufeufuikd f
awmfveS =f uvd@k om vGwv f yfa&;vnf;&/ 'Dae@'rD u kd a&pDqw kd mudk &cJw h myg?
wcg/ t*Fvyd af wG&ŒJ 'Dru kd a&pD qdw k mudv k nf; jyefpOf;pm;=unhyf g? (17) &mpkEpS f
tapmydkif;u atmfvDAmu&Grf;0Jvfwdk@&JΠya'o&mZfrif;awGudk qef@usifwJh wdkufyGJpOf}uD;
rjzpfay:cJ&h if jzpfEikd yf grh vm;? t&if;&Sif 'Dru kd a&pDorkid ;f rSm rajymrjzpf yg0if&wJh jyifopf
'Dru kd a&pD qdw k mua&m? 1792 ckEpS f pufwifbmv (21) &ufae@rmS q,fah jcmufa,mufajrmuf
vl0b D &k ifukd jzKwcf sEikd rf S jyifopfEikd if o
H rdik ;f &JΠyxrqH;k orRwEdik if u H kd xlaxmifcw hJ mr[kwyf gvm;?

53
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Dae@ajymae=uwJh t"dym` ,frsKd ;udak qmifwhJ 'Dru kd a&pDqw kd mudk ya'o&mZfvufxuf
rSm ar#mfrSef;vdk@r&ygbl;? 'ga=umihf ya'o&mZfpepfudk awmfvSefwJh wdkufyGJawGt=um;urS
ay:vmwmjzpfygw,f? 'g[m wurBmvH;k rSmyg? jciG ;f csurf ¶Syd gb;l ? jrefrmjynf&ŒJ ra0;wJo h rdik ;f udk
jyef=unh&f if ya'o&mZf oufO;D qHyikd pf epfatmufrmS bm'Dru kd a&pDrS r&Scd o hJ vdk t*Fvyd u f v kd ekd D
b0rSmvnf; jrefrmjynfom;awGtwGuf bm'Dru kd a&pDrrS &Scd yhJ gb;l ? rdik af xmifaygi;f rsm;pGma0;wJh
t*Fvefu tkycf sKyfp&D ifwmudk iH@k caH e&wmyg? t*Fvyd v f ufxuf rif;wdik yf iftrwf qdw k m[m
tck etz&JΠa&G;aumufyu JG ay:xGuv f mwJh trwfawGvykd J t"duuswmudk bmrSrajymEdik b f J
+Aw d o
d sS tyk cf sKyaf &; ,Eœ&m;}u;D udk qDx;kd ay;ae&wmom jzpfygw,f? jrefrmjynfukd t*Fvyd af wGu
acsmacsmarGŒarGŒ tkyfcsKyfEdkifzdk@twGuf odkif;0dkif;ay;ae&wmyg? 2010 a&G;aumufyGJrSm
uHaumif;vdk@ trwfjzpfvmygw,fqdkwJh “}uHhzGH@r[kwf/ wpn r[kwf” olawG[mvnf;
yHo
k ¾meftopfe@J ay:vmr,hf ppftyk cf sKyfa&;wckukd a&aq;qDvu kd vf yk af y;¶Hu k vGv J @kd bmrS
rvkyEf ikd yf gb;l ? zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'udk wjznf;jznf;csi;f jyKjyifomG ;r,fqw kd mudk wDAt GD oHvi$ &hf
rSmawmif ajymcGirfh jyKwm awG@c=hJ u&yg+yD?
jrefrmjynfrmS &mpkEpS w f 0ufausmf udv k ekd pD epf qef@usiaf &;wdu k yf aJG wGukd toufaoG;
ac|;awG &if;+yD; wdu k yf 0JG ifcv hJ @kd om 1948 ckEpS f vGwv f yfa&;eJΠtJ'aD emuf awG@&wJh zqyv
acwf 'Dru kd a&pDqw kd mudk &&Sw d myg? tJ'cD ufcjJ yif;xefwhJ wdu k yf pJG Of}u;D r&Sb d eJ @J zqyv uacwf
ygvrD efqw kd m ay: rvmEdik b f ;l qdw k mudk owdcsyo f ifyh gw,f?
jrefrmjynfvykd J udv k ekd b
D 0usa&mufcw hJ hJ tm&S/ tmz&dueJ@ vufwiftar&duwdu k f
awGu Edik if aH wGtm;vH;k [mvnf; udv k ekd x
D rf;yd;k }u;D atmufu vGwx f uG af tmif¶ek ;f uef wdu k yf JG
0if+y;D aemufrS 'Dru kd a&pD t&omudk jrnf;prf;Edik =f uwmyg? tJ't D &ifuqd&k if 'Dru kd a&pDqw kd mudk
olw@kd taeeJ@ tdyrf ufawmif rufEikd w f mr[kwyf gb;l ?
'DvdkyJ ya'o&mZfpepf/ 'grSr[kwf udkvdkeDpepfudk wGef;vSef+yD;aemuf wpHkw&m
'Drdkua&pD&cJh=uwJh tm&S/ tmz&dueJ@ vufwiftar&duwdkufwdk@u wcsdKŒEdkifiHawGrSm
ppftm%m&Siaf wG ay:aygu+f yD; &Spd rk phJ k 'Dru kd a&pDuav; aysmufq;kH jcif;}uD;ru aysmufq;kH
oGm;wmawG tajrmuftjrm;&Scd yhJ gw,f? wcsKd Œ- Oyrm awmiftmz&du/ ygvufpwdik ;f Edik if H
awGrmS awmh tom;ta&mift&/ vlrsKd ;a&;t& udv k ekd jD yKcH&wm jzpfygw,f? tJ'v D Ekd ikd if aH wGrmS
(ppf) tm%m&Sif tkypf ;kd r_[m b,fvakd ysmufu, G o f mG ;wmvJ? vlx}k uD;u wdu k yf rJG 0ifbJ
tm%m&Siaf wGu “tjrifreS &f ” +yD; eef;ay:u qif;oGm;=uwmvm;? tJ'v D rkd sKd ; wOD;/ wcgrsS
r&Scd yhJ gb;l ?
trSeyf /J wdu k yf eJG @J &cJw h hJ 'Dru kd a&pDqw kd mvnf; +yD;jynhpf w kH ,fv@kd r&Syd gb;l ? ydak umif;/
ydjk ynfph akH tmif vky=f u&wmcsn;f yg? 'gayr,fh etzay;r,fh “pnf;urf;&Sw d 'hJ rD u kd a&pD” udk
54 pmrs uEf mS ( 57) odk h
Luminary MagazineVolume 4,No.10
xdyfwkdufawG@aewJh awG;ac:r_EpS f&yf
&Jabmfzdk;oHacsmif;

'Dae@ jrefrmjynf EdkifiHa&;ZmwfckHrSm awG;ac:r_ESpf&yfeJ@ yÉdyuQukd txif&Sm;


awG@ae&ygw,f? vl@tzG@J tpnf;xJrmS yÉdyuQqw dk m trsm;}u;D &Sw d muawmh trSeyf gy?J 'gayr,fh
tcsed t f cgvu dk v f @dk wckaom yÉdyuQ[m t"du a&SŒwef;a&mufaewwfygw,f? 'g[m w&m;yg?
tckvnf; jrefrmjynfEikd if aH &; awG;ac:r_awGxrJ mS t"du a&SŒwef;a&mufaewJh yÉdyuQawGxrJ mS
ppftyk pf t k yk pf ;dk r_atmufrmS qufvufvyk u f idk o
f mG ;&if; wkid ;f jynfudk wk;d wufaumif;rGeaf tmif
vkyfvkd@&w,fqkdwJh awG;ac:r_eJ@ ppftkyfpktkyfpkd;r_atmufrSm quf+yD; oGm;aevkd@uawmh
wkid ;f jynf[m wk;d wufaumif;rGev f mrSm r[kwb f ;l qkw d hJ awG;ac:r_w@dk &ŒJ yÉdyuQ[m t"du
qkcH sujf zpfygw,f?
rSeyf gw,f? 'Dae@wnf&adS ewJh ygwt D zG@J tpnf;awGe@J vly*k Kd~ vfawG[m txufrmS
ajymqdck w hJ hJ pum;vk;H awGtwkid ;f 'DtawG;tac:awGudk azmfjywm/ ajymqkw d m r[kwyf gb;l ?
ukd,fhenf;eJ@ukd,f azmfjy=uwmjzpfygw,f? wcsKdŒu 'Dtwkdif; wkduf¶kdufajymr,f/ wcsKdŒu
auG@ywfajymr,f/ wcsKŒd u oumvl;+y;D ajymr,f/ wcsKŒd u apmif;yg;&dyaf jcajymr,f? tvm;wlyJ
etzppftpkd;&&JΠ'Drkdua&pDatmufrSm 'kwd,trsKd;tpm; tawG;tac: &SdolawGuawmh
ukd,fhtaetxm;eJ@ukd,f owdxm;ajym=u&ygw,f? obm0uspGmyJ jynfwGif;rSmaeoleJ@
jynfyrSmaeolw@dk [mvnf; ajym=um;yk/H wifjyykaH wG jcm;em;=uygw,f?
ppftpk;d & vufatmufrmS qufvufvyk u f idk of mG ;&if; wkid ;f jynfudk wk;d wufaumif;
rGeaf tmif vkyo f mG ;Ekid rf ,fqw dk hJ awG;ac:enf;ukd ukid pf x JG m;olawGxrJ mS “trsK;d om;Ekid if aH &;rSm
wyfrawmf.OD;aqmifr_tcef;” qkdwmukd wifae=uolawG/ “2008 ckESpf zGJ@pnf;tkyfcsKyfykH
tajccHOya'rSm 'Dru dk a&pDtwGuf tmrcHcsuaf wG tjynft h pkH rygayr,fh wjznf;jznf;csi;f
jyKjyif,o l mG ;r,f” vk@d qo dk al wG/ “ajcwvSr;f &&/ ESpv f rS ;f && ,lxm;&r,f” vk@d qko d al wG/
55
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“'Dtcsed rf mS vlxw k udk yf pJG um;ajymolawG[m rku d ¶f ;l &JawG/ Ekid if aH &;oli,fem rpifoal wG” vk@d
ajymaeolawG/ “tjcm;tpm;xk;d p&menf;vrf;awGr&Sb d J a&G;aumufyu JG dk qef@usijf cif;onf
avvk;H xGm;jcif;omjzpfonf” vk@d qo dk al wG/ avrwlaomfvnf; tajccHpw d o f abmxm;wloal wG
tm;vkH;yg0ifygw,f? 'Dae&mrSm pdwfoabmxm;qkdwmu vmawmhr,fha&G;aumufyGJukd
axmufcw H mukd qkv d mwmjzpfygw,f?
wzufrmS uawmh etz 'Dvv dk yk af eykrH sK;d ukd 2008 ckEpS f zG@J pnf;ykt H ajccHOya' qkw d m&JŒ
atmufrmS jzpfap/ a&G;aumufyu JG wqifyh jJ zpfap/ wjcm;b,fenf;eJ@yjJ zpfap qufvufvyk af qmif
oGm;wmukd qef@usifolawG jzpfygw,f? jrefrmjynfukd ppftkyfpk&JΠt&dyf=oZmatmufu
vk;H 0vGwu f if;wJh tpk;d &w&yf ay:xGuaf &;twGuf vk;H yef;&r,fv@dk qo dk al wG yg0ifygw,f? 'gayr,fh
'gudk jynfyrSm aexkid o f al wGom 'Dtwkid ;f wku d ¶f u dk f ajymqkEd idk =f uygw,f? jynfwiG ;f rSm aewJh
vlawGuawmh t+rD;&Sw d v hJ al wG &dyrf =d uaemfqw dk mrsK;d avmufyJ tvGeq f ;Hk ajymEkid yf gw,f?
tckwifjyaewm[m awG;ac:r_jy\emjzpfygw,f? omreft,ltqwckudpPukd
ajymwmr[k w f y gbl ; ? yd k r k d e uf ¶ _ d i f ; pG m tjrpf w G , f a ewJ h [ m jzpf y gw,f ? aemuf + yD ;
t,ltqtm;vk;H wk@d &ŒJ tajccH tpjyK&mvnf; jzpfygw,f? vl&ŒJ awG;ac:r_qw dk m olcsn;f oD;jcm;
wnf&Sdaewmr[kwfygbl;? aemufcHorkdif;/ jrpfzsm;cH&m pojzifh &Sdygw,f? 'Dae&mrSmawmh
tJ't D xd wifjyaqG;aEG;zd@k roifah o;bl;xifygw,f? 'ga=umifh jzpfay:aewmawGuydk J wifjy
oGm;ygr,f?
'DawG;ac:r_EpS rf sK;d &JΠqkcH suaf e&m[m etz&JΠ2008 ckEpS f zG@J pnf;ykt H ajccHOya'eJ@
2010 a&G;aumufyjJG zpf+yD; t,ltqt& tajccHtm;jzihf nêrd &wm[m jrefrmjynfEidk if aH &;rSm
ppfwyf&ŒJ tcef;u¾qkw d m jzpfygw,f? 'gawG[m 'Dae@ Ekid if aH &;&JŒpH/ rSwaf usmufv@dk qk&d if
rrSm;bl;xifygw,f?
tcktcgrSm tzGJ@tpnf;jzpfap/ vlyk*~dKvfwOD;csif;jzpfap EkdifiHa&;pum;awG
a0atmifajymae=uygw,f? vl=um;aumif;r,fh a0g[m&rSeo f rSsvv dk u dk dk tok;H jyKae=uwmyg?
“wkdif;&if;om;pnf;vkH;nD!Gwfa&;/ aps;uGufpD;yGm;a&;/ 'Drkdua&pDa&;” pwmawGukd
vkv d m;axmufcyH ga=umif; tzG@J tpnf;wkid ;f / vlwidk ;f vkv d ydk J ajym=ua&;=uygw,f? 'gayr,fh
tJ'DtoH&SifawGukd txufu pH-rSwfausmufeJ@ wif=unfhvkduf&if bDvl;pnf; vl@pnf;
uGJoGm;wm awG@&ygr,f? tJ'DudpPawGtay: b,fvkdoabmxm;ovJvkd@ ajzckdif;vkduf&if
&yfwnfcsut f rSe[ f m ay:xGuv f mrSmyg?
jrefrmjynfEkdfifiHa&;rSmu EkdifiHa&;a0g[m&awGukd vufwvkH;jcm;tokH;cs=uwJh
tpOftvmomru vlemrnf/ trSwt f om;pwmawGuv dk nf; ud, k t hf wGu/f uk, d yhf gwt
D wGuf
tok H ; csavh & S d w m[m vG w f v yf a &;&+yD ; uwnf ; uvk d @ qk d & rvk d y gyJ ? zqyvawG [ m
a&G ; aumuf y G J 0 if w J h t cgrS m rJ y k H ; ay:rS m Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; ¶k y f y k H u k d wif x m;ygw,f ?
56
Luminary MagazineVolume 4,No.10
Adv
k cf sKyfatmifqef;¶kyyf u Hk dk tok;H cs+yD; rJawmif;wmyg? 'ga=umifrh @dk tJ'w D ek ;f u o}uFew f ckrmS
oHcsyfxkd;=uawmh “AdkvfcsKyfatmifqef; oem;p&m-ol@crsm rJykH;wHqdyf” vkd@ atmfwm
=um;cJh&zl;ygw,f? tvm;wlyJ 'Dwcg etz&JΠa&G;aumufyGJrSmvnf; carmufwHqdyfukd
armifyidk pf ;D csiw
f m/ jrefrmwrsK;d om;vk;H u ykid q f idk w
f hJ cGyaf 'gi;f tvHuadk wmifrS uk, d rf &J a&;twGuf
rJy;Hk wHqyd t f jzpf tok;H cscsiw f m pwJh r¶k;d om;wJh }uHpnfra_ wGudk awG@&w,fr[kwyf gvm;?
'gwif r u wcsKd Πqk d & if trsKd ; om;'D r k d u a&pD t zG J @ csKyf e J @ vrf ; cG J c J h + yD ; wmawmif r S m
a':atmifqef;pk=unf&ŒJ emrnfe@J *% k u f dk tok;H csEidk af tmif ajymqkad ewmvnf; =um;&ygw,f?
'Dawmh olw@dk bmomolw@dk bmcarmufyaJ qmif;aqmif;/ bmtvHyx J xl l txufu udpaP awG
tay: b,fvo dk abmxm;ovJv@dk ar;vku d &f if oJuo JG mG ;rSmyg?
xyfajymygr,f? yxrtrsKd;tpm;awG;ac:r_ukd etzppftkyfpkxdyfoD;awGu
vufco H abmusygw,f? 'gayr,fh 'kw, d trsK;d tpm;awG;ac:r_uadk wmh olw@dk u t}u;D tus,f
rkef;wD;qef@usifygw,f? 'Dvkd etzxdyfoD;awG&JΠoabmxm;ukdu 'D pH/ rSwfausmufukd
twnfjyKaewmvk@d ajym&if &r,fxifygw,f?
pdwyf supf &maumif;wmu yxrtrsK;d tpm; awG;ac:r_&o dS wl csKŒd u 'Dae@Eidk if aH &;rSm
jynfov l x l uk dk vdrvf @dk &Ekid rf ,fv@dk xifae=uwmygy?J vdrv f @dk r&rSe;f olw@dk ow d t hJ cgusawmh
udpaP wGu aemufusuek +f yDqw dk mukd awG@=u&ygvrd rfh ,f? &Jabmfzdk;oHacsmif;
22 atmufwdkbm 2010
pmrsuEf mS ( 54) rS tquf
wjznf;jznf;csi;f tom;usomG ;atmif/ ydak umif;oGm;atmif/ tcsed rf a&G; tm%modr;f Edik o f nf
qdwk hJ pmom;awGukd aysmufjy,fomG ;atmif ajymif;vJypfzŒkd qdw k muawmh rjzpfEikd b f ;l xifygw,f?
(tck a&G;aumufy0JG ifr,fqw kd hJ vlawGxrJ mS tJ'v D akd jymaeolawG trsm;}uD;yg/) &Spaf v;vH;k
ta&;awmfyHk}uD;udk oHa0*&av[ef avoHeJ@ajymoGm;wJh txuftprSm udk;um;cJhwJh
yk*Kd~ vf}uD;taeeJ@ 'Dae@ ol 'Dvkd jyifyrD', D mawGe@J pum;ajymcGi&fh aewm/ etztoHvi$ Xhf merSm
xuf vGwv f w
G v
f yfvyf ajymvd@k &aewmawG[m &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH uD;a=umifh jzpfw,f
qdw k mudk rarhoihyf gb;l ? tJ't D a&;awmfy}kH uD;om ray:aygucf &hJ if ol@taeeJΠtckvakd jymae&if
rqv-e0w-etz tpd;k &wd@k [m v$wx f m;r,fv@kd xifygovm;? a&=unfaomufwt hJ cgrmS
a&wGi;f wl;olukd aus;pGw¶f rkH u apmfum;wmuawmh vGev f eG ;f vSygw,f?
wu,fusawmh etz&JΠ2010 a&G;aumufyGJxJ0ifcsifvGef;vdk@ udk,fhygwDudkcGJypf/
udk,feJ@twl vkyfcJholawGudkjyefwdkuf/ tykyfcs/ tJ'DtwGuf qkvmbftaeeJ@ etzu
axmifxrJ mS vdk “yHpk jH y” vdu
k v f @kd a&G;aumufyu JG kd r0ifawmhygb;l vd@k qH;k jzwfvu kd &f +yD; etz&JŒ
a&G;aumufypJG nf;0dik ;f tjyifuae ewfu&mus;D armhae&wJt h jzpfawGukd rarhoihyf gb;l ?
&Jabmfzdk;oHacsmif; 57
Luminary MagazineVolume 4,No.10
acwfudk jyÏmef;olrsm; xdev
f if;

usaemfw@kd ywf0ef;usirf mS ajymavh&w dS hJ ‘wef&m wef&m’ qdw k hJ pum;&yfukd tm;vH;k


od=uygw,f? vltcsi;f csi;f / vle@J ypPn;f pojzifh t&nftaoG; wefz;kd ruGmwJt h &mawGukd
,SOfwGJ owfrSwfwm jzpfygw,f? wyg;oludk oHk;avh&SdwJh 'Dpum;&yfudk udk,feJ@,SOf+yD;
oH;k oyfr,fqkd &ifa&m æ?
ud, k &f wJt h &mu aumif;w,fq&kd if/ wefz;kd &Sw d ,fq&kd if ud, k ef @J xu kd w f efv@kd &wmvd@k
tajymcHEikd af yr,fh ud, k &f vdu
k wf mu nHw h t hJ &m/ wefz;kd r&Sw d t
hJ &m/ qd;k 0g;wJt h &m qd&k ifa&m
tajymcH tE_id ;f cHEikd o f al wG jzpfygrh vm;? zwfz;l wJh ta=umif;t&mav;wpfcu k kd owd&rdygw,f?
wcgwkef;u +rdK@wpf+rdK@rSm tkyfcsKyfwJh 0efaxmuftajymif;tvJ vkyfygw,f?
ajymif;vmwJh 0efaxmuftopfu +rKd @caH wGuzkd w d +f y;D {nfch yH w
JG pfcjk yKvkyyf gowJ?h {nfch yH rJG mS olu
aw;*Dw0dik ;f wpfcu k v kd nf; iSm;+yD; azsmaf jzapygw,f?
{nfch yH uJG si;f ywJt h cg wD;0dik ;f u *Dwynm&Sif 0dik ;f awmfom;wpfO;D u 0efaxmuftopf
udk *k%jf yKwJh =obmpmwrf; &Gwq f ykd gw,f? tJ'D =obmpmwrf;xJrmS u “+*dK[fq;kd wpfa,muf
xG u f o G m ;+yD ; wJ h a emuf +*d K [f a umif ; wpf a ,muf a&muf v myg+yD ” vd k @ csD ; rG r f ; xm;wJ h
pmom;wcsK@d vnf; yg0ifygw,f? t&ifwek ;f u 0efaxmufukd +*Kd[q f ;kd eJ@Edi_ ;f +yD; ol@usawmh
aumif;wJ+h *dK[ftjzpf wifpm; ajymqdw k ,fqakd wmh 0efaxmufopfu ody+f yD; oabmacG@omG ;
wmaygh?
'ga=umifh =obmpm &Gww f o hJ u l akd c:+y;D tJ'D =obmpm b,foal &;wmvJv@kd ar;owJ?h
ol@udkcsD;r$rf;wJhol b,folvJqdkwm odcsifwmudk;? 'gayr,fh [dkvl&JΠtajzpum;a=umifh
=uufaoaooGm;ygawmhw,f?
ol@tajzpum;udk =unfyh gO;D ?
“'D=obmpmwrf;u a&;xm;wm =umyg+y?D 'gu usaemfw@kd +rKd @rmS 0efaxmuftajymif;
tvJvyk w f ikd ;f &Gwq f w kd hJ =obmpmjzpfygw,f? tcsed af wG=umcJ+h yDqakd wmh b,foal &;cJw h ,f
qdwk mawmif rodawmhygb;l ”wJ?h
58
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Dtjzpftysuu f kd =unfv h u kd &f if awG;p&mawG trsm;}uD;&Sad eygw,f? tkycf sKyfou l kd
cs;D rGr;f wJt
h aeeJ@ =obmpm zwfwo hJ al wGu tkycf sKycf v H w
l ef;pm;awGjzpfygw,f? olw@kd u ud, k u hf kd
tkycf sKyfwo hJ l aumif;onfjzpfap/ raumif;onfjzpfap cs;D rGr;f axmyem jyKae=uwJo h al wGyg?
'Dwpfa,muf ajymif;oGm;vd@k aemufwpfa,muf a&mufvmr,fq&kd ifvnf; 'Dvykd J qufvuf
cs;D rGr;f pum; ajymqd&k if; }udKqdak eOD;rSmygy?J
acwfqw kd m tJ't D csed u f mvrSm wnf&adS ewJh vlom;awGu jyÏmef;cJw h hJ t&mjzpfyg

;
w,f? qd=k uygp@kd / olwyg;&JΠtEdik u f sichf ikd ;f apr_ukd cHaewJh aus;u|eaf wG&,f/ olw@kd uykd ikd q f ikd w
f hJ

lf;orsm
yk*K~ vd af wG&,f ae&mtES@H wnf&adS ewJah cwfukd u|eyf ikd &f iS af cwfv@kd usaemfw@kd u ac:qd=k u+yD;
ajr,mydik &f iS af wGu ajrrJ, h mrJah wG/ qif;&Jom; vlwef;pm;awGtay: v$r;f rd;k tkycf sKyw f hJ umvawG
udak wmh ajr&Siyf a'o&mZfacwfv@kd ac:qd=k uygw,f?
b,foal wGu rSm;w,f/ b,foal wGuawmh rSew f ,fv@kd rcGjJ cm;bJ yuwdtae

e
txm;twdik ;f ajymr,fq&kd ifawmif u|eaf wGu olw@kd ukd tEdik u f siahf eolawGukd atmifatmif

jyÏm
jrifjrif rawmfveS Ef ikd rf csi;f u|eyf ikd &f iS pf epfqw
rSmvnf; 'Dtwdik ;f ygy?J txl;ojzifu
yHpk aH wGtwdik ;f wnf&cdS w
h awmh tJ'u
kd mu oufq;kd &Sncf yhJ gw,f? wjcm;acwfawG
D mvtwGi;f &Sio f efc=hJ uolawG&ŒJ v$r;f rd;k Edik rf _
hJ momjzpfygw,f? Oyrmtm;jzifh tm%m&Si&f ŒJ v$r;f rd;k r_u tiftm;
aumif;wJt

dfuk
h cg tm%m&Siaf cwfjzpf+yD;/ trsm;&JΠtiftm;u }uD;rm;&ifawmh trsm; ESpo
pepfe@J tkycf sKyfwahJ cwfayg?h
acsmif;awG/ ajrmif;awGxrJ mS ul;cwfaewJh ig;uav;awGukd usaemfw@kd awG@z;l =uyg
f ufwhJ

ca w
w,f? ul;cwfaewmcsif;wlayr,fh a&pD;twkdif; arsmygul;cwfwJhig;awGeJ@ a&pD;udkqef+yD;
ul;cwfaewJih g;awGukd awG@Eikd yf gw,f? vlawGrmS vnf; 'Dtwdik ;f ygy?J b0udk tvdu k o f ifh tvsm;
oifh arsmyg&if; &Sio f efaeolawGe@J acwfuakd jymif;vJcsio f al wGq+kd yD; uGjJ ym;pGm &Sad e=uygw,f?
ig;wpfaumiftaeeJ@ jrpf&JŒtxufydkif;udk a&mufcsifw,fqdk&if qefwuful;cwfrSom
a&muf&SdEdkifygw,f? 'DvdkyJ ajymif;vJwJh tajctaewpfckatmufrSm aecsifolqdk&ifvnf;
tajymif;tvJjzpfay:zd@k vkyaf qmif&rSmjzpfygw,f?
vl@ordik ;f udk jyef=unfv h u kd w f thJ cg wd;k wufajymif;vJrt _ m;vH;k u obm0twdik ;f
jzpfay:cJw h m r[kwb f J ajymif;vJcsio f al wG&ŒJ vkyaf qmifrr_ sm;a=umifh ay:xGuv f mcJw h m jzpfyg
w,f? pl;prf;&SmazGolawGa=umifh e,fy,fopfawG awG@&SdcJh+yD; wDxGif}uHqolawGa=umifh
ypPn;f toH;k taqmifawGe@J wd;k wufrq _ w kd hJ acwfajcvSr;f awGay: usaemfw@kd &yfciG &hf =uwmjzpf
ygw,f? urBmay:rSm a&omcdk tacsmifvu kd af eolawGcsn;f &Scd rhJ ,fq&kd if 'Duae@ b,forl S
¶kyjf rifo=H um;=unf&h rSmr[kwo f vdk av,mOfysv H nf; pD;&rSmr[kwyf gb;l ? ae@q&kd if vif;r,f/
n qd&k if arSmifr,fqw kd hJ obm0twdik ;f &Sad ewJh tcsed u f mv}uD;udk b,fou l rS zefqif;zd@k
rvdt k yfayr,fh v#ypf pfr;D tvif;a&mife@J tarSmifxak tmufrmS aexdik o f mG ;vmEkid af tmifawmh
59
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vlom;awG&ŒJ }udK;yrf;r_r&Sb d J r&Ekid yf gb;l ?
bke;f awmfb@JG awG &Gwq f &kd if; tkypf ;kd olvw l ef;pm;udk t+rJwrf;}udKvifah eolawGcsn;f
&Sad er,fq&kd if trsm;&JΠ=unfnKd r_uo kd m vdck siwf /hJ trsm;tay: v$r;f rd;k csiwf hJ tkypf ;kd olawGom
a&muf&Sdvmygvdrfhr,f? rdrdwdk@&JŒ vdktyfcsufawG/ qENawGudk xkwfazmfajymqdkolrsm;&JŒ
a&SŒarSmufuakd wmh trsm;qENtwdik ;f taumiftxnfazmfay;r,fh tkypf ;kd olawG a&mufvm
ygvrd rhf ,f? 'g[m acwfawG/ ordik ;f awGukd vlom;awGuom jyÏmef;w,fqw kd hJ oabmudk
jyoaewmygy?J
'Dawmh usaemfwdk@u b,fvdkacwfwpfckudk vdkcsifwmvJ/ udk,f[m a&pHkar#m+yD;
vdu k af ewJh ig;wpfaumife@J wlaeovm;/ 'grrS [kwf a&udq k efwuf&if; ud, k vf &kd ma&mufatmif
oGm;aewJh ig;wpfaumife@J wlaeovm;? b,fvkd tjyKtrlawGe@J &Sio f efaewmvJ? ud, k pf D
pOf;pm;&rSmjzpfygw,f? ? xd e f v if ;
17/ 10/ 2010
olwkd t
h jrif / olwkd ph um;
7 &ufae h a&G;aumufyGJ owif;eJ hywfowf+yD; jynfwGif;
owif;*sme,fawGrmS azmfjy cGirf &bJ pmaypdppfa&;&H;k uae y,fcsaeygowJ/h
etz owif;pmrSm ygoavmufub kd J ud;k um;azmfjycGijhf yKw,fvkd q h ykd gw,f/
'geJ yh wfowf+yD; owif;pmq&m}uD; vlxk pde0f if; ajymwmuawmh “'grsKd ;
wcgrS udrk S r}uKH bl; bl;av// odoo d mom}u;D ajAmif}u;D udb k J ydwwf ,f qdw k muawmh r}uKH zl;
bl;// 'g tifrwef pdwrf aumif;p&mjzpfw,f// owif;rD', D mawGtaeeJ@ axmufjywmwdk /h
a0zefwmwdk /h ,SO+f ydKif=uwJh Edik if aH &;ygwaD wG taeeJ u h vnf; uef u h uG f ajymqdw k mwdk h
vkyfcGifhr&Sdbl;qdk&ifawmh 'Da&G;aumufyGJ[m vHk;0 w&m;r#wr_&Sdw,fvdk hrqdkEdkif ygbl;//
txl;ojzifah ygh vli,fav;awG wufwuf=uG=uGeJ h tvkyf vky=f uw,f// tvkyv f yk +f yD;awmh
aemufwae v h nf; a&mufa&m ud, k vf yk o
f r#owif;awG[m vH;k 0azmfjycGirfh &Sb d ;l qdw k hJ tcgrS
vli,fav;awG[m pdw"f gwt f }uD;tus,f usqif;uke=f uw,f// 'g[m vli,fawGtwGuf
raumif;wJh vuQ%mjzpfw,f” vdk ah jymqdo k mG ;ygw,f// aemuf+yD; q&m}uD;u -
“'guawmh q&mtaeeJ t h apm}u;D uwnf;u ajymcJb h ;l ygw,f// vH;k 0udb k J ar#mv f ifh
csurf &Sad wmhb;l qdw k mudk jyvdu k w
f mygb/J / t&ifwek ;f u 'Da&G;aumufyu JG ae+y;D awmh tajymif;
tvJawG vkyv f kd &h r,fvkd ah jymcJ=h uwJh / a=uG;a=umfc=hJ uwJh olawGvnf;bJ tckcsed rf mS awmh
toH wdwo f mG ;rSmbJ// odk ah omfvnf; olwkd u h kd 'dk rh ajymbl;vm;qd+k yDawmh 0rf;omtm;&
vufcarmif; cwfwhJ taetxm;rsKd ;r&Syd gb;l // rw&m;ojzifh Edik x hf ufp;D eif;vkyw f mudak wmh
uefu h u
G &f rSmbJ/ &H_ ch s&rSmbJ” vlxpk ed 0f if;
60
Luminary MagazineVolume 4,No.10
2010 a&G;aumufyGJEiS fh tem*wfomoem

Aka'<g0g'ausmif;q&mawmf
tar&du
(tykid ;f - 1)
Ak'<bk&m;&Sifukd,fwkdif EkdifiHa&;pcJh&ykH
Ak ' < b mom0if r sm; =um;zl ; em;0&S d w J h jrpf a &cG J a 0 ok H ; pG J a &; tjiif ; yG m ;r_ r S m
Ak'j< rwfpmG bk&m; oufawmfxif&mS ; &Spd Of jzpfymG ;cJw h ,f? uy`v d eJ@ aumvd, ESpjf ynfaxmif
t=um; jzwfoef; pD;qif;oGm;aom a&m[%Djrpfa&ukd olt&if,lxkduf/ igt&if,lxkduf
pum;Ekid v f =k u&mrS aemufq;Hk ESpjf ynfaxmif ppfjzpfr,fh tajctaeok@d a&mufc=hJ uw,f?
Ak'j< rwfpmG u aumif;uif,YH xuf0,fzŒJG acG pHaeawmfru l m ESpjf ynfaxmif rif;om;wk@d tm;
+ird ;f csr;f a&; w&m; tjzpf r[mor,okwf w&m;awmfudk wku d af uGs;jcif;jzifh ajy+ird ;f apcJyh gw,f?
jrpfa&cGaJ 0 ok;H pGaJ &; jy\ema=umifh ppfjzpfrnfh tajctaerS vGeaf jrmufum ESpb f ufaom
rif;nDrif;om;wk@d tm; omoemh abmifo@dk 0ifapcJw h ,f/ r[mor,okwf w&m;awmfudk
r[mouU&mZf 148-ck/ e,kev f jynhaf e@wGif &Siaf wmfA'k < a[mawmfrcl yhJ gw,f/ 'DCedu,f
r[m0gygVd pmrsuEf mS (202)/ tÏuxm pmrsuEf mS (264)/ ÉDum (23) rSm txif&mS ; &Syd gw,f?
uy`v d eJ@ aumvd, ESpb f uf wif;rmaecJw h m bk&m;&Siu f =um;0if+yD; ajz&Si;f ay;
vku d w f t Jh cgrmS wkid ;f jynfrmS +idr;f csr;f rlawG &&So d mG ;ygw,f/ wkid ;f jynfwckrmS twlae=uwJh
vlawGtm;vkH;rSm aumif;usKd; qkd;usKd; qkdwm jzpfvm&if rSsa0 cHpm;=u&wm obm0yg/
”Ekid if w H pfck raumif;bJe@J omoemqdw k m b,fvakd umif;rvJ/ Ekid if q H w kd m(Ïme) tdrv f ydk ?J
omoemqkw d m (ÏmEl) tJ't D rd af y:rSm wufaewhJ vlvydk /J tdr}f uD;u ,d, k iG ;f ysupf ;D ae&if
tdrfay:rSm aewhJvlawG b,fvkdvkyfaervJ/ omoema&;eJ@ EkdifiHa&; yl;wGJ rvkyfoifhbl;
ajymaewm omoema&;eJ@ Ekid if aH &;ukd uJu G jGJ ym;jym; rodao;vk@d yJ” vk@d omoemhOaoSsmif
tzG@J OuUÏ urBmo h moemjyK yDeefq&mawmf}uD;u rde@f qkcd yhJ gw,f? 61
Luminary MagazineVolume 4,No.10
jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&; }udK;yrf;pOf umv
jrefrmEkid if H vGwv f yfa&;&&Szd @dk Akv d cf sKyfatmifqef; OD;aqmifwhJ &Jabmfo;Hk usyd w f @dk
e,fcsŒJ ukd awmfveS cf hJ wm[m orkid ;f rSm txif&mS ;yg/ tvm;wl q&mawmfO;D OwWr/ OD;0dpm&
wk@d u toufudk y"merxm; wkid ;f jynf vGwv f yfa&;uk, d o f m tav;xm;+yD; rw&m;r_udk
wkdufcJh=uw,f/ 'Dq&mawmfawGu bmjzpfvkd@ awmfvSefa&;ukd pcJh=uwmvJ qkd&if
bk&m;om;awmf qkw d m trSew f &m;ukd jrwfE;dk w,f/ uk, d w
f idk ;f jynf uk, d v f rl sK;d awG tay: rw&m;
Akv
d u f s tEkid u f siw
hf hJ e,fcsŒJ &JŒ &ufpuf =urf;=uKwfral wGudk vufyu dk +f y;D b,fvdk =unfah eEkid rf vJ/
wkid ;f jynftwGi;f u rw&m;r_awGudk oHCmawGu wGe;f vSecf w hJ Jh oHCorkid ;f txif&mS ;yg/
uk, d v hf rl sK;d awG tay:rSm rw&m;ojzifh tkycf sKyf pk;d rk;d aewJh e,fcsŒJ pepf rw&m;wmukd rw&m;
ygb;l vk@d vGwv f yfa&; acwfO;D rSm oHCmawmfawG&ŒJ qENudk azmfxw k cf yhJ g+yD/ t*Fvyd t
f pk;d &
vufcsuaf =umifh q&mawmfO;D 0dpm& ysv H eG cf &hJ wmyg/ jrefrmEkid if H vGwv f yfa&; &zk@d oHCmrsm;&JŒ
toufaoG;eJ@ b0awGudk paw;+y;D rS vGwv f yfa&; &,lc&hJ w,f qkw d m b,forl S oHCawmfveS f
a&;orkid ;f ukd zk;H uG,x f m;vk@d r&Ekid yf gb;l / jrefrmEkid if t
H wGi;f rSm rw&m;r_awG &Sad eorSs oHCmawmf
awGu orkid ;f tpOftquf awmfveS cf =hJ uygw,f?

