Professional Documents
Culture Documents
uAsm
tara&;wJh uAsm xdev f if; 8
+idrf;csrf;a&;oGm;&mvrf;rSm cifarmifvGif 12
tdyaf rG ch scw H hJ n armifpdk;csdef 13
a0ESi;f yGio hf ek &f J h wckef uduk akd tmif 14
toufb,fuxGuf av;av;tdk 15
a&=unfat;jr oHpql;c|ef at;jrESif;&nf 16
22 ESpf ABSDF arG;ae o h kd h &JabmfxeG ;f a0 17
od+yDvm; rSw}f uD; 18
tvif;tdrfumwGef;
acwf+ydKifumwGe;f oef;=u,
G f 19
pum;ajymcef;
usrwdk rh sKd ;qufa&mufvm+yD a0ESi;f yGio
hf ek f 28
'kw,
d yifvn kH v
D mcHro
S nf h h h h OD;0if;wif 34
txdrf;trSwf
olr vGwo f nfth csed f atmifouf0ikd ;f 20
a':pkvw G w f m[m c&D;&Sn}f uD;&J h tp cifjzLaxG; 24
'dk o
h rdik ;f rSm r&dik ;f =u&avatmif tif=uif;ar 72
2
Luminary MagazineVolume 4,No.10
2
Edik if aH &; / okw / &o aqmif;yg;rsm;
bmomjyef tcef;quf
tdraf jrSmifavSmiftrd f tcef; 36 armifarmifvwf 93
0wÎKwkd
tjzLa&mifaus;vufay:u trJa&mif h h h armifpdk;csdef 107
3
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrpf um;
ppftyk pf &k @J ppfu|ejf yK ud, k pf m;vS,f a&G;cs,w f ifajrSuyf u JG jyKvkyjf yD;jyD? tajzxGuf
jy;D om; ykpm> udk tcsed u f ek cf H *k%o f u d mQ awGtusc+H y;D 0ifa&mufaqmif&u G o f al wG&@J a'goawmuf
acguo f rH sm;/ atmf}u;D [pfus,v f yk u f m ykpm> tajz&SmcJ=h uolrsm;/ ar#mw f vifv h ifEh iS hf xdik =f unfh
apmifph m;cJ=h uolrsm; urBmysucf =hJ u+yD? anmifyifrmS ESi;f qDyef;wd@k ryGi?hf trSew f &m;udrk jrif/
r,H=k unf =uolrsm; tcsed &f aSd eygao;w,f? ppftyk pf [ k m arG;&mygoaE<oef@&Si;f cJ=h uolrsm;
r[kwfay? 'gudk tjrif&Sif;zdk@vdkonf? Adkvfae0if;&J@ ppfwyftkyfcsKyfr_udk acwftqufquf
awmfveS w f ukd yf 0JG ifchJ =uwJh ausmif;om; vli,f jynfov l x l &k @J ordik ;f [mtvum;ud, k u f sKd ;
&SmcJ=h uwJh ordik ;f r[kw?f ppftyk pf &k @J raumif;wJu h ,kd u
f siw hf &m;udk odc/hJ jrifcchJ pH m;cJ=h u& vd@k
'Dppftyk pf u k kd wGe;f vSe/f awmfveS f wdu k yf 0JG ifc=hJ uwm? ud, k u f siw hf &m; raumif;wJo h al wGu
wdik ;f jynfukd t"rR vufeuf tm;ud;k eJ@tkycf sKyfae&if jynfoal wGyg ud, k u f siw hf &m;ysuw f ,f?
b,folysufysuf udk,frysufzdk@ vdkw,fqdkwJh pum;twdkif; b0udk&yfwnf=uzdk@vdkygw,f?
'Dv&kd yfwnf&if;eJ@ rw&m;r_tpkpu k kd vnf; wGe;f vSe+f zdKzsuzf @kd tm;vH;k rSmwm0ef&ydS gw,f?
rw&m;r_tpkpk[m 'Duae@ppftkyfpk&J@ 2010 +yD;csdefrSm xifxif&Sm;&Sm; +zpfcJh+yD
r[kwv f m;? jrefrmjynf&@J jynfov l x k ak wG urBmtv,frmS tzufzufu vlpOfrrScD w hJ mudk
jyef=unf&h if 'Dppftyk pf pk +yD;tkycf sKyfuwnf;ubJv@kd ajym&if jynfph ykH gw,f? jrefrmjynfov l x l k
a&S@qufrhJ tem*wfrmS vlvo kd v l kd aeEdik =f uzd@k u ppftyk pf rk &Srd b S J jzpfr,f? 'gujkd rifz@kd / ,H=k unfz@kd /
&yfwnf=uzd@k bJ vdyk gw,f? tm;vH;k rSmwm0ef&ydS gw,f?
vlawGu, kd t hf vkyu f , kd v f yk &f if; etz ppftyk pf u k kd wGe;f vSe=f uyg? bufaygi;f pHu k
w+ydKifeufwnf; +zdKzsurf S +ydKysurf hJ ppftm%m&Sipf epfukd wwfEikd w f zhJ ufu wGe;f vSe=f uyg?
Edik if w
H um todu k t f 0ef;qdw k m u|Eykf w f @kd &J@ u,fwif&iS rf [kw?f olw@kd &J@tusKd ;pD;yGm;ay:rSm
rlwnf+y;D &yfwnf=uwJo h rl sm;om jzpfw,fqw kd mudk rarh=uzd@k ygb?J u|Eykf w f @kd ukd u,fwifrmS u
u|Eykf w f @kd omjzpfw,fqw kd mudk pGpJ +JG r+J rJ cH,=l uzd@k ygb?J 'Duae h trsKd ;om;acgi;f aqmif a':atmif
qef; pk=unf vGwaf jrmufvmygjyD? a':atmifqef;pk=unf csrw S af vsmufvrS ;f aom ekid if aH &;
vrf;a=umif;ay:wGipf pk nf;ckid rf mpGm yl;aygi;f vufwyJG g0if=uzdk eh ;dk aqmfygw,f?
wjydKifeufxrJ mS bJ ppftyk pf [ k mrm,my&d,g,af umufusprf _ h tifrwefrsm;w,f
qkw d mrarh=uzk@d txl;owdxm;juzkd h vkyd gw,f?ppfacgi;f aqmifawG[m wkid ;f jynfudk wu,f
cspjf yD; ppfreS w f hJ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;ukd azmfaqmifvydk gu rw&m;zrf;qD;cHxm;&wJh
&[ef;oHCmrsm; 88rsdK;qufausmif;om;rsm; rsdK;qufopf ausmif;om; vli,frsm;
wkid ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm; tygt0ifeidk if aH &;tusO;f om; tm;vk;H ukd a':atmifqef;pk=unf
vkjd yefvnfvw G af y;zkd h tav;teufawmif;qkyd gw,f? 'Dvrdk jS zpfrvm&if²²²²
4
Luminary MagazineVolume 4,No.10
etz ppftyk pf &k @J 2010 a&G;aumufy&JG v'fukd vufrcHz@kd jynfwiG ;f jynfyrSm qENjy
awmif;qdkr_awG jyKvkyf=uzdk@vdk+yD? EdkifiHa&;wdkufyGJawG qifEGJ=uzdk@/ vlr_a&;wdkufyGJawG
az:aqmif=uzd@k / ppfa&;wdu
k yf aJG wG pwif=uzd@k tav;teuf wdu k w f eG ;f ygw,f?
ppftm%m&Sipf epfukd wGe;f vSeEf ikd zf @kd ppftyk pf u
k kd +zdKcGrJ jS zpfr,f? jynfo@l om;aumif;
ppfom;awG xGuaf y:vmzd@k 0dik ;f 0ef;}udK;pm;=uygp@kd ?
tm%m&Sirf eS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdr&f aJ bmfrsm;
7
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tara&;wJh uAsm
um&efqw kd m b,f[mvJv@kd
tar odrmS r[kwaf yr,fh
tarhtm¶Hx k rJ mS awmh
pnf;csuf rnDrnmeJ@
uAsmwpfy'k f &Srd mS yg/
tJ'u D Asmu aopm &Sipf m wwf&ifawmf+yDat
wdw
k x kd mG xGm r[kww f hJ rde;f uav;ayyJ vd@k
wu,fh uAsm&Snw f pfy'k f jzpfrmS yg? a&S;¶d;k pGJ t,ltqawG=um;
pmoifcef;udk b,fvckd spaf yr,fh
uAsmq&m&JŒ tar arhypfapcJw h hJ b0
ol@om;&JŒ uAsmawGukd zwf+yD; 'Dvkd rvSayr,fv h nf;
wpfcgwpfcg +yHK;+yHK;}uD; =unfv h @kd olr&wJh ynmawG
w,fod w,fwwfygvm; om;orD;rsm;udk wwfapruG@J æ wJh
igoh m;&,f æ wJh ausmif;q&m&JŒ r,m;
t,f'w
D mawG&ŒJ pm;yGu J kd ra&mufcif tarh&ŒJ pdwx f m;awGav
taru t&ifzwf&if; tJ'D pdwx f m;awG&ŒJ atmuf
&ifwiG ;f u yDwd wayG@wydu k }f uD;eJ@ wuUov kd qf wkd mudk a&mufcw
hJ hJ usaemf
cs;D rGr;f pum;awG csKjd r taygi;f tazmfawGe@J vufawGcsw d f
arwWmawG oDu;kH jywmayg?h olyek pf wd af wG 0ifcahJ yg?h
8
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vlvrd mR om; ,Ofyg;
vlru
kd of m; &rf;um; owJh
tazh&ŒJ tarh&ŒJ om;
usaemfw@kd wawGu
&rf;um;wmvm; ,Ofyg;wmvm; w&m;&Sw d ikd ;f iwf&wJh acwfrmS
cGjJ cm;vd@k awmh r&yg v#mawGay: jrufcif;vnf;ayguaf &mh
'gayr,fh aovkvk tarmazmufcsed rf mS awmif
rke;f olujzifh awmfawmfrsm;yg&ŒJ ? tarmajyp&m aq;zd;k r&Sd
aor,ft h csed f xdik =f unfah e&wJb
h 0
avmu"Hqw kd m avayGwpfcv k m; tJ'v D b
kd 0udk rn‡mwrf;a0zef&&if
'grrS [kwf ¶d;k om;r_ 'g%u f kd
t&m&m pDraH ewJh zefqif;&Siq f w kd mvm; taz cHvu kd &f wmyg?
tarhom; usaemf rod
t&Su
d kd r&Sjd zpf ridkygeJ@tar
r&Sud kd t&Sjd zpfapzd@k taz r&S&d if tazhu, kd pf m;
i,fi,fu æ tarhom; usaemf
tazhukd rawG@v@kd yjJ zpfjzpf ausmpf &mudk ausmjf zwf
tarhukd rawG@v@kd yjJ zpfjzpf riwf&atmif vkyyf grh ,fwhJ
toHuek f n‡pzf sp+f yD; idw
k wfwo hJ m;wpfa,mufu tarh&ŒJ om;}uD; usaemft h pfukd
tckusawmh qdq
k jkd rnfjrnf }udK;pm;yrf;pm;
rkq;kd r om;qH;k tar ol@ynm q,fwef;tm;eJ@
tJ'v D akd wG }uHKcJ&h vd@k ol@orD;om; ZeD;r,m;twGuf
idrk 0atmif idak e&&SmwJh xrif;vkwq f uf&if; tm;ay;
tarh&ŒJ &Gm æ tarh&ifukd at;apaygh
arwWmawG jynho f yd af ewJh tarh&mG udk c%awmh [kwrf mS yg
usecf rhJ mS a=umufwwfwhJ usaemfu r=umcif ¶kww f &uf
xm;&pfc&hJ +yDav? oluvnf; E_wq f ufomG ;cJh
tzrJh om;orD;awG&,f
jyefawG;=unfah wmh ol@ZeD; rkq;kd rwpfa,muf&,f
tarvnf; qif;&J tarhuykd J zufw, G af pcJh
tazvnf; rGaJ w ridek @J v@kd tm;ay;olu
yDwad wGuykd J pm;a&mhovm; tylawGe@J idak pcJah yg?h
9
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ridkygeJ@tar rd;k awG &Gmae+yDtar
tarhrmS om;awG&adS o;w,f r[kwv f m; wcsK@d oal wGuawmh rd;k &Gm&if tdru
f kd vGr;f owJh
tarhom; usaemfn h eD @J usaemf csr;f vnf;csr;f vGr;f vnf;vGr;f oaygh
tarhukd tazmfvyk rf mS aygh usaemfuawmh olw@kd e@J rwl
tm;av#mph &m rvdk aeylvnf; vGr;f w,ftar
tar ridek @J awmh wu,fusawmh tarhukd rcGcJ ifuwnf;u
usaemfu acsmo h vdk ac|;odyaf wmh cG&J rSm vGr;f w,fav
tarav 'gayr,fh tar
ol@om;twGuf tidw k w d f ayuwfuwf tarhom;u
acgi;f av;ndwv f @kd æ wcgwavrSm trsm;eJ@wpfa,muf
tJ'vD kd wdwcf &hJ wJh rsu&f nfawG pdw"f mwfaygu&f m tjyKtrlawGukd
usaemfw@kd e@J a0;aecsed rf mS acgi;f rmrm vkyw f wfw,f r[kwv f m;
tarhqu D kd jyefa&mufvmavrvm; trsm;u rcs;D rGr;f vnf;
usaemf rpOf;pm;&Jb;l tar? pGe@f pm;&Jvkd pGe@f pm;
wm;ae&ifvnf; oGm;vdo k mG ;
[dw k ek ;f uaygh æ tJ'g vlru kd v
f m; tar æ?
om;u uav;r[kwaf wmhb;l
ud, k qhf ;l ud, k x f iG Ef ikd yf g+yD vd@k oli,fcsi;f wpfa,muf&ŒJ rdcif
b,fvykd if qdak yr,fh aq;¶Hw k if+yD; ukowke;f
ig;¶d;k udk E$i+f yD; ab;u xdik f qH;k yg;oGm;owJh
ol@om;rsm; r_id af ervm; aemufwpfa,muf&ŒJ rdcifuvnf;
rsuEf mS xm;udv k nf; =unf&h ŒJ tqkwu f ifqmvd@k od&w,fwhJ tar
tJ'gawGukd rSwrf w d t hJ ar olw@kd awGukd tm;ay;wJt h cg
tckaerSmawmh om;u xGuaf jy; usaemfrh mS vnf; 'Dvo kd wif;rsK;d u
tareJ@ wpfae&mpDa0;aygh b,ftcsed f =um;&r,f rodygb;l vd@k
ESv;kH om;uawmh ,Hw k ,ftar pdwrf ;l rl;eJ@ ajymvku
d rf w d ,f
ql;awGukd awG@avwdik ;f jyefawG;=unfah wmhvnf; usaemfw@kd tjzpfu
igo h m;udk rpl;ap&bl;vd@k ESpaf wG vawG b,ftcsed t f xd
pdwu
f ;l eJ@ xGiaf y;aer,fxif&ŒJ av? 'Dtwdik ;f &Sad erSmvJ rod&
tem*wfuvnf; ud, k ef @J a0;
10
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tdyrf ufawGvnf; aES;aeaygh
wpfcsed af wmh usaemfw@kd om;trd
tarvnf; touf&v dS @kd
usaemfvnf; touf&iS rf ,fq&kd if
jyefjrif jyefawG@ tvGr;f awG wpfayG@}uD;eJ@
twdwaf wGukd arhEh ikd yf g&ŒJ ?
tckawmh 'Dtwdik ;f
tvGr;f av¶dik ;f awG wdu k af ewke;f
trke;f aw; qdo
k al wGt=um;rSm
tareJ@ om;u a0;
usaemfw@kd vnf; taqG;oDcsi;f qdv k @kd aygh
usaemfuawmh æ tvGr;f udk um&efoD
uAsmawG pmawGpv D @kd
tEdik u
f sio fh r#
cEDpW uyJ
tarSmifxuk kd ac:vm
r[l&m v$r;f +cHKvsuf
rv_yrf ,Swf vnfpif;+yD;ae=u
cEDpW &J h
tdyaf rG ch sccH &hJ //
E_wuf q
kd HG h
a=umuf&HG ah wmh oD;cH
zefw&mawvmwJh b0
tJ'bD 0u &ifaumh
nOf eh ufnudk arG;zGm;w,f// &J&ifah wmh oD;rcH
ra=umufw&m; owWd
xGe;f nSw
d t
hJ cg
b0 [m vif;vuf
nOf eh uf[m aejcnfjzpf
xGe;f opfawmhwmyJ//
tarSmifxkap;yspf
nOf eh ufaewJh acwfrmS
cEDpW oD;cHjcif;
tvif;r[kwb f ;l //
armifp;kd csdef
10/10/10
13
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a0ESi;f yGio
hf ek &f J w
h ckef
tjrifah y (160) rS
zHrk x yHv
k v
S ES iS hf ckecf svu
kd af om
tm*owW&d iS f a0ESi;f yGio hf ek ?f
Twckeo f nf
b0ifwek f &ifcek pf &m aumifaomfvnf;
ESpaf ygi;f =um&Snf tusO;f usaeaom Twcket f wGuf
taztusO;f om;ESihf Edik if aH &;tusO;f om; &ifwek &f rSmu etz?
(2000) aom vltrsm;twGuf ckev f u
kd jf cif;yg?
Twcket f wGuf
Twckeo f nf tm;wufvmrSmu
tusO;f om;rsm; vGwaf jrmufa&;wGif 'Dru
kd a&pD bufawmfom;?
toH;k 0if taxmuftuljyKEdik rf nfh
&HyakH iG pkaqmif;a&;twGuf ckejf cif;yg? Twckeo f nf
ukepf jkH yKwfus etzwd@k
Twckeo f nf b0okerf e_ f oufwrf;uke+f y;D
jrefrmjynfol jynfom; i&JbkH taygut f ;kd
vltrsm;wd@k ppfeif;jym;b0rS
vGwaf jrmufa&;twGuf aZmufx;kd ust?hH
awG;v#uf ckevf ukd &f jcif;yg? Twckeo f nf
atmifpnfwek [ f ;D
Twckeo f nf atmifarmif;wD;+yD;
vkyyf t kH csKd ;rus 'Drukd a&pD rD;wdik f
qd;k vSonfh etz trltusiu hf kd v_id vf ikd_ x
f ed af wmuf
zGiv
hf pS x
f w k af z:&ef tvif;a&muft?hH
wrif}uHI ckevf u kd &f jcif;yg?
udkudkatmif
(qefz&efppPudk)
atmufwdkbm 18 / 2010
14
Luminary MagazineVolume 4,No.10
toufb,fuxGuf
rsupf Ed pS v
f ;kH ygygv#uf
jrif&=unf&h cuf?
yg;pyfayguv
f J ygaev#uf
ajym&qd&k cuf?
tcsuu
f ;kd csuf jynfph ykH gv#uf
toufb,fuxGu?f
av;av;tdk (O\majr)
28 / 8 / 2010
15
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a&-unfat;jr oHpql;c|ef
vl[m &Suw f wf&if
rqd;k ygb;l
'H;k ay; uwfowf
aeoGm;wwfox l ufpm&if
E_id ;f ,SOcf sutf &
vlyo D w,f/
&Suw f wf
&GH w
h wfwv hJ [l m
aemufwqifh
odumQ xdyg; apmfum;wmudk
rvdv k m;wJh oly/J /
t"rRrsm;u
apmfum;ESyd uf w G &f if
tJ't D cg h h h ol[m
ZGww
f &Gwf +idrrf cHvakd wmh
&efov l ufxu J
odumQ eJ h t&Sut f wGuf
a&=unfat;jr r[kwaf wmh
rmefwufwek f jh yef
rSepf zefp ykvif;uGpJ
ckcjH cif;[m
oHp ql;c|ef xufjr
&Suw f wfveG ;f ol
t&Suef J oh u d mQ rSm
odumQ }uD;rl twGuf
wyfqifxm;oly/J /
vufeuf/
b,fEh ,
S vf J
oifv&J uS wf wfygap
&Suw
f wfygp//
at;jrESi;f &nf
atmufwb
kd m 9
16
Luminary MagazineVolume 4,No.10
22 ESpfjynfh ABSDF arG;ae o h kd
h tm%m&S22ES
ipf epftm; wdu k cf o
hJ nfrmS
paf wmif jynfch ahJ v+yD//
&moDpuf0ef; / jzpf&yfrsKd ;pHk
tzHzk u kH kd
armifausmif;om;wdk h cg;pD;cHc/hJ /
tm%m&Sipf epf bH&k efot l jzpf owfrw S cf I hJ
ausmufpm aypm y&ydu k fu
Armhordik ;f rSm ol&aJ umif;tjzpf
rSww f rf;wifxm;Edik af v+yD//
u|eaf wmhif ,fcspf &S,q hf ,f&h , S u
f
cGyaf 'gi;f &Jabmf udx k eG ;f atmifausm rf S tpjyKI ordik ;f pOfqufay;qyfco hJ nfh
ud, k &fh ifaoG;yrm &JabmfocH J owWad oG;u ausmif;om;wyfrawmf cGyaf 'gi;f awGu
oefrmxGm;}udKif; &_wikd ;f ar#mo f nf yJc;l rSvyk &f yf wDxiG q f vdk h }udK;pm;jyefvJ
wln=D uwJh t,ltqawGu xyfwx l yfr# jynfot l wGuf paw;cHc&hJ av+yD//
jynfocl spo f rdk h *k%, f 0l rf;ajrmufygayonf// wae u h rS zwfvu kd &f onfh
wyfO;D qDu &yfwnfcsuu f kd
tH=h oav;pm;*k%, f rl yd gonf//
2010udk ypfrw S xf m;cJh
twkta,mif a&G;aumufyv JG J usq;kH ygrnf
oufaoxlrnf ch yG af 'gi;f armifwkd v h macs+yD//
,H=k unfcsuEf iS hf &nfreS ;f csu}f uD; wJh
cGyaf 'giaf rmifa& h h h
jynfol &h aJ bmf tmZmenftm;
rar Eh ikd &f ef ESpv
f csI D
&moDrsm;pGm }udrzf efrsm;vnf;
aoG;oufaojzifh
rSww f rf;pma&; uAsmaw;u
22 ESpaf jrmuf rdcifwyf&if;tm;
tav;jyK OD;nGwv f u kd yf g.//
&JabmfxeG ;f a0
17
Luminary MagazineVolume 4,No.10
od+yv D m;
xyfrw S x f m;
ppftyk pf &k J ah rG;&myg oabmxm;?
b,foal oao
iawrm&ifjyD;a&m
od_yDvm;
taz ae0if;rdef ph um;?
wyfrawmftrd wyfrawmftz
wwfwwf rwwfwwf awmf
awmfawmf rawmfawmf wwf
tm;vk;H [mavsmf u|Eyfk w f dk oh nf
'g ae0if;wyfrawmf? u|Eykf w f dk th usKd ;pD;yGm;eSif h
opPmw&m; taeacsmifro _ mtm;uk;d onf?
onfum;opPm&So d rl sm;eSif o
h mqkid o f nf? uk, d uf sKd ;eSif yh wfoufvm&if
(igwdk eh iS f rh qkid )f opPmr&Sd
xm0& rdwaf qG xm0&&eforl &Sd odumQ r&Sd
xm0& tusKd ;pD;yGm;om&So d nf? t&Surf &Sd
tusif o h v D r&Sd
&ufpuf,w k rf mr_om&S?d
trdef o h m&Sd
trdef o h mtz trdef o h mtrd?
ajymr&k}H uHKzl;rSod
bmomw&m; ewÎ?d
oef;a&$ vku d ef m
xkwd &m;a'oem?
2008
2010
od+yv D m;
xyfrw S x f m;
ppftyk pf &k J ah rG;&mygoabmxm;?
rSw}f uD;
18
Luminary MagazineVolume 4,No.10
umwGef;
19
Luminary MagazineVolume 4,No.10
olr
vGwfonfh
tcsdef
atmifouf0ikd ;f
({&m0wD tifwmeufr)S
uefhowfe,fajr (Restricted Area) qkdaom teDa&mif pmvkH;}uD;rsm;u
tjzLa&mif qkid ;f bkwaf y:wGif xifxif&mS ;&Sm; awG@jrif&aejy;D oHq;l ju;dk twm;tqD; rsm;uvnf;
vrf;r}uD; wckv;Hk udk jzwfcsxm;onf? a&mfbmeHygww f w k rf sm;/ rsu&f nf,Adk ;Hk rsm; ypfeidk o f nfh
tajrmufrsm; ukid af qmifxm;aom vufeuftjynft h pkH wyfqif xm;onfh vkx H ed ;f &Jrsm;tm;
vk;H u oHq;l juk;d twm;tqD;rsm;aemufwiG f toift h aetxm;jzifh &Sad eonf?
&Jt&m&Sw d OD;u cufxefaom rsuef mS jzifh atmfvH tao;pm;udk ukid u f m pl;&Saom
toHjzifh atmf[pfaeonf?
“a&S@w;dk rvmeJ@ / 'g uef@owfe,fajryg/ aemufqw k yf g/ wm0ef xrf;aqmifaewm”
qkad om &Jt&m&Su d ol@a&S@wnfw h nf&h dS vl &maygi;f rsm;pGmudk atmf[pf trde@f ay;aeonf?
vltrsm;pku &Jt&m&Sd. pum;ukd em;raxmifonfhtjyif “a':atmifqef;pk=unf
use;f rmygap” qkad om toHrsm;ukd wlnu D s,af vmifpmG atmf[pfaejy;D vufcyk o f rH sm;uvnf;
a':atmifqef;pk=unf aetdrw f nf&&dS m wuUov kd f &dyo f m vrf; twGi;f wajzmif;ajzmif;
xGuaf y:vsuf &So d nf?
,ae@onf aetdrftus,fcsKyfuscHae&aom a':atmifqef;pk=unf jyefvnf
vGwaf jrmuf&rnfah e@ jzpfonft h wGuf wuUov kd &f yd o f mvrf;wav#muf owif;axmufrsm;/
jynforl sm;/ ekid if jH cm;oHwrefrsm; tygt0if vlwaxmifausmcf ef@ vma&mufpak 0;ae=uonf?
reufvif;tm;juD; tcsed u f wnf;u vma&mufapmifq h idk ;f aeaom vlpv k al 0;rSm nae 5
em&Dausmv f mcsed t f xd quf vuf apmifq h idk ;f ae=uqJ?
trsK;d om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyfvl i,f ok;H q,fcef u h vkx H ed ;f &Jrsm;apmihq f ikd ;f aeaom
oHq;l juk;d b,f&, D m csxm;onfh ae&ma&S@wnfw h nfw h iG f ikww f w k xf idk af e=uonf? vkx H ed ;f
20
Luminary MagazineVolume 4,No.10
um;rsm; uvnf; wuUov kd &f yd o
f mvrf;r xdyw f iG f ydw&f yfxm;jyD; vk+H cHKa&;txl; wif;usyf
xm;onf? t&yf0wf&/J ppfaxmufvrS ;f a&;/ pGr;f tm;&Sirf sm;uvnf; ae&mteSt hH jym;wGi&f adS e+y;D
tzGJ@csKyfvli,frsm;ESifh wuf=uGv_yf&Sm;olrsm;/ owif;axmufrsm;udk "mwfykH&kdufjcif;rsm;
jyKvkyvf su&f odS nf?
tcsed u
f m; nae 5 em&D 5 rdepf?
vltyk }f uD;xHrS vufcyk o f rH sm; wajzmif;ajzmif;xGuaf y:vmjyD; vltm;vk;H v_yv f y_ f
&Sm;&Sm; jzpfomG ;awmhonf? a':atmifqef;pk=unfjcHtwGi;f odk hpawum teufa&mifuyf
um;rsm;0ifa&mufomG ;uwnf;u vltyk }f uD;u *emrjidrf jzpfaeacsjyD?
