You are on page 1of 44

B MN: U T NC NGOI V CHUYN GIAO

CNG NGH
Th.S.: Nguyn Th Vit Hoa

u t nc ngoi, trang 1

CHNG 1: TNG QUAN V U T QUC T


1.
2.
3.
4.

Khi nim v c im ca u t quc t


Phn loi u t quc t
u t trc tip nc ngoi
H tr pht trin chnh thc

u t nc ngoi, trang 2

1. KHI NIM V C IM CA U T QUC T


1.1. Khi nim v c im ca u t
1.2. Khi nim v c im ca u t quc t, u t
nc ngoi

u t nc ngoi, trang 3

2. PHN LOI U T QUC T


2.1. Cc tiu ch phn loi
2.2. Phn loi theo ch u t
2.2.1. u t t nhn quc t
2.2.1.1. u t trc tip nc ngoi (FDI)
2.2.1.2. u t chng khon nc ngoi (FPI)
2.2.1.3. Tn dng quc t (IL)

2.2.2. u t phi t nhn quc t


H tr pht trin chnh thc (ODA)

u t nc ngoi, trang 4

3. U T TRC TIP NC NGOI (FDI)


3.1. Mt s l thuyt v FDI
3.2. Phn loi FDI
3.3. ng c FDI
3.4. Cc nhn t nh hng n FDI
3.5. Tc ng ca FDI
3.6. Xu th vn ng ca FDI trn th gii
3.7. FDI Vit Nam

u t nc ngoi, trang 5

3.1. MT S L THUYT V FDI


3.1.1. L thuyt chit trung ca Dunning (Eclectic theory)
O (Ownership advantages)
Li th v quyn s hu

L (Location advantages)
Li th a im

u t nc ngoi, trang 6

I (Internalization advantages)
Li th ni b ha

3.1.2. L thuyt vng i quc t ca sn phm ca Vernon


(International product life cycle IPLC)
Giai on 1: Sn phm mi xut hin, c bn trong nc, xut
khu khng ng k
Giai on 2: Sn phm chn mui, nhu cu tng, xut khu tng
mnh, cc i th cnh tranh trong v ngoi nc xut hin
Giai on 3: Sn phm c tiu chun ha, th trng n nh, hng
ha tr nn thng dng
Giai on 4: Sn phm b suy thoi

u t nc ngoi, trang 7

3.2. PHN LOI FDI


3.2.1. Theo hnh thc xm nhp
u t mi (greenfield investment)
Mua li v sp nhp (merger & acquisition)

3.2.2. Theo hnh thc php l


Hp ng hp tc kinh doanh
Lin doanh
100% vn nc ngoi

3.2.3. Theo mc ch u t
u t theo chiu dc (vertical investment):

Backward vertical investment


Forward vertical investment

u t theo chiu ngang (horizontal investment): sn xut cng loi sn phm


u t hn hp (conglomerate investment)

3.2.4. Theo nh hng ca nc nhn u t


FDI thay th nhp khu
FDI tng cng xut khu
FDI theo cc nh hng khc ca Chnh ph

3.2.5. Theo gc ch u t
u t pht trin (expansionary investment)
u t phng ng (defensive investment)

3.2.6. Theo nh hng ca FDI n thng mi ca nc nhn u t


FDI nh hng tch cc n hot ng thng mi ca nc nhn u t
FDI nh hng tiu cc n hot ng thng mi ca nc nhn u t
u t nc ngoi, trang 8

3.3. NG C FDI
3.3.1. nh hng th trng
3.3.2. nh hng chi ph
3.3.3. nh hng ngun nguyn liu

u t nc ngoi, trang 9

3.4. CC NHN T NH HNG N FDI


3.4.1. Cc nhn t lin quan n ch u t
3.4.2. Cc nhn t lin quan n nc ch u t
3.4.3. Cc nhn t lin quan n nc nhn u t
3.4.4. Cc nhn t ca mi trng quc t

u t nc ngoi, trang 10

3.4.1. CC NHN T LIN QUAN N CH U T


Li th v quyn s hu (Ownership advantages)
Li th ni b ha (Internalization advantages)

u t nc ngoi, trang 11

3.4.2. CC NHN T LIN QUAN N NC CH U T


Cc bin php khuyn khch, to thun li cho u t
trc tip ra nc ngoi:

K cc hip nh v u t;
Chnh ph bo him cho hot ng u t nc ngoi;
u i thu v ti chnh;
Khuyn khch chuyn giao cng ngh;
Tr gip tip cn th trng;
H tr thng tin v tr gip k thut.