AkdvfcsKyf}uD; ae0if; ppf0g'xJu omoem


1962-ckEpS u f pvk@d OD;ae0if;u wkid ;f jynfudk ppf0g'eJ@ tkycf sKyfcw hJ myg/ ol@vufxufrmS
rE aW v; &[ef;ysKt d zG@J csKyfu OD;aqmif q&mawmf OD;aZmwdu/ OD;ukovwk@d ESyd pf ufr_ cHc&hJ w,f/
q&mawmf OD;aum0d'qkv d J jynfwiG ;f rSm vk+H cHKr_ r&Sad wmh uae'gEidk if rH mS oDwif;ok;H &w,f/ 'D
rE aW v; &[ef;ysKd q&mawmfawG[m rqv tpk;d &ukd vufrcHEidk b f ;l qkw
d m jyocJw h ,f/ wygwD
pepfudk rvk/d 'Dru dk a&pDpepfom vkv d m;vk@d (88) ckEpS rf mS &[ef;&Siv f l ausmif;om; jynforl sm;u
OD;ae0if; tpk;d &ukd jzKwfcsEidk cf w hJ ,f?
1964 eJ@ 1980/ arSmb f D oHCnDvmcHudk OD;ae0if; pDpOfcw hJ hJ &nf&, G cf suu f oHCmawmf
rsm;ukd w&m;0if csKyfuidk Ef idk zf @dk jzpfw,f/ OD;ae0if;u oljzpfcsiw f hJ twkid ;f jzpfapzk@d }udKwif
tuGufcs+yD; q&mawmfawGukd tokH;csoGm;cJhygw,f/ arSmfbDoHCmh tpnf;a0;t+yD;rSm
oHCmawmfrsm;tay: rw&m; zdEydS w f hJ Oya'awG tpk;d &u xkwjf yefvmygw,f?
tr&yl&awmif+rKd Œ/ r[m*E<mq&mawmf t&SiZf eumbd0o H &JŒ tem*wfomoemrSm
jzpfvmrnfh qk;d usK;d awGudk umuG,zf @dk / acwfe@J tnD omoemjyK Ekid &f ef &[ef;oHCmrsm;&JŒ
a&S;a[mif; ynma&;rla[mif;uae pepfopf ynma&;rlrsm; ajymif;vJz@dk tqkjd yKcsuu f dk tpk;d &u
vufrcHcyhJ gb;l ? t&SiZf eumbd0o H qkw d m “Ak'j< rwfpmG omoem twGurf @dk igyg toufq;Hk
aprnf/ aemifrqkwaf ygif ckvadk wG;vk@d ukov dk af &;rk@d }udK;pm;rnf” qkw d Jh t"dÏmefe@J tnD
ysv
H eG af wmfrcl ge;D tcsed t f xd omoemawmftusK;d twGuf tm;oGecf eG pf u dk f }udK;yrf;aqmif¶u G f
62
Luminary MagazineVolume 4,No.10
oGm;olyg? tpk;d &u oHCmawmfrsm;ukd "rRpufe@J pD&if qk;H jzwfwm r[kwb f J tm%mpufe@J yJ
axmifcs ESyd pf ufwm ,ae@widk yf g?
OD;ae0if;tpk;d & vufxufrmS oHCmawGudk omoem0if rSww f rf; xkwaf y;cJw h ,f/
omoem0if rSww f rf; qkw d m b,fae@/ b,fae&m/ b,fbek ;f awmf}uD;ausmif;rSm uk&d if0wf
cJw
h ,f/ ok@d r[kwf b,f+rdK@/ b,f&mG / b,fq&mawmfudk OyZPs,jf yKI &[ef;jzpfvmwhJ ae@&ufudk
rSww f rf;wifxm;wJh Ordination Certificate om jzpfw,f/ rlv uk, d af rG;cJw
h hJ rSwwf rf;
tdraf xmifppk m&if;uae oHCmawGudk xkwyf pfcw hJ ,f/ oHCmawGrmS Birth Certificate
r&Syd gb;l / bke;f }uD;wyg; Ekid if oH m; jzpfa=umif; jyp&m pm&Gupf mwrf; r&Sw
d m[m ppftm%m&Sif
pepfa=umifh jzpfw,f? Ekid if o H m;jzpfa=umif; w&m;Oya't& jyoEkid zf @dk w&m;0if arG;pm&if;
oHCmrsm;rSm &Sd&r,f/ omoemhabmifokd@ a&mufvm&ifvnf; b,fae@b,f&ufu
&[ef;jzpfcw hJ ,f qkw d m &[ef;cH&ufcsKyf &S&d r,f/ omoem0ifrw S wf rf; xkwaf y;&mrSmvnf;
oufqidk &f m q&mawmfrsm;uom vkyaf y;ykid cf iG hf &S&d r,f/ vuf&dS taetxm;u omoema&;
0ef}u;D Ïmeu ppfAv dk f eJ@ ‘v0u’ u t&m&drS sm;u olw@dk oabmtwkid ;f omoem0if rSww f rf;
awGudk xde;f csKyfaewmyg?
AkdvfcsKyf}uD; apmarmif vufxufrSm oHCm tzGJ hawG
zsufodrf;cH&
Akv
d cf sKyfrLS ;}uD;apmarmif vufxuf 1990 atmufwb dk m rSm oHComr*~t D zGŒJ /
&[ef;ysKt d zGŒJ / ausmif;xkid f q&mawmfrsm; oHCor*~tzGŒJ rsm;ukd w&m;r0if tzG@J rsm;tjzpf
a=unmw,f/ oHCmawmfrsm;ukd zrf;qD;/ ESyd pf uf axmifcscw hJ ,f/ rE aW v; oHComr*~D OuUÏ/
rE aW v; av;jyifav;&yfe@J tdraf wmf&mppfa=umif; OD;aqmifcw hJ Jh q&mawmf OD;a&0w[m
ppftpk;d & tusO;f axmifrmS ppfaxmufvrS ;f a&;u ESyd pf ufwmawG cHc&hJ w,f/ axmifxrJ mS
vlrqefpmG &ku d Ef uS w f m cHvudk &f wJh q&mawmf[m qk;d 0g;wJh a&m*gawG&cJw h ,f/ axmifxJ
ysvH eG af wmfr&l if tpk;d & emrnfysurf ,f qkw d m odwt hJ wGuf q&mawmfudk v$waf y;cJw h ,f?
axmifuxGuv f @dk r=umcifrmS yJ q&mawmf ysv H eG af wmfrcl &hJ ygw,f?
q&mawmf[m ppftpkd;&&JΠcsKyfukdifcs,fvS,fr_ukd qef@usif&mrSm OD;aqmifchJol
jzpfygw,f? &efuek +f rdK@ urBmat;uke;f ajrrSm yxrt}udrf *k% d ;f aygi;f pkH oHCtpnf;ta0;yGJ
wufz@dk ppftpk;d &u wjynfv;Hk &JΠoHCuk, d pf m;vS,af wGudk pdww f idk ;f us a&G;chw
J ,f? tpnf;a0;&JŒ
aumif;usK;d qk;d usK;d bmrS rodbJ urBmat;rSm om"ko;Hk }udraf c:&ko H m oGm;vky&f rSmjzpfv@dk
rE aW v;wkid ;f uk, d pf m;vS,t f jzpf ppftpk;d & a&G;xm;wJh oHCm &efuek f oGm;a&;ukd q&mawmf
OD;a&0wu vufrcHygb;l / oHCmrsm;&JΠqENe@J tnD oHCmawGuyJ a&G;aumuf wifajrSmufwhJ
oHCuk, d pf m;vS,rf sK;d om jzpfoifah =umif;/ oHCuk, d pf m;vS,f a&G;cs,&f mrSm ppftm%m&Sirf sm;
63
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pGuzf ufciG hf r&Sad =umif; r[mrkeb d &k m;}uD;rSm av;jyifav;&yfu rE aW v;oHCmxk}uD;ukd pk+yD;
oHCqEN xkwaf zmfjyocJw h ,f?
'gayr,hf q&mawmfudk axmifcsxm;cJ+h y;D “Ekid if aH wmf oHC r[mem,u tzG@J }u;D uk”d
ppftpk;d &u tvku d s vky=f ur,fh oHCmwcsK@d e@J zG@J pnf;oGm;cJw h myg?
1988/ pufwifbm(18)ae@ AkdvfcsKyfrSL;}uD; apmarmifu ppftm%modrf;+yD;
aemufyidk ;f rSm Ekid if aH wmf oHC r[m em,u tzGŒJ }uD; taeeJ@ omoemawmfe@J oHCmrsm;&JŒ
toufaoG;rsm;ukd tav;rxm;bJ ppftpk;d &u tm%meJ@ apckid ;f r_udk waoGrodr;f vky&f whJ
tajctaeukd a&mufc&hJ w,f?
oHCr[mem,u q&mawmf}uD;[m yifuu dk &k;d om;w,f/ 'gayr,hf ppftpk;d &u
q&mawmf}uD;awGukd vmbfay;vmbf,lzkd@ oifay;cJhw,f/ ppfukdif;wkdif; aumvif;+rdKŒu
ausmif;ykid qf idk rf _ udprP mS oHCem,u vmbfpm;wmukd rif;uGe;f wdyÉd u q&mawmf}uD;u
odomG ;wJh tcg q&mawmf}uD;u 'gvm; oHCem,u/ bke;f }uD;vky+f yD; vmbfpm;=uovm;/
omoemrSm aumif;ao;vm; vk@d ajymvku d wf hJ wdyÉd u q&mawmf}uD; pum;[m oHCmawG
=um;xJ csucf si;f a&mufvmcJw h ,f/ ppftpk;d & taeeJ@ oDv/ orm"d jynfph w Hk hJ q&mawmfrsm;ukd
oDvawG ysupf ;D atmif vmbfvmbypPn;f &ky0f wˆK rsK;d pkjH y/ rufv;Hk awG ay;+yD; ppftm%m
+rJa&;twGuf oHCmawG rnDnw G /f uGjJ ym;=uatmif (oHCab'u) vkycf w hJ ,f?

bkef;}uD;vlxGuf tHharmif omoemawmfESifh oHCmtay:


opPmazmufr+
omoemawmfukd opPmazmufwJh bkef;}uD;vlxGuf tHharmifu bkef;}uD;awG&JŒ
tm;enf;csuu f dk Akv d cf sKyfrLS ;}uD; wifjyum omoemawmfudk pepfwus zsuq f ;D vmcJw
h myg/
vuf&v dS nf; omoema&; 0ef}uD;XmerSm bke;f }uD; vlxu G u
f 65µ &Sw d ,f?
olw@dk [m omoemeJ@ oHCmtay: opPm&Sv d m; qkwd m olw@dk orkid ;f r=umcif awGŒ&
rSmyg/ bke;f }u;D vlxu G rf sm; taeeJ@ omoema&;0ef}u;D ÏmerSm tajctaet& ppftpk;d &0efxrf;
vkyf&if; ppftm%m&Sifu oHCmrsm;tay: apmfum;cJhwJh ppftpkd;& &mZ0wfr_rsm;ukd
uk,d af wG@jzpf&yfreS f azmfjyEkid w f hJ tcsed q
f wdk m &Sv
d m rSmyg/
Akv
d rf LS ; atmifvif;xGÉu f ppfwyfu rw&m;vkycf w hJ hJ &mZ0wfra_ wGudk azmfxw k f
aeovkd bke;f }uD;vlxu G rf sm;uvnf; omoema&;0ef}uD; 0ef}uD;u omoemukd b,fvdk
zsuq f ;D cJw
h ,f qkw d m a&;om; azmfxw k &f ef vkad eyg+yD?

64
Luminary MagazineVolume 4,No.10
(tykid ;f - 2)
2010 a&G;aumufyGJvGef&if Ak'<omoem tvGef0rf;enf;p&m
2008 tajccH Oya'[m pmtky}f u;D om jzpfomG ;w,f/ &[ef;oHCmeJ@ oDv&Sirf sm;u
bmwckrS a&G;jc,f wifjyykid cf iG hf r&cJb h ;l / ppfwyfe@J ta&twGuf wlwhJ jrefrmjynfu axmifaygi;f
rsm;pGmaom oHCmrsm;&JΠwkdif;jynftay: xm;&SdwJh arwWmw&m;ukd vlxku ,kH=unf
uk;d uG,=f uw,f?
oDv/ orm"d uk, d u f siw hf &m; 0denf; odumQ yk'rf sm;ukd toufavmuf jrwfE;dk cJw h hJ
jrefrmEkid if H oHCorkid ;f xJu rsK;d qufopf &[ef;ysKad wGu a&S;,cifu aumif;wJh tpOftvm
awGudk qufvufxrf;yk;d w,f/ wzufrmS vnf; acwfpepfe@J tnD omoemawmfe@J oHCmrsm;
tm;vkH; vkH+cHpdwfcs&whJ tajccHOya' jzpfrSom Ak'<omoem wkd;wufEkdifqkdwm avmuD/
avmukw&W m ESpzf uftjrif&w dS hJ omoemhtmZmenf t&Sijf rwfawGuodaeyg+yD/ wkid ;f jynfe@J
tem*wf omoemukd aumif;onfxuf aumif;atmif zefw;D Ekid w f hJ pGr;f tm;awG jynfwiG ;f
jynfy oHCmrsm; tckid t f rm &Sad eygw,f?
2008- tajccHOya' tcef;(8)rSm Ekid if o H m;/ Ekid if o
H m;rsm;. rlvtcGiahf &;ESihf wm0ef
0wW&m;rsm;xJrmS omoemh0efxrf;rsm; rJay;cGirhf &Sb d ;l ? bmoma&;a=umifh Ekid if aH &;vky&f if
jypf'%fay;EkdifwJh Oya'rsm; jyÏmef;xm;w,f? 1962 u ppftm%modrf;+yD;aemuf ,ae@
OD;oef;a&G txd omoemawmfudk nK;d EGr;f apr_ pwJh ppftpk;d & yg;pyfxu J yk'rf Oya'awG xkw+f y;D
oHCmawGukd axmifcs owfjzwfcJhw,f? 'DvkdyJ wufvmr,fh ppftpkd;& topfuvnf;
oHCmawGudk t&ifuvkyd J ESyd pf ufciG fh &atmif a&;xm;wJh 'D tajccHOya' ta=umif;ukd oHCm
trsm;pku rod=uygb;l / omoemh0efxrf;rsm; wkid ;f usK;d jynfjyK tcGiahf &;eJ@ wm0efawG r&db S ;l vk@d
2008 tajccHOya'xJrmS txl;uef@owfcsuf taeeJ@ tcef; (8) tyk'd f (364) tcef; (9)
awGrmS jyÏmef;xm;wm awG@Eidk w f ,f?
Ekid if eH @J vlrsK;d / bmom/ omoemukd cspjf rwfE;dk wJh txJrmS bke;f }uD;awGu xdyq f ;Hk u
&Sad ew,fqw dk m rarh=uyge@J / uk, d u
f sio hf v
D w&m;ukd tajccH+yD; wnfaqmufcw hJ m omoem
awmf ESpaf ygi;f ESpaf xmifih g;&mausmv f mcJ+h y/D ,ae@ ppf0g'pepfa=umifh od*w kF &W a&Gw*d Hk uke;f ajrrSm
oHCmawmfrsm; aoG;ajruscw hJ Jh 2007-pufwifbmv[m jrefrmEkid if H orkid ;f rSm b,fvrdk S
rarhEidk w
f hJ ae@wae@ jzpfomG ;cJyh g+yD?
2008 tajccHOya'xJrmS trsK;d om;umuG,af &;eJ@ vk+H cKHa&;aumifpD zG@J pnf;ykpH rH mS
omoema&;0ef}uD; Ïmeqkw d m rawG@&bl;/ jynfxaJ &;atmufrmS xm;r,fh oabmyg/ vlw
a,mufu udp&P &dS if jynfxaJ &;Ïmewcke@J tm;vk;H +y;D oGm;w,f/ bke;f }u;D wyg;uawmh omoem
65
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a&;0ef}uD;/ jynfxJa&;0ef}uD; AkdvfcsKyf ESpfa,muf ppfaq;+yD;atmif apmifhqkdif;cJh&wm
ppftm%m&Sif tqufqufygy/J bke;f }u;D awGu zdEydS rf _ ykcd &H w,fqw dk m tm;vk;H odapcsiyf gw,f?
vuf&Sd tajctaet& omoema&;0ef}uD;ÏmeeJ@ oHCr[mem,utzGJŒ[m
wkdif;jynfeJ@ omoemtwGuf tusKd;rrsm;bl;/ 2007 rSm oHCmawGukd rw&m; zrf;qD;
ausmif;wku d af wG zsuq f ;D cJw
h mukd =unfah ew,f/ em*pf rkew
f idk ;f a=umifh vlawGrsm;pGm aoaewm
ukd vpfvsK&KS aecJw h ,f/ axmifxu J oHCmrsm; vGwaf jrmuf&ef vkyaf qmif&r,ft h pm; ppftpk;d &
t}udKufom wpku d rf wfrwf &yfwnfcw hJ m tm;vk;H todyg?
Ekid if aH wmf oHC r[me,u tzG@J }uD;ukd pwifz@JG awmh 'DtzG@J }uD;onf omoem
twGurf [kwb f ;l oHCmrsm;ukd zdEydS zf @dk om jzpfw,f/ 'Dawmh ppftpk;d &zGŒJ ay;wJh oHCr[mem,u
tzGŒJ xJudk r0ifcb hJ ;l vk@d rpk;d &drq
f &mawmf}uD; OD;aum0d'gb0d o H ysaH wmfrrlcifrmS ajymcJyh gw,f/
q&mawmf}u;D ajymcJo h vkd wu,fwrf; oHCr[me,u tzGŒJ [m omoemtwGuf r[kwb f J
ppftpk;d &twGuo f m jzpfc&hJ ygw,f?

vGwfvyfpGm ukd;uG,f,kH-unfcGifhESifh a[majymcGifh


vmbf x k d ; rS &vmr,f h tcG i f h a &;uk d bmomaygif ; pk H bk e f ; awmf } uD ; rsm;u
,lae=ur,fq&dk if b,fawmhrS pepfq;dk u vGwaf jrmufrmS r[kwyf gb;l / bmoma&; acgi;f aqmif
u rw&m;r_udk rwGe;f vSeb f J rdrw
d @dk uk,
d w
f idk f ppftpk;d &eJ@ aygi;f oif;+yD; twWtusK;d twGuyf J
a&S;&SKvmcJrh mS ESpaf ygi;f rsm;pGm =umcJ+h yD?
ppfa'or_;/ wkdif;r_;rsm;eJ@ aygif;vkd@ &yfuGuf"rRm&kHrSm "rRuxdubkef;}uD; acwW
w&m;a[mcGihf &wm[m vGwv f yfpmG a[majymcGihf tppfreS &f wm r[kwb f ;l qkw
d m taotcsm
odz@dk vko
d vkd Akv d cf sKyfawGudk a':vmawG ay;vku d vf @dk ajruGu&f wm/ ausmif;aqmufwm/ tdru f dk
rod r om AvD vk y f c G i f h & wm/ bk & m;ausmif ; vk y f c G i f h &aewm rsKd ; uk d vG w f v yf p G m
uk;d uG,cf iG v
hf @dk rxifyge@J / ppf0g'pepfudk qufvuf &Sio f efz@dk uk,
d w
f idk f tqdyyf ifudk a&avmif;
aewmyg?
omoemh 0 ef x rf ; rsm;tay: w&m;pD & if a &;
Ak'o
< m;awmf &[ef;awmfrsm;[m bk&m;a[m 0denf;ydÉuwfawmfu csrw S x
f m;wJh
pnf;urf;Oya'ukd vku d ef m&kyH g/ 'gayrJh wkid ;f jynfwckrmS twlarG; twl}u;D twlwuG aexkid cf w hJ Jh
vl@avmu r[kwyf gvm;/ &[ef;oHCmrsm; qkad yrJh ykxZk Ofrsm;tavsmuf t+ypfwpkw H &m&Sd
vmrSm trSeyf /J rl&if; bk&m; ynwfcw hJ hJ 0denf; odumQ yk'ef @J oufqidk &f m tajccH Oaya'uvnf;
&Sad er,f/ 'Dawmh omoemh0ef xrf;rsm;u Oya'ESpcf ak tmufrmS jzpfaew,f/ oHCmawmfrsm;ukd
bk&m;Oya'ESifhom ta&;,l&r,f/ ppftpkd;& yg;pyfxJu yk'frawGtwkdif; oHCmawG[m
66
Luminary MagazineVolume 4,No.10
axmifxrJ mS uscaH e&w,f/ rw&m;r_udk tqk;H owf&ef vkyd gw,f?
urBBmat;
ur mat; oHCckH&kH;u AkdvfcsKyfq&mawmfrsm;&JΠtqkH;jzwf
xk;H pHrmS u omoemh0efxrf;rsm; jypfr_ wpkw H &m&Sv d m&if oufqidk &f m &yfuu G /f +rdK@e,f/
wkid ;f / A[kd oHCmh tzG@J tpnf;rsm;rSm tqifq h ifh ppfaq;r,f? tjypf &Sw d ,fv@dk xif&mS ;&if
oHCr[mem,utzGŒJ =o0g'eJ@ 0denf;"kv d t f zG@J u tok'< rpif=u,fwyhJ *k K~ v d jf zpfv@dk omoemh
abmifrmS aecGirhf &Sad =umif; qk;H jzwfwm[m tjrifq h ;Hk jypf'%f jzpfygw,f?
'guvnf; um,uH&iS f uk, d w f idk 0f efcrH S qk;H jzwfv@dk &wm 0efrcH&if twif;t"rR
vkyv f @dk r&bl;/ &[ef;awmfrsm;rSm t"dua&Smif&r,hf yg&mZduav;yg;yg/ arxket f r_/ ck;d wJt h r_/
vlowfr/_ pserf *fz, dk rf &bJ vdrnf mrl/ 'gudk &[ef;awmf rsm;u wckcu k dk azmufzsu&f if tapmu
ajymovkd vl0wf vJypf&r,f?
arxket f r_ trsK;d orD;udpP jzpf&if 0denf;&SKa'giu hf qk&d if yg&mZdus+yD; vljzpfomG ;w,f/
vl &SKa'giu hf qk&d if ESpOf ;D oabmwlv@dk jzpfcw hJ m qk&d if jy\emrjzpf/ oabm rwl&ifawmh
rk'ed ;f r_ yk'rf jzpfomG ;rSmyg?
tJawmh trsKd;orD;udpP DNA acwfay:enf;awGeJ@ ppfaq;&if tajzay:ygw,f/
xif&mS ;w,fq&dk if vlxu G &f r,f/ jzpfcw hJ hJ trsK;d orD;ukd vufxyfaygi;f oif;&r,f qkw d hJ trde@f cs+y;D
bk&m;enf;vnf; rqef@usi/f vlom; obm0 tcspu f vdk nf; rsuu f ,G jf yK&m ra&mufbJ +ird ;f csr;f wJh
enf;vrf;wckudk tav;xm;oifyh gw,f?
bke;f }u;D u vlowfw,f qk&d if vljzpfomG ;wmyJ/ 'Dtr_u t=urf;zufwmrk@d 'Dvdk vlvdk
bk&m;apwDykxkd; yk*Ha'ovkd ae&mrsKd;rSm tvkyf=urf; tvkyfrsKd;/ bmoma&;eJ@ qkdifwJh
ae&mawGrmS tvky'f %fudk uscaH poifw h ,f/ ck;d wJt h r_q&dk ifvJ tvm;wlygy/J wr*fwzkv d rf &bJ
&[E mW yk*K~ v d t f vm; vdrv f nfrv l yk f aeonfh jzpf&yfrsK;d ukv d nf; vlxu G af p/ bk&m;ausmif;uefEiS hf
oufqidk w f hJ tvky=f urf;rsm;ukd usc&H rnf/
88 ckEpS f ppftm%modr;f +y;D aemufyidk ;f rSm oHCmawmfrsm;tm; ppfaxmufvrS ;f a&;u
rw&m; zrf;qD;cJw h m trsm;}uD;yJ/ ur?mat; oHCr[me,u tzG@J u 0denf; pnf;urf;t&
0dedp>,tjypf&Sd/ r&Sd ppfaq;&rSm rSefayr,hf oHCmawmfawGukd urBmat;oHCckH&kH;rSm
rppfaq;ygb;l / ppftm%m&Sirf sm;u oHCmawmfrsm;ukd zrf;wJh tykid ;f / jypf'%fcswt hJ ykid ;f awGrmS
rw&m;vkycf w hJ ,f qkw d m txif&mS ; &Scd w hJ ,f/ rpk;d &drf wku d o f pfausmif;u OD;0dpw d mW bd0o H (0D&ol)
rE Wav;rSm w&m;yGJawG vkyfw,f/ bk&m;a[m ydÉuwf pmayukd ajymwmyJ/ bk&m;a[m
trSew f &m;ukd a[majymvk@d 0D&ol tckcsed x f d axmifxrJ mS yg/ rE aW v; wkid ;f r_; Akv d cf sKyf&jJ rifuh
axmif'%fEpS u f enf;w,fqw dk hJ pum;a=umifh aemufxyf axmifoufwrf; wk;d oGm;cJw h ,f/
Akv
d cf sKyfawG trde@f twkid ;f oHCmrsm; axmifxrJ mS tESyd pf ufcH ae&wmyg?
ppftpk;d &vufxufrmS zG@J pnf;xm;wJh oHCr[me,utzG@J onf wu,fw&m;rSswhJ
67
Luminary MagazineVolume 4,No.10
yd É uwf awmf t wk d i f ; oH C mawG & J Œ tr_ u d p P a wG u k d t*wd r vk d u f b J qk H ; jzwf c J h w m
tenf;i,frsS &rdS ,f/ txl;ojzifh ausmif;ykid q f idk rf r_ sm;rSm Akv
d cf sKyaf wGe@J ywfoufwhJ bke;f }u;D awGu
tEkdif&cJhwm/ rSefayrJh vmbfxkd;p&m aiGr&Sdovkd AkdvfcsKyfawGukd rzm;wma=umifh rSefayrJh
t&SK;H ay;vku d &f wmawG trsm;}uD;yg?
oHCr[m em,utzG@J txufrmS ppftm%m&Sipf epfq;dk vGr;f rk;d aewma=umifh
oHC0dedpˆ, oHC ckH&kH;[mvnf; w&m;rSswrlr&SdbJ/ ppftpkd;&tvkdus qkH;jzwfcJhr_awGrSm
omoemh0efxrf; &Si&f [ef;rsm;eJ@ Ak'b < momwckv;Hk qk;H &SL;H epfemygw,f?
aemufq;Hk rSm ppftpk;d &t}uKd uf vkyw f hJ oHCmeJ@ vlxek @J omoemtusK;d uko d m a&S;&_
vk y f u k d i f a y;wJ h oH C m qk d + yD ; ES p f r sKd ; ES p f p m; jzpf v mw,f / ppf t m%m+rJ a &;twG u f
oHCr[mem,u tzG@J }uD; zG@J w,f/ 'DtzG@J }uD;u oHCmrsm;ukd rapmifah &SmufcyhJ gb;l ?

