Professional Documents
Culture Documents
1.1.Cơ sở lí luận
1.1.1.Khái niệm về FDI
Đầu tư trực tiếp nước ngoài( hay còn gọi là FDI) là hình thức đầu tư quốc tế mà
chủ đầu tư là các công ty hoặc các cá nhân thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh trên
lãnh thổ nước khác nhằm dành quyền quản lí các cơ sở sản xuất kinh doanh này.
1.1.2. Phân loại các hình thức FDI
Hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI đã trở nên rất phổ biến trên thế giới và
có nhiều đóng góp quan trọng đối với nền kinh tế. Hiện nay, có các hình thức chủ
yếu sau:
- Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài
- Doanh nghiệp liên doanh giữa các nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước
ngoài
- Các hợp đồng BCC, BOT, BTO, BT
- Mua cổ phần hoặc sáp nhập, mua lại doanh nghiệp.
Trong đó, doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài là hính thức truyền thống
và phổ biến nhất. Với hình thức này, các nhà đầu tư, cùng với việc chú trọng khai
thác những lợi thế của địa điểm đầu tư mới, đã nỗ lực tìm cách áp dụng các tiến bộ
khoa học công nghệ, kinh nghiệm quản lý trong hoạt động kinh doanh để đạt hiệu
quả cao nhất. Hình thức này phổ biến ở quy mô đầu tư nhỏ nhưng cũng rất được
các nhà đầu tư ưa thích đối với các dự án quy mô lớn. Hiện nay, các công ty xuyên
quốc gia thường đầu tư theo hình thức doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài và họ
thường thành lập một công ty con của công ty mẹ xuyên quốc gia.
Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài thuộc sở hữu của nhà đầu tư nước
ngoài nhưng phải chịu sự kiểm soát của pháp luật nước sở tại (nước nhận đầu tư).
Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài là doanh nghiệp thuộc quyền sở hữu của nhà
đầu tư nước ngoài tại nước chủ nhà, nhà đầu tư phải tự quản lý, tự chịu trách nhiệm
về kết quả kinh doanh.
Hình thức 100% vốn đầu tư nước ngoài có ưu điểm là nước chủ nhà không cần bỏ
vốn, tránh được những rủi ro trong kinh doanh, thu ngay được tiền thuê đất, thuế,
giải quyết việc làm cho người lao động. Mặt khác, do độc lập về quyền sở hữu nên
các nhà đầu tư nước ngoài chủ động đầu tư và để cạnh tranh, họ thường đầu tư
công nghệ mới, phương tiện kỹ thuật tiên tiến nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao,
góp phần nâng cao trình độ tay nghề người lao động. Tuy nhiên, nó có nhược điểm
là nước chủ nhà khó tiếp nhận được kinh nghiệm quản lý và công nghệ, khó kiểm
soát được đối tác đầu tư nước ngoài và không có lợi nhuận.
Đối với hình thức thứ hai, đây là hình thức được sử dụng rộng rãi trên thế giới từ
trước tới nay. Hình thức này cũng rất phát triển ở Việt Nam, nhất là giai đoạn đầu
thu hút FDI. DNLD là doanh nghiệp được thành lập tại nước sở tại trên cơ sở hợp
đồng liên doanh ký giữa bên hoặc các bên nước chủ nhà với bên hoặc các bên nước
ngoài để đầu tư kinh doanh tại nước sở tại.
Hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh là hình thức đầu tư được ký giữa các nhà
đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh phân chia lợi nhuận, phân chia sản phẩm mà
không thành lập pháp nhân. Hình thức BOT, BTO, BT có các đặc điểm cơ bản:
một bên ký kết phải là Nhà nước; lĩnh vực đầu tư là các công trình kết cấu hạ tầng
như đường sá, cầu, cảng, sân bay, bệnh viện, nhà máy sản xuất, điện, nước...; bắt
buộc đến thời hạn phải chuyển giao không bồi hoàn cho Nhà nước.
Ưu điểm của hình thức này là thu hút vốn đầu tư vào những dự án kết cấu hạ tầng,
đòi hỏi lượng vốn lớn, thu hồi vốn trong thời gian dài, làm giảm áp lực vốn cho
ngân sách nhà nước. Đồng thời, nước sở tại sau khi chuyển giao có được những
công trình hoàn chỉnh, tạo điều kiện phát huy các nguồn lực khác để phát triển kinh
tế. Tuy nhiên, hình thức BOT có nhược điểm là độ rủi ro cao, đặc biệt là rủi ro
chính sách, nước chủ nhà khó tiếp nhận kinh nghiệm quản lý, công nghệ.
Đối với hình thức cuối cùng, hình thức mua cổ phần hoặc mua lại toàn bộ doanh
nghiệp có ưu điểm cơ bản là để thu hút vốn và có thể thu hút vốn nhanh, giúp phục
hồi hoạt động của những doanh nghiệp bên bờ vực phá sản. Nhược điểm cơ bản là
dễ gây tác động đến sự ổn định của thị trường tài chính. Về phía nhà đầu tư, đây là
hình thức giúp họ đa dạng hoá hoạt động đầu tư tài chính, san sẻ rủi ro nhưng cũng
là hình thức đòi hỏi thủ tục pháp lý rắc rối hơn và thường bị ràng buộc, hạn chế từ
phía nước chủ nhà.