“a':atmifqef;pk=unfjcHwiG ;f okd u h m;rsm;0ifomG ;jyD” qkad om owif;pum;a=umifh
oHq;l juk;d b,f&, D m csxm;onfh ae&mod@k ajy;olajy;/ tm;vk;H &kw&f w k o f oJ ?J vlawGtm;vk;H
rsuv f ;Hk vm;&mu a':atmifqef;pk=unf tdrw f nf&&dS m ae&mqDo@dk OD;wnf =unf&h v _ suf &So
d nf?
nae 5 em&D 15 rdepfcefh a':atmifqef;pkjunf tdraf &Sw h iG f csxm;onfh oHq;l juk;d b,f&, D m
rsm;udk vl q,f*%ef; ausmu f pwifa&$@ae=ujyD?
“a[;²²²²²²a':atmifqef;pk=unfvGwfjyD²²² a':atmifqef;pk=unf usef;rmygap”
qdak om vltyk }f uD;qDrS +ydKifwl xGuaf y: vmaomtoHu ywf0ef;usiw f ckv;Hk ukd jrnf[;D oGm;
apawmhonf?a':atmifqef;pk=unf tdrfa&S@wGifcsxm;aom oJtdwfrsm;udk vkHxdef;&Jum;
wpD;ay: v#ijf refpmG qGw J ifae=uonf? vltyk }f uD;u ykI d ykI d &kw&f w k of o J J jzpfvmawmhonf?
“[kwfuJh/ aocsmoGm;jyD? a':atmifqef;pk=unf vGwfjyD” qdkaom zkef;quf
ta=umif;=um;oHrsm;uvnf; vltyk f twGi;f wGif qlnv H eG ;f vSonf?vkx H ed ;f &Jrsm;uvnf;
oHq;l juk;d b,f&, D mrsm;ukd z,f&ef jyifqifaeacsjyD? oHq;l juk;d b,f&, D m eSpcf rk #om z,fjyD;csed f
vltyk }f uD;rSm tajy;tv$m;jzifh a':atmifqef;pk=unf jcHa&S o h @kd ajy;v$m;juawmhonf?
“tarpk” “tefwDpk usef;rmygap” paom toHrsm;jzifh ajy;v$m; ae=uaom
vl t k y f u m; urB m ysuf
onft h vm; h h h vl tm;vk;H
. rsufeSmu jyHK;ae=u
onf? “a': atmif qef;
pk = unf ” “a':atmif
qef;pk=unf” “a':atmif
qef; pk=unf” qdkaom
ajuG;a=umforH sm;u tdrf
trSwf 54 jcaH &S@wiG f us,f
avmifpmG jrnf[;D vsu&f o dS nf?
21
Luminary MagazineVolume 4,No.10
nae 6 em&D ausmcf sed f jcHtrSwf 54 &Sd jcHpnf;&k;d oHwidk af v;eSpcf u k kd udik u f m trsKd ;orD;
wOD; rsuef mS ay:vmcsed w f iG af wmh vltyk rf mS xde;f r&awmh? xkt d rsKd ;orD;. rsuef mS um; jyKH ;aejy;D
y&dowfvt l yk u f dk vuf a0h,rf; e_wq f ufvu kd o f nf? olrrSm jynfov l x l ek iS hf eSpaf ygi;f rsm;pGm
uGma0;aejyD; ,ae@aetdrt f us,cf sKyfrS vGwaf jrmufvmaom vlxk acgi;f aqmif a':atmif
qef;pk=unfyifjzpfawmhonf?
“tarpk” “a':atmifqef;pk=unf use;f rmygap” “tefwpD ”k qkad om toHrsm;eSihf
ido k u l id/k ckeaf yguo f ul aygu?f tm;vk;H aysm&f i$ af e=uonf?axmifausm&f adS om vltyk o f nf
wjznf;jznf; ykdykdrsm;vmonf? aA'ga&mif jrefrmqefqef tusFD0wfqif xm;aom a':
atmifqef;pk=unfu vlx. k rsuef mS udk jrifvu dk of nfeiS hf ydI k jyHK;vmonf? olr vufwcsuf
a0h,rf;jy vdkufwkdif; jynfolvlxku atmf[pf=uonf?eSpfaygif;rsm;pGm jynfolvlxkeSifh
cGcJ mG ae&aom olr/ cifyeG ;f eSihf om;eSpOf ;D udk ypfy,fjyD; jrefrmvlxt k wGuf wku d yf JG 0if aeaom
olr/ trsKd ;om; acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef;. orD;wOD;jzpfaom olr/ vufeufuikd f
ppftm%m&Sif tpk;d &udk jidr;f csr;f aomenf;jzifh wku d yf 0JG ifaeaom olr/ jynfocl spaf om olr/
vlx. k eSv;Hk om;wGif xm0& ude;f atmif;aeaom olr h h h
olr wdwq f wd pf mG ae&ef ajymvdu k cf sed w
f iG f vltyk rf mS rD;udk a&eSijhf ird ;f owfonft h vm;
jidrfoufoGm;awmhonf?olrtaejzifh tckvdk vma&mufe_wfqufaomvlxkudk aus;Zl;
wifa=umif; tygt0if ek0d ifbmv 14 &ufae t h rsKd ;om; 'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyf wnf&&dS m a&$*w Hk idk f
tzGJ ch sKyf&;Hk okd ah e v
h ,f 12 em&Dvma&mufyg&ef vlxu k kd yef=um;aeonf?
23
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a':pkvGwfvmwm
c&D;&Snf}uD;&Jh ajcvSrf;tpomjzpf cifjzLaxG;
AGDtdkat
27
Luminary MagazineVolume 4,No.10
usrwdk h rsdK;quf a&mufvm_yD h h h
888888888888888888888888888888
ra0ESif;yGifhokef
ESihf
tifwmAsL;
888888888888888888888888888888 7 / 10 /2010
ra0ESi;f yGiohf ek o f nf vuf&dS awmif}uD;axmifY tusO;f cscaH e&aom 88 rsKd ;quf
ausmif;om; acgi;f aqmif wOD;jzpfol OD;jrat;. orD;}uD;jzpf+yD; t*FvefEidk if H vef'ef+rdKŒ&Sd
wuUov kd f wckwiG f Edik if aH &;ESihf vlra_ A'bmomjzifh 'kw, d ESpw
f iG f wufa&muf oif=um;vsuf
&S d o nf ? ?onf zcif j zpf o l OD ; jrat; tygt0if Ek d i f i H a &; tusOf ; om;rsm;
vGwaf jrmufa&;twGuf yg0ifaqmif&u G af eol wOD;vnf; jzpfonf? ol. rdcifEiS hf nDrrSm
jrefrmjynfwiG f aexdik v f su&f o dS nf?
touf (21) &S+d yD jzpfaom ra0ESi;f yGio hf ek o
f nf vef'eftajcpdu k f jrefrmhta&;
v_y&f mS ;r_tzGŒJ (Burma Campaign UK)/ tjynfjynfqidk &f m vGw+f idr;f csr;f omcGit hf zGŒJ (AI)
wdk@ESifhvnf; yl;aygif;aqmif&Guf vkyfudkifaeol wOD;jzpfonf? AI . qufoG,f ay;r_jzifh
r=umao;rDu avbmygwD nDvmcHwiG f jrefrmhta&;ESihf ywfoufI pum;ajymcJo h nf?
ra0ESi;f yGio
hf ek f avbmygww D iG f pum;ajymonfh &kyo f H rSww
f rf;rSm tifwmeuf
pmrsuEf mS rsm;ay:wGif ysŒH ES@H ae+yD; trsm;pku cs;D usL;=uaomfvnf; a0zefajymqdrk _ tenf;i,f
&Sdonfudk awGŒ&onf? xkd@a=umifh ra0ESif;yGifhokefudk {&m0wD owif;axmuf udkaxG;u
qufo, G f ar;jref;xm;ygonf?
28
Luminary
Luminary Magazine
Magazine Volume
Volume 4,No.10
4,No.10
ar;? ? avbmygw&D ŒJ nDvmcHrmS pum;ajymcGi&hf wJh twGuf b,fvt
kd usKd ;tjrwfawG&cJv
h ?J
b,fvkd wk@H jyefra_ wG&cJv
h ?J
ajz? ? tckavmavmq,f tpd;k &ajymif;vJomG ;wJh aemufyikd ;f rSm 'Dbufu tpd;k &uae+y;D awmh
jrefrmEdik if H ta&;eJ@ ywfouf+yD;awmh avbmavmuf yGiyhf iG v hf if;vif; pum;ajymwmawG
r&Sad o;bl;? txl;ojzifh Commission of Inquiry qdv k @kd &&dS if 'Dbufu tpd;k &u yGiyhf iG vhf if;vif;
rajymao;bl;? ol@taeeJ@ axmufcw H ,fq+kd yD;awmh rajymbl;? avbm tpd;k & qd&k if ol
axmufawmh axmufcHw,f/ tJ'geJ@ ywfouf+yD; olvkyfr,f/ tJ'DvdkrsdK; ajymwm&Sdw,f?
tJ'guawmh uGmjcm;w,fv@kd jrifrw d ,f? txl;ojzifh avbmtpd;k & qd&k if a*:'Gef ba&mif;ayg?h
ol u wu,f u d k xJ x J 0 if 0 if yg0if v _ y f & S m ;w,f ? jref r mh t a&;eJ @ ywf o uf + yD ; awmh
pdwv f nf;0ifpm;w,f? 'D a';Apfrv D bD efqv kd nf; tJ'vD ykd ?J 'gayr,fh usrwd@k 'Dbufu nGe@f aygi;f
tpd;k &opfuawmh tJ'aD vmuftxd v_y&f mS ;r_ vkyw f mr&Sb d ;l ? pdw0f ifpm;r_awmh&ydS gw,f?
usrwd@k taeeJ@ a';Apfuifr&Geaf &m/ +yD;awmh rpfu&ufuakd &m olw@kd 'Dxufy+kd yD;awmh
yg0ifvy_ &f mS ;vmatmif/ +yD;awmh a*:'Geb f a&mif;vkycf o hJ vkyd J jrefrmhta&;udk pdw0f ifwpm;eJ@
olw@kd y+kd yD; aqmif&u G v
f matmif vkyzf @dk usrwd@k taeeJ@vnf; vdt k yfao;w,fv@kd jrifrw d ,f?
29
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ar;? ? Burma Campagin UK udk wcdsKŒu pD;yGm;a&;ydwq f @kd wmudk axmufcw H meJ@
ywfouf+y;D tpGe;f a&mufw,fv@kd ajymwmawG&w
dS ,f? tJ't
D zG@J e@J w+JG y;D vufwJG tvkyv
f yk af ewJh
olwa,muftaeeJ@ tJ'aD 0zefcsuaf wGukd b,fvrkd sm; xifjrifryd govJ?
ajz? ? usrajymcsiw f muawmh ud, k f b,ftzG@J tpnf;eJ@yJ tvkyf vky/f t"du ud, k chf ,
H cl suu f
ydt
k a&;}uD;w,fv@kd jrifrw d ,f? usr&JŒ cH,cl suu f 'Dv@l tcGit hf a&; v_y&f mS ;r_ukd vkycf siw f ,f?
jrefrmEdkifiHxJrSm vli,fawG tukefvkH;a&m/ +yD;wJh tcgusawmh vlom;awGtukefvkH;udk
vl@tcGit hf a&;qdwk hJ t&m &Sad pcsiwf ,f? vGwv f yfre_ @J vl@tcGithf a&; qdw k m usrwd@k Edik if x H rJ mS
&Sd+yD;awmh aysmf&$ifapcsifw,f? usr&JŒcH,lcsufu usr 'gvkyfaew,fqdkwm jrefrmEdkifiHu
vlom;awGtwGuf vkyaf ewm qdak wmh usrrSm tzG@J tpnf; tpGq J w
kd [
hJ m r&Sb
d ;l ? tcsed w f efwhJ
tcgus&if usr[m jrefrmEdkifiHom;awGtwGuf t+rJwrf; tqifoifh&Sdaer,f qdkwJh
cH,cl su&f adS eoa&GŒ usr pdwo f ef@w,fv@kd jrifrw
d ,f?
ajz? ? usrt"du ajymcsiw f mu Edik if aH &; tusO;f om;vGwaf jrmufa&; v_y&f mS ;r_twGuf
usrwd@k awmif;qdk vmcJw h m tcsed =f umvS+yD? txl;ojzifh ukvor*~ukd awmif;qdv k mwm
=umvS+yD? 'gayr,fh olw@kd taeeJ@ 'Dupd u P kd b,fwek ;f urS xl;xl;jcm;jcm; aqmif&u G rf q_ w
kd m
r&Scd bhJ ;l ?
t+rJwrf; wckcjk zpfw,fq&kd if/ Oyrm - a':atmifqef;pk=unf xyf+yD;awmh aetdrf
tusO;f uscH &wmyJjzpfjzpf/ jrefrmEdik if rH mS yd+k y;D awmh udpaP wG qd;k &Gm;vmwmyJjzpfjzpf ukvor*~
twGi;f a&r_;csKyf befurD eG ;f u t+rJwrf; ajymw,f/ ol@taeeJ@ jrefrmEdik if u H pd u
P kd pdw0f ifpm;yg
w,f? ol tJ'DOpPmeJ@ ywfouf+yD;awmh t+rJwrf; pdk;&drfruif; jzpf&ygw,fqdkwm usrwdk@
c%c%=um;&w,f? tJ'Dvdk xkwfjyefcsufawGvnf; c%c% zwf&w,f? ol@taeeJ@
xkwjf yefcsu&f ŒJ aemufrmS olwu,f pd;k &drw f mawmh [kww f ,fav? 'gayr,fh bmvkyrf mS vJ?
olu ajymw,f EdkifiHa&; tusOf;om;awGudk vGwfajrmufzdk@ vkyfay;yg/ ol
awmif;qdkw,f? tJ'geJ@ ywfouf+yD;awmh wu,fvGwfajrmufvmatmif ol bmvkyfvJ?
tJ'v D rkd sKd ; ol@&ŒJ wu,fxx d ad &mufa&muf vkyaf qmifru _ kd vk;H 0 rjrif&ao;bl;? tJ'ga=umifh
ukvor*~e@J ywfouf+yD;awmh t&rf;udk pdwyf surf w d ,f? tJ'ga=umifv h nf; usrajymcJw h myg?
ar;? ? jrefrmEdik if t
H a&;udk bma=umifh pdw0f ifpm;vmwmvJ?
ajz? ? tazu use;f rma&; ukor_uawmh t&rf;vdt k yfw,f? txl;ojzifh ESv;Hk a&m*g&w dS ,f/
ESvkH;aoG;a=um usOf;w,fqdkwJh tcgusawmh tJ'geJ@ ywfouf+yD; olwdk@awG aq;ppfzkd@eJ@/
ESvkH;a&m*g txl;ukawGeJ@awG@zdk@u t&rf; vdktyfw,f? ESvkH;aoG;a=um usOf;w,fqdkwm
b,favmuftxd tajctae qdk;&Gm;vJqdkwm usrwdk@awmh rodbl;? tcsdefra&G; wckck
qd;k qd;k &Gm;&Gm; jzpfomG ;Edik w
f ,f? tJ'guakd wmh usrwd@k u t+rw J rf;a=umufae&w,f? tcktcsed x f d
tazu ESv;Hk a&m*g q&m0efe@J vnf; rawG@&ao;bl;/ ol@twGuf ESv;Hk a&m*ge@J ywfouf+y;D awmh
usef;rma&; ukor_awG ay;wmvnf; r&Sdao;bl;qdkawmh ae@wdkif;awmh pdk;&drfae&w,f?
bmjzpfomG ;rvJ qd+k y;D awmhaygah emf? ESv;Hk a&m*g &Swd o hJ q
l akd wmh tcsed rf a&G; wckcjk zpfEikd w
f ,fav?
ajz? ? usrajymcsiw f muawmh olw@dk e@J usreJ@qw kd mu b,fvrkd S ,SOv f @kd r&ygb;l ? rd;k eJ@ajrvdk
uGmjcm;ygw,f? usr 'DEikd if rH mS vkyaf ew,fqw kd m vGwv f yfr&_ w
dS ,f/ usrtaeeJ@ bmtE &W m,frS
r&Sb d ;l ? usrrSm aemufqufwJG tusKd ; oufa&mufrq _ w kd m bmrSr&Sb d ;l ? 'gayr,fh olw@k t d aeeJ@
trsm;}u;D &Sw d ,f? axmifusc&H r,fqw kd m olw@kd ow
d ,f? olw@kd u t&rf;udk &J&ifyh gw,f? tJ'v D rkd sKd ;
qk;H jzwfcsucf s&w J o
hJ al wGe@J usreJ@ b,fvrkd S ,SOv f @kd r&ygb;l ? 'gayr,fh usr jrifrw d muawmh
'Dvl@tcGifhta&; v_yf&Sm;r_/ jrefrmhta&; v_yf&Sm;r_qdkwmuawmh vlwdkif;eJ@ qdkifw,fav?
tckq&kd if usrwd@k &ŒJ ta&SŒrSm OD;0if;wifw@kd / a':atmifqef;pk=unfw@kd / usrwd@k tazwd@k olw@kd
rsKd ;quft&olw@kd wm0ef ausatmif vkycf +hJ yD;oGm;+yD?
usrwd@k rsKd ;qufa&mufvm+yDqakd wmh usrwd@k wm0efausatmif usrwd@k vky&f r,fh
32
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tcdseaf &mufvm+yD? tJ'ga=umifh usrwd@k vil ,fawG xGu+f yD;awmh vkyw f mvd@k vnf; jrifw,f?
wm0efausatmif/ urBmudk ajymatmif usrwd@k vli,fawG wm0efxyf+yD; xrf;aqmifaeyg+yD
qdw
k mrsKd ; ajymcsiv
f @kd / +yD;&if uk,
d Ehf ikd if u
H kd wckcv
k yk af y;csiv
f @kd vkyw
f mvd@k vnf; jrifrw
d ,f?
ajz? ? atmufwb kd m 16 &ufae@ paeae@rmS ckerf mS yg? tJ'gu tdw k ;l t&Demvd@k ac:w,f?
'DrmS pwdw&f ;d_ awG/ yGv J rf;obifawG vkyw f ahJ e&mrSmayg?h tJ'D tdw k ;l t&Dem&JŒ tjyifrmS ckerf mS ?
usru &dv k m udpk wm pD;&wmudk }uKd uw f ,f? 'gayr,fh bef*su D awmh wcgrS rckezf ;l bl;? &ky&f iS rf mS
awG@wJh tcgusawmh udk,fu vkyfcsifw,f? tJ'DvdkrsdK; xl;xl;jcm;jcm;? aemufawmh
jyefpOf;pm;=unfw h hJ tcgusawmh e,fpyfrmS &Sw d hJ jrefrmEdik if aH &; tusO;f om; a[mif;awGukd
t&rf;tultnD ay;csiw f ,f? olw@kd rmS tcuftcJrsKd ;pkH }uKaH wGŒae&w,f? pm;p&m aomufp&m
ydu
k q f H tJ'aD vmuf r&Sb d ;l ? +yD;awmh aq;0g;ukor_twGuv f nf; ydu k q
f H vkv H aHk vmufavmuf
r&Sb d ;l ayg?h tJ'tD cgusawmh usr olw@kd ukd t&rf; ulncD siw f ,f? usrtaeeJ@ ydu k qf H pk+yD;
v_z@kd q&kd ifvnf; tJ'aD vmuf trsm;}uD; wwfEifkd rf mS r[kwb f ;l ? qdak wmh usr 'D Burma
Campagin eJ@ tJ'v D rkd sKd ; &efyakH iG &SmazGa&; vkyrf ,fq+kd yD;ayg?h tultnD &wJh tcgusawmh
yd+k yD; olw@kd ukd ulnvD @kd &r,fqw kd m jrifrv d @dk tJ'vD rkd sKd ; vkyrf w
d m?
OD;0if;wif
eJ h
ar;cGef;rsm;
(www.moemaka.com rSu;l ,laz: jyygonf?)
Edk0ifbm 2 / 2010
wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww
(,ckkvdk 'kkwd,yifvkHnDvmcH ay:xGef;a&; v_yf&Sm;r_ay:aygufvmonfhtwGuf
ppftpk;dk &. 2010 a&G;aumufyt JG ay: qef@usiof ydwaf rSmufonfh v_y&f mS ;r_rsm;tay: b,fvkd
oufa&mufr_ &Srd mS vJ ponfw@kd jzpfonf? )
vGecf o hJ nfh paeae@ reufcif;u jrefrmjynf. twku dk t f cH acgi;f aqmifwOD; jzpfol
tifeft,f'DygwD. OD;aqmifol/ [Hom0wD OD;0if;wifESifh awG@qkkH pum;ajymjzpfcJhonf?
t"duar;cGef;rsm;rSm.......
wdik ;f jynf. 'Dru kd a&pDpepfukd azmfaqmf&eftwGuf Edik if aH &;aygi;f pnf;r_ tiftm;w&yf
tjzpf tifeft,f'Du &yfwnfrnf[k ajymcJhjyD;aemuf/ wdkif;&if;om; acgif;aqmifrsm;/
tpkt k zG@J rsm;ESit hf wl ppfreS af om z,f'&,fjynfaxmifpEk ikd if aH wmf}uD; xlaxmifEikd &f eftwGuf
'kw
k ,
d yifvn Hk v D mcH ac:,l&ef axmufcaH =umif;/ oabmwlvufcaH =umif; ajymqdck o hJ nf?
xdo k @kd aom ajymqdck surf sm;udk OD;wnfaom v_y&f mS ;r_rsm;onf 2010 Ed0k ifbm 7
&uf ppftpd;k &. a&G;aumufyJG rwdik cf if pwifrnfvm;/ b,fawmh pwifrmS vJ? ppftpk;dk &
a&G;aumufyGJ. &v'fjzpfaom 2008 tajccHOya' twnfjyKonfh v$wfawmfw&yf
ay:xGef;vmjyD;onf aemufrSm pwifrnfvm;? ,ckkvdk 'kkwd,yifvkHnDvmcH ay:xGef;a&;
v_yf&Sm;r_ ay:aygufvmonfhtwGuf ppftpkkd;&. 2010 a&G;aumufyGJtay: qef@usif
oydwaf rSmufonfh v_y&f mS ;r_rsm;tay: b,fvkd oufa&mufr_ &Srd mS vJ ponfw@kd jzpfonf?
34
Luminary MagazineVolume 4,No.10
q&mu ajym=um;&mwGif......
“usaemfw@kd twdu k t f cHtiftm;awG/ wdik ;f &if;om;tiftm;pkawG xkw k af zmfajymqdw k hJ
'kkwd,yifvkHnDvmcHac:zdk@ udpPqdkwmu a&&SnfudpPwckk jzpfygw,f? ay:yifavsmufvkyfwJh
udpPr[kkwfygbl;? a&G;aumufyGJ rwdkifcif t+yD;vkkyfEdkifwJh t&mvnf; r[kkwfbl;?ordkif;&J@
tpOftvmt& vky=f ur,fq&kd ifvnf; jynfaxmifpak e@ ay:aygucf &hJ m azazmf0g&v D avmufrmS
vkyk Ef ik d &f ifvnf; vkyk =f u&r,f qdw k hJ oabm? aemufjy;D awmh tckak &G;aumufyu JG tajzr[kw k b f ;l ?
wu,ftppftrSef tajzu tckv k rkd sL;d z,f'&,fjynfaxmifpk tppftrSef ay:xGe;f vmEdik zf @kd
aqmif&Guf=u&r,fh 'kkwd,yifvkHnDvmcHrsLd;u 0dkif;vkkyf=u&r,fh udpPjzpfw,fqdkwmrsKd;
jzpfw,fqw kd m ajymcsiw f ,f?
a&G;aumufyu JG pd u
P a&G;aumufyu JG pd jP zpfw,f? usaemfw@k dwawGu rw&m;wJh udpw P ck/k
rSm;,Gi;f wJh vkyk &f yfwckt k jzpf usaemfw@kd twdu k t f cH 'Dru
kd a&pDtiftm;pkak wGu vufrcHEikd b f ;l ?
oydwfarSmuf=uzdk@ usaemfwdk @u qufvkyfae=urSmyJ? a&G;aumufyGJu ay:xGef;vmwJh
tusK;d &v'fawG qdw k m[mvnf; trsm;jynfoal wG vufcw H hJ udprP [kwk b
f ;l
qkwd mudv k nf; usaemfw@k de@J twl tm;vk;Hk u ajymqdak e=u+yjD zpfw,f? tJonfvrk d sL;d usaemfw@kd u
&yfwnf+yD; aqmif&u G af ewm jzpfygw,f? oD;jcm; aqmif&u G af ewmjzpfw,f?
od@k aomfvnf; a&G;aumufyeJG @J &v'fawG[m wdik ;f jynfe@J jynfoal wGtwGuf tusL;d
pD;yGm;r&Sb d ;l qdw k mudk yg0ifywfoufaeolawG ud, k w
f ikd f oabmayguv f m&ifvnf; tckv k rkd sK;d
'kw
k , d yifvn Hk v D mcH ac:,lwq hJ rD mS olw@kd wawGvnf; yg0ifvmEdik w f hJ tajctaew&yfvnf;
jzpfvmEdk ifw,f?a&G;aumufyGJ rwkkdifcifrSmaum/ a&G;aumufyGJ tvGefrSm/ ppftpkkd;&
tvdu k sjzpfay:vmr,fh v$waf wmfqw kd m&Jh twGi;f / tjyifrmS yg0ifc=hJ uolawGtcsi;f csi;f rSm
yÉdyuQawG jrifaawG@&aejyD/ 'Dxufy+kd yD; jrifawG@vm&awmhrmS jzpfw,f?
tJ'gukd rsujf rifoufaojzpfae&wJh um,uH&iS f rJqEN&iS f jynfov l xl ak wGuvnf;
a&G;aumufyeJG @J a&G;aumufyv JG eG u f mvawGrmS olw@kd twGuf aumif;usK;d csr;f om rjzpfapbl;
qdkwm ydk+yD; xifxif&Sm;&Sm; odvmrSm jzpfw,f? tJonfrSm EdkifiHwumtay:rSmvnf;
a&G;aumufyGJ&Jh oufa&mufr_uvnf; ppftpkkd;&u vdkcsifwJh taumif;oufa&mufr_awG
jzpfawmhrmS r[kw k b
f ;l ?
t"duuawmh tckkcsdefuwnf;u jynfolvlxk awG/ Edk ifiHa&;tiftm;pkawGeJ@
yg0ifywfoufaeolawG tm;vk;Hk [m ppftpk;dk &tvdu k s vkyk af qmifaewJh a&G;aumufyq JG w kd m
aemuf waumufaumufvdkuf+yD; tcsdefukef vlyrf; jzpfae=ur,fhtpm;/ aemufjyD;awmh
a&G;aumufyt JG vGeu f mv v$waf wmfay:ayguaf &;/ ray:ayguaf &;/ v$waf wmf twGi;f tjyif
jzpf=u ysuf=uwmawGaemuf vdkufjyD;awmh tcsdefukefjyD; tv[o jzpf=ur,fhtpm;/
tckkuwnf;u a&G;aumufyGJeJ@ wuG &v'fawGudk vufrcHzdk@udk usaemfwdk@u vkkyfudkif
35
Luminary MagazineVolume 4,No.10
aqmif&u G af ewm jzpfw,f? jy;D awmhvnf; wygwnf;yJ wu,fukd Edik if eH @J Edik if o H m;awG&hJ a&&Snf
tusK;d pD;yGm;awG/ tcGit hf a&;awGukd tmrcHay;r,f/h ppfreS w f hJ jynfaxmifp=k u;D ay:ayguzf @kd 0dik ;f jy;D
vkyk u f ikd =f uzd@k uv
kd nf; tckt k csed u f wnf;u odjrifem;vnf=uzd@k vd+k yDq+kd yD; tckvkd 'kw k , d yifvHk
nDvmcH v_y&f mS ;r_ jzpfay:vmw,f vk@k d ajymcsiw f ,f?”
tJonfrmS a&G;aumufyu JG kd oydw f af rSmufwhJ ae&mrSm ar;wJah r;cGe;f u vuf&ydS g0if
ae=uolawG wOD;csif;/ wygwDcsif;/ ae&ma'owckkcsif; tvdkuf oydwfarSmufwmawG
&Sdaeovm;/ ppftpkkd;&&Jh a&G;aumufyGJ=uD; wckkvkH;taeeJ@ oydwfarSmufwmvm;? jyD;awmh
a&G;aumufyGJ tay: a0zefaxmufjy&mrS/ uef@uGufajymqkkd&mrSm rnfonfhtcsufawGudk
rlwnfjyD; a0zef axmufjy uef@uu G rf mS vJ qdw k m jzpfygw,f?