(tykid ;f - 3)
2010 a&G;aumufyGJtvGef Ak'<omoem t"Gef h&Snf&ef
bmoma&;ukd ckw;Hk vky+f y;D Ekid if aH &;tjrwfxw k &f if wnfqOJ ya't& ta&;,lr,fv@dk
ppftpk;d &u bmom/ omoemukd =unfnKdcsi[ f efaqmifjyD; t+rJajymaewmyg/ wu,fu
1962ckEpS u f p+yD; ppftpk;d & ol@tm%m +rJa&;twGuf tvGef t wJh bke;f }uD;tk}d uD;awGudk pk+yD;
oHCmr[mem,utzGJ@ axmifw,f/ bGJ@wHqdyfawGeJ@zd/ aemufqkH; q&mawmf}uD;awGvJ
oHCmr[me,u (47) yg;uae tyg; ta&twGuf avSsmch sr,f vkyaf wmh b,fq&mawmfurS
r[e &mxl;uae rxGucf sib f ;l ?
tvGe&f ;dk =unfnKpd &m aumif;wJh q&mawmf}u;D rsm;[m E_waf wmfu trSew f &m;awG
r[&J ra[m&J=uygb;l ? oHCr[me,utzG@J &ŒJ 0ef}uD; wae&muae aysmufroGm;zk@d twGuf
ra[m&J=uwmyg?
Akv
d cf sKyfawGuvnf; olw@dk qD odyf roGm;&Jb;l ? tcGiafh &;awmif;qkw d hJ bke;f }uD;rsm;vk@d
roGm;&Jatmif jzpfomG ;cJw h ,f/ wu,fawmh ppftpk;d &u q&mawmfrsm;ukd bGŒJ wHqyd u f yf/
tcGiafh &;awGay;cJw h m[m =unfnKdv@dk r[kwyf gb;l ? ppftpk;d &u wjynfv;Hk u oHCmrsm;tay:
rw&m;wJh trde@f awG xkww f t
Jh cg olw@dk u ppftpk;d &t}uKd uf vufrwS xf ;dk &wmyg/ bmoma&;ukd
ckw;Hk vky+f yD; ppftpk;d &uom oHCr[me,utzGŒJ }uD;ukd tok;H csomG ;cJyh gw,f?
oHCmeJ@oDv&Sifrsm; ”EkdifiHom;wa,muf tcGihfvrf;ESihf wm0ef0wW&m;rsm;”ukd
vkyaf qmifEidk zf @dk tcGiafh &; 2008 tajccHOya'rSm rygb;l / 'ga=umihv f nf; omoemh0efxrf;rsm;u
wkid ;f jynf&ŒJ toufozG,f Ekid if &H ŒJ tajccHOya'ukd a&;qGpJ OfuvJ oHCmawmfrsm; rygb;l / vmr,hf
2010 Ek0d ifbmv (7) &ufae@ a&G;aumufyrJG mS vnf; rJay;cGiefh @J aemufq;Hk a&G;aumufyt JG csed f
68
Luminary MagazineVolume 4,No.10
rJ&;Hk awGrmS oHCmawmfrsm; oGm;a&mufavhEidk w
f hJ tcGiafh &;awmifrS r&Sw
d mukd awGŒEkid yf gw,f?
omoemh 0efxrf;rsm;tay:rSm rw&m;zdEydS w f hJ 2008 tajccHOya'ukd tajccH+yD;
jzpfvmr,hf tpkd;&topfuvnf; ppfAkdvfrsm;yJ jzpfr,fqkdwm xif&Sm;w,f? tu,fI
oHCmawmfrsm;om rJay; qkH;jzwfykdifcGihf&Sdr,f qkd&if jynfolqENeJ@tnD tajccHOya'rsKd;
jynfolcspfwJh tpkd;&rsKd;ukd oHCmawmfrsm;u a&G;cs,fcGihf&cJh&if wkdif;jynfrSm ppf0g'pepf
yaysmufatmif yk+d yD; vkyEf idk rf ,f?
ppftm%m wnf+raJ &;twGuf omoemh 0efxrf;awGudk uef@owfcsKycf s,rf a_ wG 1962
ckEpS u f pcJwh m/ 2008 tajccH Oay' bkwt f yk o
f pf}uD;xJrmS &Sad eqJ jzpfygw,f/ rw&m;wJh
Oya'atmufrSm omoemh0efxrf;rsm;[mvnf; b,fvkdrS vkH+cKHpdwfcsEkdifr_ r&Sdbl; qkdwm
vuf&t dS jrifyg?

bkef;}uD;awGu wkH;/ tm%m&SifawGu _yKH;


a&S;,cifu 'Dbek ;f }uD;u &k;d vkud w f m/ a&S;q&mawmfrsm;u tvGe=f unfnKdp&mayg/h
'gayrJh &k;d om;wm[m =unfnKdp&m jzpfovkd r&k;d om;wJh vl,w k rf mrsm; tok;H csz@dk tcGit fh vrf;
ay;xm;ovkd jzpfw,f/ ppftm%m&Sirf sm;&JΠrm,mausmu h iG ;f atmufrmS r[m em,u touf
(70) ausmf bke;f }uD;awGudk wkid ;f jynfwckv;Hk u oHCmrsm;uvJ r=unfnKdEidk f jzpfc&hJ w,f?
todrmS ; trSwrf mS ;atmif vlxx k rJ mS bke;f }u;D qkw d m "l&ESpjf zm pmoif/ pmcs w&m;jy
tvkyyf J vkyw f ,f/ tjcm; y&[dw tvkyrf sK;d ukd vkyw f hJ bke;f }uD; qk&d if Ekid if aH &;bke;f }uD; vk@d
owfrw S w f ,f ok@d r[kwf t=unfnKdysuaf tmif zefw;D a0zefwmawG r=um;csirf S tqk;H yJ?
oHCmawmfrsm; iwk;H it jzpfaecsed f ppftm%m&Sirf sm;u +yKH;+yKH;}uD; vuftyk cf sjD yd; tok;H cs
oGm;cJw
h ,f?
oHCmqkdwm vlxkukdOD;aqmif wkdif;jynf&JŒa&S@aqmifrkd@ acgif;aqmifEkdifwhJ
t&nftcsi;f awG avmuD/ avmukwEf pS zf uf jynh0f ae&r,f/ 'gro S m wkid ;f jynfe@J omoemukd
xyfwl aumif;onfxuf ykdaumif;atmif vkyfay;Ekdifr,f/ tajccHOya'rSm EkdifiHom;rsm;
tcGihfvrf; twwfynmeJ@ touf arG;0rf;a=umif;r_/ 0dZ…mody`HynmY enf;Oya'rsm;
&SmazGazmfxkwfr_ukd EkdifiHom;wkdif; wef;wl&Sd&r,fvkd@ a&;xm;aomfvnf; vuf&SdrSm
oHCmawmfrsm; &efuek f wuUov dk vf dk ae&mrsK;d ukd ppftpk;d & tqufqufu ynmoifciG fh
ray;cJyh gb;l ?
ppfreS w
f hJ tajccHOya'r&S/d vlxq k ENe@J tnD wifajrmufxm;wJh tpk;d &rsK;d vnf; r[kw/f
wwkid ;f jynfv;Hk &JΠoHCmawmfrsm; qEN r[kwb f J ppftpk;d & tvku d s &k;d vGe;f / tvGe;f wJh a&S;&k;d
tjrif wckom odawmfr=l uwJh q&mawmf}uD;rsm;ukd tok;H csum oHCr[mem,utzGŒJ
69
Luminary MagazineVolume 4,No.10
trnfwyf+yD; ESyd u f yG af ew,f? ppftpk;d &u oHCmhtusK;d omoemtusK;d ukd tav;rxm;/
aemufqkH; oHCmawmfawGukd aoewfeJ@ypf/ bkef;}uD;ausmif;awG zsufqD;wmaecsdefrSm
b,foC H em,u q&mawmfurS oHCmbufu vlo&d iS =f um; [ef@wm;cJw h m r&Scd b
hJ ;l ?
jynfov
l x k k qENtrSef a&G;jc,fwhJ tajccHOya'jzpfr,f/ vlxu k a&G;aumufwif
ajrmufwhJ tpk;d &rsK;d vJ jzpfr,f/ 'Dvydk J jrefrmEkid if w H ckv;Hk &JΠoHCmawmfrsm;&JΠoabmqENe@J tnD
a&G;aumufwifaf jrmufw/hJ Ekid if eH @J omoemtusK;d vkyrf ,hf oHCtzGŒJ tpnf;rsK;d vkt d yfw,f/
wkid ;f jynf&ŒJ vuf&t dS ajctaerSm bmwckrS aumif;wmr&Sd ysupf ;D r_awG twd jynhaf ewmyg?
Reform jyKjyifajymif;vJ&mrSm twkta,mifawG c0gcsI ppfre S +f yD; tESpo
f m&ygwhJ tvkyrf sK;d
vkyd gw,f/ jrefrmEkid if rH mS Ekid if aH wmf zG@J pnf;ykH tp oHCem,utzG@J tqk;H vuf&rdS mS b,fvrdk S
om"k ac: Ekid pf &m r&Syd gb;l ?
tajccHOya' a&;qGJumvrSmvnf; w&m;rSswr_r&SdbJ vkyfcJhw,f/ r=umcif
a&G;aumufyrJG mS vnf; rw&m;wJh tvkyrf sK;d ukd qufvyk t f ek ;f rSmyJ/ &[ef;&Siv f l ausmif;om;
jynfoal wG&ŒJ oabmqENtrSef r[kwb f J ppftm%meJ@ twnfjyKcJw h m todyg/ 1962 ckEpS f
OD;ae0if; tp/ OD;apmarmif tv,f/2010 OD;oef;a&$tqkH; jynfolawGu awmif;qkdcJhwJh
tcsuaf wGudk bmwckrsm; tav;xm; vkyaf y;cJb h ;l vJ/ oHCmrsm; owfjzwf+yD; oHCmawmf
rsm;ukd awmif;yef 0efcsv@dk vm;/ tm%m&Siw f idk ;f [m trSm;ukd 0efrcHwwfb;l / vlru dk af wG&ŒJ
obm0wckyg?

2010 a&G;aumufyGJ tajzrSef


1990 a&G;aumufyJG NLD ukd wwkid ;f jynfv;Hk u rJay;cJw h m/ a':atmifqef;pk=unfu
AkdvfcsKyfatmifqef; orD; tazwlpdwfrsKd; t&nftcsif;eJ@owWd w+ydKifwnf; csDwufcJhwm/
a':atmifqef;pk=unf&ŒJ pum; wcGe;f twkid ;f wkid ;f oljynfom;awGu vku d ef m/ taumiftxnf
azmfw,f/ vlxu k ,ae@csed t f xd a':atmifqef;pk=unf tay:rSm av;pm; ,k=H unfaew,f/
'Duae@ a&G;aumufyJG umvrSm 'Dru dk a&pDtiftm;pkv@dk acgi;f pOfwyf (6) zGŒJ aygi;f xm;wJh
vlawGu w&m;rSswr_ r&Sw d hJ a&G;aumufyu JG dk oydwf arSmufvu dk &f if ppftpk;d & ol[efol +yKd io f rl &Sd
wa,mufxJ ajy;+yD; yxr&wJo h l jzpfrmS ayg/h 'grsK;d ukd uk,
d Ef idk if w
H iG ;f u vlxu k vJ vufrcH/
Ekid if w
H umuvnf; todtrSwf rjyKygb;l ?
ppftpk;d &u jrefrmEkid if rH mS &Sw d hJ wkid ;f &if;om; nDtukd armifErS rsm; ajcaxmufrsm;ukd
&kdufcsKd;+yD;umrS tajy;+ydKifzkd@ zdwfac:wmyg/ }uHhzGwfygwDu ajcaumif; vufaumif;
ygvrD efvw G af wmfrmS xkid cf &Hk +dS y;D om;/ 'Dru dk a&pDwyfaygi;f pk (6) cku uk, d v f uft*F g rpkb
H ;l / 'Dawmh
ajcrusK;d wJo h ul rsupf rd jrif/ jrifwo hJ u
l sawmhvnf; ajcraumif;/ rsupf ed @J ajcaumif;awmhvnf;
70
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vufu usK;d aeatmif ppftpk;d &u vkycf w hJ ,f/ uk, d v
f uft*F g rpkaH tmif ESyd pf ufc+hJ yrD @dk 'Dru
dk a&pD
pepf aqG;aEG;zk@d vGwaf wmfrmS xkid zf @dk tcGiafh &;ukd }uzhH wG yf gwu
D vG&J if b,fou l rdk S ray;bl;qkw d m
odxm;yg?
jynfov l xl u
k vnf; }uzhH w G f Akv
d cf sKyaf wGudk tvGef rke;f / 'Dru
dk a&pDygwD a}u;G a=umfaewJh
ygwaD wGuv dk J vlxuk rod/ jynfoal wG ,k=H unfavmufwhJ taexm; bmrS vkyjf y Ekid cf jhJ cif;r&S/d
rJxnhfa&;ykdif;rSm jynfolawGu pdwfr0ifpm;ovkd b,fvkdenf;eJ@jzpfap ,leDazmif;cGswf
Akv
d cf sKyfawGyJ tm%m quf,zl @dk pDpOf aewmyg?
ed*kH;
jrefrmEkid if H tem*wfomoem acgi;f aqmifrr_ mS rsK;d qufopf oHCmrsm;omjzpfw,f?
jrefrmEkid if H ax&0g'omoemawmfudk jrwfpmG bk&m; om;awmf &[ef;awmfrsm;ESifh orD;awmf
oDv&Sirf sm;u uk, d yf idk f pD&if zefw;D Ekid cf iG fh &S&d r,f/ omoemeJ@ ywfouf+y;D taumif;tqk;d rsm;ukd
oHCqENEiS t fh nD wifajrSmufxm;whJ oHC tzGŒJ tpn;fuom ajz&Si;f ay;r,f/ oHCmrsm;
tjypfwpkw H &m &Syd gu oHC ck&H ;Hk om qk;H jzwfay;&r,f/ vltm%mykid t f zGŒJ tpnf;u vk;H 0 pGuzf uf
cGifh r&Sad p&atmif wjynfv;Hk u oHCmrsm;/ Ak'b < mom0ifrsm; tm;vk;H u em;vnf oabm
ayguzf @dk vkyd gw,f?
w&m;rSswr_ r&Sw d hJ pepfq;dk atmufrmS oDvay; a&pufcsz@dk avmufom pOf;pm;aer,f
qk&d if omoemeJ@ wkid ;f jynftwGuf epfem qk;H &SK;H ygw,f/ rif;usiw fh &m;eJ@ tnD tkycf sKyfwhJ
jynfo@l tpk;d & atmufrmS om ppfreS w f hJ omoemjyK vkyif ef;awGudk vkyEf idk rf mS yg?
jrefrmEkid if rH mS omoem wnfwHh jyef@ymG ;a&;&JΠtajccHjzpfwJh bke;f }uD;ausmif; ynm
a&;eJ@ ukd,hftcGihfa&;ukd wm;qD;ydwfyifwJh rw&m;wJhOya'ukd oHCmawmfrsm; tm;vkH;u
wnDwnGwf qef@usi&f r,f/ wkid ;f oljynfom;rsm; tusK;d pD;yGm;jzpfxeG ;f rS omoemawmfvnf;
pnfyifom,mEkid rf ,f/ ypPn;f av;yg; tv_&iS &f rdS S oHCm&Srd ,f/ oHCmrsm;&S&d if omoemawmf
qkw d mvnf; &Sad er,f/ jrefrmEkid if H qif;&JraJG w+yD; i&Jjynfvdk jzpfaewJh 'Dwidk ;f jynfrmS oHCmeJ@
omoem b,frmS touf &SnEf idk rf mS vJ?
'Dtcsufukd rsKd;qufopf &[ef;awmfrsm;u tav;xm;+yD;“omoemhta&;
'k@d ta&;ay q&ma&m 'uma&m/ ravsmah om pdwaf wG/ b,f&eforl sK;d xk;d azmufvmap 'k@d rr_
aygif;pkumuG,frav” qkdwhJ omoemhOaoSsmiftzGJŒ rpkd;&drfq&mawmf}uD; =o0g'twkdif;
omoemh tE &W m,f umuG,af &;rsm;ukd wpku d rf wfrwf vkyEf idk =f uygap?
arwWmw&m;jzihf
Ak a '< g 0g'ausmif ; q&mawmf
tar&du
71
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'dŒkordik ;f rSm
r&dki f;=u&avatmif
tif-uif;ar

(1)
'DEpS f Ed0k ifbmv (7) &ufaeŒrSm jrefrm ppfAv kd cf sKyfrsm;u a&G;aumufyJG usi;f yjyKvkyf
awmhr,f?f 'Da&G;aumufy[ JG m w&m;rSswr_r&Sb d ;l qdw
k m rvkycf if uwnf;u cav;utp
odae=uyg+yD?
tckvkd rw&m;wJh a&G;aumufyu JG kd vufrcHEikd af =umif;/ uefŒuGuo f ydwaf rSmufa=umif;
ausmif;om;vli,frsm;u vrf;urf; pmapmifawG jzef@a0ae=uygw,f? rJray;=uzd@k pnf;&k;H
v_ŒH aqmfra_ wGvnf; ae&mwdik ;f rSm vkyk af qmif ae=uygw,f? etz Adv k cf sKyf}uD;rsm;&J@ vky&f ;kd
vkypf Oft& ausmif;om;awG tay:tnd;k }uD;}uD;jzifh zrf;qD;yGaJ wGuvnf; w+ydKifeufx&J adS e
ygw,f?
(2)
'DtcsdefrSm ausmif;om;acgif;aqmif udkrif;udkEdkifwa,mufuawmh axmifxJrSm
axmif'g%f (65) ESpjf zifh aESmufxyf w}udrf tzrf;qD;cHae&ygw,f? vmrnfh atmufwb kd mv
(18) &ufae@q&kd if udrk if;udEk ikd f touf (48) jynfrh mS jzpfygw,f? udrk if;udEk ikd u f kd cspcf ifav;pm;
=uwJh jrefrmjynfom;awG[m a&muf&SdwJh EdkifiHawGrSm udkrif;udkEdkif&J@ arG;ae@udk b,fvdk
tcuftcJawG&&dS dS wckyw f &jyKvky=f urSm jzpfygw,f?
tckvdk udkrif;udkEdkifarG;ae@udk bma=umifhjyKvkyf=uovJqdk&if udkrif;udkEdkifudk
cspcf if=uvdŒk vnf;jzpfovdk udrk if;udEk ikd &f v
hJ yk &f yfawGtay: wefz;kd xm;av;pm;=uvd@k vnf;jzpfyg
w,f? ol[m rdrdtoufudk y"gerxm;yJ wdkif;jynfeJ@ vlrsdK;twGuf toufyifaoao
72
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ol @ touf& J @ ouf w rf ; xuf 0 uf a usmf axmif a wG x J r S m jzwf o ef ; cJ h / jzwf o ef ; &J w J h
twGuaf =umifv h nf; jzpfygw,f?
(3)
etzAdkvfcsKyf}uD;;rsm;uawmh ol&Jaumif;rSeforSs ESdrfESif;=u qdkwJhaqmifyk'fudk
tcsed rf vwf &Gww f *hJ gxmwckvkd vufuikd x f m;&S+d yD; olw@kd ukd tmrcHEikd af tmif tm%mudk
xdyg;olreS o f rSs olw@kd &efot l jzpf oabmxm;+yD; rJrjJ rif&modr;f }uHK; zrf;qD;axmifcsypfaeyg
w,f? ausmif;om;yJjzpfjzpf/ &[ef;yJjzpfjzpf tm%mudx k yd g;vmol b,f olŒudrk qdk zrf;qD;
axmifcsypfrmS trSeyf jJ zpfygw,f?
'gt h jyif 'if;wd@k &@J vufuikd 'f w k f tzG@J awGjzpfwhJ }uHzh ŒHG ESiphf rG ;f tm;&Sif tzGŒJ om;awGukd
vnf; a&G;aumufyu JG mvrSm jynfoal wGtay: ESrd Ef iS ;f a&; jyKvkyzf @kd oifwef;awG ay;aeygw,f?
etzAdv k cf sKy}f u;D rsm; b,fvykd if wm;qD;wm;qD;/ b,favmufyif ESrd Ef iS ;f ESrd ef if; ausmif;om;awG
&J@aoG;[m b,fawmhrS aemufweG Œf oGm;rSmr[kwyf gb;l ? udrk if;udEk ikd f tygt0if ausmif;om;
acgif;aqmifrsm;[m wrsdK;quf+yD; wrsdK;quf qufvufcsDwuf wdkufyGJ0ifaer,fqdkwm
tawGŒt}uHKrsm;u oufaojycJyh g+yD?
(4)
ordik ;f tqufqufrmS ausmif;om;awGu trsm;jynfoal &SŒuOD;aqmifum rw&m;
wJt h rdeŒf tm%mrSeo f rSs jywfjywfom;om; zDqefc=hJ u+yD; vlŒtcGit hf a&;udw k u kd , f cl =hJ uwm
a&S;,cifuae ,ae@xd wdik af tmifygy?J
wdkufyGJaygif;rsm;pGm toufaoG;aygif;rsm;pGmvnf; paw;cJh+yD;yg+yDf? b,fvdkyJ
ay;qyf&ygap? ausmif;om;ordik ;f udak wmh b,fausmif;om; rsKd ;qufurS t&dik ;f rcHc=hJ uygb;l ?
,aexdwikd f ordik ;f wifxm;Edik cf yhJ gw,f?
'ga=umifv h nf; ausmif;om;xkw&yfv;kH ESihf ausmif;om;xk&ŒJ wdu k yf oJG rdik ;f udk *k%jf yK
wJo h abmxm;ESihf atmufwkd bmv(18)&ufae@rmS usa&mufr,fh udrk if;udEk ikd &f @J (48) ESpjf ynfh
arG;ae@ukd ae&mwdik ;f rSm usi;f y=uwmjzpfygw,f? udrk if;udek ikd t f ygt0if ausmif;om;acgi;f aqmif
awG touf&mausm&f n S yf gap/ tjrefq;Hk tusO;f axmifrS vGwaf jrmufygap/ 2010ckEpS rf mS
jyKvkyrf ,fh a&G;aumufyu JG kd tcsed rf w
DS m;qD;Edik yf gap/ w&m;rSswaom awGŒqkaHk qG;aEG; a&;jyKvkyf
Edik af pzd@k jrefrmjynfoal wGEiS t hf wl wdu k yf 0JG ifEikd yf gapvdŒk usrwd@k awG 'DarG;aeŒyGrJ mS qENjyK=urSm
jzpfyg w,f?
Ed0k ifbmv (7) &uf2010 ckEpS rf mS jyKvkyrf ,fh a&G;aumuf;yGu J kd rjzpfjzpfwehJ nf;eJ@
y,fzsu=f uzd@k ausmif;om;vli,frsm;ESit hf wl jrefrmEdik if o H l Edik if o
H m;wdik ;f rSm wm0ef&ydS gw,f?
tckvt kd csed rf sKd ;rSm a':atmifqef;pk=unf/ udrk if;udEk ikd Ef iS t hf wl (88) rsKd ;qufausmif;om;awG
73
Luminary MagazineVolume 4,No.10
axmifu jyefvnf vGwaf jrmufcrhJ ,fq&kd if 2010a&G;aumufyu JG kd rjzpfjzpfwehJ nf;eJ@ vufeufrhJ
ESv;Hk &nfjzifh vrf;rawGay:xGuf jynforl sm;ESiw
hf om;wnf;&yfum 2010a&G;aumufyJG qef@usif
qENjyr_rsm; jyKvky=f urSmyJvŒkd usr ,H=k unfygw,f?

(5)

ed*;Hk csKyftaeESihf usrtav;teuf+yK+y;D ajymcsiw f muawmh ausmif;om;acgi;f aqmif


udrk if;udEk ikd &f ŒJ ydik ;f jzwfrE_ iS hf pdw"f gwu f ykd gy?J ol[m ol@touf&@J xuf0ufru axmifxrJ mS
tusO;f uscaH e&ayr,fh b,fawmhrS etzudk 'l;axmufrmS r[kwb f ;l / b,fwek ;f urSvnf;
'l;raxmufcb hJ ;l qdw k thJ csuu f ykd g? 'g[m ausmif;om;xk&ŒJ pdw"f gwEf iS hf ydik ;f jzwfru _ kd ud,
k pf m;jyK
xm;wma=umifv h nf;jzpfw,fvŒkd usrcH,yl gw,f?
'Dvdk,Hk=unfr_awGa=umifh udkrif;udkEdkifudk av;pm;=uwJh jrefrmEdkifiHom;awG[m
b,fEikd if aH &mufa&muf ukrd if;udEk ikd f arG;ae@ukd rSwrf w S &f & jyKvky=f uwm jzpfygw,f?
usrwdŒk rav;&Sm;Edik if rH mS qd&k ifvnf; arG;aeŒyGu J kd jyKvky=f uzdŒk jyifqifaeyg+yD? tcsKd Œ
vli,fawGuvnf; udrk if;ukEd ikd u f kd av;pm;*k%jf yKaomtm;jzifh ud, k w f ikd af &;oDcsi;f rsm;jzifh
arG;ae@yrGJ mS *k%+f yKoDq=kd ur,fv@kd od&ygw,f?
udkrif;udkEdkif&J@ vufokH;pum;jzpfwJh ausmif;om;aoG;u eD&Jw,f? a'gif;tvHudk
ausmif;e&HrmS jyefpu kd rf ,f qdw k phJ um;av;awGut kd "du &nfne$ ;f =ur,fvŒkd qdyk gw,f?
ppftm%m&Siaf wGu b,favmufyif ausmif;om;awGukd tnSKd ;w=uD; zrf;qD;aeyg
ap? wAdv k u f s wAdv k w f uf ausmif;om;tvHukd qufvufvi$ x hf &l if; ausmif;om;xk&ŒJ aoG;ordik ;f
udk vufqifu h rf; a&;xd;k oGm;=urSm jzpfygw,f?wdu k yf 0JG if cGyaf 'gi;f pdw"f gw[ f m tpOfxm0&
Ed;k xvef;qef;aerSm jzpfygw,f?
'd@k acwfusrS nHŒ=uawmhrmS vm; qdw k ahJ r;cGe;f twGuf ausmif;om;wdik ;f rSm tajz&Syd g
w,f? pdwcf svu kd yf g? b,fawmhrS b,fausmif;om;rS tnHŒc/H t&dik ;f cH =uvdrrhf ,f r[kwyf g?
ausmif;om;xk&ŒJ tpOftvmESio hf rdik ;f udk t&dik ;f rcH=uzd@k ŒŒŒ
ausmif;om;awG nDnn D w G n
f wG Ef iS hf wdu k yf q
JG uf=u ayvdrrhf ,f/ r=umcifrmS jyKvyk rf ,fh
a&G;aumufyu JG kd qef@usiyf ,fzsu=f uayvdrrhf ,f/ vlxEk iS t hf wlwu kd yf q
JG uf=u ayvdrrhf ,fv@kd
oHwikd af wGaemufrmS udrk if;udEk ikd w f a,muf awG;awmaeavrvm; usr pOf;pm;aerdygw,f?
atmufwdkbmv (18)&ufae@ 2010 ckESpfrSm(48)ESpfjynfhajrmufawmhr,fh udkrif;udkEdkif
arG;ae@tm; *k%jf yKaom tm;jzifh ŒŒŒ tif-uif;ar
14 / 10 /2010?
74
Luminary MagazineVolume 4,No.10
bk&m;pl;yghap wu,fh tjzpfav;

cif_idrf;opf

tckwavm owif;awGrmS yifpifpm;awG toHukd =um;ae&ygw,f? wu,fuawmh


yifpif&aiGudk wdk;ay;oifhwm tawmf=umaeyg+yD? jrefrmjynfrSm aiGwefzdk; tqrwef
azmif;yGaewm u awmfawmf =um aeyg+y?D aiGw&m/ aiGEpS &f m qdw k mu uav;rkeŒf zd;k bJ&ydS gw,f?
usrtzd;k u oGi;f ukex f wk u f ek f vkyif ef;u nGerf ;_ &mxl;eJ@ 1982 avmufu yifpif,cl hJ ygw,f?
tJ'D tcsed uf tzd;k &JΠyifpifvpmu 300ausmaf vmuf &w,fw?hJ tzGm;u jynfwiG ;f tcGeu f ae
yifpif,v l u kd af wmh yifpifvpm (200) eD;yg;&ygw,f? tzd;k eJ@ tzGm;u yifpifpm;awGtjzpf
b,fom;orD; qDurS vufjzef@p&mrvdkbJ olwdk@zmom aexdkifpm;aomufEdkifygw,f?
tJ'aD cwfu ae@pm;wa,mufukd 3 usyf 85 jym; ay;wJah cwfyg? om;orD;awGu odwwfv@kd
uefawmh&ifawmh aiGyakd iGvsH tjzpf vSLEdik w f ef;Edik f ygw,f?
usr b}uD; b%fvyk if ef; uaeyifpif,al wmh 1991 ckEpS rf mS yg? ol&wJh yifpifvpm
aiG (600)&mu oHk;ravmufawmh ol@ZeD; pkaqmif;xm;wJh aiGav;udk t&if;tESD;jyK+yD;
twd;k trsm;}uD;r,lbJ ESpOf ;D ESpzf uf tvkyjf zpf&kH aps;onfawGukd aiGw;kd cs&owJ?h t'Dtcsed u f
qefwjynfukd (25) usyaf vmuf jzpfaeyg+yD?xrif;pm;csed f {nfo h nfvm&if xrif;pm;ac: zd@k
0efrav; =uao;ygb;l ? usrtzGm; t+rJajymajym aewwfwmu urBmrSm jrefrmvlrsKd ;u
{nf0h wfauswhJ vlrsKd ;awGw?hJ
usrtaz yifpif,lawmh 1994 ckESpfrSmyg? usrausmif;+yD;wJh ESpfrSm taz
yifpif,v l u kd yf gw,f? tazh yifpifaiG (600)usyef @J b,fvrkd S r&yfwnfEikd af wmhygb;l ? usr vnf;
usL&Sifoif/ taz vnf;usL&SifoifawmhrS ausmif;aeqJ armifeJ@ nDr tqifajyygw,f?
vufzuf&nf wcGuu f kd (3)usyaf vmuf jzpfae+yDqakd wmh vufzuf&nf t&rf;}udKufwhJ usr
tar vufzuf&nf avsmah omuf ae&yg+yD?
1995 uae 2001 txd usru Edik if aH &; tusO;f om; tjzpfaxmifxrJ mS &Sad epOf
1996 rSm usr tazqH;k yg;oGm;ygw,f? qufvuf cHpm;ydik cf iG hf tjzpf usr taru vpOf aiG
75
Luminary MagazineVolume 4,No.10
(300) usyf &&Syd gw,f? taruHaumif;wmu usr&JŒarmifa&m/ nDra&m/ truyg/ wOD;wnf;
useaf omrdcifukd apmifah &Smuf=u avawmh tar rsuEf mS ri,f&ayrJ/h tu,fI tazh yifpifai
(G300) usyf eJ@om tar&yfwnf&r,fq&kd if b,fvrkd S &yfwnfEikd rf mS r[kwyf gb;l ? qefwjynfukd
(50)usyef ŒJ (60)usyf =um;xJrmS &Syd gw,f? uu tiSm;,mOfawG ay:ump jzpfv@kd c&D;peJ@
c&D;qH;k udk aiG(200)usyf =uoifw h hJ tcsed yf g?
2003 rSm usr tarqH;k awmh tar rxkwjf zpfwhJ yifpifvpm ( 6) vpm usecf yhJ gw,f?
wu,fvŒkd oGm;xkwf r,f qd&k if axmufcpH m ,l&r,f/ aopm&if; tdraf xmifpk pm&if; bmnm
vdtk yfwmawGe@J rumrdv@kd usrwd@k nDtrawGvJ 'Dtwdik ;f bJ xm;vdu k yf gw,f? tJ'gu usrwd@k
rdom;pk &ifqikd b f ;l wJh yifpifpm; b0awGyg? tJ'D tcsed af &mufawmh qefwjynfawmif (500)
ausmaf vmuf&ydS gw,f? tar&wJh aiG (300) [m uav;rke@f z;kd omomygb?J
2008ckEpS f usrwd@k rdom;pkvu kd f ajrmuf'*Hb k ufukd ajymif;a&GΠaexdik cf &hJ ygw,f?
rE aW v;vrf;aps;rSm usr }uHKcJb h ;l wJh ta=umif;ajymjycsirf v d @kd yg? rE aW v; vrf;xdyrf mS reuf
(9) em&De@J (10) em&D =um;qd&k if tom;cyfvwfvwf t0wftpm; EGr;f yg;ayrJh oef@oef@ &Si;f &Si;f
eJ@ tzGm;}uD;wa,muf 'efzvm; ajymifajymifav; a&SŒcs+yD; xdik af eavh &Syd gw,f? wjcm;
awmif;pm;olawGvkd w*s*D sD eJ@ awmif;wmrsKd ;r[kwb f J +idr+f idrf oufoufxikd af ewmyg? (10)
em&Dausmv f m&if ppfuikd ;f vrf;rSm&Sw d hJ usr&JŒqdik bf ufukd t+rJvrf;avsmuf vmwwfygw,f?
wcguawmh usrqdik x f J 0ifvm+y;D rke@f [if;cg; (200) zd;k a&mif;ygv@kd olu ajymygw,f?
usrqdik u f tvkyo f rm;awGu wyGJ (300) a&mif;vd@k (200) zd;k qd&k if ra&mif;&Jb;l vdŒk ajymygw,f?
usraps;u jyefvm wmeJ@w;kd vd@k usru a&mif;ay;vdu k yf g ajymrSqikd u f uav;awGu a&mif;ay;
vdu k yf gw,f? olu rke@f [if;zwf rygv&J w,f/ rke@f [if;&nf ydx k yhJ g vd@k ajymygw,f? usru tJ'D
tzGm;}uD;udk pdw0f ifpm; aewm =um+yD rd@k v@kd tzGm;c% xdik yf gv@kd ajym+yD; ar;vdu k yf gw,f
“tzGm;u tdrrf mS xrif;eJ@pm;rvd@k vm;” qdak wmh tzGm;}uD;u acgi;f ndwf tajzay;ygw,f?
usruvJ pdwx f rJ mS tv_vyk cf sipf w d f ay:vmvd@k 'DrmS t0pm;oGm; ygvm;vd@k ajymvdu k yf gw,f?
tzGm;u acgi;f cg jiif;qef+yD; tdrrf mS tzd;k }uD; qmaevdrrhf ,fw?hJ usrvJ qdik u f aumifrav;
awGukd ydx k nfch ikd ;f vdu
k yf gw,f? tJ'D wke;f u qefwjynfukd tnHq;kH qd&k ifawmif (900) avmuf
ay;&ygw,f?
w&ufrmS awmh tzGm;}uD;u olAu f mvGe;f vdŒk rke@f [if;cg; taºuG;a&mif;zd@k ajymyg
kd q
w,f? usrvJ oem;vd@k olŒudk xnfah y;vdu k yf gw,f? ydu
k q f jH yef&zd@k usr rarsmv f ifh ygb;l ? 'gayrJh
aemufae@rmS olu &mweftEGr;f av; (2) &Guf vmay;ygw,f? usru jyefvv _ u
kd v
f Œkd usrudk
qkawG woDcsn;f ay;ygw,f? vlawmfawmf rsm;rsm;u taºu;G ,lomG ;&if awmif;rS ay;ygw,f?
tJ'v D kd vlrsKd ;xJ tzGm;ryg ygb;l ?
76
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ol@ukd usrae@wikd ;f awGŒygw,f? usrqDrmS olb,fawmhrS tvum;rpm;ygb;l ? (200)
usyaf wmh oluay;ygw,f/ usrqdik rf mS &yfuu G v
f }l uD; eJ@ ol@uawmfu r=umc% tvum;
tm;ay;ayrJh tzGm;uawmh aiG(200) usyf udak y;oGm;wwfygw,f?
usr&JΠqdik ef m;rSmbJ touf (76) ESpf &Sad e+yDjzpfwhJ wyfrawmfu tem;,lxm;wJh
tzd;k }uD;vJ &Syd gw,f? olu ygvrD ef 'Dru kd a&pD acwfuv kd J rSw
D vhJ yl g? aA'ifa[mpm;ygw,f?
tzd;k u aoG;wd;k a=umufv@kd rke@f [if;cg; rpm;yg bl;/ ouf}uD;&G,t f q kd akd wmh a&aEG;vdck siv
f @kd
vm0,fwmyg? usru a&aEG; tvum;ay;ae=uyg? tzd;k u ud, k cf si;f pm pum;ajym&Smygw,f?
nD; avmifpmzd;k ukerf mS aygw h ?hJ tzd;k rSm om;wa,muf &Sw d ,fw?hJ olŒom;u wvudk aiG (2)
aomif; axmufyw H ,fw?hJ tzd;k u olŒydik w f hJ tdru f kd wjcrf;jcrf;+yD; iSm;xm;w,fw?hJ tJ'u D ae
wvudk aiG (2) aomif;&w,f? aA'if a[mwmu odyrf sm;rsm;pm;pm; r&ygb;l ?
tzdk;u aeraumif;&if aq;cef;rjybl;? uGrf;,mqdkifrSm a&mif;wJh aq;wGJbJ
0,faomufw,f? usr uGr;f ,mqdik rf mS rke@f omG ;w,fwek ;f tzd;k eJ@awGŒawmh usru tzd;k aer
aumif;bl;vm; vd@k ar;vdu k af wmh tzd;k u aoG;wd;k aevd@k w/hJ usru aq;cef;jyygvm;vd@k ajym
awmh tzd;k u “aq;cef;wcg oGm;&if aiG(1500)/ (2000) avmuf ukew f m orD;&JŒ aoG;wd;k wdik ;f
aq;cef; ajy;&&if tzd;k xrif;awmif pm;&rSm r[kwb f ;l wJ?h yifpifpm; awG&ŒJ b0[m tawmfukd
atmufus aemufus Edik =f uygw,f? wa,mufxaJ ewJh tzd;k u xrif;vc wvudk (2)aomif;
(5)axmif ay;ae&ygw,f? ac|wmwJh taeeJ@ ae@wikd ;f vufzuf&nf raomufbJ wxky(f 75)
usyw f ef aumfzrD pf udb k J tdrrf mS 0,faomufygw,f? vufzuf&nf wcGuu f kd 250-300
avmufay;&ygw,f?
'Dvekd @J usr[m t+rJwef; *&kpu kd af erdwhJ vl(2)a,muf &Sv d mcJh ygw,f? tckwavm
usrqdik af &SŒu tzGm;jzwfroGm;wm owdjyKaerd ygw,f? usr&ifxrJ mS pdwyf al erdwm trSeyf gb?J
'Dvekd ŒJ tJ'&D ufawG twGi;f rSmbJ usr&JŒ udpw P ck &Sv d Œkd awmif'*Hk bufukd oGm;&ygw,f? tawmf
wdu k q f ikd wf ,fvŒkd ajym &rSmyg? usroGm;wJh vrf;xJu wJtrd f wvH;k &JŒ tdraf &SŒ rsuEf mS pmrSm
xdik af ewJh tzGm;udak wGŒygw,f? usr xdwu f eJ 0rf;omoGm;ygw,f? 'ga=umifh tJ'D &yfuu G xf uJ
trudk ar;vdu k rf yd gw,f?
tru “nDr....zGm;rdeŒJ odvm;”wJ/h usru odw,fvŒkd ajymawmh tru “zGm;rdu
oem;zdkŒaumi;fw,fwJh/ olŒ a,mufusFm;u awmausmif;q&m/ olwdk@acwfu (7)wef;
atmif&if awmydik ;f rSm rlvwef; q&m vkyv f @kd &w,fav? yifpifpm;}u;D ayg/h om;axmuforD;cH
vJr&Sb d ;l / zGm;rdu ynmrwwf &Smbl;? olŒcifyeG ;f udb k J rScD akd e&wm? tzd;k }uD; tdy&f mxJ vJae
wm(2)ESpf eD;yg;=umaejyD? yifpif vc awGu ravmufriS qdak wmh aeaumif;aewke;f uqd&k if
tzd;k *sme,fav; bmav; a&mif;w,fav?tckawmh zGm;rdbJ vkyu f ikd af u|;arG; ae&wmwJ/h
77
Luminary MagazineVolume 4,No.10
touf}uD;rS yifyifyef;yef; vkyaf e&w,f”wJ?h tJ't D ru zGm;rd vkyw f hJ tvkyu f kd aocsmodykH
r&vdŒk usrvJ ajymrjycJh ygb;l ?
usr jyefcge;D awmh zGm;rd tdru f kd 0ifvu kd yf gw,f? tdraf v;u ,dik , f ikd ef ŒJ eJŒav;yg?
tdrrf ;kd xm;wJh "edawGvJ aygu+f yJ aeygw,f? x&HawGvJ aqG;ajrh aeygw,f? tdrrf S wuJu h kd
tdrjf zpfw,f qd&k kH av;ygb?J tzGm; bmjzpfv@kd qdifk b f uf rvmwmvJ vd@k usru ar;awmh
tzGm;u “aeraumif;bl; orD;&,fwJh/ usr tdrfxJudk vSrf;=unfhvdkufawmh tdrfxJu
tdy, f mav;ay:rSm ydeyf ed v f v DS DS tzd;k wa,muf tdyaf eygw,f? usr tdrx f u J kd vSr;f =unfw h mudk
tzGm;u odoGm;awmh “tJ'g tdrfom;av/ olaeraumif;wm }umjyD/ t&ifuawmh
aq;cef;rSerf eS f oGm;Edik w f ,f tckawmh q&m0ef rjyEdik w f mawmif =umoGm;jyD” wJh ? usru
bma&m*g vJar;awmh ausmif;q&m b0wke;f u &_c&hJ wJh ajrjzLr_eaf wGa=umifah &m/ *sme,f
a&mif;wkef;u reufapmapmx *sme,fwdkufrSm *sme,foGm;,l&awmh yifyef;wmawGa&m
aygif;oGm;wmayghav? aoG;wdk;/ ESvHk;/ &ifusyf/ tdk....tpHkbJ? ydkufqH csrf;om&ifawmh
oufoufomom aeEdik rf mS ayg?h tif; tckawmh olvJ cHpm;&wm roufom/ tzGm;vJ ol@ukd
jrif&wm roufombl; orD;&,fw?hJ
usr vJ wwfEikd o f avmuf aiGav;udk tzGm;vufxJ xnfah y;awmh tzGm; rsuv f ;kH rSm
rsu&f nfawG 0Jaeygw,f? usrvJ csr;f omwm r[kwaf vawmh trsm;}uD; ray;Edik af yrJh usr
rdbawGom qd&k if qdw k hJ tawG;a=umifh usr ay;cJrh yd gw,f? 'DaiG[m ol@w@kd twGuf wnaepm
t[m&udk oH;k aqmifEikd rf ,fvŒkd usrxifryd gw,f? 'gqkd usr tdrk if;vd@k rpGr;f Edik o f al wGukd
v_&usKd ;eyfygw,f? vufzuf&nfz;kd udak wmh avsm&h rSmayhg? usr vzuf&nf raomuf&wmu
jy\em wck r[kwb f ;l av?
tckawmh usr&JΠtzd;k eJΠtzGm;vJ yifpifvc eJ@ touf&iS zf @kd rjzpfEikd w f hJ tcgrmS
om;orD; ajr;jrpfawGukd rScD kd ae&ygw,f? wcgwavawmh om;orD; ajr;jrpfawGe@J wpHw k &m
oabmxm; uGv J cJG &hJ if ud, k t hf cef;xJrmS ud, k zhf mombJ 0rf;enf; ae=u&wJh tdrk if;rpGr;f awG
jzpfaeyg+y?D i,fb0 tawGŒt}uKH awGukd pm;+rKH jyef&if; &aoh pdwaf jz ae=u&wJh b0awGyg?usr&JŒ
b}uD;awG }uD;a':awGvJ ud, k zf momud, k f r&yfwnfEikd =f uawmh om;orD; ajr;jrpfawGub kd J
tm;ud;k ae=uygw,f? usr&JŒ }uD;a':uajymygw,f “ touf&n S wf ,fqw kd m vlawG vdck sif
wrf;w wJh t&mjzpfayrJh jrefrmjynfu touf}u;D &G,t f akd wG qdw
k mu 0Éf'u k Q }u;D wJh vlawGbJ
jzpf&r,fwahJ v? ud, k w f ikd vf J rcsr;f om/om;orD;ajr;jrpf awGuv kd J 0efxyk 0f efy;kd jzpfapygw,f?
}uD;a':&JŒ t,ltq twdik ;f qd&k ifawmh touf (58)ESpef @J vlŒavmu udak usmcdik ;f cJw h hJ usr&JŒ
tazeJ@taru 0Éf'kuQ enf;olawG rsm;vm;qdkwJh tawG;eJ@usr&ifxJrSm rwifrus
cHpm;&ygw,f?
cif j id r f ; opf
78
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vcpm; bk&ifpepf
wifjyol nKdjr

