You are on page 1of 4

www.shavei.

org C”QA

Founder Chairman : Michael Freund


Weekly News Bulletin for Bnei Menashe in Mizo Hqrs. : 58 King George St. Heichal, Jerusalem, Israel
PARASHA : VAYISHLAKH December, 2009/ Kislev 5770- Vol. 4 - No. 243

KHANUKAH DAN LEH HRAI THU AWMTE

— Rav Gurion Sela


Chhunzawmna.... KHANUKAH DAN LEH HRAI
— Rav Gurion Sela (P-1&3)
6. Chanukah lai chuan nipangngai a kan ei ai a tui Chaw kan ei tur ani a,Pathian
fakna hla te sak a,Chanukah hun lai a thil thleng te sawi a,Pathian thu te sawi
thin tur ani.
LUSUN MAWHPHURHNA
7. Chanukah lai chuan nipangngai a kan ei ai a tui Chaw kan — Tzvi Khaute (P-1-2)
ei tur ani a,Pathian fakna hla te sak a,Chanukah hun lai a thil
thleng te sawi a,Pathian thu te sawi thin tur ani. KHUANU RUAT NATNA
8. Chanukah Bati chhit hi kan ngaihlu in kan ngai pawimawh em SNN — (p -3)
em tur ani a,mi tupawh fimkhur tak a a dan hlen mi te chu
Pathian in Fanau Torah thiam pe in malasawm ang tih ani.
PARASHA VAYISLAKH
9. Mirethei mi tanpuina a nung ve mai mai pawh in leh a nei lo tak tak SNN — (p -1 & 2)
a nih pawn in a silhfen hial pawh hralh in Chanukah Bati chhit tur
chu alei tur ani.
10. Beit Kneset Gabai ten an mahni Community theuh ah te pawh mirethei te an LAWMTHU SAWINALEH
NGENNA — (p -3)
awm leh awmloh an vai ru anga,mi rethei an awm a nih chuan chung mirethei
te chu Bati chhit tur chu an tumsak tur ani.
LOCAL NEWS — (p -4)
11. Bati engzat nge Chanukah ah chuan chhit tur ? Chhungkua tin in Bati pakhat
zantin chhit hi a tawk mai a, nimahsela Mitzva Tha leh zual a hlen te chuan
Pakhat chu duh tawk mai lo in zantin an belh thin ani.Entirnan:Zan khat ah Bati pakhat, zanhnihna ah
Bati pahnih,Zan thumna ah Bati pathum chutiang zel in zan riat chhung. (contd/- p- 2)

LUSUN MAWHPHURHNA PARASHA : VAYISHLAKH


Gen. 32 : 4 — 36 : 43
— Tzvi Khaute
HAFTARAH : Obadia 1 : 1 — 21
1. Mi tupawhin a laina pasarih (7) chungah lu a sun
tur a ni. Chungte chu : A nu leh pa, a farnu, a Kan parasha ah chuan Leaii fanu, Dinah-i tarlanin a awm
unaupa, a fanu/fapa (sâwn emaw pawh nise), a, ‘Leaii fanu Dina-i, Jakoba a hrinsak chu’ tiin kan hmu
nupui/pasal (halakha dungzuia a neih chu). a. Parasha liam ta a, ‘..a (Jakoba) nupui pahnih leh a
bawihnute pahnih leh a fa 11 chu a hruai a, Jabbok
2. Thih ni leh ruang thlak/vui ni a in ana, hetiang luiah chuan a kai ta a...’ (Gen 32:22-23), tiin kan hmu a.
huna lusun tura thupek hi Torah dan a ni. Inneih Khawnge a fanu (Dinah-i) hi a awm tak ? tiin Rashi
hnua hlimna hun ni sarih chhung hman a nih chuan zawhna a siam a-Jakoba’n a unaupa lakah a fanu
ang bawkin ni sarih chhung lusunna hi Moshia hi a thukru a, Esauva hian Dinaii hi hmuin nupuiiah nei
duanchhuah a ni. Mitthi chu a ni vêka phum nilo ta ang sela, kawng dik a zawh phah mial mai thei a,
mahsela, nisarih chhung sunna hi kalpui tho tur Jakoba thiltih avang hian Dinaii hi Shekem-a kutah a
a ni. Hei mi chungchangah hian lusun tur chuan vanduaina a tawh phah ta a ni, tiin a sawizauna a siam
ni sawmthum hnua thihna a thlen thu hre chauh bawk a ni.
mahsela lusunna hun hi a hmang tho tur a ni. Tin, Jakoba hian a fanu neihchhun thiltihtheihna hi hria
3. Kan sakhaw mithiamte kaihhruaina a\ang chuan sela zawng a unaupa pawh hian kawng dik a zawh phah
in hrang chang tawh, farnute fa leh nu chhungte hial awm a sin. Midrash chuan chunglam rorelna
fa pawh sun tura tih a ni a, pa chhungte lam dungzuiin, Rebeki fapa pahnih leh Labana’n fanu
thihna sun tura thupek chu Torah dan a ni pahnihte chu a upa zawk ve ve leh naupang zawk ve
thung. ve innei tura tih a ni a; mahse \ap chunga Leaii
\awng\aina chuan chunglam rorelna hi tihdanglam alo
4. Thihna leh ruanghtlak/vui ni a inan chuan lusun ni ta hial a ni. Chuvangin, fapa naupang zawk - Jakoba
chuan tefillin a zem tur a ni lova, zan a thleng chu an pahnihin a kawp ta a ni. Leaii hian Esauva hi
pawh nise zem tur a ni chuang lo. (contd/- p- 2) pasalah lo nei ta ang sela... (contd/- p- 2)
For Aizawl information : Dial - Shavei Israel Center : (0389) 2313844 Zarkawt : 2349090 Zuangtui : 2351351
Shavei Israel Page - 2