“usaemfw@kd u vlwOD;csi;f / wygwcD si;f udk vdu k jf y;D awmh a0zefaxmufjy uef@uu G w
f m
rsK;d awG vkyk rf mS r[kw k b f ;l ? ppftpk;dk &&Jh a&G;aumufy[ JG m 'Dru kd a&pDenf;pepf ruswhJ 2008
tajccHOya'udk tajccHwhJ tm%m&Sipf epfukd w&m;0ifjyKr,fh v$waf wmfukd jzpfay:aprSm rd@k v@kd
usaemfwdk@u oydwfarSmufw,f/ uef@uGufw,f? 'DvdkyJ ajymrSmjzpfw,f? odk@aomfvnf;
ygwDawGu/ vlyk *~KdvfawGudk ,fwdk ifu rSm;,Gif;wJh tcsuftvufawG/ vkkyf=uHzefwD;wJh
tajymtqdak wG/ vkyk &f yfawG aqmif&u G vf m&ifawmh 'gawGuv kd nf; usaemfw@kd u oD;cHraebJe@J
a0zefaxmufjy uef@uu G w f mrsK;d awG vkyk &f rSm jzpfw,f?
Oyrmtm;jzifh a':atmifqef;pk=k unfe@J ywfoufjyD; owif;rSm;awG/ tcsut f vuf
rS m ;awG ajymqd k x k w f j yef w mrsKd ; / tif e f t ,f ' D e J @ ywf o uf + yD ; jynf o l a wG = um;xJ r S m
txiftjrifvrJG mS ;atmif ajymqdk 0g'jzef@csw d mrsK;d udak wmh usaemfw@kd u trSm;udk vufcaH erSm
r[kkwfbl;/ trSeftwkkdif; t&Sdtwdk if; jyefvnf ajymqdk axmufjywmawG/ today;
a=ujimwmawG vkyk rf mS jzpfw,f? tJonfvkd ajymcsiw f ,f?”
tJonfrSm quf+yD;ar;wJh ar;cGef;uawmh vuf&Sd ppftpkd;& azmfaqmifaewJh
jynfaxmifpkjrefrmEdk ifiHawmfeJ@ Edk ifiHom;rsm;twGuf tmrcHxm;wJh jynfaxmifpk pepf/
jynfaxmifpo k m;rsm; tcGit hf a&;qdw k mawGe@J 'kw k , d yifvn Hk v D mcHrmS aqG;aEG;azmfaqmifrmS eJ@
bmuGmjcm;rSmvJ qdw k m jzpfygw,f?
yxrOD;qk;Hk ajymcsiw f m 'kw k , d yifvn Hk v D mcHac: zd@k xkw k jf yefcsux f uJ tcsuaf wG
jzpfygw,f? wdik ;f &if;om;awGtm;vk;Hk twlwl omwlnrD sS &&S&d r,fh tcGit hf a&;awG jzpfw,f?
wdik ;f &if;om;awG awmif;qdw k mu wef;wlnrD sS ciG w hf @kd ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiw hf @kd jzpfw,f? ppftpk;k &d u
bmay;wmvJ qdak wmh - ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG hf qdwk mrsK;d yJ ay;w,f/ ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiuhf kd ray;bl;?
aemufjy;D awmh wdik ;f &if;om;awGtm;vk;H vdck siw f mu Edik if aH &;t& wef;wlnrD sS whJ tcGit hf a&;awG
jzpfw,f? tJ'gtpm; ppftpk;dk &u tkycf sKyfa&;,E mW ;xJrmS yg0ifywfoufciG w hf @kd / pD;yGm;a&;
ydik ;f qdik &f m vkyyf ikd cf iG w
hf @kd awGuykd J ay;xm;wm jzpfw,f? 'gawGukd usaemfw@kd u cGjJ cm;jy;D od&r,f?
36
Luminary MagazineVolume 4,No.10
onfawmh jynfaxmifpk=uD;qdkwmu z,f'&,fjynfaxmifpkjzpfw,f? wjynfaxmifpepf
r[kw k b f ;l ? txufyg uef@owfwhJ tcGit hf a&;awGe@J wdik ;f &if;om;awGukd ay;xm;wm[m
wjynfaxmif pepfvrkd sK;d jzpfw,f? wdik ;f &if;om;awG rsK;d pk&Hk w dS hJ Edik if rH mS / vlO;D a&tvdu k f uGjJ ym;
jcm;em;r_awG &Sw d hJ Edik if rH mS usaemfw@kd wawGu a&&Snf &yfwnfomG ;r,f qd&k if tm;vk;Hk wef;wl
nDrsS ra_ wG/ em;vnfra_ wGe@J aygi;f pnf;jyD; ae=urSom z,f'&,f jynfaxmifpt k jzpf &yfwnf
oGm;Edik rf mS jzpfw,f? twif;csKyfuikd x f m;&ifawmh tckv k rkd sL;d eJ@ a&&Snjf ynfaxmifp=k uD;tjzpf
oGm;Edik rf mS r[kw k b f ;l qdw k mudk od=u&r,f?
'gawG[m ckrk S wdik ;f &if;om;awGu ajymcJw h m r[kw k bf ;l ? vGecf w hJ hJ 19 61 wd@k / 19 64
wdk@rSm zqyvwdk@/ awmfvSefa&;aumifpDwdk@/ rqvwygwDwdk@ vufatmufrSmuwnf;u
wdik ;f &if;om;awGu ajymqdck =hJ uw,f? awmif;qdw k ifjycJ=h ujyD; jzpfw,f? acwftqufquf
ordkif;tqufqufrSm wdkif;&if;om;awG/ wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awGudk,fwdkifu
awmufavsmuf awmif;qdck =hJ uwm jzpfw,f? acwftqufqufrmS tpk;d &awGu vufrcH
cJ=h ubl;? tpk;dk &awGu wdik ;f &if;om;awGu jynfaxmifpx k u J ae cGx J u G zf @kd vkyk }f uHae=uw,f/
z,f'&,fjynfaxmifpk qdk jyD; cGJxGufzdk @ }uHpnfw,fvdk @ olwdk @u jyefjyD pGyfpGJcJh=uw,f?
jynfaxmifpjk zdKcGo J al wGtjzpf orkw k w f mrsK;d awG vkyk cf =hJ uw,f?
tcku k sawmh wdik ;f &if;om;awG ajymqdak e=uwmawGu ppftpk;dk &awG/ tm%m&Siaf wG
pGypf o JG vdrk sL;d jynfaxmifpu k ae cGx
J uG af &;r[kwb f ;l / jynfaxmifp}k u;D wckk jynfaxmifpo k m;awG
wef;wlnrD sS twlwuG aygi;f pnf;aexdik af &; qdw k hJ z,f'&,fjynfaxmifp}k u;D jzpfw,fqw kd mudk
tckt k csed rf mS xyfrjH yD;awmh twnfjyKajymqdv k u kd w f m jzpfw,fv@kd od=u&r,f?
OyrmtaeeJ@=unfrh ,fq&kd ifawmh tar&duefvrkd sK;d aygu h mG ? jynfaxmifpk ppfppftjzpf
aygi;f pnf;r,fq&kd if jynfe,fawGu vlO;D a&tvdu k f trwfawGe@J atmufvw $ af wmf qdw k m
&Sw d ,f? jynfe,ftvdu k f jynfaxmifpt k vdu k /f wjynfe,fukd txufvw $ af wmftrwf (2)
OD;pD eJ@ wdik ;f jynfukd 0dik ;f jy;D tkycf sKy=f uw,faygu h mG ? 'grsK;d jzpfEikd rf vm;/ rjzpfEikd b f ;l vm;// tm;vk;Hk u
pOf;pm;=u&r,f? jynfaxmifpt k aeeJ@ zG@J pnf;&r,ft h pm; vlrsLKd;pkw@kd / trsK;d tpm;wd@k / vlwef;pm;
wpkkwzGJ@udkyJ OD;pm;ay;jyD; pdwfwdkif;uszGJ@pnf;r,fqdk&if jynfaxmifpktppftrSef rjzpfbJ
wjynfaxmifpepf jzpfomG ;vd@k ta&S@Oa&myEdik if aH wG jydKuGo J vdrk sL;d jydKuGw J ,fqw kd mudv k nf;
oifcef;pm ,l=u&r,f? jynfaxmifpkykHo¾efeJ@ wdkif;jynfudk rxlaxmifcsifbl;qdk&ifawmh
ppftm%m&Sipf epfw@kd / Edik if aH &;tm%m&Sipf epfw@kd e@J wdik ;f jynfukd csKyfuikd =f u&awmhrmS jzpfw,f?
trsm;oabmwlwhJ pepfe@J rxlaxmif=u&ifawmh a&&Snrf cHbJ jydKuG=J urSm jzpfw,f qdw k mudk
od=u&r,f?
tckktcsdefrSm wdkif;&if;om;awG/ 'Drdkua&pDtiftm;pkawG tm;vkkH;u twlwuG
b,fvrkd sK;d oabmwlncD suf &oGm;jyDvnf; qdak wmh tckv k rdk sK;d ppftpd;k &&Jh tm%mok;H jyD;
37
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tkkyfcsKyfwJh wjynfaxmifpepftpm; Edk ifiHa&;oabmwlnDcsufawG aygif;pnf;jyD;awmh
xlaxmif=ur,fh z,f'&,fjynfaxmifpk pepfeJ@ oGm;=ur,fvdk @ jzpfoGm;=ujyD? 'Dvk drsKd;
oabmwlncD surf sL;d udk a':atmifqef;pk=k unfu, kd w f ikd u f vnf; ,cif wdik ;f &if;om; tzG@J tpn;f
awGe@J aqG;aEG;cJw h mawG/ oabmwlnw D mawG &Scd jhJ yD; jzpfygw,f?
'ga=umifv
h nf; onfvkd tajccHoabmwlncD suaf wGukd rlwnfjy;D awmh wdik ;f &if;om;
awGe@J 'Dru dk a&pDtiftm;pkak wG usaemfw@kd tmvk;Hk u oabmwl nDnw G =f ujyD;awmh 'kw
k , d
yifvn Hk v
D mcHw&yfukd ac:,l=uzd@k / aqG;aEG; wdik yf if=uzd@k / ykrdk u kd s,jf yef@whJ oabmwlncD suaf wG/
aqG ; aEG ; csuf a wG / qk k H ; jzwf c suf a wG / twnf j yKcsuf a wG &&S d E d k i f z d k @ twG u f tck k v d k r sLd ;
'kw
k ,
d yifvn Hk v
D mcHrsK;d ay:ayguzf @kd vdw
k ,f vd@k ajymwm jzpfw,f?
'kwd,yifvkHnDvmcHrSm bmawGvkyf-urSmvJ
ppfreS w f hJ zuf'&,fjynfaxmifp}k uD;wckukd xlaxmifEikd zf @kd twGuf 'd@k u ajymcsiw f m
uawmh tckjzpfaaewJh a&G;aumufyeJG @J rqkid b f ;l / tcsed , f +l yD; jyifqif=u&r,hf udpjP zpfw,f
qdw
k mudk od&adS pcsiw f ,f?
wdik ;f &if;om;awGtm;vk;H eJ@ qkid w f hJ wef;wlnrD #ciG q fh wkd m bmvJ ... 'gukd pmwrf;awG
wif=u&rSmayg?h Oyrm Adv k cf sKyfatmifqef;wd@k vkycf w hJ hJ aeol&ed f tpnf;ta0;wd@k / tv,fypP,H
nDvmcHwdk@ ponfwdk@rSm vGwfvyfa&;eJ@ ywfoufjyD; tqdkwifw,f? oabmxm;awG
wifjyw,f? tJonfvdkrsLd;aygh? wdkif;&if;om;awGeJ@ ywfoufwmawG/ wyfrawmfeJ@
ywfoufwmawGeJ@ ywfoufjyD;awmh wufa&muf=uolawGu ajym=u/ tqdkwif=u/
aqG;aEG;=uwJh ae&mrSm rSm;onf/ rSefonf/ jynhfpkHonf/ vdktyfonf rnfokd@jzpfap
oabmxm;awGtaeeJ@ wif=u&rSmyJ? tJ'gukd aqG;aEG;jyD;awmh tqdt k aeeJ@ wifoiG ;f =u&rSm
jzpf w ,f ? tJ o nf tqd k a wG u d k axmuf c H r _ a wG & atmif jyif q if = u&rS m yJ ? 'gawG u d k
aygi;f pnf;,ljy;D awmh Edik if aH &;vkyif ef;awG/ Edik if aH &;&kyv f ;Hk ay:r_awG jzpfvm&rSm jzpfw,f? tJ'gukd
qufvufjyD; Edik if aH &;vkyif ef;pOfawGtaeeJ@ 0dik ;f 0ef;jyD; vkyaf qmifomG ;zd@k / taumiftxnf
azmfomG ;zd@k jzpfvm&wmjzpfw,f?
aqG;aEG;&r,hf ta&;udpPawGu bmawGjzpfEkdifrvJ
wdik ;f &if;om;awG&Jh wef;wlnrD #ciG u hf kd b,fvo kd abmxm;wmvJ/ b,fvakd e&m/
b,fupd aP wGrmS wef;wlnrD sS csiw f mvJ/ qdw k hJ ta=umif;t&mawGukd atmufajcrSm aqG;aEG;r,f/
pmwrf;vdrk sL;d ay:vmr,f/ tJ'grsK;d pmwrf;udrk S nDvmcHrmS wifoiG ;f r,f/ aqG;aEG;ndES id_ ;f r,f/
qk;Hk jzwfcsuaf wG csEikd rf ,f/ 'grsK;d awG jzpfvmEdik rf ,f?
onfvrkd sKd ;yJ ud,
k yf ikd jf yÏmef;cGihf qdwk m bmvJ? ppftpk;d &ajymaewJh ud, k yf ikd t
f yk cf sLyfa&;
qdw k meJ@ b,fvkd uGmjcm;wmvJ? ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiq
hf w
kd m vlrsL;d pkak wG/ vlO;D a&awGtay:rSm
38
Luminary MagazineVolume 4,No.10
rlwnfjyD;awmh b,fvrkd sL;d us,jf yef@atmif vkyk rf mS vJ? 'gawGukd atmufajcrSm aqG;aEG;&r,f/
pmwrf;awG wifvm&r,f? nDvmcHrmS wifjyjyD; aqG;aEG; tqdjk yKEdik af tmif =udK;pm;&r,f?
tvm;wlyJ jynfaxmifpq k wk d mu wjynfaxmifpepfvm;/ cGx J u G jf cif;r&Sw
d hJ zuf'&,fjynfaxmif
pkk pepfvm;/ 'gq&kd if tJ'ge@J ywfoufawG tqdak wG/ oabmxm;awGukd wif&rSmyJ? 'gut kd ajccH
jyD;awmh aemifukd qufjyD; b,fvv dk yk rf vJqwkd mawG vkyk o
f mG ;&rSm jzpfw,f?
'gjzif&h if twku
dk tf cH 'Dru
kd a&pDtiftm;pkawG oydwaf rSmufxm;wJh 2010a&G;aumuf
yGJ uaejyD;awmh b,fvkd tpkak wG ay:xGuv f mOD;r,fv@kd xifovJ?
tckk&Sdwmu a&G;aumufyGJ 0ifwJh tiftm;pkkawG&Sdw,f? usaemfwdk@tm;vkkH;u
tvkkH;pkkHoydwfarSmufxm;wJh a&G;aumufyGJuaejyD;awmh a&G;aumufyGJ0ifwJh tiftm;pkkawG
udk ajymwm jzpfw,f? tJonf a&G;aumufyGJqdkwm&Jh aemufydk if;rSm ay:aygufvmr,fh
Edk ifiHawmftm%myJ ac:ac:/ ppfwyftm%myJac:ac: t&yfom;wykkdif; v$wfawmfwdk @/
tpkkd;&wdk@qdkwmvnf; ay:aygufvmr,f? tJonf tiftm;pkk (2) rsLd;eJ@ ,ckk ppfrSefwJh
z,f'&,fjynfaxmifppk epfukd azmfaqmifr,fh 'kw k ,
d yifvt Hk iftm;pkak wGtjzpf &Sv d mr,fv@kd
ajymcsiw f ,f?
2010 a&G;aumufyGJ oydwfarSmufr+ tjyD;rSm
qufvk yf&r,fh t"dutvkkyfu bmvJ?
2010 a&G;aumufyu JG kd oydwaf rSmuf&wm[m 2008 tajccHOya'a=umifjh zpfw,f?
'Dta&;[m a&G;aumufyGJaemufydk if;rSm &yfoGm; jyD;oGm;r,fh t&mr[kkwfbl;? 2008
tajccHOya' wckv;Hk udk jyKjyifajymif;vJz@kd / jyifqifz@kd / zsuo f rd ;f oGm;Edik zf @kd qufvyk o f mG ;&rSm
jzpfw,f? a&G;aumufyjJG yD;wmeJ@ jyD;oGm;rSm r[kw k b f ;l ? 'gu wcsujf zpfw,f?
aemufjyD;awmh 'kkwd,yifvkHnDvmcHqdkwJh ajcvSrf;[m EdkifiHa&;t,ltqwckk/
wkidk ;f jynf&hJ tem*wfe@J ywfoufjyD;awmh wdik ;f &if;om;awG/ twdu k t
f cH 'Dru kd a&pDtiftm;pkk
awGe@J twlwuG ay:ayguv f mwJh Edik if aH &; arSsmrf eS ;f csuaf wG/ Edik if aH &;uGe@f jrL;csuaf wG jzpfw,f?
wdik ;f &if;om;awG tm;vk;Hk twlwuG pkpk nf;aexkidk =f ur,fh z,f'&,fjynfaxmifpEk ikd if aH wmf=uD;
xlaxmifEikd af &;yJ? 'Dta&;[mvnf;yJ trnftm;jzifh 'kw k ,
d yifvHk vd@k ac:csiw f ,f?
yifvkHqdkwm[m aygif;pnf;nDnGwfr+ &Jh vuQ%maqmifw,f?
z,f ' &,f qd k w m[mvnf ; ppf t pk k d ; &u eH r ,f z suf x m;w,f ? 1961 rS m
awmif=uD;nDvmcHrSm wdkif;&if;om;awGeJ@ aqG;aEG;=uawmh z,f'&,fqdkwm cGJxGufa&;/
jynfaxmifpk jydKuGaJ &;ponfjzifh ykw
k cf wfxm;w,f?
yifvkHqdkwmeJ@ z,f'&,fjynfaxmifpkudk wGJjyD; aumif;wJh rSefuefwJh tokkH;tE_H;/
oabmxm;udk jyefjyD; azmfaqmifvu kd w
f mjzpfw,f? aumif;wJh vuQ%mjzpfw,f vd@k ajymcsif
w,f? 39
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'dk@&Jh jynfaxmifpk=uD;udk b,fvdkrsLd; jyefvnfwnfaqmufrvJ qdkwmudk tckkvdk
'kkwd,yifvkHnDvmcH=uD;eJ@ wdkif;&if;om;awGeJ@ tm;vkkH;aom tiftm;pkkawG aygif;pnf;
nDnw G =f ur,fh nDvmcHjzpfw,f vk@dk ajymcsiw f ,f?
'kwk , d yifvHk v_y&f mS ;r_ukd 2010 a&G;aumufyu JG ay:xGuv f mwJh tiftm;awGu
b,fvrkd sL;d ywfouf=urSmvJ?
ckek ifu ay:ayguv f mr,fh a&G;aumufy0JG ifwhJ tiftm;pkak wGaum/ ppftm%m&Siaf wG&hJ
t&yfom;wykidk ;f v$waf wmfw@kd / tpk;dk &wd@k qdw k mawGaum[m wdik ;f &if;om;awG jynfoal wG
twlwuG pkak ygi;f aexdik =f ur,fh ppfreS w f hJ jynfaxmifp=k uD;ay:ayguzf @kd OD;wnfwhJ 'kw k ,d yifvHk
v_y&f mS ;r_ukd okw l @kd u, kd w f ikd f rv$rJ a&Smifom &ifqikd =f u&rSmyJ? vufrcHv@kd r&bl;? b,fvkd
wk@Hk jyef&rvJ qdw k mudv k nf; olw@kd zufu tcku k wnf;u pOf;pm;xm;&r,fv@kd ajymcsiw f ,f?
z,f'&,fqw kd hJ tok;Hk tE_;H qdwk m[m vGecf w hJ hJ tESpf (50) avmufu emrnfzsuf
cHxm;&wJh jynfaxmifpu k cGx J uG wf ,f qkw dk hJ tok;Hk tE_;H r[kw k b f ;l / tESpo f m& r[kw k b f ;l ?
z,f ' &,f q d k w m[m trS e f w u,f tES p f o m&u Ed k i f i H a &;toH ; k t E_ H ; wck jzpf w ,f ?
trsm;pkak ygi;f aexdik w f hJ jynfaxmifppk epf jzpfw,f? wjynfaxmifpepf r[kw k bf ;l qdw k m/
cGx
J u G af &; r[kw k b f ;l qdw k m odomG ;=ujyD jzpfw,f? 'gukd vlawG/ wdik ;f &if;om;awG/ ynmonfawG/
owif;orm;awG em;vnfatmif vkyk o f mG ;&r,f?
aemufjyD;awmh tm;vk;Hk yg0ifywfoufEikd af tmifvnf; =udKqdo k mG ;rSm jzpfw,f?
'gq&kd if tckv k rdk sL;d 'kwk ,d yifvn Hk v D mcHvy_ &f mS ;r_ qdw k mudk t&ifuwnf;u vkyk cf zhJ @kd
bmvd@k rpDpOfcw hJ mvJ? vkyk zf @kd =udK;pm;zl;ovm;?