rif;wke;f rif;ESihf oDaygrif;acwfw@kd Y xGe;f ay:cJh


aom a,mtwGi;f 0ef OD;bd;k v_id u f kd jrefrmh pG,pf ukH sr;f Y
“,ckacwf vlw@kd onf a,mtwGi;f 0eftm; ESv;kH &nf
awmfveS af &; acgi;f aqmifwOD;taeESifh ylaZmf ouUm&
jyKvsu&f =dS uonf” [k tuJjzwfxm;.?
ESvHk;&nf awmfvSefa&;[l&mY tawG;tac: awmfvSefa&;Y tusHK;0ifvsuf&Sd.?
xdkpG,fpHkusrf;Yyif qufvufyg&SdonfrSm “OD;bdk;v_difonf a&S;eDwdusrf;wdk@Y zGifhqdkaom
a&S;¶d;k pOfvm jrefrmh tawG;tac: t,ltqwd@k ukd Edik if jH cm;ESihf ul;vl;qufq&H mrS &&St d yfaom
Edik if aH &; tkycf sKyfa&; pD;yGm;a&;/ vlra_ &;todw&m;rsm;ESihf E_id ;f qI xdak cwf jrefrmEdik if o H m;
wd@k tm; tjrifopfw&yf ay;tyfco hJ nf?
Edik if jH cm;A[kowk jyef@ymG ;atmifjyKI jrefrm¶d;k &m ,Ofaus;r_w@kd uv kd nf; jyefvnf
azmfxw k af om jr0wD0ef}u;D OD;p. tpOftvmudk a,mtwGi;f 0efu qufvuf xde;f odr;f onf?
“OD;bd;k v_id f a&;om;pD&ifaom &mZ"rRo*F[usr;f onf Ttcsuu f kd oufaojyK.? xdu k sr;f
wapmifEiS yhf if ol@ukd Edik if aH &;okcrdef ac:xdu k .
f ? pifppf OD;bd;k v_id o f nf ouUw/ ygV/d jrefrm
pmaywd@k Yom ES@H pyfonf r[kw?f taemufwikd ;f 0dZm‰ ESihf odyyH` nm&yfw@kd Yvnf; ES@H pyfonf?
“od@k jzpfI taemufwikd ;f rS &tyfaom ynmA[kow k wd@k ukd jrefrmypPn;f jzpfatmif }uHaqmif
&if;ESihf jrefrmh ¶d;k &mudv k nf; xde;f odr;f ay;onf?
“TY Edik if jH cm;A[kow k jyef@ymG ;atmifjyKI jrefrm¶d;k &m ,Ofaus;r_w@kd uv kd nf; jyefvnf
azmfxw k af om jr0wD0ef}u;D OD;p. tpOftvmudk a,mtwGi;f 0efu qufvuf xde;f odr;f onf[k
qd&k rnfjzpf.”
yxr tkyfcsKyfa&; pnf;rsOf;
OD;bdk;v_difu jrefrmwkd@. &mZ0ifudk,fawG@ESifh vuf&Sd Oa&my tajctaewdk@udk
oH;k oyf!EdS id_ ;f um yxr jrefrmh tajccH tkycf sKyfa&; pnf;rsO;f udk a&;qGcJ ahJ yonf? xdrk =l urf;udk
&mZ"rRo*F[usr;f [k ac:.?
oDaygrif; eef;wufaom 1240 (c&pf 1878) jynfEh pS Yf yif a&;om;+yD;aom xdu k sr;f Y
79
Luminary MagazineVolume 4,No.10
Edik if aH wmf tkycf sKyfa&;udk toufO;D qHyikd f bk&ifpepfr S Oya'abmiftwGi;f Y pd;k pHaom bk&if
pepfodk@ ajymif;vJ&ef pDpOfavonf? bk&ifESifh rdzk&m;udk t*Fvdyf &Sifbk&ifrsm;uJhodk@ vc
&duQmawmfay;xm;+yD; b¾mawmf toHk;p&dwf t&yf&yfudk v$wfawmf0ef}uD;rsm;u
jynfo@l u, kd pf m; csKyfuikd x
f m;&ef &nf&,
G o
f nf?

t*Fvdyf erlem
t*FvefjynfwiG f txufvw $ af wmfEiS hf atmufvw $ af wmf xm;&Sod uJoh @kd jrefrmjynfY
vnf; (1) rsK;d ¶d;k pOfvmtwdik ;f r_;}uD; rwf}uD;/ aqGawmf rsK;d awmfw@kd u woif; (2) jynfol
jynfom;wd@k u oabmwl wifajrêmufonfh vl}uD;pkuwoif; [lI bdvyfygvrD ef zG@J pnf;xm;
&So
d vdk pHxm;vdak vonf?
Tum; t*Fvyd u f kd tpptxif}u;D I olw@kd vkyef nf;rsm;udk cd;k csjcif;[k r,lqtyfay?
t*Fvyd u f kd tEdik w
f u
kd v
f v
kd sS if t*Fvyd .f vky&f yfrsm;udk OD;pGmavhvmI xdx k uf omvGeaf umif;
rGeaf om pepfrsm; wDxiG Ef ikd &f ayrnf? vufeufaumif;rsm;vnf; olw@kd EiS hf +ydKifqikd x f wk v f yk f
Edik &f rnf? b¾ma&;vnf; olw@kd xuf awmifw h if;cdik v
f rkH &_ adS p&rnf? xd@k a=umifh bk&ifEiS hf rdz&k m;
wd@k . tqD;twm;r&Sd oH;k jzKef;r_w@kd ukd abmifcwf&ef vdt k yfavonf?

ajrGrao / wkwfrusKd;
wa=umif;rSmvnf; Oa&mywdu k o
f nf toufO;D qHyikd f bk&ifpepfrS olw@kd u, kd wf ikd f
aoG;xGuo f , H kd awmfveS u f m 'Drukd a&pDacwfo@kd twif;ul;ajymif;cJ&h onf? t*FvefjynfwiG f
1600 jynfEkh pS af vmufrpS I (jrefrmwd@k . awmifial cwf) v$waf wmfEiS hf &Sib f &k ifw@kd twdu k tf cH
jzpfc&hJ mrS wdu k yf rJG sm;jzpfc&hJ onf? tEdik &f aom ygvrD efacgi;f aqmif u&Gr;f 0J (Cromwel) u
olw@kd . bk&if csmvD (Charles 1) udk ao'%fay;um acgi;f jzwfowfco hJ nf?
1780 avmufY (bd;k awmfb&k m;acwf) jyifopf ta&;awmfy}kH uD; jzpfymG ;&m oufO;D
qHyikd f vl0b D &k if (Louis 16) udk jynfo@l vw $ af wmfuyif pufwikd wf ifc&hJ m rdz&k m;vnf; twl
acgi;f jzwfccH &hJ avonf?
jrefrmjynfY oDaygacwfwiG f a&$jynf0ef}u;D OD;bd;k v_id Ef iS hf uif;0efrif;}u;D wd@k OD;aqmifum
Oa&myrSmuho J @kd vcpm;bk&ifpepfo@kd ul;ajymif;&ef }udK;pm;jcif;rSm tajctaeudk apwem
a&SŒxm;I }udK;yrf;jcif;jzpfonf?
tjcm;EdkifiHwdk@Y &Sifbk&ifudk acgif;jzwf+yD;rS ajymif;vJjzpfaom udpPrsKd;udk OD;bdk;v_difESifh
OD;aumif;wd@k u jrefrmjynfY “ajrGrao wkwrf usK;d ” pDrv H akd vonf?
80
Luminary MagazineVolume 4,No.10
v$wfawmfESpf&yf owif;pmESpfrsKd;
OD;bd;k v_id .
f jyKjyifa&; pDru H ed ;f wGif “Tod@k r_;rwfv=l uD; ESpo f if;wd@k wdik ;f a&;jynfr_
vkyaf qmifrnfh !SEd id_ ;f onfu h mv owif;pmq&mwd@k vnf; !SEd id_ ;f &mod@k 0ifI em;axmifap+y;D vSsif
ajymqdo k rSs pum;pkukd owif;pm¶du k I f ae@pOfEikd if u
H kd xkwaf 0aprnf? Edik if o H m;wd@k u r_;rwfw@kd
pnf;a0; wdik yf if=u&mwGif }uKd ufonfr}uKd ufonfw@kd ukd rdrw d @kd u,
kd wf ikd f xkwaf 0aom Edik if o H m;
wd@k yHEk ydS o
f nfh owif;pmrS jyefvnfa0zef&rnf? Tod@k r;_ rwfEiS hf jynfow l @kd wzef!EdS id_ ;f +yD;rS
omvSsif vl}uKd urf sm;aom qH;k jzwfcsuu f kd rif;{u&mZfxH oGi;f onfu h mv oabmwl vufrw S f
xd;k I trde@f awmf taejzifh Edik if o H @dk xkwjf yef&onf”
odk@vSsif OD;bdk;v_difu (1) txufv$wfawmfESifh atmufv$wfawmf (2) tpdk;&
owif;pmESihf jynfo@l owif;pm (3) !SEd id_ ;f I trsm;oabmwl&mudk &Sib f &k ifu vufrw S x
f ;kd um
twnfjyK[laom xH;k pHopfjzifh tkycf sKyfa&;Y tm;vH;k pkaygi;f yg0ifEikd af om rlopfukd csay;av
onf?
,Zfewf ylaZmfjcif;udky,f
bk&m;vufxufu vdp>0rD if;wd@k onf ty&d[med, w&m; (7)yg;udk t"duxm;I
usiohf ;kH um rif;ESihf jynfol tusK;d pD;yGm;udk &SmcJ. h ? r[my&deAd mŠ eokwYf jrwfpmG bk&m;u xkd
w&m; (7)yg;udk az: jyawmf rlonfum; ......
1) pnf;a0;wkid yf ifjcif;
2) tnDt!Gwaf qmif&u G jf cif;
3) Oya'twdik ;f usio hf ;kH jcif;
4) vl}uD;wd@k . tqH;k trY wnfjcif;
5) trsK;d orD;rsm;tm; rESyd pf ufjcif;
6) ,Zfewfyal Zmfjcif;
7) &[Eœmwd@k tm; apmifah &Smufjcif;
ty&d[med,onf “rqkwrf ,kwf rysupf ;D Edik jf cif;” [k t"dym` ,f&.? Ak'b < mom jrefrmrif;
tqufqufw@kd onf Trif;usiw hf &m;udk OD;xdyxf m;cJ=h uonf?
OD;bd;k v_id u
f acwfEiS ahf vsmn f aD tmif xdw k &m; (7) yg;wd@k Y wyg; tygt0ifjzpfaom
“,ZfewfylaZmfjcif;” udk y,fzsufvdk.? OD;bdk;v_difu “EdkifiHrSm aumif;&maumif;a=umif;
enf;Oya'opf jyKvkyrf nf&v dS sS if ty&d[med,w&m; ysuv f rd rhf nf xifrw
S f ajymqdak e=uonf?
Tpum;udk tvsO;f rrSwt f yf” [kq. kd ?
ol@oabmt& “a[mif;aomfvnf; y,foifrh S y,frnf/ opfaomfvnf; vdu k o f ifrh S
vdu
k rf nf” udk awG@&onf? ty&d[med, w&m; (7)yg;Y (6) yg;udk qufvuf usio hf ;kH um
81
Luminary MagazineVolume 4,No.10
,Zfyal Zmfjcif;udo k mvSsif acwfEiS hf rqDavsmaf wmhI y,f&efqjkd cif;jzpf.?
xkdodk@ ylaZmf&mwGif ¶dk;om;pGm &Gmapmifhewf/ tdrfapmifhewfrsm;udk qDrD;cJbG,f
ylaZmfjcif;udk rqdkvdk/ vludk paw;Ivnf;aumif; wd&p>mefrsm;udk owfIvnf;aumif;
,Zfyal Zmfjcif;udk qdv k o
kd nf?
Tta&;Y yk*HacwfwGif taemf&xmrif;onfvnf;aumif;/ awmifilacwfwGif
bk&ifah emifonf vnf;aumif; Ttavhtxqd;k udk ydwyf if zdEydS cf +hJ yD; jzpfavonf?
odk@aomf acwftqufqufwdk@Y ta[mif;orm; (conservatives) ESifh
topform; (radicals) wd@k onf Edik if aH &;avmuY twdu k t f cH tajctwif jyKp+rJjzpf&m
wOD;udw k OD; qDvkd taygu&f mS I uef@uu G pf +rJ jzpfonf?
OD;bd;k v_id u
f ty&d[med, 7 yg;Y wyg;y,f&efajymonfuykd if “tm;vH;k ysuu f ek +f yD”
ponfjzifh a0zef=uonf? ok@d aomf xdt k ,l0g'udk OD;bd;k v_id u
f bk&m;a[m ygVad wmf tud;k tum;
rsm; tvHt k avmuf wifjyum y,fco hJ nf?
EdkifiHa&;ESifhywfoufaom OD;bdk;v_dif. t&yf&yf oHk;oyfcsufwdk@rSm yltdkufaom
ya'o&mZf&moDwiG f avajyavat;av; wdu k cf wfouJo h @kd pdwcf sr;f omp&m jzpf.?

bk & m;vnf ; tvk y f v k y f & onf


avmuY vl w d k @ onf trd a rG ; onf h t wk d i f ; jzpf I 0D & d , jzif h rok w f r oif
r&Si;f rvif;xm;vSsif ajconf; vufonf;/ qHyif/ tarG;wd@k onf &SnI f vlEiS rhf wl/ arsmufuo hJ @kd
jzpfvrd rhf nf?
avmuY vlw@kd pm;aomuf&efuv kd nf; vH@k v 0D&,
d xkwI f rvkyaf qmifvsS if v,f,m
rjzpfxeG ;f pm;aomuf&ef qefpyg; r&Sjd zpfvrd rhf nf? 0wfqif&efuv kd nf; vH@k v xkwI f r&ufvyk v f sS if
t0wf ykq;kd 0wfqif&efr&S/d tcsn;f tES;D jzpfvrd rhf nf? aexdik &f ef +rKd Œ&Gmtdraf usmif;udrk aS omfvnf;
raqmufvyk v f sS if vGiw
f ;D acgirf mS xD;wnf;ae&vdrrhf nf?
{uefb&k m;jzpfrnfh bk&m;avmif; od'w < ˆ rif;om;aomfvnf; vH@k v xkwI f 'ku&U p&d,
usijhf cif; urRÏmef; pD;jzef;jcif;rsm;udjk yKrS bk&m;jzpfEikd o
f nf?

wud k , f a umif ; ES i f h t rsm;aumif ;


avmuudk aumif;atmifjyK&mY wa,muf/ ESpfa,muf jyKvkyfI raumif;/
trsm;ESifhjyKrS aumif;onf? avmukwW&mta&;Y r*fzdkvf&atmif jyKvkyfvSsifvnf;

82
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wa,mufwnf; jyKvkyrf aS umif;onf?
w&m;qdo k nfrmS aq;uJo h @kd jzpf./ &ifbwfemaq;onf &ifbwfemudk aysmufapEdik . f ?
tzsm;udk raysmufapEdik /f tzsm;aq;onf tzsm;udk aysmufapEdik . f ? &ifbwfemudk raysmuf
apEdkif?xkd@twl w&m;onfvnf; avmuaumif;a=umif;usifhvSsif ypPKy`efY aumif;onf?
avmukw&W mY raumif;? avmukw&W m aumif;a=umif;w&m;udk usiv hf sS if avmuY raumif;/
edAmŠ ef r*fzvkd uf m;&.? avmuaumif;usK;d tusiEhf iS hf avmukw&W m aumif;usK;d tusiw hf @kd onf
rkcs qef@usib f ufjzpfonf?
Tum; vuf&dS qd&k , S v f pfavmu wnfaqmufaecsed w f iG f jrefrmjynfwiG f vufawG@
}uKH }uKud af e&aom jy\emrsm;udk OD;bd;k v_id u f ud,
k w
f ikd f &ifqikd cf &hJ ouJo h @kd &.
dS ? jrefrm tpd;k &u
,cktcsed t f wGif ig;arG;jrLa&; =uufbJ arG;jrLa&; ponfw@kd ukd wdik ;f jynf. pD;yGm;a&; zlvrkH t _ wGuf
tm;ay;vsu&f &dS m Ak'b < mom0ifw@kd twGuf em;0ifrcsKyd gacs? od@k aomf Tum; avmuDa&;
jzpfaoma=umifh OD;bd;k v_id u f ohJ @kd om oH;k oyfoifah yonf?

xkdufwefatmif ray;vSsif xdkufwefatmif rvkyf


r_;rwfv}l uD; ESpo f if;wd@k wdik ;f a&;jynfr_ vkyaf qmifrnfh !SEd id_ ;f onfu h mv owif;pm
q&mwd@k vnf; !SEd id_ ;f &mod@k 0ifI em;axmifap+yD;vSsif ajymqdo k rSs pum;pk udk owif;pm¶du k I f
ae@pOfEikd if u
H kd xkwaf 0 aprnf? Edik if o H m;wd@k u rª;rwfw@kd pnf;a0; wdik yf if=u&mwGif }udKufonf
r=udKufonf wd@k ukd rdrw d @kd u,kd wf ikd f xkwaf 0aom Edik if oH m;wd@k yHEk ydS of nfh owif;pmrS jyefvnf
a0zef&rnf?
oDaygrif;acwfY tkycf sKyfa&;ydik ;f rS ukeo f nf v,fvyk w f @kd . tusKd ;pD;yGm; ro,fy;kd Edik f
ojzifh vlaygi;f rsm;pGmwd@k onf atmufjynf atmuf&mG a&=unf&m jrufE&k mod@k a&$@ajymif;
oGm;=uonf? jrefrmbk&if e,fajrudpk eG @f cmG um t*Fvyd f vufatmufo@kd a&mufomG ;=uav
onf? OD;bd;k v_id u f xdt k ajctaeudk rESpo f ufI atmufygtwdik ;f oH;k oyfc. hJ ?
“avmuY tvkyu f pd rP sm; aqmif&uG &f mwGif tpd;k &yif jzpfapumrl xdu k w f efatmif
ay;I rcdik ;f vSsif rnfonfh t&mudrk sS ae&musatmif jyKvkyrf nfo h rl &S?d tu,fI tpd;k &.
*k%t f m%mESihf ESyd pf ufI cdik ;f vSsif vSejf yefEikd uf vSejf yefvrd rhf nf? rvSejf yefEikd v f sS if xGuaf jy;
wdr;f a&Smifvrd rhf nf”
tpktpyfvkyfief; aumif;.
pD;yGm;a&;Y tpktpyf (0g) ukr% ` rD sm; xlaxmif ul;oef;a&mif;0,fa&;udk OD;bd;k v_id u
f
oabmus.? “ukr% ` D zG@J pnf; aqmif&uG o
f jzifh od;k aqmif; Oa&myom;rsm;omru ukvm;/

83
Luminary MagazineVolume 4,No.10
w¶kwf vlrsK;d wk@d onfvnf; ,cktcg pnf;pdrOf pPmrsm;pGm wd;k wufonfukd rsujf rifu,
kd af wG@yif
jzpfonf” [kq. kd ?
cspfcifatmif vkyfwwf&m.
“ukeo f nf v,fvyk w f @dk . pdwEf v S ;kH onf tjcm;Edik if u
H r_;rwft&m&Sw
d @kd ukd tm;ud;k jcif;
r&Sad pyJ ud, k Ehf ikd if u
H r_;rwfw@kd uo kd m cspcf ifprkH ufatmif jrefrmtpd;k &u olw@kd . pdwEf v S ;kH udk
ausmu h iG ;f ESihf csno f uJo
h @kd jyKvkyw f wf&m.”

aiGudk ol@ae&mESifhol oHk;pGJyg


“aumif;a&mif; aumif;0,fEiS hf v,f,m vkyaf qmifa&;twGuf oH;k oifah om aiGukd
tvk&d &dS m tjcm; wyg;od@k ay;urf;vª'ge;f jcif; rvkyo f if/h rif;rª;rwf &Jruf vufeufuikd w f @dk onf
wdik ;f jynf apmifx h ed ;f &ef tcGeb
f ¾mrSvc&&So d rl sm;jzpfI ul;oef;a&mif;0,f vkyaf qmifEikd f
atmif {uef apmifah &Smufoifo h nf?
“xdo
k @kd rapmifah &SmufbJ tvd&k &dS m v_'ge;f ay;urf;oH;k pm;ygu cd;k jcif; (25) yg;wd@k wiG f
(1) vdrv f nf vSnphf m;I,laom ukÉm0[m&
(2) ESyd pf ufI ,laom yo,Sm0[m&wd@k rS vGwu f if;&ef ta=umif;r&Sd
“ukeo f nf v,fvyk w f @kd ul;oef;a&mif;0,f tm;&Sad tmif tydwt f yifr&Sd zGiI
hf ay;jcif;
apmifroifo h rSs apmifr=unf¶h j_ cif; t&if;tES;D r&So d rl sm;udk twd;k r&Sd &if;ES;D aiG ay;urf; r˜pjcif;
onf orŠygo rnf.?”
*gxm&GwfI a¶$rdk;aiGrdk; r&Gm
tvkyrf vkybf J *gxm rEœ&m;rsm;udk tm;ud;k wwforl sm;udv k nf; “TrEœeu f kd &Gwv
f sS if
a&$r;kd aiGr;kd &Gmonf/ tumv zvrEœejf zifh a&udrk ef;I opfyifukd yufvsS if tcsed rf [kwb f J
toD;oD;onf? yx0D Z,rEœmefudk &GwfvSsif &eftaygif; atmifonf? y'uQ rnfaom
*gxma=umifh ayg&o d m'rif;onf avuJo h @kd vsijf refonf? zkwo f iG ;f aom rEœeu f &kd I usm;aoudk
zkwof iG ;f &m usm;xI udu k of nf? a&S;tcgu rEœew f efc;kd &Syd rkH sm; usr;f *efw@kd Y qdo k nf? ,cktcg
rlum; Tod@k prG ;f aom rEœew f @kd ukd rawG@rjrifz;l =uav” [k qdck . hJ ?

jynfyodk@ aiGrxGufapESifh
oDaygrif;vufxuf eef;wGi;f tajctaeudk a,mtwGi;f 0ef OD;bd;k v_id f rESpo f ufacs/
eef;wGi;f Y Edik if H jcm;om;rsm; rjywf0ifxu
G f oGm;vmae=uonf? npOfyif Edik if jH cm; zm&pD uyG/J
jyyGrJ sm; cif;usi;f vsuf qkawmfaiGrsm; rjywfay;aeonf?
84
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“rdrd Edik if rH S aiGrsm; Edik if jH cm;od@k rxGuaf patmif ud,
k Ehf ikd if uH aiGjzifh ud,
k Ehf ikd if H }u;D us,f
pnfyifatmif vkyaf qmifrS Edik if aH wmf tiftm; awmifah yrnf? &Sib f &k ifukd owday;oifo h nf”
[k OD;bd;k v_id x
f if.?
ol&Jaumif;u erf;csifp&m
xkd@tjyif e,fcsJŒrsm; tEœ&m,feD;uyfpGm&SdaecsdefwGif tppt&m&m owdESifh
aeoifo h nf? txl;ojzifh tr_xrf; t&mxrf;rsm;onf 0h0H phH m;pm; &JprG ;f owWEd iS hf jynfph &kH rnf?
0wfpm;qif,ifyHkrsm; a,mufsm; yDo&rnf? olwyg; ¶dkaocef@nm;aom toGif&Sd&rnf?
oDaygrif;vufxufY xdo k @kd r[kwaf cs/ wae@oY +AJwu kd af wmfo@kd a&muf&&dS mwGif OD;bd;k v_id uf
“,cif awmf=uD;bk&m; (rif;wke;f rif;) vufxufu vufo;kH awmf}uD;rsm;udk =unfv h ukd &f vSsif
a,mufsm;yDyD cGet f m;AvESihf olw@kd ukd jrifaomf tvGef a=umuf&ŒHG cef@nm;zG,jf zpfonf? ,ck
a&$vufxufuav; (oDaygrif;) rSm vufo;kH awmfuav;rsm;udk =unfv h u kd v
f sS if a&$usicf wf
acgi;f aygi;f ESihf xdik rf odr;f tuFs ED iS /hf wd@k ywfEiS /hf yef;aygi;f em;aÉmif;udk yefvsuf ae=uonfukd
jrif&awmh zuf+yD; erf;csipf &mom aumif;awmhonf” [kq. kd ?

bk&ifoHk;aiG odef; 40
oDaygrif; eef;wuf+y;D (4) ESpt
f =um 1244 cktwGuf Edik if aH wmf bwf*suf b¾mawmf
aiG pm&if;um; atmufygtwdik ;f jzpf.?
0ifaiG .....9˜598˜182 usyf 2 rl;
xGuaf iG .....5˜474˜556 usyf (tr_xrf;vc)
useaf iG.....4˜123˜626 usyf 2 rl; (bk&ifo;kH )
xku
d seaf iGukd bk&ifrif;jrwf ud,
k af wmfwikd f ydik q
f ikd o
f nf[k ,lqp+rjJ zpf.? rif;/ rdz&k m;/
om;awmf/ orD;awmf/ txde;f awmf/ tysKad wmfrsm;od@k cs;D jrêiahf iGrsm;yg0if.? xdrk S ydvk sS o
H nfw@kd ukd
ausmif;/ bk&m;/ pmay ydÉuwf &[ef; oHCmawmfw@kd ukd v_'ge;f jyKpkawmfro l nf?