Cc bin php hn ch, cn tr u t

Hn ch chuyn vn ra nc ngoi;
Hn ch bng thu;
Hn ch tip cn th trng;
Cm u t vo mt s nc.

u t nc ngoi, trang 12

3.4.3. CC NHN T LIN QUAN N NC NHN U T


Mi trng u t
Mi trng u t l tng ho cc yu t v php lut, kinh t, chnh tr, vn
ho x hi v cc yu t c s h tng, nng lc th trng, li th ca mt
quc gia c lin quan, nh hng trc tip hoc gin tip n hot ng
u t ca nh u t trong v ngoi nc khi u t vo quc gia .

Cc yu t cu thnh mi trng u t
Theo UNCTAD
Khung chnh sch v FDI ca nc nhn u t
Cc yu t ca mi trng kinh t
Cc yu t to thun li trong kinh doanh

Cch phn chia khc

Mi trng chnh tr, x hi


Mi trng php l, hnh chnh
Mi trng kinh t, ti nguyn
Mi trng ti chnh
C s h tng
Mi trng lao ng
Mi trng quc t

u t nc ngoi, trang 13

KHUNG CHNH SCH V FDI


Cc qui nh lin quan trc tip n FDI:
Thnh lp v hot ng;
Cc tiu chun i x vi FDI;
C ch hot ng ca th trng.

Cc qui nh nh hng gin tip n FDI:

Chnh sch thng mi;


Chnh sch t nhn ha;
Chnh sch tin t v thu;
Chnh sch t gi hi oi;
Chnh sch lin quan n c cu ngnh, vng;
Chnh sch lao ng;
Chnh sch gio dc, o to, y t,
Cc qui nh trong cc hip nh quc t.

Cc yu t khc
n nh chnh tr, kinh t, x hi
u t nc ngoi, trang 14

CC YU T CA MI TRNG KINH T
Tm kim th trng (market-seeking)

Dung lng th trng v thu nhp bnh qun/ngi


Tc tng trng ca th trng
Kh nng tip cn th trng khu vc v th gii
S a chung ca ngi tiu dng
C cu th trng

Tm ngun nguyn liu v ti sn (resource/asset-seeking)

Tnh sn c ca nguyn vt liu


Lao ng ph thng r
Tnh sn c ca lao ng tay ngh cao
C cc ti sn c bit (nhn hiu, cng ngh, pht minh)
C s h tng tt

Tm kim hiu qu (efficiency-seeking)


Chi ph thc cho cc ngun lc v cc ti sn k trn ( c iu
chnh bi nng sut lao ng)
Chi ph cc yu t u vo khc, c bit l vn ti, thng tin lin lc v
cc yu t trung gian khc
Hip nh khu vc cho php tip cn mng th trng khu vc.
u t nc ngoi, trang 15

CC YU T TO THUN LI TRONG KINH DOANH

Chnh sch xc tin u t;


Cc bin php khuyn khch u t;
Tiu cc ph v dch v tin ch;
Dch v h tr sau khi c php u t.

u t nc ngoi, trang 16

3.5. TC NG CA FDI
3.5.1. M hnh nh gi tc ng chung ca FDI
Gi thuyt:
Sn lng cn bin gim dn khi qui m u t tng;
Ch xt quan h u t gia 2 nc (1 nc cng nghip pht trin
v mt nc ang pht trin).
S m hnh li ch ca FDI
A

MA

MB

IB
JAB

IA
NB
OA

u t nc ngoi, trang 17

NA
J

OB

3.5.2. TC NG CA FDI I VI NC CH U T
Tc ng tch cc
Bnh trng sc mnh v kinh t v nng cao uy tn chnh tr trn
trng quc t.
S dng li th ca ni tip nhn vn gim chi ph, nng cao hiu qu
s dng vn v t sut li nhun, khc phc c tnh trng tha vn
tng i.
M rng th trng tiu th sn phm, khc phc tnh trng lo ho sn
phm.
Tm kim cc ngun cung cp nguyn, nhin liu n nh
i mi c cu sn phm, p dng cng ngh mi, nng cao nng lc
cnh tranh.

