ELEMEN KOLABORATIF,

PENILAIAN DAN REFLEKTIF

DALAM AMALAN LESSON
STUDY

UMRAH BINTI ABD MUIN
scarletbeez@gmail.com
ZANATON IKHSAN
Fakulti Pendidikan, Ukm, Bangi

PENDAHULUAN

Laporan yang dikeluarkan oleh PISA 2009,
Malaysia berada dalam kelompok 20 negara
keterbawah yang mana lebih rendah dari negara
Thailand dalam ketiga-tiga domain yang diuji.
fokus utama NKRA pendidikan, salah satu
daripadanya ialah meningkatkan prestasi murid
dengan perancangan jangka pendek dan jangka
panjang bagi membolehkan mereka mendapat
akses kepada pendidikan berkualiti
OBJEKTIF KAJIAN

Meninjau elemen kolaboratif, penilaian dan reflektif
dalam amalan lesson study di sekolah
Mengenal pasti amalan lesson study dalam
pengajaran dan pembelajaran
Mengenal pasti pemupukan elemen kolaboratif ,
penilaian dan reflektif dalam amalan lesson study
Mengkaji hubungan antara min skor elemen
kolaboratif , penilaian dan reflektif dengan amalan
lesson study



TINJAUAN LITERATUR

Lesson Study atau Jugyokenkyu merupakan istilah
Jepun yang berasal dari gabungan dua perkataan,
iaitu Jugyo yang bermaksud pelajaran dan
Kenkyu yang bererti pengkajian
Lesson Study merupakan penelitian atau
pengkajian terhadap pelajaran. Ia merupakan satu
program profesionalisme guru yang membentuk
sebuah komuniti belajar secara konsisten dan
sistematik dalam kalangan guru
Jimmi, 2013
diperkenalkan oleh Jepun
kajian terhadap pengajaran dan
pembelajaran di dalam bilik darjah
dalam membantu membuat
penambahbaikan terhadap isu yang
timbul sewaktu proses pembelajaran
dan pengajaran berlaku.
dilaksanakan secara berkumpulan

di mana sekumpulan guru bekerja dalam
kumpulan kecil, merancang satu atau lebih
sesi pengajaran berdasarkan tema yang
dikenalpasti dalam kurikulum,
melaksanakan rancangan pengajaran
tersebut di dalam bilik darjah, mengumpul
data, membuat refleksi serta membuat
perbincangan terhadap data yang
dikumpulkan di samping menyemak semula
bukti melalui rakaman pengajaran yang
dibuat
(Jimmi, 2013; Susilo, 2007)

METODOLOGI KAJIAN

satu kajian yang berbentuk kuantitatif
reka bentuk yang dipilih ini berdasarkan kajian
kajian lepas yang telah dilakukan menggunakan
kaedah yang hampir sama seperti Muzirah dan
Nurhana (2013) yang menggunakan kajian tinjauan
bagi mengkaji persepsi guru Sains yang
mengamalkan Lesson Study sebagai program
pembangunan professional guru terhadap
keberkesanan pengajaran dan pembelajaran.

melibatkan guru-guru sekolah menegah yang
mengajar mata pelajaran Sains di daerah Hulu
Langat
100 guru dijadikan sampel kajian
Persampelan rawak berstrata digunakan
Soal selidik dengan lima skala Likert digunakan
sebagai kaedah pengumpulan data
diadaptasi daripada kajian Muzirah dan Nurhana
(2013) serta soal selidik yang diubah suai daripada
soal selidik Sukreni & Mohd Isha (2004), Maryam et
al (2011), Ade Shahren & Madihah (2011) dan Tuan
Mastura Tuan Soh (2011).
DAPATAN KAJIAN

A) Profil Responden
21 orang (22.3%) guru lelaki dan 72 orang (76.6%)
guru perempuan
kelulusan Sarjana Muda Pendidikan (87.2%).
44.7% responden mengajar matapelajaran sains,
22.3% Biologi, 5.3% Fizik, 11.7% mengajar Kimia,
dan 14.9% responden mengajar lain-lain
matapelajaran
55.3% responden mempunyai pengalaman
mengajar 5-10 tahun
79.8% responden merupakan guru yang mengajar
di sekolah bandar, 19.1% merupakan guru di
sekolah luar bandar.