'D[mudk ajymr,fq&kd if usaemfw@kd taeeJ@ ordik ;f a=umif;vdk vSejf yD;awmh jyefajymEdik f
ygw,f? 19 88 'DZifbmv (27) &ufae@rmS a':atmifqef;pk=k unfu oHvsiu f kd pnf;&k;Hk a&;
c&D;pOfomG ;zd@k &Sw d ,f? tJonfrmS ajymqd=k ur,fh ta=umif;t&mawGukd a':atmifqef;pk=k unfe@J
aqG;aEG;=u&wm &Sw d ,f? tJonfwek ;f u Edik if aH &;ygwaD wG/ Edik if aH &;tiftm;pkak wG/ tm;vk;Hk eJ@
trsKd;om;nDvmcHvdkrsKd; ac:=uzdk@/ awG@qkkHaqG;aEG;=uzdk@ pOf;pm;=uw,f? wcsufuawmh
tJonfwek ;f u ppfwyfu tm%modr;f wJah emufu, G u f rqvygwaD cgi;f aqmif OD;ae0if;u
trsLd;om;nDvmcHvdkrsLd; OD;atmifac: jyD; jynfolawGudk vSnfhpm;wmrsLd; vkkyfrvmatmif
pOf;pm;=uwJh oabmyJ?
od@k aomfvnf; tJonfta=umif;udk wifjyzd@k u a':atmifqef;pk=k unf ud, k wf ikd u f
rajymjzpfcb hJ ;l ? a':cif=unfpsmye jzpfay:vmcJv h @kd olu, kd w f ikd f rajymjzpfcb hJ ;l ? tusO;f csKyf
tm;jzifah wmh trsK;d om;nDvmcHvrkd sL;d ac: jyD;awmh wkidk ;f jynf&t hJ a&;/ jynfaxmifp&k t hJ a&;
vuf&Sdjrefrmjynf&Jh ta&;tcif;awGudk ajz&Sif;zdk @ usaemfwdk@rSm &nf&G,fcsuf &Sdw,f
qdwk mavmufukd usaemfe@J armifr;kd ol oHvsS ijf rdK@e,f awG@qaHk qG;aEG;yGrJ mS ud, k pf m;oGm;jyD;
40
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tusO;f csLyfyJ ajymjzpfcw hJ ,f?
tJonfuaequfjyD;awmh 1989 azazmf0g&v D 12 &uf a&mufwhJ tcgusawmhrS
a':atmifqef;pkk=unf udk,fwdkif pnf;&kkH;a&;c&D;pOfxGufwJhtcg yifvkHrSm rdef@cGef;ajymw,f?
bma=umifv h qJ akd wmh rqvwygwD tm%m&Sif OD;ae0if;u 1964 ckEk pS f wdik ;f &if;om;nDvmcHrmS
rde@f ceG ;f ajymcJwh ,f? ajymwJah e&mrSm tjrJwrf; vufwef;ajymwJo h ul vufwef;rajymbJe@J
pm&Guu f kd =unfjh yD;awmh zwfjyD;awmh ajymw,f? tJonfrmS jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;rsm;
oabmxm;qdjk yD; ajymcJw h ,f? 'ga=umifh 1989 azazmf0g&D (12) jynfaxmifpak e@rmS vnf;
a':atmifqef;pkk=unfeJ@ tifeft,f'DygwDu jynfaxmifpkwdkif;&if;om;awGeJ@ ywfoufjyD;
ajym&r,fqjkd yD;awmh usaemfw@kd aqmif&u G =f u&wm jzpfw,f?
tJonfrmS usaemfw@kd pDt;D pDawGu pmwef;wckk xkw k jf yefcw hJ ,f? trSwf 9 / 10/ 11
vm; wckck yk aJ ygu h mG ? t=urf;uawmh wdik ;f &if;om;awG&hJ Edik if aH &; &nfreS ;f csuaf wG/ arSsmrf eS ;f csuf
awG/ awmif;qdck suaf wGukd rltm;jzifh vufcw H hJ oabmxm;udk xkw k jf yefcw hJ ,f? tJonftay:rSm
tifet f ,f'&D hJ ygw&D hJ tpDtpOfawG/ pOf;pm;csuaf wGukd xkw k af zmfajymcJw h ,f?
tJonfyifvo Hk abmxm;udk a':atmifqef;pk=k unfu, kd wf ikd u f tJonf yifvrHk mS
zwf=um;jyD;awmh &Sr;f jynfu tjyefrmS aomif;eJ@csD &du k jf yD;awmh jzef@cscd w hJ ,f? a0cJw h ,f? tJ'g
ukek o f mG ;vd@k ... aemufjyD;awmh wyfuek ;f udk a&mufawmh ykEHk ydS w f u kd w f ckrk mS xyf&u kd jf yD; xyfjyD;
jzef@a0cJw h ,f?
tJ'w D ek ;f uaum ppftpk;d &vkyaf y;r,fajymwJh a&G;aumufyeJG @J ywfoufjy;D tifet f ,f'D
&Jh oabmxm;uaum oD;oef@ r&Sb d ;l vm;//
a&G;aumufyGJ usif;yr,fqdkwm 1989 ESpfqef;rSmuwnf;u a=unmvdkufjyD?
tJonftcsdefrSm tifeft,f'Du a&G;aumufyGJ 0ifr,f/ r0ifr,f bmrS rajymao;bl;?
od@k aomfvnf; a&G;aumufyeJG @J ywfoufjyD; oabmxm; xkw k jf yefcw hJ m uawmh tJonf
a&G;aumufyGJqdkwmrSm b,folyJ Edkif Edkif/ tEdkif&ygwD[m v$wfawmf&Jh uruxjyKcsufeJ@
nDvmcHwckk ac:&r,f? tJonf trsKd;om;nDvmcHac:ac: bmac:ac:ayghuGm/ tJonfrSm
v$waf wmfjyifyu wkidk ;f &if;om;awG/ acgi;f aqmifawG tm;vk;Hk udk zdwaf c:r,f? us,jf yef@atmif
zdwfac: jyD;awmh tJonfuaejyD;awmh 'Drdkua&pDudk azmfaqmifwJh uGefpwDusL;&Sif;udk
a&;qG&J r,f? tJonfz@JG pnf;ykHk 'Dru dk a&pDtajccHOya'eJ@ tnD jynfoq l u D kd jyefomG ;r,f vk@dk
ajymcJw h ,f? tJonftcsed rf mS tEdik &f wJv h w$ af wmfqw kd mu (4) ESpf oufwrf;awG bmawG
apmifah erSm r[kw k b f ;l ? tJonfwek ;f u usi;f ywJh a&G;aumufyu JG ay:ayguv f mwJh v$waf wmf&hJ
uruxjyKr_e@J trsK;d om;nDvmcHwcku k kd v$waf wmftrwfawGaum/ jyifyu wdik ;f &if;om;awG/
ykk*~KdvfawG/ ynm&SifawGaum tm;vkkH;udk zdwfac: jyD;awmh 'Drdk ua&pDtESpfom&&SdwJh
tajccHOya'wcku k kd qGrJ ,f? tJ'g&wmeJ@ tJonf 'Dru kd a&pDukd azmfaqmifwhJ tmrcHwhJ
pmrsuEf mS (44) odk h
41
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a':atmifqef;pkk-unf
88 ta&;awmfyeHk J ch yG af 'gif; tppftrSef
wdk &h hJ
pmrsuEf mS (41)rStquf
tajccHOya'eJ@ wdik ;f &if;om;awG/ jynfoal wGqu D kd jyefomG ;r,fv@kd oabmxm;/ pmwrf; xkw k jf yef
cJw
h m &Sw
d ,f?
qdak wmh [duk wnf;u &Sad ewJh yifvo Hk abmxm;awG/ z,f'&,fjynfaxmifpk oabm
xm;awG[m tckt k csed rf mS wdik ;f &if;om;awG wdik ;f &if;om; acgi;f aqmifawGu, kd wf ikd f xkw k af zmf
ajymqdvk mjyD jzpfv@kd us,jf yef@whJ vufcrH a_ wG/ axmufcrH a_ wG&v dS mjyq
D w
kd hJ jy,k'k v f @kd qdEk ikd o
f vm;?
jynfaxmifpkzGJ@pnf;r,f/ wdkif;&if;om;awG EdkifiHa&; wef;wlnDrSscGifh/ EdkifiHa&;
udk,fydkifjyÏmef;cGifhawGudk tmrcHwJh ppfrSefwJh jynfaxmifpkzGJ@pnf;=ur,f qdkwJh rJoa0gx
pmwrf;qdkwm 1997 aemufydkif;rSm ay:xGufcJhw,f? tJonfpmwrf;udk tus,fcsKyfu
vGwfajrmufvmwJh a':atmifqef;pkk=unfudk,fwdkif vufrSwfxdk ;cJhw,f? onfvdk rsLd;
tpOftvm&SdcJhwJh z,f'&,fjynfaxmifpk=uD; wnfaqmufzdk@ OD;wnfwJh v_yf&Sm;r_awG[m
tjrJwef; &Sifoefaew,f/ &Sdaew,fvdk@ ajymcsifygw,f? 'ga=umifh 'kkwd,yifvkHnDvmcH
v_yf&Sm;r_qdkwm[m ay:yifr[kkwfbl;/ a&G;aumufyGJawG/ v$wfawmfawG qdkwmawGxuf
ta&;ygwhJ wdik ;f jynfe@J vlrsK;d awGtm;vk;Hk twGuf oufqikd w f /hJ tm;vk;Hk yg0if ywfoufEikd w f hJ
ta&;jzpfw,fv@kd ajymcsiyf gw,f?
44
OD;0if;wif
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vufawG h Edki fiHa&;udk
rsufEmS rl=uygpdk h
&Jabmfzdk;oHacsmif;
52
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Drdkua&pDudkwdkufyGJrygbJ &,lEdki fw,fqdkwJht,ltq
53
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'Dae@ajymae=uwJh t"dym` ,frsKd ;udak qmifwhJ 'Dru kd a&pDqw kd mudk ya'o&mZfvufxuf
rSm ar#mfrSef;vdk@r&ygbl;? 'ga=umihf ya'o&mZfpepfudk awmfvSefwJh wdkufyGJawGt=um;urS
ay:vmwmjzpfygw,f? 'g[m wurBmvH;k rSmyg? jciG ;f csurf ¶Syd gb;l ? jrefrmjynf&ŒJ ra0;wJo h rdik ;f udk
jyef=unh&f if ya'o&mZf oufO;D qHyikd pf epfatmufrmS bm'Dru kd a&pDrS r&Scd o hJ vdk t*Fvyd u f v kd ekd D
b0rSmvnf; jrefrmjynfom;awGtwGuf bm'Dru kd a&pDrrS &Scd yhJ gb;l ? rdik af xmifaygi;f rsm;pGma0;wJh
t*Fvefu tkycf sKyfp&D ifwmudk iH@k caH e&wmyg? t*Fvyd v f ufxuf rif;wdik yf iftrwf qdw k m[m
tck etz&JŒ a&G;aumufyu JG ay:xGuv f mwJh trwfawGvykd J t"duuswmudk bmrSrajymEdik b f J
+Aw d o
d sS tyk cf sKyaf &; ,Eœ&m;}u;D udk qDx;kd ay;ae&wmom jzpfygw,f? jrefrmjynfukd t*Fvyd af wGu
acsmacsmarGŒarGŒ tkyfcsKyfEdkifzdk@twGuf odkif;0dkif;ay;ae&wmyg? 2010 a&G;aumufyGJrSm
uHaumif;vdk@ trwfjzpfvmygw,fqdkwJh “}uHhzGH@r[kwf/ wpn r[kwf” olawG[mvnf;
yHo
k ¾meftopfe@J ay:vmr,hf ppftyk cf sKyfa&;wckukd a&aq;qDvu kd vf yk af y;¶Hu k vGv J @kd bmrS
rvkyEf ikd yf gb;l ? zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'udk wjznf;jznf;csi;f jyKjyifomG ;r,fqw kd mudk wDAt GD oHvi$ &hf
rSmawmif ajymcGirfh jyKwm awG@c=hJ u&yg+yD?
jrefrmjynfrmS &mpkEpS w f 0ufausmf udv k ekd pD epf qef@usiaf &;wdu k yf aJG wGukd toufaoG;
ac|;awG &if;+yD; wdu k yf 0JG ifcv hJ @kd om 1948 ckEpS f vGwv f yfa&;eJŒ tJ'aD emuf awG@&wJh zqyv
acwf 'Dru kd a&pDqw kd mudk &&Sw d myg? tJ'cD ufcjJ yif;xefwhJ wdu k yf pJG Of}u;D r&Sb d eJ @J zqyv uacwf
ygvrD efqw kd m ay: rvmEdik b f ;l qdw k mudk owdcsyo f ifyh gw,f?
jrefrmjynfvykd J udv k ekd b
D 0usa&mufcw hJ hJ tm&S/ tmz&dueJ@ vufwiftar&duwdu k f
awGu Edik if aH wGtm;vH;k [mvnf; udv k ekd x
D rf;yd;k }u;D atmufu vGwx f uG af tmif¶ek ;f uef wdu k yf JG
0if+y;D aemufrS 'Dru kd a&pD t&omudk jrnf;prf;Edik =f uwmyg? tJ't D &ifuqd&k if 'Dru kd a&pDqw kd mudk
olw@kd taeeJ@ tdyrf ufawmif rufEikd w f mr[kwyf gb;l ?
'DvdkyJ ya'o&mZfpepf/ 'grSr[kwf udkvdkeDpepfudk wGef;vSef+yD;aemuf wpHkw&m
'Drdkua&pD&cJh=uwJh tm&S/ tmz&dueJ@ vufwiftar&duwdkufwdk@u wcsdKŒEdkifiHawGrSm
ppftm%m&Siaf wG ay:aygu+f yD; &Spd rk phJ k 'Dru kd a&pDuav; aysmufq;kH jcif;}uD;ru aysmufq;kH
oGm;wmawG tajrmuftjrm;&Scd yhJ gw,f? wcsKd Œ- Oyrm awmiftmz&du/ ygvufpwdik ;f Edik if H
awGrmS awmh tom;ta&mift&/ vlrsKd ;a&;t& udv k ekd jD yKcH&wm jzpfygw,f? tJ'v D Ekd ikd if aH wGrmS
(ppf) tm%m&Sif tkypf ;kd r_[m b,fvakd ysmufu, G o f mG ;wmvJ? vlx}k uD;u wdu k yf rJG 0ifbJ
tm%m&Siaf wGu “tjrifreS &f ” +yD; eef;ay:u qif;oGm;=uwmvm;? tJ'v D rkd sKd ; wOD;/ wcgrsS
r&Scd yhJ gb;l ?
trSeyf /J wdu k yf eJG @J &cJw h hJ 'Dru kd a&pDqw kd mvnf; +yD;jynhpf w kH ,fv@kd r&Syd gb;l ? ydak umif;/
ydjk ynfph akH tmif vky=f u&wmcsn;f yg? 'gayr,fh etzay;r,fh “pnf;urf;&Sw d 'hJ rD u kd a&pD” udk
54 pmrs uEf mS ( 57) odk h
Luminary MagazineVolume 4,No.10
xdyfwkdufawG@aewJh awG;ac:r_EpS f&yf
&Jabmfzdk;oHacsmif;
;
w,f? qd=k uygp@kd / olwyg;&JŒ tEdik u f sichf ikd ;f apr_ukd cHaewJh aus;u|eaf wG&,f/ olw@kd uykd ikd q f ikd w
f hJ
lf;orsm
yk*K~ vd af wG&,f ae&mtES@H wnf&adS ewJah cwfukd u|eyf ikd &f iS af cwfv@kd usaemfw@kd u ac:qd=k u+yD;
ajr,mydik &f iS af wGu ajrrJ, h mrJah wG/ qif;&Jom; vlwef;pm;awGtay: v$r;f rd;k tkycf sKyw f hJ umvawG
udak wmh ajr&Siyf a'o&mZfacwfv@kd ac:qd=k uygw,f?
b,foal wGu rSm;w,f/ b,foal wGuawmh rSew f ,fv@kd rcGjJ cm;bJ yuwdtae
e
txm;twdik ;f ajymr,fq&kd ifawmif u|eaf wGu olw@kd ukd tEdik u f siahf eolawGukd atmifatmif
jyÏm
jrifjrif rawmfveS Ef ikd rf csi;f u|eyf ikd &f iS pf epfqw
rSmvnf; 'Dtwdik ;f ygy?J txl;ojzifu
yHpk aH wGtwdik ;f wnf&cdS w
h awmh tJ'u
kd mu oufq;kd &Sncf yhJ gw,f? wjcm;acwfawG
D mvtwGi;f &Sio f efc=hJ uolawG&ŒJ v$r;f rd;k Edik rf _
hJ momjzpfygw,f? Oyrmtm;jzifh tm%m&Si&f ŒJ v$r;f rd;k r_u tiftm;
aumif;wJt
dfuk
h cg tm%m&Siaf cwfjzpf+yD;/ trsm;&JŒ tiftm;u }uD;rm;&ifawmh trsm; ESpo
pepfe@J tkycf sKyfwahJ cwfayg?h
acsmif;awG/ ajrmif;awGxrJ mS ul;cwfaewJh ig;uav;awGukd usaemfw@kd awG@z;l =uyg
f ufwhJ
ca w
w,f? ul;cwfaewmcsif;wlayr,fh a&pD;twkdif; arsmygul;cwfwJhig;awGeJ@ a&pD;udkqef+yD;
ul;cwfaewJih g;awGukd awG@Eikd yf gw,f? vlawGrmS vnf; 'Dtwdik ;f ygy?J b0udk tvdu k o f ifh tvsm;
oifh arsmyg&if; &Sio f efaeolawGe@J acwfuakd jymif;vJcsio f al wGq+kd yD; uGjJ ym;pGm &Sad e=uygw,f?
ig;wpfaumiftaeeJ@ jrpf&JŒtxufydkif;udk a&mufcsifw,fqdk&if qefwuful;cwfrSom
a&muf&SdEdkifygw,f? 'DvdkyJ ajymif;vJwJh tajctaewpfckatmufrSm aecsifolqdk&ifvnf;
tajymif;tvJjzpfay:zd@k vkyaf qmif&rSmjzpfygw,f?
vl@ordik ;f udk jyef=unfv h u kd w f thJ cg wd;k wufajymif;vJrt _ m;vH;k u obm0twdik ;f
jzpfay:cJw h m r[kwb f J ajymif;vJcsio f al wG&ŒJ vkyaf qmifrr_ sm;a=umifh ay:xGuv f mcJw h m jzpfyg
w,f? pl;prf;&SmazGolawGa=umifh e,fy,fopfawG awG@&SdcJh+yD; wDxGif}uHqolawGa=umifh
ypPn;f toH;k taqmifawGe@J wd;k wufrq _ w kd hJ acwfajcvSr;f awGay: usaemfw@kd &yfciG &hf =uwmjzpf
ygw,f? urBmay:rSm a&omcdk tacsmifvu kd af eolawGcsn;f &Scd rhJ ,fq&kd if 'Duae@ b,forl S
¶kyjf rifo=H um;=unf&h rSmr[kwo f vdk av,mOfysv H nf; pD;&rSmr[kwyf gb;l ? ae@q&kd if vif;r,f/
n qd&k if arSmifr,fqw kd hJ obm0twdik ;f &Sad ewJh tcsed u f mv}uD;udk b,fou l rS zefqif;zd@k
rvdt k yfayr,fh v#ypf pfr;D tvif;a&mife@J tarSmifxak tmufrmS aexdik o f mG ;vmEkid af tmifawmh
59
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vlom;awG&ŒJ }udK;yrf;r_r&Sb d J r&Ekid yf gb;l ?
bke;f awmfb@JG awG &Gwq f &kd if; tkypf ;kd olvw l ef;pm;udk t+rJwrf;}udKvifah eolawGcsn;f
&Sad er,fq&kd if trsm;&JŒ =unfnKd r_uo kd m vdck siwf /hJ trsm;tay: v$r;f rd;k csiwf hJ tkypf ;kd olawGom
a&muf&Sdvmygvdrfhr,f? rdrdwdk@&JŒ vdktyfcsufawG/ qENawGudk xkwfazmfajymqdkolrsm;&JŒ
a&SŒarSmufuakd wmh trsm;qENtwdik ;f taumiftxnfazmfay;r,fh tkypf ;kd olawG a&mufvm
ygvrd rhf ,f? 'g[m acwfawG/ ordik ;f awGukd vlom;awGuom jyÏmef;w,fqw kd hJ oabmudk
jyoaewmygy?J
'Dawmh usaemfwdk@u b,fvdkacwfwpfckudk vdkcsifwmvJ/ udk,f[m a&pHkar#m+yD;
vdu k af ewJh ig;wpfaumife@J wlaeovm;/ 'grrS [kwf a&udq k efwuf&if; ud, k vf &kd ma&mufatmif
oGm;aewJh ig;wpfaumife@J wlaeovm;? b,fvkd tjyKtrlawGe@J &Sio f efaewmvJ? ud, k pf D
pOf;pm;&rSmjzpfygw,f? ? xd e f v if ;
17/ 10/ 2010
olwkd t
h jrif / olwkd ph um;
7 &ufae h a&G;aumufyGJ owif;eJ hywfowf+yD; jynfwGif;
owif;*sme,fawGrmS azmfjy cGirf &bJ pmaypdppfa&;&H;k uae y,fcsaeygowJ/h
etz owif;pmrSm ygoavmufub kd J ud;k um;azmfjycGijhf yKw,fvkd q h ykd gw,f/
'geJ yh wfowf+yD; owif;pmq&m}uD; vlxk pde0f if; ajymwmuawmh “'grsKd ;
wcgrS udrk S r}uKH bl; bl;av// odoo d mom}u;D ajAmif}u;D udb k J ydwwf ,f qdw k muawmh r}uKH zl;
bl;// 'g tifrwef pdwrf aumif;p&mjzpfw,f// owif;rD', D mawGtaeeJ@ axmufjywmwdk /h
a0zefwmwdk /h ,SO+f ydKif=uwJh Edik if aH &;ygwaD wG taeeJ u h vnf; uef u h uG f ajymqdw k mwdk h
vkyfcGifhr&Sdbl;qdk&ifawmh 'Da&G;aumufyGJ[m vHk;0 w&m;r#wr_&Sdw,fvdk hrqdkEdkif ygbl;//
txl;ojzifah ygh vli,fav;awG wufwuf=uG=uGeJ h tvkyf vky=f uw,f// tvkyv f yk +f yD;awmh
aemufwae v h nf; a&mufa&m ud, k vf yk o
f r#owif;awG[m vH;k 0azmfjycGirfh &Sb d ;l qdw k hJ tcgrS
vli,fav;awG[m pdw"f gwt f }uD;tus,f usqif;uke=f uw,f// 'g[m vli,fawGtwGuf
raumif;wJh vuQ%mjzpfw,f” vdk ah jymqdo k mG ;ygw,f// aemuf+yD; q&m}uD;u -
“'guawmh q&mtaeeJ t h apm}u;D uwnf;u ajymcJb h ;l ygw,f// vH;k 0udb k J ar#mv f ifh
csurf &Sad wmhb;l qdw k mudk jyvdu k w
f mygb/J / t&ifwek ;f u 'Da&G;aumufyu JG ae+y;D awmh tajymif;
tvJawG vkyv f kd &h r,fvkd ah jymcJ=h uwJh / a=uG;a=umfc=hJ uwJh olawGvnf;bJ tckcsed rf mS awmh
toH wdwo f mG ;rSmbJ// odk ah omfvnf; olwkd u h kd 'dk rh ajymbl;vm;qd+k yDawmh 0rf;omtm;&
vufcarmif; cwfwhJ taetxm;rsKd ;r&Syd gb;l // rw&m;ojzifh Edik x hf ufp;D eif;vkyw f mudak wmh
uefu h u
G &f rSmbJ/ &H_ ch s&rSmbJ” vlxpk ed 0f if;
60
Luminary MagazineVolume 4,No.10
2010 a&G;aumufyGJEiS fh tem*wfomoem
Aka'<g0g'ausmif;q&mawmf
tar&du
(tykid ;f - 1)
Ak'<bk&m;&Sifukd,fwkdif EkdifiHa&;pcJh&ykH
Ak ' < b mom0if r sm; =um;zl ; em;0&S d w J h jrpf a &cG J a 0 ok H ; pG J a &; tjiif ; yG m ;r_ r S m
Ak'j< rwfpmG bk&m; oufawmfxif&mS ; &Spd Of jzpfymG ;cJw h ,f? uy`v d eJ@ aumvd, ESpjf ynfaxmif
t=um; jzwfoef; pD;qif;oGm;aom a&m[%Djrpfa&ukd olt&if,lxkduf/ igt&if,lxkduf
pum;Ekid v f =k u&mrS aemufq;Hk ESpjf ynfaxmif ppfjzpfr,fh tajctaeok@d a&mufc=hJ uw,f?
Ak'j< rwfpmG u aumif;uif,YH xuf0,fzŒJG acG pHaeawmfru l m ESpjf ynfaxmif rif;om;wk@d tm;
+ird ;f csr;f a&; w&m; tjzpf r[mor,okwf w&m;awmfudk wku d af uGs;jcif;jzifh ajy+ird ;f apcJyh gw,f?
jrpfa&cGaJ 0 ok;H pGaJ &; jy\ema=umifh ppfjzpfrnfh tajctaerS vGeaf jrmufum ESpb f ufaom
rif;nDrif;om;wk@d tm; omoemh abmifo@dk 0ifapcJw h ,f/ r[mor,okwf w&m;awmfudk
r[mouU&mZf 148-ck/ e,kev f jynhaf e@wGif &Siaf wmfA'k < a[mawmfrcl yhJ gw,f/ 'DCedu,f
r[m0gygVd pmrsuEf mS (202)/ tÏuxm pmrsuEf mS (264)/ ÉDum (23) rSm txif&mS ; &Syd gw,f?
uy`v d eJ@ aumvd, ESpb f uf wif;rmaecJw h m bk&m;&Siu f =um;0if+yD; ajz&Si;f ay;
vku d w f t Jh cgrmS wkid ;f jynfrmS +idr;f csr;f rlawG &&So d mG ;ygw,f/ wkid ;f jynfwckrmS twlae=uwJh
vlawGtm;vkH;rSm aumif;usKd; qkd;usKd; qkdwm jzpfvm&if rSsa0 cHpm;=u&wm obm0yg/
”Ekid if w H pfck raumif;bJe@J omoemqdw k m b,fvakd umif;rvJ/ Ekid if q H w kd m(Ïme) tdrv f ydk ?J
omoemqkw d m (ÏmEl) tJ't D rd af y:rSm wufaewhJ vlvydk /J tdr}f uD;u ,d, k iG ;f ysupf ;D ae&if
tdrfay:rSm aewhJvlawG b,fvkdvkyfaervJ/ omoema&;eJ@ EkdifiHa&; yl;wGJ rvkyfoifhbl;
ajymaewm omoema&;eJ@ Ekid if aH &;ukd uJu G jGJ ym;jym; rodao;vk@d yJ” vk@d omoemhOaoSsmif
tzG@J OuUÏ urBmo h moemjyK yDeefq&mawmf}uD;u rde@f qkcd yhJ gw,f? 61
Luminary MagazineVolume 4,No.10
jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&; }udK;yrf;pOf umv
jrefrmEkid if H vGwv f yfa&;&&Szd @dk Akv d cf sKyfatmifqef; OD;aqmifwhJ &Jabmfo;Hk usyd w f @dk
e,fcsŒJ ukd awmfveS cf hJ wm[m orkid ;f rSm txif&mS ;yg/ tvm;wl q&mawmfO;D OwWr/ OD;0dpm&
wk@d u toufudk y"merxm; wkid ;f jynf vGwv f yfa&;uk, d o f m tav;xm;+yD; rw&m;r_udk
wkdufcJh=uw,f/ 'Dq&mawmfawGu bmjzpfvkd@ awmfvSefa&;ukd pcJh=uwmvJ qkd&if
bk&m;om;awmf qkw d m trSew f &m;ukd jrwfE;dk w,f/ uk, d w
f idk ;f jynf uk, d v f rl sK;d awG tay: rw&m;
Akv
d u f s tEkid u f siw
hf hJ e,fcsŒJ &JŒ &ufpuf =urf;=uKwfral wGudk vufyu dk +f y;D b,fvdk =unfah eEkid rf vJ/
wkid ;f jynftwGi;f u rw&m;r_awGudk oHCmawGu wGe;f vSecf w hJ Jh oHCorkid ;f txif&mS ;yg/
uk, d v hf rl sK;d awG tay:rSm rw&m;ojzifh tkycf sKyf pk;d rk;d aewJh e,fcsŒJ pepf rw&m;wmukd rw&m;
ygb;l vk@d vGwv f yfa&; acwfO;D rSm oHCmawmfawG&ŒJ qENudk azmfxw k cf yhJ g+yD/ t*Fvyd t
f pk;d &
vufcsuaf =umifh q&mawmfO;D 0dpm& ysv H eG cf &hJ wmyg/ jrefrmEkid if H vGwv f yfa&; &zk@d oHCmrsm;&JŒ
toufaoG;eJ@ b0awGudk paw;+y;D rS vGwv f yfa&; &,lc&hJ w,f qkw d m b,forl S oHCawmfveS f
a&;orkid ;f ukd zk;H uG,x f m;vk@d r&Ekid yf gb;l / jrefrmEkid if t
H wGi;f rSm rw&m;r_awG &Sad eorSs oHCmawmf
awGu orkid ;f tpOftquf awmfveS cf =hJ uygw,f?
64
Luminary MagazineVolume 4,No.10
(tykid ;f - 2)
2010 a&G;aumufyGJvGef&if Ak'<omoem tvGef0rf;enf;p&m
2008 tajccH Oya'[m pmtky}f u;D om jzpfomG ;w,f/ &[ef;oHCmeJ@ oDv&Sirf sm;u
bmwckrS a&G;jc,f wifjyykid cf iG hf r&cJb h ;l / ppfwyfe@J ta&twGuf wlwhJ jrefrmjynfu axmifaygi;f
rsm;pGmaom oHCmrsm;&JŒ wkdif;jynftay: xm;&SdwJh arwWmw&m;ukd vlxku ,kH=unf
uk;d uG,=f uw,f?
oDv/ orm"d uk, d u f siw hf &m; 0denf; odumQ yk'rf sm;ukd toufavmuf jrwfE;dk cJw h hJ
jrefrmEkid if H oHCorkid ;f xJu rsK;d qufopf &[ef;ysKad wGu a&S;,cifu aumif;wJh tpOftvm
awGudk qufvufxrf;yk;d w,f/ wzufrmS vnf; acwfpepfe@J tnD omoemawmfe@J oHCmrsm;
tm;vkH; vkH+cHpdwfcs&whJ tajccHOya' jzpfrSom Ak'<omoem wkd;wufEkdifqkdwm avmuD/
avmukw&W m ESpzf uftjrif&w dS hJ omoemhtmZmenf t&Sijf rwfawGuodaeyg+yD/ wkid ;f jynfe@J
tem*wf omoemukd aumif;onfxuf aumif;atmif zefw;D Ekid w f hJ pGr;f tm;awG jynfwiG ;f
jynfy oHCmrsm; tckid t f rm &Sad eygw,f?