PARASHA.....chhunzawmna LUSUN MAWHPHURHNA.....chhunzawmna


a pasal chu kawng dika hruai turin 5. Ruangthlak zawh tukah lusun chuan tefillin zem turin ni
theihtawp a chhuah ngei a rinawm a, chhuah hnu ni thei se duhthusam a ni. Hei hi a theih thlawt
amah maiin ti theilo mahsela, a fanu loh chuan ni chhuah hma pawhin tefillin chu zem theih
Dinaii tâl hi Esauva chhandamna kawng tho a ni.
sialtu a nih ngei a rinawm bawk a ni.
Heng avang hian Rashi chuan Dinah-i 6. Ruang thlak ni leh a tuka tefillin zem chungchangah hian
hi ‘Nu siar nu siar’ tiin a tarlan phah nghe halakhic thuneitute chuan thumum an nei thei chiah lova,
nghe a ni. engpawhnisela, tefillin malsawmna sawi kher ngai lovin, a
Zion fanu mawina chu midang tâna êng nih mimalin a zem mai tur a ni.
theihna chu apa Jakoba’n a a thup avangin, 7. Tarlan tak ang hian thihni leh ruang thlak ni a lusun hi
‘Leaii fanu Dinah-i, Jakoba a hrinsak..’ tih Torah dan a ni a, ram pawna kût nihnih hmanna erawh hi
\awngkauchheh pawh hi a in hmeh awm e. chu Rabbinic thupek a ni thung. Chuvangin, thihna lo
Heng thute hian chhuan tina hmeichhiate tân thlengin ruang chu kût nihnihna a phum lo ngai ta ang
zirtur a hnutchhiah a. Siamtu chuan mipa leh sela, kût lawmna chuan lusunna chu a khûm tur a ni. Rosh
hmeichhia nihphung leh mawhphurhna Hashanah ni hnihna pawh chutiang tho tur chu a ni. Kût
hrang neiin A siam a, mipa chu tharum ni hnihna hi ni hmasa pawhseina a nih avangin Israel-ah
hmanga hnehtu (conqueror) niin a hmaa pawh hetiang hian hman tho a ni. Kût lawmna hi lusun
dodalna awm thinte chu tharum hmangin a chungchanga rabbinic kaihhruaina hian a hmakhalh emaw
hmachhawn \hin a. He nihna hmang hian a a khûm ngai lo a ni. Nimahsela, tam tak kaldanah chuan
nunram indona pawh a hmachhawn a ngai
kût ni khatna leh ni hnihnaah, thihna leh vuina hi a ni la la
a, amaha thiltihtheihna inthup phawrh
a thleng nimahsela lusunna erawh chu kalpui tur a nilo.
chhuakin a hmaa thilthalo chu a beih a ngai
\hin. KHANUKAH DAN LEH HRAI.....chhunzawmna
12. Sefardim ho dan a kal chuan Chhungkua pa ber in Bati
Hmeichhe nihna erawhchu a letling thawk a,
chu chhi in an chhungkua tan chuan a Mitzva chu a hlen
mipa anga dodaltu hmachhawn tur chi a ni
sak thin a,Azkenazi dan a kal te chuan Pa ber chhit chu
ve lova, an nun a nemin chhûnglam
duhtawk a ring mai lo in,Fanau te,kum tling tawh te chuan
thianghlimna a thuam a ni thung a, he
an mahni pual theuh in an chhi ve thin ani.Nu ber pawh
khawvela thianghlimna awmte engkawltu leh