B)Amalan lesson study dalam pengajaran dan
pembelajaran

Dimensi
Frekuensi dan peratusan
Sisihan
Piawai
Skor
min
Tahap
Skor min
1.00-2.33
(Rendah)
Skor min
2.34-3.66
(Sederhana)
Skor min
3.67-5.00
(Tinggi)
Lesson Study
0
(0.0%)
1
(1.1%)
93
(98.9%)
.211 4.234 Tinggi
Daripada hasil analisis dalam Jadual 4, menunjukkan
guru-guru daripada sekolah-sekolah yang dikaji
mempunyai amalan lesson study dalam pengajaran dan
pembelajaran pada tahap yang tinggi.

C)Elemen kolaboratif dalam amalan lesson study
dalam pengajaran dan pembelajaran

Elemen
Frekuensi dan peratusan
Sisihan
Piawai
Skor
min
Tahap
Skor min
1.00-2.33
(Rendah)
Skor min
2.34-3.66
(Sederhana)
Skor min
3.67-5.00
(Tinggi)
Kolaboratif
0
(0.0%)
2
(2.1%)
91
(96.8%)
.239 4.153 Tinggi
D) Elemen penilaian dalam amalan lesson study
dalam pengajaran dan pembelajaran

Elemen
Frekuensi dan peratusan
Sisihan
Piawai
Skor
min
Tahap
Skor min
1.00-2.33
(Rendah)
Skor min
2.34-3.66
(Sederhana)
Skor min
3.67-5.00
(Tinggi)
Penilaian
0
(0.0%)
2
(2.1%)
92
(97.9%)
.225 4.214 Tinggi
E) Elemen reflektif dalam amalan lesson study dalam
pengajaran dan pembelajaran

Elemen
Frekuensi dan peratusan
Sisihan
Piawai
Skor
min
Tahap
Skor min
1.00-2.33
(Rendah)
Skor min
2.34-3.66
(Sederhana)
Skor min
3.67-5.00
(Tinggi)
Reflektif
0
(0.0%)
5
(5.3%)
89
(94.7%)
.241 4.014 Tinggi
PENGUJIAN HIPOTESIS

Ho 1: Tidak terdapat hubungan yang signifikan
antara skor min elemen kolaboratif dengan skor
min amalan lesson study dalam pengajaran dan
pembelajaran

Kolaboratif
Amalan
Lesson Study
Kolaboratif
Korelasi Pearson 1 .380
**

Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
Amalan Lesson Study
Korelasi Pearson .380
**
1
Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
Ho 2: Tidak terdapat hubungan yang signifikan
antara skor min elemen penilaian dengan skor min
amalan lesson study dalam pengajaran dan
pembelajaran

Penilaian
Amalan
Lesson
Study
Penilaian
Korelasi Pearson 1 .669**
Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
Amalan Lesson Study
Korelasi Pearson .669
**
1
Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
Ho 3: Tidak terdapat hubungan yang signifikan
antara skor min elemen reflektif dengan skor min
amalan lesson study dalam pengajaran dan
pembelajaran

Reflektif
Amalan
Lesson
Study
Reflektif
Korelasi Pearson 1 .538**
Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
Amalan Lesson Study
Korelasi Pearson .538
**
1
Sig. (2 hujung) .000
N 94 94
PERBINCANGAN

Kajian ini mendapati bahawa tahap amalan lesson
study dalam kalangan guru-guru Sains di daerah
Hulu Langat adalah sangat tinggi.
Cathy (2007) menyatakan bahawa kitaran lesson
study mempunyai persamaan dengan proses
kolaboratif inkuiri yang didasari oleh langkah asas
seperti merancang pengajaran, membuat
pemerhatian terhadap pengajaran, mendapat
maklum balas serta refleksi.