2008- tajccHOya' tcef;(8)rSm Ekid if o H m;/ Ekid if o
H m;rsm;. rlvtcGiahf &;ESihf wm0ef
0wW&m;rsm;xJrmS omoemh0efxrf;rsm; rJay;cGirhf &Sb d ;l ? bmoma&;a=umifh Ekid if aH &;vky&f if
jypf'%fay;EkdifwJh Oya'rsm; jyÏmef;xm;w,f? 1962 u ppftm%modrf;+yD;aemuf ,ae@
OD;oef;a&G txd omoemawmfudk nK;d EGr;f apr_ pwJh ppftpk;d & yg;pyfxu J yk'rf Oya'awG xkw+f y;D
oHCmawGukd axmifcs owfjzwfcJhw,f? 'DvkdyJ wufvmr,fh ppftpkd;& topfuvnf;
oHCmawGudk t&ifuvkyd J ESyd pf ufciG fh &atmif a&;xm;wJh 'D tajccHOya' ta=umif;ukd oHCm
trsm;pku rod=uygb;l / omoemh0efxrf;rsm; wkid ;f usK;d jynfjyK tcGiahf &;eJ@ wm0efawG r&db S ;l vk@d
2008 tajccHOya'xJrmS txl;uef@owfcsuf taeeJ@ tcef; (8) tyk'd f (364) tcef; (9)
awGrmS jyÏmef;xm;wm awG@Eidk w f ,f?
Ekid if eH @J vlrsK;d / bmom/ omoemukd cspjf rwfE;dk wJh txJrmS bke;f }uD;awGu xdyq f ;Hk u
&Sad ew,fqw dk m rarh=uyge@J / uk, d u
f sio hf v
D w&m;ukd tajccH+yD; wnfaqmufcw hJ m omoem
awmf ESpaf ygi;f ESpaf xmifih g;&mausmv f mcJ+h y/D ,ae@ ppf0g'pepfa=umifh od*w kF &W a&Gw*d Hk uke;f ajrrSm
oHCmawmfrsm; aoG;ajruscw hJ Jh 2007-pufwifbmv[m jrefrmEkid if H orkid ;f rSm b,fvrdk S
rarhEidk w
f hJ ae@wae@ jzpfomG ;cJyh g+yD?
2008 tajccHOya'xJrmS trsK;d om;umuG,af &;eJ@ vk+H cKHa&;aumifpD zG@J pnf;ykpH rH mS
omoema&;0ef}uD; Ïmeqkw d m rawG@&bl;/ jynfxaJ &;atmufrmS xm;r,fh oabmyg/ vlw
a,mufu udp&P &dS if jynfxaJ &;Ïmewcke@J tm;vk;H +y;D oGm;w,f/ bke;f }u;D wyg;uawmh omoem
65
Luminary MagazineVolume 4,No.10
a&;0ef}uD;/ jynfxJa&;0ef}uD; AkdvfcsKyf ESpfa,muf ppfaq;+yD;atmif apmifhqkdif;cJh&wm
ppftm%m&Sif tqufqufygy/J bke;f }u;D awGu zdEydS rf _ ykcd &H w,fqw dk m tm;vk;H odapcsiyf gw,f?
vuf&Sd tajctaet& omoema&;0ef}uD;ÏmeeJ@ oHCr[mem,utzGJŒ[m
wkdif;jynfeJ@ omoemtwGuf tusKd;rrsm;bl;/ 2007 rSm oHCmawGukd rw&m; zrf;qD;
ausmif;wku d af wG zsuq f ;D cJw
h mukd =unfah ew,f/ em*pf rkew
f idk ;f a=umifh vlawGrsm;pGm aoaewm
ukd vpfvsK&KS aecJw h ,f/ axmifxu J oHCmrsm; vGwaf jrmuf&ef vkyaf qmif&r,ft h pm; ppftpk;d &
t}udKufom wpku d rf wfrwf &yfwnfcw hJ m tm;vk;H todyg?
Ekid if aH wmf oHC r[me,u tzG@J }uD;ukd pwifz@JG awmh 'DtzG@J }uD;onf omoem
twGurf [kwb f ;l oHCmrsm;ukd zdEydS zf @dk om jzpfw,f/ 'Dawmh ppftpk;d &zGŒJ ay;wJh oHCr[mem,u
tzGŒJ xJudk r0ifcb hJ ;l vk@d rpk;d &drq
f &mawmf}uD; OD;aum0d'gb0d o H ysaH wmfrrlcifrmS ajymcJyh gw,f/
q&mawmf}u;D ajymcJo h vkd wu,fwrf; oHCr[me,u tzGŒJ [m omoemtwGuf r[kwb f J
ppftpk;d &twGuo f m jzpfc&hJ ygw,f?
(tykid ;f - 3)
2010 a&G;aumufyGJtvGef Ak'<omoem t"Gef h&Snf&ef
bmoma&;ukd ckw;Hk vky+f y;D Ekid if aH &;tjrwfxw k &f if wnfqOJ ya't& ta&;,lr,fv@dk
ppftpk;d &u bmom/ omoemukd =unfnKdcsi[ f efaqmifjyD; t+rJajymaewmyg/ wu,fu
1962ckEpS u f p+yD; ppftpk;d & ol@tm%m +rJa&;twGuf tvGef t wJh bke;f }uD;tk}d uD;awGudk pk+yD;
oHCmr[mem,utzGJ@ axmifw,f/ bGJ@wHqdyfawGeJ@zd/ aemufqkH; q&mawmf}uD;awGvJ
oHCmr[me,u (47) yg;uae tyg; ta&twGuf avSsmch sr,f vkyaf wmh b,fq&mawmfurS
r[e &mxl;uae rxGucf sib f ;l ?
tvGe&f ;dk =unfnKpd &m aumif;wJh q&mawmf}u;D rsm;[m E_waf wmfu trSew f &m;awG
r[&J ra[m&J=uygb;l ? oHCr[me,utzG@J &ŒJ 0ef}uD; wae&muae aysmufroGm;zk@d twGuf
ra[m&J=uwmyg?
Akv
d cf sKyfawGuvnf; olw@dk qD odyf roGm;&Jb;l ? tcGiafh &;awmif;qkw d hJ bke;f }uD;rsm;vk@d
roGm;&Jatmif jzpfomG ;cJw h ,f/ wu,fawmh ppftpk;d &u q&mawmfrsm;ukd bGŒJ wHqyd u f yf/
tcGiafh &;awGay;cJw h m[m =unfnKdv@dk r[kwyf gb;l ? ppftpk;d &u wjynfv;Hk u oHCmrsm;tay:
rw&m;wJh trde@f awG xkww f t
Jh cg olw@dk u ppftpk;d &t}uKd uf vufrwS xf ;dk &wmyg/ bmoma&;ukd
ckw;Hk vky+f yD; ppftpk;d &uom oHCr[me,utzGŒJ }uD;ukd tok;H csomG ;cJyh gw,f?
oHCmeJ@oDv&Sifrsm; ”EkdifiHom;wa,muf tcGihfvrf;ESihf wm0ef0wW&m;rsm;”ukd
vkyaf qmifEidk zf @dk tcGiafh &; 2008 tajccHOya'rSm rygb;l / 'ga=umihv f nf; omoemh0efxrf;rsm;u
wkid ;f jynf&ŒJ toufozG,f Ekid if &H ŒJ tajccHOya'ukd a&;qGpJ OfuvJ oHCmawmfrsm; rygb;l / vmr,hf
2010 Ek0d ifbmv (7) &ufae@ a&G;aumufyrJG mS vnf; rJay;cGiefh @J aemufq;Hk a&G;aumufyt JG csed f
68
Luminary MagazineVolume 4,No.10
rJ&;Hk awGrmS oHCmawmfrsm; oGm;a&mufavhEidk w
f hJ tcGiafh &;awmifrS r&Sw
d mukd awGŒEkid yf gw,f?
omoemh 0efxrf;rsm;tay:rSm rw&m;zdEydS w f hJ 2008 tajccHOya'ukd tajccH+yD;
jzpfvmr,hf tpkd;&topfuvnf; ppfAkdvfrsm;yJ jzpfr,fqkdwm xif&Sm;w,f? tu,fI
oHCmawmfrsm;om rJay; qkH;jzwfykdifcGihf&Sdr,f qkd&if jynfolqENeJ@tnD tajccHOya'rsKd;
jynfolcspfwJh tpkd;&rsKd;ukd oHCmawmfrsm;u a&G;cs,fcGihf&cJh&if wkdif;jynfrSm ppf0g'pepf
yaysmufatmif yk+d yD; vkyEf idk rf ,f?
ppftm%m wnf+raJ &;twGuf omoemh 0efxrf;awGudk uef@owfcsKycf s,rf a_ wG 1962
ckEpS u f pcJwh m/ 2008 tajccH Oay' bkwt f yk o
f pf}uD;xJrmS &Sad eqJ jzpfygw,f/ rw&m;wJh
Oya'atmufrSm omoemh0efxrf;rsm;[mvnf; b,fvkdrS vkH+cKHpdwfcsEkdifr_ r&Sdbl; qkdwm
vuf&t dS jrifyg?
(1)
'DEpS f Ed0k ifbmv (7) &ufaeŒrSm jrefrm ppfAv kd cf sKyfrsm;u a&G;aumufyJG usi;f yjyKvkyf
awmhr,f?f 'Da&G;aumufy[ JG m w&m;rSswr_r&Sb d ;l qdw
k m rvkycf if uwnf;u cav;utp
odae=uyg+yD?
tckvkd rw&m;wJh a&G;aumufyu JG kd vufrcHEikd af =umif;/ uefŒuGuo f ydwaf rSmufa=umif;
ausmif;om;vli,frsm;u vrf;urf; pmapmifawG jzef@a0ae=uygw,f? rJray;=uzd@k pnf;&k;H
v_ŒH aqmfra_ wGvnf; ae&mwdik ;f rSm vkyk af qmif ae=uygw,f? etz Adv k cf sKyf}uD;rsm;&J@ vky&f ;kd
vkypf Oft& ausmif;om;awG tay:tnd;k }uD;}uD;jzifh zrf;qD;yGaJ wGuvnf; w+ydKifeufx&J adS e
ygw,f?
(2)
'DtcsdefrSm ausmif;om;acgif;aqmif udkrif;udkEdkifwa,mufuawmh axmifxJrSm
axmif'g%f (65) ESpjf zifh aESmufxyf w}udrf tzrf;qD;cHae&ygw,f? vmrnfh atmufwb kd mv
(18) &ufae@q&kd if udrk if;udEk ikd f touf (48) jynfrh mS jzpfygw,f? udrk if;udEk ikd u f kd cspcf ifav;pm;
=uwJh jrefrmjynfom;awG[m a&muf&SdwJh EdkifiHawGrSm udkrif;udkEdkif&J@ arG;ae@udk b,fvdk
tcuftcJawG&&dS dS wckyw f &jyKvky=f urSm jzpfygw,f?
tckvdk udkrif;udkEdkifarG;ae@udk bma=umifhjyKvkyf=uovJqdk&if udkrif;udkEdkifudk
cspcf if=uvdŒk vnf;jzpfovdk udrk if;udEk ikd &f v
hJ yk &f yfawGtay: wefz;kd xm;av;pm;=uvd@k vnf;jzpfyg
w,f? ol[m rdrdtoufudk y"gerxm;yJ wdkif;jynfeJ@ vlrsdK;twGuf toufyifaoao
72
Luminary MagazineVolume 4,No.10
ol @ touf& J @ ouf w rf ; xuf 0 uf a usmf axmif a wG x J r S m jzwf o ef ; cJ h / jzwf o ef ; &J w J h
twGuaf =umifv h nf; jzpfygw,f?
(3)
etzAdkvfcsKyf}uD;;rsm;uawmh ol&Jaumif;rSeforSs ESdrfESif;=u qdkwJhaqmifyk'fudk
tcsed rf vwf &Gww f *hJ gxmwckvkd vufuikd x f m;&S+d yD; olw@kd ukd tmrcHEikd af tmif tm%mudk
xdyg;olreS o f rSs olw@kd &efot l jzpf oabmxm;+yD; rJrjJ rif&modr;f }uHK; zrf;qD;axmifcsypfaeyg
w,f? ausmif;om;yJjzpfjzpf/ &[ef;yJjzpfjzpf tm%mudx k yd g;vmol b,f olŒudrk qdk zrf;qD;
axmifcsypfrmS trSeyf jJ zpfygw,f?
'gt h jyif 'if;wd@k &@J vufuikd 'f w k f tzG@J awGjzpfwhJ }uHzh ŒHG ESiphf rG ;f tm;&Sif tzGŒJ om;awGukd
vnf; a&G;aumufyu JG mvrSm jynfoal wGtay: ESrd Ef iS ;f a&; jyKvkyzf @kd oifwef;awG ay;aeygw,f?
etzAdv k cf sKy}f u;D rsm; b,fvykd if wm;qD;wm;qD;/ b,favmufyif ESrd Ef iS ;f ESrd ef if; ausmif;om;awG
&J@aoG;[m b,fawmhrS aemufweG Œf oGm;rSmr[kwyf gb;l ? udrk if;udEk ikd f tygt0if ausmif;om;
acgif;aqmifrsm;[m wrsdK;quf+yD; wrsdK;quf qufvufcsDwuf wdkufyGJ0ifaer,fqdkwm
tawGŒt}uHKrsm;u oufaojycJyh g+yD?
(4)
ordik ;f tqufqufrmS ausmif;om;awGu trsm;jynfoal &SŒuOD;aqmifum rw&m;
wJt h rdeŒf tm%mrSeo f rSs jywfjywfom;om; zDqefc=hJ u+yD; vlŒtcGit hf a&;udw k u kd , f cl =hJ uwm
a&S;,cifuae ,ae@xd wdik af tmifygy?J
wdkufyGJaygif;rsm;pGm toufaoG;aygif;rsm;pGmvnf; paw;cJh+yD;yg+yDf? b,fvdkyJ
ay;qyf&ygap? ausmif;om;ordik ;f udak wmh b,fausmif;om; rsKd ;qufurS t&dik ;f rcHc=hJ uygb;l ?
,aexdwikd f ordik ;f wifxm;Edik cf yhJ gw,f?
'ga=umifv h nf; ausmif;om;xkw&yfv;kH ESihf ausmif;om;xk&ŒJ wdu k yf oJG rdik ;f udk *k%jf yK
wJo h abmxm;ESihf atmufwkd bmv(18)&ufae@rmS usa&mufr,fh udrk if;udEk ikd &f @J (48) ESpjf ynfh
arG;ae@ukd ae&mwdik ;f rSm usi;f y=uwmjzpfygw,f? udrk if;udek ikd t f ygt0if ausmif;om;acgi;f aqmif
awG touf&mausm&f n S yf gap/ tjrefq;Hk tusO;f axmifrS vGwaf jrmufygap/ 2010ckEpS rf mS
jyKvkyrf ,fh a&G;aumufyu JG kd tcsed rf w
DS m;qD;Edik yf gap/ w&m;rSswaom awGŒqkaHk qG;aEG; a&;jyKvkyf
Edik af pzd@k jrefrmjynfoal wGEiS t hf wl wdu k yf 0JG ifEikd yf gapvdŒk usrwd@k awG 'DarG;aeŒyGrJ mS qENjyK=urSm
jzpfyg w,f?
Ed0k ifbmv (7) &uf2010 ckEpS rf mS jyKvkyrf ,fh a&G;aumuf;yGu J kd rjzpfjzpfwehJ nf;eJ@
y,fzsu=f uzd@k ausmif;om;vli,frsm;ESit hf wl jrefrmEdik if o H l Edik if o
H m;wdik ;f rSm wm0ef&ydS gw,f?
tckvt kd csed rf sKd ;rSm a':atmifqef;pk=unf/ udrk if;udEk ikd Ef iS t hf wl (88) rsKd ;qufausmif;om;awG
73
Luminary MagazineVolume 4,No.10
axmifu jyefvnf vGwaf jrmufcrhJ ,fq&kd if 2010a&G;aumufyu JG kd rjzpfjzpfwehJ nf;eJ@ vufeufrhJ
ESv;Hk &nfjzifh vrf;rawGay:xGuf jynforl sm;ESiw
hf om;wnf;&yfum 2010a&G;aumufyJG qef@usif
qENjyr_rsm; jyKvky=f urSmyJvŒkd usr ,H=k unfygw,f?
(5)
cif_idrf;opf
t*Fvdyf erlem
t*FvefjynfwiG f txufvw $ af wmfEiS hf atmufvw $ af wmf xm;&Sod uJoh @kd jrefrmjynfY
vnf; (1) rsK;d ¶d;k pOfvmtwdik ;f r_;}uD; rwf}uD;/ aqGawmf rsK;d awmfw@kd u woif; (2) jynfol
jynfom;wd@k u oabmwl wifajrêmufonfh vl}uD;pkuwoif; [lI bdvyfygvrD ef zG@J pnf;xm;
&So
d vdk pHxm;vdak vonf?
Tum; t*Fvyd u f kd tpptxif}u;D I olw@kd vkyef nf;rsm;udk cd;k csjcif;[k r,lqtyfay?
t*Fvyd u f kd tEdik w
f u
kd v
f v
kd sS if t*Fvyd .f vky&f yfrsm;udk OD;pGmavhvmI xdx k uf omvGeaf umif;
rGeaf om pepfrsm; wDxiG Ef ikd &f ayrnf? vufeufaumif;rsm;vnf; olw@kd EiS hf +ydKifqikd x f wk v f yk f
Edik &f rnf? b¾ma&;vnf; olw@kd xuf awmifw h if;cdik v
f rkH &_ adS p&rnf? xd@k a=umifh bk&ifEiS hf rdz&k m;
wd@k . tqD;twm;r&Sd oH;k jzKef;r_w@kd ukd abmifcwf&ef vdt k yfavonf?
ajrGrao / wkwfrusKd;
wa=umif;rSmvnf; Oa&mywdu k o
f nf toufO;D qHyikd f bk&ifpepfrS olw@kd u, kd wf ikd f
aoG;xGuo f , H kd awmfveS u f m 'Drukd a&pDacwfo@kd twif;ul;ajymif;cJ&h onf? t*FvefjynfwiG f
1600 jynfEkh pS af vmufrpS I (jrefrmwd@k . awmifial cwf) v$waf wmfEiS hf &Sib f &k ifw@kd twdu k tf cH
jzpfc&hJ mrS wdu k yf rJG sm;jzpfc&hJ onf? tEdik &f aom ygvrD efacgi;f aqmif u&Gr;f 0J (Cromwel) u
olw@kd . bk&if csmvD (Charles 1) udk ao'%fay;um acgi;f jzwfowfco hJ nf?
1780 avmufY (bd;k awmfb&k m;acwf) jyifopf ta&;awmfy}kH uD; jzpfymG ;&m oufO;D
qHyikd f vl0b D &k if (Louis 16) udk jynfo@l vw $ af wmfuyif pufwikd wf ifc&hJ m rdz&k m;vnf; twl
acgi;f jzwfccH &hJ avonf?
jrefrmjynfY oDaygacwfwiG f a&$jynf0ef}u;D OD;bd;k v_id Ef iS hf uif;0efrif;}u;D wd@k OD;aqmifum
Oa&myrSmuho J @kd vcpm;bk&ifpepfo@kd ul;ajymif;&ef }udK;pm;jcif;rSm tajctaeudk apwem
a&SŒxm;I }udK;yrf;jcif;jzpfonf?
tjcm;EdkifiHwdk@Y &Sifbk&ifudk acgif;jzwf+yD;rS ajymif;vJjzpfaom udpPrsKd;udk OD;bdk;v_difESifh
OD;aumif;wd@k u jrefrmjynfY “ajrGrao wkwrf usK;d ” pDrv H akd vonf?
80
Luminary MagazineVolume 4,No.10
v$wfawmfESpf&yf owif;pmESpfrsKd;
OD;bd;k v_id .
f jyKjyifa&; pDru H ed ;f wGif “Tod@k r_;rwfv=l uD; ESpo f if;wd@k wdik ;f a&;jynfr_
vkyaf qmifrnfh !SEd id_ ;f onfu h mv owif;pmq&mwd@k vnf; !SEd id_ ;f &mod@k 0ifI em;axmifap+y;D vSsif
ajymqdo k rSs pum;pkukd owif;pm¶du k I f ae@pOfEikd if u
H kd xkwaf 0aprnf? Edik if o H m;wd@k u r_;rwfw@kd
pnf;a0; wdik yf if=u&mwGif }uKd ufonfr}uKd ufonfw@kd ukd rdrw d @kd u,
kd wf ikd f xkwaf 0aom Edik if o H m;
wd@k yHEk ydS o
f nfh owif;pmrS jyefvnfa0zef&rnf? Tod@k r;_ rwfEiS hf jynfow l @kd wzef!EdS id_ ;f +yD;rS
omvSsif vl}uKd urf sm;aom qH;k jzwfcsuu f kd rif;{u&mZfxH oGi;f onfu h mv oabmwl vufrw S f
xd;k I trde@f awmf taejzifh Edik if o H @dk xkwjf yef&onf”
odk@vSsif OD;bdk;v_difu (1) txufv$wfawmfESifh atmufv$wfawmf (2) tpdk;&
owif;pmESihf jynfo@l owif;pm (3) !SEd id_ ;f I trsm;oabmwl&mudk &Sib f &k ifu vufrw S x
f ;kd um
twnfjyK[laom xH;k pHopfjzifh tkycf sKyfa&;Y tm;vH;k pkaygi;f yg0ifEikd af om rlopfukd csay;av
onf?
,Zfewf ylaZmfjcif;udky,f
bk&m;vufxufu vdp>0rD if;wd@k onf ty&d[med, w&m; (7)yg;udk t"duxm;I
usiohf ;kH um rif;ESihf jynfol tusK;d pD;yGm;udk &SmcJ. h ? r[my&deAd mŠ eokwYf jrwfpmG bk&m;u xkd
w&m; (7)yg;udk az: jyawmf rlonfum; ......
1) pnf;a0;wkid yf ifjcif;
2) tnDt!Gwaf qmif&u G jf cif;
3) Oya'twdik ;f usio hf ;kH jcif;
4) vl}uD;wd@k . tqH;k trY wnfjcif;
5) trsK;d orD;rsm;tm; rESyd pf ufjcif;
6) ,Zfewfyal Zmfjcif;
7) &[Eœmwd@k tm; apmifah &Smufjcif;
ty&d[med,onf “rqkwrf ,kwf rysupf ;D Edik jf cif;” [k t"dym` ,f&.? Ak'b < mom jrefrmrif;
tqufqufw@kd onf Trif;usiw hf &m;udk OD;xdyxf m;cJ=h uonf?
OD;bd;k v_id u
f acwfEiS ahf vsmn f aD tmif xdw k &m; (7) yg;wd@k Y wyg; tygt0ifjzpfaom
“,ZfewfylaZmfjcif;” udk y,fzsufvdk.? OD;bdk;v_difu “EdkifiHrSm aumif;&maumif;a=umif;
enf;Oya'opf jyKvkyrf nf&v dS sS if ty&d[med,w&m; ysuv f rd rhf nf xifrw
S f ajymqdak e=uonf?
Tpum;udk tvsO;f rrSwt f yf” [kq. kd ?
ol@oabmt& “a[mif;aomfvnf; y,foifrh S y,frnf/ opfaomfvnf; vdu k o f ifrh S
vdu
k rf nf” udk awG@&onf? ty&d[med, w&m; (7)yg;Y (6) yg;udk qufvuf usio hf ;kH um
81
Luminary MagazineVolume 4,No.10
,Zfyal Zmfjcif;udo k mvSsif acwfEiS hf rqDavsmaf wmhI y,f&efqjkd cif;jzpf.?
xkdodk@ ylaZmf&mwGif ¶dk;om;pGm &Gmapmifhewf/ tdrfapmifhewfrsm;udk qDrD;cJbG,f
ylaZmfjcif;udk rqdkvdk/ vludk paw;Ivnf;aumif; wd&p>mefrsm;udk owfIvnf;aumif;
,Zfyal Zmfjcif;udk qdv k o
kd nf?
Tta&;Y yk*HacwfwGif taemf&xmrif;onfvnf;aumif;/ awmifilacwfwGif
bk&ifah emifonf vnf;aumif; Ttavhtxqd;k udk ydwyf if zdEydS cf +hJ yD; jzpfavonf?
odk@aomf acwftqufqufwdk@Y ta[mif;orm; (conservatives) ESifh
topform; (radicals) wd@k onf Edik if aH &;avmuY twdu k t f cH tajctwif jyKp+rJjzpf&m
wOD;udw k OD; qDvkd taygu&f mS I uef@uu G pf +rJ jzpfonf?
OD;bd;k v_id u
f ty&d[med, 7 yg;Y wyg;y,f&efajymonfuykd if “tm;vH;k ysuu f ek +f yD”
ponfjzifh a0zef=uonf? ok@d aomf xdt k ,l0g'udk OD;bd;k v_id u
f bk&m;a[m ygVad wmf tud;k tum;
rsm; tvHt k avmuf wifjyum y,fco hJ nf?
EdkifiHa&;ESifhywfoufaom OD;bdk;v_dif. t&yf&yf oHk;oyfcsufwdk@rSm yltdkufaom
ya'o&mZf&moDwiG f avajyavat;av; wdu k cf wfouJo h @kd pdwcf sr;f omp&m jzpf.?
82
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wa,mufwnf; jyKvkyrf aS umif;onf?
w&m;qdo k nfrmS aq;uJo h @kd jzpf./ &ifbwfemaq;onf &ifbwfemudk aysmufapEdik . f ?
tzsm;udk raysmufapEdik /f tzsm;aq;onf tzsm;udk aysmufapEdik . f ? &ifbwfemudk raysmuf
apEdkif?xkd@twl w&m;onfvnf; avmuaumif;a=umif;usifhvSsif ypPKy`efY aumif;onf?
avmukw&W mY raumif;? avmukw&W m aumif;a=umif;w&m;udk usiv hf sS if avmuY raumif;/
edAmŠ ef r*fzvkd uf m;&.? avmuaumif;usK;d tusiEhf iS hf avmukw&W m aumif;usK;d tusiw hf @kd onf
rkcs qef@usib f ufjzpfonf?
Tum; vuf&dS qd&k , S v f pfavmu wnfaqmufaecsed w f iG f jrefrmjynfwiG f vufawG@
}uKH }uKud af e&aom jy\emrsm;udk OD;bd;k v_id u f ud,
k w
f ikd f &ifqikd cf &hJ ouJo h @kd &.
dS ? jrefrm tpd;k &u
,cktcsed t f wGif ig;arG;jrLa&; =uufbJ arG;jrLa&; ponfw@kd ukd wdik ;f jynf. pD;yGm;a&; zlvrkH t _ wGuf
tm;ay;vsu&f &dS m Ak'b < mom0ifw@kd twGuf em;0ifrcsKyd gacs? od@k aomf Tum; avmuDa&;
jzpfaoma=umifh OD;bd;k v_id u f ohJ @kd om oH;k oyfoifah yonf?
83
Luminary MagazineVolume 4,No.10
w¶kwf vlrsK;d wk@d onfvnf; ,cktcg pnf;pdrOf pPmrsm;pGm wd;k wufonfukd rsujf rifu,
kd af wG@yif
jzpfonf” [kq. kd ?
cspfcifatmif vkyfwwf&m.