Chanukah Batichhit Mitzva ah hian a tel ve in Chhitlai in
chhûngkaw nun vawnghima chawmtu a ni.
a lo awm ve tur ani.
Hringnun lamtluang zawh fuhlo leh nun
beidawngte tâna kawhhmuhna \ha 13. Khawihmun ah nge Chanuka Bati chu hun anih
chhawpchhuak tu pawimawh tak an ni. Thil ang?Chanukia chu Kawngkhar Mezuzah awmlohna lam
\halo inmung ût ût hmachhawn tur hian ah chhit tur ani a,ti chuan kan In kawngkhar chu Mitzva
\hatna te, nun nemna te, nghilneihna leh hual in a lo awm dawn ani.
mawina te hmanga hmachhawn a ngaih 14. Tin,Chanukia chu Sum thum ai a hniam ah dah loh tur
châng a awm \hin, indona leh inepna nasa ani a,tin a san zawng chu Sum sawm (centimeter 80) ani
berah pawh ‘hmeichhe’ awka nem diai hian tur ani a.Tawng sawmhnih (Tawngkhat chu centimeter
thila tithei hle a, kapathir chang ber pawh 48 ani)chung lam ah chhit anih chuan Mitzva hlen lo ang
meialh hmangin duh ang ang a chherchhuah ania,Bati chu tihhlum a a hmun dik ah chhit that leh tur
theih ang bawkin, Bnei Menashe pawh hian ani a, Bracha erawh chu sawi nawn a ngai tawh loh tur
hmeichhe fing leh fel a mamawh hle a ni. ani.
15. In chhawng sang tak ah kan cheng anih chuan Kawtthler
MAIPAWL |HATNA lam hawi zawng a Tuk verh ah chhit tur ani.
Maipawl hersawm sawr tuiah hian calorie a 16. Chanukah lai a thilmak thleng puanzar nan Beit Kneset-
tlem avangin thau lutuk leh sugar tih hniam ah pawh Chanukia chhit \hin ani a,Bracha sawiin
nan a \angkai hle. Minchah leh Arvith inkar ah chuan chhit tur ani.
Maipawl tui hian ek khal a veng a, chaw 17. Beit Kneset a Chanukia chhi chuan Mitzva ala hlen lo a,
pai\awih a ti awlsam. chuvang in mahni in ah a chhi leh tho tur ani. Amaherawh
Tlâng hrileng lakah mi a veng thei. chu Sheasa Nisim leh Shehekheiyianu erawh chu a sawi
Maipawl tui hi regular taka ei chuan Ashma thei tawh lo ang.Nimahsela a nupui fanau te a chhit kep
dawn anih erawh chuan In ah pawh chung Malsawmnate
natna khirh tah pawh a ti dam thei.
pawh chu a sawi nawn leh thei ang.
Ha leh hahni hrisel lo tan maipawl tuia regu-
18. Erev Shabath ah Beit Kneset ah chuan Chanukia chhit
lar taka kam \huah hian a \ha hle.
chu a hun ah chhit tur ani a,nimahsela mi an lo kal tlai
Maipawl tui hi pumpuia pawikhawih thei thur a,minyian a la awm lo anih pawh in Chhit theih ani Shabath
pawlhdal nan a \ha hle a ni. Tin, Mai pawl bawhchhiat anih loh nan,a hnu ah an ni chuan chu Bati
put hian beng a var duh hle bawk...... chu an lo hmuh ve dawn tho a vangin... chhunzawm tur
Page - 3 Page - 3
Shavei Israel