lesson study merupakan satu alat pengangkutan
yang membenarkan guru untuk memulakan kajian
dengan mengetahui apa yang perlu dicapai
berdasarkan kurikulum sedia ada dan berkolaborasi
dengan pihak lain untuk mereka bentuk satu
pengajaran yang mempunyai matlamat yang sama,
di mana ianya berfokuskan kepada lesson study.
melalui perancangan dan kolaboratif bersama guru
lain atau pihak luar bagi memperkembangkan
kualiti pengajaran mereka dalam memberi impak
yang positif terhadap aspek pembelajaran murid
pengajaran berkualiti terhasil apabila rancangan
pelajaran dirangka dan dibina dengan baik.
Louck-Horsley (2003)
guru-guru memberikan pemikiran yang mendalam
sewaktu rancangan pengajaran dilakukan bagi
memastikan pembelajaran yang berlaku pada
murid
lesson study mempunyai keupayaan untuk
memperbaiki pembelajaran guru dan kaedah
penyampaian kerana ianya dilaksanakan secara
kolaboratif, berfokuskan murid dan dilakukan dalam
bilik darjah seperti mana proses pembelajaran yang
biasa.
Park (2008)
kajian pembelajaran murid (lesson study) ini
dijalankan ialah ianya mampu memberi peluang
kepada guru untuk melihat dalam perspektif atau
sudut pandangan murid.
guru-guru sains yang mengamalkan lesson study
sentiasa bersedia untuk berkongsi pengalaman dan
pengetahuan berkaitan tajuk pengajaran
amalan lesson study dapat membantu ahli
kolaborasi untuk mengesan kelemahan dan
kekuatan pengajaran yang dilakukan.
semakan semula terhadap rancangan pengajaran
yang telah dilaksanakan membantu guru-guru
untuk membina kemahiran dan pengetahuan baru
terhadap penyelesaian bagi kelemahan murid yang
timbul
Cheah & Lim (2011)
Elemen kolaboratif ini bukan sahaja boleh
membantu guru untuk memberi idea tentang
sesuatu masalah tetapi juga mampu menjadi alat
yang berkuasa untuk memperbaiki keupayaan
penyampaian dalam pengajaran dan pembelajaran
(PdP).
Elemen penilaian ini membantu guru membuka
ruang untuk mengkaji kelemahan dan penyelesaian
terhadap kelemahan yang melibatkan
pembelajaran murid secara kolaboratif.
Elemen reflektif ini sering kali digunakan dalam
proses lesson study bagi mengesan dan
berbincang tentang penyelesaian terhadap
masalah yang dihadapi berhubung pemerhatian
yang dilakukan terhadap pembelajaran murid
KESIMPULAN

Lesson Study adalah model pembangunan
profesional pendidik melalui pembelajaran
kolaboratif dan penilaian secara mampan
berdasarkan prinsip-prinsip pengajaran dan
pembelajaran bersama untuk memahami
pembelajaran murid dengan lebih baik.
memberi peluang kepada guru untuk
meningkatkan kualiti pembelajaran melalui kajian
terhadap pembelajaran murid
meningkatkan pengetahuan guru dan interaksi
sosial dalam kalangan pendidik berdasarkan hasil
daripada " perkongsian" pengetahuan professional
Penekanan asas kepada pelaksanaan lesson study
ialah pelajar mempunyai pembelajaran yang
berkualiti, pembelajaran murid dijadikan sebagai
fokus utama dan diberi perhatian penuh dalam
pembelajaran bilik darjah.
lesson study sebagai asas bagi pembangunan
pembelajaran dan meletakkan peranan guru
sebagai penyelidik pembelajaran
(Lewis, 2002).
SEKIAN, TERIMA KASIH