em;or*Fvm 21 odef;
rif;wke;f rif;vufxuf orD;awmf oH;k yg; (pkb&k m;}u;D / pkb&k m;vwf/ pkb&k m;axG;) wd@k ukd
em;or*Fvm jyK&mwGif wOD;vSsif aiG 7 ode;f pD b¾mawmfrS xkwaf y;cJo h nf? pkb&k m;vwfu
rdz&k m;jzpfvmaom tcg yGx J u J vljyufukd aiG 1˜000 qkcsonf? Tod@k aom toH;k p&dwu f kd
r_;}uD;rwf}uD;rsm;u oabm rusacs?
yk*OH ;D wif. xkwaf z:csuw
f iG f “rnfonfh tcgrsS pm&if;ygonft h wdik ;f b¾mwdu k Yf
vufusefr&Sd? vmrnfhESpftwGuf wiful;I awmif;cH&jcif; acs;iSm;&jcif; pm&if;rsm;vnf;
85
Luminary MagazineVolume 4,No.10
oD;jcm;&Sad o;onf” [kq.
kd ?
ESmacgif;&Snfrsm; vmvdrfhrnf
“ukeo f nf v,fvyk w f @dk . pdwEf v S ;kH onf tjcm;Edik if u
H rª;rwft&m&Sw d @kd ukd tm;ud;k
jcif; r&Sad pyJ ud, k Ehf ikd if u
H r_;rwfw@kd uo kd m cspcf ifprkH ufatmif jrefrmtpd;k &u olw@kd . pdwEf v S ;kH udk
ausmu h iG ;f ESihf csno f uJo h @kd jyKvkywf wf&m.”
0ef}uD;rsm; tpnf;ta0;Y OD;bd;k v_id u f yif “om;awmf orD;awmfw@kd uv kd nf; 0efp/k
r_;pk/ r_xrf; &mxrf; rsm;uJo h @kd vcESihf xm;&ef Oya'jyKoifah =umif;/ ydv k sS aH iGukd b%fwu kd zf iG I
hf
&efyakH iGtjzpfjzifh aqmifxm;oifah =umif;/ od@k ro S mvSsif ta&;}uHKu oH;k &efaiGtqifoifh &Srd nf?
xkad iGw@kd jzifh e,fpyfqikd &f m wyfrsm; cdik cf &hH ef vufeufrsm; vkyu f ikd If ppfonfrsm; pkaqmif;
oif=um;xm;oifah =umif;/ vufeuftiftm; jynfph rkH S &efow l @kd }uH0rHh nf r[kwI f wdik ;f jynf
pnfum;wdk;wufrnf/ Todk@r[kwfvSsif ESmacgif;&Snf odk;aqmif;vlrsKd;jcm;wdk@u jrefrm
trsK;d orD;wd@k ukd erf;¶_yjf cif; jyKrnfjzpfa=umif;/ Tt}uH tpnftwdik ;f jyKjyifajymif;vJygu
ig;ESpt f wGi;f jrefrmEdik if u H kd a&S;uydik o f nft h wdik ;f jzpfatmif }uHaqmifEikd rf nf” [k &Si;f vif;
wifjyonf?
Tod@k b¾ma&; ajymif;vJ&ef OD;bd;k v_id u f wifjya=umif;udk oDaygrif;ESihf rdz&k m;wd@k
=um;od&mwGif .....“cufuek +f y/D igw@kd yikd w f ahJ iGukd igw@kd oabmtwdik ;f roH;k &/ oH;k vdv k sS if a&$jynf
0ef}u;D OD;bd;k v_id x f H trde@f cH +y;D rS oH;k pG&J awmhrnf? onftwkid ;f rSev f sS if igw@kd ukd &Sib f &k iftjzpfu
cswmyJ” [k trsuaf wmf &Sad vonf?
bdk;v_difay;rS pm;&rSmvm;
,ck rsuaf rSmufacwfwiG f pderf [mobiftzG@J u oDaygrif; ygawmfrZl mwfukd wifjy&m
tawmfyif vl=udKufrsm;.? a&$jynf0ef=uD; OD;bd;k v_id u f tajccH pnf;rsO;f opf rl=urf;yg&adS om
&mZ"rRo*F[usr;f udk t&SiEf pS yf g;od@k wifqufcef;Y pkb&k m;vwfu &mZrmef&v S su“f o,f
ibd;k v_id u
f &m&mpp/ olu rke@f z;kd ay;rS igw@kd pm;&rSmwJv h m;” [k atmf[pf aiguif rf;+y;D OD;bd;k v_id f
tm; xdpk mtkyEf iS yhf if udik af yguu
f m um;vdycf somG ;avonf?
xd@k aemuf r=umrDyif t&SiEf pS yf g; ygawmfrcl ef;ESihf Zmwford ;f um;vdyu f kd aemufq;kH
csomG ;.? tjzpfreS f &wemyHo k rdik ;f tawG@t}uHKwk@d rmS Ttwdik ;f yif jzpfavonf?
“jref r mawG 'D r k d u a&pD t a=umif ; em;rvnf y gbl ; ” [k tpG J u yf a eol r sm;
twG u f rEœ a v;jzpf 'D r k d u a&pD v _ y f & S m ;r_ t a=umif ; tk d ; a0OD ; nd K jr (1914-1985)
owif;pmynm r[mody`H (csDum*kd) . ukef;abmif&SmykHawmf (1982) rS aumufEkwf
azmf j yonf ?
nd K jr
(www.mizzimaburmese.com rSu;l ,laz: jyygonf?)
86
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tcef;quf Edik if aH &;tawG;tac:

p-um0VmxJu
'dik ,
f mvufwpf
(21)
rd k ; ajropf
(u)
a&S@tcef;wGif armf. “yËdyuQ&J@
xl;jcm;r_”ukdazmfjycJhonf? armfonf vl@
tzG J @ tpnf ; / obm0 tcsif ; t&mES i f h
p=um0Vm twGi;f &Sd yËdyuQEiS hf wku d yf rJG sm;ukd
avh vmcJ h o nf h tawG ; tac:ynm&S i f /
odyyH` nm&Sijf zpfonf? ol. cGjJ crf;pdwjf zmr_rsm;onf us,0f ef;euf&id_ ;f vSonf? &_yaf xG;aom
tajctae tcsut f vufrsm;ukd &Si;f vif; atmif cGjJ crf;pdwjf zmjyEkid of v
l nf; jzpfonf? ol.
yËdyuQusr;f onf txl;ojzifh vl@tzG@J tpnf;twGi;f &Sd yËdyuQrsm;ukd &Si;f vif;pdwjf zmxm;csuf
rsm;yif j zpf o nf ? ,ae@Armjynf ppf t m%m&S i f p epf zsuf o d r f ; a&;/ 'D r k d u a&pD a &;/
vGwfvyfa&;twGuf awmfvSefwkdufyGJ0ifaeonfhumvwGif awmfvSefa&;tiftm;pkrsm;ESifh
awmfveS af om 'Dru dk a&pD tiftm;pkrsm;twGuf Armjynfv@l tzG@J tpnf;twGi;f &Sd yËdyuQwu dk yf JG
rsm;ukd xif[yfEkdif&ef/ atmifyGJtxd awmfvSefa&;ukd jr‡ifwif&ef armf. yËdyuQusrf;ukd
avhvmoifah yonf? wu,fu awmfveS af &;w&yftwGuo f mru vlrw _ ;dk wufa&; twGuf
tawG ; tjrif o pf wnf a qmuf v k d o l w k d @ twG u f armf . tawG ; tac:uk d avh v m
qef;ppfoifv h aS yonf?
Tokd@ avhvmqef;ppfjcif;tm;jzifh rdrdwkd@. tawG;tac:ukd jyefvnfqef;
ppf=unfEh idk rf mS jzpfonf? rnfuo hJ @dk aom tawG;tac:uom vl@tzG@J tpnf; ta[mif;ukd
zsufodrf;EkdifjyD;/ vl@tzGJ@tpnf;opfukd wnfaqmifEkdifrSm jzpfonfukd xifxif&Sm;&Sm;
odjrifvmrSmjzpfonf? xkd@jyif yËdyuQrsm;ukd rnfokd@rnfykH cGJjcrf;pdwfjzm &rnfqkdonfh
enf;emrsm;ukd odjrifvmrSmjzpfonf?
(c)
,cktcef;wGif armf.yËdyuQusr;f xJrS wpdww f ykid ;f jzpfonfh “ t"du yËdyuQEiS hf
yËdyuQ&@J t"duzuf”tcef;ukd qufvufazmfjyoGm;ygrnf? xkyd ËdyuQEiS hf ywfoufI armfu
Tok@d qo dk nf?
87
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“ yËdyuQ&J@ xl;jcm;r_ukdavhvm&mrSm jzpfpOfxJ&Sd t"duyËdyuQESifh t"du
r[kwfwJhyËdyuQ/ yËdyuQ&J@t"duzufESifh t"dur[kwfwJhzuf qkdwJh tajctaeESpf&yf ukd
ravhvm&if / qkv d wdk mu tJ'yD ËdyuQtajctaeESp&f yf&@J jcm;em;r_udk ravhvm&if/ usaemfw@dk [m
taumif t xnf r J h w J h avh v ma&;xJ ES p f j rKyf a evd r f h r ,f ? yËd y uQ & J @ tajcaeuk d
twdtusem;vnfeidk af wmhrmS r[kw/f 'ga=umifh yËdyuQuadk jz&Si;f zk@d rSef uefwehJ nf;ukv d nf;
&SmawG@Eidk rf mS r[kwb f ;l ? tJ'yD ËdyuQ tajctaeESp&f yf&@J jcm;em; r_ 'grrS [kwf xl;jcm;r_w@dk [m
yËdyuQjzpfaewJh tiftm;rsm;rnDr#rj_ zpfw,f? urBmay: rSm t=uiG ;f rJn h rD #pmG wk;d yGm;=u;D xGm;aewJh
t&m&,fv@dk r&Sb d ;l ? nDr#a&;oabmw&m; 'grrS [kwf csed cf iG n f D oabmw&m;ukd usaemfw@dk
rkcsqef@usi&f r,f? wcsed x f rJ mS yJ vufawG@&adS ewJh tJ'yD ËdyuQ tajctae/ wk;d yGm;=uD;xGm;r_
jzpfpOftwGi;f yËdyuQ&@J t"duESihf t"dur[kww f zhJ ufrsm; ajymif;vJjcif;wk@d [m t&mudpaP [mif;
ukd t&mudpP opfu tpm;xk;d wJt h iftm;ukd azmfjyaewmjzpfw,f? yËdyuQ&@J rnDr#whJ tajct
aetrsKd;rsKd;ukd avhvmokH;oyfjcif;/ t"duyËdyuQESifh t"dur[kwfwJhyËdyuQ/ yËdyuQ&J@
t"d u zuf E S i f h t"d u r[k w f w J h zuf r sm;ud k avh v mok H ; oyf j cif ; wk d @ [m awmf v S e f w J h
EkdifiHa&;ygwDw&yftzkd@ rdrd&J@EkdifiHa&;ESifhppfa&;t& aoe*FAsL[menf;y&d,m,f vrf;
nGecf surf sm;ukd rSerf eS u f efuef qk;H jzwfcsrw S &f mrSm usio hf ;Hk &rJh ta&;=uD;wJh enf;rsm; xJu
wckjzpfw,f? uGejf rLepftm;vk;H 'Dtcsuu f dk owdjyK&r,f? ”
armf. aumufcsuft& awmfvSefonhfekdifiHa&;ygwDw&yftzkd@ yËdyuQ tajc
taetrsK;d rsK;d ukd avhvmok;H oyfjcif;/ t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"du zufudk avhvmr_onf
rnfo@dk ta&;=uD;vSa=umif; azmfjyxm;onf?
“ &_yfaxG;wJh t&mudpP&J@jzpfxGef;wkd;wufr_jzpfpOfxJrSm yËdyuQtajrmuft rsm;
wnf&adS ew,f? tJ'yD ËdyuQrsm;xJrmS t"duyËdyuQwck rkcs&&dS r,f? tJ'D t"du yËdyuQwnf&dS
=uD;xGm;r_a=umifh wjcm;yËdyuQrsm;&J@ wnf&rdS E_ iS hf =uD;xGm;r_w@dk udk owf rSww f ,f? 'grrS [kwf
*,uf&u dk w
f ,f?
Oyrm t&if;&Si0f g' vl@tzG@J tpnf;xJrmS ypPn;f rJv h w l ef;pm;ESihf "e&Siv f l wef;pm;qkw d hJ
'DyËdyuQjzpfaewJh tiftm;pkEpS &f yf[m t"duyËdyuQjzpfw,f? wjcm; yËdyuQtiftm;pkrsm;/
Oyrm=uGi;f useaf ewJh ya'o&mZfvw l ef;pm;ESihf "e&Siv f w l ef; pm;wk@d &@J yËdyuQ/ v,form;
"e&Sifaygufprsm;ESifh "e&Sifvlwef;pm;wkd@&J@yËdyuQ/ ypPnf; rJhvlwef;pm;ESifh v,form;
"e&Siaf ygupf rsm;wk@d &@J yËdyuQ/ vGwv f yfwhJ "e&Siv f w l ef; pm;ESihf vuf0g;=u;D tkyf "e&Siv f wl ef;pm;
wk@d &@J yËdyuQ/ "e&Siv f wl ef;pm; 'Dru dk a&pD0g 'ESihf "e&Siv f w l ef;pm; zufqpf0g'wk@d &@J yËdyuQ/
t&if;&Si0f g'Ekid if rH sm;tcsi;f csi;f yËdyuQ/ e,fcs@J uv dk edk w
D @dk &@J yËdyuQEiS hf wjcm;yËdyuQrsm;tm;vk;H ukd
'Dt"duyËdyuQ tif tm;pku owfrw S w f ,f? *,uf&u dk w f ,f?
w&kyjf ynfvdk udv k edk w
D ykid ;f Ekid if rH sm;rSm t"duyËdyuQEiS hf t"dur[kww f hJ yËdyuQrsm;&J@
88
Luminary MagazineVolume 4,No.10
qufpyfr[ _ m tajctae&_yaf xG;w,f?
tJovkdekdifiHrsKd;ukd e,fcsJ@orm;u usK;ausmfppf qifEGJvmwJhtcg/ 'DEkdifiHxJrSm
opPmazmufrsm;uvGv J @dk vlwefpm;toD;oD;[m trsK;d om;a&;ppfqif EGjJ yD; e,fcs@J orm;ukd
qef@usifzkd@ ,m,Dtm;jzifh yl;aygif;Ekdif=uw,f? 'Dtcg e,fcsJ@0g 'ESifh tJ'DEkdifiHrsKd;wdk@&J@
t"duyËdyuQjzpfvmjyD/ tJ'ED idk if t H wGi;f &Sd vlwef;pm;toD;oD; &J@yËdyuQ (ya'o&mZfpepfEiS hf
jynfov l x l =k uD;wk@d &@J yËdyuQqw dk hJ t"duyËdyuQvnf; tygt0if) tm;vk;H [m ,m,Dtm;jzifh
'kw, d tqifEh iS hf vufatmufct H qifah e&m ok@d a&Sm=uoGm;w,f? w&kyjf ynfrmS jzpfymG ;wJh
1840ckEpS f bde;f ppfy/JG 1894ckEpS f w&kyf *syefppfy/JG 1900jynfEh pS f ,d[x dk rG pf pfyEJG iS hf vuf&w dS &ky/f
*syefppfyu JG mvrSm 'Dvt dk ajc taersK;d ay:ayguv f mw,f?”
“'gayrJh wjcm;tajctae wrsKd;rSmawmh yËdyuQ&J@tqifh ae&m[m
ajymif ; vJ o G m ;w,f ? e,f c sJ @ orm;u ppf E S i f h z d E S d y f w mr[k w f b J / Ek d i f i H a &;/ pD ; yG m ;a&;
,Ofaus;r_tp&Sw d hJ enf;enf;n‡io f mwJh o¾efrsm;ESifh zdEydS v
f mwJt h cg ukv d edk w
D ydik ;f Ekid if rH sm;&Sd
tkypf ;dk ol vlwef;pm;[m e,fcs@J orm;xH tnHch o H mG ; wwf=uw,f? olw@dk EpS Of ;D r[mrdwzf @JG um
jynfov l x l =k uD;ukd twlzEd ySd v f mwwf =uw,f? tJ't D cgrsK;d usawmh jynfov l xl =k uD;[m
jynfwGif;ppfqkdwJho¾efjzifh e,fcsJ@orm;ESifh ya'o&mZfvlwef;pm;wkd@&J@ r[mrdwftzGJ@ukd
qef@usifavh&Sd=uw,f? e,fcsJ@orm;uawmh ukdvkdeDwydkif;EkdifiHrsm;&Sd jynfolrsm;ukd
wkduf&kdufrvkyfbJ oG,f0kdufwJhenf;jzifh zdESdyfzkd@twGuf/ tJ'DEkdifiHrsm;&Sd azmufjyefolrsm;ukd
tul t nD a y;avh & S d w ,f ? 'ga=umif h r k d @ tJ ' D E k d i f i H t wG i f ; &S d yËd y uQ r S m txl ; wvnf
jyif;xefxif&mS ;vmawmhw,f? 1911ckEpS f awmfveS af &;ppfyJG 1924-27ckEpS f awmf vSeaf &;ppfyEJG iS hf
1927aemufykdif; q,fESpf=um ajr,mawmfvSefa&; ppf yGJjzpfyGm; wkef;u w&kyfjynfrSm
'DtajctaersK;d ay:ayguv f mcJw h ,f?”
“jynf w G i f ; awmf v S e f a &;ppf [ m e,f c sJ @ orm;ES i f h ol @ aemuf v k d u f a cG ; jzpf w J h
jynfwGif;azmufjyefa&;orm;wkd@&J@ wnfwHhr_ukd t&if;tjrpfuae jcdrf;ajcmufEkdifwJh txd
wkd;wuf=uD;xGm;vmwJhtcg/ e,fcsJ@orm;[m tkyfpkd;r_ qufvufwnfjrJap zkd@twGuf
txuf a zmf j yyg enf ; r[k w f w J h wjcm;enf ; ud k usif h o k H ; avh & S d w ,f ? awmf
vSeaf &;wyfaygi;f pk&@J twGi;f ykid ;f ukd aoG;cGw J mjzpfjzpf/ ppfwyfrsm; wku d &f u dk yf @dk um jynfwiG ;f azmuf
jyefa&;*k% d ;f ukd ulnw D mjzpfjzpf jyKvky=f uw,f? tJ't D cgrmS Ekid if jH cm; e,fcs@J orm;ESihf jynfwiG ;f
azmufjyefa&;*k% d ;f wk@d [m wzufpeG ;f rSmvk;H vk;H twdtvif;
&yfae=uw,f? jynfolvlxk=uD;uawmh wjcm;wzufpGef;rSm &yfae=uw,f? 'DvkdESifh
t"duyËdyuQ wckjzpfvmjyD; wjcm;yËdyuQrsm;&J@ =uD;xGm;r_ukd owfrSwfw,f? 'grSr[kwf
*,uf&u dk f w,f? atmufwb dk m awmfveS af &;jyD;wJah emuf t&if;&Si;f 0g' Ekid if t H oD;oD;u
&k&Sm;azmufjyefa&;*kd%f;ukd tultnDay;cJhwm[m vufeufukdif 0ifa&mufpGufzufwJh
89
Luminary MagazineVolume 4,No.10
om"ujzpfw,f? 1927ckESpfu csefau&SdwfopPm azmufoGm; wm[m awmfvSefa&;wyf
aygi;f pkudk aoG;cJw G hJ om"ujzpfw,f?
'gayrJh b,fvkdbJjzpfjzpf jzpfpOf&J@ jzpfxGef;wkd;wufr_tqifhtoD;oD;rSm a&S@
aqmiftcef;u yg0ifcw hJ hJ t"duyËdyuQwckom&Sw d mukd oHo,jzpfp&m vk;H 0r&Sb d ;l ?
'gukd=unfhjcif;tm;jzifh b,fjzpfpOfrSmrqkd wu,fvkd@ yËdyuQrsm;pGm&Sdae&if
tJ ' D y Ëd y uQ r sm;teuf a&S @ aqmif w J h t qk H ; tjzwf a y;wJ h tcef ; uyg0if w J h t"d u
yËdyuQwckom&S&d r,f/ wjcm;yËdyuQrsm;uawmh 'kw, d ESihf vufatmufct H qifah e &mrSm
&Sd&r,fqkdwmukd odjrifEkdifw,f? 'ga=umifh jzpfpOfukdbJ avhvmavhvm wu,fvkd@
yËdyuQukdawG@atmif tpGrf;ukef=uKd;pm;&SmazG&r,f? 'Dt"duyËdyuQukd qkwfukdifrd&if
jy\emtm;vk;H ukd vG,v f ,
G Ef iS hf ajz&Si;f Ekid vf rd rhf ,f? 'g[m t&if;&Sif 0g'vl@tzG@J tpnf;ukd
ruf h c f a vh v mjyD ; usaemf w k d @ uk d oif j ywJ h e nf ; jzpf w ,f ? vD e if E S i f h pwmvif w k d @ u
e,fcs@J 0g'ESit hf &if;&Si0f g' taxGaxGusyw f nf;r_u4dk if;/ qkAd , D ufjynf axmifpk pD;yGm;a&;uk4d if;/
avhvmok;H oyf&mrSmvnf; usaemfw@dk udk 'Denf;oifjycJ=h u w,f?
taxmiftaomif;aom ynm&Srd sm;ESihf vufawG@vyk u f idk af eolrsm;[m 'Denf;ukd
em;rvnfwma=umifh vuG,af e@ nOfo h ef;acgirf ;dk arSmifusv@dk vrf;p&Smr& ovkd jy\em&J@
tcsut f csmukd &SmrawG@/ yËdyuQajz&Si;f wJeh nf;ukv d nf; &Smr&bJ jzpfae=uw,f?”
(*)
armfu t"duyËdyuQESifh yËdyuQ&J@t"duzufukd qkdcJhjyD;onfhtwkdif; w&kyf
jynfe,fcsJ@ppfESifh jynfwGif;ppfukd4if;/ &k&Sm;pD;yGm;a&;/ EkdifiHa&;ukd4if; OyrmaqmifjyD;
&S i f ; vif ; pd w f j zmcJ h o nf ? Armjynf v l @ tzG J @ tpnf ; ork d i f ; wG i f e,f c sJ @ qef @ usif a &;
trsKd;om;vGwfajrmufa&;wGif4if;/ zufqpf*syefawmfvSefa&;wGif4if;/ 'Drkdua&pDESifh
jynfwiG ;f jird cf sr;f a&; v_y&f mS ;r_wiG 4f if;/ ppftm%m&Sipf epfzsuo f rd ;f a&; &ke;f uefvy_ f &Sm;r_wiG 4f if;
t"duyËdyuQonf tb,fenf;/ (yËdyuQ&@J t"duzufonf tb,f enf;)/ 'kw, d vufatmufcH
jy\emonf tb,fenf; pojzifh cGjJ crf;pdwjf zm =unfh Ekid &f ayvdrrhf nf?
,ckarmf. yËdyuQusr;f xJrS t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"duzufEiS hf ywfoufI
cGjJ crf;r_xrJ S t"duusrnfh tcsut f vufwcsK@d udk qGx J wk &f if; Taqmif; yg;ukd ed*;Hk csKyfygrnf?
(1) yËdyuQtrsKd;trsKd;xJrSm t"duyËdyuQbJjzpfjzpf/ omrnyËdyuQbJ jzpfjzpf/
b,fyËdyuQrqkd yËdyuQjzpfaewJh zufESpfzufukd wef;wlxm;Ekdifyghrvm;? rxm; Ekdifbl;?
b,fyËdyuQxrJ mS rqkd yËdyuQjzpfaewJzh ufrsm;[m =uD;xGm;r_jcif;rnDnmbl;?
(2) yËdyuQjzpfaewJh zufEpS zf ufteuf wzuf[m t"dujzpfjy;D usew f w hJ zufuawmh
omrnzufjzpf&rSm aocsmw,f? t"duzufqw dk m yËdyuQxrJ mS a&S@ aqmiftcef;u yg0ifwhJ
zufudk qkv d w dk ,f? t&mudp&P @J vuQ%mukd owfrw S wf hJ t"d ut&m[m yËdyuQtwGi;f rSm
90
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pDrcH ef@cw JG ahJ e&ma&mufaewJh t"duzufjzpfw,f?
(3) yËdyuQ&J@ t"duzufESifh t"dur[kwfwJhzufwkd@[m tjyeftvSefajymif;
vJae=uw,f? tJovkd ajymif;vJaewJt h avsmuf t&mudp&P @J vuQ%m[mvnf; vku d yf g
ajymif;vJaew,f? 'Dvadk jymif;vJwmukd t&mudpjP zpfxeG ;f wk;d wufrt _ wGi;f &Sd wku d yf jJG zpfaewJh
yËdyuQzufEpS zf uf tiftm;wk;d av#mw h t hJ wkid ;f twmt& tqk;H t jzwfay;wm jzpfw,f?
(4) “ta[mif;ukd topfESifhtpm;xkd;jcif;” qkdwJhpum;ukdusaemfwkd@ r=uc%
ajymavh&w dS ,f? ta[mif;ukd topfEiS t hf pm;xk;d jcif;qkw d m urBmavm u&Sd b,fawmhrS
vGefqefvkd@r&wJh a,bl,sw&m;jzpfw,f? b,ft&mudpPrqkd 4if;&J@twGif; ykdif;rSm
topfEiS t hf a[mif;qkw d hJ zufEpS zf uf&@J yËdyuQ&w dS mcsn;f bJ? tJ'yËdyuQ[m auG@aumuf&y_ f
axG;wJh wku d yf wJG oD=uD;ukd jzpfay:apw,f? wku d yf rJG sm;qifjyD;wJt
h qk;H rSm opfviG w f zhJ uf[m
ao;i,f&mu =uD;rm;vmjyD; pDrHcef@cGJwJht&m jzpfvmw,f? a[mif;EGrf;wJhzufuawmh
=uD;rm;&mu ao;i,f oGm;jyD; wjznf;jznf; ysuo f Ok ;f uG,f aysmufomG ;w,f?
urBmay:rSm tpOfojzifh 'Dtwkdif;yJ ta[mif;ae&mukd topfu0if,ljcif;/
ta[mif;ukd topfEiS t hf pm;xk;d jcif;/ ta[mif;+zKjd y;D topfaqmufjcif;/ 'grrS [kwf ta[mif;xJ
rSm topfay:xGuv f mjcif;rsm; jzpfae=uwmcsn;f bJ?
(5) awmfvSefa&;wkdufyGJrSm wcgwav cufcJwJhtajctae[m acsmarm wJh
tajctaexufykdrsm;w,f? tJ'DvkdtcgrsKd;rSm cufcJr_[m yËdyuQ&J@t"duzufjzpf jyD;/
acsmarmr_[m omrnzufjzpfw,f? 'gayrJh awmfveS af &;orm;rsm;&J@ =uK;d pm; tm;xkwrf a_ =umifh
tcuftcJrsm;ukd wpwp ausmfeif;EkdifjyD; acsmarmwJh tajctaeopf jzpfay:vmatmif
zefw;D Ekid v f @dk cufcw J hJ tajctaeu acsmarmwJh tajctaeukd ae&mz,fay;vku d &f awmhw,f?
1927ckEpS f u w&kyjf ynfawmfveS af &; &_;H edrjhf yD;aemuf tajctaeESihf w&kyw f yfeaD wmf c&D;&Snf
csw D ufpOfu tajctae rsm;[m 'Dtwkid ;f yJjzpfw,f?
(6) ynm&yfrsm;udk avhvmwJhtcg rod&mrS od&modk@qkdwJh yËdyuQ[m vnf;
'Dtwkid ;f bJ? rufch 0f g'ukd usaemfw@dk avhvmcgprS rufch 0f g'ESiyhf wfoufv@dk rodjcif;/ 'grrS [kwf
enf;enf;odjcif;qkdwJh tajctaeESifh rufhcf0g'qkdif&m todynm wkd@[m tjyeftvSef
yËdyuQjzpfaew,f? 'gayrJh =uKd;pm;avhvmjcif;jzifh rod&mrS od&modk@ ajymif;vmEkdifw,f?
enf;enf;od&mrS rsm;rsm;od&mok@d ajymif;vmEkid w f ,f? rufch 0f g'ukd rsuu f ef;ozG,u f sio hf ;Hk &mrS
ydik Ef idk pf mG usio hf ;Hk Ekid w
f t hJ jzpfo@dk ajymif;vm Ekid w f ,f?
(7) wcsK@d yËdyuQrsm;[m 'Dvrdk [kwb f ;l vk@d ,lqw,f? Oyrm ukex f w
k pf rG ;f tm;pkEiS hf
ukev f yk q f ufqrH w _ @dk yËdyuQrmS ukev f yk pf rG ;f tm;pk[m t"dujzpfw,f? oabmw&m;ESiv hf ufawG@
wk@d &@J yËdyuQrmS vufawG@[mt"dujzpfw,f? pD;yGm;a&; tkwjf rpfEiS hf txuftaqmufttkH
wk@d &@J yËdyuQrmS pD;yGm;a&;tkwjf rpf[m t"du jzpfw,f? 4if;wk@d [m tjyeftvSef ae&majymif;
91
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vJwm r&Sdbl;vkd@,lqw,f? 'Dvkd,lqwm[m puf,E W,m;&kyf0g' ,lqcsufjzpfw,f?
tEkyËdavmr&ky0f g' ,lqcsurf [kwb f ;l ? ukev f yk pf rG ;f tm;pk - vufawG@ - pD;yg;G a&;tkwjf rpf
wk@d [m a,bl ,stm;jzifh t"duESit hf qk;H tjzwfay;wJh tcef;rSyg0if=uwm trSeb f ?J 'gutdk od
trSwrf jyK&if &ky0f g'orm; r[kwb f ;l ? 'gayrJh ukev f yk qf ufqrH _ - oabmw&m; - txuf
taqmufttkq H w dk hJ zufrsm;[m wpkw H &mtajctaerSm jyefjyD;t"duESihf tqk;H tjzwfay;wJh
tcef;rSyg0if=ujyefw,f? 'guv dk nf; todtrSwjf yK&rSm jzpfw,f?
,if;tcsurf sm;onf armf. “t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"duzuf” tcef;xJrS
ta&;=uD;onft h csurf sm;ukd xkwaf zmfjyvku d jf cif;jzpfonf?
qufvufazmfjyygrnf?
rd k a jropf
atmufwkdbm 25 / 2010

olwkd t
h jrif / olwkd ph um;
“jrefrmEdik if rH mS vdk +idr;f csr;f wJh 'Drf u
kd a&pD v_y&f mS ;r_awGukd ESyd f
uGycf aH e&r,fq&kd if 'Dru kd a&pD wdik ;f jynfawGu qdwq f w
d f aevd@k
rjzpfygbl;// +idrf;csrf;wJh qENjyolawGudk ypfcwf ESdrfeif; wm
Ed k i f i H a &;tusOf ; om;awG u d k q,f p k E S p f e J h c sD axmif o G i f ;
tusOf;csxm;wmawGudk vufcHvdk@ r&ygbl;// avmuaZm
wdkuf+yD;awmh t&m&may:rSm oHo,}uD;wJh usifh0wfrJhwJh
tpdk;&u vlxk w&yfvHk;&J hqENawGudk xdrf;csKyfxm;wmrsdK;/
a&G;aumufyJG udk Edik x
hf ufp;D eif; wzufowf xyfvyk w f mrsKd ;awGukd vufcv H @kd r&ygb;l ”
bm&wftb
kd m;rm;

“usru vlwdkif;udk ajymcsifwmu 'DEdkifiHrSm vl@tcGifhta&;