Tc ng tiu cc

Qun l vn v cng ngh.


S n nh ca ng tin.
Cn cn thanh ton quc t.
Vic lm v lao ng trong nc.

u t nc ngoi, trang 18

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
M hnh Harrod-Domar (ICOR)

ICOR = I/GDP
ICOR: Incremental Capital Output Ratio
I: Investment
GDP: Gross Domestic Products

GDP/GDPgc = I/ICOR

u t nc ngoi, trang 19

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Vng lun qun ca cc nc ang v km pht trin
Thu nhp bnh qun
thp

Nng sut thp

Tit kim v u t t

Kh nng tch ly vn
km

u t nc ngoi, trang 20

Bng: T l gia vn FDI vo v tng vn u t cho ti sn c


nh cc nc ang pht trin (%)

Khu vc

1992-1997
(trung bnh
hng n m)

1998 1999 2000 2001 2002 2003

C c n- c ang ph t trin

7,9

12,3

14,7

14,9

13,1

9,9

10,0

Chu Phi

6,5

8,3

11,6

8,8

20,7

12,3

13,9

Chu M La Tinh v Carib

10,1

17,4

25,6

21,1

19,8

14,9

11,2

Chu v Th i Bnh D- ng

7,4

10,6

11,3

13,3

10,2

8,3

9,3

Trung v ng u

6,9

15,2

19,3

18,3

15,4

16,8

9,5

u t nc ngoi, trang 21

Hnh: FDI trong tng cc dng vn TNN vo cc nc ang


pht trin

400
350

(t USD)

300
250
200
150
100
50
0
1997

1998

1999

2000

Tng vn TNN vo c c n- c ang ph t trin

u t nc ngoi, trang 22

2001

2002

2003

FDI vo c c n- c ang ph t trin

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Tip thu cng ngh tin tin, hc hi kinh nghim qun l ca
cc nh u t nc ngoi;

u t nc ngoi, trang 23

Bng: Mt s ch tiu lin quan n FDI v sn xut quc t


(t USD v %)

u t nc ngoi, trang 24

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Tip thu cng ngh tin tin, hc hi kinh nghim qun l ca
cc nh u t nc ngoi;
Chuyn dch c cu kinh t;

u t nc ngoi, trang 25

Hnh: C cu FDI theo lnh vc

u t nc ngoi, trang 26

Bng: C cu FDI trong lnh vc dch v

u t nc ngoi, trang 27

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Tip thu cng ngh tin tin, hc hi kinh nghim qun l ca
cc nh u t nc ngoi;
Chuyn dch c cu kinh t;
Pht trin ngun nhn lc v to thm nhiu vic lm mi, nng
cao i sng ca ngi lao ng;

u t nc ngoi, trang 28

Bng: Lao ng trong cc doanh nghip c vn FDI mt s


nc ang pht trin
Lao ng trong c c doanh nghi
p c vn FDI /t
ng
N- c

Brazil

Hng Kng

Indonesia

Malaysia

Mexico

Singapore

Sri Lanka

i Loan

Vi
t Nam

u t nc ngoi, trang 29

lao ng (%)

N m

L
nh vc cht o

Tt c c c ngnh

1987

24.3

16.2

1995

13.4

3.5

1985

10.2

1994

16.0

12.8

1992

3.3

0.5

1996

4.7

0.9

1985

29.8

1994

43.7

1985

42.7

1993

17.9

1980

52.0

1996

52.1

1985

24.0

5.7

1996

54.4

22.1

1985

9.2

3.5

1995

21.1

11.1

1995

14.9

5.3

3.3

Bng: So snh nng sut lao ng ca cc chi nhnh nc ngoi


v cc doanh nghip trong nc trong lnh vc ch to
Chi nh nh n- c ngoi
Nn kinh t

N m

S lao
ng
(1000
ng- i)