“ukeo f nf v,fvyk w f @dk . pdwEf v S ;kH onf tjcm;Edik if u
H r_;rwft&m&Sw
d @kd ukd tm;ud;k jcif;
r&Sad pyJ ud, k Ehf ikd if u
H r_;rwfw@kd uo kd m cspcf ifprkH ufatmif jrefrmtpd;k &u olw@kd . pdwEf v S ;kH udk
ausmu h iG ;f ESihf csno f uJo
h @kd jyKvkyw f wf&m.”
jynfyodk@ aiGrxGufapESifh
oDaygrif;vufxuf eef;wGi;f tajctaeudk a,mtwGi;f 0ef OD;bd;k v_id f rESpo f ufacs/
eef;wGi;f Y Edik if H jcm;om;rsm; rjywf0ifxu
G f oGm;vmae=uonf? npOfyif Edik if jH cm; zm&pD uyG/J
jyyGrJ sm; cif;usi;f vsuf qkawmfaiGrsm; rjywfay;aeonf?
84
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“rdrd Edik if rH S aiGrsm; Edik if jH cm;od@k rxGuaf patmif ud,
k Ehf ikd if uH aiGjzifh ud,
k Ehf ikd if H }u;D us,f
pnfyifatmif vkyaf qmifrS Edik if aH wmf tiftm; awmifah yrnf? &Sib f &k ifukd owday;oifo h nf”
[k OD;bd;k v_id x
f if.?
ol&Jaumif;u erf;csifp&m
xkd@tjyif e,fcsJŒrsm; tEœ&m,feD;uyfpGm&SdaecsdefwGif tppt&m&m owdESifh
aeoifo h nf? txl;ojzifh tr_xrf; t&mxrf;rsm;onf 0h0H phH m;pm; &JprG ;f owWEd iS hf jynfph &kH rnf?
0wfpm;qif,ifyHkrsm; a,mufsm; yDo&rnf? olwyg; ¶dkaocef@nm;aom toGif&Sd&rnf?
oDaygrif;vufxufY xdo k @kd r[kwaf cs/ wae@oY +AJwu kd af wmfo@kd a&muf&&dS mwGif OD;bd;k v_id uf
“,cif awmf=uD;bk&m; (rif;wke;f rif;) vufxufu vufo;kH awmf}uD;rsm;udk =unfv h ukd &f vSsif
a,mufsm;yDyD cGet f m;AvESihf olw@kd ukd jrifaomf tvGef a=umuf&ŒHG cef@nm;zG,jf zpfonf? ,ck
a&$vufxufuav; (oDaygrif;) rSm vufo;kH awmfuav;rsm;udk =unfv h u kd v
f sS if a&$usicf wf
acgi;f aygi;f ESihf xdik rf odr;f tuFs ED iS /hf wd@k ywfEiS /hf yef;aygi;f em;aÉmif;udk yefvsuf ae=uonfukd
jrif&awmh zuf+yD; erf;csipf &mom aumif;awmhonf” [kq. kd ?
bk&ifoHk;aiG odef; 40
oDaygrif; eef;wuf+y;D (4) ESpt
f =um 1244 cktwGuf Edik if aH wmf bwf*suf b¾mawmf
aiG pm&if;um; atmufygtwdik ;f jzpf.?
0ifaiG .....9˜598˜182 usyf 2 rl;
xGuaf iG .....5˜474˜556 usyf (tr_xrf;vc)
useaf iG.....4˜123˜626 usyf 2 rl; (bk&ifo;kH )
xku
d seaf iGukd bk&ifrif;jrwf ud,
k af wmfwikd f ydik q
f ikd o
f nf[k ,lqp+rjJ zpf.? rif;/ rdz&k m;/
om;awmf/ orD;awmf/ txde;f awmf/ tysKad wmfrsm;od@k cs;D jrêiahf iGrsm;yg0if.? xdrk S ydvk sS o
H nfw@kd ukd
ausmif;/ bk&m;/ pmay ydÉuwf &[ef; oHCmawmfw@kd ukd v_'ge;f jyKpkawmfro l nf?
em;or*Fvm 21 odef;
rif;wke;f rif;vufxuf orD;awmf oH;k yg; (pkb&k m;}u;D / pkb&k m;vwf/ pkb&k m;axG;) wd@k ukd
em;or*Fvm jyK&mwGif wOD;vSsif aiG 7 ode;f pD b¾mawmfrS xkwaf y;cJo h nf? pkb&k m;vwfu
rdz&k m;jzpfvmaom tcg yGx J u J vljyufukd aiG 1˜000 qkcsonf? Tod@k aom toH;k p&dwu f kd
r_;}uD;rwf}uD;rsm;u oabm rusacs?
yk*OH ;D wif. xkwaf z:csuw
f iG f “rnfonfh tcgrsS pm&if;ygonft h wdik ;f b¾mwdu k Yf
vufusefr&Sd? vmrnfhESpftwGuf wiful;I awmif;cH&jcif; acs;iSm;&jcif; pm&if;rsm;vnf;
85
Luminary MagazineVolume 4,No.10
oD;jcm;&Sad o;onf” [kq.
kd ?
ESmacgif;&Snfrsm; vmvdrfhrnf
“ukeo f nf v,fvyk w f @dk . pdwEf v S ;kH onf tjcm;Edik if u
H rª;rwft&m&Sw d @kd ukd tm;ud;k
jcif; r&Sad pyJ ud, k Ehf ikd if u
H r_;rwfw@kd uo kd m cspcf ifprkH ufatmif jrefrmtpd;k &u olw@kd . pdwEf v S ;kH udk
ausmu h iG ;f ESihf csno f uJo h @kd jyKvkywf wf&m.”
0ef}uD;rsm; tpnf;ta0;Y OD;bd;k v_id u f yif “om;awmf orD;awmfw@kd uv kd nf; 0efp/k
r_;pk/ r_xrf; &mxrf; rsm;uJo h @kd vcESihf xm;&ef Oya'jyKoifah =umif;/ ydv k sS aH iGukd b%fwu kd zf iG I
hf
&efyakH iGtjzpfjzifh aqmifxm;oifah =umif;/ od@k ro S mvSsif ta&;}uHKu oH;k &efaiGtqifoifh &Srd nf?
xkad iGw@kd jzifh e,fpyfqikd &f m wyfrsm; cdik cf &hH ef vufeufrsm; vkyu f ikd If ppfonfrsm; pkaqmif;
oif=um;xm;oifah =umif;/ vufeuftiftm; jynfph rkH S &efow l @kd }uH0rHh nf r[kwI f wdik ;f jynf
pnfum;wdk;wufrnf/ Todk@r[kwfvSsif ESmacgif;&Snf odk;aqmif;vlrsKd;jcm;wdk@u jrefrm
trsK;d orD;wd@k ukd erf;¶_yjf cif; jyKrnfjzpfa=umif;/ Tt}uH tpnftwdik ;f jyKjyifajymif;vJygu
ig;ESpt f wGi;f jrefrmEdik if u H kd a&S;uydik o f nft h wdik ;f jzpfatmif }uHaqmifEikd rf nf” [k &Si;f vif;
wifjyonf?
Tod@k b¾ma&; ajymif;vJ&ef OD;bd;k v_id u f wifjya=umif;udk oDaygrif;ESihf rdz&k m;wd@k
=um;od&mwGif .....“cufuek +f y/D igw@kd yikd w f ahJ iGukd igw@kd oabmtwdik ;f roH;k &/ oH;k vdv k sS if a&$jynf
0ef}u;D OD;bd;k v_id x f H trde@f cH +y;D rS oH;k pG&J awmhrnf? onftwkid ;f rSev f sS if igw@kd ukd &Sib f &k iftjzpfu
cswmyJ” [k trsuaf wmf &Sad vonf?
bdk;v_difay;rS pm;&rSmvm;
,ck rsuaf rSmufacwfwiG f pderf [mobiftzG@J u oDaygrif; ygawmfrZl mwfukd wifjy&m
tawmfyif vl=udKufrsm;.? a&$jynf0ef=uD; OD;bd;k v_id u f tajccH pnf;rsO;f opf rl=urf;yg&adS om
&mZ"rRo*F[usr;f udk t&SiEf pS yf g;od@k wifqufcef;Y pkb&k m;vwfu &mZrmef&v S su“f o,f
ibd;k v_id u
f &m&mpp/ olu rke@f z;kd ay;rS igw@kd pm;&rSmwJv h m;” [k atmf[pf aiguif rf;+y;D OD;bd;k v_id f
tm; xdpk mtkyEf iS yhf if udik af yguu
f m um;vdycf somG ;avonf?
xd@k aemuf r=umrDyif t&SiEf pS yf g; ygawmfrcl ef;ESihf Zmwford ;f um;vdyu f kd aemufq;kH
csomG ;.? tjzpfreS f &wemyHo k rdik ;f tawG@t}uHKwk@d rmS Ttwdik ;f yif jzpfavonf?
“jref r mawG 'D r k d u a&pD t a=umif ; em;rvnf y gbl ; ” [k tpG J u yf a eol r sm;
twG u f rEœ a v;jzpf 'D r k d u a&pD v _ y f & S m ;r_ t a=umif ; tk d ; a0OD ; nd K jr (1914-1985)
owif;pmynm r[mody`H (csDum*kd) . ukef;abmif&SmykHawmf (1982) rS aumufEkwf
azmf j yonf ?
nd K jr
(www.mizzimaburmese.com rSu;l ,laz: jyygonf?)
86
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tcef;quf Edik if aH &;tawG;tac:
p-um0VmxJu
'dik ,
f mvufwpf
(21)
rd k ; ajropf
(u)
a&S@tcef;wGif armf. “yËdyuQ&J@
xl;jcm;r_”ukdazmfjycJhonf? armfonf vl@
tzG J @ tpnf ; / obm0 tcsif ; t&mES i f h
p=um0Vm twGi;f &Sd yËdyuQEiS hf wku d yf rJG sm;ukd
avh vmcJ h o nf h tawG ; tac:ynm&S i f /
odyyH` nm&Sijf zpfonf? ol. cGjJ crf;pdwjf zmr_rsm;onf us,0f ef;euf&id_ ;f vSonf? &_yaf xG;aom
tajctae tcsut f vufrsm;ukd &Si;f vif; atmif cGjJ crf;pdwjf zmjyEkid of v
l nf; jzpfonf? ol.
yËdyuQusr;f onf txl;ojzifh vl@tzG@J tpnf;twGi;f &Sd yËdyuQrsm;ukd &Si;f vif;pdwjf zmxm;csuf
rsm;yif j zpf o nf ? ,ae@Armjynf ppf t m%m&S i f p epf zsuf o d r f ; a&;/ 'D r k d u a&pD a &;/
vGwfvyfa&;twGuf awmfvSefwkdufyGJ0ifaeonfhumvwGif awmfvSefa&;tiftm;pkrsm;ESifh
awmfveS af om 'Dru dk a&pD tiftm;pkrsm;twGuf Armjynfv@l tzG@J tpnf;twGi;f &Sd yËdyuQwu dk yf JG
rsm;ukd xif[yfEkdif&ef/ atmifyGJtxd awmfvSefa&;ukd jr‡ifwif&ef armf. yËdyuQusrf;ukd
avhvmoifah yonf? wu,fu awmfveS af &;w&yftwGuo f mru vlrw _ ;dk wufa&; twGuf
tawG ; tjrif o pf wnf a qmuf v k d o l w k d @ twG u f armf . tawG ; tac:uk d avh v m
qef;ppfoifv h aS yonf?
Tokd@ avhvmqef;ppfjcif;tm;jzifh rdrdwkd@. tawG;tac:ukd jyefvnfqef;
ppf=unfEh idk rf mS jzpfonf? rnfuo hJ @dk aom tawG;tac:uom vl@tzG@J tpnf; ta[mif;ukd
zsufodrf;EkdifjyD;/ vl@tzGJ@tpnf;opfukd wnfaqmifEkdifrSm jzpfonfukd xifxif&Sm;&Sm;
odjrifvmrSmjzpfonf? xkd@jyif yËdyuQrsm;ukd rnfokd@rnfykH cGJjcrf;pdwfjzm &rnfqkdonfh
enf;emrsm;ukd odjrifvmrSmjzpfonf?
(c)
,cktcef;wGif armf.yËdyuQusr;f xJrS wpdww f ykid ;f jzpfonfh “ t"du yËdyuQEiS hf
yËdyuQ&@J t"duzuf”tcef;ukd qufvufazmfjyoGm;ygrnf? xkyd ËdyuQEiS hf ywfoufI armfu
Tok@d qo dk nf?
87
Luminary MagazineVolume 4,No.10
“ yËdyuQ&J@ xl;jcm;r_ukdavhvm&mrSm jzpfpOfxJ&Sd t"duyËdyuQESifh t"du
r[kwfwJhyËdyuQ/ yËdyuQ&J@t"duzufESifh t"dur[kwfwJhzuf qkdwJh tajctaeESpf&yf ukd
ravhvm&if / qkv d wdk mu tJ'yD ËdyuQtajctaeESp&f yf&@J jcm;em;r_udk ravhvm&if/ usaemfw@dk [m
taumif t xnf r J h w J h avh v ma&;xJ ES p f j rKyf a evd r f h r ,f ? yËd y uQ & J @ tajcaeuk d
twdtusem;vnfeidk af wmhrmS r[kw/f 'ga=umifh yËdyuQuadk jz&Si;f zk@d rSef uefwehJ nf;ukv d nf;
&SmawG@Eidk rf mS r[kwb f ;l ? tJ'yD ËdyuQ tajctaeESp&f yf&@J jcm;em; r_ 'grrS [kwf xl;jcm;r_w@dk [m
yËdyuQjzpfaewJh tiftm;rsm;rnDr#rj_ zpfw,f? urBmay: rSm t=uiG ;f rJn h rD #pmG wk;d yGm;=u;D xGm;aewJh
t&m&,fv@dk r&Sb d ;l ? nDr#a&;oabmw&m; 'grrS [kwf csed cf iG n f D oabmw&m;ukd usaemfw@dk
rkcsqef@usi&f r,f? wcsed x f rJ mS yJ vufawG@&adS ewJh tJ'yD ËdyuQ tajctae/ wk;d yGm;=uD;xGm;r_
jzpfpOftwGi;f yËdyuQ&@J t"duESihf t"dur[kww f zhJ ufrsm; ajymif;vJjcif;wk@d [m t&mudpaP [mif;
ukd t&mudpP opfu tpm;xk;d wJt h iftm;ukd azmfjyaewmjzpfw,f? yËdyuQ&@J rnDr#whJ tajct
aetrsKd;rsKd;ukd avhvmokH;oyfjcif;/ t"duyËdyuQESifh t"dur[kwfwJhyËdyuQ/ yËdyuQ&J@
t"d u zuf E S i f h t"d u r[k w f w J h zuf r sm;ud k avh v mok H ; oyf j cif ; wk d @ [m awmf v S e f w J h
EkdifiHa&;ygwDw&yftzkd@ rdrd&J@EkdifiHa&;ESifhppfa&;t& aoe*FAsL[menf;y&d,m,f vrf;
nGecf surf sm;ukd rSerf eS u f efuef qk;H jzwfcsrw S &f mrSm usio hf ;Hk &rJh ta&;=uD;wJh enf;rsm; xJu
wckjzpfw,f? uGejf rLepftm;vk;H 'Dtcsuu f dk owdjyK&r,f? ”
armf. aumufcsuft& awmfvSefonhfekdifiHa&;ygwDw&yftzkd@ yËdyuQ tajc
taetrsK;d rsK;d ukd avhvmok;H oyfjcif;/ t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"du zufudk avhvmr_onf
rnfo@dk ta&;=uD;vSa=umif; azmfjyxm;onf?
“ &_yfaxG;wJh t&mudpP&J@jzpfxGef;wkd;wufr_jzpfpOfxJrSm yËdyuQtajrmuft rsm;
wnf&adS ew,f? tJ'yD ËdyuQrsm;xJrmS t"duyËdyuQwck rkcs&&dS r,f? tJ'D t"du yËdyuQwnf&dS
=uD;xGm;r_a=umifh wjcm;yËdyuQrsm;&J@ wnf&rdS E_ iS hf =uD;xGm;r_w@dk udk owf rSww f ,f? 'grrS [kwf
*,uf&u dk w
f ,f?
Oyrm t&if;&Si0f g' vl@tzG@J tpnf;xJrmS ypPn;f rJv h w l ef;pm;ESihf "e&Siv f l wef;pm;qkw d hJ
'DyËdyuQjzpfaewJh tiftm;pkEpS &f yf[m t"duyËdyuQjzpfw,f? wjcm; yËdyuQtiftm;pkrsm;/
Oyrm=uGi;f useaf ewJh ya'o&mZfvw l ef;pm;ESihf "e&Siv f w l ef; pm;wk@d &@J yËdyuQ/ v,form;
"e&Sifaygufprsm;ESifh "e&Sifvlwef;pm;wkd@&J@yËdyuQ/ ypPnf; rJhvlwef;pm;ESifh v,form;
"e&Siaf ygupf rsm;wk@d &@J yËdyuQ/ vGwv f yfwhJ "e&Siv f w l ef; pm;ESihf vuf0g;=u;D tkyf "e&Siv f wl ef;pm;
wk@d &@J yËdyuQ/ "e&Siv f wl ef;pm; 'Dru dk a&pD0g 'ESihf "e&Siv f w l ef;pm; zufqpf0g'wk@d &@J yËdyuQ/
t&if;&Si0f g'Ekid if rH sm;tcsi;f csi;f yËdyuQ/ e,fcs@J uv dk edk w
D @dk &@J yËdyuQEiS hf wjcm;yËdyuQrsm;tm;vk;H ukd
'Dt"duyËdyuQ tif tm;pku owfrw S w f ,f? *,uf&u dk w f ,f?
w&kyjf ynfvdk udv k edk w
D ykid ;f Ekid if rH sm;rSm t"duyËdyuQEiS hf t"dur[kww f hJ yËdyuQrsm;&J@
88
Luminary MagazineVolume 4,No.10
qufpyfr[ _ m tajctae&_yaf xG;w,f?
tJovkdekdifiHrsKd;ukd e,fcsJ@orm;u usK;ausmfppf qifEGJvmwJhtcg/ 'DEkdifiHxJrSm
opPmazmufrsm;uvGv J @dk vlwefpm;toD;oD;[m trsK;d om;a&;ppfqif EGjJ yD; e,fcs@J orm;ukd
qef@usifzkd@ ,m,Dtm;jzifh yl;aygif;Ekdif=uw,f? 'Dtcg e,fcsJ@0g 'ESifh tJ'DEkdifiHrsKd;wdk@&J@
t"duyËdyuQjzpfvmjyD/ tJ'ED idk if t H wGi;f &Sd vlwef;pm;toD;oD; &J@yËdyuQ (ya'o&mZfpepfEiS hf
jynfov l x l =k uD;wk@d &@J yËdyuQqw dk hJ t"duyËdyuQvnf; tygt0if) tm;vk;H [m ,m,Dtm;jzifh
'kw, d tqifEh iS hf vufatmufct H qifah e&m ok@d a&Sm=uoGm;w,f? w&kyjf ynfrmS jzpfymG ;wJh
1840ckEpS f bde;f ppfy/JG 1894ckEpS f w&kyf *syefppfy/JG 1900jynfEh pS f ,d[x dk rG pf pfyEJG iS hf vuf&w dS &ky/f
*syefppfyu JG mvrSm 'Dvt dk ajc taersK;d ay:ayguv f mw,f?”
“'gayrJh wjcm;tajctae wrsKd;rSmawmh yËdyuQ&J@tqifh ae&m[m
ajymif ; vJ o G m ;w,f ? e,f c sJ @ orm;u ppf E S i f h z d E S d y f w mr[k w f b J / Ek d i f i H a &;/ pD ; yG m ;a&;
,Ofaus;r_tp&Sw d hJ enf;enf;n‡io f mwJh o¾efrsm;ESifh zdEydS v
f mwJt h cg ukv d edk w
D ydik ;f Ekid if rH sm;&Sd
tkypf ;dk ol vlwef;pm;[m e,fcs@J orm;xH tnHch o H mG ; wwf=uw,f? olw@dk EpS Of ;D r[mrdwzf @JG um
jynfov l x l =k uD;ukd twlzEd ySd v f mwwf =uw,f? tJ't D cgrsK;d usawmh jynfov l xl =k uD;[m
jynfwGif;ppfqkdwJho¾efjzifh e,fcsJ@orm;ESifh ya'o&mZfvlwef;pm;wkd@&J@ r[mrdwftzGJ@ukd
qef@usifavh&Sd=uw,f? e,fcsJ@orm;uawmh ukdvkdeDwydkif;EkdifiHrsm;&Sd jynfolrsm;ukd
wkduf&kdufrvkyfbJ oG,f0kdufwJhenf;jzifh zdESdyfzkd@twGuf/ tJ'DEkdifiHrsm;&Sd azmufjyefolrsm;ukd
tul t nD a y;avh & S d w ,f ? 'ga=umif h r k d @ tJ ' D E k d i f i H t wG i f ; &S d yËd y uQ r S m txl ; wvnf
jyif;xefxif&mS ;vmawmhw,f? 1911ckEpS f awmfveS af &;ppfyJG 1924-27ckEpS f awmf vSeaf &;ppfyEJG iS hf
1927aemufykdif; q,fESpf=um ajr,mawmfvSefa&; ppf yGJjzpfyGm; wkef;u w&kyfjynfrSm
'DtajctaersK;d ay:ayguv f mcJw h ,f?”
“jynf w G i f ; awmf v S e f a &;ppf [ m e,f c sJ @ orm;ES i f h ol @ aemuf v k d u f a cG ; jzpf w J h
jynfwGif;azmufjyefa&;orm;wkd@&J@ wnfwHhr_ukd t&if;tjrpfuae jcdrf;ajcmufEkdifwJh txd
wkd;wuf=uD;xGm;vmwJhtcg/ e,fcsJ@orm;[m tkyfpkd;r_ qufvufwnfjrJap zkd@twGuf
txuf a zmf j yyg enf ; r[k w f w J h wjcm;enf ; ud k usif h o k H ; avh & S d w ,f ? awmf
vSeaf &;wyfaygi;f pk&@J twGi;f ykid ;f ukd aoG;cGw J mjzpfjzpf/ ppfwyfrsm; wku d &f u dk yf @dk um jynfwiG ;f azmuf
jyefa&;*k% d ;f ukd ulnw D mjzpfjzpf jyKvky=f uw,f? tJ't D cgrmS Ekid if jH cm; e,fcs@J orm;ESihf jynfwiG ;f
azmufjyefa&;*k% d ;f wk@d [m wzufpeG ;f rSmvk;H vk;H twdtvif;
&yfae=uw,f? jynfolvlxk=uD;uawmh wjcm;wzufpGef;rSm &yfae=uw,f? 'DvkdESifh
t"duyËdyuQ wckjzpfvmjyD; wjcm;yËdyuQrsm;&J@ =uD;xGm;r_ukd owfrSwfw,f? 'grSr[kwf
*,uf&u dk f w,f? atmufwb dk m awmfveS af &;jyD;wJah emuf t&if;&Si;f 0g' Ekid if t H oD;oD;u
&k&Sm;azmufjyefa&;*kd%f;ukd tultnDay;cJhwm[m vufeufukdif 0ifa&mufpGufzufwJh
89
Luminary MagazineVolume 4,No.10
om"ujzpfw,f? 1927ckESpfu csefau&SdwfopPm azmufoGm; wm[m awmfvSefa&;wyf
aygi;f pkudk aoG;cJw G hJ om"ujzpfw,f?
'gayrJh b,fvkdbJjzpfjzpf jzpfpOf&J@ jzpfxGef;wkd;wufr_tqifhtoD;oD;rSm a&S@
aqmiftcef;u yg0ifcw hJ hJ t"duyËdyuQwckom&Sw d mukd oHo,jzpfp&m vk;H 0r&Sb d ;l ?
'gukd=unfhjcif;tm;jzifh b,fjzpfpOfrSmrqkd wu,fvkd@ yËdyuQrsm;pGm&Sdae&if
tJ ' D y Ëd y uQ r sm;teuf a&S @ aqmif w J h t qk H ; tjzwf a y;wJ h tcef ; uyg0if w J h t"d u
yËdyuQwckom&S&d r,f/ wjcm;yËdyuQrsm;uawmh 'kw, d ESihf vufatmufct H qifah e &mrSm
&Sd&r,fqkdwmukd odjrifEkdifw,f? 'ga=umifh jzpfpOfukdbJ avhvmavhvm wu,fvkd@
yËdyuQukdawG@atmif tpGrf;ukef=uKd;pm;&SmazG&r,f? 'Dt"duyËdyuQukd qkwfukdifrd&if
jy\emtm;vk;H ukd vG,v f ,
G Ef iS hf ajz&Si;f Ekid vf rd rhf ,f? 'g[m t&if;&Sif 0g'vl@tzG@J tpnf;ukd
ruf h c f a vh v mjyD ; usaemf w k d @ uk d oif j ywJ h e nf ; jzpf w ,f ? vD e if E S i f h pwmvif w k d @ u
e,fcs@J 0g'ESit hf &if;&Si0f g' taxGaxGusyw f nf;r_u4dk if;/ qkAd , D ufjynf axmifpk pD;yGm;a&;uk4d if;/
avhvmok;H oyf&mrSmvnf; usaemfw@dk udk 'Denf;oifjycJ=h u w,f?
taxmiftaomif;aom ynm&Srd sm;ESihf vufawG@vyk u f idk af eolrsm;[m 'Denf;ukd
em;rvnfwma=umifh vuG,af e@ nOfo h ef;acgirf ;dk arSmifusv@dk vrf;p&Smr& ovkd jy\em&J@
tcsut f csmukd &SmrawG@/ yËdyuQajz&Si;f wJeh nf;ukv d nf; &Smr&bJ jzpfae=uw,f?”
(*)
armfu t"duyËdyuQESifh yËdyuQ&J@t"duzufukd qkdcJhjyD;onfhtwkdif; w&kyf
jynfe,fcsJ@ppfESifh jynfwGif;ppfukd4if;/ &k&Sm;pD;yGm;a&;/ EkdifiHa&;ukd4if; OyrmaqmifjyD;
&S i f ; vif ; pd w f j zmcJ h o nf ? Armjynf v l @ tzG J @ tpnf ; ork d i f ; wG i f e,f c sJ @ qef @ usif a &;
trsKd;om;vGwfajrmufa&;wGif4if;/ zufqpf*syefawmfvSefa&;wGif4if;/ 'Drkdua&pDESifh
jynfwiG ;f jird cf sr;f a&; v_y&f mS ;r_wiG 4f if;/ ppftm%m&Sipf epfzsuo f rd ;f a&; &ke;f uefvy_ f &Sm;r_wiG 4f if;
t"duyËdyuQonf tb,fenf;/ (yËdyuQ&@J t"duzufonf tb,f enf;)/ 'kw, d vufatmufcH
jy\emonf tb,fenf; pojzifh cGjJ crf;pdwjf zm =unfh Ekid &f ayvdrrhf nf?
,ckarmf. yËdyuQusr;f xJrS t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"duzufEiS hf ywfoufI
cGjJ crf;r_xrJ S t"duusrnfh tcsut f vufwcsK@d udk qGx J wk &f if; Taqmif; yg;ukd ed*;Hk csKyfygrnf?
(1) yËdyuQtrsKd;trsKd;xJrSm t"duyËdyuQbJjzpfjzpf/ omrnyËdyuQbJ jzpfjzpf/
b,fyËdyuQrqkd yËdyuQjzpfaewJh zufESpfzufukd wef;wlxm;Ekdifyghrvm;? rxm; Ekdifbl;?
b,fyËdyuQxrJ mS rqkd yËdyuQjzpfaewJzh ufrsm;[m =uD;xGm;r_jcif;rnDnmbl;?
