CRVENI

VETAR
SVINJA
Nikola Raut
Crveni vetar je akutna zarazna bolest, najee mladih
svinja starosti 5 12 meseci. Bolest se sporadino javlja
i kod ostalih vrsta ivotinja kao i kod oveka (zoonoza)
i esta je profesionalna bolest mesara i
veterinara. Bolest je najtea za svinje, a zatim za ostale
vrste. Oboljenje se moe javiti sporadino kod
jaganjaca, teladi, ptica (urke, fazani).

Bolest se manifestuje visokom temperaturom,
septikemijom, crvenilom koe, a u hroninom toku se
javlja endokarditis, artritis i nekroza koe.
Uzronik crvenog vetra je Erysipelotrix rhusiopathiae
(E.insidiosa), mali gram-pozitivan , polimorfan
filamentozan tapi, nepokretan, esto u kratkim
lancima, pripada grupi kriofilnih bakterija (raste na
4C). Na mikroskopskom preparatu se zapaaju tapii
u vidu dugih ili pojedinanih lanaca. Rastu na
uobiajenim podlogama: krvni agar, hranljivi agar,
bujon. Preferira podloge sa dodatkom krvi ili krvnog
seruma krvni agar.
Erysipelothrix rhusiopathiae, veoma je proiren u
prirodi i nalazi se svuda gde su raspadni produkti ivih
materija (organske supstance). Ima ga u zemljitu
(distrikti), vodi, u sluzi na povrini riba i koljki.
Uzronik se nalazi na tonzilama svinja kao uslovno
patogen mikroorganizam i pod odredjenim uslovima
moe dovesti do endogene infekcije. Veoma je otporan
u spoljanjoj sredini: u leu moe priveti 280 dana, na
suncu 12 dana, u osuenom i osoljenom mesu 4
meseca.
Oboljenje je rasprostranjeno irom sveta i javlja se naroito u letnjim
periodima. Neki naunici ga ubrajaju u bolesti tla. Najvaniji izvor
zaraze su obolele ivotinje, kliniki zdrave svinje koje nose
uzronika na tonzilama, a takoe i svinje koje su prebolele infekciju.
Izvori zaraze su i svinjsko meso, ribe i koljke, odnosno njihova
inficirana sluz, sekreti i ekskreti obolelih i kliconoa, urin i feces,
kontaminirana hrana i voda. Ulazna vrata infekcije su digestivni
trakt, povredjena koa i sluzokoa i konjuktive. Bolest se javlja u
zavisnosti od virulencije uzronika, otpornosti organizma, prisustva
stresa i u zavisnosti od drugih nespecifinih faktora koji igraju
veoma vanu ulogu u nastanku oboljenja . Ubrajamo ga u zarazne
bolesti, ne radi se o kontagioznoj zarazi, to znai da ukoliko oboli
jedna svinja u uzgoju, ostale svinje mogu i ne moraju oboleti.


Kada dospe u krvotok, uzronik se razmnoava i
dovodi do septikemije pa se javlja visoka temperatura.
Uzronik dovodi do oteenja i proirenja kapilara to
se manifestuje crvenilom odn. lokalnom hiperemijom
koe. Kod otpornijih ivotinja septikemija brzo prodje
i uzronici se nastane u urtikarijama. Ozdravljenje
moe da bude prividno kada se uzronici nastane u
sranim zaliscima i zglobovima (kod hroninog
vrbanca).
Inkubacija crvenog vetra kod egzogene infekcije
proseno iznosi 3 -4 dana, a kod endogenih infekcija
duina inkubacije zavisi od dejstva nespecifinih
faktora. Bolest protie u perakutnom, akutnom,
subakutnom ili hroninom toku. Akutni tok bolesti je
najei.
Akutni tok je najei oblik bolesti. Nastupa naglo,
ivotinja normalno jede ujutro, a uvee ve odbija hranu.
Javlja se poremeaj opteg stanja organizma sa
septikemijom i visokom temperaturom. Temperatura naglo
raste i iznosi oko 42C, zadrava se 1 2 dana, a zatim pred
smrt naglo pada. Letalitet je visok u akutnom toku ako se
bolest ne lei. ivotinja skii i tri u krug dok ne malaksa,
zatim pada, zavlai se i mirno lei, nema apetit. Konjuktive
su zacrvenjene, sa malo iscetka, krmeljive. Moe se javiti
opstipacija i vomitus. Drugi dan bolesti ili pred smrt javlja
se veoma bitan simptom bolesti, a to je crvenilo koe u vidu
crvenih pega (eritrem) na koi uiju, njuke, vrata, grudi,
butinama, nogama. Pred uginue ivotinja zanosi zadnji
deo tela, kalje i oteano die. Ako se ne primeni terapija,
ivotinja ugine za 3-4 dana bolesti.
Kod akutnog toka na elucu i crevima se nalaze krvarenja,
hiperemija i zadebljanja. Promene se nalaze na fundusnom delu
eluca i Pejerovim ploama creva. Na krajnicima i drelu
promene su u vidu katara. Jetra je uveana, crveno crne boje,
puna krvi. Bubrezi crveno crne boje, sa takastim krvarenjima.
Plua su puna krvi i edematozna sa sitnim krvarenjima. Slezina
je uveana sa mekom pulpom. Limfni vorovi su nateeni,
sivo ukaste boje, hiperemini i sa sitnim krvarenjima. Na
endokardu se nalaze petehijalna krvarenja. Krv se sporo grua.
Kod hroninog toka bolesti nalazi se verukozni endokarditis sa
promenama na sranim zaliscima veinom lokalizovan na
bikuspidalnim valvulama, ree na polumeseastim zaliscima
aorte. Zapaljenje zglobova karakterie se seroznim ili
serofibroznim eksudatom.
Postavlja se na osnovu epizootiolokih podataka (pojava
bolesti u odreenim regionima, oboljevaju mlae svinje,
klinike slike, patomorfolokog nalaza i laboratorijske
dijagnoze.

Hiperimunim serumom dobar efekat lecenja. Uz
serumsku terapiju daju se visoke doze penicilina, jos se
preporucuje I simptomatksa terapija, aplikacija
vitamina i kalcijuma.
Zoosanitarne mere.
Svinja obolela od vrbanca ne sme se klati, jer prilikom
klanja i obrade uzronik u velikim koliinama kontaminira
okolinu, a ljudi u dodiru s krvlju i mesom takoer mogu
oboleti.
Vakcinacija.