qdwk m&Sw d ,f? vGwv f yfrq_ w kd m&Sw
d hJ tcgusawmh 'Dvrkd sKd ; b,forl S
*&krpdu k bf eJ @J taysmo f abm a[;vm; 0g;vm;vkyw f hJ t&mwckukd
uk, d t
hf aeeJ@ t"dym` ,f&w dS hJ t&m/ yd+k yD;awmh vlawGukd ulnv D @kd &wJh
t&mwckvrdk sKd ; ajymif;csi&f if ajymif;vd@k &w,f/ ud, k rhf mS ajymif;ydik cf iG hf
&Sw
d ,f qdw k mrsKd ;udk usr jycsiw f m”
a0ESi;f yGio
hf ek f
92
Luminary MagazineVolume 4,No.10
bmomjyef tcef;quf
Tpmtkyfonf pma&;q&mr karen
connelly . rl&if;pmtkyw f tkyjf zpf+yD;
pmzwfolrsm; tm; tvGeftrif;
zwfapcsifaom qENa=umifh }uKd;pm;
wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm;
zwfapjcif;jzifh jref rmEkdifiHtwGif;
tkyfcsKyfrif;rlaeaom ppftpkd;&. vuf
xufwGif jrefrmEkdifiHom;wkd@ rnfa&G@
rnfr#xdvl@tcGifh ta&; qkH;&_H;ae+yD;
jrefrmEkdifiHwGif;&Sd tusOf;axmif rsm;twGif;
rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf
rnfuJhokd qif;&J'kuQcH&I
ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd
uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf?
tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?
tvif ; td r f r **~~ Z if ;
bmomjyef q d k o l Roland Hardy (c)armif a rmif v wf
tdraf jrSmifavSmiftrd f
tcef; ( 36 )
axmifrSL; ukdvlacsm&J@ ESdyfpufr_a=umifh ar;&kd;jyKwfjyD;uwnf;u pum;odyf
rajymEkid cf whJ mukd pOf;pm;rdw,f? tqk;d qk;H u ol@u, dk o f al wmif pum;rajymrdwm =umjyD?
emusifaeaomcE<mukd,fa=umifhvnf; 'kuQtrsKd;rsKd;ukd ykckH;ay:wifxm;& ovkd
pdwxf rJ mS vnf; toHawG=um;ae&ovkd cHpm;rdw,f? yifu h ul dk oGm;owd&rd w,f? yihu f v l nf;
tjyifxu G v f nfaew,f xifw,f? 'gayrJh ol[m tjrJwrf; jyefvm wwfygw,f? awZ
pOf;pm;rdw,f? abmvfyif ypfvu dk w
f ek ;f u yifu
h al jcaxmufawG ukrd sm; xdomG ;cJo h vm;?
ESmacgi;f xJrmS pGaJ ewJh ao;eH@udk n‡pxf w
k yf pfvu dk w f ,f? rsuv f ;Hk wpkv
H ;Hk [m tckxufxd
zl;a,mifaewke;f bJ? &ifbwfEiS 'hf ;l ukd xdxm;&if; tvGeaf o;oG,o f mG ;wJh ajcovk;H &k;d awGudk
0rf;enf;pGm ik@H =unfv h udk rf w
d ,f? aemufxyfawG@&wmu ajcacsmif; awGusK;d jyD; a,mifaewm
raysmuf E k d i f b l ; ? awZpd w f x J r S m axmif r S L ; wa,muf a,muf 'grS r [k w f & if 0g'g
wa,mufa,mufu awZvSJaewkef;ajcaxmufawGay: ukd ppfzdeyfESifh wufckefvkduf
ovm;qkw d mbJ? ajcacsmif; 5acsmif;avmuf usK;d atmif qk&d ift=udrrf sm;pGm ajcacsmif;ay:
93
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wufcek rf S usK;d rSmr[kwv f m;?
b,fbufajcacsmif; 2acsmif;/ nmbufajcacsmif; 3acsmif;usKd;cJhw,f? 'gayrJh
ajcacsmif;awG[m tjrefqkH; jyefaumif;vmr,fxifwmbJ? pum;ajymwkdif; yg;apmifu
emvmw,f? pum;rajym&&ifvnf; pdwx f rJ mS emusiw f ,f? rSerf &Sad yrJh a&tk;d xJua&ukd
=unfv h u dk &f if rsuEf mS ukd a&;a&;avmufawmhjrifygw,f? yg;b,f bufjcrf;[m &_@H aew,f?
yg;wckbJ remusib f u J seaf ew,f? q&m0efajymjycsut f & ar;&k;d wav#mufta=umawG[m
awmfawmfxcd u dk of mG ;cJw h ,f?
b,fbufjcrf;uem;[m wae@udk ig;}udraf vmuf toHt&rf;us,jf yD; em;ukt d al p
wwfw,f? awZpdwx f rJ mS aemufr=umrSrD mS 'Db,fbufem;[m yif; oGm;rSmvm;qkw d mbJ
awG;aerdw,f? wcgwavawmh em;uykrH eS =f um;ae& wwfygw,f?
wcgwav =um;&ovm; r=um;&ovm; rcGjJ cm;wwfawmhyg? bmawG ukd bma=umifh
pdwyf al eovnf;qkw d mukd em;rvnfEidk cf yhJ g? a,mifaewJh b,fbuf rsuv f ;Hk ukad wmh wae@udk
ig;cgavmuf a&ESiahf q;a=umygw,f?
tcef;xJrSm wa,mufwnf;ae&wmukd cHpm;csufwckESifh E_dif;,SOf=unfhrd w,f?
wkdufyGJwckrSm tEkdifodrf;ykdufxm;jyD;aemuf xGufcGmoGm;wJhae&mukd a&muf oGm;wJh
vl w a,muf v k d cH p m;rd w ,f ? bmrS r &S d w J h a vmu=uD ; tv,f r S m wa,muf wnf ;
a,mifvnfvnf jzpfaew,f? axmifrSL;ukdcspfEkdif ajymjycsuft&awmh a':atmifqef;
pk=unfqu D dk pmawGpjk y;D a&;=uwJh taqmif 3u Ekid if aH &;orm; awGtm;vk;H acG;avSmiftrd x f u J dk
a&muf u k e f = ujyD ? b,f o l @ uk d r S w&m;rpG J b l ; ? 'g[m ta&;r=uD a yrJ h axmif x J r S m
pnf;urf;azmufrq _ jdk yD; axmifoufwrf;ukd 7ESpu f ae 10ESpaf vmuf xyfw;dk ypfvu dk w f ,f?
awZ ukpd ed , f u Hk dk ,k=H unftm;uk;d rdwm trSm;=uD;rSm;oGm;jyDqw dk m odvmw,f?
ol @ vk d b J taqmif 3u Ek d i f i H a &;orm;awG v nf ; uk d p d e f , k H p um;uk d ,k H =unf r d v k d @
tm;vk H ; 'k u Q a &muf u s&jyD ? 'gayrJ h vl & ,f v k d @ jzpf v mawmh wa,muf a,muf u k d
,k=H unfr=d urSmbJ? vl@b0ukd pdwyf surf w d ,f?
qGmrd&@J oHacsmif;acguo f =H um;&jyD? b,fEpS cf suv f nf; vku d jf yD;ra&wGuf awmhb;l ?
wjznf;jznf; touf=u;D vmr,fqw dk mawmh ,k=H unfjy;D om;bJ? rsuEf mS ukd vufacsmif;awGEiS hf
tkyv f u dk w f ,f? rw&m; ydeu f saejyDqw dk mukd acsmifaewJh ar;&k;d awGu oufaojyaew,f?
vufacsmif;awGu eHaewmESihf qyfjymESiahf q;vku d f w,f? pdwn f pfp&mawG r&Sad pcsiaf wmhyg?
eHapmfaewJh pGyu f s,u f cdk |wv f u dk jf yD; oif; jzL;zsmqDudk vSr;f vku d &f if; apmifyg;av;ukd cif;vku d f
w,f? jrwfpmG bk&m;ukd tm&kjH yK xm;vku d wf ,f? axmife&H =H uD;ukad usmjf yD; =unhv f u dk wf ,f?
aemufjyD; oHwidk af wG=um; uae aumif;uif=uD;ukd armh=unf&h if; OD;ok;H =udrcf svu dk w f ,f?
&kad otm;uk;d pGm OD;csaew,f? OD;acgi;f [m =urf;jyifuu dk yfxm;w,f? tm;uk;d w=uD;
94
Luminary MagazineVolume 4,No.10
qkawmif;aew,f? aemufjy;D awmh 'l;axmufxm;&if; &ifbwfay: vufEpS zf uf,u S w
f ifxm;jy;D
wdww f w d af v; bk&m;pmukd ygËb d momESihf &Gwv f u
dk f w,f?
aemufwcg OD;ok;H =udrcf svu kd wf ,f? touf&z_ @dk =uKd;pm;aew,f? 'gayrJh pdwx f rJ mS
taESmuft,Suf wckc&k adS ew,fqw dk m cHpm;&w,f? pdwx f rJ mS FREE EL SALVADOR[m
axmifeH&H=uD;&J@ wzufrSm &yfaewm awG@&w,f? 'gayrJh cE<mukd,f[m axmifeH&H=uD;
xJrmS aysmufu, G af ew,f? &kww f &uf owdjyef0ifvm w,f? aumifav;[m awZtwGuf
xrif;vmyk@d jyD; ajcvSr;f ukd wvSr;f csi;f wk;d vku d f &if; 0ifciG ahf wmif;wJrh suEf mS ESi?fh awZ u
a&S@ukdvSrf;vmzkd@ vufjyvkdufw,f? aumif av;ukd=unfh&wm wrsKd;=uD;jzpfaew,f?
aumifav;rsuEf mS [m rae@uxuf 'Dae@[m wrsK;d =uD;jzpfaew,f? aumifav;rsuEf mS [m
uav;qefaew,f?
FREE EL SALVADOR av;[m awZpm;zk@d xrif;yef;uefudk awZtcef;xJudk
wGe;f xnfv h udk w f ,f? aumifav;[m awZukpd um;ajymzk@d &u S af e w,f? 'gayrJh =uKd;pm;jyD;
pm;ygv@dk ajymvku d wf ,f? awZuvnf; “aus;Zl;bJ nDav;” vk@d jyefajymEkid w f ,f? pdwx f rJ mS
awmh t"dyg` ,rf sm;pGmESiahf yg?h nDav;qkw d hJ axmifxu J uav;i,f/ tusO;f om; r[kww f hJ
axmifxJu uav;i,fwa,mufjzpfw,f? awZ &ifxJrSm pOf;pm;vkd@&wm[m ol@&J@nD
atmifrif;wa,mufbJ jzpfw,f? taea0;wJh e,fpyfrSm ppftpkd;&ukd wefjyefwkdufckdufzkd@
=uKd;pm;jyifqifaewJh nDav;atmifrif;?
aumifav;[m awZukd=unfh&if; “cifAsm;awmfawmfydefoGm;w,faemf” vkd@
ajymvku d wf ,f?
FREE EL SALVADOR aumifav;[m awZukd “pm;jyD;om; yef; uefay;yg?
usaemfjyefo,foGm;r,f”vkd@ ajymvkdufw,f? aumifav;ukd rae@nu pm;jyD;om;
yef;uefay;vkduf&if; 'Dae@vmay;wJh xrif;ukd=unfhvkdufawmh xrif;ukd a&enf;enf;ESifh
jyKwfxm;jyD; =uufOyg xnfx h m;wmawG@&w,f?
aus;Zl;wifvu dk w
f mqkjd yD; acgi;f ukad rmhjyD; pum;ajymrvk@d vyk af ewke;f aumifav;u
jyefxu G o f mG ;jyD?
xrif;yef;uefudk teD;em;,ljy;D pm;awmhr,f=uv H udk w f ,f? tjzLa&mif =uufOav;ukd
iHjym&nfESifhjyKwfxm;wmbJ? vufacsmif;ydefyefawGESifh =uufOjyKwf udk ukdifvkduf&if;
tawG;wckxJ ar#moGm;w,f? =uufOjyKwfav;[m rke@f [if;cg;xJrmS ESpx f m;w,f? 42vrf;u
rke@f [if;cg;qkid q f D a&mufomG ;w,f? reuf 8em&Drxk;d cif ta&mufomG ;rS pm;cGi&hf rSm? tJ'rD mS
jrdejf rdepf m;=uw,f? rke@f [if;cg;qkid af b;u vuf zuf&nfqidk [ f mvnf; Al;Ek@d qED iS ahf zsmx
f m;wm/
odyt f &om&Sw d ,f?
reufapmapm cspf&wJhoZifESifh 'l;csif;xdatmifxkdif&if; rkef@[if;cg;pm;=u wm
95
Luminary MagazineVolume 4,No.10
owd&ao;w,f? vufzuf&nfaomuf=ujy;D a&aEG;=urf;ESihf tcsed x f idk jf zKe;f ae& wm vGr;f rdw,f?
'gEiS b
hf J reufausmif;wuf tjrJaemufus=uw,f?
pdwfjyefvnfvmw,f? qefjyKwfxJu =uufOjyKwfukd av;jcrf;cGJvkdufw,f?
apmifuv dk nfyif;txd jcKHxm;vku d w f ,f? awZ 1988ta&;tcif;a=umifh tzrf;cH &uwnf;u
yxrt=udrf =uufOjyKwfudk jrifawG@&wm? yg;pyfxrJ mS qefjyKwfudk jznf;jznf;csi;f 0g;vku d &f if;
rsKdcsvdkufw,f? tdrfukdvGrf;w,f? vufzuf&nfqkdifukd owd&w,f? atmifrif;ESifh
reufapmapm=uD; rkef@[if;cg;twlwl pm;cJhbl;w,f? [kd; i,fi,fwkef;u azazESifhtwl
reuf t apm=uD ; a&$ w d * k H b k & m;uk d oG m ;zl ; cJ h w ,f ? atmif r if ; [m tJ ' D t csd e f w k e f ; u
odyif ,fao;w,f?
a&$wd*kHbk&m;=uD;&J@ajc&if;rSm azaz[m pHy,fyef;/ opfcGyef;awGukd 0,fw,f?
awZukdatmufrSmcsxm;&if; yef;onfawGESifh &,f&,farmarm pum; ajymae=uw,f?
awZyg;wzufudk zGzv G rd q
f &JG if; usev f ufwzufu pHy,fyef;uk;H awGudk azazhuadk y;vku d w f hJ
yef;onfr=u;D ukd awZowd&ao;w,f?
avScg;xpfawGukd azazESifhtwlwuf&if; vrf;w0ufavmufrSm tar$;wkdif /
za,mif;wkid f 0if0,f=uw,f? 'Dwcgvnf; azaz[m aps;onfEiS phf um;awGajym=u w,f?
awZukd ayG@cs&D if; bk&m;&ifjyifawmftES@H av#mufomG ;=uw,f? apwDav;awG trsm;=uD;bJ?
reuftapm=u;D jzpfv@dk bke;f =u;D awG&@J bk&m;pm&Gwzf wfoaH wG twkid ;f om; =um;&w,f? azazESihf
awZbk & m;uk d y ef ; awG uyf = uw,f ? azazbk & m; pmqk d a ewmuk d azazab;em;uk d
uyfaevku d w f ,f? awZ[m azazESit hf ckvdk vrf;av#mufae&wmukd oabmodyu f sw,f?
bk&m;=u;D ay:uae jyefqif;vm&if awZodyo f abmuswhJ rke@f [if;cg;qkid u f dk oGm;=ur,fqw dk m
odxm;w,f? azaz ESiahf wZ rke@f [if;cg;wyGpJ D pm;=uw,f? azazu awZyef;uefxu J dk =uufO
wvkH; xJhay;&if; rif;'gukdpm;/ =uufOpm;wm vlukdtm;&Sdapw,f? oefrmvmapw,f?
jrefjrefvnf; xGm;=uKdi;f =uD;rm;vmr,fv@dk ajymw,f?
tckvnf; =uufOjyKwfpm;aejyD?
rk;d awG&mG csjyD; oHpOfEiS t hf wl rk;d awG&mG usvmw,f? aumif;uifay:u rk;d pufawGudk
wHjrufpnf;ESifhvSJcsvkdufovkd trsm;=uD;&Gmcsw,f? oef@&Sif;vwfqwfwJh avat;[m
tusOf;cef;av;xJ 0ifvmw,f? =uufOtESpfukd pm;vkdufw,f? ayguf u&tawG;awmh
a&mufvmw,f? b,f[mu t&ifjzpfwmvnf;/ =uufuvm;/ 'grrS [kwf =uufOuvm;?
b,f [ mu t&if j zpf w mvnf ; ? awZwu,f o d & if tH h =ooG m ;rS m u FREE EL
SALVADORaumifav;ay;vku d w f hJ =uufOjyKwf[m aumifav;&J@rek @f [if;cg;yGx J uJ jzpfw,f?
qGmrd&@J ig;em&DoaH csmif;acguo f =H um;&wmESihf awZ[m ig;ajcmufudk tusO;f cef;oH'idk f
96
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tjyifzuf t0wfpoef@oef@ay: wifxm;vkdufw,f? ig;ajcmuf&J@ ab;ywfywfvnfrSm
ajryJqm;avSmx f w k af wGEiS hf 0ef;&Hxm;w,f?
aumifav;a&mufvmwmESihf tH=h op&mpm;p&mawGudk rsupf rd cGmEkid b f J jzpfaewmukd
awZjrif v k d u f & w,f ? tH h = o0rf ; ompG m ES i f h awZud k p k d u f = unf h v k d u f w ,f ? awZ[m
“reufu=uufOjyKwfay;wm aus;Zl;bJ?” t&Su=f uD;wJh rsuEf mS ESihf awZ ukd =unfv h u dk &f if;
“pm;vk@d aumif;vm;?” vk@d ar;vku d wf ,f? awZu “at;odyf aumif;w,f? ig=uufOrpm;&wm
awmfawmf=umoGm;jyD? =uufOpm;&if;ESihf azaz ukad wmif jyefowd&vmrdao;w,f?”
azazqkw d phJ um; ta&mufrmS aumifav;acgi;f wcsuaf rmhvmw,f? yg; pyfuvnf;
ryGiw hf yGihf jzpfomG ;w,f? awZaumifav;ukd pku d =f unfah e&if;ESihf acgi;f xJrmS ar;cGe;f =u;D =u;D wck
a&muf v mw,f ? 'D u av;[m bmjzpf v k d @ axmif x J vmae aewmvJ ? awZ
oufjyif;csvu dk w f ,f? aumifav;[m awZukd pku d =f unfh aewke;f bJ? olvnf; vkcd siw f t hJ &m
&Sw
d ,f? wu,fvcdk siw f mjzpfw,f? tJ'g[m awZqDu *&k%m/ t=uifemarwWmw&m;bJ?
[kwfw,faumifav;[mvnf; uav;av;bJ r[kwfygvm;? awZoHwkdiftjyifzufrSm
cif;usif;jyoxm;wJh pm;p&mawGukd vufn‡d;xkd;vkduf&if; “tJ'gawG[m rif;twGuf
vufaqmifawGb?J tm;vk;H rif;,lomG ;?”
“wu,fvm;?” aumifav; r,kHw,kHESifh tHh=o0rf;omaewJhrsufESm[m ay:
vGiaf ew,f?
awZu “wu,fayg?h rif;twGuf r[kwb f J b,fo@l twGujf zpfrmS vnf;? igq h u
D dk
vmawG @ wmqk d v k d @ rif ; bJ & S d w mbJ ? rif ; twG u f b J a ygh ? ” aumif a v; yg;uk d
vufn;d‡ ESiu hf w
k v f u dk wf ,f?
“tjref v k y f 0g'gwa,muf a ,muf v mvk d @ jrif o G m ;&if jy\emt=uD ; =uD ;
jzpfomG ;Ekid w f ,f?” aumifav;vnf; tjrefaqmifah =umifh xkid cf svu dk &f if; t0wfEiS hf xkwx f m;wJh
ig;ajcmufEiS ahf jryJqm;avSmaf wGudk vG,t f w
d xf u J dk tjrefxnfv h u dk f w,f? aumifav;[m
pdwx f u J ae awZudk tjrJwrf; aus;Zl;wifaew,f? tukv d @dk qkjd yD; wk;d wk;d av;ac:vku d w f ,f?
wcsufwef@oGm;w,f? jyD;awmhrS “aus;Zl;trsm;=uD; wifygw,fcifAsm”vkd@
ajymvku d w f ,f? awZacgi;f wcsun f w
d jf yvku
d w f ,f? oabmayguf vufcw H mukd aumifav;
odvu dk w f ,f? wu,fq&dk if aumifav;[m awZemrnfudk ac:zk@d oyd f &Suaf ew,f? bmbJjzpfjzpf
tukv d @dk ac:vku d u f wnf;u enf;enf;qufqaH &;aumif; vmwmtrSeb f ?J
aemuf w ygwf a vmuf t =umrS m aumif a v;[m awZtwG u f ig;ajcmuf
,lvmw,f? awZ[m ig;ajcmufukd ao;ao;r#ifr#ifav;jzpfoGm;atmif vkyfvkdufjyD;
qHjyKwf&nfxJ ESpfxm;vkdufw,f? 'gESifhbJ qefjywf[m t&omawmfawmf&SdoGm; w,f?
97
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“axmifeH&H=uD;ukdausmfjyD; =unhfvkdufw,f?
aemufjyD; oHwkdifawG=um; uae aumif;uif=uD;ukd armh=unfh&if;
OD;okH;=udrfcsvkdufw,f”
aemufae@rmS awZaxmif0ifpm&vmw,f? awZ[m aumifav;twGuf ol@axmif0ifpmxJu
vufzufokwf/ ta=umfpkH/ ajryJqm;avSmf/ ig;ajcmufjym; po jzifhwkd@ukd aumifav;ukd
tjrJvufaqmifay;w,f? aumifav;vnf; awZpm;zkd@t wGuf iSufaysmoD;rSJ@wvkH;
vufaqmifay;w,f?
awZvnf ; aumif a v;ud k ig;ajcmuf E S i f h o eyf c g;aoG ; xm;wJ h t wk H ; wwk H ;
ay;vku d w f ,f? wae@rmS aumifav;awZtcef;a&S@rmS xkid af e&if; vufuadk wZt cef;xJudk
oHwidk =f um;xJuxnfv h u dk &f if; vufz0g;ukzd iG jhf yvkud w f ,f? npfywfaewJh aumifav;vufxrJ mS
tpd r f ; a&mif a usmuf w k H ; wwk H ; awG @ &w,f ? ausmuf p d r f ; vk d r sKd ; ta&mif x G u f a ewJ h
ausmufw;Hk jzpfw,f?
“wef;pD; OD;usm;=u;D [m ausmufprd ;f ESiv hf yk xf m;wJh bk&m;ukv d nfyif;rSm qGJ xm;w,f?
0g'gawG odr;f roGm;atmif axmif0g'gawGudk vm'fay;xm;w,f? axmif xJrmS a&$=uKd;awG/
ausmufoHywWjrm;awG 0wfcGifhr&Sdbl;? OD;usm;=uD; ajymjycsuft&qkd&if bk&m;ykHukd
ausmufpdrf;ESifhxkjyD; vnfyif;rSmtjrJ0wfxm; wJhtwGuf ol@rSmb,f awmhrS tE W&,f
r&Sb
d ;l vk@d ajymwmbJ? aemufjyD; usnq f v H nf; jyD;w,fv@dk OD;usm;=uD; uajymw,f? &ifbwfrmS
usnq f t H &mawmif useaf o;w,f qkjd yD; OD;usm;=uD;jywm =unfb h ;l w,f?”
awZuajymvkdufw,f? “rif;ajymovkd tE W&,fuif;wJhtaqmifqkd&if rif;bJ
odr;f xm;ayg/h bmvk@d vmjywmvnf;” awZa&m aumifav;ESpaf ,mufpvk;H tawG;rsm;pGmESihf
=urf;jyifudk t"dyg` ,rf phJ u dk =f unfah evkud w f ,f?
wu,fvkd@ taqmifqkd&ifvnf; aumifav;odrf;xm;wm raumif;bl; vm;?
ausmufpdrf;taqmifav;[m vufz0g;xJrSm&Sdaewkef;bJ? aumifav;[m abmvfyifukd
odr;f xm;ay;w,f? awZvkcd si&f iftcsed rf a&G; jyefay;r,f? awZtE &W ,fr&sad tmif aumifav;
odr;f xm;ay;wm ykad umif;ygw,f? aumifav; xGuo f mG ;awmh awZu c%aeOD; rif;ukd
ay;p&m&Sw d ,fqjdk yD; aumifav;=uKduw f hJ vufzufow k f ta=umfp/Hk ajryJavSmpf ojzifw h @dk udk
t0wfEiS x hf yk jf yD; ay;vku
d w f ,f?
aemufq;Hk awmh aumifav;u awZabmvfyif odr;f ay;w,f?
awZu aumifav;&J@taqmifudk odr;f ay;w,f?
bmomjyefol - armifarmifvwf
qufvufazmfjyoGm;ygrnf?
98
Luminary MagazineVolume 4,No.10
Edik if aH &; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf

'Da&jrifoh pf jrefrmhq&kd , S vf pf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS


xkwfa0cG i f h j yK+yD ; aemuf yd w f y if wm;jrpf j cif ; cH & aom q&mjroef ; wif h .
'D a &jrif h o pf (armf p D w k e f ; ES i f h w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt
f m;/ tvif;tdrrf *~Zif;
&Jabmfrsm; taejzifh vufawG b h 0 w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk
jroef;wif h pmzwfow l kd h avhvm od&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpf azmfjyvku d yf gonf//
(pma&;ol. rdom;pkEiS hf qufo, G af &; cufcoJ jzifh today;jcif; r&So
d nfukd
cGiv hf w $ af y;yg&ef awmif;yeftyfygon)f