(2) yËdyuQjzpfaewJh zufEpS zf ufteuf wzuf[m t"dujzpfjy;D usew f w hJ zufuawmh
omrnzufjzpf&rSm aocsmw,f? t"duzufqw dk m yËdyuQxrJ mS a&S@ aqmiftcef;u yg0ifwhJ
zufudk qkv d w dk ,f? t&mudp&P @J vuQ%mukd owfrw S wf hJ t"d ut&m[m yËdyuQtwGi;f rSm
90
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pDrcH ef@cw JG ahJ e&ma&mufaewJh t"duzufjzpfw,f?
(3) yËdyuQ&J@ t"duzufESifh t"dur[kwfwJhzufwkd@[m tjyeftvSefajymif;
vJae=uw,f? tJovkd ajymif;vJaewJt h avsmuf t&mudp&P @J vuQ%m[mvnf; vku d yf g
ajymif;vJaew,f? 'Dvadk jymif;vJwmukd t&mudpjP zpfxeG ;f wk;d wufrt _ wGi;f &Sd wku d yf jJG zpfaewJh
yËdyuQzufEpS zf uf tiftm;wk;d av#mw h t hJ wkid ;f twmt& tqk;H t jzwfay;wm jzpfw,f?
(4) “ta[mif;ukd topfESifhtpm;xkd;jcif;” qkdwJhpum;ukdusaemfwkd@ r=uc%
ajymavh&w dS ,f? ta[mif;ukd topfEiS t hf pm;xk;d jcif;qkw d m urBmavm u&Sd b,fawmhrS
vGefqefvkd@r&wJh a,bl,sw&m;jzpfw,f? b,ft&mudpPrqkd 4if;&J@twGif; ykdif;rSm
topfEiS t hf a[mif;qkw d hJ zufEpS zf uf&@J yËdyuQ&w dS mcsn;f bJ? tJ'yËdyuQ[m auG@aumuf&y_ f
axG;wJh wku d yf wJG oD=uD;ukd jzpfay:apw,f? wku d yf rJG sm;qifjyD;wJt
h qk;H rSm opfviG w f zhJ uf[m
ao;i,f&mu =uD;rm;vmjyD; pDrHcef@cGJwJht&m jzpfvmw,f? a[mif;EGrf;wJhzufuawmh
=uD;rm;&mu ao;i,f oGm;jyD; wjznf;jznf; ysuo f Ok ;f uG,f aysmufomG ;w,f?
urBmay:rSm tpOfojzifh 'Dtwkdif;yJ ta[mif;ae&mukd topfu0if,ljcif;/
ta[mif;ukd topfEiS t hf pm;xk;d jcif;/ ta[mif;+zKjd y;D topfaqmufjcif;/ 'grrS [kwf ta[mif;xJ
rSm topfay:xGuv f mjcif;rsm; jzpfae=uwmcsn;f bJ?
(5) awmfvSefa&;wkdufyGJrSm wcgwav cufcJwJhtajctae[m acsmarm wJh
tajctaexufykdrsm;w,f? tJ'DvkdtcgrsKd;rSm cufcJr_[m yËdyuQ&J@t"duzufjzpf jyD;/
acsmarmr_[m omrnzufjzpfw,f? 'gayrJh awmfveS af &;orm;rsm;&J@ =uK;d pm; tm;xkwrf a_ =umifh
tcuftcJrsm;ukd wpwp ausmfeif;EkdifjyD; acsmarmwJh tajctaeopf jzpfay:vmatmif
zefw;D Ekid v f @dk cufcw J hJ tajctaeu acsmarmwJh tajctaeukd ae&mz,fay;vku d &f awmhw,f?
1927ckEpS f u w&kyjf ynfawmfveS af &; &_;H edrjhf yD;aemuf tajctaeESihf w&kyw f yfeaD wmf c&D;&Snf
csw D ufpOfu tajctae rsm;[m 'Dtwkid ;f yJjzpfw,f?
(6) ynm&yfrsm;udk avhvmwJhtcg rod&mrS od&modk@qkdwJh yËdyuQ[m vnf;
'Dtwkid ;f bJ? rufch 0f g'ukd usaemfw@dk avhvmcgprS rufch 0f g'ESiyhf wfoufv@dk rodjcif;/ 'grrS [kwf
enf;enf;odjcif;qkdwJh tajctaeESifh rufhcf0g'qkdif&m todynm wkd@[m tjyeftvSef
yËdyuQjzpfaew,f? 'gayrJh =uKd;pm;avhvmjcif;jzifh rod&mrS od&modk@ ajymif;vmEkdifw,f?
enf;enf;od&mrS rsm;rsm;od&mok@d ajymif;vmEkid w f ,f? rufch 0f g'ukd rsuu f ef;ozG,u f sio hf ;Hk &mrS
ydik Ef idk pf mG usio hf ;Hk Ekid w
f t hJ jzpfo@dk ajymif;vm Ekid w f ,f?
(7) wcsK@d yËdyuQrsm;[m 'Dvrdk [kwb f ;l vk@d ,lqw,f? Oyrm ukex f w
k pf rG ;f tm;pkEiS hf
ukev f yk q f ufqrH w _ @dk yËdyuQrmS ukev f yk pf rG ;f tm;pk[m t"dujzpfw,f? oabmw&m;ESiv hf ufawG@
wk@d &@J yËdyuQrmS vufawG@[mt"dujzpfw,f? pD;yGm;a&; tkwjf rpfEiS hf txuftaqmufttkH
wk@d &@J yËdyuQrmS pD;yGm;a&;tkwjf rpf[m t"du jzpfw,f? 4if;wk@d [m tjyeftvSef ae&majymif;
91
Luminary MagazineVolume 4,No.10
vJwm r&Sdbl;vkd@,lqw,f? 'Dvkd,lqwm[m puf,E W,m;&kyf0g' ,lqcsufjzpfw,f?
tEkyËdavmr&ky0f g' ,lqcsurf [kwb f ;l ? ukev f yk pf rG ;f tm;pk - vufawG@ - pD;yg;G a&;tkwjf rpf
wk@d [m a,bl ,stm;jzifh t"duESit hf qk;H tjzwfay;wJh tcef;rSyg0if=uwm trSeb f ?J 'gutdk od
trSwrf jyK&if &ky0f g'orm; r[kwb f ;l ? 'gayrJh ukev f yk qf ufqrH _ - oabmw&m; - txuf
taqmufttkq H w dk hJ zufrsm;[m wpkw H &mtajctaerSm jyefjyD;t"duESihf tqk;H tjzwfay;wJh
tcef;rSyg0if=ujyefw,f? 'guv dk nf; todtrSwjf yK&rSm jzpfw,f?
,if;tcsurf sm;onf armf. “t"duyËdyuQEiS hf yËdyuQ&@J t"duzuf” tcef;xJrS
ta&;=uD;onft h csurf sm;ukd xkwaf zmfjyvku d jf cif;jzpfonf?
qufvufazmfjyygrnf?
rd k a jropf
atmufwkdbm 25 / 2010
olwkd t
h jrif / olwkd ph um;
“jrefrmEdik if rH mS vdk +idr;f csr;f wJh 'Drf u
kd a&pD v_y&f mS ;r_awGukd ESyd f
uGycf aH e&r,fq&kd if 'Dru kd a&pD wdik ;f jynfawGu qdwq f w
d f aevd@k
rjzpfygbl;// +idrf;csrf;wJh qENjyolawGudk ypfcwf ESdrfeif; wm
Ed k i f i H a &;tusOf ; om;awG u d k q,f p k E S p f e J h c sD axmif o G i f ;
tusOf;csxm;wmawGudk vufcHvdk@ r&ygbl;// avmuaZm
wdkuf+yD;awmh t&m&may:rSm oHo,}uD;wJh usifh0wfrJhwJh
tpdk;&u vlxk w&yfvHk;&J hqENawGudk xdrf;csKyfxm;wmrsdK;/
a&G;aumufyJG udk Edik x
hf ufp;D eif; wzufowf xyfvyk w f mrsKd ;awGukd vufcv H @kd r&ygb;l ”
bm&wftb
kd m;rm;
tjzLa&mifaus;vufay:u trJa&mif
rJvdyfrsm;
armifp;kd csed f
u|eaf wmfaexdik &f mjrdK@. 2004 ESpu f ;l o}uFeyf rGJ w
S w f rf;wifA'GD , D akd cGukd jyefvnf
cHpm;zd@k twGuf cvkwEf ydS v f u kd o
f nf// aw;oHrsm;/ uuGuu f [efrsm;/ y&dwo f wfvKS y&f mS ; rSKw@kd u
pnf;pnf;um;um; ay:xGufvmonf? odyfr=umvS? t+idrfhu=uonfh t+idrfh cef;udk
a&mufvmonf? tjcm;aomvl&iG af wmfrsm;ESit hf wl vl&iG af wmfarmif&ifoef; ac: a'Apfcsr;f udk
awG@&awmhonf?
tckraS wG;=unfrh o d nf? armif&if;oef;udk b,frmS pwifou d |r;f cJo
h vJ? b,f wke;f u
pwifod&SdcJhygovdrfh? ,cktcg jyefvnfpOf;pm;vdk@r&awmh? yxrqHk;w}udrf wnf;ESifh
ol@udkrSwfrdoGm;onfh tcsufuaocsmonf?ol@cEMmudk,fwGif vufwzufyJ&Sd onf?
vufwzufu bma=umifh jzwfco hJ enf;? tb,fa=umifjh zwfc&hJ oenf;? xdk vufwzufjzwf
cJ&h onfukd aemufrS odc&hJ onf? rnfo@kd yifjzpfap yxrw=urd w f nf;ESihf yif vufwzufr&So d nfh
vlwpfO;D tjzpfEiS hf xl;xl;jcm;jcm; rSwrf o d mG ;onf? xm0&rSwf oGm;onf?
ol@udkowdjyKapcJhonfh aemufwcsufu ol.emrnf a'Apfcsrf;? 'guvnf;ol@
emrnf&if;vm;? avSmifajymifonfh emrnfjzpfa=umif; aemufro S &d onf? &ky&f iS Zf mwf um;xJrh S
vufwzuf/ 'g;wzuf &ky&f iS rf if;om; a'Apfcsr;f udk tpJjG yKI ol@.rdwaf qG taygi;f toif;rsm;u
ok@l udk ac:wGio f nfeh mrnf? emrnf&if;u armif&ifoef;?
wjrdK@wnf; w&yfwnf;aexdik af omfvnf; wa,mufEiS w hf a,muf rawG@jzpfc?hJ wcgw&H
ol@ukd vl=um;xJw h iG af wG&onf? trsK;d om;ae@/ &Spaf v;vH;k ESpyf wfvnfae@/ o}ueF u f si;f yonfh
o}uFeyf w GJ iG f ol@udak wG@&wwfonf? &Hzef&cH g omausmaf rmifEiS hf &d'k D wd@k ukepf q kH ikd w f iG f +yHK;&Gif
&,farmaeaom ol@ukd awG@c&hJ wwfonf? vli,frsm;=um;wGif ol@ukd xdo k @kd awG@&jcif;jzpfonf?
a'Apfcsr;f / rawG@&wm tawmf=umaygu h mG ? aea&;xdik af &; tqifajy&J@vm;?
[kwu f hJ q&m / q&maum aeaumif;&J@vm;? at;uGm / aumif;w,f[q k u kd m usaemf
ol@vufwzufukd qkw! f pS x
f m;wwf onf? usaemfu tav;teufxm; qufqrH eS ;f oloo d nf?
107
Luminary MagazineVolume 4,No.10
wu,fu ol@oil ,fcsi;f rsm;u aemufajymifuspD ,fjyD; ac:a0:onfh a'Apfcsr;f udk
usaemf rac:csif ? ol@rb d u ol@ukd tjrwfwEd;k ac:wGif trnfay;xm;onft h wdik ;f xdek mrnfuykd J
ac:csio f nf? wnf=unf av;eufap&atmif/ oluvnf; a'Apfcsr;f ac:onfukd ESpo f ufy&kH onf?
w jyHK;jyHK;ESihf jyKH;aewwfonf?
tom;!d! k kd ydeyf efyg;yg; / t&yftarmif; redrrhf jrif/h vlaumifu cyfao;ao; / ol@ukd
cspf c if o l u rsm;onf ? ouf w l & G , f w l vl i ,f a wG = um;wG i f ol @ ud k a wG @ &wwf o nf ?
ol@uakd emufajymif=unfap=uayvdrrhf nf? ol@rmS waomaom &,farm aewwfonf? aeawmh
vnf; wa,mufwnf; r[kw?f oli,fcsi;f awGEiS t fh wlaeonf?
tar&duefudk a&mufvmjyD;aemuf udk,fcENmroefpGrf;oltjzpf / 'kuQdwtjzpf
cHpm;cGi&hf xm;ol ? aq;ukocGiEhf iS hf aexdik pf &dwf cHpm;cGi&hf xm;onf? tvkyrf vkyyf J aevd@k &onf?
tvky&f mS p&m rvdak wmh ? od@k aomf vlrKS a&;vkyif ef;rsm;wGif vkyu f ikd af e wwfonfh vli,f?
vGecf o
hJ nfh &ufowWEpS yf wfcef@u um;armif;vdik pf if xkwaf y;onfjh rdK@e,f&;kH wGif
olEiS u fh |eaf wmf qHck =hJ uao;onf? u&iftrsK;d om; ESpaf ,muftwGuf bmomjyefot l jzpfEiS hf
uln&D efvu kd v
f mcJjh cif;jzpfonf[q k o
kd nf?
e,l;a,mufukd oGm;vnfvu kd af o;w,f q&m&,f? tJ'rD mS wvavmufaejyD;
jyefvmcJhw,f? jyefa&mufwm odyfr=umao;bl;? e,l;a,muf a&mufaepOf 'DudkvGrf;
aecJah o;w,f q&m? odyv f rG ;f wmESihf jyefvmwm?
a[; h h h 'DjrdK@ukd vGr;f w,fwv hJ m;uGm? rif;rSm vGr;f p&m&Sv d @kd aygh ? vGr;f &r,fo h l
&Sad evd@k aygu h mG ? Armjynfukd aumrvGr;f bl;vm;? arG;&yfajrudk rvGr;f awmh bl;vm;? rjyefcsif
bl;vm; a'Apfcsr;f ?
q&m 'Dvakd r;vmvdrrhf ,fv@kd rxifv@kd ar;rdwmygq&m&,f? ajymrdwmrSm;yg w,f?
q&mar;cGef;awGu u|efawmfudk wnfhwnfhrSefoGm;w,fAsm? vufwzufudk xdrSefwJh
usnq f efxufyjkd y;D jyif;xefemusn;f p&myJAsm? q&m odwt hJ wdik ;f yJav? Armjynf udjk yefomG ;&if
bmjzpfoGm;rvJ? u|efawmfbmjzpfoGm;rvJ? u|efawmf udk,fcENmrSm aygufaewJh tar$;
wr#iaf wmif touf&iS cf iG &hf rSm r[kwb f ;l ?u|eaf wmfukd 'D&efol ppf tkypf u k b,favmufrsm;
0dik ;f a=uG;=urvJ? }udK;pifuakd wmif wufciG &hf vdu k rf mS r[kwf bl; xifyg&@J q&m&,f?
tJ'ga=umifh tvGr;f awGukd prf;a&xJrmS ar#mvdu k jf yD;aygu h mG ?
2003o}uFeyf GJ usi;f ypOfu &du k x f m;onfh AD', D akd cGudk =unfah erdpOf a';Apfcsr;f .
vl&i$ af wmf [efyeftrlt&mudk wDArD eS o f m;jyifay:wGif awG@ae&onf? o}uFeyf w GJ iG f tjidrchf ef;
wcef;ygonf? o}uFeo f cH syvf nf;ygonf? xdk ESpcf ef;pvH;k wGif a';Apfcsr;f u yg0ifo&kyaf qmif
ujyxm;jcifjzpfonf? olu xdkESpfcef;wGif yg0ifo&kyfaqmifcGifh&onf udk wyfrufcHkrifol/
108
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tjidrx hf w hJ iG f rif;orD; av;vuf / vl&i$ af wmf ajcmufO;D / o}uFeo f cH syw
f iG f olEiS hf u|eaf wmf
tygt0if oHcsyo f rm; q,fa,muf?
u|eaf wmfu [mowcsuv f yk vf ukd w f ikd ;f a';Apfcsr;f u ol@vufxu hJ vl&i$ f awmf
vufuikd w f w k f ( pmvdy)f jzifh u|eaf wmf a=umay: / ycH;k ay:od@k zsuu f eJ/ zsuu f eJ &du k vf u kd o f nf?
xdak emuf acgi;f ygrusef ol&u kd wf m cH&onf? u|eaf wmfu rsuv f ;kH w vH;k apmif;vdu k w f ikd ;f
ol@twGuf &du k u f uG jf zpfaeavonf?
yJrG wdik rf DS Zgww f ukd pf Ofuwnf;u tm;vH;k !SEd id_ ;f xm;jyD;om;? }udKwifawmif;yef
xm;jyD;om;? pdwfrqdk; tjypfr,l=uzdk@ awmif;yefxm;jyD;om;? tjypfrjzpf&atmifqdk jyD;
u|efawmftm; a';Apfcsrf;u vuftkyfrdk;I &Spfcdk;awmif;yefxm;jyD;om;? ZmwfcHkay: wGif
ZmwfuwmESiw hf al tmif o¾efvyk o f &kyaf qmif&wmjzpfI em;vnfrKS ay;cJ=h u jcif;jzpfonf?
rif;orD;av;vuf/ wvufjyD;wvuf u=u qd=k upOf rif;orD;ab;uyfI &yfum ,yfawmif
wzswzf swcf yfay;cJo h nfh a';Apfcsr;f ? ,yfawmifcyfvu kd wf ikd ;f vufwzufjywfaeaom ykc;kH ay:rS
tuFspD yfonf v_ycf gaeavawmhonf? vlwikd ;f ESiEhf id_ ;f ,SOf =unfrh v d #uo f m;jzpfaeonf? ol@rmS
arG;&myg vufEpS zf ufxu J vufwzufr&Sad wmh iH;k wd? owdvnf;&vGr;f vnf; vGr;f aygu h mG
[kwv f m;? at; igawmh rif;}uD;awmf }uD;udk owd&w,f? rif;}uD;awmf}uD;udk vGr;f w,f?
pdwfxdcdkufrSmpdk;ojzifh u|efawmfol@tvGrf;udk tm&Hkajymif;vdkufonf? xdktcg
u|eaf wmfacgi;f udk olu&du k af vonf? wDArD eS o f m;ay:u u|eaf wmfw@kd ESpaf ,muf. wD;wd;k
v_y&f mS ;r_ uuGuu f kd y&dwo f wfu b,fov d u kd yf grvJ? u|eaf wmfw@kd ESpaf ,muf yJoo d nf?
xdpk Ofu pdw'f %f&m temw&udk rcHpm;apvdI k [movkyv f u kd jf cif;jzpfonf? wu,fu
ol@&ifxJwGif pdwfxdcdkufrSKu eufeuf&SdKif;&Sdif; tjrpfwG,fcJhjyDjzpfonf? pdwf'%f&m/
b0'%f&mrsm;udk yde;f =umzufay:a& rwifouJo h @kd av#mqif;ajymuf uG,yf gapom; qdjk yD;
OHK[Jh zG[hJ ESiu hf Ik r&? xdek musn;f emusif trSww f &wd@k ukd zefw;D apcJ=h uonf? w&m;cHuv kd nf;
rke;f wD;I rqdEk ikd af wmh ?
rdciftygt0if nDtpfukd armifErS rsm;pGmESihf &Siu f JG uJcG &hJ onf? cspo f wl @kd EiS hf t"rR
tuJcG cH &hJ I emusn;f p&m xyfay:vmcJo h nf? xd@k tjyifrek ;f wD; &$&H mS ol. t"rR trde@f =oZm
tm%matmufwiG f trde@f remcHyJ emcH&jyefonf? xdt k cg xyfI xyfcg emusn;f &avonf?
cspo f wl @kd EiS hf rsu&f nfpufvuf cJcG mG cJ&h or# ud, k t hf wGuf r[kw?f olw@kd twGuo f mjzpfvmcJo h nf?
eef;yviftacgiftzsm;xufu trdef@ay; olawG. tusdK;pD;yGm;twGuf oufouf
taocHay;vm&wmygvm;qdw k mudk odvm onft h cg pdw. f cHjyif;rSK a'goudk b,ft&mESirhf S
tpm;xd;k ukpm;I r&awmh?
ppfom;pkaqmif;pOfuwnf;u wdik ;f jynftwGu[ f k rajymcJh ? wcsKd @ae&ma'o wGif
109
Luminary MagazineVolume 4,No.10
xdo k @kd aumufauG@vrd ! f mS wwfonf? w&Gmudk ppfom; wpfa,mufaomf 4if; / ESpf a,mufaomf
4if; ppfx0J if&rnf? r0ifrae& ? &Gmom;ESifh&Gmol}uD;u xdkcGw J ef;udk wm 0ef,l=u&rnf?
ysuf u G u f v #if '%f a iG a y;aqmif & rnf ? '%f o if h a p&rnf ? &G m }uD ; v#if &G m }uD ; ovd k
&Gmi,fv#ifi,fovdk aiG'%fESifh tjcm;'%frsm;&&Sdap&rnf? xdktcg &Gmu vli,frsm;
rJazmuf&onf? touf (15) ESpfuae touf (25) ESifh (30)=um; pm&if; aumufjyD;
rJazmuf=u&onf? armif&ifoef; touf (15) ESpfudk rJuscJhavonf? {&m0 wDwdkif;
a&=unf+rKd @e,fu aus;vuf&mG i,f Zeyk'f onf armif&ifoef;a=umifh jypf'%f uif;vGwo f mG ;+y;D
armif&ifoef;ay: od@k jypf'%fwckv;kH yduscahJ vonf? rJusjy;D onfh aemuf ppfxhJ rvdu k v f akd =umif;
pd w f q EN r &S d a =umif ; jiif ; qd k y gao;onf ? jiif ; Ir&awmh w&G m vH k ; u aiG ' %f w od e f ;
ay;&efrvdak wmh? armif&ifoef;udk w&GmvH;k u aus;Zl;wifp &mjzpfI aus;Zl;wifaomfvnf;
aus;Zl;wifygw,fvdk@ ajymrxGufEdkif=u ? ppfwyfxJ0if &jcif;onf rdrdtwGuf bmwckrS
tusK;d r&Sb d J ao&GmoGm;&onft h wdik ;f cHpm;=uonf? aorif;vufxhJ 0uGut f yfEHS vdu
k &f onfh
twdik ;f w&GmvH;k we,fv;kH cHpm;=uonf? aemufwvSnw hf iG f b,fol rJusavOD;rvJ? xd@k a=umifh
aus;Zl;wifpum; rqd=k uawmh?
w&GmwrJ ppfom;wa,muf/ ESp&f mG ESprf J ppfom;ESpaf ,muf ppfxrhJ 0ifonf&h mG udk
ppfwyfu '%f&u kd of jzifh xd'k %fa=u;aiGukd wjym;wcsyt f yJrh cHyJ tom;wift jrwftpGe;f
&&Sdvdkufjcif;jzpfonf? wodef;vnf;&rnf? ESpfodef;vnf;[kwfonf? xdkudpP tm;vHk;onf
ppf,el aD zmif;0wf aoewfuikd pf pfom; av;ig;OD;. ppfred @f tm%m atmufwiG +f yD;qH;k oGm;av
onf?
aus;Zl;&Sif rdcif/ zcif/ cspw f hJ tpfut kd pfr &Gmaeoli,fcsi;f rsm; / &D;pm;rusw us
&ifcek af pcJo h nfh at;at;wifEiS hf &Gmudk a=umcdik ;f xGuv f mcJ&h onf? tarh&KdS ufoH / tpfr&SKd ufoH
rsm; rsu&f nfrsm;onf emusn;f emusirf KS taqmuftu kH kd &if.wae&m wGif cdik =f unfwnfwef@
apcJo h nf? jrdw(f Adw)f c&dik f wdik ;f A[dak vhusiahf &;ausmif;wGif ppfoifwef;wuf&onf?