KHUANU RUAT NATNA CHHIATTAWH CHUNGA


Mihringin kan huphurh êm êm, mahse P-thian zara mitinin kan LAWMTHU SAWINA
tawh tur, malsawmna a kan ngaih bawk si a ni. Chu chu “Tar
Kan chhungkaw chhiat tawhna
Hun’ hi a ni. Lu a kelsam \o hnap thlenga dam hi P-thian
chungchangah, damdawi in lamah te,
malsawmnaah kan ngai a, ram changkangah chuan upa lamte
chu tar dahkhawmna hmunah an awm mai \hin a. Mizoram
thlanmual lamah te, in lama min \awiawm
angah chuan tar te hi chhungkaw uap lumtu an ni a, mahni in a, min \awng\ai sakna zawng zawng te,
leh lova, tu leh fate bula hun hman hi an duh leh thlahlel ber sum leh pai tha leh zung senga, kawng
niin a lang \hin. engkima in \hatna dawnga, Israel leh In-
He khawvel hun lo hmang rei tawhte hi natna hrang hrangin a dia a\anga min khawngaihna zawng
bawm \hin a, natna anga chhiar theih meuh pawh an nilo. Kum zawng hi kan tan chuan rulhsen rual a ni
upatna in a kentel ve hrim hrim a nih avangin Natna mawlsawm lova. Pa Hashemin a let tam takin rul
te pawh kan ti thei awm e. Upa lam natna kan tih mai te hi P- mawlh che u rawh se. Shavei hruaitute
thian zara dam taka kan awm chuan kan la tawh ve tho tur an zarah he News Bulletin kaltlang hian
nih avangin hriat ve atan a \ha hle. lawmthu ka rawn sawi a ni.
* Kal (Kidney) a zun siamtu (nephrons) alo tlem chuan, zun In khawngaihna dawngtu,
insiam chhung alo rei lo thei lova. Damdawi kan ei \hinte hian
an hnathawh tur an thawhzawh tawh chuan a chambangte Esther Gin leh a chhungte
chu zunah paihchhuah \hin an ni a, chuvangin, thlitfim harsa Ramat Mamre, Kiryat Arba, Israel.
chi dawmdawi lakah fimkhur a \ha hle.
* Chaw kawng (GIT) : Chaw kawng chet vel dan a chak lo, a
muang bawk a, hei hian êk ati harsa a, a tâng duh hle a. Cal- VANDUAINA CHUNGA
cium vitamins \henkhat chu chaw kawng a\angin duh ang
zanin a lut thei lova, hei hian ruh rawp ( Osteoporosis ) te, LAWMTHU SAWINA
thisen tlakchhamna ( anaemia ) te an nei duh a, ruh a rawp Vanduaina ka tawh chungchanga,
chuan ruh tliak a awm hma a, thin (liver) lamin hna alo thawk damdawi in a min rawn kan tute leh ka
\ha thei meuh tawh silova, damdawi tam tak alo chiahzawp \hatchhuah theihna tura min \awng\ai
( metabolise ) thei tawh lova, damdawi chak lo lakah pawh saktute zawng zawng hnenah he News
nghawng thalo a nei thuai \hin. Bulletin kaltlang hian lawmthu ka rawn