1937 ck azazmf0g&v D wGi/f nD!w G af &;wyfaygi;f pkz@JG a&;twGu/f ulrifwef ESihf


uGefjrLepfwdk@ aqG;aEG;=uonf? uGefjrLepfwdk@bufu csLtifvdkif;acgif;aqmifonf?
nD!w G af &;wyfaygi;f pk. tajccHtjzpf uGejf rLepfw@kd u awmif;qdck suf (5) csuEf iS hf c|i;f csuf
(4) ckwifjyonf?
awmif;qdck suf (5) csuf
(1) jynfwiG ;f ppfukd &yfq&J rnf? (2) vGwv f yfpmG a[majymcGi/hf pka0;cGi/hf
toif;tyif; zG@J ciG w hf @kd ukd tmrcH&rnf? (3) *syefcck aH &; jynfo@l uGeu f &uf}uD; w&yf
usi;f y&rnf? (4) *syefcck aH &;twGuf jyifqifrr_ sm;udk t+y;D owf&rnf? (5) vlx. k aexdik rf b_ 0
tajctae wd;k wufatmif vky&f rnf?
c|i;f csuf (4) csuf
(1) &Sepf ;D -uefp-k eif&mS ; a'oY/ uGejf rLepftpd;k &. emrnfukd txl;a'o tpd;k &[k
trnfajymif;ay;rnf? (2) wyfeaD wmf. trnfuakd jymif;ay;rnf? (ulrif weftpd;k &.
uGyu f rJ a_ tmufY trSwf (18) wyfrawmftpk./ trSwf (8) ppf a=umif; wyfrawmf[k
ajymif;ay;rnf?) (3) vufeufuikd af wmfveS af &;vrf;pOfukd &yf qdik ;f xm;rnf? (4) ajr&Sirf sm;.
ajrrsm;udk xyfro H rd ;f ,ljcif; rjyKyJxm;rnf?
od@k &mwGif cseaf u&Sw d u f Ttcsurf sm;udk rauseyf?
(1) wyfeaD wmfEiS hf a'oeDrsm;udk ulrifwefppfwyfEiS hf ulrifweftpd;k &. vufo@kd
vH;k 0 yl;aygi;f ay;&rnf? (2) vlwef;pm;wdu k yf u
JG kd pGe@f vw
$ &f rnf? (3) qGef ,ufqif. pefrif;0g'/
w&kwx f ;kH pH "avhrsm;ESihf udu k n f jD cif;r&So
d !f/h uGejf rLepf o abmw&m;rsm;/ 0g'jzef@rt _ m;vH;k udk
&yfp&J rnf?
Tod@k jzifh pufwifbmv txd/ ESpzf ufaqG;aEG;=uonf? armfpudw k iG f &Sd o!f/h
0rfrif;u cseaf u&Sw d . f awmif;qdck surf sm;udk vufc&H ef wdu k wf eG ;f onf? ,if tef; A[kad umfrwD
tpnf;ta0;wGiv f nf;/ use;f ud@k axmifu xdt k csurf sm;udk vuf cH&ef awmif;qdo k nf?
xdo k @kd aqG;aEG;aepOf/ 1937 ck Zlvikd v f (7) &ufae@Y/ yDuif;taemufzuf &Sd
vlu;kd acsmifww H m; (rmudyk v kd kd wHwm;[kvnf; ac:onf?) udk *syef 0ifwu kd o
f nf? TwGif
99
Luminary MagazineVolume 4,No.10
csef a u&S d w f o nf / nD ! G w f a &;wyf a ygif ; pk rzG J @ &ef / tcsd e f q G J a eI r&awmh ? w
&kwfuGefjrLepfygwDxJwGifvnf;/ nD!Gwfa&;wyfaygif;pk zGJ@a&;ESifh ywfoufo!fh/ t,l
tqwdu k yf o JG nf/ ydI k jyif;xefvmonf? armfu 1927 ckEpS w f ek ;f u/ cseaf u&Sw d .f owfjzwf
!Si;f qJjcif; cHc&hJ onfw@kd u/kd rarh=u&ef/ “t!Hch aH &;orm;” rsm;udk owd ay;onf?
wyfeDawmfwyfom;rsm;ESifh ygwDau'grsm;twGuf ppfoifwef;pmtkyftjzpf
avhvm&efa&;o!f/h “w&kwjf ynf awmfveS af &;ppfyJG aoe*FAsK[m jy\emrsm;” qdk o!fh
pmwrf;wGif armfu nD!Gwfa&; wyfaygif;pkzGJ@a&;ESifh ywfoufI/ tav;t euf
wifjyxm;onf? w&kwjf ynfawmfveS af &; ppfyo JG nf/ tqifh (2) qifu h kd jzwfoef; cJ+h yD?
yxrtqifrh mS 1924-27 ckEpS u f mv jzpfI/ 'kw, d tqifrh mS 1927-37 ck umvjzpfonf?
,ck wwd,tqifo h @kd 0ifvm+yD? xdt k qifrh mS *syefcck aH &; trsKd ; om; awmfveS af &;ppfyJG
tqifh jzpfonf[k armfu qko d nf?
“tqifo h ;kH ckpvH;k rSm awmfveS af &;ppfyu JG kd w&kwyf pPn;f rJh vlwef;pm;eJ@ ol&@J ygwjD zpfwhJ
uGefjrLepfygwD&J@ acgif;aqmifr_atmufrSm wdkuf&r,f?---'DppfyGJ[m w &kwfjynf&J@
vGwfajrmufa&;&J@ tvHudkom xlrSmru/ EdkifiHwum awmfvSefa&; vuQ %mudkvJ
aqmifw,f? 'DtqifhrSm u|efawmfwdk@[m w&kwfawmfvSefa&;udk tqHk; owftxd/
acgi;f aqmif+yD;/ ta&S@yikd ;f eJ@ wurBmvH;k rSm &Sw d /hJ awmfveS af &;tay:rSm/ av;eufwhJ
t&Sed t f 0gukd jzpfay:apvdrrhf ,f” [k armfu ajymcJo h nf/ (4if;pmwrf;? vufa&G;pOfusr;f
twGJ 1)
1937 ck Zlvikd v f (23) &ufae@/ *syefu w&kwjf ynf ajrmufyikd ;f udk usK;
ausmo f rd ;f yduk +f yD;/ ESpyf wft=umwGif armfu ta&;w}uD; rde@f ceG ;f wck ajymonf? 4if; .
acgi;f pOfrmS “*syefx;kd ppfudk ckcaH &;ESihf ywfoufo!fh vrf;!$eef nf;emESihf tvm; tvmrsm;”
[lI jzpfonf? tcsKyfrmS *syefqef@usiaf &;twGuf vkyif ef;pOfjzpfonf?
(1) wjynfv;kH &Sd vufeufuikd w f yfrsm;udk v_@H aqmfjcif;? (2) jynfow l &yf vH;k tm;
v_@H aqmfjcif;? (3) Edik if aH &;taqmufttHu k kd jyK jyifjcif;? (4) *syefcck aH &; twGujf zpfaom/
Edik if jH cm;a&; ay:vpDukd usio hf ;kH jcif;? (5) jynfo@l aexdik rf b _ 0aumif;rGeaf &;twGuf vkyif ef;pOf
ausnmjcif;/ vufawG@vyk jf cif;? (6) Edik if aH wmf umuG,af &;twGuf ynmay;jcif;? (7)
*syefckcHa&;twGufjzpfaom b¾ma&;ESifh pD;yGm;a&; ay:vpDudk usifhoHk;jcif;? (8)
w&kwfjynfolw&yfvHk; tpdk;&ESifh vufeufudkif wyfom;tm;vHk; pnf;vHk;nD!Gwf+yD;/
trsKd ;om;nD!w G af &;wnf;[laom/ wHwikd ;f }u;D wnfaqmufjcif;/ ponfw@kd jzpfonf?
=o*kwv f (15) &ufae@wiG /f yDuif;ESihf wD,efqif+rdK@rsm;/ *syefvufo@kd us onf?
[kad yhEiS hf csm[me,frsm;udv k nf;/ *syefu odr;f vdu k +f y;D aemuf &Se[ f +J rKd @ukd p wduk af e+y?D TwGif
100
Luminary MagazineVolume 4,No.10
cseaf u&Sw d o f nf/ pdwrf ygw h ygh jzih/f *syefukd ppfausnm&awmhonf? xdt k csed xf d nD!w G af &;
wyfaygi;f pkz@JG pnf;a&;udprP mS aqG;aEG;I rjywfao;? cseaf u &Sw d u
f wyfeaD wmfukd vH;k 0
xde;f csKyfa&;twGuf awmif;aeonf?
eefuif;wGif &So d !f/h cseaf u&Sw d . f ppfaumifpD tpnf;ta0;od@k csLtif vdik ;f u
aygvpfAsK&dk ud, k pf m;vS,t f jzpf/ csLaw;ESihf ydeaf wh[KdG ifu awmfveS af &;ppf aumifp. D
ud,k pf m;vS,rf sm;tjzpf wufaeonf? =o*kwv f (22) &ufae@wiG /f t awmftwef
oabmwlnrD _ &vm+yD[q k =kd uonf? csLaw;ESihf ydeaf wh[KdG ifw@kd u *syef udk wdu k &f mwGi/f
cseaf u&Sw d u f kd ppfaoemywdcsKyftjzpf wdww f qdwf vufccH =hJ uonf ( Tta=umif;udk
,Ofaus;r_ awmfveS af &;twGi;f wGi/f wyfev D il ,frsm;u azmfxw k f vmcJ=h uonf?) cseaf u&Sw d u f
csLaw;ESifh ydefawh[GdKif wdk@udk/ trSwf (18) wyfrawmf tpk wyfr_;}uD;rsm;tjzpf
cef@tyfvu kd o f nf? cseaf u&Sw d u f wyfeaD wmfukd trnf ajymif;vdu k af om/ trSwf (8)
ppfa=umif; wyfrawmfu/kd &HyakH iGrsm;ESihf vufeufrsm; xkwaf y;onf? xdw k yfrawmf.
wyfom;OD;a&udv k nf;/ (45000) om owfrw S x
f m; onf? od@k &mwGif cseaf u&Sw d u f ajrmufyikd ;f
&Sepf ;D jynfe,fukd oD;jcm;ud, k yf ikd f tkyf csKyfa&; a'otjzpf/ todtrSwf rjyKao;? ulrifwef
tpd;k &atmufwiG f 0if&rnf? wyfuv kd nf; ulrifwefwyfEiS hf aygi;f &rnf[k awmif;aeqJ
jzpfonf? csLaw;ESihf ydef awh[KdG ifukd wyfr;_ }uD;rsm;tjzpf cef@xm;jcif;rSm uGejf rLepfygwED iS hf
wyfeaD wmfukd cGJ xkw&f ef jzpfonf? csLaw;ESihf ydeaf wh[KdG ifukd =um;xm;&efjzpfonf[k
tuJcwform; rsm;u ,lq=uonf?
armfu 1937 ck =o*kwv f vdck |e;f wGif usi;f yo!f/h aygvpfAsK&dk tpnf; ta0;wGif
ol. (10) csuv f yk if ef;pOfukd wifjyonf? use;f ud@k axmifu tjyif;txef uef@uu G af omfvnf;/
armf. wifjycsuu f kd aygvpfAsK&u kd twnfjyKvu kd of nf? nD !Gwaf &;wyfaygi;f pkEiS fh ywfoufI/
ygwDwGif;u vrf;pOfESpf&yf. wdkufyGJonf/ armf. vdkc|ef; tpnf;ta0; rdef@cGef;wGif
txif;om;ay:aeonf? a'oeDrsm;udk cseaf u&Sw d f . vufo@kd 0uGurf tyfEikd [ f k armfu
xyfraH usnmonf?
wzufY cseaf u&Sw d o f nf *syefwyfr;_ rsm;ESihf a'oqdik &f m ppfajy+idr;f csr;f a&;
oabmwlncD surf sm; csKyfq&kd ef }udK;pm;aeqJjzpfonf? uGejf rLepfygwED iS hf wyfeD awmfukd
acsre_ ;f &eftwGu/f wzufu *syefEiS hf ajy+idr;f a&;udk aphpyfvsu&f o dS nf? T tcsed rf sKd ;wGif
cseaf u&Sw d u f kd rnfo@kd ,HEk ikd rf nfenf;? xdrk #ru cseaf u&Sw d o
f nf/ wyf eDawmf wyfr;_ }u;D rsm;udk
&mxl;}uD;rsm;/ tpdk;&tzGJ@ 0ef}uD;&mxl;rsm;ay;I/ armf. awmif;qdkcsuf (10) csuf/
ysujf ym;atmif vkyaf eonf?
“vdkufavsmr_rsm;&Sdw,f? txl;a'oeJ@ wyfeDawmfxJrSm/ uGefjrLepfygwD&J@
101
Luminary MagazineVolume 4,No.10
acgi;f aqmifru _ /kd qufvufxed ;f odr;f xm;a&;/ ulrifwefygweD @J qufq&H mrSm uGejf rL epfygw&D @J
oD;jcm;vGwv f yfciG ehf @J vGwv f yfpmG a0zefciG u hf kd xde;f odr;f xm;a&;/ 'Dabmif awGuakd wmh
u|eaf wmfw@kd ausmrf oGm;Edik b f ;l ? avsmah ygw h ,fqw kd m/ wzufx&J @J udpP r[kwb f ;l ? ESpzf ufv;kH &J@
udpjP zpfw,f? nD!w G af &;wyfaygi;f pk zG@J b@kd qw kd m/ ud, k &hf @J t rScD u kd if;r_/ acgi;f aqmifru _ kd
pG e f @ ypf w mr[k w f b l ; ? r[k w f w J h t jyif / awmf v S e f a &;ud k quf v k y f z d k @ twG u f /
r[mrdwrf sm;zG@J jcif;tm;jzif/h oD;jcm;trScD u kd if;r_ukd xlaxmifwm jzpfw,f?” [k armfu
ajymcJo h nf? (“w&kwu f eG jf rLepfygw. D vkyif ef;wm0efrsm;” vufa&G;pifusr;f / twGJ 1)
pufwifbmv (22) &ufae@wiG /f ygwAD [dak umfrwDu ausnmpmwrf;w apmifEiS hf
qH k ; jzwf c suf (4) csuf csvd k u f o nf ? ausnmpmwrf ; ud k A[k d a umf r wD x J Y / “
t!Hch aH &;orm;rsm;u” twnf jyK =uonf? armfurl Tudpu P kd wcGe;f r# rajym Tonfukd
axmufv#i/f ausnmpmwrf;udk armf uef@uu G cf o hJ nf[k ,lq&onf?
w&kwu f eG jf rLepfygwu D
(1) a'guw f mqGe, f ufqif. pefrif;0g'w&m;oH;k yg;udk vdu k ef musio hf ;kH & rnf? (2) ulrifwef
tpdk;&tm; vufeufjzifh jzKwfcsa&; vrf;pOfudkpGef@rnf? qdkAD ,uf tpdk;& tzGJ@rsm;
wnfaxmifa&; ay:vpDudk pGef@rnf? ajr&Sif}uD;rsm;. ajr,m rsm; odrf;ydkufa&;
ay:vpDupkd eG @f rnf? (3) a'oeDwiG &f o dS !f/h qdAk , D uftpd;k &tzG@J ukd zsuo f rd ;f rnf? (4)
wyfeaD wmfukd zsuo f rd ;f um/ ulrifweftpd;k &. ppfa&;&m aumfr &Si. f tkycf sKyfra_ tmufwiG f
trsKd ;om;awmfveS af &; wyfrawmftjzpf jyefvnfz@JG pnf;rnf?
TqH;k jzwfcsuf (4) csuw f iG /f ESpcf suo f m armfoabmwl+yD;/ useEf pS cf suf wGif
oabmrwl? ydeaf wh[KdG ifEiS hf csLaw;wd@k u/ oabmwlc=hJ uonf?
rnfo@kd jzpfap/ cseaf u&Sw d u
f xdq k ;kH jzwfcsuu f kd vufcu H m/ *syefukd ppf ausnmonf?
nD!w G af &;wyfaygi;f pkru l vkd nf; vufcv H u kd o f nf?
TqHk;jzwfcsufudk csefau&Sdwfu vufcHvdkufo!fhaemufwGif/ trSwf (*)
ppfa=umif;wyfrawmfonf/ awmifbuf jrpf0gjrpf ppfrsuEf mS od@k csw D uf&ef cseaf u &Sw d . f
aumfr&Sirf S trde@f &onf/ pifppf trSwf (8) ppfa=umif;wyfrawmf Tbuf od@k csv D mjcif;onf/
*syefppfa=umif; tzdcaH eo!f/h cseaf u&Sw d . f wyfrsm;ud/k xGuf ayguaf y;&ef/ wdik , f rG +f rdK@ukd
umuG,af y;&efr#om jzpfonf? ol@wyfrsm;udk touf &_ayguzf iG ahf y;um/ wyfeaD wmfukd
4if;u|r;f usijf cif;r&So d !f/h ae&m,lppfyw JG iG ;f od@k / oGwo f iG ;f I/ a*smufcsvo kd !fh cseaf u&Sw d . f
tpDtrHr#om jzpfonf?
od@k &mwGif armfonf tqd;k udk taumif;jzpfatmif }udK;pm;onf? cseaf u &Sw d u f
wyfeaD wmfukd omvGet f iftm;}u;D o!f/h *syefppfwyf}u;D ESihf &ifqikd af whay; um/ ol@wyfr}u;D
102
Luminary MagazineVolume 4,No.10
(10) wyfjzif/h a'oeDukd tcsed rf a&G; tkypf ;D oGm;Edik af tmif jyifqif xm;o!fw h ikd /f armfonf
xdtk qd;k udk taumif;jzpfatmif ajymif;,lonf? wyfeD awmfonf ppfajrjyifwiG f xl;jcm;o!fh
atmifyrJG sm;udk &cJo h nf? od@k jzifh ae&m,l ppf yGJ tawG@t}uKH / or&d;k us ppfyJG tawG@t}uKH rsm;udk
&vdu k o f nf?
trSwf (8) ppfa=umif; wyfrawmfY/ wyfr}uD; oHk;wyfygonf? trSwf(115)
wyfr}uD;ud/k vif;ajymifEiS hf eD,efcsi;f wd@k uGyu f oJ nf? trSwf (120) wyfr}uD;udk [d@k vkeEf iS hf
apmfuJ uGyu f o J nf? trSwf (129) wyfr}uD;udk vsLydck si;f ESihf qlqifcsi;f uGyu f o J nf?
Twdu k yf w JG iG f wyfeaD wmfrS tustqH;k rsm;onf? od@k &mwGif wyfeaD wmf onf/ or&d;k us ppfyJG
wckwnf;udo k m tm;ud;k aeonfr[kw?f armf. aoe*FAsK[m t&/ ajymufusm;ppf/
jynf o l @ ppf u d k qif E $ J o nf ? vl x k uk a Ë uk Ë mud k v_ H @ aqmf o nf ? ajymuf u sm;
a'orsm;xlaxmifonf? *syefppfa=umif;rsm; aemufyikd ;f wGi/f ajymuf usm; tajccHpcef;rsm;
zGio hf nf? Tod@k jzifh armfonf/ *syefppfa=umif; aemufyikd ;f wGif ppfrsuEf mS zGio hf nf?
xdkppfrsufESmrsdK;udk *syefrwdkufEdkif? ppfrsufESmu a&$@vsm;ae onf? ajymif;aeonf?
ae&mtES@H tjym; a&mufaeonf? oGm;av&m&mwGif *syef tzd@k ppfrsuEf mS udk awG@ae&onf?
TonfrmS wyfeaD wmfu vlxrk sm;udk ynmay; jcif;/ v_@H aqmfjcif;wd@k a=umifh jzpfonf?
Twdu k yf JG yHo k ¾efu/kd *syefcck aH &; ppfumv wGif omru/ cseaf u&Sw d Ef iS hf jzpfymG ;o!fh
aemufxyf jynfwiG ;f ppf umvwGiv f nf; uGejf rLepfygwu D toH;k jyKcJo
h nf?
xdkESpf pufwifbmvxJY/ wyfeDawmfonf ulrifwefwdk@ wyfvef@ajy;cJh&
o!fhae&mwGif 0ifIwdkufonfY/ atmifyGJ}uD;&vdkufonf? Todk@jzifh wyfeDawmf.
*k%o f u d mQ onf/ jynfov l x l x k wJ iG af &m/ ulrifwefwyfom;xk twGi;f wGiyf g w[kef xd;k
wufomG ;onf? Tod@k jzihf w&kwjf ynfajrmufyikd ;f xJo@kd xd;k 0ifvmaom/ *syef ppfa=umif;udk
OD;csKd ;ypfvu kd o f nf? xdwk u
kd yf +JG yD;o!fah emufY armfonf ygwx D u J t !Hch aH &;orm;rsm;udk
tompD;&vdu k o f nf? ,cif t!Hch aH &;orm;rsm; vkycf o hJ vd/k wyfeaD wmfukd cseaf u&Sw d f
pdw}f udKuf toH;k jyK cGihf ray;awmh?
“wyfeaD wmfxrJ mS uGejf rLepfygwD acgi;f aqmifr&_ @J / t=uGi;f rJh trScD u kd if;r_ oD;jcm;
vGwv f yfru _ kd xde;f xm;a&;[m/ ta&;}uD;qH;k jzpfw,f? uGejf rLepfrsm;[m 'D tajccHrel @J
ywfoufvm&if/ eJeaJ v;rS awGa0,dr;f ,dik jf cif; r&S=d u&bl;” [k armfu a&;cJo h nf? xdEk pS f
wcsed w f nf;wGi/f armfonf “vpfb&,f0g'udk qef@usi=f u” qdk o!fh pmwrf;udk a&;onf?
xdt k csed u f pOf;vJaumufuspaf om cseaf u&Sw d Ef iS hf quf qH&mY/ ygwx D u J &Jabmfrsm;onf
rlukd avsmah y;onftxd pdw&f n S =f uonf? oD;cH =uonf? xd@k a=umifh armfu rljy\emESihf
ywfoufvmv#i/f &if;ES;D o!fh rdwaf qrsm; tcsi;f csi;f =um;rSmyif/ a0zefa&; vky&f rnf[k
103
Luminary MagazineVolume 4,No.10
awmif;qdo k nf?
armfonf ygwDwGif;u t!HhcHa&;orm;rsm;udk wdkuf+yD;+yD? pOf;vJaom csef
au&Sw d Ef iS vhf nf; rlt& nD!w G af &;wyfaygi;f pk zG@J +yD;+yD? xdpk Of jy\emw&yf ay:vm onf?
,if;rSm tjcm;r[kw?f armfpudrk S 0rfrif; jyefa&mufvmjcif;yif jzpfonf? 0rf rif;onf
w&kwjf ynf. bmr#em;rvnf? 1930-34 ckEpS w f iG f “vuf0”J tvGet f u|H vrf;pOfraS eI
armfukd wdu k cf ohJ !fh 0rfrif;onf/ ,ckw}udrf jyefvmo!ft h cgwiG /f vusmf vrf;pOfukd
pGu
J ikd v f monf? cseaf u&Sw d t
f m;/ *syefcck q H ef@usiaf &; v_y&f mS ;r_ }uD;. acgi;f aqmif[k
od'w d< ifvmonf? 0rfrif; jyefvmyHu k kd use;f ud@k axmifu ol. rSww f rf;wGif a&;cJo h nf?
xdak e@rmS aqmif;OD;ayguf &moDjzpfonf? armf/ use;f ud@k axmifEiS hf &Jabmf tcsKd @onf/
,iftef; XmecsKyf &Hk;tjyifbufwGif pum;ajymae=upOf/ av,mOfysHoH =um;&onf?
&kww f &ufaomf *syef AH;k }uJav,mOf[k xifonf? od@k &mwGif av,mOf ysH qif;vmonf?
xd k @ a=umif h ol w d k @ wd k u f a v,mOf y sH u G i f ; uav;qD o d k @ oG m ;=uonf ? &k & S m ;vk y f
av,mOfysu H av;xJrS qif;vmaom/ 0rfrif;udk jrif&onf?
0rfrif;onf jyefa&mufv#if a&mufcsi;f armfEiS hf xdyw f ukd af wG@=uonf? “vuf&dS
tajctae ajz&Si;f a&;twGuf aomhcsu”f [laom pmwrf;wapmifukd tyf onf? xkpd mwrf;Y
wyfeaD wmfukd ulrifwefppfwyfEiS hf aygi;f &ef wifjyvmjyefonf? Tod@k jzifh nD!w G af &;wyfaygi;f pk
vrf;pOfEiS hf ywfoufo!f/h ygww D iG ;f wdu k yf o
JG nf jyef I ay:vmjyefonf? TwGif 0rfrif;ESihf
vrf;pOfcsi;f wlorl sm;uvnf;/ 0rfrif;ESihf aygi;f um/ wpcef; xvmjyefonf? 0rfrif;u ol@eudk
vrf;pOfa[mif;jzpfaom/ “trsdK;om; umuG,fa&;tpdk;&” qdko!fh a=uG;a=umfoHudk
xyfwifonf? Tod@k jzihf ygww D iG ;f u vrf;pOfEpS &f yf wdu k yf o
JG nf/ xyfraH y:ayguv f monf?
1937 ckEpS /f pufwifbmv (29) &ufae@wiG /f armfu “ulrifwefEiS hf uGef jrLepfygwD
yl;wGJaqmif&Gufa&; &+yD;aemuf/ avmavmq,f vkyfief;wm0efrsm;” qdk o!fh/
pmwrf;wapmifu/kd wifoiG ;f um *syefcck aH &; ppfyt JG wGi;f / acgi;f aqmifr_ jy \emudk
wifjyaqG;aEG;onf? uGejf rLepfygwo D nf 1932 ckEpS f uwnf;u/ nD!w G f a&; wyfaygi;f pkwck
wnfaqmuf&ef/ urf;vSr;f cJah =umif;/ TnD!w G af &;wyfaygi;f pk onf/ ygwt D m;vH;k / tpktm;vH;k /
vly*k Kd~ vftm;vH;k ESihf vufeufuikd w f yf tm;vH;k / yg 0ifo!f/h Edik if cH spf yk*Kd~ vfrsm;. nD!w G af &;
wyfaygi;f pk jzpfoifah =umif;jzifh armfu wifjyonf? Ed0k ifbmv (12) &ufae@wiG /f armfonf
,iftef;u wuf=uo G l ygwD au'grsm;tm;/ rde@f ceG ;f wck ajymjyefonf? xdrk ed @f ceG ;f rSm “&Se[ f EJ iS hf
xduk , f rG f usq;kH +yD;aemuf/ *syefcck aH &; tajctaeESihf vkyif ef;wm0efrsm;” [lI jzpfonf?
armfu xdrk ed @f ceG ;f wGif t!Hch aH &;0g'udk acszsuo f nf? Trde@f ceG ;f udk ygww D iG ;f rS vusmf t
acsmiform;rsm;u tjyif;txef qef@usicf =hJ uonf?
104
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“ygww D iG ;f oabmw&m; a&csed rf wl=uwm/ ygw0D if tajrmuftjrm;rsm; rSm/
ajrmufyikd ;f csw D ufa&; ppfumvwke;f u ESpyf gwD yl;wGJ aqmif&u G wf /hJ tawG@t }uKH rsKd ; csKd @ww hJ m/
ygwDwGif;rSm "e&Sifaygufp vlwef;pm;uvmwJh/ ygwD0if tajrmuf tjrm; &Sdaewm/
ygw0D ifwcsKd @[m t&ifuvdk qif;qif;&J&J wdu k cf &Jh wJh b0rsKd ;udk quf vufaevdpk w d f r&Sad wmhwm/
nD!w G af &; wyfaygi;f pkxrJ mS ulrifwefukd vdu k af vsmwJh rlrw hJ hJ aoGzrD a_ wG &Sad ewm/ trSwf
(8) ppfa=umif; wyfrawmfxrJ mS / ppfb&k ifopf 0g' aoGzaD &;awG ay:vmwm/ ulrifwef
tpd;k &tzG@J xo J @kd / uGejf rLepfygw0D ifa&; jy \em ay:ayguv f mwm/ *syefcck aH &; 'Dru kd a&pD
tajccHa'orsm;rSm vdu k af vsm a&; wdr;f !$wrf r_ sm; ay:ayguv f mwm pwJ/h tajctaersm;
&Sad ew,f?
“ txuf azmfjyyg/ qd;k 0g;wJh tajctaersm;a=umif/h b,fou l b,fo@l udk
acgif;aqmifovJqdkwJh jy\emudk av;av;eufeuf wifjy&r,f? t!HhcHa&; 0g ' udk
jywfjywfom;om; qef@usi&f r,f” (4if;pmwrf; vufa&G;pOfusr;f twGJ 2 )
TonfrmS armfu 0rfrif;udk pdraf c:vdu k jf cif; jzpfonf? Tvrf;pOfEpS &f yf wdu k yf oJG nf/
1945 ckEpS u f srS +yD;qH;k onf?
ordik ;f tjzpftysurf sm;onf/ armf }udKwif erdwzf wfco hJ !ft h wdik ;f jzpfvm onf?
1937 ckEpS w f ek ;f u wyfeaD wmfonf csed @J onf? au'grsm;vnf; enf;onf? cseaf u&Sw d . f
tm%mESihf ppftiftm;udk a=umufae=uonf? od@k &mwGif 1938 ck ESpf atmufwb kd mvwGirf /l
tajctae vH;k 0 ajymif;vJomG ;onf? cseaf u&Sw d of nf w&H;_ xJ&;H_ aeonf? cseaf u&Sw d f
tm%mpuf. A[kcd surf jzpfaom &Se[ f /J eefuif;ESihf +rKd@ }uD;rsm;udk w+rdK@ +yD;w+rdK@ *syefu
od r f ; vd k u f o nf ? w&k w f j ynf ajrmuf y d k i f ; wck v H k ; ud k od r f ; rd a e+yD ? csef a u&S d w f .
trmcHwyfqo kd nfrmS vnf;/ =uufaysmuf/ iSuaf ysmuf aysmufuek +f yD? ulrifwef tpd;k &onf/
eefuif;rS 0l[ef/ 0l[efrS csKH uif;od@k ajymif;oGm; &onf?
Tod@k jzifh ulrifwef ppftiftm;onf toHom&SI d / tqHr&Sad om t&m rSe;f
odvm=uonf? ulrifwefwyfonf/ wdu k pf rG ;f &nf r&S?d wyfom;rsm;udk t&m&Sd rsm;u/
ESyd pf ufuvl jyK =uonf? tusiphf m&dwW ysujf ym;onf? wyfom;rsm; t[m& csKd @wjhJ cif;/
a&m*gpu JG yfjcif;a=umif/h trsm;tjym; aouke=f uonf? cseaf u&Sw d .
f wdu k f cdu
k af &; pdw"f gwf
uif;rJjh cif;ESihf qkwpf pf ay:vpDa=umifv h nf;/ wyfom;rsm; pdw"f gwf ysujf ym;ae=uonf? 1938
ck atmufwb kd mvY/ uGejf rLepfwyfrsm;onf/ t&nft wGut f m;jzif/h rrsm;vSo!fw h ikd /f
}uH@cikd af wmifw h if;vmonf? armf. ajymufusm; aoe*FAsL[mjzif/h *syefuw kd u kd &f mwGi/f
atmifyrGJ sm; qufwu kd &f aeonf? *syef ppf a=umif;aemufyikd ;f wGif ajymufusm;a'o}u;D rsm;udk
wnfaqmufEikd v f mcJo h nf? uGef jrLepfw@kd . atmifyrJG sm;udk csKH uif;&Sd ulrifwef owif;pmrsm;u
zHk;zdxm;aomfvnf;/ *syefppfOD;pD;XmecsKyfESifh tqm[d po!fh *syefowif;pmrsm;u
105
Luminary MagazineVolume 4,No.10
t&dyt f jrGuf azmfjy vm=uonf?
1938 ck atmufwb kd mvwGif cseaf u&Sw d o f nf/ *syefEiS hf ppfajy+idr;f a&; vky&f ef/
}udK;pm;vmjyefonf? w&kwfjynf&Sd *smrefESifh +Adwdo# oHtrwfrsm;u =um; vltjzpf
aqmif&u G =f uonf? xdpk Ofu Oa&mywGif [pfwvmESihf csed b f mvdew f @kd awG@qu kH m jrL;epfupd P
ay:aecsed f jzpfonf? &k&mS ;tzd@k Oa&mywGif *smreD/ +Adwed Ef iS hf jyifopfw@kd . r[mrdwt f zG@J EiS hf
ta&S@bufwGif *syefESifh csefau&Sdwfwdk@. r[mrdwf tzGJ@ ESpfckt=um;wGif/ nSyfr!fh
t&dyt f a&mifrsm; ay:aeonf? TwGif &k&mS ;onf cseaf u&Sw d u
f kd tm;ud;k I rjzpfawmh?
xd@k a=umifh w&kw-f *syef ppfyw JG iG f armf. ajymufusm;rsm;udk tm;ud;k &o!fh tajcod@k
a&mufvmonf? od@k widk af tmif armf onf &k&mS ;xHrS rnfo!fh vufeuf tultnDr# r&ao;?
&k&mS ;u vufeufrsm;udk cseaf u&Sw d of @kd qufI ay;aeqJ jzpfonf?
armfu ajymufusm;wyfrsm;onf/ &efo@l xrH S odr;f &o!f/h vufeufrsm;jzifh
ud,k u hf , kd u f kd vufeufwyfqif&rnf? ajymufusm;ppfy. JG rlonf/ ud, k u
hf ,
kd u f kd vuf euf
wyfqifa&; jzpf&rnf[/k ol@wyfrsm;udk oif=um;onf? armfpudu k armfh tay: wGif
oabmxm;ajymif;vmonf Y/ ygwDwGif;u 0rfrif;wdk@vlodkuf. wdkufcdkufr_vnf;
tm;enf;oGm;onf?
1938 ck E S p f t uk e f w G i f / 0rf r if ; ud k axmuf c H c J h o l t csd K @onf / armf z uf o d k @
a&mufvm=uonf? (Oyrm vsLa&Smufcs?D ) xdEk pS Yf use;f ud@k axmifu cseaf u&Sw d f zufo@kd
ckeu f ;l oGm;o!ft h wGu/f ygww D iG ;f wGif armfqef@usiaf &; tiftm;onf/ odod omom}uD;
avsmo h mG ;onf? vl&eS w f iG f usi;f yo!f/h wyfeaD wmfacgi;f aqmifrsm; t pnf;ta0;wckY/ armfu
“ppftwGi;f uGejf rLepfygwED iS hf wyfeaD wmftiftm;ud/k ig;yHk ESpyf kH avsmah tmifvyk af &;” qdo k !f/h
csefau&Sdwf. t}uH,kwfudk zGifhcsum/ trSwf (8) ppfa=umif;wyfrawmfxJwGif
ay:ayguaf eo!f/h ppfb&k if0g'opfukd a0zefonf? A[dak umfrwDukd ta=umif;r=um;yJ/
wyfrsm;udk pnf;rJu h rf;rJh oH;k jcif;udk a0zefonf? ulrifwefu/ &mxl;ay;onfukd *k%, f al eo!fh
oabmrsm;/ (ydeaf wh[KGd ifukd &nf&, G f jcif;jzpfonf?) udk a0zefonf?
nD!w G af &;wyfaygi;f pktwGi;f / ygw. D trScD u kd if;pGm/ &yfwnfa&;udk tav;wif;
axmufjyonf? ygwn D ! D w G af &;udk xde;f odr;f vdv k #i/f wyf eDawmfxo J @kd ulrifwef au'grsm;/
cseaf u&Sw d u f oGwo f iG ;f vmjcif;udk vufrcH&? yg vDref 0g'udk vufrcH&? wyfeaD wmfxw J iG f
uGejf rLepfygwu D yd@k o!f/h Edik if aH &;r_;rsm;udk xm;&rnf[k armfu awmif;qdo k nf? 1938 ck
arvxJwGif/ armfu wyfeDawmf wyf om;rsm;twGuf/ “*syefckcHa&; ajymufusm;
ppfaoe*FAsK[m jy\emrsm;” “a&&Snf ppf” “w&kwjf ynf awmfveS af &;ppfyJG aoe*FAsK[m
jy\emrsm;” po!fh ta&;}uD; aom ppfusr;f rsm;udk jyKpkonf? jroef;wifh
qufvufazmfjyygrnf//
106
Luminary MagazineVolume 4,No.10
0wWKwdk