AG'D ,
D kd wdwaf cGxrJ S o}uFet f jidrv hf &l i$ af wmf udak ';Apfcsr;f ac: ud&k ifoef;onf Zmwfpif
axmif h awG ; ai;ai;jzif h ta0;od k @ vS r f ; =unf h a eonf u d k awG @ &onf ? u|ef a wmf
uol@.eab;wGif&yfv#uf +yHK;v#uf// acgifaqmifrif;orD; jzLjzLu oGJ@IEGJ@I&yfaeonf?
qdik ;f csupf nf;csuw f ikd ;f rjr&ifocD si;f ESihf a0a0qmqmuaepOf vl&i$ af wmf a'Apfcsr;f onf &Gmudk
wu,fyJ wrf;wrf;ww owd&vGr;f qGwaf ejcif;vm;? 'grrS [kwo f rl ek ;f wD; pufqw k o f nfh
ppfajrjyifEiS hf ppfwyfxo J @kd ta&mufomG ;ae&jcif;vm;? olajymjycJo h nfh b0 wpGe;f wprsm;u
pum;vH;k rsm; tjzpfEiS hf u|eaf wmfem;xho J @kd tpDt&D 0ifa&muf vmcJo h nf?
ppfoifwef;qdw k m q&m&,f wu,fu h kd i&Jcef;ygy?J wuf=uGatmif Ed;k =um; atmif
110
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pdwf"mwfudk vkyfray;EdkifwJhtjyif t+rJwrf;yJ tEdkifusifhcHae&w,f? oifwef; ESifhrwlyJ
aoewf&&ifaoewfESifh b,fvdk tEdkifusifh&rvJ qdkwmudk oifwef;ay;aewm vdk@
oabmaygufvmw,f? bmom ,Ofaus;rSK vHk;0r&Sdbl;q&m? yspfyspfepfepf qJw,f?
pdwfematmif qJw,f? taraum tazaum ESrudkygtm;emw,f? ig ...rom;/ rat
......?
tJ'v D t
kd oHawG[m tdyw f hJ tcsed x f d i&Jt;kd qlyw G of aH wGv=kd um; ae&w,f q&m?
r,Hrk &SEd iS ?hf u|eaf wmfw@kd vli,fawGukd tJ'v D kd tEdik u f siehf nf;awG oifay;w,f? u|eaf wmfw@kd [m
olw@kd vufxu J EGm;awG/ acG;awGygy?J &du k w f ,f/ xd;k }udwaf qmifu h efw,f? yufyufpufpuf
tEdkifusifhcH&w,fq&m? ppfrdef@udk em;axmif vdkufem? txufuay;wJh ppfrdef@[m
vlrsKd;ESifhwdkif;jynftwGufjzpf&r,fqdkwmrygbl;? vlxkudk tusKd;jyKzdk@qdkwm rygbl;q&m?
ppfoifwef;qdw k m =urf;wrf;rSmayg?h =urf; yg? 'gayr,fh oifwef;om; vlemawGukd aowJt h xd
ypfcwfxm;wmuawmh vufrcH bl;?
u|eaf wmfw@kd ppfoifwef;rSm iSuzf sm;a&m*gEiS hf aowJrh omawG trsm;}uD;yJq&m?
xdyfydkif;u ppfacgif;aqmifawG ewfjynfa&muf+yD; ZdrfcHaq;ukaewJhtcsdefrSm ppfwyfppf
oifwef;rSm ppfom;awG tJ'v D kd aouke=f u&w,f? pm;&aomuf&wJh &dumQ uvnf; t qifq h ifh
jzwf,l=uvdk@ t=uGif;tusef=urS yg;pyfxJa&mufvmwmyg q&m? ppfoifwef; qdkwm
&Jbufpcef;wckygy?J tJ'x D u J u|eaf wmfw@kd ukd xGuaf jy;csiw f hJ pdwaf yguaf tmif vkyaf y;cJw h m?
t&m&S[ d m u|eaf wmfw@kd &@J teD;uyf&efo?l tJ'v D kd oabmxm;jzpfvm atmif tJ'D tajctae
wckv;kH u u|eaf wmfw@kd ukd oif=um;jyoay;cJw h m? wauG@ awmh awG@=uao;wmaygq h jkd yD;
tJ'x D uJ rajyEdik w f hJ &ef!;d_ udk xm;cJah wmhwmyJ q&m?
ppfoifwef;+yD;qHk;oGm;aomfvnf; wyfwGif;qufqHa&;rSm ppfoifwef;umv
qufqHa&;twdkif;yifjzpfonf? rr#rw =urf;wrf;cufxefonfh qufqHa&;rSm tawm
rowfawmh? trde@f ay;ol ppfAv kd Ef iS hf trde@f emcHonfh ppfom;onf uGm[avonf? tkypf ;kd olu
tm%m+rJz@kd ppfwyfukd vufuidk jf yK&onf? ppfwyfwiG f ppfom;udk trde@f ay;wdik ;f vkyaf ponfh
puf&yk jf zpfatmif wrifyzJ efw;D ypfc&hJ onf? yHo k iG ;f ypfc&hJ onf? xdt k cgvo l nf ppfwyfpuf&kH
oGef;xkwfvdkufonfh puf&kyfppfom; jzpfrvmyJ rw&m; onfh ppfrdef@tm%mudkrkef;onfh
vlom;ppfppf vlppfom;. Zmwd&yk u f kd jy=uawmhwm yJ? wyfwiG ;f ykeu f efrKS / wyfwiG ;f owfjzwfrKS
txuf a tmuf uvJ h p m;acsr_ r sm;onf t xuf a tmuf tqif h t wef ; uG m [r_ E S i f h
wzufapmif;eif;tm%ma=umihjf zpfay:vm onfh tusK;d qufrsm;jzpfonf?
a';Apfcsr;f od@k r[kwf armif&ifoef;uJo h @kd ppfom;vli,fawG ppfwyfxrJ mS b,f ESp&f m /
b,fESpfaxmif &Sdav=urvJ? u|efawmfrsufvHk;tdrfxJwGif o}uFefyJGawmfrS tqdktu
111
Luminary MagazineVolume 4,No.10
&kyfyHkv$mrsm;udk rjrif&bJ u&iftrsKd;om;tpnf;t&Hk; (au tifef ,l ) A[dkXmecsKyf
rme,fyavmwGiv f KS yf&mS ;cJph Ofu awmfveS af &;xJo@kd ul;ajymif; tvif;0ifvm cJh =uonf?
&efopl pfwyfrS ppfom;rsm;ESihf awG@qakH r;jref;cef;udo k m wzswzf swjf rifae& onf? ESpaf ygi;f
ESpq f ,f=umcJjh yD? xdpk Ofu autife, f rl S Adv
k cf sKyfarmifarmif / jynf axmifpk trsK;d om; tpd;k &/
jyef=um;a&;Xme 0ef=uD; OD;vSazwdk@u u|efawmfESifhtwl yg0ifcJh=uonf? autifef,l
&Hk;cef;wck. ajruGufav;wckay:wGif tifwmAsL;vkyfcJhjcif; jzpfonf? xdkpOfu pmayESifh
tEkynm&Sirf sm;uvyf ( vGwaf jrmufe,fajr ) wGif u|ef awmfu taxGaxG twGi;f a&;rSL;
tjzpfEiS hf tifwmAsL;ar;jref;&ol? tvif;0ifvmcJh =u onfh &efow l yfrS a=u;pm; ppfom;rsm;udk
AD', D kd &du
k jf yD; rSww f rf;wifc=hJ uonf?
bma=umifh awmfveS af &;wyfawG&&dS m a&mufvmcJjh y;D vufeufcs tvif;0ifchJ =u&ovJ?
&efolwyfom; q,fa,mufpvHk;udk xdkar;cGef;rsm;twdkif; wGifwGifar;onf? wjydKifwnf;
wrsKd;wnf;aom tajzrSm wyfxJwGif tzdESdyfcH&/ tEdkifusifhcH&ojzifh rcHr&yf EdkifawmhI
xGuaf jy;vmcJ=h uonf[q k okd nf? wyfxyd yf ikd ;f ESihf atmufajcrSm tcGit hf a&; rnDr#r/_ uGmjcm;
r_a=umifh jyif;xefaeonf w h aiG ah iG ah vmifaeonfh yËdyuQudk odvu kd &f onf// xl;jcm;onfh
tcsurf mS rsuv f ;kH rsm;udk ppfred f ph pftm%m emcHa&;tarSmifjzifh zH;k ydwu f m rsuu f ef;wap>
ra=umuf ppfwu kd cf ikd ;f jcif;jzpfonf// tJ'rD mS ao=u/ tJ'rD mS usKd ;yJh uef;ukeu f s/ tJ'rD mS rk'rd ;f aumif
jzpf=u/ ppf&mZ0wfom;awGjzpf=u// odk ah omf wdu k &f if;/ cdu k &f if;ESihf jynfwiG ;f ppfukd em;vnf
oabmayguv f mcJ=h uonf// jynfwiG ;f ppfa=umifh ppfb&k if / ppfAv kd cf sKyfawG jzpfvmcJ=h uyHu k kd od
vmonf// xdpk pfAv kd cf sKyf}uD;rsm;twGuf toufay;ppfwu kd af y;cJyh u kH kd em;vnfvmcJ=h uonf//
vlx. k 'ku/Q aomursm;udk zefw;D ay;aeonfh ppfwyfEiS hf ppfAv dk cf sKyfawG yguvm; qdo k nfukd
olwkd h toufaoG;rsm;&if;ES;D um em;vnfvmcJ=h ujcif;jzpfonf// rcHcsipf w d uf rsm;jym;euf&i_d ;f
vmcJ&h mrS vGwaf jrmufa'oodk x h u G af jy;vmcJ=h ujcif;jzpfonf//
“usaemfuawmh 'Dvjkd rifw,f// ppfAv kd cf sKyfawGaumif;pm;zdk h tm%m+rJbkd h usaemf
wd@k u wdu k af y;ae&wm// toufay;ae&wm// usaemfwkd h wdu k yf aGJ wGxrJ mS wzufu wdu k af e
wJh vlawGukd =unfv h u kd af wmh ArmawG/ wdik ;f &if;om;awGAsm// u&ifvrl sKd ;awG / rGev f rl sKd ;awG//
usaemfwkd w h ikd ;f &if;om;tcsi;f csi;f awGAsm// olwkd ah wGuvJ vlrsKd ;twGuf / wdik ;f jynftwGu/f
bmomtwGu/f nDr#zkd t h wGuf / vGwv f yfzkd th wGuf wdu k yf 0JG ifaejcif;jzpfw,f// usaemfq&kd if
&cdik v f rl sKd ;yJ// u&ifukd &cdik u f owf&jzwf&w,f// wdu k &f if;eJ h 'Dvo kd v d mawmh qufrwdu k cf sif
awmhb;l // 'Dawmh usaemfwkd w h ikd ;f &if;om;awG tcsi;f csi;f nSEd id_ ;f =u/ wdik yf ifaqG;aEG;tajz&Sm
vdk h jzpf&J h om;eJ h usaemfwkd u h ykd J touftaocH+yD; wdu k cf ikd ;f w,f”
112
Luminary MagazineVolume 4,No.10
olw@kd pum;vH;k awGu AH;k oD;/ AH;k qHawGuo hJ @kd w0ke;f 0ke;f ayguu f GJ aeonf? usaemf
&ifxw J iG f ESpaf ygi;f ESpq f ,fu vSKd i;f xcJh onft h wdik ;f ,ckvnf; vdKS i;f wHy;kd xvmcJo h nf? vlawGu
ppfyGaJ wG+yD;qHk;apcsifvSjyD? ppfp&dwfawG rukefcsifawmh ? jynfwGif;ppfawG tqHk;owfcsif /
Edik if aH &;wnfjidraf tmifvyk Ef ikd o f nfh Edik if iH ,frsm;onf wd;k wuf}uD;yGm;a&;vrf;a=umif;ay:od@k
a&muf&SdvmcJh=uonf udkvnf; usawmfwdk@ jrifawG@aecJh=u&jyDjzpfonf? ppftm%m&Sif
ppf0g'rD sm;u xdo k @kd r[kwaf y ppfyaGJ wGEiS hf zJ@G pnf;xm;wJh jynfwiG ;f ppf&adS erS olw@kd u, kd u f sK;d pD;yGm;
u jzpfxGef;rnfudk ppf.aoG;pkwfaumif;rsm;? wdkif;jynfudk ppfyg;pyfjzifhudkufzJh+rdK0g; aoG;
pkwcf =hJ u&onf?
ppftm%m&Sipf epfukd ajymif;vJypf&ef twGuf tm%m&Si. f vufuikd w f w k f
wyfrsm;twGi;f rSmyJ ol&aJ umif;awG ay: xGe;f vmcJb h ;l onf? ae0if;. Adv kd u f srKS tm%m&rRujf zif/h
&ufpuf&yk rf mrSK / wdik ;f jynfqif;&Jiwfrw G rf KS / 'Drukd a&pD qdwo f ek ;f rSKwd@k ukd tqH;k owf&eftwGuf
ae0if;udk vky}f u&H ef }upH nfc=hJ ubl;onf? ae0if;udk vky}f ucH ahJ om Adv k }f u;D tke;f ausmjf rifEh iS hf ppfAv kd f
14 OD;udk 1974 Zlvikd f 21 wGizf rf;qD;cJo h nf? Adv k }f uD;tke;f ausmjf rifu h kd ao'%fay;cJo h nf?
ol&aJ umif;Adv k }f uD;tke;f ausmjf rifyh gwum;?
*smr%D [pfwvm. tm%m&Sipf epfukd ajymif;vJjypf&eftwGuf emZDwyfrS
pawmufzifb h mh*f ESihf &Jabmfwpku [pfw vmudk vky}f uo H wfjzwf&ef oH;k }urd }f uKd ;pm;cJ=h uonf?
wwd,t}urf 1944 Zlvikd f 20 wGif [pfwvm. pm;yJaG y:wGif ppfom; om; a&tdwx f m;&Su d m
AH;k azmufcEGJ ikd cf o hJ nf? od@k aomf [pfwvm raocJh '%f&mtenf;i,fom &&Scd o hJ nf? vky}f uo H l
ppfAv kd Ef iS hf }uH&myg ESp&f mudk [pfwvm*vJph m;acsum owfypfco hJ nf? tjywfr&Si;f Edik f cJo h nfh
tusK;d qufukd pawmufzifbm*f &&Scd jhJ cif;jzpfonf?
“ a';Apfcsr;f =unft h ;kH ææ [drk mS / oHcsyx f ;kd aevdu k w f mrsm; wuf=uGzsuv f ufaewmyJ?
vufEpS zf ufpvH;k rsm;jynfjh ynfh pHpk kH &Sv fd u
kd &f &iftckxufyjkd y;D vSrmS aocsmw,f? tif; ææ olvJ
ææ ol&aJ umif;wa,mufy?J ”
usaemfh eab;wGi&f adS eaom rdwaf qG udak omfZifu usaemfb h ufvn S u hf m
twnfjyKvdu k o f nf? o}uFeo f cH syf uvnf; jynfwiG ;f ppftyk pf . k aumufusprf KS rSeo f r#ukd
rsufESmzHk;cGgcsum avSmifajymif&Hkomru oduQmwjym;om; wefzdk;r&Sdonfh ppftkyfpk udk
axmif;earmif; xatmif acsrKS ef;aeonfh twGuf oHcsyx f ;kd olrsm;rSm twuf=uGq;kH jzpfum
avxJwiG v f iG ahf e=uonf? a';Apfcsr;f wjzpfvJ armif&ifoef;uvnf; awmif&n S yf q k ;kd wzGzEG iS hf
jrL=uGvSKyfs&Sm;aeonfudk =unfhum AdkvfrSL;ausmfaZ,sudk ykefuefacs;rSKef;cJhyHkrsm;udk
jrifa,mifaerdonf?
armif&ifoef;ajymjyonfh &efot l ay: okwo f ifuu G rf sucf o hJ nfh tjzpftysux f rJ S
113
Luminary MagazineVolume 4,No.10
'kwyf&ifrLS ; ausmaf Z,sukd rjrifb;l / rawG@b;l cJ?h 'kwyf=uyfxeG ;f atmif udrk jrifczhJ ;l ay? od@k aomf
u|eaf wmfpw d uf ;l tm&Hx k w J iG f olw@kd &yk yf rkH sm;u ay:vmaecJo h nf? vSKyf&mS ;aeonfh &kyyf v kH m$ rsm;/
txyfxyfzEd ydS af pmfum; tEdik u f sirhf KS rsm;udk aw;rSwx f m;cJ&h mu wyfom;wcsKd @ pDpOfxm;=u
onft h wdik ;f wyfwiG ;f ykeu f efc=hJ uonf? xdyk ek u f efacsrKS e;f rSKukd acgi;f aqmifou l m; armif&ifoef;
yifjzpfonf?
usaemftxyfxyfar;onf? qpfyikd ;f +yD;ar;jref;onf? armif&ifoef;u ol@Zmwfvrf;udk
txyfxyfajymjycJo h nf? xdv k KS yf &Sm;rSKu usaemfph w d u f ;l tm&Hx k w hJ iG f w&dy&f yd f wzsyzf syaf y:
vmcJyh rkH mS &ky&f iS q f efaeavonf?
xdwk n?
aoG;tdik rf sm;jzpfxeG ;f cJo h nfh n?
aoewforH sm; wawmvH;k wawmifv;kH vdKS if;xcJo h nfh n?
usnq f rH ;D yGirhf sm;jzkihf "gwv f ukd af ecJah omn?
peufwefukd pwifr;D &SKd @co hJ nfn h ?
aus;&GmAD'G , D &kd o
kH @kd &Gm;om;rsm; toGm; tvmxlxvmpOf rSmyJ tarSmifysKd ;pjzpfaejy?D
xHk;pHt wdkif;&GmESifhwyfpcef;=um; awmifukefay:wGif tvSnfhus uif;apmifh=u&onf?
onfae@nrSmbJ 'kwyf=uyf xGef;atmifESifh armif&ifoef;wdk@ vHkjcHKa&;wm0efusonf?
xGe;f atmifu wyfpcef;xJwiG f 'kwyf&if;rSL;ausmaf Z,s.nmvuf&;kH / +yD;aemufvufowfarG;
xm;onfh axmufvrS ;f a&; ? tvGe;f oif&h rkH #ru ykvif;wl;Al;qd@k ? wyfwiG ;f wyfjyifAv kd u f srKS ?
tEdik u f sirhf KS awGukd olw@kd tyk pf u k yif zef wD;cJ=h uonf? xd@k a=umifh jyKolEiS hf cH&ol tkypf Ek pS f
tkypf u k v JG monf? tvkyo f abmt& twlwuG wJaG e=u&aomfvnf; pdw0f rf; uJcG +hJ yD;om;?
'Dn uif;wm0eft f wlusc=hJ upOf &Jabmfarmif&ifoef;u cyfvrS ;f vSr;f wGiaf &mufaepOf 'kwyf=uyf
xGe;f atmifu vSr;f ac:onf?
“ igEiS t hf wl&adS e&r,f rif;b,furkd S oGm;vd@k r&bl;”
t&ufe@H u xGuv f monf ?t&ufojH zpfaeonf? uif;wm0efr,lru DS wyfpcef;xJrmS
&ifoef;udk t&ufwu kd o f nf? &if; oef;u jiif;vdu k o f nf? wm0efus&if t&ufraomuf&bl;
qdkwm cifAsm;todyJr[kwfvm; qdkjyD;jiif;vdkufw,f? xdkpOfuwnf;u xGef;atmifu
a'goESiw hf if;oGm;onf? t&ufwu kd wf mudk raomufb;l ? vlyg;0wJt h aumif xGe;f atmif
wif;oGm;cJo h nf? t!SKd ; twnf;taqmuftOD;}uD;onf xdu k ohJ @kd aom &efpcvkyw f u kd rf KS rsm;
pkpnf;&mrS }u;D xGm;vmcJo h nf?
nu arSmifyed ;f eufapG;vmcJo h nf? AD'G , D kd &ky&f iS u
f m;+yD;vd@k jyefvm=uonft h cg
rD;wdik rf ;D tkyaf wGEiS hf jyefvmcJzh @kd &Gm;om; rsm;udk owday;xm;+yD;om;? jzpfcsiaf wmh q,fEh pS Ef pS f
114
Luminary MagazineVolume 4,No.10
q,fo h ;kH ESpt f &G,f vli,fEpS Of ;D u tarSmifxaJ wmifuek ;f ay: jzwfausmv f m cJo h nf?
xGe;f atmifu aoewfEiS chf sed x f m;vdu k o f nf? rJrJ vl&yd Ef pS cf u k kd teD;tem;
a&mufvmonftxdapmif=h unfo h nf? +y;D rS a&S@rwd;k yJ &yfaezd@k trde@f ay;vdu k o
f nf? wawmvH;k
[de;f oGm;onf? +yD;rS"mwfr;D ESirhf ;D xd;k =unfo h nf? vufajrSmufjyD; a&S@w;kd vmcJzh @kd trde@f ay;onf?
bmjzpfvdk@ rD;wdkifrD;tkyfawGESifhjyefrvmovJqdkjyD; ppfzdeyfjzifh aqmifhuefonf? cav;
wa,mufukd vuf0g;apmif; &du k cf svu kd of nf? vli,fEpS af ,mufpvH;k ajrjyifay:vJusomG ;onf?
“eifw@kd tar@vif olyek af wGq+kd yD; igypfvu kd &f &ifawmh ESpaf ,mufpvH;k yJcG si;f jyD;
awmhrmS bJ ”ajrjyifay:vJus vli,fEpS f a,mufukd 'kwyf=uyfxeG ;f atmifu xyfuef&efjyifonf?
wyfom;&ifoef;u wyf=uyf&ifbufukd apmifw h eG ;f vdu
k o f nf? xGe;f atmif rSm ,dik x f u G of mG ;onf?
vli,fEpS Of ;D udk quf+yD;ruefEikd af wmh ?
“olw@kd u cav;awG bmrSrodb;l ? 'DavmuftvGet f u|rH vkyo f ifb
h ;l ? cifAsm; [m
jypf'%fay;wm/ ynmay;wmESifhrwlbl;? vufpGrf;jywm tEdkifusifhvGef;wmjzpfaew,f?
'Dvrkd vkyyf geJ ”h
wyf=uyfu wyfom;&ifoef;. rsuEf mS udk qifI h qifI h xd;k onf? &if;oef;u
jyefvnfcck x H ;kd usw d o
f nf? xd@k aemuf v#yw f ysuw f iG f aoewfajymif;0udk &ifoef;&ifbwfay:
xd;k csed x f m;vdu k o f nf? &ifoef;u t+yHK;rysuf pdeaf c:vdu k o f nf? cifAsm;ypf&&J if ypf vdu k yf g[k
pdeaf c:vdu k o f nf??
&ifoef;u vJusarhajrmaeaom uav;ESpfa,mudk qJGxlaz;rum &Gmxdyf
txdvu kd yf @kd onf? uav;ESpaf ,mufrmS w&SKH @ &SKH @iakd eavonf? uav;wd@k . rsu&f nfyal wGukd
oluw kd ikd af csmah rmh okwaf y;cJ&h onf? vrf;rav#mufEikd af wmhonfu h av;udk xrf; vmcJ&h +yD;
usew f a,mufukd az;ulwaGJ c:vmcJ&h onf? a'gojzifh nonfyI kd euf&id_ ;f aeavonf?
xdn k xdw k if;rmrSKu wyfpcef;ykeu f efx=uGrKS udk pcJo h nf? uif;wm0ef+yD;qH;k csed f
noef;acgiw f iG pf cef;od@k jyef0ifvmcJ=h u onf?
eHeufo;kH em&DwiG f wyfyek u f efrKS pwifawmhonf? tajctaeESit hf csed t f cgukd
apmif=h unfph pD Ofxm;onft h wdik ;f wyfom; atmifatmif/ ausmrf if;wd@k EiS t hf wl oH;k a,mufom;
'kw, d wyf&if;rSL; ausmaf Z,sEiS hf 'kwyf=uyfxeG ;f atmifw@kd ukd pwifajcrSKef; onf? wcsed w f nf;
wjydKifwnf; acsrKS ef;jcif;jzpfonf? wefjyefypfcwforl sm;udk ra&SmifEikd af wmh / ypfcwfacsrKS ef;cJ&h
onf? v#yw f ysuf ajc&mazsmufvu kd =f uonf?
ajy;vrf;ay:odk@ta&mufwGifwyfu vdkufvHypfcwfavawmhonf? wdkufyJG
qufjzpfonf? atmifatmif ajcaxmufukd usnx f rd eS o f mG ;cJo
h nf? ausmrf if;ESi&hf ifoef;wd@k
atmifatmifukd xrf;jy;D ajy;=uao;onf? &efow l yfu xyf=uyfruGm awmeif; vdu k v f mcJo h jzifh
115
Luminary MagazineVolume 4,No.10
atmifatmifu igc+H yD;ypfay;r,f rif;wd@k vw G af tmif ajy;=u [kqo kd nf? atmifatmifukd
rxm;Edik cf ?hJ atmifatmifu r&ru awmif;qdu k m usecf o hJ nf? xm;&pfc&hJ awmhonf?
rd k ; raomuf r D S &ef o l u d k rsuf a jcjzwf E d k i f c J h o nf ? ausmf r if ; ES i f & if o ef ; wd k @
vGwaf jrmufvmcJ=h uonf? xd@k aemufu&iftrsKd ; om;tpnf;t&H;k (autife, f )l awmfveS af &;
wyfo@kd vufeufcs tvif;0ifco hJ nf? autife, f rl S xm;0,fc&dik f Adv k af &0_wyfwiG f qufvuf
yg0ifco
hJ nf? aemufxyfav;ESpt f =umwGif olw@kd aexdik v f KS yf&mS ;cJo
h nfh [efjrif;}u;D wyfpcef;ESihf
odyfra0;vSonfh &Gmw &GmteD;wGif wdkufyGJjzpfcJhonf? xdkwdkufyJGwGif wyfom;&ifoef;
vufwzufukd usnrf eS cf o hJ jzifh vufwzufay;vdu k &f onf?
,ckr_ a';Apfcsr;f wjzpfvnf; armif&ifoef;onf ol@vufwzufukd ajrSmufumjzifh
ppftm%m&Siq f ef@usiaf &; o}uFeo f H csyu
f kd [pfa=uG;jrL;=uGaeonf? ol@u=kd unf&h onfrmS
tm;&p&m? olu, kd w
f ikd u f ESpEf pS u f mum vSKd ufvw JS uf=uGaecJjh cif;jzpfonf? ppfajrjyifwiG f
aoewfjzifw h u kd of nf? ZmwfcakH y:wGif &efou l kd oHcsyjf zifw h u kd af eavonf?
nDtpfukd armifErS udk owd&=u / Zmwd&yf&mG udk vGr;f armowd&=u / tarESihf
tazudk vGrf;qGwf=u/ tdjENodumQ awGEiS hf [efaqmifae=u&aomfvnf; tvGr;f prf;acsmif;
uav;rsm; rSm vGr;f wwfow l @kd . &ifwiG ;f wGif wjird jhf ird phf ;D qif;ae=uonfukd b,fol u od=urSm
vJ? a=uGurGJ KS aw;udk oJo h u hJ av;oDqakd eonfh tvGr;f prf;acsmif;awG / o}uFeAf 'GD , D akd cGxw
J iG f
o}uFeo f cH syt f zJ@G . vSKyf &Sm;rSK &kyyf rkH sm;xJrS armif&ifoef;ajymaeonfh toHudk r#irf #iu f av;
=um;ae&onf?
usaemf&mG udk vGr;f w,f/ tarhukd odyv f rG ;f w,f q&m&,f? ydawmufyef;awG yefxm;r,fh
at;at;wifEiS hf ydawmufawGa0 aeonfh &Gmu}uFeu f kd owd&vdu k wf m q&m&,f?
armifp;kd csed f
atmufwb
kd m / 10 / 2010
116
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrf r*~Zif;
tm;
ulnaD xmufyahH y;aom
wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//
117
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvif;tdrf wm0efcH
&J+idrf;
ta0;a&muf t,f'wD m
aZmfaZmfatmif (t*Fvef)
ABFSU (88)rsKd;quf
t,f'wD m
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef;
tr_aqmift,f'wD m
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif;
xGe;f +idr;f / tHah rmf
pmpD/ pm&kduf
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh
aZmfrsK;d / [de;f rif;
118
Luminary MagazineVolume 4,No.10
pmtkycf sKyfvyk af &;
ausmfrkd;Ekdif / aX;0if;
at;aZmfjrifh / 0if;Edkif(vifydk&if)
0if;Edkif (yef;yJwef;)
yef;csD o&kyfazmf
xDvm / ol&ed f (erRw)l
ausmfvif;xGÉfatmifcif
b¾ma&;ESihf pm&if;tif;
atmifaZ,smndK / xGe;f xGe;f 0if;
aeatmifausmf / cdik =f unf0if;
tm;opfrGef
119
Luminary MagazineVolume 4,No.10
tvi
tviff;tdrf odk hqufoG,f&ef
POST 169-0075
TOKYO TO, SHINJUKU-KU
TAKADANOBABA,3-7-10
303,HIGARI BLD
TEL - 03 - 6313 - 4178
FAX - 03 - 3915 - 6443
Japan.
TEL
080-5070-0080
080-3574-9700
090-9954-5070
090-6528-9292
090-7198-4763
e-mail
aalinneain@yahoo.com
http://alineain.net/
http://luminarymagazine.wordpress.com/
http://alinneain.blogspot.com/
120
Luminary MagazineVolume 4,No.10
trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyfukd
ygww D cktaeeJ &h yfwnfzkd h
wnfaxmifcw hJ m r[kwyf gb;l //
'Dru
kd a&pD &&Sad tmif
v_yf&Sm;aqmif&Gufr,fh
tzGJ w h cktaeeJ w h nfaxmifcw hJ myg//
jrefrmEdik if rH mS jynfoal wG[m
'Drukd a&pD vdv k m;aeoa&G h
tm%mydkifawGu
w&m;0ifw,fyaJ jymajym/ w&m;r0ifb;l yJ ajymajym
trsKd ;om;'Dru kd a&pD tzGJ ch sKyfuawmh
qufvuf&SdaerSmyJ//
a':atmifqef;pk=unf
14&uf Ed0k ifbm 2010
owif;pm&Sif;vif;yGJrS
121
Luminary MagazineVolume 4,No.10
122
Luminary MagazineVolume 4,No.10