Gi tr
gia t ng
(triu
USD)

Doanh nghip trong n- c

N ng
sut lao
ng
(USD)

S lao
ng
(1000
ng- i)

Gi tr
gia t ng
(triu
USD)

N ng
sut lao
ng
(USD)

Trung Quc

1997

5 987.9

43 105.6

7 199

55 594.1

146 372.5

2 633

Hng Kng

1994

67.5

2 422.0

35 881

355.5

9 335.0

26 259

Malaysia

1995

526.7

12 082.7

22 940

842.3

11 727.0

13 923

i Loan

1994

258.6

25 131.7

97 193

2 180.1

44 763.5

20 533

u t nc ngoi, trang 30

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Tip thu cng ngh tin tin, hc hi kinh nghim qun l ca
cc nh u t nc ngoi;
Chuyn dch c cu kinh t;
Pht trin ngun nhn lc v to thm nhiu vic lm mi, nng
cao i sng ca ngi lao ng;
Tc ng quan trng ti cn cn thanh ton;
M rng th trng v nng cao nng lc xut khu ca nc
nhn u t;

u t nc ngoi, trang 31

Bng: T trng kim ngch xut khu ca cc chi nhnh nc


ngoi trong tng KNXK ca mt s nc ang pht trin
N- c
Argentinac
Brazil c

Trung Quc

n
Mexicoc

i Loan
Phn Lanb

u t nc ngoi, trang 32

N m

T trng (%)

1995

14

2000

29

1995

18

2000

21

1991

17d

2001

50 d

1985

1991

1995

15

2000

31

1985

17

1994

16

1998

48

2000

56

N- c
Boliviac
Chi L c
Colombiac

Malaysia
Peruc

Hungary
Vit Nama

N m

T trng (%)

1995

11

1999

1995

16

2000

28

1995

2000

14

1985

26

1995

45

1995

25

2000

24

1995

58

1999

80

2001

24.4

2002

27.5

2003

31.4

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tch cc
B sung vn thc hin cng nghip ho, hin i ho t
nc, y nhanh tc tng trng kinh t;
Tip thu cng ngh tin tin, hc hi kinh nghim qun l ca
cc nh u t nc ngoi;
Chuyn dch c cu kinh t;
Pht trin ngun nhn lc v to thm nhiu vic lm mi, nng
cao i sng ca ngi lao ng;
Tc ng quan trng ti cn cn thanh ton;
M rng th trng v nng cao nng lc xut khu ca nc
nhn u t;
B sung ngun thu cho ngn sch quc gia: thu, tin thu t,
ph dch v cng cng
M rng quan h vi cc nc, nng cao v th kinh t, chnh tr
ca nc nhn u t, gip tng cng thu ht cc ngun vn
khc.
u t nc ngoi, trang 33

3.5.3. TC NG CA FDI I VI NC NHN U T


Tc ng tiu cc

Ph thuc v kinh t
Tip thu cng ngh lc hu
nhim mi trng
Trit tiu kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip trong nc
Cc vn vn ha, x hi

u t nc ngoi, trang 34

3.6. Xu th vn ng ca FDI trn th gii


3.6.1. Dng vn FDI tng mnh trong nhng nm 1990 nhng sau
gim mnh

1,600,000
1,400,000

(triu USD)

1,200,000
1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
0
1990

1991

1992

1993

FDI vo trn ton thgi i

u t nc ngoi, trang 35

1994

1995

1996

1997

FDI vo c c n- c ph t trin

1998

1999

2000

2001

2002

FDI vo c c n- c ang ph t trin

2003

2004

Hnh: FDI ra trn ton th gii

1,400,000
1,200,000

(tri u USD)

