9 . TOMAS AKINOKOA: JAINKOAREN EXISTENTZIA : BOST IBILBIDEAK.

Erdi Aroan kristau- pentsalariak Jainkoaren existentzia frogatzen saiatu ziren ,

eta horien artean , Tomas Akinokoaren gogoetak dira ezagunenak . Tomasen arte
azalpen guztiak a priori izan dira , beraren frogak ,bost ibilbide , a posteriori izan
dira .
1 . Mugimenduarena . ehen froga honek Aristotelesen eragina du , eta munduan
dagoen mugimenduren esperientzian du abiapuntu ! mugimenduan dagoen oro beste
zerbaitek mugitua izan behar du , ezer ezin delako bere kabuz mugitu , eta , infinitura
ezin daitekeenez "o mugimenduaren hasiera aurkitzeko , ehen #otor bat onartu behar
da , inork mugitu ezin duena eta mugimenduaren iturria dena . $orri Jainkoa deitzen
diogu .
2 . Kausa ara!ea . %ausa oro bere aldetik kausatua izan da , eta hori beste batek
kausatua , eta , horrela infinituraino "o ezin dugunez , azken %ausa bat existitu behar da.
Azken %ausa horri Jainkoa deitzen diogu .
" . K#n$ingen$iaga$i% . &zaki oro garai batean izaki eza izan zen ! ezer ez da
beharrezko ,dena izateko potentzian zegoen , baina une batean potentzialtasun hori
gainditu zuen izaki izatera igaroz .&zaki kontingentea bakarrik balego ,orain ez litzateke
ezer existituko .$orrela , &zaki 'eharrezko bat ezinbestekoa da izaki kontingenteak
izateko , eta hori Jainkoa deitzen diogu .
& . 'er(e%i#en mai!e$a$i% . &zakien perfektutasun handiagoaren edo txikiagoaren
atzean &zaki (uztiz )erfektu bat onartzen du , &zaki )erfektu hori , aldi berean ,
baliotsua den guztiaren kausa edo zergatia da , balio guztiek berarengandik parte
hartzen dutelako , beraz , Jainkoarengandik hartzen dute .
) . K#sm#saren #rdena$i% . 'osgarren froga teleologiakoa da . *nibertsoan ,
kosmosean , ordena dago , eta kosmosa bere mugimenduarekin eta bilakaerarekin
helmuga baterantz doa . 'eraz , helmuga hori "artzen eta adierazten duen (oi Adimen
bat existitu behar da , eta (oi Adimen hori Jainkoa da .