* Hriatna thazam (CNS) : Thluak alo sâwng tawh a (Atrophy) sawi a ni.
hriatna inhlan chhawn zung zungna alo tlem a, haihawtna a
siam a, Mizov’n ‘tar ât’ kan tih angin âtna hialte pawh a thleng In \hatna dawngtu,
\hin a ni. Inngaihtuah nguina alo awm a, chu chuang naupang
anga ‘pangchanna’ alo siam a, naupang lawm turah pawh kep Rivka Lhungdim
zel an phut \hin. Thlalak nikhua telh ve lohte hian an vui êm Ramat Mamre, Kiryat Arba, Israel.
êm tawh mai a ni.
* Thawkna (respiratory) : Chuap nem thlip thlep \hinte kha alo
khawng zo ta a, thawk zawngin âwm alo fân \ha hlei thei tawh NGENNA
lova, hei hian thawk a ti harsa a, tlema an hah deuhte phei Hmanni deuh a motor chetsualna avanga
chuan thawk an harsat \hin. vanduaina thlengah khan damdawi in a
* Lung leh thisen ( Cardiovascular ): Taksa hriatna inhlan zai ngai pahnih an awm a, chuta tân chuan
chhawnna a chauh tawh avangin, hei hian lung a\anga thisen thisen lei a ngai a, emergency in Hospial
chhuak a ti tlem a, thawh thut luhai a neih tir a. Lung ti phu tu a mi hman mai a ngai a, hemi rulh lehna
(SA Node) in hna a thawk \ha meuh tawh lova, lungphu chawl atana thisen pe thei/duh kan awm chuan
thut an nei hma \hin, tin, upat chuan BP a sâng tlângpui.
he phone number-ah hian zawhfiah theih
* Beng leh mit : Mit thahrui alo chak lo a, mit naute alo khawng a ni : 054-7502-875. Tin, hunawl nikhua
zo a, thil hnai hmuh an harsat (presbyopia) a, mit naute fim (khofesh) a damdawi ina damlo kan duhte
tak kha alo nu zo tawh \hin a, mitdel hian a thlen \hin. Ri chu engtik lai pawhin kan pui thei reng
hriatna pawh alo rawih zo tawh a, kum 65 chinah ri hriatna alo
che u a ni.
chau a, beng alo ngawng hial \hin a ni.
* Taksa khawl dang chauhna ( Endocrine ) : Thisen a thlum PARASHIOT BERESHIT (GENESIS)
vengtu (insulin) alo chau zo tawh a, thisenah thlum alo tam
phah a ( diabetes ), tin, ruh chakna siamtu Vitamin D Bereshit Noakh Lekh Lekha
sawngbawltu alo chau a, ruh tlaik a awm hma êm êm a ni. VaYeira Khayei Sarah Toldot
Kan tarlan takte hi natna a ni hran lova, thil nihphung pangngai VaYeitzei VaYishlak VaYeishev
a ni a, mahse tar hnua insawiselna nei lemlo an awm nual Mikeitz VaYigash VaYekhi
bawk. Engpawhnisela, lu \uak var vu thlenga nungdama awmte
hi P-thian malsawmna dawng an ni phawt mai!! KISLEV TEVET SHEVAT
Page - 4
Shavei Israel