1,000,000
800,000
600,000
400,000
200,000
0
1990

1991

1992

1993

FDI ra trn ton thgi i

u t nc ngoi, trang 36

1994

1995

1996

1997

FDI ra t c c n- c ph t trin

1998

1999

2000

2001

2002

FDI ra t c c n- c ang ph t trin

2003

2004

3.6. Xu th vn ng ca FDI trn th gii (tip)


3.6.2. FDI phn b khng u gia cc nc
3.6.3. Cc TNC gi vai tr quan trng trong FDI
3.6.4. M&A tr thnh hnh thc FDI ch yu
3.6.5. C s thay i su sc v lnh vc u t

u t nc ngoi, trang 37

3.7. FDI ti Vit Nam


3.7.1. Quan im ca Vit Nam trong thu ht FDI
3.7.1.1. nh gi ng v tr ca FDI trong nn kinh t quc dn
3.7.1.2. Quan im m v che chn trong chnh sch thu ht
FDI
3.7.1.3. Gii quyt hp l mi quan h v li ch gia cc bn trong
qu trnh hp tc u t
3.7.1.4. Hiu qu kinh t x hi c coi l tiu chun cao nht
trong qu trnh u t
3.7.1.5. a dng ha cc hnh thc u t
3.7.1.6 X l ng n mi quan h gia qun l nh nc v
quyn t ch ca cc doanh nghip FDI

u t nc ngoi, trang 38

3.7.2. Thc trng FDI Vit Nam


Ph l c 10 : Tn h h n h t h u h t FDI v m t s k t q u h o t n g c a k h u v c FDI t i Vi t Na m g i a i o n 1988-2004

S d n m i
Tng vn ng
k m i
Tng vn bsung
Tng vn ca c c
d n gii th
Tng vn ca c c
d n ht h n
Tng vn cn
hiu lc t 1988
Vn u t- thc
hin
Doanh thu

n
v
D n
Triu
USD
Triu
USD
Triu
USD
Triu
USD
Triu
USD
Triu
USD
Triu
USD

88-90

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

214

152

195

273

371

412

368

331

275

274

365

460

745

773

743

1582

1275

2027

2589

3746

6607

8640

4649

3897

1567

1987

2436

1330

1900

2200

50

240

516

1318

778

1146

875

641

600

580

910

1140

2000

26

240

402

79

292

509

1141

544

2428

564

1709

1350

1300

1700

167

14

38

46

146

24

19

1556

2599

4260

6972

10941

18311

26442

31669

33994

35637

36515

38178

39728

41,000

45910

478

542

1097

2213

2761

2837

3032

2189

1933

2100

2300

2350

2691

2850

151

228

505

1026

2063

2743

3815

3910

4600

6167

7400

9000

13740

18000

2,00

3,60

6,10

6,30

7,39

9,07

10,03

12,24

13,25

13,50

13,80

14,3

14,5

112

269

352

336

788

1790

1982

2547

3300

3560

4500

6342

8600

600

1468

2042

2890

2668

3398

4352

4700

6707

8760

10900

128

195

263

315

317

271

260

373

475

628

800

T lng gp
%
GDP
Kim ng ch xut
Triu
khu
USD
Kim ng ch nhp
Triu
khu
USD
Np ngn s ch
Triu
nh n- c
USD
S lao ng s
Ng- i
dng
Tc t ng tr- ng cng nghip

52

220000

250000 270000 296000

376200

445984 621498 665000

740000

Khu vc FDI

45,60

40,40

13,60

12,80

8,80

21,70

23,20

24,40

20,00

23,00

12,10

14,50

18,3

18,3

C n- c

7,71

12,79

12,62

13,39

13,60

14,46

12,62

8,33

7,68

10,07

14,90

14,50

16

16

Ngun: Tng h p t C c B o c o vtnh hnh u t- trc tip n- c ngoi ca B Kho ch v u t-

u t nc ngoi, trang 39

4. H TR PHT TRIN CHNH THC


4.1. Qu trnh hnh thnh v pht trin ca ODA
4.2. Chnh sch ODA
4.3. Vai tr ca ODA

u t nc ngoi, trang 40

4.1. Qu trnh hnh thnh v pht trin ca ODA

u t nc ngoi, trang 41

4.2. Chnh sch ODA


4.2.1. Chnh sch ca cc nh ti tr
4.2.2. Chnh sch ca nc nhn vin tr

u t nc ngoi, trang 42

4.3. Vai tr ca ODA


4.3.1. i vi nh ti tr
4.3.2. i vi nc nhn vin tr

u t nc ngoi, trang 43

u t nc ngoi, trang 44

You might also like