tjzLa&mifaus;vufay:u trJa&mif
rJvdyfrsm;
armifp;kd csed f
u|eaf wmfaexdik &f mjrdK@. 2004 ESpu f ;l o}uFeyf rGJ w
S w f rf;wifA'GD , D akd cGukd jyefvnf
cHpm;zd@k twGuf cvkwEf ydS v f u kd o
f nf// aw;oHrsm;/ uuGuu f [efrsm;/ y&dwo f wfvKS y&f mS ; rSKw@kd u
pnf;pnf;um;um; ay:xGufvmonf? odyfr=umvS? t+idrfhu=uonfh t+idrfh cef;udk
a&mufvmonf? tjcm;aomvl&iG af wmfrsm;ESit hf wl vl&iG af wmfarmif&ifoef; ac: a'Apfcsr;f udk
awG@&awmhonf?
tckraS wG;=unfrh o d nf? armif&if;oef;udk b,frmS pwifou d |r;f cJo
h vJ? b,f wke;f u
pwifod&SdcJhygovdrfh? ,cktcg jyefvnfpOf;pm;vdk@r&awmh? yxrqHk;w}udrf wnf;ESifh
ol@udkrSwfrdoGm;onfh tcsufuaocsmonf?ol@cEMmudk,fwGif vufwzufyJ&Sd onf?
vufwzufu bma=umifh jzwfco hJ enf;? tb,fa=umifjh zwfc&hJ oenf;? xdk vufwzufjzwf
cJ&h onfukd aemufrS odc&hJ onf? rnfo@kd yifjzpfap yxrw=urd w f nf;ESihf yif vufwzufr&So d nfh
vlwpfO;D tjzpfEiS hf xl;xl;jcm;jcm; rSwrf o d mG ;onf? xm0&rSwf oGm;onf?
ol@udkowdjyKapcJhonfh aemufwcsufu ol.emrnf a'Apfcsrf;? 'guvnf;ol@
emrnf&if;vm;? avSmifajymifonfh emrnfjzpfa=umif; aemufro S &d onf? &ky&f iS Zf mwf um;xJrh S
vufwzuf/ 'g;wzuf &ky&f iS rf if;om; a'Apfcsr;f udk tpJjG yKI ol@.rdwaf qG taygi;f toif;rsm;u
ok@l udk ac:wGio f nfeh mrnf? emrnf&if;u armif&ifoef;?
wjrdK@wnf; w&yfwnf;aexdik af omfvnf; wa,mufEiS w hf a,muf rawG@jzpfc?hJ wcgw&H
ol@ukd vl=um;xJw h iG af wG&onf? trsK;d om;ae@/ &Spaf v;vH;k ESpyf wfvnfae@/ o}ueF u f si;f yonfh
o}uFeyf w GJ iG f ol@udak wG@&wwfonf? &Hzef&cH g omausmaf rmifEiS hf &d'k D wd@k ukepf q kH ikd w f iG f +yHK;&Gif
&,farmaeaom ol@ukd awG@c&hJ wwfonf? vli,frsm;=um;wGif ol@ukd xdo k @kd awG@&jcif;jzpfonf?
a'Apfcsr;f / rawG@&wm tawmf=umaygu h mG ? aea&;xdik af &; tqifajy&J@vm;?
[kwu f hJ q&m / q&maum aeaumif;&J@vm;? at;uGm / aumif;w,f[q k u kd m usaemf
ol@vufwzufukd qkw! f pS x
f m;wwf onf? usaemfu tav;teufxm; qufqrH eS ;f oloo d nf?
107
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wu,fu ol@oil ,fcsi;f rsm;u aemufajymifuspD ,fjyD; ac:a0:onfh a'Apfcsr;f udk
usaemf rac:csif ? ol@rb d u ol@ukd tjrwfwEd;k ac:wGif trnfay;xm;onft h wdik ;f xdek mrnfuykd J
ac:csio f nf? wnf=unf av;eufap&atmif/ oluvnf; a'Apfcsr;f ac:onfukd ESpo f ufy&kH onf?
w jyHK;jyHK;ESihf jyKH;aewwfonf?
tom;!d! k kd ydeyf efyg;yg; / t&yftarmif; redrrhf jrif/h vlaumifu cyfao;ao; / ol@ukd
cspf c if o l u rsm;onf ? ouf w l & G , f w l vl i ,f a wG = um;wG i f ol @ ud k a wG @ &wwf o nf ?
ol@uakd emufajymif=unfap=uayvdrrhf nf? ol@rmS waomaom &,farm aewwfonf? aeawmh
vnf; wa,mufwnf; r[kw?f oli,fcsi;f awGEiS t fh wlaeonf?
tar&duefudk a&mufvmjyD;aemuf udk,fcENmroefpGrf;oltjzpf / 'kuQdwtjzpf
cHpm;cGi&hf xm;ol ? aq;ukocGiEhf iS hf aexdik pf &dwf cHpm;cGi&hf xm;onf? tvkyrf vkyyf J aevd@k &onf?
tvky&f mS p&m rvdak wmh ? od@k aomf vlrKS a&;vkyif ef;rsm;wGif vkyu f ikd af e wwfonfh vli,f?
vGecf o
hJ nfh &ufowWEpS yf wfcef@u um;armif;vdik pf if xkwaf y;onfjh rdK@e,f&;kH wGif
olEiS u fh |eaf wmf qHck =hJ uao;onf? u&iftrsK;d om; ESpaf ,muftwGuf bmomjyefot l jzpfEiS hf
uln&D efvu kd v
f mcJjh cif;jzpfonf[q k o
kd nf?
e,l;a,mufukd oGm;vnfvu kd af o;w,f q&m&,f? tJ'rD mS wvavmufaejyD;
jyefvmcJhw,f? jyefa&mufwm odyfr=umao;bl;? e,l;a,muf a&mufaepOf 'DudkvGrf;
aecJah o;w,f q&m? odyv f rG ;f wmESihf jyefvmwm?
a[; h h h 'DjrdK@ukd vGr;f w,fwv hJ m;uGm? rif;rSm vGr;f p&m&Sv d @kd aygh ? vGr;f &r,fo h l
&Sad evd@k aygu h mG ? Armjynfukd aumrvGr;f bl;vm;? arG;&yfajrudk rvGr;f awmh bl;vm;? rjyefcsif
bl;vm; a'Apfcsr;f ?
q&m 'Dvakd r;vmvdrrhf ,fv@kd rxifv@kd ar;rdwmygq&m&,f? ajymrdwmrSm;yg w,f?
q&mar;cGef;awGu u|efawmfudk wnfhwnfhrSefoGm;w,fAsm? vufwzufudk xdrSefwJh
usnq f efxufyjkd y;D jyif;xefemusn;f p&myJAsm? q&m odwt hJ wdik ;f yJav? Armjynf udjk yefomG ;&if
bmjzpfoGm;rvJ? u|efawmfbmjzpfoGm;rvJ? u|efawmf udk,fcENmrSm aygufaewJh tar$;
wr#iaf wmif touf&iS cf iG &hf rSm r[kwb f ;l ?u|eaf wmfukd 'D&efol ppf tkypf u k b,favmufrsm;
0dik ;f a=uG;=urvJ? }udK;pifuakd wmif wufciG &hf vdu k rf mS r[kwf bl; xifyg&@J q&m&,f?
tJ'ga=umifh tvGr;f awGukd prf;a&xJrmS ar#mvdu k jf yD;aygu h mG ?
2003o}uFeyf GJ usi;f ypOfu &du k x f m;onfh AD', D akd cGudk =unfah erdpOf a';Apfcsr;f .
vl&i$ af wmf [efyeftrlt&mudk wDArD eS o f m;jyifay:wGif awG@ae&onf? o}uFeyf w GJ iG f tjidrchf ef;
wcef;ygonf? o}uFeo f cH syvf nf;ygonf? xdk ESpcf ef;pvH;k wGif a';Apfcsr;f u yg0ifo&kyaf qmif
ujyxm;jcifjzpfonf? olu xdkESpfcef;wGif yg0ifo&kyfaqmifcGifh&onf udk wyfrufcHkrifol/
108
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tjidrx hf w hJ iG f rif;orD; av;vuf / vl&i$ af wmf ajcmufO;D / o}uFeo f cH syw
f iG f olEiS hf u|eaf wmf
tygt0if oHcsyo f rm; q,fa,muf?
u|eaf wmfu [mowcsuv f yk vf ukd w f ikd ;f a';Apfcsr;f u ol@vufxu hJ vl&i$ f awmf
vufuikd w f w k f ( pmvdy)f jzifh u|eaf wmf a=umay: / ycH;k ay:od@k zsuu f eJ/ zsuu f eJ &du k vf u kd o f nf?
xdak emuf acgi;f ygrusef ol&u kd wf m cH&onf? u|eaf wmfu rsuv f ;kH w vH;k apmif;vdu k w f ikd ;f
ol@twGuf &du k u f uG jf zpfaeavonf?
yJrG wdik rf DS Zgww f ukd pf Ofuwnf;u tm;vH;k !SEd id_ ;f xm;jyD;om;? }udKwifawmif;yef
xm;jyD;om;? pdwfrqdk; tjypfr,l=uzdk@ awmif;yefxm;jyD;om;? tjypfrjzpf&atmifqdk jyD;
u|efawmftm; a';Apfcsrf;u vuftkyfrdk;I &Spfcdk;awmif;yefxm;jyD;om;? ZmwfcHkay: wGif
ZmwfuwmESiw hf al tmif o¾efvyk o f &kyaf qmif&wmjzpfI em;vnfrKS ay;cJ=h u jcif;jzpfonf?
rif;orD;av;vuf/ wvufjyD;wvuf u=u qd=k upOf rif;orD;ab;uyfI &yfum ,yfawmif
wzswzf swcf yfay;cJo h nfh a';Apfcsr;f ? ,yfawmifcyfvu kd wf ikd ;f vufwzufjywfaeaom ykc;kH ay:rS
tuFspD yfonf v_ycf gaeavawmhonf? vlwikd ;f ESiEhf id_ ;f ,SOf =unfrh v d #uo f m;jzpfaeonf? ol@rmS
arG;&myg vufEpS zf ufxu J vufwzufr&Sad wmh iH;k wd? owdvnf;&vGr;f vnf; vGr;f aygu h mG
[kwv f m;? at; igawmh rif;}uD;awmf }uD;udk owd&w,f? rif;}uD;awmf}uD;udk vGr;f w,f?
pdwfxdcdkufrSmpdk;ojzifh u|efawmfol@tvGrf;udk tm&Hkajymif;vdkufonf? xdktcg
u|eaf wmfacgi;f udk olu&du k af vonf? wDArD eS o f m;ay:u u|eaf wmfw@kd ESpaf ,muf. wD;wd;k
v_y&f mS ;r_ uuGuu f kd y&dwo f wfu b,fov d u kd yf grvJ? u|eaf wmfw@kd ESpaf ,muf yJoo d nf?
xdpk Ofu pdw'f %f&m temw&udk rcHpm;apvdI k [movkyv f u kd jf cif;jzpfonf? wu,fu
ol@&ifxJwGif pdwfxdcdkufrSKu eufeuf&SdKif;&Sdif; tjrpfwG,fcJhjyDjzpfonf? pdwf'%f&m/
b0'%f&mrsm;udk yde;f =umzufay:a& rwifouJo h @kd av#mqif;ajymuf uG,yf gapom; qdjk yD;
OHK[Jh zG[hJ ESiu hf Ik r&? xdek musn;f emusif trSww f &wd@k ukd zefw;D apcJ=h uonf? w&m;cHuv kd nf;
rke;f wD;I rqdEk ikd af wmh ?
rdciftygt0if nDtpfukd armifErS rsm;pGmESihf &Siu f JG uJcG &hJ onf? cspo f wl @kd EiS hf t"rR
tuJcG cH &hJ I emusn;f p&m xyfay:vmcJo h nf? xd@k tjyifrek ;f wD; &$&H mS ol. t"rR trde@f =oZm
tm%matmufwiG f trde@f remcHyJ emcH&jyefonf? xdt k cg xyfI xyfcg emusn;f &avonf?
cspo f wl @kd EiS hf rsu&f nfpufvuf cJcG mG cJ&h or# ud, k t hf wGuf r[kw?f olw@kd twGuo f mjzpfvmcJo h nf?
eef;yviftacgiftzsm;xufu trdef@ay; olawG. tusdK;pD;yGm;twGuf oufouf
taocHay;vm&wmygvm;qdw k mudk odvm onft h cg pdw. f cHjyif;rSK a'goudk b,ft&mESirhf S
tpm;xd;k ukpm;I r&awmh?
ppfom;pkaqmif;pOfuwnf;u wdik ;f jynftwGu[ f k rajymcJh ? wcsKd @ae&ma'o wGif
109
Luminary MagazineVolume 4,No.10
xdo k @kd aumufauG@vrd ! f mS wwfonf? w&Gmudk ppfom; wpfa,mufaomf 4if; / ESpf a,mufaomf
4if; ppfx0J if&rnf? r0ifrae& ? &Gmom;ESifh&Gmol}uD;u xdkcGw J ef;udk wm 0ef,l=u&rnf?
ysuf u G u f v #if '%f a iG a y;aqmif & rnf ? '%f o if h a p&rnf ? &G m }uD ; v#if &G m }uD ; ovd k
&Gmi,fv#ifi,fovdk aiG'%fESifh tjcm;'%frsm;&&Sdap&rnf? xdktcg &Gmu vli,frsm;
rJazmuf&onf? touf (15) ESpfuae touf (25) ESifh (30)=um; pm&if; aumufjyD;
rJazmuf=u&onf? armif&ifoef; touf (15) ESpfudk rJuscJhavonf? {&m0 wDwdkif;
a&=unf+rKd @e,fu aus;vuf&mG i,f Zeyk'f onf armif&ifoef;a=umifh jypf'%f uif;vGwo f mG ;+y;D
armif&ifoef;ay: od@k jypf'%fwckv;kH yduscahJ vonf? rJusjy;D onfh aemuf ppfxhJ rvdu k v f akd =umif;
pd w f q EN r &S d a =umif ; jiif ; qd k y gao;onf ? jiif ; Ir&awmh w&G m vH k ; u aiG ' %f w od e f ;
ay;&efrvdak wmh? armif&ifoef;udk w&GmvH;k u aus;Zl;wifp &mjzpfI aus;Zl;wifaomfvnf;
aus;Zl;wifygw,fvdk@ ajymrxGufEdkif=u ? ppfwyfxJ0if &jcif;onf rdrdtwGuf bmwckrS
tusK;d r&Sb d J ao&GmoGm;&onft h wdik ;f cHpm;=uonf? aorif;vufxhJ 0uGut f yfEHS vdu
k &f onfh
twdik ;f w&GmvH;k we,fv;kH cHpm;=uonf? aemufwvSnw hf iG f b,fol rJusavOD;rvJ? xd@k a=umifh
aus;Zl;wifpum; rqd=k uawmh?
w&GmwrJ ppfom;wa,muf/ ESp&f mG ESprf J ppfom;ESpaf ,muf ppfxrhJ 0ifonf&h mG udk
ppfwyfu '%f&u kd of jzifh xd'k %fa=u;aiGukd wjym;wcsyt f yJrh cHyJ tom;wift jrwftpGe;f
&&Sdvdkufjcif;jzpfonf? wodef;vnf;&rnf? ESpfodef;vnf;[kwfonf? xdkudpP tm;vHk;onf
ppf,el aD zmif;0wf aoewfuikd pf pfom; av;ig;OD;. ppfred @f tm%m atmufwiG +f yD;qH;k oGm;av
onf?
aus;Zl;&Sif rdcif/ zcif/ cspw f hJ tpfut kd pfr &Gmaeoli,fcsi;f rsm; / &D;pm;rusw us
&ifcek af pcJo h nfh at;at;wifEiS hf &Gmudk a=umcdik ;f xGuv f mcJ&h onf? tarh&KdS ufoH / tpfr&SKd ufoH
rsm; rsu&f nfrsm;onf emusn;f emusirf KS taqmuftu kH kd &if.wae&m wGif cdik =f unfwnfwef@
apcJo h nf? jrdw(f Adw)f c&dik f wdik ;f A[dak vhusiahf &;ausmif;wGif ppfoifwef;wuf&onf?
AG'D ,
D kd wdwaf cGxrJ S o}uFet f jidrv hf &l i$ af wmf udak ';Apfcsr;f ac: ud&k ifoef;onf Zmwfpif
axmif h awG ; ai;ai;jzif h ta0;od k @ vS r f ; =unf h a eonf u d k awG @ &onf ? u|ef a wmf
uol@.eab;wGif&yfv#uf +yHK;v#uf// acgifaqmifrif;orD; jzLjzLu oGJ@IEGJ@I&yfaeonf?
qdik ;f csupf nf;csuw f ikd ;f rjr&ifocD si;f ESihf a0a0qmqmuaepOf vl&i$ af wmf a'Apfcsr;f onf &Gmudk
wu,fyJ wrf;wrf;ww owd&vGr;f qGwaf ejcif;vm;? 'grrS [kwo f rl ek ;f wD; pufqw k o f nfh
ppfajrjyifEiS hf ppfwyfxo J @kd ta&mufomG ;ae&jcif;vm;? olajymjycJo h nfh b0 wpGe;f wprsm;u
pum;vH;k rsm; tjzpfEiS hf u|eaf wmfem;xho J @kd tpDt&D 0ifa&muf vmcJo h nf?
ppfoifwef;qdw k m q&m&,f wu,fu h kd i&Jcef;ygy?J wuf=uGatmif Ed;k =um; atmif
110
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pdwf"mwfudk vkyfray;EdkifwJhtjyif t+rJwrf;yJ tEdkifusifhcHae&w,f? oifwef; ESifhrwlyJ
aoewf&&ifaoewfESifh b,fvdk tEdkifusifh&rvJ qdkwmudk oifwef;ay;aewm vdk@
oabmaygufvmw,f? bmom ,Ofaus;rSK vHk;0r&Sdbl;q&m? yspfyspfepfepf qJw,f?
pdwfematmif qJw,f? taraum tazaum ESrudkygtm;emw,f? ig ...rom;/ rat
......?
tJ'v D t
kd oHawG[m tdyw f hJ tcsed x f d i&Jt;kd qlyw G of aH wGv=kd um; ae&w,f q&m?
r,Hrk &SEd iS ?hf u|eaf wmfw@kd vli,fawGukd tJ'v D kd tEdik u f siehf nf;awG oifay;w,f? u|eaf wmfw@kd [m
olw@kd vufxu J EGm;awG/ acG;awGygy?J &du k w f ,f/ xd;k }udwaf qmifu h efw,f? yufyufpufpuf
tEdkifusifhcH&w,fq&m? ppfrdef@udk em;axmif vdkufem? txufuay;wJh ppfrdef@[m
vlrsKd;ESifhwdkif;jynftwGufjzpf&r,fqdkwmrygbl;? vlxkudk tusKd;jyKzdk@qdkwm rygbl;q&m?
ppfoifwef;qdw k m =urf;wrf;rSmayg?h =urf; yg? 'gayr,fh oifwef;om; vlemawGukd aowJt h xd
ypfcwfxm;wmuawmh vufrcH bl;?
u|eaf wmfw@kd ppfoifwef;rSm iSuzf sm;a&m*gEiS hf aowJrh omawG trsm;}uD;yJq&m?
xdyfydkif;u ppfacgif;aqmifawG ewfjynfa&muf+yD; ZdrfcHaq;ukaewJhtcsdefrSm ppfwyfppf
oifwef;rSm ppfom;awG tJ'v D kd aouke=f u&w,f? pm;&aomuf&wJh &dumQ uvnf; t qifq h ifh
jzwf,l=uvdk@ t=uGif;tusef=urS yg;pyfxJa&mufvmwmyg q&m? ppfoifwef; qdkwm
&Jbufpcef;wckygy?J tJ'x D u J u|eaf wmfw@kd ukd xGuaf jy;csiw f hJ pdwaf yguaf tmif vkyaf y;cJw h m?
t&m&S[ d m u|eaf wmfw@kd &@J teD;uyf&efo?l tJ'v D kd oabmxm;jzpfvm atmif tJ'D tajctae
wckv;kH u u|eaf wmfw@kd ukd oif=um;jyoay;cJw h m? wauG@ awmh awG@=uao;wmaygq h jkd yD;
tJ'x D uJ rajyEdik w f hJ &ef!;d_ udk xm;cJah wmhwmyJ q&m?
ppfoifwef;+yD;qHk;oGm;aomfvnf; wyfwGif;qufqHa&;rSm ppfoifwef;umv
qufqHa&;twdkif;yifjzpfonf? rr#rw =urf;wrf;cufxefonfh qufqHa&;rSm tawm
rowfawmh? trde@f ay;ol ppfAv kd Ef iS hf trde@f emcHonfh ppfom;onf uGm[avonf? tkypf ;kd olu
tm%m+rJz@kd ppfwyfukd vufuidk jf yK&onf? ppfwyfwiG f ppfom;udk trde@f ay;wdik ;f vkyaf ponfh
puf&yk jf zpfatmif wrifyzJ efw;D ypfc&hJ onf? yHo k iG ;f ypfc&hJ onf? xdt k cgvo l nf ppfwyfpuf&kH
oGef;xkwfvdkufonfh puf&kyfppfom; jzpfrvmyJ rw&m; onfh ppfrdef@tm%mudkrkef;onfh
vlom;ppfppf vlppfom;. Zmwd&yk u f kd jy=uawmhwm yJ? wyfwiG ;f ykeu f efrKS / wyfwiG ;f owfjzwfrKS
txuf a tmuf uvJ h p m;acsr_ r sm;onf t xuf a tmuf tqif h t wef ; uG m [r_ E S i f h
wzufapmif;eif;tm%ma=umihjf zpfay:vm onfh tusK;d qufrsm;jzpfonf?
a';Apfcsr;f od@k r[kwf armif&ifoef;uJo h @kd ppfom;vli,fawG ppfwyfxrJ mS b,f ESp&f m /
b,fESpfaxmif &Sdav=urvJ? u|efawmfrsufvHk;tdrfxJwGif o}uFefyJGawmfrS tqdktu
111
Luminary MagazineVolume 4,No.10
&kyfyHkv$mrsm;udk rjrif&bJ u&iftrsKd;om;tpnf;t&Hk; (au tifef ,l ) A[dkXmecsKyf
rme,fyavmwGiv f KS yf&mS ;cJph Ofu awmfveS af &;xJo@kd ul;ajymif; tvif;0ifvm cJh =uonf?
&efopl pfwyfrS ppfom;rsm;ESihf awG@qakH r;jref;cef;udo k m wzswzf swjf rifae& onf? ESpaf ygi;f
ESpq f ,f=umcJjh yD? xdpk Ofu autife, f rl S Adv
k cf sKyfarmifarmif / jynf axmifpk trsK;d om; tpd;k &/
jyef=um;a&;Xme 0ef=uD; OD;vSazwdk@u u|efawmfESifhtwl yg0ifcJh=uonf? autifef,l
&Hk;cef;wck. ajruGufav;wckay:wGif tifwmAsL;vkyfcJhjcif; jzpfonf? xdkpOfu pmayESifh
tEkynm&Sirf sm;uvyf ( vGwaf jrmufe,fajr ) wGif u|ef awmfu taxGaxG twGi;f a&;rSL;
tjzpfEiS hf tifwmAsL;ar;jref;&ol? tvif;0ifvmcJh =u onfh &efow l yfrS a=u;pm; ppfom;rsm;udk
AD', D kd &du
k jf yD; rSww f rf;wifc=hJ uonf?
bma=umifh awmfveS af &;wyfawG&&dS m a&mufvmcJjh y;D vufeufcs tvif;0ifchJ =u&ovJ?
&efolwyfom; q,fa,mufpvHk;udk xdkar;cGef;rsm;twdkif; wGifwGifar;onf? wjydKifwnf;
wrsKd;wnf;aom tajzrSm wyfxJwGif tzdESdyfcH&/ tEdkifusifhcH&ojzifh rcHr&yf EdkifawmhI
xGuaf jy;vmcJ=h uonf[q k okd nf? wyfxyd yf ikd ;f ESihf atmufajcrSm tcGit hf a&; rnDr#r/_ uGmjcm;
r_a=umifh jyif;xefaeonf w h aiG ah iG ah vmifaeonfh yËdyuQudk odvu kd &f onf// xl;jcm;onfh
tcsurf mS rsuv f ;kH rsm;udk ppfred f ph pftm%m emcHa&;tarSmifjzifh zH;k ydwu f m rsuu f ef;wap>
ra=umuf ppfwu kd cf ikd ;f jcif;jzpfonf// tJ'rD mS ao=u/ tJ'rD mS usKd ;yJh uef;ukeu f s/ tJ'rD mS rk'rd ;f aumif
jzpf=u/ ppf&mZ0wfom;awGjzpf=u// odk ah omf wdu k &f if;/ cdu k &f if;ESihf jynfwiG ;f ppfukd em;vnf
oabmayguv f mcJ=h uonf// jynfwiG ;f ppfa=umifh ppfb&k if / ppfAv kd cf sKyfawG jzpfvmcJ=h uyHu k kd od
vmonf// xdpk pfAv kd cf sKyf}uD;rsm;twGuf toufay;ppfwu kd af y;cJyh u kH kd em;vnfvmcJ=h uonf//
vlx. k 'ku/Q aomursm;udk zefw;D ay;aeonfh ppfwyfEiS hf ppfAv dk cf sKyfawG yguvm; qdo k nfukd
olwkd h toufaoG;rsm;&if;ES;D um em;vnfvmcJ=h ujcif;jzpfonf// rcHcsipf w d uf rsm;jym;euf&i_d ;f
vmcJ&h mrS vGwaf jrmufa'oodk x h u G af jy;vmcJ=h ujcif;jzpfonf//
“usaemfuawmh 'Dvjkd rifw,f// ppfAv kd cf sKyfawGaumif;pm;zdk h tm%m+rJbkd h usaemf
wd@k u wdu k af y;ae&wm// toufay;ae&wm// usaemfwkd h wdu k yf aGJ wGxrJ mS wzufu wdu k af e
wJh vlawGukd =unfv h u kd af wmh ArmawG/ wdik ;f &if;om;awGAsm// u&ifvrl sKd ;awG / rGev f rl sKd ;awG//
usaemfwkd w h ikd ;f &if;om;tcsi;f csi;f awGAsm// olwkd ah wGuvJ vlrsKd ;twGuf / wdik ;f jynftwGu/f
bmomtwGu/f nDr#zkd t h wGuf / vGwv f yfzkd th wGuf wdu k yf 0JG ifaejcif;jzpfw,f// usaemfq&kd if
&cdik v f rl sKd ;yJ// u&ifukd &cdik u f owf&jzwf&w,f// wdu k &f if;eJ h 'Dvo kd v d mawmh qufrwdu k cf sif
awmhb;l // 'Dawmh usaemfwkd w h ikd ;f &if;om;awG tcsi;f csi;f nSEd id_ ;f =u/ wdik yf ifaqG;aEG;tajz&Sm
vdk h jzpf&J h om;eJ h usaemfwkd u h ykd J touftaocH+yD; wdu k cf ikd ;f w,f”

112
Luminary MagazineVolume 4,No.10
olw@kd pum;vH;k awGu AH;k oD;/ AH;k qHawGuo hJ @kd w0ke;f 0ke;f ayguu f GJ aeonf? usaemf
&ifxw J iG f ESpaf ygi;f ESpq f ,fu vSKd i;f xcJh onft h wdik ;f ,ckvnf; vdKS i;f wHy;kd xvmcJo h nf? vlawGu
ppfyGaJ wG+yD;qHk;apcsifvSjyD? ppfp&dwfawG rukefcsifawmh ? jynfwGif;ppfawG tqHk;owfcsif /
Edik if aH &;wnfjidraf tmifvyk Ef ikd o f nfh Edik if iH ,frsm;onf wd;k wuf}uD;yGm;a&;vrf;a=umif;ay:od@k
a&muf&SdvmcJh=uonf udkvnf; usawmfwdk@ jrifawG@aecJh=u&jyDjzpfonf? ppftm%m&Sif
ppf0g'rD sm;u xdo k @kd r[kwaf y ppfyaGJ wGEiS hf zJ@G pnf;xm;wJh jynfwiG ;f ppf&adS erS olw@kd u, kd u f sK;d pD;yGm;
u jzpfxGef;rnfudk ppf.aoG;pkwfaumif;rsm;? wdkif;jynfudk ppfyg;pyfjzifhudkufzJh+rdK0g; aoG;
pkwcf =hJ u&onf?
ppftm%m&Sipf epfukd ajymif;vJypf&ef twGuf tm%m&Si. f vufuikd w f w k f
wyfrsm;twGi;f rSmyJ ol&aJ umif;awG ay: xGe;f vmcJb h ;l onf? ae0if;. Adv kd u f srKS tm%m&rRujf zif/h
&ufpuf&yk rf mrSK / wdik ;f jynfqif;&Jiwfrw G rf KS / 'Drukd a&pD qdwo f ek ;f rSKwd@k ukd tqH;k owf&eftwGuf
ae0if;udk vky}f u&H ef }upH nfc=hJ ubl;onf? ae0if;udk vky}f ucH ahJ om Adv k }f u;D tke;f ausmjf rifEh iS hf ppfAv kd f
14 OD;udk 1974 Zlvikd f 21 wGizf rf;qD;cJo h nf? Adv k }f uD;tke;f ausmjf rifu h kd ao'%fay;cJo h nf?
ol&aJ umif;Adv k }f uD;tke;f ausmjf rifyh gwum;?
*smr%D [pfwvm. tm%m&Sipf epfukd ajymif;vJjypf&eftwGuf emZDwyfrS
pawmufzifb h mh*f ESihf &Jabmfwpku [pfw vmudk vky}f uo H wfjzwf&ef oH;k }urd }f uKd ;pm;cJ=h uonf?
wwd,t}urf 1944 Zlvikd f 20 wGif [pfwvm. pm;yJaG y:wGif ppfom; om; a&tdwx f m;&Su d m
AH;k azmufcEGJ ikd cf o hJ nf? od@k aomf [pfwvm raocJh '%f&mtenf;i,fom &&Scd o hJ nf? vky}f uo H l
ppfAv kd Ef iS hf }uH&myg ESp&f mudk [pfwvm*vJph m;acsum owfypfco hJ nf? tjywfr&Si;f Edik f cJo h nfh
tusK;d qufukd pawmufzifbm*f &&Scd jhJ cif;jzpfonf?
“ a';Apfcsr;f =unft h ;kH ææ [drk mS / oHcsyx f ;kd aevdu k w f mrsm; wuf=uGzsuv f ufaewmyJ?
vufEpS zf ufpvH;k rsm;jynfjh ynfh pHpk kH &Sv fd u
kd &f &iftckxufyjkd y;D vSrmS aocsmw,f? tif; ææ olvJ
ææ ol&aJ umif;wa,mufy?J ”
usaemfh eab;wGi&f adS eaom rdwaf qG udak omfZifu usaemfb h ufvn S u hf m
twnfjyKvdu k o f nf? o}uFeo f cH syf uvnf; jynfwiG ;f ppftyk pf . k aumufusprf KS rSeo f r#ukd
rsufESmzHk;cGgcsum avSmifajymif&Hkomru oduQmwjym;om; wefzdk;r&Sdonfh ppftkyfpk udk
axmif;earmif; xatmif acsrKS ef;aeonfh twGuf oHcsyx f ;kd olrsm;rSm twuf=uGq;kH jzpfum
avxJwiG v f iG ahf e=uonf? a';Apfcsr;f wjzpfvJ armif&ifoef;uvnf; awmif&n S yf q k ;kd wzGzEG iS hf
jrL=uGvSKyfs&Sm;aeonfudk =unfhum AdkvfrSL;ausmfaZ,sudk ykefuefacs;rSKef;cJhyHkrsm;udk
jrifa,mifaerdonf?
armif&ifoef;ajymjyonfh &efot l ay: okwo f ifuu G rf sucf o hJ nfh tjzpftysux f rJ S
113
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'kwyf&ifrLS ; ausmaf Z,sukd rjrifb;l / rawG@b;l cJ?h 'kwyf=uyfxeG ;f atmif udrk jrifczhJ ;l ay? od@k aomf
u|eaf wmfpw d uf ;l tm&Hx k w J iG f olw@kd &yk yf rkH sm;u ay:vmaecJo h nf? vSKyf&mS ;aeonfh &kyyf v kH m$ rsm;/
txyfxyfzEd ydS af pmfum; tEdik u f sirhf KS rsm;udk aw;rSwx f m;cJ&h mu wyfom;wcsKd @ pDpOfxm;=u
onft h wdik ;f wyfwiG ;f ykeu f efc=hJ uonf? xdyk ek u f efacsrKS e;f rSKukd acgi;f aqmifou l m; armif&ifoef;
yifjzpfonf?
usaemftxyfxyfar;onf? qpfyikd ;f +yD;ar;jref;onf? armif&ifoef;u ol@Zmwfvrf;udk
txyfxyfajymjycJo h nf? xdv k KS yf &Sm;rSKu usaemfph w d u f ;l tm&Hx k w hJ iG f w&dy&f yd f wzsyzf syaf y:
vmcJyh rkH mS &ky&f iS q f efaeavonf?
xdwk n?
aoG;tdik rf sm;jzpfxeG ;f cJo h nfh n?
aoewforH sm; wawmvH;k wawmifv;kH vdKS if;xcJo h nfh n?
usnq f rH ;D yGirhf sm;jzkihf "gwv f ukd af ecJah omn?
peufwefukd pwifr;D &SKd @co hJ nfn h ?
aus;&GmAD'G , D &kd o
kH @kd &Gm;om;rsm; toGm; tvmxlxvmpOf rSmyJ tarSmifysKd ;pjzpfaejy?D
xHk;pHt wdkif;&GmESifhwyfpcef;=um; awmifukefay:wGif tvSnfhus uif;apmifh=u&onf?
onfae@nrSmbJ 'kwyf=uyf xGef;atmifESifh armif&ifoef;wdk@ vHkjcHKa&;wm0efusonf?
xGe;f atmifu wyfpcef;xJwiG f 'kwyf&if;rSL;ausmaf Z,s.nmvuf&;kH / +yD;aemufvufowfarG;
xm;onfh axmufvrS ;f a&; ? tvGe;f oif&h rkH #ru ykvif;wl;Al;qd@k ? wyfwiG ;f wyfjyifAv kd u f srKS ?
tEdik u f sirhf KS awGukd olw@kd tyk pf u k yif zef wD;cJ=h uonf? xd@k a=umifh jyKolEiS hf cH&ol tkypf Ek pS f
tkypf u k v JG monf? tvkyo f abmt& twlwuG wJaG e=u&aomfvnf; pdw0f rf; uJcG +hJ yD;om;?
'Dn uif;wm0eft f wlusc=hJ upOf &Jabmfarmif&ifoef;u cyfvrS ;f vSr;f wGiaf &mufaepOf 'kwyf=uyf
xGe;f atmifu vSr;f ac:onf?
“ igEiS t hf wl&adS e&r,f rif;b,furkd S oGm;vd@k r&bl;”
t&ufe@H u xGuv f monf ?t&ufojH zpfaeonf? uif;wm0efr,lru DS wyfpcef;xJrmS
&ifoef;udk t&ufwu kd o f nf? &if; oef;u jiif;vdu k o f nf? wm0efus&if t&ufraomuf&bl;
qdkwm cifAsm;todyJr[kwfvm; qdkjyD;jiif;vdkufw,f? xdkpOfuwnf;u xGef;atmifu
a'goESiw hf if;oGm;onf? t&ufwu kd wf mudk raomufb;l ? vlyg;0wJt h aumif xGe;f atmif
wif;oGm;cJo h nf? t!SKd ; twnf;taqmuftOD;}uD;onf xdu k ohJ @kd aom &efpcvkyw f u kd rf KS rsm;
pkpnf;&mrS }u;D xGm;vmcJo h nf?
nu arSmifyed ;f eufapG;vmcJo h nf? AD'G , D kd &ky&f iS u
f m;+yD;vd@k jyefvm=uonft h cg
rD;wdik rf ;D tkyaf wGEiS hf jyefvmcJzh @kd &Gm;om; rsm;udk owday;xm;+yD;om;? jzpfcsiaf wmh q,fEh pS Ef pS f
114
Luminary MagazineVolume 4,No.10
q,fo h ;kH ESpt f &G,f vli,fEpS Of ;D u tarSmifxaJ wmifuek ;f ay: jzwfausmv f m cJo h nf?
xGe;f atmifu aoewfEiS chf sed x f m;vdu k o f nf? rJrJ vl&yd Ef pS cf u k kd teD;tem;
a&mufvmonftxdapmif=h unfo h nf? +y;D rS a&S@rwd;k yJ &yfaezd@k trde@f ay;vdu k o
f nf? wawmvH;k
[de;f oGm;onf? +yD;rS"mwfr;D ESirhf ;D xd;k =unfo h nf? vufajrSmufjyD; a&S@w;kd vmcJzh @kd trde@f ay;onf?
bmjzpfvdk@ rD;wdkifrD;tkyfawGESifhjyefrvmovJqdkjyD; ppfzdeyfjzifh aqmifhuefonf? cav;
wa,mufukd vuf0g;apmif; &du k cf svu kd of nf? vli,fEpS af ,mufpvH;k ajrjyifay:vJusomG ;onf?
“eifw@kd tar@vif olyek af wGq+kd yD; igypfvu kd &f &ifawmh ESpaf ,mufpvH;k yJcG si;f jyD;
awmhrmS bJ ”ajrjyifay:vJus vli,fEpS f a,mufukd 'kwyf=uyfxeG ;f atmifu xyfuef&efjyifonf?
wyfom;&ifoef;u wyf=uyf&ifbufukd apmifw h eG ;f vdu
k o f nf? xGe;f atmif rSm ,dik x f u G of mG ;onf?
vli,fEpS Of ;D udk quf+yD;ruefEikd af wmh ?
“olw@kd u cav;awG bmrSrodb;l ? 'DavmuftvGet f u|rH vkyo f ifb
h ;l ? cifAsm; [m
jypf'%fay;wm/ ynmay;wmESifhrwlbl;? vufpGrf;jywm tEdkifusifhvGef;wmjzpfaew,f?
'Dvrkd vkyyf geJ ”h
wyf=uyfu wyfom;&ifoef;. rsuEf mS udk qifI h qifI h xd;k onf? &if;oef;u
jyefvnfcck x H ;kd usw d o
f nf? xd@k aemuf v#yw f ysuw f iG f aoewfajymif;0udk &ifoef;&ifbwfay:
xd;k csed x f m;vdu k o f nf? &ifoef;u t+yHK;rysuf pdeaf c:vdu k o f nf? cifAsm;ypf&&J if ypf vdu k yf g[k
pdeaf c:vdu k o f nf??
&ifoef;u vJusarhajrmaeaom uav;ESpfa,mudk qJGxlaz;rum &Gmxdyf
txdvu kd yf @kd onf? uav;ESpaf ,mufrmS w&SKH @ &SKH @iakd eavonf? uav;wd@k . rsu&f nfyal wGukd
oluw kd ikd af csmah rmh okwaf y;cJ&h onf? vrf;rav#mufEikd af wmhonfu h av;udk xrf; vmcJ&h +yD;
usew f a,mufukd az;ulwaGJ c:vmcJ&h onf? a'gojzifh nonfyI kd euf&id_ ;f aeavonf?
xdn k xdw k if;rmrSKu wyfpcef;ykeu f efx=uGrKS udk pcJo h nf? uif;wm0ef+yD;qH;k csed f
noef;acgiw f iG pf cef;od@k jyef0ifvmcJ=h u onf?
eHeufo;kH em&DwiG f wyfyek u f efrKS pwifawmhonf? tajctaeESit hf csed t f cgukd
apmif=h unfph pD Ofxm;onft h wdik ;f wyfom; atmifatmif/ ausmrf if;wd@k EiS t hf wl oH;k a,mufom;
'kw, d wyf&if;rSL; ausmaf Z,sEiS hf 'kwyf=uyfxeG ;f atmifw@kd ukd pwifajcrSKef; onf? wcsed w f nf;
wjydKifwnf; acsrKS ef;jcif;jzpfonf? wefjyefypfcwforl sm;udk ra&SmifEikd af wmh / ypfcwfacsrKS ef;cJ&h
onf? v#yw f ysuf ajc&mazsmufvu kd =f uonf?
ajy;vrf;ay:odk@ta&mufwGifwyfu vdkufvHypfcwfavawmhonf? wdkufyJG
qufjzpfonf? atmifatmif ajcaxmufukd usnx f rd eS o f mG ;cJo
h nf? ausmrf if;ESi&hf ifoef;wd@k
atmifatmifukd xrf;jy;D ajy;=uao;onf? &efow l yfu xyf=uyfruGm awmeif; vdu k v f mcJo h jzifh
115
Luminary MagazineVolume 4,No.10
atmifatmifu igc+H yD;ypfay;r,f rif;wd@k vw G af tmif ajy;=u [kqo kd nf? atmifatmifukd
rxm;Edik cf ?hJ atmifatmifu r&ru awmif;qdu k m usecf o hJ nf? xm;&pfc&hJ awmhonf?
rd k ; raomuf r D S &ef o l u d k rsuf a jcjzwf E d k i f c J h o nf ? ausmf r if ; ES i f & if o ef ; wd k @
vGwaf jrmufvmcJ=h uonf? xd@k aemufu&iftrsKd ; om;tpnf;t&H;k (autife, f )l awmfveS af &;
wyfo@kd vufeufcs tvif;0ifco hJ nf? autife, f rl S xm;0,fc&dik f Adv k af &0_wyfwiG f qufvuf
yg0ifco
hJ nf? aemufxyfav;ESpt f =umwGif olw@kd aexdik v f KS yf&mS ;cJo
h nfh [efjrif;}u;D wyfpcef;ESihf
odyfra0;vSonfh &Gmw &GmteD;wGif wdkufyGJjzpfcJhonf? xdkwdkufyJGwGif wyfom;&ifoef;
vufwzufukd usnrf eS cf o hJ jzifh vufwzufay;vdu k &f onf?
,ckr_ a';Apfcsr;f wjzpfvnf; armif&ifoef;onf ol@vufwzufukd ajrSmufumjzifh
ppftm%m&Siq f ef@usiaf &; o}uFeo f H csyu
f kd [pfa=uG;jrL;=uGaeonf? ol@u=kd unf&h onfrmS
tm;&p&m? olu, kd w
f ikd u f ESpEf pS u f mum vSKd ufvw JS uf=uGaecJjh cif;jzpfonf? ppfajrjyifwiG f
aoewfjzifw h u kd of nf? ZmwfcakH y:wGif &efou l kd oHcsyjf zifw h u kd af eavonf?
nDtpfukd armifErS udk owd&=u / Zmwd&yf&mG udk vGr;f armowd&=u / tarESihf
tazudk vGrf;qGwf=u/ tdjENodumQ awGEiS hf [efaqmifae=u&aomfvnf; tvGr;f prf;acsmif;
uav;rsm; rSm vGr;f wwfow l @kd . &ifwiG ;f wGif wjird jhf ird phf ;D qif;ae=uonfukd b,fol u od=urSm
vJ? a=uGurGJ KS aw;udk oJo h u hJ av;oDqakd eonfh tvGr;f prf;acsmif;awG / o}uFeAf 'GD , D akd cGxw
J iG f
o}uFeo f cH syt f zJ@G . vSKyf &Sm;rSK &kyyf rkH sm;xJrS armif&ifoef;ajymaeonfh toHudk r#irf #iu f av;
=um;ae&onf?
usaemf&mG udk vGr;f w,f/ tarhukd odyv f rG ;f w,f q&m&,f? ydawmufyef;awG yefxm;r,fh
at;at;wifEiS hf ydawmufawGa0 aeonfh &Gmu}uFeu f kd owd&vdu k wf m q&m&,f?
armifp;kd csed f
atmufwb
kd m / 10 / 2010

“vl @ tcG i h f t a&;a=unmpmwrf ; rS m vl w d k i f ; vl w k d i f ;


twGuef @J pxm;w,f? 'gukd av;pm;&r,f? vlwidk ;f vlwikd ;f wm0ef
ausyGef&r,f? wm0efod&r,f? 'grS usrwdk@ edkifiHwdk;wufr,f?
usrwdk@ ekdifiHwdk;wufw,f/ rwdk;wufwm jynfolodw,f”
a':atmifqef;pk=unf

116
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrf r*~Zif;
tm;
ulnaD xmufyahH y;aom

(1) bdkbdkouf (7) pdik ;f yef;armif


(2) &Jrif;0if; (8) armifcifaZmfO;D
(3) ausmfxeG ;f Edik f (9) L NOORA
(4) cdik Of ;D i,f (10) ausmfpmG jrifh
(5) ESi;f 0wf&nfp;kd (11) aevif;atmif / cifcifav;
(6) 0if;bdb k kd (12) xGe;f xGe;f 0if;
(13) wifarmifudk

wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//

117
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrf wm0efcH
&J+idrf;

ta0;a&muf t,f'wD m
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf

t,f'wD m
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef;

tr_aqmift,f'wD m
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif;
xGe;f +idr;f / tHah rmf

pmpD/ pm&kduf
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh
aZmfrsK;d / [de;f rif;

jynfwiG f;/ jynfy jzef hcsda&;


rsKd ;rif;/ jr0if;pd;k / atmif=unf
ausmjf rifx
h eG ;f / ausmof &l
ausmfcdkif0if; / [efaZmf0if;

118
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pmtkycf sKyfvyk af &;
ausmfrkd;Ekdif / aX;0if;
at;aZmfjrifh / 0if;Edkif(vifydk&if)
0if;Edkif (yef;yJwef;)

Web Site owif; /rD', D m


rsK;d jrifah tmif / at;oku d /f
&Jjrifah tmif / omxuf
rsKd ;apm / cdik v
f if;

yef;csD o&kyfazmf
xDvm / ol&ed f (erRw)l
ausmfvif;xGÉfatmifcif

b¾ma&;ESihf pm&if;tif;
atmifaZ,smndK / xGe;f xGe;f 0if;
aeatmifausmf / cdik =f unf0if;
tm;opfrGef

ulnyD Hhykd;a&;ESi fh v_yf&mS ;r_tzGJ h


=unfw;dk / wifEikd f
jynf+zdK;&J / rsKd ;ausmof ed ;f
EkEak 0/ jrwfausmo f l
atmifrsdK;rif; / jrifhudk

119
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvi
tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef
POST 169-0075
TOKYO TO, SHINJUKU-KU
TAKADANOBABA,3-7-10
303,HIGARI BLD
TEL - 03 - 6313 - 4178
FAX - 03 - 3915 - 6443
Japan.

TEL
080-5070-0080
080-3574-9700
090-9954-5070
090-6528-9292
090-7198-4763

e-mail
aalinneain@yahoo.com
http://alineain.net/
http://luminarymagazine.wordpress.com/
http://alinneain.blogspot.com/

120
Luminary MagazineVolume 4,No.10
trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyfukd
ygww D cktaeeJ &h yfwnfzkd h
wnfaxmifcw hJ m r[kwyf gb;l //
'Dru
kd a&pD &&Sad tmif
v_yf&Sm;aqmif&Gufr,fh
tzGJ w h cktaeeJ w h nfaxmifcw hJ myg//
jrefrmEdik if rH mS jynfoal wG[m
'Drukd a&pD vdv k m;aeoa&G h
tm%mydkifawGu
w&m;0ifw,fyaJ jymajym/ w&m;r0ifb;l yJ ajymajym
trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyfuawmh
qufvuf&SdaerSmyJ//

a':atmifqef;pk=unf
14&uf Ed0k ifbm 2010
owif;pm&Sif;vif;yGJrS

121
Luminary MagazineVolume 4,No.10
122
Luminary MagazineVolume 4,No.10

You might also like