LOCAL NEWS DAWN TI SEI


Mizoram Shavei Israel Hebrew Centre-a inkhawmna
a kaltluang zel a, ni pangngai inkhawmnaah Centre hnaia # Thinurna in a luhkhung tawh
awmte \anlak a ngai zual niin thudawn a ni. Tunlai hian pindan chu finna in a chhuasan
nghal \hin.
naupang sikul kum tawp exam zawh a ni tawh a, a \hen result a
chhuak tawh a, a \henin result anla nghak mêk. Hlawhtlinna dawng # Huaisenna hi remhriatna tello
vekin duhsakna kan hlan a, community hruaitute hnen a\angin exam chuan thâng hmaa ramsa tla ang
result beisei ila, karleh lamah chuan kumtluan thawhrah hlawhtling chauh a ni.
taka dawngtute tarlan theih kan in beisei a ni. # I tana hlauhawm ber chu nangma
Dt. 29/11/2009 khan Aizawl community chuan property dahna tur chochhuah a ni fo \hin.
siamin hnatlang an kova, awmni khamin fisrt class mistiri ho an han # Fuihpawrha awmte’n pawi an
che tak tak chu perek chhut kawih a vang hle an ti. Hemi rual hian khawih \hin a, fuihpawrhtu pawh
Shavei Israel Hebrew Centre class room siam\hat nghal a ni a, naupang an him tluantling ngailo.
shabbath school pindan pawh mumal taka siam a ni nghe nghe.
Hnatlanga kal zawng zawngte hnenah Zoram Shavei Israel incharge # Hmasawnna hian mi â a ti khawlo
a, mifing eraw a siam zahawm
in lawmthu a sawi mawlh mawlh a ni.
\hin.
Dt. 01/12/2009 khan Aizawl community huaihawtin Joint meeting
neih a ni a, kalkhawm an \hahnem hle ni a thudawn a ni. He meeting- # Ngawih chuh hi buaina satliah
naah hian Khanukah hman dan tur rel a ni a, ran talh meuh a kut tihrehna damdawi \ha ber a ni.
lawmna ruai buatsaih nise tiin lungrual taka thutlukna siam a ni. Hemi # Chawlh hahdam nawm zia hre tur
atan hian community chhungtin te’n mahni ngam tawk te te chuan thawh a ngai \hin.
thawhkhawm nise tih a ni a, a bak chu mi\hahnem ngaite
@ YMA hruaitu pakhat
tlawmngaihna ngen ni mai se tih a ni bawk. Hemi kawngah hian Pu pawh hi a han inti thu em
Jeremiah Hnamte inphalna a sang hle a, kut beng thawm a \ha hle. em khawp a, mika-a thil
Ran hrisel tak zawng tur hian heng mite hi ruat an ni : i) Ariel Parte ii) puan te hi nuam a ti
Jona Zote iii) Meir Phaltual iv) Avidan Israel v) Ariel Hualngo. khawp a. Chawlhni te hian,
Ran kai turin \halaite ruat an ni bawk a, a talhna hmun chu Zuangtui YMA member zawng zawng
nise tih a ni. Tin, ran talh thiam (Muslim unaute) rawih nise tih a ni inkhawm vek tur” te a ti vel...
bawk. Fatu turin heng mite tlawmngai tura ruat an ni : @ Pa ber hi a han fimkhur khawp a, a
lenchhuah dawn apiangin a fate
1. Ariel Parte 13. Esther Fanai hnenah “In lo inawkhlum palh a nih
2. Ya’akov Hauhnar 14. Elsa Fanai pawhin, a chhan leh vang ziakin
3. Nekhemiah Ralte 15. Sera Vuite chiang takin in hnutchhiah hram
4. Abnon Kingbol 16. Ruth Fanai dawn nia” te a ti vel...
5. Shamuel Khiangte 17. Esther Kingbol @ An mikhual pa chuan, ‘Hmin zeih
6. Shimkha Hualngo zawiha bawng ruhkawl chhum hi chu
7. Mesak Hmar Ei/in tur hi Pu Jeremiah Hnamte a tui ngawt mai” a ti a. A thlenin pa
8. Benyamin Chhakchhuak kaihhruaina hnuaiah a chuan, ‘Bawng ruhkawl hmin zeih
9. Yonathan Zote thianghlim thei ang bera zawiha chhum ka la hre ve tlat lo”
10. Rafael Ralte buatsaih tum a ni a, hlimna kût a alo ti hmuks...
11. Shamuel Hmar nih angin community mipuite i @ An fapa hming sak tur an hrelo ve
12. Oren Hualngo \ang sauh sauh ang u. khawp a, ‘Siama U’ an ti ringawt.

Kristian kût pui (Christmas) alo hnai leh ta a, community mipuite rual
awh lohna tura community hruaitute remruatna hi a fakawm hle a,
Shavei Israel Weekly News
mipuite pawhin hei hi hrerengin rilru i hawng \heuh ang u. Founder Chairman : Bulletin
Michael Freund in Mizo/Kuki
ZORAM SHAVEI ISRAEL HRIATTIRNA Hrqs. : 58 King George St. Heichal,
Jerusalem, Israel
Kar hmasa lama kan tarlan tawh ang khan article inziah siakna chu Website : www.shavei.org
Mizoram : Mercy Villa, Upper Repub-
kalpui nghal a ni. Mahni awmna \heuh a\anga ziah mai tur a ni a, lic, Aizawl, Mizoram.
Khanukah kût chhunga thehlut hman vek tura hriattir leh ngen Manipur : B. Vengnom, Tuibuang,
kan ni e. Thupui tarlan zinga mi hi duh ber thlan tur a ni : C.C. Pur, Manipur.
Contact mails :
1. Taksa leh thlarau thianghlimna Israel : tzvi@shavei.org /
2. Jewish dan leh hrai hlutna leh pawimawhna tzvilun@walla.co.il
Mizoram : madinga13@yahoo.com
3. Jewish nundan mawi leh dik Manipur : yochanan10@yahoo.com

4. Jewish mi chhuanawm leh entawntlakte chanchin Published by : Shavei Israel Org.,


5. Community \hatna leh pumkhatna atana mimal tin mawhphurhna Jerusalem, Israel.

You might also like